Een Nederlands gezant begon
carrière met diefstal
Amsterdamse Beurs
NIEUWS UIT DE KERK1ÏN
PANEELRADIATOREN
EEN BOEIEND BEELD VAN HET
NA-00RL0GSE PARIJS
OPEL 0LYMPIA
OPEL RECORD
Een proefrit wanneer U wenst
Louisse-Goes N.V.
Louisse-Middelburg N.V.
12
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
ZATERDAG 14 MEI 1955
IN DE ZEVENTIENDE EEUW
Centrale figuur op een fraai
Perzisch doek
(Van een medewerker)
Hefc kan soms vreemd lopen in de wereld; de een zwoegt „arm maar
eerlyk" zyn leven lang om in het zweet zijns aanschyns een karig stuk brood
te verdienen en blyft dan tot zyn dood toe „onder Jan" en de ander, die het
niet te nauw met het myn en dyn neemt of zelfs mensen naar het leven
staat, komt tegen alle verwachtingen der rechtschapen lieden in tot eer en
aanzien. Romanschrijvers maakten van dit thema meermalen een dankbaar
gebruik, maar zelden vindt men iets dergelyks uitgebeeld in „kleur en lijn".
Dat dit laatste echter niet uitgesloten is, bewijst een fraaie Perzische doek,
die tot de weefselcollecties van het Tropenmuseum te Amsterdam behoort.
Het is een zeldzaam stuk van grote nationale waarde, dat thans het onder
werp van een waardevolle studie vormt, by het Koninklijk Instituut voor
de Tropen.
De centrale figuur van de op dit
weefsel voorkomende afbeeldingen is
een Nederlands gezant, die zijn car
rière met een diefstal begon! Zijn le
vensgeschiedenis, waarvan het hoog
tepunt op het Perzisch doek is uitge
beeld, ligt verankerd in archieven,
maar desondanks lijkt zy een
sprookje.
Er was eensZo beginnen niet
alleen sprookjes, maar ook „ware
verhalen uit de historie.
Er was dan eens, in de Duitse stad
Elbing, een boekbinderszoon, die in
het jaar 1680 zijn vaders ambacht
leerde bij een zekere Herr Swechhau-
sen. Of Johann Josua Kettler (zo
heette de boekbindersleerling) grote
ijver bij zijn werk betrachtte is niet
bekend, maar wel is geboekstaafd, dat
hij op heterdaad betrapt werd toen
hij op een kwade dag geld van zijn
patroon stal.
Woedend over deze ontmaskering
poogde de boekbindersgast zich te
wreken door op o October 1680 ar
senicum in de bierkan van zyn mees
ter te doen. Gelukkig werd deze po
ging tot moord tydig gesignaleerd,
waardoor de man aan een wisse dood
ontkwam. Maar de jeugdige onver
laat had eveneens geluk, want hij zag
kans naar het buitenland, naar Stock
holm, de wyk te nemen. En wie hem
met wrange spot een veelbelovend
jong mens mocht hebben genoemd,
zou nog gelyk krjjgen ook.
Want Johann Josua Kettler kwijnde
in de Zweedse hoofdstad heus niet
weg van wroeging over zijn euvel
daden, noch geraakte hij door nieuwe
schelmerijen op de pijnbank of aan de
galg! Een fraaie draagstoel, een steek
met goudgalon en keizerlijke gunsten
zouden zijn deel gaan worden...
Hollands adelborst
Twee jaar na zijn in Elbing 0
de wandaden bekleedde de gewezen
boekbindersknecht de rang van Hol
lands adelborst. In 1682 bevond hij
zich in deze rang inclusief het voor
die tijd niet lage maandsalaris van
tien gulden en de vernederlandste
naam Jean Josua Ketelaer, aan boord
van een schip der Oost Indische Com
pagnie, ,,'t Wapen van Alckmaar",
dat koers zette naar Soeratte in Per-
zië. Adelbors Ketelaer kon bij ont
stentenis van tele foon, radio en po-
litie-telex een nieuw leven gaan be
ginnen. Hy deed dit met zoveel voor
beeldige ijver, dat zijn superieuren
hem wegens zijn bijzondere capacitei
ten en betrouwbaarheid de ene promo
tie na de andere bezorgden. En zo
werd hij om kort te zijn in 1711
met de zeer eervolle opdracht belast
naar het hof van de Groot Mogols te
gaan om daar gunstiger handelsmo
gelijkheden voor de Nederlanden te
bepleiten.
