Laatste woorden over „Gouden
ploeg" nog niet gevallen
Spoedige herziening van stels?"
loonpolitiek dringend gewenst
S.I.V.A. WIST NIETS VAN DE
EXPORT NAAR ENGELAND
VERGETEN BRITS RADIOSPREKER
IS NU REIZIGER
DR. M. W. H0LTR0P OVER DE
CONVERTIBILITEIT
VRIJDAG 10 JUNI 1955
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
7
OVERHEID FINANCIEEL BUITEN AARDAPPEL-TRANSACTIE
j Minister Mansholt geeft opening
van zaken
Over de geruchtmakende zaak van de „Gouden ploeg", de groep van vier
aardappelexporteurs, die een slordige anderhalf millioen aan de aardappe-
lénexport naar Engeland verdienden, zyn de laatste woorden nog niet ge
sproken. Op vragen van het Kamerlid Vondeling heeft thans minister
Mansholt omstandig de gang van zaken by deze affaire geschetst.
De situatie op de aardappelmarkt
was dit voorjaar vrij onoverzichte
lijk, aldus de minister. Uit de prijs
ontwikkeling kon, hoewel nog moei
lijk een goed inzicht van de voor-
raadpositie kon worden verkregen,
toch wel worden afgeleid, dat het
aanbod groter was dan de vraag.
Voor de goede consumptierassen van
de kleigrond waren de prijzen be
vredigend. Voor die aardappelen, die
in Nederland voor consumptie min
der gewild zijn, was dit echter niet
het geval. In meer normale jaren
zou Voor deze aardappelen wellicht
een bestemming zijn gevonden in het
buitenland. De export had echter een
traag veiioop en de verwachtingen
ten aanzien daarvan waren ook niet
hoog gespannen. De oorzaak hiervan
lag in hoofdzaak in de omstandig
heid, dat in verscheidene andere lan
den de oogst zeer goed bleek te zijn
{geweest. Uit verscheidene van deze
anden, waar in normale jaren geen
overschot bestaat, werden aardap
pelen voor export aangeboden, het
geen uiteraard een beperking van de
Nederlandse exportmogelijkheid tot
gevolg had. Het bovenstaande, ge
voegd bij het feit, dat het prijsni
veau in deze nu met Nederland con
currerende landen aanzienlijk lager
lag dan in Nederland, leidde er toe,
dat van een normale export van con
sumptie-aardappelen nauwelijks
meer sprake kon zijn. Li het kort
is dit het beeld van de situatie op de
aardappelmarkt omstreeks begin
Maart 1.1.
Het bestuur van het bedrijfschap
voor aardappelen kwam tot de con
clusie, dat onder de gegeven omstan
digheden de voorkeur moest worden
gegeven aan de mogelijkheid een
overschot voor export af te zetten
en daarbij ter ondersteuning van de
prijs voor de producenten een ex
porttoeslag te verstrekken uit het
consumptie aardappel-egalisatie
fonds, een fonds, dat o.a. voor derge
lijke doeleinden door telers en expor
teurs is bijeengebracht.
Mr. Stoffels over straffen
van Ambonese leiders
Vrijspraak om practische redenen
niet mogelijk
De onlangs uit Indonesië terugge
keerde verdediger van de Ambonese
leiders, mr P. Stoffels, heeft ver
klaard dat de straffen, die de krijgs
raad te Djogja ove rdeze leiders
heeft geveld en die variëren van drie
tot tien jaar gevangenisstraf wegens
gepleegde opstand tegen de Indone
sische regering, naar zijn oordeel
verhoudingsgewijs niet ongunstig
zyn.
Vrijspraak kon, hoezeer de Amster
damse advocaat overtuigd is dat de
ze had behoren te volgen, zijns in
ziens niet worden verwacht. In In
donesië zou met name door 't In
donesische volk vrijspraak zijn ge
voeld als een diskwalificatie van het
optreden der regering. De republiek
had troepen uit doen rukken om op
stand te onderdrukken.
Onjuist acht mr Stoffels het, dat
de militairen zwaarder zijn gestraft
dan de politieke verdachten, die niet
rechtstreeks aan enige opstand heb
ben deelgenomen, maar toch in hoge
re mate aansprakelijk moeten wor
den geacht.
