De Zeeuwen vierden dankbaar
de tiende bevrijdingsdag
Marine en Leger paradeerden
in Vlissingen
STAALKAART VAN MENINGEN
Een iocht door een opgetogen gewest
Ondanks kou en wind: een belevenis!
ONVERGETELIJKE FEESTDAG IN
HET OUDE ZIERIKZEE
SPEL IN RILLAND EN KAPELLE
VRIJDAG 6 MEI 1955
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
(Van een onzer verslaggevers)
Over de brede Zeeuwse stromen joeg de felle wind,
trok met nieuwe energie door de steden en dorpen
en toonde zich soms spelbreker op het feest van de
tiende herdenking der bevrijding. Koud was het en de
mensen waren aanvankelijk moeilijk in beweging te
krijgen. In de morgenuren werd in vele plaatsen nog
de laatste hand gelegd aan de kleurige en vrolijke
versiering, maar de vlaggen en de erepoorten hadden
het hard te verantwoorden.
Doch dit beeld van de eerste morgenuren veran
derde later geleidelijk. De kinderen gaven zich niet
gewonnen; het feest werd begonnen met een aubade
en daarna spelen in allerlei vorm. En uit dit doortas
tende begin groeide geleidelijk de vreugde uit tot een
algemene spontane vrolijkheid.
Op Schouwen en in Anna Jacoba-polder, op Tho-
len en in Kruiningen, in Goes en Kortgene maar even
zeer in Middelburg, Vlissingen als in Zeeuwsch-
Vlaanderen werd het bevrijdingsfeest ondanks de
nuchterheid van deze kille Mei-dag een waar volks
feest.
Een tocht dwars door Zeeland leerde, dat er achter dit feestvertoon toch
alt(jd de ondergrond school van dankbaarheid, omdat wij thans weer mogen
herdenken, dat Nederland tien jaar geleden van de bezetter werd verlost en
dat er aan veel leed en ellende een einde kwam. Doel van deze tocht was
in de allereerste plaats een indruk te krijgen van de wijze, waarop de men
sen dit feest zélf zagen en beleefden. Daarover ging het gesprek met toe
schouwers en feestvierenden, met organisatoren en officiële persoonlijkhe
den, met buitenlanders ook. Een staalkaart van meningen en menselijke
opvattingen
Te acht uur schaarden de kinde
ren in Zierikzee zich rond de muziek
tempel, waar burgemeester jhr. mr.
J. Schuurbeque Boeije'in een rede de
voorbije jaren overzag. Maar even
zeer deed dit de man onder zijn toe
schouwers. die met zijn zoontje aan
de hand luisterde naar de frisse kin
derzang en de woorden van ernst en
bezinning. Drie jaar heeft vertegen
woordiger K. de Oude Lzn. (34) zich
als onderduiker schuil gehouden in
Dantumadeel.
Het is goed, zo zeide hij. om dit be
vrijdingsfeest te vieren, goed en zin-
vo lomdat die jaren nooit meer uit
de herinnering gaan. Natuurlijk kon
de 16-jarige Marinus Berrevoets in
Zierikzee daarover niet mee praten.
Hij helpt bij het werken met de drag
line maar ook voor hem was het gis
teren feest. Hij is de evacuatie naar
Brabant en allerlei andere moeilijk
heden uit de oorlogsjaren al lang ver
geten.
Uniek
In Renesse waren de toeschouwers
omstreeks half negen samenge
stroomd rond de kerktoren, waar op
de ommegang van de toren een bijna
complete harmonie blies, dat het een
lieve lust was. Notaris M. C. van den
Bout, voorzitter van de Oranjevere
niging, was trots op de mannen van
Renesse, die daar zo pittig stonden te
blazen. Even trots als op de chauf
feur J. W. Breukink (44), die met zijn
maat A. Verseput (23). die een vacan-
tiebedrijf exploiteert zich vaardig
toonden in de bouw van een erepoort.
Uitneembaar en al en voor het eerst
op dit dorpsplein; een r'V. dat aan
het feest in Renesse ean bijzondere
noot gaf.
De landarbeider J. Moerland (42)
in Anna Jacobapolder was de eerste
in zy nomgeving, die op 4 Mei het
heugelijke nieuws van de capitulatie
vernam. Ook hij heeft zo zijn bijzon
dere herinneringen aan de oorlogsja
ren, de maanden van evacuatie in St.
