Golf van aanslagen spoelt over
eiland Cyprus
L
Wat is eigenlijk geestelijke
volksgezondheid
IN GOUDA WOEDT EEN STRIJD
OM EEN KOSTERIJ
r KLANKBORD^
ZATERDAG 2 APRIL 1955
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
3
„MOLOTOW-COCKT AILS"
Verzet tegen het „Engelse juk"
Verzetslieden op Cyprus hebben in de nacht van Donderdag op Vrijdag
aanslagen gepleegd met „Molotof-cocktails" (flessen benzine) en dynamiet
op regeringsgebouwen in Nicosia, Limassol en Lamaca. Er is geen melding
gemaakt van slachtoffers. Het radiostation van Cyprus te Nicosia is door
brand ernstig beschadigd.
Afgezien van relletjes in Nicosia en Limassol in December j.l. is deze
golf van aanslagen de eerste massale verzetsactie op het eiland sedert
1931, toen aanhangers van de beweging voor vereniging van Cyprus met
Griekenland het gouvernementsgebouw in brand staken.
In Nicosia werden voorts aansla
gen gepleegd op de kantoren van het
bestuurssecretariaat en militaire ba
rakken van het nieuwe hoofdkwartier
van het Britse leger in het Midden-
Oosten. Een groep niet-geïdentificeer-
de mannen wierp bommen naar de
gebouwen, waardoor enige schfcde
werd aangericht. De aanvallers wis
ten te ontkomen.
In Limassol ontploften drie staven
dynamiet bij het bureau van de ha
venpolitie. Een vierde staaf dynamiet
ontplofte bij het districtsbureau van
de politie in een buitenwijk van de
stad. Ook hier bestond de lichte
schade voornamelijk uit gebroken
ruiten.
In Lanarca, aan de Zuidkust, zijn
volgens nog onbevestigde berichten
vier personen, o.w. een student aan
gehouden na een aantal ontploffin
gen, waardoor een politiebureau en
de woningen van de hoofdinspecteur
van politie en de districtscommissaris
werden beschadigd. Een aantal ver
zetslieden trachtte hier ook bommen
te gooien naar een depót van het
Britse leger, doch zij werden door de
wachtposten verdreven.
„Aansluiting bij
Griekenland".
Na de ontploffing zijn pamfletten
gevonden, waarin werd verwezen
naar de strijd van de Grieken voor
Noodtoestand afgekondigd
in Algerië.
De Franse Nationale Vergadering
heeft Vrijdagochtend vroeg een wets
ontwerp aanvaard, waarbij de nood
toestand in Algerië wordt afgekon
digd voor zes maanden.
Sedert November vechten de Fran
se veiligheidstroepen met opstande
lingen, die aanvallen doen en zich
dan weer snel terugtrekken.
De wet geeft de gouverneur-gene
raal van Algerië en de prefecten van
de drie Algerijnse departementen de
bevoegdheid alle verkeer op de wegen
(met inbegrip van dat van voetgan
gers) te verbieden in gebieden en op
tijden welke bij decreet moeten wor
den vastgesteld. Voorts mogen zij
ieder uit een departement weren, die
de autoriteiten in de uitoefening van
haar gezag tracht te hinderen.
Tevens krijgen de gouverneur-gene
raal en de prefecten de bevoegdheid
bijeenkomsten te verbieden, café's,
bioscopen en andere openbare gelegen
heden te sluiten en burgers te gelas
ten vuurwapens in te leveren.
Geen der maatregelen zal automa
tisch in geheel Algerië van kracht
worden. Het is de bedoeling ze van
kracht te laten worden in bepaalde
gebieden, waar opstandelingen actief
optreden.
Londense krantenstaking
duurt voort.
Dagbladeigenaren en vertegenwoor
digers van de vakverenigingen heb
ben gisteren te Londen tien uur lang
vergaderd, maar men is niet nader
gekomen tot een oplossing van het
conflict bij de kranten. De Britse mi
nister van arbeid, Sir Walter Monck-
ton, zal een hof van onderzoek be
noemen.
