Radio-amateurs doen niet zelden
belangrijke ontdekkingen
Vraagstuk van de territoriale
wateren eist oplossing
AMERIKANEN WILLEN VOORAL
BUITENSHUIS KOKEN....
CRITIEK VAN BOELGANIN OP
DE ZWARE INDUSTRIE
AANTAL VERKEERSONGEVALLEN
VAN AUTO'S HET GROOTST
WOENSDAG 18 MEI 1955
PROVINCIALE ZEEUW BB COURANT
9
GESPREKKEN OMSPANNEN DE WERELD
Huis in vlammen opgegaan.
In een woning aan de Plocgstraat
te Schiedam, bewoond door het ge
zin B.. is Maandag brand uitgebro
ken. De brand ontstond nadat een
zoontje een pan met vet op de vloer
had laten vallen en toen de vader
probeerde het vet te verwijderen
met benzine. Dit gebeurde vlak bij
een brandende kacnel. De benzine
vatte vlam en het vuur verspreidde
zich uiterst snel. zodat de bewoners
hals over kop het huis moesten ont
vluchten. Het dertienjarige zoontje
wist nog door een ruit in te slaan,
de hond te redden.
Het woonhuis brandde geheel uit,
50 duiven kwamen in de vlammen
om. Men is verzekerd tegen brand
schade.
0 Bij een botsing lussen een autobus en
een vrachtauto bij Moglmirin. (Brazilië),
zijn Maandag tien personen om het leven
gekomen en dertig gewond.
BLOEIENDE HANDEL IN V.S.
Nieuwe sport, ook in de steden
(Speciale correspondentie)
Tegelijk met de bloesems bloeit ook in de V.S. de handel in alle moge
lijke apparaten om buitenshuis te koken dit jaar bijzonder overvloedig. De
omzet wordt geschat op niet minder dan dertig millioen dollar.
Amateur koks, van wei er velen hu n brood verdienen als zakenlieden of
industriëlen, kopen openluchtcomfoors, apparaten om vlees te roosteren,
vergassers en dergelijke. Verleden jaar werd er reeds voor 18 millioen
dollar verkocht aan al dit soort uitrustingsstukken.
dollar, zowel de meest uitgebreide
installaties van honderd dollar en
meer, is een nieuw bewijs van wat de
sociologen „De terugkeer tot de hui
selijke haard" noemen. De vlucht naar
de voorsteden en de herontdekking
van het gezin vormen de achtergrond
van heel wat van deze kookapparaten.
Méér auto's, langere vacanties en bij
gevolg meer vrije tijd en een verbete
ring van de apparaten spelen hierbij
eveneens een grote rol.
Vader kookt
En de heer des huizes koopt het
merendeel van de kooktoestellen en
belast zich ook zelf met het groot
ste gedeelte van de kokerij. Op hem
richten zich dan ook de meeste fa
brikanten van deze artikelen, Zij
hebben geconstateerd, dat deze tijde
lijke koks uit alle lagen van de be
volking komen.
Maar niet alleen in de voorsteden
is er een levendige handel. Ook op
de kleine binnenplaatsjes van Man
hattan, op de terrasjes en de dak
tuinen van dit overbevolkte centrum
van New York beoefent men deze
nieuwe sport. En parallel met de
enorme stijging in de verkoop van
openluchtcomforen en dergelijke
loopt een zij het geringere stij
ging van andere buitensport-artike
len. zoals verplaatsbare koelkasten,
handschoenen en... schorten (voor de
mannen).
