Onze
"Dzcutoenfjagina
Het bedrukken van stoffen, een
eeuwenoud handwerk
NAAR PARIJSE MOVESHOW... PER ABUIS!
FLEURIGE KLEEDJES VOOR
ONZE MEISJES
LESSEN IN WELSPREKENDHEID
VOOR ZEEUWSE VROUWEN
VAN VROUW 701 VROUW
ZATERDAG 14 MEI 1955
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
11
ONDANKS MECHANISATIE EN ATION ALISERING
Techniek komt oorspronkelijk uit
Oosterse landen
De tijd van mechanisatie, waarin wij leven, heeft ons zo vertrouwd ge
maakt met het idee van massaproductie, dat wij er nauwelijks bij stilstaan
hoe het vroeger geweest moet zijn. Nu heeft de mechanisatie voor de
groeiende wereldbevolking vele goede kanten gehad, en ieder van ons ge
bruikt en ziet ontelbare malen per dag de voorwerpen, welke er het resul
taat van zijn. Doch dat neemt niet weg, dat wij soms geneigd zijn allerlei
moderne producten, waarop het woord „handwerk" is vermeld, met bijzon
dere aandacht te bekijken en hoger aan te slaan dan de machinaal vervaar
digde. Deze voorkeur is in vele gevallen gerechtvaardigd. Een van de goe
de hoedanigheden van het handwerk is immers de nooit volkomen gelijk
vormigheid, zelfs als daarnaar gestreefd wordt, terwijl de machine niet an
ders kan dan volkomen gelijke pro ducten voortbrengen.
Denken wij bijvoorbeeld eens aan 't bedrukken van stoffen. Machinaal
bedrukte stoffen kunnen een groot of klein patroon hebben, het zal steeds
volkomen hetzelfde zijn, of men nu een stuk van 5 of van 50 meter bekijkt.
Het patroon van een met de hand
bedrukte stof vertoont daarentegen
dikwijls kleine afwijkingen, een ver
schil in kleur-nuance, een kleine ver
schuiving van het dessin, die het
kenmerk van de echtehanddruk
waren. Wij zeggen met opzet „wa
ren", want het wonderlijke feit doet
zich voor, dat, waar de handdruk-
kers een zo volkomen mogelijke ge
lijkvormigheid nastreven, de fabri
kanten van machinaal bedrukte
weefsels soms, in de duurdere soor
ten, opzettelijk kleine afwijkingen
in hét dessin aanbrengen-, waardoor
de stof dan een aspect krijgt alsof
deze met de hand bedrukt is. Be
schouwt men deze weefsels echter
nauwkeurig, dan wordt al spoedig
duidelijk dat deze „afwijking*
steeds op dezelfde afstanden terug
komt, daardoor het karakter van
de druk verradend.
Natuurlijk zijn er nog andere ver
schillen. Zo is de machinale wijze
van bedrukken „diepdruk", terwijl
voor de bewerking met de hand vrij
wel altijd de „hoogdruk" wordt ge
bruikt-, doch zonder ons te zeer in
technische details te verdiepen, wil
den wij ditmaal eens iets van de
laatste manier vertellen.
Het bedrukken van stof werd
naar alle waarschijnlijkheid het
eerst in India gedaan, waar de
materialen op primitieve wijze
werden gedecoreerd door de zij
kant van de hand met kleur in
te smeren en deze dan tegen de
stof te persen. Men beweert
wel eens, dat dit de oorsprong
geweest moet zijn van het wel
bekende kaschmir „palm" des
sin, omdat de buiging van de
pink en de zijkant van de hand
een dergelijk dessin zouden af
drukken, doch te bewijzen is
dit niet. In ieder geval kenden
de Chinezen en Egyptenaren de
techniek van het handdrukken
duizenden jaren geleden al en
hun methode verschilde heel
weinig van de onze.
Eeuwen gingen voorbij, voor de
handdruk in Europa bekend werd.
Dat ook in onze maatschappij de
handdruk zich ondanks iedere ratio
nalisering heeft kunnen handhaven,
is te danken aan het feit, dat dit
één van de weinige manieren is,
waarop kleine hoeveelheden tame
lijk economisch kunnen worden be
drukt en ook, dat een dergelijke
fijnheid aan detail en rijkdom aan
Als Moeder Natuur haar kinderen
|n een feestelijk kleed steekt, willen
wy niet bij haar achterblijven. We
zoeken een aardig stofje uit en gaan
voor onze meisjes ook een fleurig
jurkje maken. Het hier afgebeelde
modelletje kan zowel in een vrolijke
effen kleur als in gebloemde of genop
te stof worden uitgevoerd. Het heeft
aangeknipte mouwtjes en van de
schouder tot de taille is het voorpand
aan weerskanten in een diepe plooi
gelegd, die zich in het wijde rokje
voortzet.