Alsof dit nog niet mooi genoeg was
kreeg de inmiddels Edelachtbaar ge
worden heer Ketelaer door het over
lijden van de directeur van het V.O.-
C.-kantoor te Soeratte de leiding over
de ambassade.
In deze grote staat geraakt gedroeg
Jean Josua Ketelaer zich als een
vorst; hy reikte in Perzië voor het in
die dagen meer dan fabuleuze bedrag
van ruim een half millioen gulden aan
geschenken uit, waar later, op zyn
doorreis naar Lahore, nog een kleine
ton bijkwam. Wat al deze peperdure
cadeaux niet vermochten, werd ten
slotte bereikt door de protectie van
een Portugese hofdame, van wier gun
sten Ambassadeur Ketelaer zich had
weten te verzekeren.
Even scheen toen de gelukster van
de Hollandse ambassadeur te gaan
dalen. De Sjah, die hem handelspri
vilege verschafte, sloot voorgoed de
ogen en daarmee kwam alles, wat
voor de „Heeren Zeventien" bereikt
was op losse schroeven te staan.
Een nieuwe keizer kreeg echter de
macht: Jahandar Sjah, onder wiens
gunstelingen ambassadeur Ketelaer
een eerste plaats innam. Is het ver
wonderlijk, dat hij op 's keizers spe
ciale wens in een palankyn naar de
eerste receptie van de nieuwe Sjah
werd gedragen?
Deze gebeurtenis nu is op het Per
zische doek van het Koninklyk Insti
tuut voor de Tropen door een groot
meester in de miniatuurkunst ver
eeuwigd. Een Perzisch doek, uit de
achttiende eeuw, waarop duidelijk de
Nederlandse vlag te zien is, dank zy
de activiteiten van een Edelachtbaar
heer. die dit zonder de misstappen in
zijn jeugd wellicht nooit mogelyk had
kunnen maken.
Advertentie j
met VEHA
Uw/rek /tuis (teer/yAwarm/^
de naam staat er op
1. B. VAN HEiJST EN ZONEN N.V.
CRUOUIUSKADE 6
DEN HAAG
FILMS IN ZEELAND
,;Act of Love" van
Anatole Litvak
De naam Anatole Litvak heeft in
filmkringen een uitstekende klank
en geen wonder, want deze regis
seur, Rus van geboorte, heeft enke
le voortreffelijke films op zijn
naam. Zijn laatste product „Act of
love" (Een Liefde in Parijs, ELEC
TRO, Middelburg) is echter minder
van kwaliteit, dan men van een
Litvak zou verwachten en dat nog
wel, terwijl de bekende auteur Ir-
12 Mei 13 Mei
Nederland 1955 (3%)
101%
101%
Nederland 1951 (3%)
103%
103%
Nederland 1948 (3%)
107%
101%
Nederland 1947 (3%) 3
100%
100%
Nederland 1937 3
99%
99%
Dollarlening 1947 3 pet.
97%
97%
Investeringscertificaten 3
101%
101%
Nederland 1962-64 3
101%
101%
Nederland N.W.S. 2%
79%
79%
Ned, Indië 1937 A 3
99%
99%
Grootboek 1946 3
99%
99%
Nat. Handelsbank
176%
176%
Ned. Handelmij.
244
243%
A.K.U.
298%
296%
Bergh's en Jurgens
318%
318 1.
Calvé-Delft
291%
287
Kon. Ned. Hoogovens
324%
322%
Unilever
412
411%
Ned. Kabclfabriek
276%
276%
Philips
384%
379%
Wilton-Feljenoord
235
234
Billiton
397 1.
Kon. Petroleum Mij.
556%
554%
Amsterdam Rubber
122%
127%
Holland Amerika Lijn
182
180%
Kon. Paketvaart
178%
179
Rotterdamse Lloyd
174%
177
Ned. Scheepvaart Unie
180%
180%
Stv. Mij. Nederland
183%
184
H.VA.
155%
156
Deli Mij.
140%
149%
Bank van Ned. Gem. 4%
108%
108%
Centrale Suiker
230
227
Kon. Mij. De Schelde N.B.
192%
Baltimore-Ohio
44%
45%
Missouri K.T.
12%
New York Central
40%
Pennsylvania
26%
27
Anaconda
59%
Bethlehem Steel
130%
130
General Motors
94%
94%
Intern. Nickel
64
64
Kennecott
104
104%
Republic Steel
83%
82%
U.S. Steel
84%
83%
North American Cy.