ü!JIIII!lllllilllllllillllllllll|||l!llillllll!lllil!lllllllllllllll!lll!llllllllllli!llllll
„Zwaan, kleef aan" j
Alle leden van de Nederland- M
se familie Zwaan, voorzover
deze konden worden opge-
spoord binnen en buiten de
landsgrenzen, uit verschil-
lende landen van Europa, zelfs
uit Spanje, zullen ze komen
houden met Pinksteren op de M
Goudsberg bij Lunteren een
grootscheepse reünie. Waarom
juist daar, wordt duidelijk als M
men weet, dat de naam Zwaan
volgens nasporingen omstreeks
het jaar 1500 voor het eerst in f§
het dorp Lunteren voorkwam
en deze verre voorzaat wordt
dan ook als de stamvader der §1
familie beschouwd. De Enkhui-
zer predikant, J. Zwaan, is
H voorzitter van het comité, dat
de reünie organiseert en men
verwacht, dat meer dan 150 H
H dames en heren (boven acht- §e
tien jaar) gehoor zullen geven
aan zijn roep: „Zwaan, kleef
H aan
fniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiniiif
PLAN TOT REORGANISATIE
Technische achterstand
Maarschalk Boelganin, de premier
van de Sowjet-Unie, heeft op een
conferentie van industrie-arbeiders
in het Kremlin bekendgemaakt, dat
op hoog niveau een reorganisatie zal
worden uitgevoerd, teneinde de toe-
een overgrote optimist zou kunnen
menen, dat oplossing via een inter
nationale conferentie succes zou heb
ben. En als men er niet in slaagt, het
internationale recht op dit gebied
systematisch de codificeren, is dan
het alternatief anarchie? In geen
geval, want het feit, dat de wetten
gebrekkig zijn, betekent niet zonder
meer, dat er geweld gebruikt moet
worden.
Verschillende van de betrokken
landen hebben reeds hun medewer
king toegezegd. Eenvoudig zal het
niet zijn, al zou men direct al veel
verder kunnen komen, indien vast
gesteld kon worden onder welke om
standigheden bescherming van de
visstand noodzakelijk wordt daar
gaat het Chili en Peru namelijk in de
eerste plaats om en als men daar
bij overdreven nationale gevoelens
opzij zou kunnen schuiven.
De Economist meent dan ook, dat
er tenslotte wel een bevredigende
regeling zal komen. Maar voor het
zover is, kan iedereen zo maar een
flink stuk Oceaan „afpalen".
komstplannen voor de ontwikkeling
van de economie te scheiden van de
huidige economische plannen. Er
zullen twee commissies van de mi
nisterraad worden ingesteld, die zich
met deze twee aspecten van de eco
nomie van de Sowjet-Unie zullen be
zighouden.
ïn een rede, waarin hij critiek le
verde op tekortkomingen van de
zware industrie, maakte de premier
tevens bekend, dat een staatscom
missie voor nieuwe technieken zal
worden ingesteld, die het werk van
de afzonderlijke ministeries op dit ge
bied zal leiden en coördineren. An
dere maatregelen zijn nog in voorbe
reiding.
In zijn rede laakte Boelganin de
traagheid en de tekortkomingen op
verscheidene gebieden van de Sow-
jet-zware industrie.
Zowel de metaal- als de chemische
industrie kunnen bogen op zekere
successen, doch beide blijven op som
mige punten achter bij de ontwikke
ling van de techniek. Het ihinisterie
voor de chemische industrie bluft
achter op het gebied van geconcen
treerde minerale kunstmeststoffen,
nieuwe organische materialen en
verfstoffen en de raffinage van olie
er natuurlijke gassen. De kolen-
industrie, hoewel het meest gemecha
niseerd van alle industrieën, blijft
ten achter op de plannen voor de ar-
beids-productiviteit, zo verklaarde
Boelganin volgens Tass, het officiële
Russische persbureau.
Ook in de aether een
„ijzeren gordijn"
(Van een speciale verslaggever)
Veel bemerkt een buitenstaander niet van de activiteiten, die de radio
amateurs ontplooien. Toch zitten velen in hun vrije dikwijls nachtelijke
uren achter hun apparatuur, luisterend naar de geluiden die door de
aether tot hen komen. Bij luisteren blyft het evenwel niet, want een deel
van de amateurs mag zelf ook zenden op de voor hen bestemde banden:
de tien, vijftien, twintig, veertig en tachtig meter.
Zy roepen letterlyk heel de wereld, tot Groenland en de Poolgebieden
toe. Zij leggen duizenden en nog eens duizénden internationale contacten
en tonen zich in het geheel niet verwonderd, als de stem van een Arabier
in hun oren klinkt.
