bij oud-heidens vuur
Christelijke zangen weerklinken
Zeeland nieuw
A.N.W.B. HOUDT IN DEN HAAG
KAMPEERTENTOONSTELLING
CRITIEK OP UITBREIDINGS
PLANNEN VAN VENETIE
Zeeland oud...
KIMBBHDIJKE
Paasstaak halen te Denekamp
trekt steeds meer publiek
In de achterhoek van Twente, waarin ook Denekamp zo liefelijk is gele
gen, leven oude gebruiken voort vooral om en met Pasen die in an
dere streken des lands al lang ter ziele zijn. Trekt het zg. vlöggeln te Oot-
marsum vele toeristen, ook de Denekampse Paasgebruiken mogen zich in
een steeds toenemende belangstelling verheugen.
Zo althans luide de geijkte formule. Of deze overgrote toeloop (er komen
zelfs buitenlanders kijken) de sfeer van dez© van oorsprong heidense., maar
toch uitgesproken gekerstende gebruiken ten goede komt, willen wjj hier
in het midden laten.
Reeds op Palmzondag trekt een
troep jongens in Denekamp, oud
christelijke Paasliederen zingend van
huis tot huis, teneinde geld of eieren
in te zamelen. Zoals de schrijver wij
len W. H. Dingeldein in zijn voortref
felijk werk „Het land van die Dinkel"
terecht opmerkt, waren het vroeger
alleen eieren. Vandaar dat deze rond
gang ook het eieren „gadderen" (ver
zamelen) wordt genoemd. De aanvoer
der van de zingende troep heet Judas,
zijn assistent Krioter (Iskarioth). Ju
das houdt, evenals de discipel, die
Jezus verried, de kas. Geld en eieren
worden verkocht en van de opbrengst
wordt het dennenhout voor het Paas
vuur bekostigd.
Judas speelt hoofdrol.
Op de eerste Paasdag om één uur
's middags begint het Paasstaakhalen.
Langs de Molendijk trekken de jon
gens naar de oude havezate Singra-
van aan de Dinkel. Nadat weer Paas
liederen hebben weerklonken vraagt
Judas om de „Paoschestaken". En
deze wordt nimmer geweigerd. Door
deze gave wordt een traditie voortge
zet, waarvan de oorsprong in een
grijs verleden moet worden gezocht.
Deze Paasstaak, in het algemeen een
hoge dennenboom, maar ook een eik,
een spar of een peppel, wordt door de
bosbaas aangewezen en daarna wordt
met het kappen begonnen.
Judas speelt steeds de hoofdrol bij
dit Paasstaakhalen. Hij is het die in
de boom klimt om het touw aan de
top te bevestigen. Als de boom is om
gekapt en er de overtollige takken
met uitzondering van de top zijn
afgekapt begint het eigenlijke Paas
staak slepen.
Een lange keten van handen wordt
gevormd en dan gaat het op weg naar
het dorp, waar de Paasstaak bij de
kerk wordt neergelegd. Er wordt een
kort lof gehouden, dat besloten wordt
met het Denekampse Paaslied:
Helden is de grootste dag,
Dat Christus opstond uit zijn graf,
's Morgens vroeg om deze tijd
Tot heil der ganse Christenheid.
Daarom komt nu'stervelingen
Halleluja, halleluja, laat ons zingen.
Na de kerkdienst gaat het weer
voort naar de Paasbuït. Een onafzien
bare menigte is hier verzameld om bij
het bij opbod verkopen van de Paas
staak door Judas aanwezig te zijn.
Voor het echter zover is wordt de
boom bij de Paasbult opgericht met
aan de top een grote ton met brand
bare stoffen gevuld.
Een ladder wordt dan tegen de
staak gezet en hierop nemen Judas en
Krioter by toerbeurt plaats. Onder
veel plagery vindt de verkoop van de
„staken:'', ton en zelfs de hoepels
voortgang. Herhaalde malen wordt
getracht de „panders" van de ladder
af te schudden. Onder het zingen van
Paasliederen trekt de menigte huis
waarts teneinde om acht uur weer
present te zijn. Dan gaan Paasvuur en
staak in vlammen op en ook dan
weerklinken de aloude Paasliederen.