30
Midcontinental
111'%
112%
12 Mei 13 Mei A^VWVVVN\A<VVVWVVVWWS
Amsterdamse
wisselmarkt.
CONTANTE PRIJZEN.
AMSTERDAM. 13 Mei. Londen
10.62%—10.63%, New York 3.79%—
3.80,% Montreal 3,851-S—3.86A, Parijs
1.0845—1.0865, Brussel 7.59—7.60.
Frankfurt 90.34—90.44, Zürich 86.63
86.73, Zürich (vrije francs) 83.65
—88.75. Stockholm 73.06—73.16. Ko
penhagen 54.7454.84, Oslo 53.06j
53.16, Braz. dollar 3.79%—3.80%,
Argentijnse verrekeningsdollar
3.81 3.82%, Japanse verreke
ningsdollar 3.79%3.80%, Turkse
verrekeninsdol'lar 3.793.80.
Shell Union
58
58%
Tide Water
26
26
Van Berkels Patent
124%
122%
AKU 3%
104
PREMIELENINGEN.
Amsterdam 1951
137%
138%
Breda 1954
113%
113%
Eindhoven 1954
112%
112%
Enschede 954
113
113%
Den Haag 1952 I
134%
134%
Den Haag 1952 II
141%
142
Rotterdam 1952 1
136%
137
Rotterdam 1952 II
135%
136%
Utrecht 1952
123%
123%
BEURSOVERZICHT.
BEHOORLIJK HERSTEL NA FLAUWE
OPENING.
New York en Parijs hebben gister hun
stempel op de Amsterdamse effectenbeurs
gedrukt. Walstreet noteerde weer lager
en Parijs was zelfs zeer flauw. Ook het
Damrak opende gedrukt, waarbij vooral
Philips het moest ontgelden. Aanbod uit
De ambassadeur wordt in vol ornaat
in een palankijn naar de Groot Mogol
gedragen (détail-opname van het
achttiende-eeuwse Perzische doek in
het Tropenmuseum.
LEZERS SCHRIJVEN
Hupsa, jonassen
In de P.Z.C. van 6 Mei j.l., hebben
we allen kunnen zien en lezen hoe in
Zeeland de 10e verjaardag van de be
vrijding gevierd is. Dat er deze dag
vreugde was, blijkt wel uit de foto
pagina met de twaalf foto's. Als men
foto zeven bekykt ziet men hoe de
heer J. Wisse „Hupsa gejonast"
wordt op het Molenwater te Middel
burg. Genoemde heer Wisse had na
melijk een extra urijs afgereden met
ringsteken te paard. Onder de foto's
stond vermeld, dat hij een van de ze
ven slechtste ringryders was. Dat is
niet juist. Hy was niet de slechtste,
al wordt dit algemeen in de stad be
weerd. Iedereen kan nu eenmaal niet
de eerste prys behalen. Dan moet ook
nog vermeld worden, dat hy zowel
als nog enkele andere mannen maar
eens in het jaar met een paard in
de baan komt. Men móet dan ook
wat geluk hebben zo'n dag. De me
neer die tot slot een speech afstak
en de prijzen uitreikte aan al de deel
nemers mag overigens wel wat beter
zijn woorden wikken en wegen. Men
moet wel bedenken dat sport, uitslui
tend sport moet zijn.
Een trouwe P.Z.C.-lezeres.
Middelburg.
Parijs en de winstverlaging met 20 procent
op de radiotoestellen, brachten de koers
bij opening van 385 op 371. Later op de
middag volgde echter een herstel tot 379.
Kon. Olie zag zich bij opening 7 punten
ontgaan en noteerde 550. Ook hier her
stelde de koers zich tot 555. AKU en Uni
lever per saldo 1 2 punten lager.
De optimistische uitlatingen van de di
rectie der „Nederland" zijn niet zonder in
vloed geweest op de scheepvaartsector. In
tegenstelling tot de internationals, was
de 'ondertoon hier veel beter en vele cou
rante aandelen trokken een kleinigheid
aan. Op de culturmarkt bleven de fluc
tuaties zeer beperkt. De koersen waren
over het algemeen in een doen met Don
derdag. Youngobligaties noteerden één
puntje lager in verband met berichten, dat
er nog geen vordering gemaakt zou zijn
met de besprekingen over de z.g. aus-
landsbonds. Guldensbeleggingen stil en
Iets beter voor de conversielening.