Het is een liefhebberij, die fasci
neert en die mannen uit allerlei be
roepen aantrekt. Zij experimenteren
en doen dikwijls ontdekkingen, die
van groot belang zijn voor de ont
wikkeling van de radio. Zo werken
de amateurs tegenwoordig op de
korte afstand bijvoorbeeld wel met
golflengten van twee meter en ze
ventig centimeter voor telegrafie en
telefonie. Bovendien wagen enkelin-
fen zich aan experimenten op de
eel korte golven, zoals de tien en
drie centimeter, doch dat zijn dan
meer de aethergebieden van de
radar.
Timmerlieden, ambtenaren, kan
toorbedienden, notarissen, onderwij
zers, technici, directeuren en metse
laars, personen uit vrijwel alle beroe
pen doen aan deze hobby mee met
een enthousiasme, dat niet alleen
verbaast, maar ook verbijstert, doch
dat tevens nog aanstekelijker is dan
de griep.
Wie over deze amateurs ietwat
smalend zou denken, heeft er in de
regel geen weet van dat de zender-
amateurs, die nachten aan hun lief
hebberij besteden, de radio groot
hebben gebracht.
Zy gingen indertijd eens proberen,
of zij toen op de langere golfleng
ten wat gedrang ontstond niet
een ruimere vrijheid konden krijgen
op de kortere golven, of wat het
zelfde, is op de hogere frequenties.
Zo goed waren de resultaten, dat al
spoedig de omroepen zich meester
gingen maken van de kortere golf-
bereiken... Een beter compliment
zou men de amateurs haast niet
kunnen geven, al lieten zij er nogal
wat aether-veren bij, want voor hen
bleven er tenslotte maar weinig
banden of frequentiegebieden over.
Zo is er in de loop der jaren in de
nog jonge geschiedenis der radio
veel gegroeid. Niemand, die pas be
gint zal dadelijk een „knoert" van
een zender of ontvanger kunnen
bouwen. Het begint eenvoudig, doch
het' gaat steeds verder, waarbij ui
teraard de belangstelling uiteen kan
lopen. De een zal zich tevreden stel
len met ontvangen, de ander met het
deelnemen aan vossenjachten.
Een derde wil de wereld ontslui
ten: hij slingert als het ware een
roep om contact met andere zend
amateurs, in welk werelddeel ook, de
aether in. In de taal van de ama
teurs is dat CQ de algemene oproep
voor ieder, die de seinen opvangt,
om te antwoorden. Er kan dan een
Fries antwoorden, maar ook een
Australiër, of een Rus. Het is altijd
een verrassing, want uit de meest
onbekende gebieden komen de te
kens van amateurs. Het kan iemand
uit Honoloeloe zyn, of uit Angola,
of van een Poolexpeditie, die op een
ysschots ronddryft. China kan ant
woorden, maar ook een ras-Moku
mer, die wat „gyn" verkoopt.
Men moet er echter voor in het be
zit zijn van een zend-vergunning, die
de P.T.T. kan verstrekken na een
examen. Anderen mogen zich dus
niet als amateur in de aether wagen,
daar ze anders als „piraat" worden
beschouwd. In de ogen van de P.T.T.
en de bonafide amateurs zijn deze
lieden, die de radiosfeer bederven,
niet bepaald symphatiek. Het is de
aetherpiraten meestal om geldelyk
gewin te doen en ze zyn een gevaar
voor de lucht- en scheepvaart.
Noodwet voor rampen
In de rampnacht van Februari
1953 bleek de kwetsbaarheid van
de verbindingen in de getroffen
gebieden. Niet alleen wegen en
dijken, doch ook de telefoon en
telegraaf waren op talrijke plaat
sen onbruikbaar geworden, even
als het electrische net. Amateurs,
die nog „droog" zaten, vingen
noodseinen op en kwamen tot de
ontstellende ontdekking, dat er
honderden mensen in gevaar ver
keerden, zonder dat eigenlijk ie
mand daarvan wist. Uit heel het
land meldden zich vrijwilligers
met zenders, die naar het ramp
gebied trokken en onder leiding
van de afdeling bijzondere dien
sten van de P.T.T. een noodnet
van zenders opbouwden, waaraan
talrijke mensen het leven te dan
ken hebben gehad.