Philipslanld, de terugkeer in Novem
ber '44 en de verdrijving nog op 23
Januari, alvorens tenslotte de Duit
sers bedwongen waren. Daarvan weet
ook de textielhandelaar J. van de Vel
de (59) te vertellen. Hij was één van
de eersten, die in het dorp terugkwa
men, maar op Kerstmis beleefde hij
de onaangename verrassing, dat de
vijand terugkwam.
Niets vermoedend stond hij met zijn
vrouw in de deuropening, toen er
plotseling Duitse soldaten in de straat
verschenen en het lieve leven weer
van voren af aan begon. In diezelfde
straat speelden en zongen nu de kin
deren bij de erepoort, die de familie
Van de Velde al van vóór de oorlog
bewaard had
Werk gaat door
Chauffeur H. Jansen (37) uit Poort
vliet was gisteren al om zeven uur
begonnen met zijn werk: melk opha
len bij de boeren. Tot twee uur ging
hy daarmede door. Toen kon hij óók
deelnemen aan het feest, dat op de
markt in Tholen voor kinderen wed
strijden bracht met tonnen, versierde
fietsen en kegels. „Het werk moet
toch ook door gaan", zeide chauffeur
Jansen, terwijl hij naar de joelende
kinderen keek
In Oostvoorne zaten we tijdens de
eerste oorlogsmaanden, vertelde huis
vrouw A. DonkenVerkerke, die toe
keek op de markt in Tholen. Daér
zag zij het bombardement van Rot
terdam, daar ook zat zij temidden van
het geschut en het oorlogsgeweld,
totdat zij terug ging naar het veili
ger Tholen. Chr. Schot (18), die bij
de visserij werkt, is de gehele duur
van de oorlog in Tholen geweest. Het
ging hier wel, zo is zijn herinnering
als -kind aan die tijd. Met plezier nam
hij deel aan het bevrijdingsfeest,
waarvoor hij des middags naar St.
Maartensdijk ging.
Van elf tot elf
Werken was het al evenzeer voor
Jo Hoogstrate (19), die patates frites
verkocht op het marktplein in Krui
ningen. Van 's morgens elf tot 's
avonds elf. Zy beschouwde deze be
vrijding als een gewone feestdag. De
Ambonees J. Talla (18) was onder de
toeschouwers op het marktplein in
Kruiningen. Hy is nu leerling van de
ambachtsschool en best tevreden in
Nederland. Maar bij het woord be
vrijding denkt hy aan terugkeer naar
Ambon
Mevr. De VisserDaane, huisvrouw,
had veel plezier in de jeugd in Krui
ningen. Bevrijdingsdag zegt haar ove
rigens niets, zo vertelde zij ons. La
ten we liever geen herinneringen op
halen, die over het algemeen maar
naar zijn, zo meent zij, en de jeugd
begrijpt er toch niets van.
De boeren J. Paauwe (78) en zijn
broer, óók J. Paauwe (76) in Nisse
keken goed gemutst naar al de vro
lijkheid op het frisse grasveld van het
plein in Nisse. Zij waren het wel eens
met hun burgemeester, de heer J. D.
Jansen, die van mening is, dat een be
vrijdingsfeest vóór alles ook een uiting
van dankbaarheid moet zijn om de
herwonnen mogelijkheden.
In Kortgene
In Kortgene rolden de petten van
de muzikanten over de straat, speel
bal van de felle wind, die de veerboot
van Wolphaartsdijk dwong tot een
tweede landing na een mislukte eer
ste poging.
De winkelierster S. Kramerde
Looff (23) had des middags haar zaak
maar geopend tot grote vreugde van
de snoeplustige jeugd. In Kortgene
is veel vreugde beleefd op deze dag
en de bevolking nam er van harte
deel aan de uitvoering van een aan
trekkelijk feestprogramma.