Door electrische stroom
gedood
De 44-jarige veehouder K. L. te
Jisp is Woensdagavond om het leven
gekomen toen hij bezig was met het
repareren van een stekker. Hij had de
stroom niet uitgeschakeld en kreeg
deze door het lichaam. Zijn vijfjarig
dochtertje vond het stoffelijk over
schot van haar vader in een schuur.
Het slachtoffer laat een vrouw en
twee kinderen achter.
De toeslag by export werd aan
vankelijk vastgesteld op 1 per 100
kg; later werd deze verhoogd tot
1.50 per 100 kg. Naar Zweden
werd in totaal 22.000 ton afgezet.
Niettegenstaande de export naar
Zweden en enige export naar andere
landen, bestond de verwachting, dat
het niet mogelijk zou zijn voor het
gehele overschot een bestemming te
vinden. Deze mening werd nog ver
sterkt door de resultaten van een in
middels ingestelde enquête, waarbij
bleek, dat nog met een aanzienlijk
overschot rekening moest worden
gehouden. Besloten werd dan ook
partijen, waarvoor geen afzet zou
kunnen worden gevonden, door de
Stichting in- en verkoop aardappelen
(SIVA) te doen opkopen en deze
uiteraard met verlies bijvoorbeeld
voor veevoederdoeleinden af te zet
ten.
Het was onder deze omstandig
heden, dat naar naderhand
door het bedrijfschap voor aard
appelen werd medegedeeld
eind Maart j.ï. enkele exporteurs
zich bij het bedrijfschap vervoeg
den met de mededeling, dat zij
kans zagen een belangrijke hoe
veelheid aardappelen in Engeland
te plaatsen. Deze exporteurs ver
klaarden zich bereid deze aard
appelen in Nederland te betrek-
leen, mits deze beschikbaar zou
den worden gesteld tegen een
prijs, waarvoor in andere expor
terende landen zou kunnen wor
den verkocht.
Het bedrijfschap, er van uitgaan
de, dat grote hoeveelheden bij ae SI
VA zouden worden aangeboden, is
op dit aanbod ingegaan. Overeenge
komen werd een levering tot 50.000
ton voor een prys van 4, onder het
beding, dat door de SIVA niet meer
behoefde te worden geleverd dan
door haar zou worden aangekocht.
Het subsidie op deze export zou on
geveer 4.50 per 100 kg bedragen.
Tegen de verwachting van het be
drijfschap in bleef het aanbod bij de
SIVA beperkt. Voor levering op het
contract kon dan ook slechts circa
26.000 ton ter beschikking worden
gesteld. Het bedrijfschap deelde in
middels per circulaire aan alle ex
porteurs mede, dat de export naar
Engeland uitsluitend zou mogen
plaats hebben met aardappelen, die
van de SIVA zouden worden ge
kocht. De SIVA had hiervoor echter
als gevolg van het reeds aangegane
contract met de vier exporteurs geen
aardappelen meer beschikbaar.
De besprekingen tussen het be
drijfschap en enkele exporteurs over
het contract met Engeland hebben
onder zakelijke geheimhouding
plaats gehad en de centrale overheid
is hierbij niet betrokken geweest.
In verband hiermede is door de mi
nister aan het bedrijfschap medege
deeld, dat de centrale overheid zich
voorshands ook financieel buiten de
ze transactie wenst te houden. De
minister acht nader inzicht in enkele
aspecten van de gevolgde gedrags
lijn wenselijk, alvorens te dien aan
zien nader te beslissen.
Van een beoordeling van het door
het bedrijfschap gevoerde beleid
meent de minister zich vooralsnog
te moeten onthouden, in verband
met het feit, dat een procedure met
betrekking tot de onderhavige aan
gelegenheid bij het scheidsgerecht
aanhangig is.
Mr J. G. de Beus, de Nederlandse
ambassadeur in Pakistan (links) en
mr M. A. H. Ispahaniminister voor
de industrie (midden) tekenen een
handelsovereenkomst in het raam van
het hulpprogramma van de Verenig,
de Staten, tijdens een korte plechtig
heid in Karachi. Rechts mr Rosswéllk
Whitman van de F .O.A-
Heeft het Bedrijfschap
onjuist gehandeld
Zoals gisteren gemeld deed de direc
teur van het Bedrijfschap voor Aard
appelen, de heer J. M. Glotzbach, in
een persconferentie een aantal mede
delingen, waarin deze zijn visie gaf
op het aardappelbeleid in dit voor
jaar.