De P.T.T. verzocht vele amateurs
naderhand om een radio-noodnet te
vormen, dat bij rampen dienst zou
kunnen doen. Daarvoor is het land
verdeeld in dertien sectoren, onge
veer gelijk aan de telefoon-distric
ten. Elke sector heeft in een grote
plaats of stad een basis-station met
daar omheen geografisch goed gele
gen mobile stations, die werken met
kleine batterijzendertjes.
Het noodnet heeft al dienst gedaan
tijdens de jongste Decemberstormen.
Vrijwel niemand wist er van, dat de
amateurs op de noodgolf in actie wa
ren, maar dat mag agn nu wel eens
uit de doeken worden gedaan.
IJzeren gordijn
Wie de weg naar het radio-ama-
teurisme heeft gevonden, komt
vroeg of laat terecht bij de VERON,
de Vereniging voor experimenteel
radio-onderzoek in Nederland, die in
October 1945 werd opgericht en
waarin de drie verenigingen voor ra
dio-amateurs, die voor de tweede
wereldoorlog bestonden, werden op
genomen. De vereniging telt zo'n vijf
en veertig afdelingen met duizenden
leden.
Ook internationaal is er een over
koepelende organisatie, waarin voor
al de Amerikanen een'bijzondere rol
spelen, want van alle amateurs ter
wereld, uitgezonderd de Sowjet-
Unie, zit zeven achtste in de Ver
enigde Staten. Over Rusland zijn
geen cijfers bekend.
Tot begin 1950 waren er talrijke
Russen in de aether, maar die gaven
daarna plotseling geen antwoord
meer op CQ. Blijkbaar mochten ze
niet meer werken met landen vóór
het IJzeren Gordijn. Onderling
praatten en seinden ze wel, waar
bij ze soms codes gebruikten, die
kennelijk alleen voor „vrienden" ver
staanbaar waren.
De laatste tijd zijn er echter weer
enkelingen, die met de buitenwereld
mogen praten. Ze zijn echter altijd
kort van stof en zeggen geen woord
te veel.
Jute-weefsél, het „minderwaardige?'
materiaal waarvan men altijd heeft
gedachtdat het alleen maar was te
gebruiken voor het maken van aard
appelzakken e.d., is kortgeleden door
vooraanstaande Noord-A merikaanse
modeontwerpers ontdekt als een zeer
veelzijdig en veelbelovend materiaal
voor het vervaardigen van dameskle
ding... U ziet wat de gevolgen zijn op
deze foto, gemaakt tijdens een kort
geleden gehouden modeshow in de
Ambassade van Pakistan te Washing
ton. De mannequin links draagt een
jute avondjapon en haar vriendin
rechts toont een jute cocktail-jurk, op
de stoel ligt een jute avondmantel.
Een inwonerwaar de hoofdbewo
ners alleen maar genoegen van bele
ven is dit vogeltje, dat een toevlucht
zocht op de vensterbank van een huis
in Grand Rapids in de Verenigde Sta
ten. De hele familie wacht nu vol
spanning tot de eieren zijn uitge
broed
Vragen over treinongeluk
bij Oldebroek
Het Tweede Kamerlid de heer Wa
genaar heeft aan de ministers van
verkeer en waterstaat en van oor
log en marine schriftelijk de vol
gende vragen gesteld:
1 is het juist, dat de militaire
trein, welke Zaterdag 7 Mei bij het
station Oldebroek is verongelukt,
was samengesteld uit houten en me
talen rijtuigen, voorzien van gas
verlichting, en dat het gebruik van
dit verouderde materieel de oorzaak
is van dit ongeval, althans van het
feit, dat er slachtoffers bij zijn te
betreuren
2 wat is de reden, dat alleen mili
tairen met dit verouderde materieel
worden vervoerd?