U heeft ervoor nodig ca. 2.50 m van
90 breedte.
Voorzijbaan en achterbaan (2x
knippen) kunnen aan één stuk ge
houden worden, zoals hier getekend,
maar desgewenst kan men het pa-
troon ook langs de zijnaad doorknip
pen. U verbindt de voorbaan met de
voorzijbaan van de rok, legt x op o
vallend de plooien in en naait de on
derkant van het voorpand licht ge
rimpeld aan de rok. Vanaf de schou
der wordt de plooi over een lengte van
ca. 10 cm, 2% cm breed afgestikt. By
het effen jurkje is hierbij gelijktijdig
een zig-zag-ba'ndje of een andere aar
dige bandgarnermg meegenaaid. Bij
het linkse jurkje zijn de stiknaden in
een afstekende kleur uitgevoerd en
afgewerkt met een „vliegje".
De achternaad van de rok dicht-
stikken. Bij de rugpandjes vouwt U
het beleg naar binnen en brengt de
knoopsluiting aan. De onderkant licht
ingerimpeld met de achterbaan ver
binden en de schouder-, mouw- en zij
naden sluiten. De hals-rand wordt
tussen de dubbele stof van de kraag-
deeltjes genaaid; de mouwtjes werkt
U met schuine reepjes stof af.
Inplaats van de rugsluiting kunt U
naar verkiezing een split je in het
voorpand maken dat met een knoop
en lusje aan de hals sluit. Bij het
kraagpatroon laat U dan het aan
geknipte 2 cm brede patje vervallen
en knipt U de kraag aan één stuk. In
de ceintuur brengt U knoopsgaten
aan, die op knopen in de taille van de
voorbaan sluiten.
ELLA BEZEMER
kleur op andere wijze zeer moeilijk
bereikt kunnen worden.
Vaklieden
Het maken van de blokken, waar
mee de dessins op de stof gedrukt
moeten worden, is een uiterst pre
cies werk, dat alleen door uitsteken
de vaklieden gedaan kan worden,
evenals het drukken trouwens, maar
dat is weer een ander chapiter. Het
principe van deze blokken is het
zelfde, waarop o.a. ook onze stem
pels en de linoleumdruk gebaseerd
zijn; het teveel wordt weggesneden,
zodat de overblijvende delen, met
inkt ingesmeerd, de gewenste af
druk geven.
Nu heeft men voor iedere kleur
in het dessin een ander blok nodig,
want hierdoor ontstaat juist het pa
troon, en hoe meer kleuren er in
voorkomen, hoe meer blokken er
dus gemaakt moeten worden. Deze
blokken worden alle met de hand
gesneden uit ahornhout, aat zich
hiervoor bijzonder goed leent. Toch
is ook dit hout niet sterk genoeg
voor het drukken van heel fijne lij
nen. Dit doet men dan door in het
hout een strip koper te hameren.
Het maken van zo'n blok is
een uiterst tijdrovend en veel
geduld eisend werk; er gaan
soms wel zes weken overheen,
voor een bevredigend resultaat
is bereikt! In sommige geval
len worden ook wel metalen
blokken gebruikt, die dan in
een matrijs gegoten worden.
Zijn de blokken eenmaal gereed
en is de verf in de gewenste kleu
ren gemengd, dan kan de drukker
aan het werk gaan. Hij begint met
de stof, meestal zuivere zijde, op
zijn volkomen gladde tafel vast te
plakken met gom, zo, dat deze wer
kelijk op alle plaatsen vastgekleefd
zit. Dan neemt hij het eerste blok,
brengt de kleur er op aan, en plaatst
het op de stof, waarna hij het met
een hamer bewerkt om de kleur
stof zo diep mogelijk te laten door
dringen. Dan met hetzelfde blok
verder, weer kleur opbrengen, op de
stof plaatsen, aanslaan enz., tot de
gehele oppervlakte van de eerste
kleur voorzien is. Dan de tweede,
de derde enz. Tien tot twaalf ver
schillende kleuren is werkelijk niet
uitzonderlijk. Wanneer u bedenkt,
dat deze blokken doorgaans niet
froter zijn dan 25-30 cm2 wordt het
uidelijk, dat deze drukmethode wat
snelheid betreft, nooit tegen de ma
chine zal kunnen concurreren.