In een onderhoud met de heer C.
Meijer te Kuiningen, lid van de raad
van beheer van de S.I.V.A. en aard
appelexporteur, gaf deze ons een op
verschillende punten geheel andere
lezing, waaruit geconcludeerd kan
worden, dat het niet de SJ.V.A., doch
het Bedrijfschap is geweest, dat de
„gouden ploeg" het fortuin in de
schoot heeft geworpen.
Van openbreken van de Engelse
markt door de vier exporteurs, zoals
werd opgemerkt, was volgens onze
zegsman, geen sprake. Engeland dat
jaarlijks acht millioen ton consump
tie-aardappelen nodig heeft, laat zich
niet door enkele exporteurs met
50.000 ton intimideren. Bovendien kon
het Bedrijfschap weten dat, wanneer
Engeland tot import zou overgaan, in
verband met haar politiek ter be
scherming van eigen boeren, geen
aardappelen zou toelaten tegen een
prijs lager dan f 10 tot f 11 per 100
kg. Niettemin kreeg de combinatie
van vier exporteurs de aardappelen
in handen tegen een prijs van f 4 per
100 kg. Dit, terwijl op datzelfde tijd
stip de overige exporteurs voor uit
voer naar andere landen, waar een
zware concurrentie was, prijzen van
f 6,50 tot f 7 aan de S.I.V.A. moesten
betalen.
De situatie wordt nog eigenaardi
ger, wanneer men bedenkt, dat de
raad van beheer van de S.I.V.A., het
semi-officiële lichaam dat koopt en
verkoopt in opdracht van het Bedrijf-
schap voor Aardappelen, in de trans
actie met de groep van vier expor
teurs niet werd gekend. Het geheel
werd afgehandeld door een kleine
commissie.
Zoals de heer Glotzbach ook tij
dens de persconferentie mededeelde,
zijn de andere exporteurs over deze
gang van zaken allerminst tevreden.
Deze zijn van mening dat, wanneer
ook zij tegen dezelfde prijs hadden
kunnen kopen, als de groep van vier,
een nóg veel groter kwantum aard
appelen direct naar andere landen had
kunnen worden geëxporteerd, daar de
concurrentiestrijd dan minder zwaar
voor hen zou zijn geweest.
Gelijk bekend,, hebben negen ex
porteurs, waaronder ook de heer
Meijer, het Bedrijfschap in kort ge
ding gedagvaard, omdat er op 4 Mei
werd bepaald, dat de gehele verkoop
aan exporteurs voor Engeland via de
SJ.V.A. moest leiden en de verkoops
prijs voor alle exporteurs gelijkge
steld moest worden.
Daar het Bedrijfschap zich echter
reeds voor 50.000 ton aan de groep van
vier had verbonden en nog slechts een
gedeelte hiervan had aangekocht, had
het.düs geen aardappelen om aan an
dere exporteurs te verkopen. In feite
betekende deze maatregel dus, dat de
monopoliepositie van de groep van
vier werden werd verstevigd. Een
dag voordat echter het kort geding
zou dienen, werd de regeling op 11
Mei vervallen verklaard.
Russen ontwikkelden
nieuwe olieboor
Superieur aan roterende boren
Sowjetrussische oliedeskundigen heb
ben op het wereldcongres voor petro
leum, dat op het ogenblik te Rome
wordt gehouden, mededelingen ge
daan over een nieuw type olieboor
machine.
De directeur-generaal van het Sow
jetrussische ministerie voor petro
leum heeft verklaard, dat de nieuwe
boor, die gedreven wordt door een
gasturbine, superieur is aan de ge
woonlijk gebruikte roterende boren.
Hij voegde er aan toe, dat deze boor
in 1935 tot ontwikkeling werd ge
bracht. Later werd zij verbeterd en
tijdens de oorlog werd zij in de Kas
pische olievelden op de proef gesteld,
toen de Duitsers zich nabij Bakoe be
vonden.