Oorlogsmisdadiger Sjimada
werd vrijgelaten.
De voormalige Japanse stafchef van
marine, admiraal Sjigetaro Sjimada,
die als oorlogsmisdadiger tot levens
lange gevangenisstraf was veroor
deeld, is gisteren wegens slechte ge
zondheidstoestand op erewoord vrijge
laten.
Drukkers in Parijs zullen, op basis van
een overeenkomst die Donderdag is ge
tekend tussen de organisatie van werk
nemers en de vakbond van drukkers, een
loonsverhoging ontvangen van acht per
cent. De verhoging zal worden uitbetaald
in de vorm van een zes-maandelijkse bo
nus. met terugwerkende kracht tot 1
April van dit jaar.
SOCIAAL TOERISME NEEMT TOE
Uitgebreide verzameling tenten,
caravans en ander materiaal
(Van onze Haagse redacteur)
Ons land heeft er, sedert vrijwel algemeen voor de werkenden een vacan
tia ingevoerd is, ongeveer zes millioen vacantiegangers bijgekregen.
Zes millioen mensen, die binnen een tijdsverloop van enkele maanden
moeten proberen hun vrye dagen zo prettig en nuttig mogelijk te besteden!
Voor velen brengt de vacantie geen problemen meer mee; zij weten pre
cies wat zij willen, waar zy zullen heengaan en hoe zy zich er zullen ver
maken. Het gros moet echter nog leren een juiste bestemming aan de va
cantie te geven. „Juist" opgevat in de zin, dat er met de geldmiddelen, die
ervoor beschikbaar zijn en dat is soms maar weinig het hoogste ren
dement wordt uitgehaald.
De A.N.W.B. helpt daarbij een hand
je. De vorm van toerisme, die voor
smalle beurzen het meest geëigend is
is het kamperen.
Ten dienste van alle kampeerders
en kampeerders m spe heeft de A.N.
W.B. een grote expositie georgani
seerd, de derde, nationale kampeer-
tentoonstelling „Goed Kamp", die van
15 tot en met 18 Aprü a.s. op Hout-
rust in Den Haag gehouden wordt.
In totaal heeft de tentoonstelling
een oppervlakte van twintig dui
zend vierkante meter, in welk be
stek een zo volledig mogelyk over
zicht zal worden gegeven van de
in Nederland verkrygbare tenten,
kampeeruitrustingen, caravans,
enz. Een twintigtal firma's toont
ruim honderd verschillende tent-
typen, terwyl evenveel caravan-
stands zyn ingericht, waaruit wel
blijkt, welk een grote vlucht ook
deze vorm van mobiel-toerisme
Zowel voor de individuele kampeer-
toerist, als voor het gezin, dat met de
auto gaat kamperen, de adviseurs van
jeugdverenigingen, onderwijzend per
soneel, sociale werkers, leiders van
kampeer- en jeugdorganisaties en niet
te vergeten penningmeesters van
kampcommissies, zal deze tentoon
stelling bij uitstek geschikt zijn om
zich ten aanzien van prijzen en mate
riaal te oriënteren.
Binnen de Houtrusthallen bevindt
zich een uitgebreid overzicht van
kampeeruitrustingen. Ook treft men
er de stands van culturele instellin
gen en binnenlandse en buitenlandse
tóêristenbureaux aan, alsmede van
verschillende jeugdorganisaties. Hier
wordt thans ook voor de eerste maal
een show gehouden van doelmatige en
flatteuze kampkleding en een kam-
peerforum beantwoordt gedurende de
gehele dag vragen over kamperen in
WAAROM GEEN 119 EILANDJES
Noodzakelijk door overbevolking
(Speciale correspondentie)
Venetië is gebouwd op 118 eilandjes; waarom zijn het er geen 119 Deze
vraag wordt niet voor de grap gesteld door vreemdelingen, maar in alle
ernst door de vroede vaderen van de stad Venetië zelf. Zy zijn namelijk tot
de conclusie gekomen, dat de stad steeds verstopter en meer overbevolkt
wordt. Zij wisten, dat het nieuwe, het noodzakelijke en nuttige, het lelij
ke om ruimte vocht met het oude, het historische en liet artitieke en dat
hetgeen men méér dan iets anders nodig had, bewegingsruimte was. Laten
wij dus een nieuw, kunstmatig eiland bouwen, dat het teveel van de 118
oude kan opnemen, zeiden zij.
dan uit de oude stad kunnen verdwij
nen. Zij zouden de vele prachtige en
historische gebouwen kunnen ontrui
men, welke men dan zou kunnen
restaureren en een passender be
stemming geven.
