Spoorbaan onder Wolphaartsdijk
wordt weer landbouwgrond
Herdenking van gevallenen uit de
tweede wereldoorlog
DUITSE UITVINDERS WERKEN
OP VOLLE KRACHT
STEMMEN UIT DE KERKEN
4
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
ZATERDAG 26 MAART 1955
ZO VERGAAT DE GLORIE
Herinneringen aan een feestelijke dag
Op de zonnige morgen van de achttiende Mei 1927 bliezen de mannen van
de fanfare „E.M.M." uit Kortgene zich de wangen bol, toen aan het station
van Wolphaartsdijkse veer de eerste locaaltrein van de Spoorweg My. „Zuid
Beveland" arriveerde. Het was groot feest! Drie motorwagens vol met auto
riteiten maakten de officiële openingsrit van het locaalspoor. Het werd een
„zegetocht" waarbij des avonds zo schreef onze collega van de toenmali
ge ^Middelburgse Courant geen eind kwam aan al het uitbundige gejuich
en gehos.
Nu, acht en twintig jaar later, zullen de boeren langs de spoorbaan van
Wolphaarsdijkseveer tot aan de middenweg in de Perponcherpolder, over
enkele weken de tot cultuurgrond herschapen spoorbaan gaan inzaaien
Reeds op 15 Mei 1934, met ingang
van de zomerdienstregeling werd het
personenvervoer op deze lijn stopge
zet. Trots alle optimistische geluiden,
die op de feestelijke openingsdag in
1927 waren te beluisterenIn de
bezettingsjaren hebben de Duitsers de
rails opgebroken om hiermee naar
men zegt bittere ironie van het
noodlot een spoorbaan in Roemenië
aan te leggen voor hun „zegetocht".
Door tussenkomst van het Consu
lentschap voor Grond- en Pachtzaken
hebben de Ned. Spoorwegen thans
aan de aanliggende eigenaren ver
zocht of zjj in principe bereid zijn, de
grond van de spoorbaan te kopen te-
Sen taxatieprijs. Alle betrokkenen
lijken hiertoe genegen te zijn.
Er wordt thans nog een hoofdhuis-
leiding voor de watervoorziening
van Noord Beveland in de voor
malige spoorbaan gelegd, waarna
de Heide Mij. de baan in cultuur-
groml herschept. Over enkele we
en zal hiermee een eind gekomen
zyn aan een geschiedenis, welke zo
feestelijk begon.
Geen vrees voor bussen
In geestdriftige bewoordingenbeschre-
ven de Goesse en de Middelburgse
Courant de feestelijke rit. Op het sta
tionsplein te Goes stond „Hosanna"
lustig te blazen, terwijl de vele auto
riteiten van heinde en ver zich verza
melden in de twee wachtkamers van
het station.
Door een hoge erepoort begaven zy
zich naar de trein en „zoo dan reden
Wy, of beter gleden wij, want dat is
de gewaarwording wanneer men in
deze heerlijke motorwagens zit, naar
Wolphaartsdijkseveer". Daar zongen
350 met vlaggetjes gewapende school
kinderen het Wilhelmus en een speci
aal voor deze plechtigheid gemaakt
lied.
Van Wolphaartsdijk ging het naar
Borssele, waar de autoriteiten aan
boord van het s.s. „Mecklenburg" van
de Mij. Zeeland werden gebracht, dat
daar op de rede lag. Aan de lunch
Werden toen vele goede woorden aan
het adres van .de intiatiefnemer, dr
Jenny Weyerman, die in die dagen op
velerlei gebied werkte voor de ont
wikkeling van Zuid Beveland.
Mr G. v. d. Meulen, secretaris-ge
neraal van het departement van
Waterstaat, die de minister verte
genwoordigde, deelde niet de vrees,
dat de autobussen op de duur
een grote concurrentie van de
spoorwegen zouden blijven. „Voor
al hier met, want door de bijdrage
der dorpen is iedere Zuid Beve
lander stille vennoot geworden.
En men zal toch een zaak waar
men geld in heeft, geen schade
gaan toebrengen door de autobus
sen boven de spoorweg te verkie
zen!"