Een vakbondsleider verklaarde, dat
de bonden geweigerd hebben het ge
schil aan arbitrage te onderwerpen.
aansluiting van het eiland bij Grie
kenland (Enosis) en waarin ver
klaard werd, dat gestreden zal wor
den „om het Engelse juk af te schud
den".
De gouverneur van Cyprus, Sir Ro
bert Armitage, verklaarde, dat alle
maatregelen zullen worden genomen
om de plegers van de aanslagen op te
sporen.
Het gerechtshof van Paphos heeft
dertien personen in staat van beschul
diging gesteld wegens voorbereiding
van een burgeroorlog. Zij werden op
25 Januari in een dorp bij Paphos ge
arresteerd, nadat een Griekse motor
boot die met dynamiet op weg was
naar Cyprus, was aangehouden. Vol
gens de aanklacht staan de verdach
ten in verbinding met de beweging
Geen studiecommissie
over atoomwapens.
De minister zonder portefeuille en
de minister van buitenlandse zaken,
hebben de Eerste Kamer hun memorie
van antwoord doen toekomen over de
ontwerp-begroting 1955 van hun de
partement.
De ministers wijzen er op, dat er
nog altijd geen aanleiding is, terug
te komen van de opvatting, dat de
zg. wijziging in de Sowjet-Russische
politiek in de afgelopen twee jaar
uitsluitend van tactische en niet van
fundamentele aard is. Het ziet er niet
naar uit, dat hierin in een nabije toe
komst verandering zal komen.
Het Westen moet noodgedwongen
trachten een zodanig bewapenings-
peil te bereiken en te handhaven, dat
de tegenpartij daardoor overtuigd
wordt van het nutteloze van een agres
sieve oorlog.
Een studiecommissie voor de atoom
energie en -wapens, zou slechts zin
hebben in internationaal verband.
Overleg met de bondgenoten is het
enige mogelijke; de ministers behou
den over een en ander hun mening
voor.
De indruk van vele leden, dat in
het advies Van CauwelaertSteen-
berghe bereids rekening zou zijn ge
houden met zekere consequenties, aan
uitvoering van de Delta-werken ver
bonden, berust op een misverstand.
De ministers blijven met alle kracht
voor aansluiting van Cyprus by Grie-I streven naar een spoedige beslissing
kenland. over het kanalenvraagstuk.
KERKELIJKE TWISTAPPEL
Rechtbank zal Salomo-oordeel vellen
Geschillen tussen de Gereformeerde Gemeente in synodaal verband te
Gotida en een uitgetreden groep, de Gereformeerde Gemeente Gouda, heb
ben gisteren geleid tot twee korte gedingen voor de president van de Rot
terdamse rechtbank, mr. J. van Vollenhoven. Zoals bekend, ontstond de
scheuring in 1953, toen naar aanleiding van het ontslag van ds. C. Steen
blok, deze zich met een derde der gemeenteleden losmaakte van de syno
dale organisatie en een nieuwe gemeente stichtte.
TRUMAN. Oud-president Truman
van de Verenigde Staten, die zo ont
zettend boos kon worden op muziek-
recencentèn als ze minder prettig over
het zingen van z'n dochter schreven,
heeft nu zelf de grote stap gedaan:
hij is muziekrecensent geworden.
Voor zijn eerste recensie in een
grote, Amerikaanse krant kreeg hij
in dollars een bedrag uitgekeerd, dat
bijna 500 Nederlandse guldens ver
tegenwoordigde.
STAKERS. President Péron van Ar
gentinië liet bij de studentenstakin
gen aan twee Argentijnse oniversi-
tieten meer dan 100 studenten arres
teren. Nadat ze vier maanden ge-
vangcnissti af achter de rug hadden,
werden ze Vrijdag j.l. vrijgelaten. Ze
willen nu weten, waarom ze eigenlijk
vier maanden gebromd hebben zon
der dat tegen hen een vervolging
werd ingesteld.
HÉL. In Leeds moest de lieer J W.
Love namen betekenen soms iets
veroordeeld worden aangezien hy
viermaal een huwelijk had gesloten
zonder geseheiden te zijn van zijn
eersto vrouw.
