PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Minister Cals leed gevoelige
nederlaag in de Kamer
D£ BILT
Aantal vrijwilligers in Zeeland
boven landelijk gemiddelde
ULTIMATUM VAN JUWELIERS
AAN DE ARBEIDERS
KLEINE AT0MISCHE WAPENS
IN MILITAIR CONFLICT
Vand
aag,
198e Jaargang No. 63
Dagblad uitgave van de firma
Provinciale Zeeuwse Courant
Directie: F. van de Velde en F. B.
den Boer, Adjunct: W. de Pagter.
Hoofdredacteur: W, Leertouwer.
Adj .-Hoofdred.G. A. de Kok.
ABONNEMENTSPRIJS 47 cent per
week; 0.85; p. kw.; fr. p. p. 6.10
per kw. Losse nummers 10 cent.
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESSE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Woensd. 16 Maart '55
ADVERTENTIEPRIJS 22 cent per
mm. Minimum p. advertentie 1 3.—.
Ing. mededelingen driemaal tarief.
Kleine advertenties (max. 8 regels)
van 1—5 regels t 1.—. Iedere regel
meer 20 cent. „Brieven of adres
Bureau v. d. Blad" 25 cent meer.
Giro No. 359300 P.Z.C.. Middelburg.
Bur. VllsBlngen, Walstr. 08—80, telef. 2300 4 lijnen (b.g.g. 2861 of 304); Middelburg, Markt 81, telef. 3841; Goes, Lange Vorststr. 63, telef. 3475 (b.g.g. 2228); Oostburg, Flnlandstr. 2, telef. 16; Terneuzen, Brouwerijstraat 2; Zierikzee, N. Bogerdstr. C 160. telef. 26.
VERWARREND SLOT AAN TELEVISIE-DEBAT
Onaanvaardbaar verklaarde
motie-Peters werd toch aangenomen
(Van onze parlementaire redacteur).
Het televisiedebat in de Tweede Kamer, dat drie volle middagen ge
duurd heeft, heeft Dinsdag een verwarrend slot gekregen, doordat de
Kamer de minister van Onderwijs, Kunsten en Wetenschappen, mr. Cals
een gevoelige nederlaag toegebracht.
Die nederlaag bestond uit de aanneming van een motie van de heer
Peters (KVP), waarin de Kamer als haar oordeel uitsprak, dat de uit
voering van het algemeen programma, als voorgesteld in het ontwerp te
levisie-besluit, tot ernstige moeilijkheden zal leiden en te kennen gaf dat
door de omroeporganisaties voor te bereiden en uit te zenden televisie
programma tenminste een kwart gedeelte, ten hoogste de helft door de
Nederlandse televisiestichting als „gezamenlijk" program uitgezonden
mag worden.
De heer Peters wenste het vetorecht van de samenwerkende omroep
verenigingen te handhaven. Hij wilde vastgelegd zien dat het gezamenlijk
programma geheel een zaak van de omroepverenigingen is. De minister
verlangde een algemeen programma naast de bijzondere uitzendingen die
een zelfstandig karakter dragen. Hy wees de motie Peters, die z.i. veel on
duidelijkheden bevatte, af.
„Als zy wordt aangenomen", zo dreigde hij, „zal het kabinet zich moe
ten heraden of de regering nog wel zoveel geld voor de uitzendingen be
schikbaar zal kunnen stellen".
Deze verklaring verwekte heel wat
beweging in de KVP-fractie. Nu is
een onaanvaardbaar verklaarde mo
tie want daarop kwam de afwij
zing van de minister neer staats
rechtelijk niet zo'n groot obstakel. Hy
kan desnoods een door de Kamer aan
genomen motie naast zich neerleggen.
Wordt een door een minister niet
gewenst geacht amendement aange
nomen, dat wordt in een wetsont
werp een wezenlijke verandering aan
gebracht. Voor de bewindsman staan
m zo'n geval twee wegen open: af
treden of'schorsing van de behande
ling, vragen, wat meestal intrekking
betekent.