In zijn werkplaats aan de Amstel te
Amsterdam is de heer M. T. Koorn-
straschilder-decorateur, bezig de
laatste hand te leggen aan de ver
vaardiging van 60 totems, welke
eerstdaags op kleine voetstukken ge
plaatst, de winkelstraten van ,J£uto
piain gewone tijden Arnhem, zul
len sieren. De foto toont de kunste
naar aan het werk aan zijn zonder
linge werkstukken
B.B.C. SCHORSTE HEM
Campbell nam het op voor de dieren
(Speciale correspondentie).
Commander A. B. Campbell, eens een der populairste radiosprekers
van de B.B.C. is een vergeten man geworden. Hij was een beroemd ver
teller en verdiende daarmee 200 pond per week. Nu verdient hy als ad
vertentieacquisiteur 12 pond en krygt nog maar een paar brieven van be
wonderaars inplaats van 600, die hem vroeger iedere week gestuurd wer
den. Het is voor deze populaire figuur een vreemde ervaring, zo in eens
uit de gratie te zijn.
Over de achtergrond heeft hij iets verteld aan Laurence Wilkinson
van de „Daily Mail". De B.B.C. „had hem niet meer nodig" in de beken
de Brains Trust uitzending (te vergelijken met de Radio-OIympus). „Ik
heb geen wrok tegen de B.B.C. hierover, en ik geloof ook niet, dat zy
iets tegen my hebben. Ik geloof, dat het alleen maar komt, omdat de
jongere school van B.B.C.-Ieiders nooit van mij heeft gehoord."
Commander Campbell, die eens in
de „Radio Times" de „beste verteller,
die ooit voor de microfoon kwam"
is genoemd, meent, dat zijn uit de
gratie raken bij de B.B.C. begon na
een discussie door de Brains Trust
van de atoombom.
De vraag was: „Was het zedelijk
verantwoord, 4000 geiten, konijnen en
ratten bloot te stellen aan de gevol-
JAARVERGADERING VERBOND PROT. CHR. WERKGEVERS
„In de spanning om vrijheid
en welvaart"
In de jaarvergadering van het Verbond van Prot. Christelijke werkgc
vers, die Donderdag werd gehouden in het Kurhaus te Scheveningen, hielti
de algemeen voorzitter van het Verbond, de heer A. Borst Pzn, een rede
over het onderwerp „In de spanning om vryheid en welvaart". Ten aan
zien van de overheid kan niet worden ontkend, aldus de voorzitter, dat zy
een taak heeft ten aanzien van 't bedryfsleven. Dat is naar zijn mening geen
leidende, maar veel meer een dienende taak. Een spoedige herziening
van het stelsel van loonpolitiek achtte hij dringend gewenst. Met name
principieel wenste hij onder de huidige omstandigheden een zo grote mate
van overheidsinmenging in het loonbeleid verwerpelijk. Het blijkt niet lan
ger verantwoord de overheid een zo overwegende plaats toe te kennen ten
koste van de verantwoordelijkheid van het bedryfsleven zelf. De voorzitter
ging hierna in het kort in op het rapport van de Stichting van de Arbeid,
dat naar het oordeel van het Verbond een verantwoorde oplossing geeft.
Dat wil niet zeggen dat het Verbond geen bezwaren heeft. Het Verbond
heeft er overwegend bezwaar tegen, dat het rapport de bevoegdheid, die
de overheid onder het huidige systeem heeft erhoging of verlaging van
de lonen over de gehele linie met een bepaald percentage zy het dan on
der de bijzondere voorwaarden en gehanteerd door de S.E.R. wil doen
voortbestaan. Deze bevoegdheid past, aldus de voorzitter, niet in een
systeem van de loonvorming per bedrijfstak.
De heer Borst behandelde hierna
de van verschillende zijden gedane
vraag of in het door de Stichting
voorgestelde systeem het bedryfsle
ven, i.e. de S.E.R. zich niet begeeft
op het competentiegebied van de over
heid, door loonpolitiek te gaan voe
ren. Van de overheid wordt ver
wacht, dat zij voor zover nodig de
meest gunstige omstandigheden
schept, waaronder het bedryfsleven
kan werken.