Rechter: „Hoe kwam u daartoe?"
Beklaagde: „Het leven met myn
wettige vrouw was een hel".
BRAND. Gertrude Dorman, die 36
jaar oud is en in Memphis (Ver.
Staten) woont heeft bijna tweehon
derd gulden boete moeten betalen.
Ze had in bed gerookt toen ze in een
hotel logeerde. Kort daarna stond
het bed in brand.
Haar verweer luidde: „Het bed
brandde al toen ik er in'stapte".
Bij de uitspraak van een kort
ding in 1953 en ook in appèl bij
gerechtshof in Den Haag werd de
kerk aan de oorspronkelijke Gerefor-
méerde Gemeente in synodaal ver
band toegewezen. De koster, die tot
de uitgetreden groep behoort, woonde
echter nog steeds bij de kerk. De Ge
reformeerde Gemeente in synodaal
verband eiste nu dat ook de kosterij
aan haar zou worden toegewezen.
Dr. mr. M. Bouwman zette namens
eiseres uiteen, dat, gezien de sterke
tegenstellingen tussen beide partijen
het van groot belang is, dat er een
eigen man in de kosterswoning komt.
Mr. A. C. G. van Proosdij zei na
mens de gedaagde koster, dat deze,
volgens een contract bij zijn aanstel
ling, het kosterschap als een zelfstan
dig beroep uitoefent, waarbij hij zich
verplicht de diverse werkzaamheden
te verrichten. Nooit zou daar iets op
aan te merken zyn geweest, en op
eens werd hem gezegd, dat er een
nieuwe koster aangewezen was.
A.s. Woensdag zal de president uit
spraak doen.
„Eigenbelang vóór".
Het tweede kort geding had de Ge
reformeerde Gemeente in synodaal
verband aanhangig emaakt tegen de
leden der vereniging tot het verstrek
ken van lager onderwijs op Gerefor
meerde grondslag te Gouda, waarvan
ds. C. Steenblok voorzitter is.
Volgens eiseres zouden zij de be
langen der schoolvereniging verwaar
lozen en hun eigen belangen laten
voorgaan.
Bij de opening van de nieuwe Graaf
Jan van Nassau-school zou de kerke-
raad der niet-afgescheidenen bijvoor
beeld zijn genegeerd. Er zou geen le
denvergadering zijn gehouden en het
lidmaatschap met de scholenbond der
Gereformeerde Gemeente zou zijn bc-
Vandaag wapperen feestelijk de vlag
gen van het nieuwe, herbóuivde hotel
„Britannia"dat nu officieel geopend
wordt. Het moderne gebouw, opge,-
trokken in strakke, maar sierlijke
lijnen kan voor Vlissingen als bad-
jilaats als een grote aanwinst worden
beschouiud!
ëindigd. De vereniging zoo lid gewor
den zijn van de Scholen raad voor de
scholen met de Bijbel in Den Haag.
Eiseres vreest, dat vele ouders, die
het met deze huidige gang van zaken
niet eens zijn, hun kinderen van deze
school zullen halen. Zij verwacht, dat
het leerlingental zal dalen tot onder
75, waardoor 35.000.voor de
schoolvereniging verloren zal gaan.
Haar eis is nu dat er op 18 April een
ledenvergadering zal worden gehou
den, waarop het gehele bestuur zal
aftreden en een nieuw wordt gekozen.
De president stelde als compromis
voor, dat de ouders die kinderen op
de betrokken school hebben, bijeen
zullen komen en dat zij zullen bepalen
wie ze in het bestuur willen hebben.
Het Wereldgebeuren
Klein grensverkeer is
thans geregeld.
Overschrijding nu steeds mogelijk.
Enige tijd na de inwerkingtreding
van de overeenkomst van 23 Maart
1953 inzake de liberalisatie van het
Nederlands-Belgisch klein grensver
keer zijn bij de bewoners van de Ne
derlands-Belgische grensstreek bezwa-
tegen de inhoud van deze overeen
komst gerezen.
De bezwaren waren gericht tegen
het feit, dat overschrijding van de
grens buiten de grensposten om
slechts geoorloofd is van zonsopgang
tot zonsondergang.