De toenmalige Commissaris der Ko
ningin, jhr. mr. J. W. Quarles van
De enige plaats in de wereld waar
men de equator werkelijk kan zien
is bij dit monument, dat in 1936 werd
gebouwd in Equador, op 15 mijl ten
Noorden van Quito. Deze granieten
„merkpaal" staat precies op de equa
tor, op de kruising hiervan met een
meridiaan. Overigens heeft deze
plaats nog een andere bijzonderheid,
die een bezoek en zelfs langdurig ver
blijf ruimschoots waard maakt! Men
bevindt zich namelijk hier in het An-
des-gebergte op een hoogte van ruim
2700 meter en kan daar genieten van
een constante temperatuur van 70
graden F. Het gehele jaar door
Ufford, herinnerde er aan hoe de eer
ste plannen voor deze spoorweg reeds
van 1903 dateerden. En terwijl men
zich te goed deed aan de lunch en
menige heildronk werd uitgebracht,
speelde het fanfarecorps „Goede Oefe
ning Kweek Kunst" uit Borssele er
lustig op los.
Uitbundig slot
Het slot van dit festijn kwam in
Wemeldinge, waarheen men zich met
de nieuwe locaaltrein begaf. „Het vol
gen van de rit werd vergemakkelijkt
door een practisch kaartje, dat op
iedere plaats in de motorwagen was
neergelegd". Voor het feest in de
bloeiende kersenboomgaard van bur
gemeester Wabeke, aan de voet van
de Vliedberg, waren zeshonderd uit
nodigingen verzonden. Het ging er
vrolijk toe, waarbij het harmoniege
zelschap „Hosanna" opgewekte mu
ziek liet horen. Het Zuid Bevelands
a capellakoor zou de cantate „Zeeuw
se klanken" uitvoeren, „wat echter
door minder goede acoustiek en de te
luidruchtige stemming, helaas niet
geheel kon worden gezongen"
Burgemeester Wabeke hield een en
thousiaste rede, omdat ook deze ge
meente thans aansluiting had gekre
gen aan de lijn die „de communicatie
gaande houdt met Weenen en Parijs".
En zo schreef de verslaggever
„dat er belangstelling voor deze rede
bestond, bleek wei, dat meu elkaar
verdrong". Intussen deden de feeste
lingen zich tegoed aan de „bowl" uit
„Keulse potten" en andere rijkelijk
vloeiende dranken
De locaaltrein is nu reeds jaren
verdwenen. Rond Wolphaartsdijk zal
het straks niet meer mogelijk zyn,
met uitzondering dan van het sta
tionsgebouw, dat reeds jaren als
woonhuis dienst doet, ook nog maar
iéts te vinden, wat hieraan herinnert
Zo vergaat de glorie
Advertentie)
DEN HAAG
Wilton-Feijenoord geeft
12 pet. op gewone aandelen
Aan de algemene vergadering van
aandeelhouders der dok- en werf-
maatschappij Wilton-Fijenoord N.V.
zal worden voorgesteld, het dividend
over 1954 te bepalen op: 5 procent
voor de preferente aandelen (onv.),
12 procent voor de gewone aandelen
en de prioriteitsaandelen (onv.) en
voor aflossing van amortisatiebiljet
ten te bestemmen 250.000.(onv.)
TERUGVERENDE BUNKERS
Maar er verschijnt niets waardevols
Duitse uitvinders hebben het bureau-Blank, dat de voorbereiding van de
Westduitse herbewapening regelt, een plan aan de hand gedaan om het
ijzeren gordijn te vervangen door een electriscli gordijn.
Zulk een gordijn zou niet alleen ondoordringbaar zijn, maar de uitvinders
prijzen nog een ander belangrijk voordeel boven het „ouderwetse ijzeren"
aan. Het electrische zou namelijk ten hemel kunnen reiken en ook alle
vliegtuigen kunnen tegenhouden, die' het zouden willen wagen naar Weste
lijke windstreken te vliegen.