De Kamer kon nu echter niet met
amendementen werken, omdat er
geen wetsontwerp, doch een ontwerp
televisie-besluit in behandeling was,
welk besluit door de minister wordt
uitgevaardigd buiten de Kamer om.
Dat wil zeggen, de bewindsman had
het wel aan de Kamerleden voorge
legd; het bevredigde hen echter niet
Kartel
De radiohandel is de laatste weken
nogal druk in de publiciteit en
dat was geen prettige publici
teit. Men richtte duidelijke verwijten
tot radiohandelaren, 5 importeurs en
-fabrikanen o.m. over te grote winst
marges op de uit het (Duitse) buiten
land geïmporteerde toestellen en men
wees er op, dat de bestaande kartels
in het radiobedrijf een redelijke prijs
verlaging van de gehele radio-appara-
tuur tegenhielden.
Dat waren ernstige verwijten, waar
aan de regering aandacht heeft ge
schonken. Die aandacht was te meer
gewettigd nu de regering een hard
nekkige strijd heeft te voeren tegen
het opschroeven van het prijspeil
Daaruit is een conflict voortgeko
men tussen de minister van economi
sche zaken en de radiobedrijven. Mi
nister Zijlstra moet zelfs gedreigd
hebben met de ontbinding van de bei
de „kartels", die in Nederland het ra
dio-bedrijf beheersen.
Vrijdag 18 Maart zal vermoedelijk
de grote conflict-dag zijn. Met ingang
van die datum is het namelijk aan de
groot- en kleinhandel verboden hoge
re winstmarges toe te passen dan
men berekende in het laatste kwar
taal van 1954 en wanneer de minister
zich dan op het standpunt stelt dat
de marges in de radiohandel zijn ver
hoogd, zal hij moeten ingrijpen.
Kan de minister dan een organisa
tie als de „Nederlandse Vereni
ging van Radiodetailhandelaren
ontbinden Wij geloven van niet. De
ze vereniging is zoals zovele vereni
gingen van zakenmensen geen echt
kartel. Een echt kartel onderscheidt
zich hierdoor, dat concurrentie is uit
gesloten.
Welnu in de radiohandel bestaat wel
degelijk concurrentie. De fabrikanten
van radio-toestellen beconcurreren
elkaar zelfs scherp.
En de radiodetaillisten spelen in die
concurrentie tenvolle hun partijtje
mee. Wat de vereniging echter wel
doet, dat is de winstmarge bescher
men welke de fabrikant aan de detail
list toelegt. Zij staat niet toe, dat haar
leden een deel van de winstmarge la
ten vallen. Zij bepaalt overigens die
winstmarge niet zelf, want dat ge
schiedt door de fabrikanten.
En daarmee zijn we dan beland
midden in het conflict tussen de mi
nister en de radiobedrijven. Dat con
flict gaat namelijk in hoofdzaak over
de winstmarge.
Wat toch is het geval? De rege
ring heeft de 3% omzetbelas
ting voor de detailhandel af
geschaft, omdat zij deze belasting
thans bij de bron (de fabrikanten)
heft. Nu hebben de riadiofabrikanten
deze heffing voor eigen rekening ge
nomen en aan de radiohandel de volle
bestaande winstmarge gelaten (waar
in dus ook de 3% omzetbelasting ver
disconteerd was).
Dat is dus een verhoging van de
winstmarge en wellicht is dat in strijd
met de beschikking van de minister,
waarbij de handelsmarges aan ban
den werden gelegd.
In zekere zin "staat de vereniging
van radiodetailhandelaren echter bui
ten deze verhoging. Het gaat om een
besluit van de fabrikanten en het is
niet duidelijk waarom men op grond
van deze als men het dan zo noe
men wil prijsopdrijving de organi
satie van de radiodetailhandelaren
zou moeten treffen.
Totzover deze procentenkwestie.