Dit noodzaakte personen, die na
zonsondergang de grens moesten pas-
grens buiten de grensposten om,
via een grenspost wederom op Neder
lands grondgebied te komen.
Na een voorlopige voorziening ïs
thans met de Belgische regering een
nadere overeenkomst gesloten, waar
in wordt bepaald, dat overschrijding
'van de grens buiten de grensposten
om gedurende het gehele etmaal is
geoorloofd.
Fabius mest binnenkort
terechtstaan
De rechtbank te 's-Gravenhage
heeft het bezwaarschrift, dat de
raadslieden van J. Fabius, hoofdre
dacteur van „De Nieuwsbrief" heb
ben ingediend tegen de dagvaarding,
afgewezen.
De rechtbank besliste de Fabius,
die zich schuldig gemaakt zou heb
ben aan majesteitsschennis, niet bui
ten vervolging zal worden gesteld. De
zaak is nu naar de zitting verwezen,
en zal binnenkort dienen.
Volgens het Poolse blad ..Lodzki Ex
press" zijn meer dan de helft van het
aantal Poolse bouwarbeiders dronkaards.
Tussen 15 en 25 procent is na iedere be
taaldag zonder geldige reden niet op het
werk. Volgens het blad wordt dronken
schap een „massagewoonte".
Bezwerend heft instructeur-leider Jan
de Graaf de handen op en met een
daverende roffel openden deze tam
boers van de Signaalafdeling der
Middelburgse Gymnustiekvereniging
Achillesde jaarlijkse uitvoering,
waarop de jóngste turnsters en tur-
ners hun kunnen toonden. Dit optre
den verschafte de leden van de Sig
naalafdeling nog meer vreugde dan
anders, omdat zij voor het eerst in
het gloednieuwe uniform waren
gestoken. (Foto P.Z.C.)
Zes dagen leven op
zeewater
Schipbreukelingen kunnen zes
dagen op zeewater leven door
dit in kleine, regelmatige doses
te drinken, aldus heeft dr Paul
Aury, officier van gezondheid
van de Franse marine, ver
klaard.
Dr Aury had de zorg voor tien
zeelieden van de Franse mari
ne, di^de vorige week met hem
bij Brest in een rubberbootje
ronddreven om de theorie van
Alain Bombard te toetsen, dat
schipbreukelingen in leven
kunnen blijven door het drin
ken van zeewater en het eten
vau rauwe vis. De laatste der
elf mannen kwam na zes da
gen aan land. De Franse mari
ne en luchtmacht houden een
serie proeven voor dit doel.
Bombard stak iri 1952 op een
rubbervlot de Atlantische Oce
aan over.
De „schipbreukelingen" hadden
de eerste vier dagen als enig
rantsoen zeewater, later vin-
gen zij zelf kleine vissen.
Alle schepen, die San Francisco nade
ren. moeten in de toekomst contact op
nemen met patrouilleboten van üe kust
wacht, wanneer zij de haven binnengaan.
De nieuwe maatregel is bedoeld om het
eventueel binnensmokklen van atoomwa
pens tegen te gaan.
STEMMEN UIT DE KERKER
R.K. Vereniging vierde zilveren
jubileum in Utrecht
Het is de vorige week Woensdag een grote dag geweest voor „De Ka
tholieke Centrale Vereniging vorfr Geestelijke Volksgezondheid". In feeste
lijke vergadering was men uit alle del en van ons land bijeengekomen in de
stadsschouwburg te Utrecht om het vyf en twintig jarig bestaan van deze
vereniging te vieren. Alle mogelyke R.K. kerkelijke en wereldlijke autoritei
ten waren bijeen om zich tc verheugen in de krachtige activiteiten, die deze
vereniging sinds haar oprichting heeft ontplooid. Haar verdiensten kregen
een pauselijke onderscheiding, doordat de man, die sinds 1948 voorzitter is,
werd benoemd als commandeur in de orde van de H. Gregorius nl prof F. J.