Dit is nog maar één van de stoute
toekomst-mogelijkheden, waarmee
amateur-uitvinders het in Koblenz
gevestigde aankoopbureau voor het
toekomstige leger hebben over
stroomd. Dagelijks komen daar nu
minstens tien van zulke uitvindingen
binnen, die, wanneer zij inderdaad
konden worden verwezenlijkt, de
bondsrepubliek in een ommezien weer
tot de sterkste militaire mogendheid
ter wereld zouden maken. Een der
uitvinders heeft een „tegen atoom
bommen bestand zijnde terugverende
bunker" geconstrueerd en er boven
dien nog een alle eigenschappen om
vattende benaming voor gevonden
Deze bunker zal, aldus de uitvinder,
atoombommen zo zacht opvangen,
dat zij niet tot ontploffing komen, en
nog meer: hij zal de bommen weer
terugslingeren in het luchtruim, waar
zij dan rustig en zonder schade aan
te richten kunnen exploderen.
Nog een stap verder, zo heeft men
by het lezen van deze belofte op het
bureau-Blank overwogen, en er komt
nog een apparaat by, dat radioactieve
wolken naar vijandelyk gebied terug
blaast. Het model van een apparaat
om de „gedachten van de vijand" te
verwarren, heeft men ook al.
VERWISSELBARE SCHOENZOLEN
Er zijn overigens ook uitvinders,
die zich meer op de conventionele wa
penen richten. Zo heeft iemand aan
het bureau een verwisselbare schoen
zool opgezonden met de opmerking,
dat deze de infanterist, na een mars
van duizend kilometer, in staat stelt
in de korst mogelijke tijd nieuwe zo
len onder zijn schoenen te bevestigen
en dan weer met frisse moed verder
te marcheren.
Tot dusverre hebben de militaire
deskundigen van de heer Blank zich
alleen nog maar kunnen vermaken
met al deze producten van de uitvin
dersgeest. Veel beschikbaars was er
onder de honderden vondsten niet.
Slechts drie procent van alle inzen
dingen was waard nader bezien te
worden.
Naar verluidt, zijn er ook uitvin
ders geweest, die de heer Blank on
der een zekere druk hebben willen
zetten. Zij schreven, dat zij hun offer
ten aan de Sowjet-Unie zouden zen
den, wanneer Blank niet Snel genoeg
kon beslissen. Een inzender uit Fin
land had klaarblijkelijk zoveel jaren
al zijn aandacht aan zyn uitvinding
besteed, dat hij politiek een beetje
achterop was geraakt. Hij eindigde
zijn offerte namelijk met de eens ge
bruikelijke groet „Heil Hitier".
Troepenconcentraties bij
Saigon
De Zuidviëtnamese regering en de
religieuze secten hebben gisteren bei
de troepenversterking-en in het gebied
rondom Saigon geconcentreerd voor
een mogelijke „krachtmeting" gedu
rende het komende weekeinde.
De spanning in de hoofdstad stijgt,
en regeringstroepen hebben de wacht
betrokken op strategische punten en
bij de ministeries. Intussen voerde
premier Ngo Dinh Diem een langdu
rige bespreking met vertegenwoordi
gers van de religieuze secten in een
poging om overeenstemming te berei
ken voordat vandaag het ultimatum
van de laatsten verstrijkt. Na de bij
eenkomst werd officieel bekendge
maakt, dat geen bindende besluiten
waren genomen, omdat de vertegen
woordigers van de particuliere legers
hiertoe van hun leiders geen bevoegd
heid hadden gekregen.
President van de ICCC
vertoeft in ons land
Uit Engeland en Schotland, waar
hij sinds 15 Maart spreekbeurten
heeft vervuld, is Donderdag de pre
sident van de internationale raad
van Christelijke kerken (I.C.C.C.),
dr. Carl Mclntire, in ons land aan
gekomen op doorreis naar Zweden.
Hij gaat de conferentie voorberei
den die van 1 tot 7 Augustus voor
de Scandinavische landen te Jönkö-
ping zal worden gehouden.