3 zijn de ministers bereid die
maatregelen te nemen, wélke een
einde maken aan het gebruik van
dit verouderde gevaarlijke mate
rieel
4 zijn de ministers ook van me
ning, dat argumenten van tekort
aan materieel hier niet kunnen en
mogen gelden en dat zonodig altijd
de mogelijkheid bestaat om auto
bussen bij het vervoer in te scha
kelen
PUBLICATIE VAN C.B.S.
Motorfietsen echter
gevaarlijker
Behalve de recente cijfers betref
fende het aantal verkeersongevallen,
die het Centraal Bureau voor de Sta
tistiek maandelijks publiceert, stelt
dit bureau jaarlijks een uitgebreide
publicatie samen, welke geheel aan
dit onderwerp is gewyd. In de uitgave
over 1952, die onlangs is verschenen,
zijn behalve de gebruikelijke cyfer-
reeksen o.m. de resultaten opgenomen
van speciale onderzoekingen naar de
aard der verkeersongevallen met do
delijke afloop.
In de slotbeschouwingen is uit
gaande van de uitkomsten van over
eenkomstige analyses over de jaren
T.9501952, aandacht besteed aan
de kwetsbaarheid van de verschillen
de categorieën weggebruikers. Hierin
is allereerst nagegaan in welke mate
DE VRIJHEID DER ZEEËN
Gevaar van eigenmachtig optreden
Van een speciale correspondent)
In jaren is de vryheid der zeeën niet zó in gevaar gebracht in vredestyd
als juist nu. Tot deze conclusie komt „The Economist" een een recent ar
tikel naar aanleiding van een te Rome gehouden conferentie. De meest op
vallende, maar niet enige aanwijzing voor het gevaarlyke streven van
vandaag zyn de aanspraken, die de regeringen van drie landen maken op
een 200 mijl brede strook water, die zich practisch uitstrekt langs de ge
hele Pacific-kust van Züid-Amerika.
Geen der grote maritieme naties er
kent deze aanspraken en de V.S.,
Groot Brittanië en de Scandinavische
regeringen hebben een protest inge
diend. Maar de betrokken landen
Chili, Peru en Ecuador, hebben geen
duimbreed toegegeven, waardoor een
toestand van anarchie is ontstaan in
een gebied van omstreeks een mil
lioen vierkante mijl open zee. Nog
niet lang geleden werd de toestand
bijzonder critiek, toen Peru met
bommenwerpers en oorlogsschepen
de machtige walvisvloot van de heer
Onassis aanviel en zelfs een deel er
van buitmaakte.
De conferentie te Rome hield zich
in de eerste plaats bezig met het be
houd van de levende bronnen van de
zee, maar dit wil niet zeggen, dat de
kwestie der territoriale wateren
hiermee geen verband houdt. In het
laatste Antarctische walvisseizoen
hebben negentien nationaliteiten ge
opereerd in wateren, die reeds vallen
onder aanspraken en tegen-aanspra
ken.
Ook elders
Maar men hoeft niet eens zo ver
naar het Zuiden te gaan om moge
lijke bronnen voor een conflict aan te
boren. Verschillende Midden-Ameri
kaanse Staten hebben de „200-mijl-
leer" even geestdriftig begroet als
Chili en Peru. De Philippynen heb
ben hun territoriale wateren zodanig
vastgesteld, dat zij grote zeegebieden
omvatten en Zuid Korea heeft gewa
pend geweld gebruikt tegen Japanse
vissers, die zich binnen de, zich vele
mijlen uit de kust bevindende en wil
lekeurig vastgestelde Rhee-lijn, op
hielden.
In de afgelopen jaren hebben Scan
dinavische vissers pynlyk ondervon
den, dat de Sowjet-aanspraken op 12
mijl territoriale wateren, hen uit de
buurt van vrywel de gehele Zuid-
Oost kust van de Oostzee weghou
den.
Noorwegen en IJsland zyn nog
sterker op hun stuk gaan staan ten
aanzien van het verbod voor vreem
de vaartuigen om te vissen in be
paalde, visryke kustgebieden. En on
dertussen is de leer van de „con
tinental shelf" het continentaal-
plateau" niet alleen door de Ver
enigde Staten uitgeroepen, maar ook
door allerlei andere gebieden, van
Latyns Amerika tot de Perzische
Golf toe.