Ringrijden
In de Zeeuwse hoofdstad wachtte
o.a. het altijd aantrekkelijke spel van
het ringrijden op de stoere Zeeuwse
paarden. Menigmaal was het raak en
dan genoot ook het publiek op het ter
rein bij „Miniatuur Walcheren." „Het
is een moeilijke opgave voor de com
missies". zo meende A. van Greven
(33), officier in het Leger des Heils,
„om voor zo'n dag een goed program
ma op te zetten, dat de juiste sfeer
en bedoeling brengt." Maar hier is
weer even een kans op een herleving
van de eenheid, zoals de bezetting die
schiep in de gezamenlijke afweer te
gen de belagers.
„Een leuke dag vooral voor de kin
deren", zeide mr. J. L. Andreae, Offi
cier van Justitie, .,ik ben overal met
ze gaan kijken." Ook mr. Andreae
achtte het juist deze tiende herden
king feestelijk te vieren.
Zeeuwsch-V laand eren
Na de stormachtige overtocht waar
bij de boot VlissingenBreskens op
deze dag al de lusten en neigingen
van een draaimolen vertoonde, bleek
Zeeuwsch-Vlaanderen al evenzeer met
vreugde geladen.
Pittig en vrolijk klonk de muziek
in Biervliet en ds. W. Evenhuis, Ned.
Herv. predikant (31), was aangenaam
verrast door de élan en de gemeen
schappelijkheid van dit feest in het
Zeeuwsch-Vlaamse land. Vanavond
gaan we naar het bal, zeide lachend
de Jager (45), die maarliever niet
over herinneringen praatte, na zijn
krijgsgevangenschap in Hannover.
En de niet-Zeeuwen De buitenlan
ders? Ziehier de Amerikanen VV. La-
marr Kopp (25) uit Frankfort (thuis
in Pennsylvania, U.S.A.), en John
Hostetler (29), Frankfort (thuis in
Ohio, U.S.A.): „Marvellous." 'n Uit
stekende indruk hadden zij van Zee
land, van het bevrijdingsfeest. Zy
kwamen van Nieuwerkerk van het
kamp, waar de internationale studen
tenhulp een tehuis heeft om mee te
werken aan het herstel en de ver
nieuwing.
Zó was Zeeland in al zijn uitge
strektheid één met overig Nederland
in zyn vlaggentooi en met zijn zo
spontane volks- en kinderspelen op
deze tiende herdenking van de bevrij
ding.
KLOKGELUI EN BAZUINGESCHAL
Fraaie optocht trok door straten
van Sclieldestad
KLOKGELUI EN BAZUINGESCHAL kondigden in Vlissingen het begin
van de feestelijkheden aan. Jongeren uit alle delen van de stad trokken met
de muziekverenigingen „St. Caecilia" en de Koninklijke Harmonie „Ons Ge
noegen" naar de Nieuwe Markt, om er samen een jeugdappèl te houden. Met
grote aandacht luisterden zij naar dokter H. P. Veening, de voorzitter van
het 5 Mei-comité, naar ds. W. M. Maas en naar burgemeester mr. B. Kolff.
Eendrachtig zong men vaderlandse liederen om te besluiten met het Zeeuw
se Volkslied van Morks en Polderman. Zo begon deze stijlvolle feestviering
in de Scheldestad, een viering, die een uitmuntend verloop heeft gehad,
vooral dank zij het voortreffelijke werk van het organiserend comité.
Enkele duizenden belangstellenden
op het zonovergoten terrein aan de
Bosweg samengekomen om de sport-
demonstraties te zien, die daar door
verschillende verenigingen gegeven
werden. Jammer genoeg maakte de
sterke wind het de volleybalspelers
onmogelijk een wedstrijd te spelen,
zodat de toeschouwers het eerste deel
van het programma moesten missen.
Het flitsende spel van de handbalwed
strijd tussen de herenploegen van Ma
rathon en Olympus vergoedde echter
veel. Het was een snelle wedstrijd, die
door fraaie combinaties ook de volle
aandacht kreeg van de toeschouwers,
die geen handbal-insiders zijn. Mara
thon toonde zich in deze strijd met
een 74 overwinning de sterkste.
In een korfbalwedstrijd legde een
Swift-combinatie een Vlissings twaalf
tal aan banden door een 31 overwin
ning.
Spectaculaire gymnastiekdemonstra-
ties van 150 dames en heren van de
Vlissingse Turnvereniging en Oranje
Nassau completeerden deze sportmani
festaties.