Mclntire sprak te Kampen voor
studenten aan de Theologische Ho
geschool van de Gereformeerde
Kerken (onderhoudende art. 31 k.o.)
en ook in c«» «^reformeerde Wester-
kerk te Utrecht.
Gisteren heeft Mclntire met het
hoofdbureau te Amsterdam enige
actuele punten besproken, zoals de
Bijbel-ballonactie (afwerpen van
Bijbelmateriaal in landen achter het
ijzeren gordijn) die voor de volgen
de maand op het programma staat,
en de conferentie te Jeruzalem eind
Augustus.
Socialisten van Rijnland
willen atoomkanonnen
kwijt
In de landdag van RijnlandPalts
heeft de socialistische oppositie voor
gesteld bij het hoofdkwartier der N.-
A.V.O. aan te dringen op verwijde
ring-van de 22 atoomkanonnen, waar
mee het Amerikaanse leger in dit deel
van Duitsland oefent. Het voorstel
werd verworpen nadat de christelijke
minister-president Altmaier verklaard
had, dat pas na het van kracht wor
den der Parijse verdragen met meer
succes voor de belangen der burger
bevolking kan worden opgekomen.
In RijnlandPalts leeft sedert en
kele jaren, vooral onder de boeren een
nogal heftige stemming tegen de Ame
rikaanse militairen, die hier een van
hun grootste militaire steunpunten
hebben opgebouwd. Herhaaldelijk zijn
protestdemonstraties van de boeren
voorgekomen, wanneer weer opnieuw
landerijen werden onteigend om als
vliegvelden of militaire oefenterrei
nen te worden ingericht.
(Slot van pag. 3)
verschillende leden van de Raad
voor de Eredienst. De Generale
Synode achtte „voorlichting inzake
dè moderne kerkbouw" noodzake
lijk.
In de oorlog waren er heel wat
Hervormde kerkgebouwen verwoest,
welke door nieuwe vervangen moes
ten worden. Dan hebben tal van ste
den na de oorlog een geweldige
uitbreiding gekregen. De Hervorm
de Kerk moet in die uitbreidings
plannen rekening houden met kerk
gebouwen. Bovendien zijn er aller
lei dorpsgemeenten die uitgroeien
tot halve en hele steden, wat ook
weer kerkbouw noodzakelijk maakt.
Tenslotte is er voor het kerkelijk
leven in deze tijd meer nodig dan
datgene wat in vroegere eeuwen
noodzakelijk was. Toen kon men
volstaan met een kerk en een con
sistorie. Nu groepeert zich allerlei
verenigingsleven rondom een kerk
en daarvoor is ruimte nodig. Wan
neer er nu een nieuwe kerk ge
bouwd wordt, moet men daarmee
van het begin af aan toch wel re
kening houden. Voeg daarbij dan
nog allerlei principiële vragen over
de functie van een kerk, dan hebt
ge wel een voldoende aantal rede
nen bij elkaar voor een commissie
van deskundigen, die aanleiding zijn
Rotterdamse week
in Detroit
In het kader van de Rotterdamse
week in Detroit heeft de Nederlandse
ambassadeur in de Verenigde Staten,
dr J. H. van Roijen, Donderdag een
officieel bezoek aan deze staa ge
bracht.
Een van de hoogtepunten van dit
bezoek was het optreden van een ver
legen, tien jaar oud Nederlands meis
je dat pas kort in Amerika was, en
een bouquet Nederlandse tulpen aan
de drie kleindochtertjes van de bur
gemeester moest overhandigen.
Voor de ambassadeur was het een
drukke dag. Vanaf zyn aankomst per
trein 's morgens vroeg tot aan een
speciaal concert door het „Detroit
.ymphony Orchestra", waarmee de
!ag werd besloten, is hy de gehele
dag op de been geweest. In het avond
concert werd een werk van Johan
Wagenaar (concert-ouverture) uitge
voerd. Het concert is, tezamen met
een toespraak van de ambassadeur
over de Detroit-Rotterdamse vriend-
schapsweek, op platen opgenomen en
zal naar Rotterdam worden gezonden.