J. Buytendijk, vroeger hoogleraar aan de Vrije Universiteit tc Amsterdam
en aan de Rijks Universiteit te Groningen, nu verbonden aan de hogescho
len van Utrecht en Nijmegen. Deze R.K. vereniging is de oudste van de
verschillende verenigingen voor geestelijke volksgezondheid die er in ons
land zijn eif welke alle in de meeste provincies hun vertakkingen hebben.
Zoals de naam reeds aangeeft, ligt
aan al deze verenigingen, die uit par
ticulier initiatief zyn voortgekomen,
een bepaalde levensbeschouwing ten
grondslag en het is dus te begrijpen
dat de verschillende kerken in ons
land hiervoor een levendige belang
stelling hebben. Het is niet alleen een
kerkelijke zaak en het is ook geen
zaak van de overheid alleen. We heb
ben hier een van de grote raakvlak
ken tussen overheid en kerk en als
zodanig is die geestelijke volksge
zondheid uitermate belangryk voor de
geestelijke structuur van ons volk. De
overheid krijgt voor dit terrein steeds
meer belangstelling en daarom wor
den hiervoor ook meerdere subsidies
beschikbaar gesteld. En ook bij de
kerken gaan de ogen steeds meer er
voor open, dat hier voor haar een taak
ligt. Het is een stuk werk dat eigen
lijk ligt op hel terrein van de diaco
nie, evenzeer als het maatschappelijk
werk en de gezinszorg.
Op de vergadering te Utrecht was
ook aanwezig de minister van Sociale
Zaken en Volksgezondheid, de heer
Suurhoff. Hij was dankbaar voor het
vele dat op het gebied der volksge
zondheid in ons land van particuliere
zyde ondernomen werd. Vergeleken
bij andere landen was er bij ons een
achterstand, maar, die zijn we nu be
zig in te lopen. „De regering erkent
de noodzakelijkheid van het feit dat
dit werk wordt gebaseerd op de ver
schillende levensovertuigingen, doch
hoopt bij deze,noodzakelijke differen
tiatie op zo groot mogelyke samen
werking".
Maar, wat is nu eigenlijk die gees
telijke volksgezondheid? Deze vraag
is ons reeds verschillende malen ge
steld. W'e hebben liet aityd moeilijk
gevonden daarop een bevredigend
antwoord te geven. We behoeven ons
daarvoor niet meer te schamen, sinds
op de bijeenkomst te Utrecht nie
mand minder dan de feestredenaar, dr
Fortmann, heeft verklaard dat de
geestelijke volksgezondheid zich zo
lastig laat definiëren. „Geen enkele
definitie is geheel bevredigend en het
zal altijd onmogelijk blijven haar
nauwkeurig te omschrijven, daar de
beoordeling van wat gezond en wat
ziek is, aan wijzigingen onderhevig is
en omdat de grens tussen ziek en ge
zond niet precies is te trekken."
Intussen begrijpen we heel goed dat
men met deze aanhaling, ook al komt
Bemiddeling
Dï Zweedse heer Tage Fritjof, Er
lander heeft zich éen half men
senleven lang geïnteresseerd
voor sociale zaken. Hi) is nu 53 jaar
oud en sedert 1938 speelt hy als so
ciaal-democraat een vooraanstaande
rol in de Zweedse politiek. Daarvoor
leidde hij een heel wat rustiger leven,
want hy was nadat hij de univer
siteit verliet verbonden aan de re
dactie van de Zweedse encyclopaedic.
In dat jaar 1938 liet zich a! voor
zien. dat het politieke leven in Euro
pa niet zonder grote beroeringen zou
blijven en al slaagde Zweden er in tij
dens de tweede wereldoorlog neutraal
te blijven, zijn regeerders hebben in
die jaren ongetwijfeld wel eens slape
loze nachten gehad. Tage Fritjof
heeft daarvan stellig zyn deel gekre
gen.
Thans is Tage Fritjof minister-pre
sident van Zweden en hij moet
uitvoering geven aan de wens
van het Zweedse volk, om neutraal te
blijven in het (koudë) Oost-West-con-
flict.