Prolongatie 2% proctent.
Raad van advies voor de
gemeente-financiën.
Bij K.B. is prof. dr. M. J. H. Seets,
hoogleraar aan de Katholieke econo
mische hogeschool te Tilburg, voor
onbepaalde tijd tot lid, tevens voor
zitter van de raad van advies voor
de gemeentefinanciën benoemd.
By hetzelfde besluit zijn voor de
tijd van vyf jaren tot lid van die
raad benoemd de heren: J. de Bruin,
burgemeester van Rheden; J. C. Has
pels, burgemeester van Bussum; L.
J. G. de Mast, secretaris van Tilburg;
J. W. Quint, burgemeester van
Brunssum; H. W. J. Scheffer, burge
meester van Esingc; J. van Tilburg,
wethouder van Rotterdam en mr.
G. W. Toebes, adjunct-directeur van
de vereniging van Nederlandse ge
meenten, allen daartoe voorgedragen
door deze vereniging.
win (De jonge leeuwen) Shaw het
scenario schreef. Niettemin: nog al
tijd een film, zoals er méér moesten
zijn
Het is een liefdesgeschiedenis, die
zich kort na de bevrijding van Pa
rijs, in 1944, in deze stad afspeelt.
Het in wezen simpele verhaal van
een Amerikaans soldaat, die ver
liefd wordt op een eenzaam meisje,
is tamelijk pretentieloos en de tra
giek van deze „verloren liefde"
want dit verhaal kent geen „hap
py end" komt niet geheel en al
uit de verf.
Regisseur Litvak legde zich voor
al toe op een schildering van sfeer
en omstandigheden in het na-oorlog-
se Parijs en hij deed zulks met het
vakmanschap, dat men van hem
verwachten mag. „Een liefde in
Parijs" is dan ook opgebouwd te
gen de altijd boeiende achtergrond
van de Lichtstad, zij het ook, dat
de Lichtstad in die dagen een alles
behalve opgewekte aanblik bood.
Maar juist aeze sfeer, de karakte
ristiek van Parijs, weet Litvak raak
en zuiver, zij het soms iets te over
dadig, te accentueren.
Een boeiende film.
Een volslagen ander product
draait in Alhambra (Vlissingen) en
wel de reeds eerder in deze rubriek
besproken rolprent „Knock on
wood", waarin Danny Kaye de
hoofdrol vertolkt. Het is een nogal
verwarde geschiedenis gebaseerd
op kolder uiteraard waarin Dan
ny Kaye de hoofdrol is toebedacht
en hij krijgt dan ook maar zelden
gelegenheid om zijn onmiskenbare
talenten als filmkomiek te benut
ten. Niettemin zijn er tal van grap
pige scènes, soms zelfs geestige, en
met „Knock on wood'T kan men
zich enkele uren uitstekend amuse
ren. Mai Zetteriing is de (charman
te) tegenspeelster van de befaam
de Danny.
Grand (Goes) brengt een even
eens reeds besproken film en wel
„Onteerd" (Anna Zaccheó), met in
de hoofdrollen Silvana Pampanini
en Amedeo Nazzari. Niemand min
der dan Giuseppe de Santis voerde
de regie over dit filmverhaal, waar
in een knap meisje uit een eenvou
dig milieu met schade en schande
moet leren, dat het niet eenvoudig
is om een man met oprechte bedoe
lingen te vinden. Een nogal zwak
verhaal, dat slechts boeit dank zij
de kundige wijze waarop de regie
werd gevoerd.
Zondagmiddag draait in Grand de
kleurrijke, boeiende avonturenfilm
„Pépé le Moko", met Jean Gabin in
de hoofdrol.
„De wraak van Toriano" Luxor
(Vlissingen) biedt vele gevechten
tussen blanken en Indianen en de
Apachen weren zich wederom ge
ducht. Avontuur en romantiek
zoals gebruikelijk in overvloed,
ditmaal wel vlot en aannemelijk ge
bracht.
Zoals dit ook geschiedde in da
avonturenfilm „Ten Westen van
Zanzibar" Schouwburgbioscoop
(Middelburg), waarin het echtei'
niet tussen blanken en Indianen
gaat, maar om ivoorsmokkel in
Afrika. Een kleurige geschiedenis,
waarbij men zich niet behoeft te
vervelen.
Ds. W. G. van der Vliet
70 jaar
Dinsdag 17 Mei a.s. hoopt ds. W.