Joegoslavische gezant
vertrok
De gezant van Joegoslavië, de heer
Milan Ristie, heeft Nederland verla
ten, waar hy twee jaar lang vertegen
woordiger van zijn land is geweest.
Tot de aankomst van de nieuwe ge
zant, die in de loop van April wordt
verwacht, zal de heer Mihailo Lompar,
eerste gezantschapssecretaris, als
charge d'affaires ad interim optre
den.
OP 4 MEI 1955
Nationale richtlijnen vastgesteld
De commissie nationale herdenking heeft, onder goedkeuring van de mi
nister-president, richtlijnen vastgesteld voor de nationale herdenkings
avond op Woensdag 4 Mei 1955.
Herdacht zullen worden de militairen van de Nederlandse strijdkrachten,
de zeelieden, de verzetsstrijders, de geallieerde militairen, en alle overigen
die waar ter wereld in de jaren van de oorlog voor de vryheid van
het koninkryk zijn gevallen, dan wel als Nederlander of als Nederlands on
derdaan ten gevolge van tegen hen gerichte vijandelijke actie zijn omgeko
men.
Van des avonds 18 uren tot zons-ondergang zullen van alle openbare ge
bouwen, particuliere woningen en vaartuigen de vlaggen halfstok worden
gehangen.
Te 19.30 uur zal een ieder kunnen
deelnemen aan een „stille tocht"
welke zal aanvangen van een punt,
niet verder dan ongeveer dertig mi
nuten verwijderd van die plaats in de
gemeente of naburige gemeente, waar
Nederlandse militairen, verzetsstrij
ders of militairen onzer bondgenoten
in de strijd de dood hebben gevonden
of zijn begraven.
Van 19.45 uur af tot 30 seconden
vóór 20 uur zullen de klokken van alle
kerken luiden.
Te 20 uur precies zal, nadat 30 se
conden tevoren door middel van het
voor elke gemeente meest geschikte
signaal dit tijdstip is aangekondigd,
op de plaatsen der herdenking gedu
rende twee minuten volkomen stilte in
acht worden genomen. Aan de burge
rij ware te verzoeken, deze plechtige
stilte ovp""' "'""•«ci'n te betrach
ten.
In o\
welke c
de geest.
loos streden, bezielde, zullen geen
toespraken worden gehouden. De weg
naar de plaats der plechtigheid zal te
voet en in volkomen stilzwijgen zon
der vlag of vaandel worden afgelegd.
Toegestaan zou kunnen worden het
brengen van een eenvoudige hulde
door het strooien van bloemen op de
plaats der herdenking door de deel
nemers.
Deze „stille tocht" kenne rang noch
stand, alleen de rechtstreekse nabe
staanden of de vertegenwoordigers
der bevriende mogendheden zullen
een bijzondere plaats aan het hoofd
van de stoet kunnen innemen.
In aansluiting aan en in overeen
stemming met vorenstaand program
ma zullen in de kerken of andere ge
bouwen van elke gemeente herden
kingsbijeenkomsten worden belegd.
Geen vermakelijkheden
Met het oog op het karakter van de
ze nationale herdenkingsavond is het
gewenst, dat de burgemeesters het
e gevallen helden, die naam- daarheen leiden, dat die avond van
18 uur af geen openbare vermakelijk
heden worden geboden en alle ver
kooplokaliteiten zijn gesloten.
Verzocht is van 19.00 tot 21.00 uur
vooral het cafébedrijf of de cantine-
afdeling tot de kleinst mogelijke om
vang te beperken. Voorts om de thea
ters van 18.000 tot 21.00 uur te sluiten.
Prins van Tonga-eilanden
wilde driewielers zien
Gistermorgen bracht Prins Tungi
der Tonga-eilanden van het Britse
gemenebest een bezoek aan de Jaar
beurs.
In de buitenlandse club werd de
prins ontvangen door het gedelegeerd
lid van de raad van beheer der Jaar
beurs mr. J. Miliuc. Tijdens het vriend
schappelijk gesprek dat hier gevoerd
werd, informeerde de prins het eerst
naar de aanwezigheid op de beurs
vandriewielige bakfietsen. Later
bleek de belangstelling van de hoge
bezoeker ook uit te gaan naar andere
aspecten van de jaarbeurs.
zich op deze punten grondig te be
zinnen en te denken over liet ge
bouw van de kerk.