TUINSTAD EN AUTOTUNNELS.
Men wil voorts een tuinstad bou
wen op een eilandje, dat gelegen is
tussen de Lagune van Venetië en de
Adriatische Zee, ten Noorden van het
Lido. In deze nieuwe „satellietstad"
zou ruimte zijn voor 200.000 mensen,
dat is de helft van het inwonertal van
de oude stad. Verder wil men auto
tunnels aanleggen van dit eiland naar
het nieuwe kunstmatige eiland en ver
der naar het vasteland en de oude
stad. Zo zou een betere verbinding
ontstaan tussen de verschillende delen
van het oude en nieuwe Venetië. Men
zou hiervoor ruim elf kilometer tun
nel moeten aanleggen.
Een tenslotte wil men dan nog een
nieuwe autoweg van Triëst naar Ra
venna aanleggen, die in de bocht van
de Adriatische Zee, waarin Venetië
ligt, de vele eilandjes met elkaar zou
gaan verbinden. Deze nieuwe weg zou
dan vóór het Lido van Venetië langs
moeten lopen.
Dit voorstel werd met enig applaus
ontvangen, maar vooral ook met uit
roepen van woede en hoon, welke men
kon horen van Genua tot Palermo. Al
leen al de gedachte, dat men aan Ve
netië ook maar iets zou veranderen,
veroorzaakte bij velen verhoogde
bloeddruk.
Niettegenstaande al deze protesten
blijft de Venetiaanse gemeenteraad
vasthouden aan haar plannen voor
een kunstmatig eiland. Het enige wat
men heeft gedaan is het verminderen
van de oorspronkelijke omvang van
het project.
Terwijl het eerste plan sprak van
een eiland van ruim 400 ha, is de
raad nu bereid, het te doen met een
half zo groot. En ondanks alle ge
schreeuw van „schande!" blijft zij vol
houden, dat dit eiland, groot of klein,
noodzakelijk is en dat Venetië moet
kiezen tussen meegaan met de tijd en
sterven, zoals zij zich pathetisch uit
drukt.
Het kunstmatige eiland zou moeten
verrijzen tussen Venetië en het vaste
land. niet ver van de plaats waar de
verkeersbrug thans de stad binnen
komt. Het zou plaats moeten bieden
aan pakhuizen, fabrieken, reservoirs,
loodsen, kantoren en alles, wat daar-
by hoort. Al deze instellingen zouden
de meest uitgebreide zin.
De vorige lcampeertentoonstellingen
van de A.N.W.B. in Amsterdam en
Rotterdam zijn een groot succes ge
worden; ook in Den Haag verwacht
men veel bezoekers.
In de stromende regen arriveerde H.
M. Koningin Julian in gezelschap van
Prinses Margriet en Freule Röell, in
Klosters in Zwitserland.
Deze Tele foto toont v.l.n.r.: H. M. de
Koninginde hoteleigenaar, Hans Gal
lig in wiens hotel de vorstelijke gas.
ten verblijven H.K.H. Prinses Mar.
griet en Freule Röell.
Dividenden
De N.V. Koninklijke stearine kaar
senfabrieken „Gouda-Apollo" keert
over 1954 een dividend uit van 12
pet. (onv.), waarvajn desgewenst 6
pet. in aandelen.
Op de trustcertificaten a, b en c
wordt voorgesteld bruto uit te keren
resp. 59, 35 en
20 in aandelen.
18e en 20e
eeuws
Twee plaatjes van Krabben,
dyke's dorpskern. Van „de
Groente" zogezeid. In het
Hoog-Hollands heet dat: het
dorpsplantsoen, een harkerig
woord. We prefereren de
Zeeuwse volksmond, die de
dingen directer en plastischer
by de naam noemt, 't Groentje,
zeggen we op Domburgdat is
zo'n beetje hetzelfde. Gelukkig
het dorp, dat nog een „Groente"
in zijn hart bezit.' In deze tijd
van verwoestijning.