PRATEN ZONDER PLANKENKOORTS"
Resultaten zijn tot nu toe moedgevend
(Van onze redactrice)
Toen de presidente der afdeling Zeeland van de Nederlandse Bond van
Plattelandsvrouwen, mevrouw L. N. Huysman-Griep, in de loop van de
achter ons liggende winter haar „cursussen in welsprekendheid" voor leden
van de bond begon, heeft zij wellicht niet durven hopen, dat de belangstel
ling voor deze cursussen zo groot zou z(jn. Endat ze al spoedig zulke
goede resultaten zouden voortbrengen!
Die resultaten kwamen Donderdag j.l. op verrassende wtfze aan het licht
tijdens een openbare les in hotel „De Eenhoorn" te Oostburg, waar cursisten
van de afdeling West-Zeeuwsch-Vlaanderen de door haar verworven kennis
in de praktyk kwamen brengen.
lijk applaus der aanwezigen: in
elk geval brachten alle volgende
executanten haar eerste spreek
beurt in het openbaar met be
trekkelijk weinig symptomen van
plankenkoorts, tot een goed ein
de!
Doordat de onderwerpen, welke
de spreeksters gekozen hadden, nog
al uiteenliepen, werd het een afwis
selend „programma". Men sprak
over „De vrouw vroeger en nu en
wees in dit verband nog eens op de
vele vrijheden, welke de moderne
vrouw dank zij de strijd van haar
voorgangsters haar privilege mag
noemen. Een sport-enthousiaste
wijdde enkele minuten aan de ten
nissport, en onmiddellijk hierop
volgde een causerietje over „room
boter en margarine!"
Twintig leden van deze afdeling
hebben ae uit acht lessen bestaan
de „cursus welsprekendheid" ge
volgd, en veertien van haar beste
gen deze middag achtereenvolgens
net podium om voor de geheel ge
vulde zaal gedurende enkele minu
ten te spreken over het door haar
uitverkoren onderwerp. Dat er in de
zaal in het bijzonder onder de
adspirant-spreeksters! nogal eni
ge spanning heerste totdat „het gro
te ogenblik" aanbrak, valt te begrij
pen. Elke vrouw die ooit tevoren in
het openbaar het woord gevoerd
heeft, zal vermoedelijk wel even
kippenvel krijgen bij het vooruit
zicht, over enkele minuten te moe
ten spreken voor een zo groot aan
tal nauwgezet luisterende toehoor
sters
Merkwaardigerwijze verdween
deze spanning grotendeels, toen
het moment was aangebroken
waarop de eerste spreekster haar
debuut maakte. Misschien werk
te de vlotte wijze, waarop zij
haar praatje hield, stimulerend
op haar „collega's" van deze mid
dag, of wellicht was het de
gunstige invloed van het harte-
Wy hebben de feestioeek weer
veilig en wel achter de rug. Met.
vlaggen en mutsen en optoch
ten en aubades en vuurwerk
hebben wij daadwerkelijk aan
getoond hoe geweldig blij wij
zijn dat we alweer tien jaar
heelhuids bevrijd gebleven zijn.
Het is geen kleinigheid om
zoiets te vierendat wil ik U
vertellen. ,jHet Feest'" schijnt
vandaag de dag een ingewik
kelde en moeizame opgave,
waar heel wat aan georgani
seerd en van hogerhand gere
geld moet worden. Voor het Na
tionaal rrogramma hebben wij
gelukkig altijd de muzikale
grabbelton bij de hand, en met
de Oudhollandse boerendansen,
Valerius' Gedenckklank en een
nummertje verzetspoëzie krijg
je achter de microfoon altijd
gauw een uur of ivat vol. Want
het beluisterd worden is op zo'n
dag toch niet urgent: de mees
te knoppendraaiers lopen im
mers op straat.