In de St. Jacobskerk werd een in
terkerkelijke samenkomst gehouden,
waarin voorgingen ds. B. F. de Groot
Ned. Herv. predikant, de heer J. H.
Eikenaar, officier van het Leger des
In Schore en Hansioeert werd een
staaltje van burgerzin ten beste gege
ven: samen organiseerde men hier
een optocht, die er zijn mocht.
rWot.n: P.Z.C.I
Heils en ds. N. v. d. Wall, predikant
van de Vrijz. Hervormden en van de
Remonstrantse Kring. De laatste sprak
over de groet „Vrede zij met U".
Medewerking verleende het muziek
corps van het Leger des Heils en de
organist P. H. Broerse. In de R.K. pa
rochiekerk werd een H. Mis van dank
baarheid opgedragen.
PARADE
In de Paul Krugerstraat volgde
daarop de parade. Duizenden waren
hier samengestroomd om het altijd
weer boeiend schouwspel van de voor
bijtrekkende troepen te aanschouwen.
Onberispelijk defileerden circa zes
honderd man van de C.O.A.K., Konink
lijke Marine en Nationale Reserve,
langs de waarnemend commandant
maritieme middelen, kapitein-luite
nant ter zee J. J. Steensma. Op het
podium hadden voorts plaats genomen
de heer C. Philipse, lid van Ged. Sta
ten en waarnemend commissaris der
Koningin, de burgemeester van Vlis
singen, mr. B. Kolff, de directeur van
het Nederlands Loodswezen, de kapi
tein-ter-zee F. J. E. Krips, dc territo
riaal commandant Zeeland luitenant
kolonel A. Kornet, de commandant
van de C.O.A.K., majoor J. Potteboom
en de districtscommandant van de Na
tionale Reserve, majoor H. A. P.
Speek. Paradecommandant was de lui
tenant-ter-zee der eerste klasse L. C.
Ie Poole. De drumband van de Natio
nale Reserve verleende gewaardeerde
medewerking.
Met carillonspel van de heer P.
Broerse werd het ochtendprogramma
afgesloten.
OPTOCHT
De Zuidwester scheen in de mid
daguren nog in kracht toegenomen.
Niettemin bestond er zeer grote
belangstelling voor de bevrijdings
optocht, waarvan de deelnemers nu
en dan de grootste moeite hadden
Een hoogtepunt in het feestprogram
ma te Goes was de opvoering van het
bevrijdingsspel van Hella S. Haasse
„De Vrijheid is een Assepoes". Dit
spel xoerd vertolkt door de toneel
groep van de Hervormde Jeugdraad.
(Foto: P.Z.C.)
REPUTATIE HERSTELD
Optocht trok belangstelling van duizenden
De tiende verjaardag van onze onafhankelijkheid is ook in Zierikzee met
enthousiasme gevierd. Van 's morgens half acht tot in de voornacht van
Vrijdag heeft groot en klein genoten van het uitgebreide programma, dat
deze dag onvergetelijk heeft gemaakt. Honderden mensen van dorpen op
het eiland men schatte in de avonduren ongeveer tweeduizend waren
naar de stad gekomen. De gehele dag heerste in de straten een gezellige
feeststemming en hiermee werd bewezen, dat de eerste grote festiviteiten
na de ramp, Zierikzee weer de reputatie geven zullen van voor Februari
1953.
Duizend kinderen van de lagere
scholen stonden al vroeg bij de mu
ziektent, waar onder leiding van de
heer Jac. M. Luykenaar vaderlandse
liederen gezongen werden. Burge
meester jhr. mr. J. Schuurbeque
Boeye bracht in een korte toespraak
de bevrijding van Schouwen-Duive-
land in herinnering en wees op de
taak van Nederland in de jaren na
Mei 1945. Geassisteerd door enkele le
den van het Oranje-comité hees bur
gemeester Boeye daarop de vlag,
hiermede symbolisch deze feestdag
openend.
Om half negen werd in de geheel
bezette Grote Kerk een gemeenschap
pelijke dienst gehouden, waar kapi
tein J. W. Gelderman van het Leger
des Heils zrjn gehoor bepaalde bij de
dankbaarheid. Liturgen in deze sa-
op de been te blijven. Vooral de
vlaggendragers en de meisjes in hun
dunne witte jurkjes hadden het
zwaar te verduren. De Vlissingers,
die zich langs de route die dwars
door de stad voerde, hadden opge
steld, zagen desondanks een op
tocht voorbijtrekken, die er zijn
mocht!