Enkele dagen geleden hebben de
heer Erlander en zijn minister van
buitenlandse zaken Undén daarover
in het Zweedse parlement verklarin
gen afgelegd. Ze spraken over de
handhaving van die neutraliteit, de
bevordering van de wereldvrede, de
Duitse herbewapening enz.
Voor de Navo-landen waren de ver
klaringen van de beide heren niet zo
erg prettig. Er was in de Zweedse
rijksdag maar één lid, dat het direct
voor de Navo opnam en aansluiting
van Zweden bij de Navo bepleitte. Al
le overige leden verlangden, dat Zwe
den geen defensie-verdragen zou slui
ten met buitenlandse mogendheden.
Mocht dit al voor de Navo-landen
vervelend zijn. nog vervelender was,
dat de heren Unden en Erlander be
paalde verwijten richtten tot Ameri
ka, Engeland, enz.
Zij beiden zijn er namelijk van over
tuigd, dat de Sowjet-Unie ge
toond heeft betere betrekkingen
met het Westen te willen, maar dat
Engeland en Amerika daarop ver
keerd hebben gereageerd. Inplaats
van de nieuwe inzichten in Moskou te
waarderen hebben Engeland en de
Verenigde Staten onder meer ook
door opneming van Duitsland in de
Navo de ijzeren ring om de Ooste
lijke staten verstevigd en daardoor
ernstige onrust doen ontstaan in
Moskou en in Peking.
De liberale oppositie in de Zweedse
Rijksdag maakte weliswaar bezwaar
tegen deze verwijten aan de Wester
se landen, maar zij bereikte weinig.
Erlander en Undén hielden voet bij
stuk. Toen die oppositie informeerde
naar de mogelijkheid om ook in Zwe
den met de productie van atoomwa
pens te beginnen, bleek dat de Zweed
se regering dit vooralsnog onmogelijk
achtte.
Overigens zette Erlander wel uit
een, dat. zijn (sociaal-democratische)
partij bemiddelend was opgetreden bij
het leggen van contact tussen de
Britse Labourparty en de Duitse so
ciaal-democraten, welke laatsten te
gen de herbewapening van Duitsland
geporteerd zijn.
Erlander zag daarin een poging
tot bevordering van de wereldvrede,
waarnaar de socialistische internatio
nale nog altijd streeft.
Gezien deze houding van de
Zweedse regering is in sommige
buitenlandse bladen de veron
derstelling geopperd, dat het jongste
bezoek van de Russische vice-minis
ter Gromyko aan Stockholm wel eens
verband zou kunnen houden met een
Russisch verzoek aan de Zweedse re-
seSïf
Dat verzoek zou dan betrekking
hebben op de wereldvrede en op het
zachtkens polsen van de Westerse re
geringen ter voorbereiding van een
laatste Russische poging om een be
tere verhouding met de Westerse mo
gendheden te scheppen.
In Stockholm wordt gezwegen over
het bezoek van Gromyko en de heer
Gromyko zelf heeft tegenover de Rus
sische pers volstaan met enkele vage
algemeenheden. Enig houvast hebben
de „veronderstellende" journalisten
dus niet. Maar het is wel mogelijk,
dat ze goed geraden hebben, want Er
lander voelt altijd wel voor bemidde
ling zelfs tussen Moskou en Washing-
TAGE FRITJOF ERLANDER...
Wil hij de grote bemiddelaar spelen?
ze uit de mond van een zo zeer be
voegd man, niet tevreden is. Dit te
meer, omdat de geestelijke volksge
zondheid in onze provincie nog nage
noeg onbekend is. Mocht de minister
zich verheugen dat men in ons land
bezig is de achterstand in te lópen, als
hij gedacht had aan de Zuid-West
hoek. zou hij deze woorden niet heb
ben kunnen spreken. Wat betreft de
geestelijke volksgezondheid, is Zee
land nagenoeg onontgonnen terrein.
Er zijn hier slechts enkele plantjes
gepoot, die bovendien nog een kom
mervol bestaan lijden, De oorzaak
daarvan is. geloven we. het feit dat er
in onze provincie niet voldoende men
sen zijn die het belang van deze zaak
zien en die hun schouders daaronder
willen zetten.
(zie vervolg pag. 4).