Maar op die openbare straat
wordt de feestelijkheid wat
veeleisender, want daar moet
altijd iets te kijken en te doen
zijn. Vooral te doen. Dat valt
niet altijd mee, stel ik mij zo
voor, sinds wij het verrukkelijke
maar vrij prijzige kijkspul van
de historische optochten hebben
afgeschaft en voorlopig nog niet
aan de zelfwerkzaamheid van
de feestvierende menigte toe
zijn. Dat schone begrip tiert al
leen nog maar in het verborgene
op de lagere scholen.
Voorlopig komt het de arran
geurs dus nog op menig zioeet-
druppel te staan, en slaan ge
nieën in dit genre zoals Carel
Briels onherroepelijk bankroet
bij gebrek aan klankbodem.
Dies worden de burgervaders
nog ambtshalve ingeschakeld
om kinderspelen voor grote
mensen in te studeren en ver
volgens met enthousiasme te
leiden, en laten de grote men
sen die binnenkort nooit kind
zijn geweest, zich gelaten bezig
houden op élke obligate feest
dag
Weet U, het is iets om bij na
der inzien diep te zuchten.
Want georganiseerde feestelijk
heid is zo'n afgrijselijke tegen
strijdigheid, net als destijds het
oefenen in „spontaner BeifaTl"
bij de Hitlerjeugd.
Want voor feestelijkheid zijn
drie dingen nodig: een kinder
lijk gemoed, een verheugde
stemming en een vindingrijke
fantasie. Daarom hébben wij
nooit zo goed feest gevierd als
tien jaar geleden, toen wij van
dolblije uitgelatenheid niet wis
ten, wat wij deden, volslagen
lak hadden aan alle publieke
stemmigheid en onvervaard uit
het berooide niets van vijf plun-
derjaren complete gekostu
meerde optochten uit de grond
stampten. Toen wij zo maar,
iedereen met iedereen, een
dansje waagden op de openbare
straat.
Toén ja toen vierden we
X
De vrijheid
van erfgoed
X
jT
somaar feest van niks met niks.
We stondeti naar vijf branden
de kaarsjes voor een onverduis-
terd raam te kijken alsof we
nog ziooit zoveel licht bij elk
aar hadden gezien. En wij ston
den met opgeheven gezicht stil
om naar de vlag uit het galm
gat van de toren te knipogen,
en de tanden in de lip te
zetten bij de eerste klanken van
het carillon: „Gelukkig is het
land, dat God de Heer be
schermt Zó zullen wij nooit
meer feestvieren, daar helpen
geen lieve landsmoeder en hon
derd burgervaders met de
ambtsketen en de ingestudeer
de zevensprong aan. Want
feestvieren is alweer veel te ge
woon en te alledaags geworden,
net als het wittebrood en de
chocolade-repen. Wij hebben zo
volhardend tien jaar lang bloe
men- en zeil- en heide- en kaas-
koninginnen ingehaald, zoveel
lichtjes zien branden en zoveel
luidsprekers horen schetteren,
zoveel gondels zien varen en
zoveel praalwagens zien rijden,
dat wij zoetjesaan voor de va
riatie het ook eens een echte
tractatie zouden vinden om zes
dagen achtereen te mogen wer
ken.
En het lijkt mij wezenlijk
geen kleinigheid om de eerst
volgende tien jaar dat bevrij
dingsfeest het matte hoofd bo
ven water te laten houden. Mis
schien dat het nog vanzelfspre
kender gelukken zou, als wij die
vijfde Mei van vrijheid vrijwil
lig lieten voorafgaan door een
vierde Mei van onderdrukking.
Als wij, één dag in het jaar, de
vale vleermuis van de bezetting
zouden laten neerzien over élk
dorp en élke stad in Neder
land
Alle auto's van de vjegen en
alle f ietsen achter slot. Alle eta
lages leeg, alle vensters geblin
deerdalle gastoevoer en élec-
trische stroom stopgezet, de
straatlantaarns gedoofd en met
het vallen van de duisternis ie
dereen binnenshuis gejaagd
door de sirene van het lucht
alarm. Zó was het, zou het dan
klinken in de huiskamers: zó,
stil, beklemd, gevangen ver
nederd. Met de honger daarbij
als het scherpste zwaard, en het
isolement als de grootste een
zaamheid.
Of die morgen van de vijfde
Mei, met 't sein Alles veilig!"
en beierende klokken, met vlag
gen uit alle torens en muziek op
alle bruggen, o?is ook opgelucht
en opgetogen op straat zou vin
den, glimlachend om de zingen
de kinderen en met een bloem in
het knoopsgat!