Sprekend over de publiekrechtelij
ke bedrijfsorganisatie zei de heer
Borst, dat er geen enkel redelijk ar
gument is waarmee werkgevers en
werknemers zich kunnen verant
woorden om nog langer de opbouw
der P.B.O. te kunnen laten rusten.
Elk blijk van belangstelling van
het bedryfsleven zal er rekening
mee dienen te houden, dat de P.B.O.
een zaak is van het bedrijfsleven en
elke schijn, als zou de overheid bij de
bevordering van de P.B.O. eigen
oogmerken nastreven, moet worden
vermeden.
de
Over de loon- en prijspolitiek zeide
heer Borst, dat ae door de minis
ter van economische zaken getroffen
maatregelen ter bevordering van de
stabilisatie der prijzen gunstig heb
ben gewerkt. De inflationistische
ontwikkeling, waarin onze economie
na de 6% welvaartsronde van Octo
ber 1954 dreigde te geraken, kon
worden bezworen en de ontwikkeling
van prijzen en lonen kreeg weer een
rustig verloop.
Intussen, aldus de voorzitter, rij
zen ten aanzien van de arbeids
voorwaarden nieuwe verlangens.
Hij had het oog op twee desidera
ta, welke door ue werknemers
vakbeweging zijn gesteld: uitbrei
ding van de vacantierechten in de
vorm van zes dagen extra vacan-
tie, en een verdubbeling van de
vacantietoeslag, alsmede de ver
korting van de werkweek.
Het huurbeleid vraagt, aldus de heer
Borst, om een forse hand, die lijnen
trekt, afrekent met kreupele en kleu-
ter-huurverhoginkjes en zich niet
laat'-belemmeren door politieke twis
ten over de al-of-niet-wenselijkheid
van een huurbelasting.
Sprekende over de belastingen ze.
hy, dat deze te hoog zijn en dienen
te worden verlaagd. De belastingpo
litiek mag niet uitsluitend door con
juncturele overwegingen worcten be-
paald. Ook structurele overwegingen
dienen bij het uitstippelen der helas-
tingpolitiek een belangrijke stem in
het kapittel te hebben.
In de middagvergadering hielden
prof. dr. F. de Roos en drs J. W. de
Pous referaten over het onderwerp
„Inflatie en inkomensverdeling".
gen van de Bikini-explosie?"
Campbell heeft toen geant
woord, dat hij het practische nut
ervan niet zo kon inzien, want
als een geit het zou overleven,
kon hij toch alleen maar inlich
tingen geven over het lot van een
andere geit. „Ik vroeg, of het
niet logischer zou zijn, vijfhon
derd geleerden te sturen inplaats
van de dieren. Een van de leden
van de Brains Trust werd wit
van woede en zei: „U slaat dus
geleerden lager aan dan ratten?"
Ik antwoordde: „Als zij 4000
stomme dieren voor niets doden,
ja, dan doe ik dat."
Campbell kreeg een enorme hoe
veelheid felicitatiebrieven. Maar de
B.B.C. dacht er anders over: „Ik
had een nobel beroep geringschat
tend behandeld, meenden zij, en zij
schorsten mij voor zes maanden.
Niet lang daarna werd de Brains
Trust uit de aether genomen. En nu
verkoopt Campbell aan advertentie
ruimte.
M.T.S.-Ieerling dodelijk
verongelukt
Donderdagmiddag omstreeks half
vijf is in het Ieger-voertuigenpark
Stroe op de Veluwe de 24-jarige leer
ling, va nde middelbare technische
school, Theo van W., onder een „car
rier" gekomen. Hij werd daarbij ern
stig gewond en is naar het R.K. zie
kenhuis te Apeldoorn overgebracht,
waar hij Donderdagavond is overle
den.
Van W. maakte deel uit van een
groep leerlingen van de middelbare
technische school te Enschede, die in
het raam van de legervoorlichtings-
dagen een bezoek bracht aan het
legervoertuigenpark Stroe.