Het geheel bestond uit vier groe
pen; „Voor de oorlog", „Oorlog en be
zetting", „Bevrijding en wederopbouw"
en „dankbaarheid". De heer C. Plasse,
die de algemene leiding op zich had
genomen, en zijn mensen hadden alle
eer van hun werk, met name verdien
den de door de buurtvereniging Wal-
straat ontworpen wagen „Nederland
capituleert", de wagen „Engelandvaar
ders" van de vereniging voor watertoe
risme „De Schelde" en de wagen „Ne
derland is herrezen" van „L.O.", o.l.v.
de heer L. v. d. Steen, bijzondere ver
melding. Opmerkelijk was voorts de
harmonische opbouw van de stoet,
waarin elk detail voor zichzelf sprak.
Het minder goede weer ten spijt, kan
de hoofdschotel van de middag volko
men geslaagd heten.
In het Bellamypark werd daarna een
wielerwedstrijd voor amateurs en
nieuwelingen over honderd ronden
gereden. Het betrekkelijk korte par
cours maakte het Versluys, die in de
twintigste ronde fel demarreerde, mo
gelijk gedurende het verloop van de
wedstrijd meer dan een ronde voor
sprong te nemen op zijn naaste con
currenten. Zodoende legde hij op
overtuigende wijze beslag op de eerste
plaats, terwijl Huijsoon uit Yerseke,
die veel had te kampen met het pech-
duiyeltje, op de tweede plaats eindig
de. Murijn uit Eede werd derde, Do-
minicus uit Nieuwdorp klasseerde
zich als vierde. Van Schaick, uit Mid
delburg, plaatste zich als vijfde en
Cosijn uit Middelburg nam de zesde
plaats yoor zijn rekening.
De uitslag van de nieuwelingen-
course luidt: 1. Verstraete uit Eede, 2.
Van der Flier uit Hansweert, 3. Ver-
nooi uit Sluiskil, 4. Tatenhof uit Ter-
neuzen, 5. Rommers uit Breskens en
6. De Kok uit Goes.
(Vervolg op nag. 7)
,J)E VRIJHEID IS EEN was Donderdagavond het
KOSTELIJK GOED." ^'d
stuk gemakkelijk
het gekunstelde zou
lang stellen den, die het kunnen doen neigen
tienjarige herdenking
van de bevrijding heeft
mevrouw L. N. Huys-
manGriep, presidente
van de Bond van Plat
telandsvrouwen in
denkings-programma,
met grote aandacht volg- kend, dat zij door een re-
Griep zeker als een ver
dienste, worden aangere-
Het
,.J)e vrijheid is een koste-
land, speciaal voor haar lijk goed" geeft in poëzie
portage-achtige trant het
declamatorium declamatorium hiervan
gevrijwaard heeft. Het
spel won hierdoor beslist
aan bevattelijkheid.
De personen van spre
ker". Nederlandse
maagd", „Franse
naagd" en „de Vrijheid"
werden respectievelijk
- v/vertolkt door ds. E. P. J.
declamatorium is, geven beurtelings een lebbink. Maatje van Lie-
woonplaats. Rilland,
bevrijdingsspel geschre
ven.
terugblik op de don-
kere oorlogsjaren.
De stemmen van een
In één voor Eapelle spreker", „de Nederland
herschreven versie wei'd se maagd", „de Franse
van dit stuk, dat in feite maagd" en „De Vrijheid
een declamatorium is, geven beurtelings een
een opvoering gegeven fragment van de oorlog <-e, Dicky Smallegange
door de meisjes van de weer, terwijl een groepje en mevrouw Van Lïefe-
Herv. en Gereformeer- ----- ->-
meerde meisjesveretgin-
meisjes met dansjes en Lepoeter.
gebaren het gebeuren Aan de décors en
gen te Eapelle. De grote symboliseert,
veilinghal van Eapelle Hoewel de dichtvorm
costumes was veel zorg
menkomst waren ds Y. J. Tiemersma
en ds C. J. van Royen. -Het. orgel werd
door de heer J. Baas bespeeld en de
Zierikzeese oratorium vereniging zong
o.m. het „Ecce quomodo moritur ius-
tus".