Maar zolang zo'n generale re
petitie 7ioaal bezware7i ont-
moet: laten wij als moeders ten
minste de bezetting levend hou
den voor een opgroeie7id ge
slacht, dat over fien jaar dat
woord aïleeji 7iog maar van ho-
re7i zeggen ke7ii. Laten wij ons
eigen bezettingsmuseujn in ere
houden, 7net ingeplakte bonnen
en textielpunten, met kra-7ite7i-
knipséls en foto's met kluwens
surrogaatwol en een zorgvuldig
opgepoetste Rus, met, wie weet,
een vervalst persoo7isbewijs en
de loze triplexplaat dié de
schuilplaats afsloot. Met de eer
ste vrije kranten en de laatste
herdenkingsnummers, met alles
wat die tijd tastbaar voor ons
levend houdt
Dan waait de vlag op vijf Mei
nooit 7iutteloos van de toren en
zal over tien jaar, zo God wil en
wij 7iog leven, élk kind in Ne
derland weten wat bevrijding
is. SASKIA.
(Van onze redactrice)
Parijs, Mei Hoe zou de huis
vrouw, die op de eerste dag van
haar wèl-verdiende vacantie terecht
komt in een van huishoudelijke be
drijvigheid gonzende omgeving, zich
voelen Vermoedelijk precies als
uw redactrice die na een Neder
lands voorjaarsseïzoen met héél veel
beroepshalve bijgewoonde mode
shows op haar eerste vacantiedag
in Parijs per abuis een modeshow
te aanschouwen kreeg
Moe van het winkelen in één van
de grote Parijse warenhuizen, be
gaf ik mij per roltrap naar het res
taurant op de bovenste verdieping...
om te ontdekken dat hier binnen
enkele minuten een modeshow zou
beginnen. Ik besloot onmiddellijk tot
weggaan, maar reeds verscheen de
eerste mannequin op het plankier
en ik zwichtte voor de verleiding
om eens iets te zien van de Franse
confectie welke in tegenstelling
tot de Franse couture in het bui
tenlands modenieuws meestal een
vrij geringe plaats toebedeeld krijgt-
Wel, deze „collection robes d'été
et bains de mer" een collectie
dus van zomerjaponnen en strand-
costuums blijkt, evenmin als de
Nederlandse confectie-collecties, een
slaafse navolging van hetgeen de
grote Parijse couturiers brengen.
Ook dit grote Franse warenhuis
past in zijn confectie de vaak bi
zarre modelijnen van dit seizoen op
zeer gematigde wijze toe!
De vier mannequins twee
donkere, een roodharige en een
hoogblonde lijken ook in
niets op haar dikwijls bleke en
magere, vaak sphinx-aclitige
zusteren uit de grote Parijse
couture-salons. Het zijn jonge
vrouwen, die er volkomen na
tuurlijk en gezond uitzien, met
volmaakte figuren en perfect
opgemaakte gezichtjes
Zij weten zich vorstelijk te be
wegen en zijn toch allerminst hau
tain; zij hebben vanaf het eerste
moment contact met haar publiek,
zonder opdringerig te zijn, en er
gens achter de schermen leidt een
onzichtbare hand deze gehele show
zo snel en zeker, dat binnen ander
half uur de gehele collectie van
vijfenvijftig modellen de revue ge
passeerd is. De japonnen zijn bij
zonder eenvoudig, maar met vaak
geraffineerde details. Het zijn mo
dellen welke iedere Europese vrouw
zou kunnen dragen afgezien dan
van de taillematen, want die zijn
berekend op het slanke middeltje
van de Francaise! Het eenvoudige
jurkje van 2900 francs is in zijn
soort even gedistingeerd als de ge
klede japonnen met haar mondaine
namen „Lido", „Rivièra", „Nuit
d'été" -=- waarvan de prijzen tot
vèr boven de tienduizend francs lo
pen
De strandcostuums uit deze „col
lection" zijn stuk voor stuk een
verrukking voor het oog: geestige
combinaties van shorts en kuitbroe
ken met jasjes; prachtige badpak
ken, vaak gecompleteerd door een
„poncho", de uitheems aandoende
badcape van felgele, knalgroene of
helrode badstof, afgezet met diep
zwarte franjeMaar de Pari-
sienne die, roerend in haar thé-ci-
tron, met een zakelijk oog deze
show zit gade te slaan, wordt er
blijkbaar niet heet of koud van.