Krabbendyke dan heeft een
respectabele Groente, ook he
den ten dage nog. al is er op het
moderne plaatje niet zo veel
van te zien en al is het niet
meer zó idyllisch als tioee eeu
wen geleden: Toen de eendjes
zwommen in het paardenwed.
Intussen, de Vaeteis er nog.
Of liever: ze is er wêéér. Want
ze is al dichtgegooid geweest,
maar de behoeften van de
brandweer hebben haar iveer
doen herleven. Het, is ook geen
bad- en drinkplaats voor de
beesten meer. Maar een mooi
vlekje is het alevel nog wél,
met zijn eerbiedwaardige pla
tanen en de enigszins deftiger
huizinge op de achtergrond.
Als daar geen Kakebeke
woont.' Maar wat ee. geluk, dat
die brandweer water nodig had.'
Want nu heeft de schoonheid
een nuttige basis. Ze is nu ver
antwoorden dan is ze wel toe
gestaan in Holland. Bij moois,
dat er zomaar alleen is, omdat
mooi zo mooi kan wezen, voe
len we ons in ons goede land
minder prettig; we moesten
eens te wuft worden, niet?
De lieden, die natuur en
schoonheid maar liever een
beetje wantrouwen, omdat het
after all maar weinig rendabe
le en controleerbare zaken lij
ken, kunnen over het huidige
Krabbendyke overigens tevre
den zijn. Van de rustieke on-
schuld, die het oude prentje
kenmerkt, is geen spoor meer
over. Geen qn'aestie meer van
dat oude „ik doen ik zomè 'n
bitje", dat dit plaatje ademt. O
neen, het is allemaal netjes en
efficiënt geordend nu, alles
staat keurig en ongetwijfeld
degelijk geregistreerd op zijn
plaats. Er zijn zo hier en dar.r
nog wél een paar aardige mo
menten vergeten we het ge
noeglijke nieuwe Eaadhuis niet
en het totaal is welvarend
genoeg, maar naïef, neen, dat
zijn we niet meer op Krabben-
dijke en je vraagt je af, wat de
ze levenswijze, deze levenshou
ding nu eigenlijk, nog verschilt
van de stad? De massificatie
heeft ook dergelijke agrarische
gemeenten stevig in haar greep.
Veiling, kleine industrie, wo
ningnood, sportvelden, nieuwe
kleuterschool, emigratie, het is
allemaal als overal elders, al
les erg best en goed georgani
seerd en steeds naar verder per
fectie strevende en het leven
zit er stijf gepakt als sinaasap
pels in een krat. Wat blijft er
in zo'n wei-gedresseerde, pre
cies uitgerekende, keurig gere
glementeerde samenleving nu
nog over voor de vrijheid, voor
de ruimte van het toeval, voor
het wonder der Muze, voor het
impromptu der ziel? Dit is
geen verwijt aan Krabbendijke.
Alleen maar aan onze eigen
kortzichtigheid, die niet, verder
durft zien dan economie en
techniek.
De historie zegt niet veel van
Krabbendijke. In de 13e eeuw
werd hier een „uithof" geves
tigd van de Cisterciënser Abdij
van ter Doest bij Brugge en zij
werd het centrum van véle der
gelijke dépendances. We wer
den hier toen een beetje geko
loniseerd van Vlaanderen uit,
blijkbaar. Van deze kloosterlij
ke wortelen is niets meer over
behalve de naam: Monnikenpol
der. Als geestelijk goed ver
beurd verklaard in de Reforma-
tietijd kwam het ambacht aan
Catharina van Nassau, die het
verkocht. Waarna een rij van
illustere namen volgt: de la
Salle's. Bloys van Treslongs.
van Reigerbergens, van de
Brande's. Versluyzen. Het is
altijd een ordentelijk dorp ge-
weest, dat is duidelijk. Maar
ie aar moet je hier nu, als jonge-
fie wezendè, eens gaan avontu
rieren, cis de geest over je
vaardig wordt? Wddr kun je
nu nog eens uit. de rails hier?
Een mens tril toch wel eens een
'■eert ie hélemaal op zijn éigen
*ienen lopen.