Terwijl op het Kraanplein de drie
kleuterscholen van Zierikzee een pro
gramma uitvoerden van dansen en
sprookjes, leidde op het Havenplein
de heer L. J. Korstanje verschillende
kinderspelen. Ringsteken op autopeds
en de kruiwagenrace bleken by de
jeugd gretig aftrek te vinden.. Om
half twaalf stelden de padvindsters
zich op en voerden rond een kamp
vuur een bevrijdingsspel op. De rust
in de straten rond het middaguur
duurde slechts kort, want om half
twee toonde de motorclub Sparta
haar kunnen en trok een gecostu-
meerde voetbalwedstz-ijd grote be
langstelling. Op het plein van de
Christelijke school in net Vrije was
eveneens een vrolijke jeugdattractie.
Een levend Jan Klaassenspel bleek
ook hier weer met primitieve midde
len voor de jongens en meisjes (en
menig ouder) oorzaak van veel vro
lijkheid te zyn. Tegen vier uur begon
nen zich door de gehele stad de men
sen op te stellen voor de optocht die,
voorafgegaan door Kunst en Eer en
besloten met het muziekgezelschap
Sint Caecillia, anderhalf uur door de
stad trok.
De wind won het op sommige
straathoeken van de diverse symbo
len in de stoet, maar ondanks dat kre
gen de toeschouwers op elf wagens,
beelden uit de bezettingstijd voor
ogen, die op meesterlijke wijze en
door kunstenaarshand ontworpen o.a.
de mobilisatie, illigaliteit, hongerwin
ter, bevrijding en Oranje's terugkeer
lieten zien. Ook een groepje bakkers
met het Zweedse brood herinnerde
aan de Aprildagen 1945.
Het avondprogramma begon met
vrolijke carillonklanken, waarna
„Sint Caecilia" uit Princenhage met
een concert in de muziektent direct
de stemming er in bracht. Inmiddels
was het donker geworden en kon de
verlichting, die ondanks de tegenslag
van het weer juist op tijd klaar was,
worden aangestoken. De Poststraat,
de Appelmarkt en de straten van het
centrum vertoonden zich in velerlei
kleurige lampjes. Ook veel openbare
gebouwen, het stadhuis, de toren en
de Scheldebank waren op originele
wijze verlicht. De wagens van ae be
vrijdingsoptocht waren na de middag
rit weer opgeknapt en gingen
's avonds nogmaals door de stad. An
dermaal liet „St. Caecilia" zich horen
in de taptoe, waarna een groots vuur
werk het officiële einde van de feest
dag betekende.
Illlll!l!llllllllllllllllllllillllllllllilllllllll!|i'l|||||||||l!l!i!l!!!l!lll!lll||l!l||ll!lir
jjj Kruiwagen rijden1
H „Met een kruiwagen is in het
H leven veel te bereiken". Dit
dachten ongetwijfeld de ge- if
M meenteraads- en Oranjevereni-
H gingsleden te Zierikzee, toen H
ee Donderdagmorgen de school- m
jeugd op het Havenplein in een
knnwagenwedstrijd zijn krach-
ten mat. Ook de in stemmig-
zwart geklede autoriteiten kon-
den de zachte drang van de ij
wedstrijdleider niet weerstaan
om enkele minuten in de jon-
genstijd terug te keren. Om het
geheel nog wat aantrekkelijker
te maken nam iedere deelne-
§e mer een collega-commissielid
als „ballast" ïn de kruiwagen.
e; De- heer Simmers, die gewend
is zware vrachten te transpor-
teren, probeerde ditmaal nota-
ris Heering naar de eindstreep
p te brengen, maar de heer Van ee
p der Doel, die naast zrjn bank-
geheim blijkbaar nog over ge-
H neime krachten beschikt, sloeg
het gezelschap met ruim 2 me-
ter. Een uur later rustte de 1
p winnaar, met een gelaatskleur. s
die veel overeenkomst met de
e: kleuren van het vuurwerk ver- H
toonde, nog van zijn zegetocht
uit.