Het tegenwoordige beeld ziet er
dus wel uit als een langzaam-maar-
zeker zich in een of andere vorm
toeëigenen van stukken van vrywel
alle zeven wereldzeeën.
Drie mijl niet heilig
Er is natuurlijk niets heilig aan de
traditionele drie-mylsgrens, behalve
dan misschien, dat zij uit het ge
bruik is ontstaan. Iedereen heeft het
recht te vragen, of in de tijd van ra
ketten en geleide projectielen een
grens, die gebaseerd is op de afstand
van een geweerschot nog de basis
kan zijn voor internationaal gebruik.
Er zijn dan ook, o.a. door het Inter
nationaal Hof van Justitie te Den
Haag, uitzonderingen erkend zo
in een Brits-Noors conflict in 1951
en men kan dan ook wel zeggen,
dat de inteiuationale wetten over de
vrijheid der zeeën nooit star-doctri
nair of absoluut zijn geweest. Maar
niettemin hebben zij reeds een lang
leven achter de rug, ondanks plaat
selijke grülen hier en daar en klei
nere afwijkingen, want zij dienden
klaarblijkelijk toch het algemeen be
lang. En nu hebben dan ineens enige
landen ontdekt, dat zy meer kunnen
verdienen, dan zij verliezen, wanneer
zij breken met de vaststaande ge
woonten.
Welke oplossing
Wat kan er gedaan worden, vraagt
de Economist zich af. En het ant
woord is nogal negatief, want alleen
Voor de laatste wereldoorlog waren
er misschien 5 fabrikanten van deze
apparaten, die regelmatig, maar
helemaal niet op grote schaal, hun
waren kwijt konden aan padvinders,
vissers en jagers. Op een tentoon
stelling, die een paar maanden ge
leden in Chicago werd gehouden,
toonden niet minder dan 120 fabri
kanten hum waren en verkochten
deze aan grossiers en winkeliers uit
het gehele land.
„Koken in de open lucht is even po
pulair geworden als golf", vertelde
een koper van een bedrijf, dat zich
specialiseert in huishoudelijke artike
len. En deze hausse, die eenvoudige
draagbare kacheltjes omvat van acht
de diverse verkeersmiddelen bij de
ongevallen waren betrokken. Voor het
verkrijgen van een vergelijkbare ba
sis ter beoordeling van deze frequen
tie is uitgegaan van het aantal km,
dat in de loop van deze jaren door
deze verkeersmiddelen werd afgelegd.
Vastgesteld werd, dat een auto per
1 millioen gereden km ca 14 keer bij
een ongeval was betrokken. Voor de
verschillende soorten auto's (vracht
auto's personenauto's en autobussen)
vertoonden deze cijfers geen verschü-
len van betekenis. Daarentegen wer
den voor de tweewielers belangrijke
lagere gemiddelden berekend. Zo
vond men voor de motorrijwielen een
gemiddelde van 10, voor de bromfiet
sen van 5 en voor de rijwielen van
ruim 1 per 1 millioen gereden km.
Kan men dus aannemen, dat de twee
wielers in geringere mate dan de
auto's bij verkeersongevallen worden
betrokken, daar tegenover staat, dat
de gevolgen voor de berijders van
twee-wielïge voertuigen van veel ern
stiger aard zyn. Men heeft n.l. bere
kend, dat per 10.000 ongevallen met
motorrijwielen in de jaren 19501952
172 bestuurders en duopassagiers
werden gedood .Voor de bromfietsen
en rijwielen bedroegen de overeen
komstige cijfers resp. 167 en 133 en
voor de vrachtauto's, personenauto's
en autobussen resp. 13, 25 en 14.
Uit deze cijfers blijkt dus wel de
grotere kwetsbaarheid der twee-\v'
Iers en tevens de tussenpositie van de
bromfiets t.o.v. het motorrijwiel en
rijwiel.