G. van der Vliet te Genat (Gld.),
emeritus predikant van de Neder
lands Hervormde Kerk do leeftijd
van de sterken te bereiken.
Ds. Van der Vliet werd op 15 Mei
1885 te Leerdam geboren, bezocht
het gymnasium te Zetten en stu
deerde vervolgens aan de Rijks Uni
versiteit te Leiden. Nadat candidaat
Van der Vliet op 2 Mei 1912 door
het Provinciaal Kerkbestuur van
Groningen was toegelaten tot de
Evangeliebediening in de Ned. Herv.
Kerk, was hij eerst een half jaar
hulpprediker te Simonshaven en
deed op 18 Mei 1913 zijn intrede in
zijn eerste gemeente Winssen (clas
sis Nijmegen). In verband met zijn
benoeming tot predikant bij de
Protestantse Kerken in het voorma
lig Nederlands Oost-Indië, kreeg de
jubilaris met ingang van 20 Octo
ber 1920 eervol ontslag met de be
voegdheid van emeritus. In Indone
sië was hij achtereenvolgens werk
zaam te Madioen, Makassar, Bata
via en te Malang. Na zijn repatri
ëring keerde ds. Van der Vliet weer
als dienstdoend predikant in de Ned.
Herv. Kerk terug en deed op 12 De
cember 1932 zijn intrede te Honte-
nisse. Op 12 Mei 1935 verwisselde
de jubilaris deze gemeente met die
van Gendt, waar hem met ingang
van 15 Augustus 1950 op 65-jarige
leeftijd emeritaat werd verleend.
NED. HERV. KERK
Beroepen te Meppel F. de Boer te
Meerssen-Valkenburg.
Aangenomen naar Noordgouwe H.
W. Buinink, vic. te Overscliie.
REM. BROEDERSCHAP
Beroepen te Friedrichstadt (Duits
land) drs. A. M. v. Peski, proponent.
DS. H. J. DIJCKMEESTER
Ds. H. J. Dijckmeester, pred.-direc-
teur van de Diaconessenmrichting
„Bronovo" te 's-Gravenhage, heeft om
gezondheidsredenen bij de prov. kerk
vergadering van Zuid-Holland een
aanvraag om vervroegd emeritaat in
gediend. Ds. Dijckmeester zal 17 Juli
a.s. afscheid nemen van „Bronovo" en
van de Ned. Herv. Gemeente van
's-Gravenhage.
GEREF. KERKEN
Examens. De classis Haarlem heeft
praep. geëxamineerd en beroepbaar
verklaard de heer Donddorp te Heem
stede, cantj. aan de V.U., die terstond
beroepbaar is. Zijn adres is: Koediefs-
laan 78, Heemstede.
GERËF. KERK ART. 31 K.O.
Aangenomen naar Kantens D. K.
Smit, cand. te Kommerzijl, die be
dankte voor Gerkesklooster, Stroo-
bos, Grootegast, Haulerwijk. Hoge-
zand-Sappemeer, Valthermond, Twee
de Exloërmond en voor Zuidbroek.
CHR. GEREF. KERKEN
Beroepen te Maarssen M. Vlietstra
te Eemdijk. Beroepen te Aalten A. C.
Noort te Meppel.
EVANG. LUTH. KERK
Beroepen te Amsterdam dr. H. J.
Jaanus te Rotterdam.
DOOPSGEZ. BROEDERSCHAP
Benoemd tot stafleider voor het
cultureel werk van de Prov. Overijs
selse stichting ds. J. C. v. d .Bend te
Gorredijk-Lippenhuizen.
Amerikaanse torpedobootjagers zullen
binnenkort worden uitgerust met geleide
projectielen en op de duur worden voor
zien van atoommotoren, aldus heeft admi
raal Carney, hoofd van de afdeling vloot-
operaties, Zaterdag in Bath in de Ame
rikaanse staat Maine verklaard.
Wanneer wenst U in een nieuwe OPEL OLYMPIA
of OPEL RECORD bij U aan huis afgehaald te wor
den Voor welke wagen U zich ook interesseert, de
goedkopere en zakelijk uitgevoerde Olympia of de
elegante en comfortabele Record, steeds zal een
proefrit uw verwachtingen ver overtreffen.
Dealer voor Zuid- en Noord-Beveland
GOES Westwal 25 Telefoon 3141.
Dealer voor Walcheren
MIDDELBURG, Gortstraat 60-63, Telef. 211.