Wellicht zit zij hier niet in de eer
ste plaats om te kopen, maar om
ideeën op te doen. Als zij straks
naar huis trippelt door de straten
van het reeds in volle bloei staande
Parijs, completeert zij vermoedelijk
in gedachten deze ideetjes tot een
zelf te maken „robe...". Want in de
Franse hoofdstad is het leven niet
goedkoop, en menig Frangaise moet
heel wat puzzlen alvorens haar kle-
ding-budget haar enige armslag
geeft!
Historie
Twee deelneemsters gunden de
aanwezigen een blik in de historie
met respectievelijk een vermakelijk
verslag van een reisje Zuidzande-
Axel in vroeger tijden, en een over
zicht van de wijze, waarop in die
zelfde vervlogen tijden de wekelijk
se was werd gedaan; een karwei,
waarbij vergeleken de huidige mo
derne wasbehandelingen inderdaad
maar kinderspel lijken!
Er werd gesproken over „Een
Amerikaanse feestmaaltijd" en over
„Wij en onze kleding"; één der da
mes had „Vrijetijdsbesteding" tot
onderwerp gekozen, een ander „Een
reisje naar Denemarkeii", en een
natuurliefhebster sprak over „Bloe
men". Een inwoonster uit Groede
bracht op enthousiaste wijze histo
rische en toeristische bijzonderhe
den van haar woonplaats naar vo
ren; twee dames wierpen zich op
als pleitbezorgsters voor „Tandver-
zorging" en voor de stelregel „Geen
alcohol bij snelverkeer", zodat ook
het opvoedend element op deze mid
dag niet ontbrak! De laatste spreek
ster sloot de rij met een praatje
over een speciale lekkernij van ons
gewest: de beroemde Zeeuwse bab
belaars.
Het hartelijk applaus dat na af
loop van deze openbare les weer
klonk, was niet alleen bestemd voor
de spreeksters, maar ook voor de
docente van de cursus, mevrouw
Huijsman, die bovendien enkele
stoffelijke' blijken van waardering
ontving van de afdeling West-
Zeeuwsch-Vlaanderen.
Mevrouw Huijsman heeft in ove
rig Zeeland nog zeven „cursussen
welsprekendheid" lopen, met een to
taal van ongeveer 150 deelneem
sters, wier leeftijden variëren van
achttien tot zestig jaar. „Elke mo
derne vronw moet zonder spreek
angst in het openbaar het woord
kunnen voeren", is haar stelregel.
Als al haar cursisten haar lessen
volgen met hetzelfde succes als de
West-Zeeuwsch-VIaamse dames dan
zal de presidente der afdeling Zeeland
van de Plattelandsvrouwenbond
haar initiatief rijkelijk beloond zien!
Lezeressen schrijven:
„Spiegelt u aan haar"
„Geachte redactie.
In het artikel „Het leven is onvrien
delijk voor de Joegoslavische vrouw"
(Vrouwenpagina P.Z.C. 29 April)
wordt ons vrouwen aangeraden, ons
aan deze uitgebuitten te spiegelen.
Waarom? Om uit haar treurig lot
tevredenheid voor ons beter lot te ha
len Ik meen dat vele vrouwen anders
zullen reageren en verontwaardiging
en mededogen zullen voelen over zulk
een slechte behandeling. Wanneer een
vrouw van vijfentwintig er als vijfen
veertig uitziet door meedogenloze ar
beid, dan is dat heel erg voor haar
en voelen de vrouwen daar leed om.
Dat zij er mede tevreden zijn, is nog
erger. Slaaf zijn is altijd mensont
erend, al beseft de slaaf het zelf niet
meer.
In de „Verklaring van de rechten
van de mens" zijn alle mensen in
rechten gelijk, mannen en vrouwen.
Laat ons hopen, dat de idee van de
rechten van de mens veld zal winnen,
overal op de wereld en dat de Joego
slavische vrouwen zichzelf zullen be
vrijden van degenen die haar uitbuiten
op alle gebieden des levens en haar
bovendien nog wys maken dat ze niet
op de wereld zrjn om gelukkig te zijn,
maar om haar lot te dragen. Dat is
het regiem van de macht van de
sterkste. Laat ons hopen, dat ook
daar eens de zin der beschaving door
zal breken, dat is: overal macht door
recht te vervangen".
M. I. R. W. te Vlissingen