In 1947 zijn door de Generale
Synode der Nederlands Hervormde
Kerk vastgesteld „aanwijzingen voor
gemeenten en bouwmeesters teü
gebruike bij het ontwerpen en bou
wen of restaureren en inrichten van
de Nederlands Hervormde kerkge
bouwen". Eveneens is gepubliceerd
een „Proeve van Omschrijving van
de Hervormde kerkdienst". Het
rapport dat nu is verschenen, kun
nen we zien als een nadere om
schrijving van die richtlijnen. Het
bestaat uit een algemeen gedeelte,
waarin de principiële richtlijnen te
vinden zijn voor de algemene op
zet en een speciaal gedeelte, waar
in wordt ingegaan op allerlei on
derdelen. Daaraan zijn toegevoegd
nog enige bijlagen, waarin o.a.
staan de reeds eerder gepubliceer
de richtlijnen.
Sinds
dit rapj
oefend,
andere wijze van zien dan in
commissie heeft overheerst, hoewel
ook hierin verschillende beschou
wingen naar voren komen. Het is
ook wel nodig geweest, dat er een
verklaring van termen en vreemde
woorden aan het slot werd toege
voegd. Maar, alles met elkaar vin
den we hier toch een gedegen rap
port, over verschillende mogelijkhe
den, die het uitgangspunt kunnen
vormen voor Protestantse kerk
bouw. Als zodanig is dit rapport
ten volle waard bestudeerd te wor
den, zeker door hen, die met de
bouw van een nieuwe of de vernieu
wing van een oude kerk te maken
hebben.
H.
verschijning is er op
rapport reeds allerlei critiek ge-
nd, die mee voortkomt uit een
NAGEKOMEN ADV I K I KN IIES
Nog geheel onver
wacht is van ons heen
gegaan onze onverge
telijke lieve Vrouw,
Moeder, Behuwd- en
Grootmoeder
Mevrouw
JANNA
BASTIAANSE-
WAGENAAR
in de ouderdom van 74
jaar en 6 maanden.
N. BASTIAANSK
Zierikzee:
E. BLIEK
BASTIAANSE
P. BLIEK.
MARGRIET.
Middelburg:
P. BASTIAANSE.
R. BASTIAANSE—
VERTON.
JANNY.
RITA.
Middelburg,
25 Maart 1955.
Seisplein 3,
Heden overleed ge
heel onverwacht, zacht
en kalm, onze geliefde
Broeder, Zwager en
Oom
SIMON VAN DE
PUTTE
in de ouderdom van 88
jaar.
Zeist:
Prof. C. VAN DE
PUTTE.
A. VAN DE PUTTE—
VAN SCHAGEN.
Middelburg:
C. VAN DE PUTTE.
Oost- en W.-Souburg:
S. M. VREEKE—
VAN DE PUTTE
S. VREEKE.
Middelburg:
VV. E. VAN DE
PUTTE
Neven en Nichten.
Middelburg,
25 Maart 1955.
Seissingel 46,
Liever geen bezoek.
De teraardebestelling
zal plaats vinden op
Dinsdag 29 Maart a.s.,
om 12 uur vanaf het
sterfhuis.
Eenige en algemeene kennisgeving.
Heden overleed plotseling mijn lieve Vrouw, on
ze lieve Moeder, Behuwd- en Grootmoeder
J. G. C. VON BERNUTH-GERRITSEN
ri den ouderdom van 6« jaar.
W. J. F. VON BERNUTi
„Stil Water", Veere.
Den Haag:
M. H. C. DUTILH.
CH. G. DUTILH
en Kleinkinderen,
Veere, 25 Maart 1955.
De begrafenis zal plaats hebben op Maanda;
28 Maart op de Algemeene Begraafplaats te Veere
Vertrek van het sterfhuis te 3.30 uur.