Echtpaar met kinderen
tegen lichtmast gereden
Een jong echtpaar uit Assendelft
is op de motor, waarop bovendien
nog twee kinderen van twee en drie
jaar waren gezeten, Woensdagmid
dag in Utrecht door het springen van
de achterband tegen een lichtmast
gereden.' De man liep een schouder
breuk op, zijn vrouw schaafwonden,
het tweejarige kind een schedelbasis-
fractuur en het andere kind ontvel
lingen. Met twee ziekenauto's is het
gezin naar het Stads- en Academisch
Ziekenhuis in Utrecht gebracht.
Kleuter verdronken
Komende uit de kleuterschool is
Donderdag het vierjarig dochtertje
van de familie J. K. te Berkel en Ro
denrijs te water geraakt en verdron
ken.
Op September zal het 25 jaar gele
den zijn, dat prof. dr ir J. C. van Stave
ren uit Arnhem het hoogleraarschap in
de technische physica aan de rijksuni
versiteit te Utrecht aanvaardde. Prof.
Van Staveren heeft zich zeer verdienste-
'.ijk gemaakt voor de eleclriciteitsvoor-
ziening in Nederland en de koppeling der
hoogspanningsnetten der verschillende
bedrijven.
O De Franse televisiekijkers hebben
Woensdagavond op hun toesteilen de
vlucht van een „Mystère IV M"-straal-
jager kunnen volgen en kunnen zien hoe
dit vliegtuig de geluidsmuur doorbrak.
De opnamen werden gemaakt vanuit een
„Meteoor"-straaljager.
HET INT. BETALINGSSTELSEL VAN MORGEN"
Rede te Maastricht
„Bij een internationaal betalings
stelsel van vaste wisselkoersen zal de
Nederlandse voorkeur uitgaan naar
geringe koersspreiding, zoals wij die
thans kennen. Nederland heeft aan
wijdere koersspreiding voor zichzelf
geen behoefte. Anderzijds moeten wij
begrip hebben voor de eventuele be-
heofte aan ruimere spreiding van lan
den, welker gevoeligheid voor specu
latieve bewegingen groot is. Men zal
er dan echter tegen dienen te waken
dat een dergelijke wijdere spreiding
tegen de bedoeling in zou gaan ont
aarden in een zwevende koers". Al
dus dr M. W- Holtrop in zijn rede
voor het Departement Zuid-Limburg
van de Nederlandse Maatschappij
voor Nijverheid en Handel te Maas
tricht.
Dr Holtrop wees er in zijn voor
dracht: „Het internationale beta-
lingsstelsel van morgen", o.m. oo, dat
zowel voor het Nederlandse bedrijfs
leven als voor het Nederlandse volk,
het internationale betalingsstelsel,
waaronder wij leven van uitzonder
lijk belang is.
Nadat spreker de uutwiKkeling van
het betalingsverkeer in het verleden
had geschetst en o.m. de bilaterale
overeenkomsten en de E.B.U. diep
gaand had besproken, wees hij op het
steeds duidelijker wordende streven
naar het herstel van de algemene con
vertibiliteit der leidende valuta's. De
vraag is daarbij of die convertibiliteit
zal zijn gebaseerd op een stelsel van
zwevende wisselkoersen of een stel
sel van vaste wisselkoersen met ge
ringe spreiding (kleine marge tussen
de punten waarbinnen de valuta mag
een fluctuerenzoals overeenstemt
met de bestaande verplichtingen t.o.v.
't of wel geheel of ten dele op
een stelsel van vaste wisselkoersen
met ruimere spreiding.
Of het internationale stelsel van
morgen inderdaad /.al beantwoorden
aan onze desiderata, valt niet met ze
kerheid te zeggen Wel mag worden
geconstateerd, dat er vele krachten
in de goede richting werken en dat
er dus alle reden bestaat de toekomst
met vertrouwen tegemoet te blijven
zien-
Overigens zal ook de invoering van
een op convertibiliteit gebaseerd be
talingsstelsel nog geen einde maken
aan de zorgen over de internationale
monetaire politiek. Monetair beleid
blijft een subtiele materie Geen enkel
internationaal betalingsstelsel biedt
de garantie, dat de daaraan deelne
mende landen steeds een juist beleid
zullen voeren, zelfs als het al moge
lijk ware voor dat juiste beleid alge
meen aanvaardbare normen te stellen.