J. C. v. 8.
vwvvv\vwvwwvv*wvwwvvwvwvvww»/vw*vw*vvvwwvwv\w\*w*www
Oecumenische Raad gaat
naar Moskou
In December 1954 heeft de inmid
dels afgetreden voorzitter van de
Oecumenische raad van Kerken in
Nederland, prof. dr. S. 'c\ H. J. Ber-
belbach van der Sprenkel, van de pa
triarch van Moskou de uitnodiging
ontvangen om met enkele leden van
de raad een bezoek te brengen aan de
Russisch-orthodoxe Kerk. Als doel
van deze reis werd genoemd de ken
nismaking met het leven dezer Kerk
en daardoor het vestevigen van de
broederlijke betrekkingen tussen de
Kerken van Nederland en de ortho
doxe kerk in F-usland. In het licht van
de oecumenische samenwerking en in
verband met het officieel kerkelijk
karakter van de uitnodiging heeft de
raad deze aanvaard.
Indexcijfer landbouwprijzen
daalde in Februari
Volgens het Centraal bureau voor
de statistiek vertoont het indexcij
fer van de landbouwprijzen (basis
1949/'501952/'53 100) een da
ling van 109,7 in Januari tot 103,7
in Februari 1955 (5,5%).
Het prijsindexcijfer van akker
bouwproducten liep, mede als ge
volg van de lagere prijzen voor
aardappelen, terug van 103,4 in Ja
nuari tot 100,1 in Februari (2.2%).
Bij de veehouderijproducten on
dergingen de prijzen voor varkens
vlees, schapen en paarden een stij
ging. De invloed hiervan op het
prijsindexcijfer der veehouderijpro
ducten werd echter overtroffen door
dé prijsdaling voor eieren en melk,
waardoor het groepsindexcijfer ten
slotte daalde van 111,4 in Januari
tot 104,7 in Februari (6%).
Het indexcijfer van het totaal der
productiekosten onderging slechts
een geringe verandering n.l. van
11,8 in Januari tot 119,1.
Compositiewedstrijd van
minister Cals
De minister van onderwijs, kunsten
en wetenschappen heeft een composi
tiewedstrijd ingesteld voor een werk
a. voor een instrument met begelei
ding van een instrument (bij voor
keur piano of orgel), of
b. voor een zangstem met begeleiding
van een instrument (bij voorkeur
piano of orgel), of
c. voor een instrument (bij voorkeur
piano of orgel) zonder begeleiding, of
d. voor een zangstem zonder begelei
ding.
De duur van het werk moet 8 tot
10 minuten zijn. Er worden drie prij
zen uitgeloofd, resp. van 850.
600 en 300. De op voordracht van
de voorlopige raad voor de kunst in
gestelde „commissie van advies voor
het toekennen van prijzen en het ver
lenen van opdrachten aan Nederland
se componisten in 1955" zal de minis
ter adviseren over de toekenning van
deze prijzen. De commissie kan advi
seren een of meer pryzen niet toe te
kennen. De commissie bestaat uit de
heren W. C. N. Andriessen, voorzit
ter, W. van Otterloo en L. Toebosch,
leden en B. P. Wagemans, secretaris.
Donkere vlek waargenomen
op planeet Mars
Het Lowell observatorium in de
Verenigde Staten heeft Donderdag
avond bekendgemaakt, foto's te heb
ben genomen van een donkere vlek op
Mars, die naar schatting een opper
vlakte heeft van ongeveer 800.000
km2.
Volgens een der astronomen van
het obsei-vatorium, dr. Slipher, is de
donkere vlek. sinds zij zestien jaar
geleden voor het laatst op een gede-
ailleerde foto werd vastgelegd, over
een van de beroemde vermeende kana
len getrokken.
„Het betreft hier een volledige ver
andering van dit gebied", verklaarde
de astronoom. Hij'voegde eraan toe,
dat, als de vlek wordt veroorzaakt
door plantengroei, de grond op een of
andere manier een verandering moet
hebben ondergaan, waardoor planten
groei mogelyk is gewonden.
ZATERDAG 9 APRIL 1955 PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
OUDE PAASGEBRUIKEN IN TWENTE