Het is bekend ,dat ambtenaren van
minister Zijlstra's departement in de
laatste weken uitgebreide steekproe
ven in de administratie van radiode-
tailzaken hebben gedaan om na te
gaan hoe 't in 't algemeen staat met
de winsten in deze bedrijven. De uit
slag van dat onderzoek zal ongetwij
feld van invloed zijn op de beslissing
welke de minister Vrijdag a.s. neemt.
Komt het werkelijk tot een con
flict, dan zitten daaraan heel wat
principiële kanten vast voor vele zo
genaamde bedrijfskartels in Neder
land, waardoor dat conflict wel eens
veel grotere betekenis kan krijgen dan
alleen die van een meningsverschil
tussen enkele duizenden radio-detail
listen, -fabrikanten en -importeurs
met de minister.
en daarom trachten zy het door mid
del van moties te veranderen. Er wer
den er dan ook zes bijna zeven!
ingediend.
By zitten en opstaan liet de voor
zitter over de motie-Pfeters beslis
sen. De confessionele partijen waren
voor, de PvdA de WD en de CPN te
gen. Nu dus maar afwachten of mr.
Cals hieruit consequenties zal trek
ken.
Geharrewar
Op sommige andere moties ontstond
ook nogal wat geharrewar. Er kwam
o.m. een voorstel van orde met een
onverwachte stemming aan te pas.
Voor het eerst konden de bezitters
van televisietoestellen ook deze
vergadering werd geheel uitgezonden
genieten van „echt" kijkspel, al
zullen zij niet alles begrepen hebben.
Vooral niet toen gestemd moest
worden over de motie van mevrouw
For tanier de Wit (WD).
Hierin was vervat dat de staat
kundige voorlichting via de radio-
omroep niet voldoet aan de eisen, die
in een democratisch staatsbestel in
acht genomen behoren te worden.
Ten aanzien van deze voorlichting via
radio en televisie behoren, aldus de
motie, zodanige maatregelen te wor
den getroffen, dat er een billijke ver
houding tussen de verschillende staat
kundige richtingen zal worden be
tracht.
Verworpen
De motie werd met 24-59 stemmen
verworpen. Voor waren de WD, de
AR, de CPN, mej. Zeelenberg en de
heer Goedhart van de PvdA en jkvr.
Wttewaal van Stoetwegen en de heer
Van der Feltz (CH).
De minister had vooraf toegezegd,
dat hy de wensen van mevr. Fortanier
in overweging wilde nemen. De heer
Burger (PvdA) wilde hem daartoe
gaarne de gelegenheid geven en hij
beval mevr. Fortanier aan haar motie
aan te houden.
Mevrouw Fortanier wenste echter
de motie in stemming te zien ge
bracht, waarna mr. Burger op zijn
beurt een motie op de tafel van de
voorzitter deponeerde. Deze accep-
Vervolg op pag. 8)
STAKING IN DIAMANTINDUSTRIE
Vandaag moet werk
hervat worden
De Amsterdamse Juweliersvereni
ging overweegt, de diamantindustrie
geheel naar buiten te verplaatsen.
Elders zou dan op grote schaal de
scholing ter hand moeten worden ge
nomen; deze zou in een versneld tem
po ongeveer een jaar in beslag nemen
om vrijwel volledig geschoolde arbei
ders af te leveren. Dit verplaatsen#
der industrie naar andere gemeenten
wordt voor verscheidene firma's te
Amsterdam aantrekkelijk, omdat ve
le gemeentebesturen de vestiging
animeren en gunstige voorwaarden
aanbieden. Indien de staking van lan
ge duur zou zijn, zou dit op de beslis
singen van de werkgevers in deze
richting zonder twijfel grote invloed
oefenen, en het zou kunnen leiden tot
een massale uittocht der diamantin
dustrie uit Amsterdam.
De A.J.V. is ervan overtuigd, dat de
staking een zeer aanzienlijke schade
zal toebrengen. Elke stakingsdag zal
de bedrijven nog zwakker maken dan
zij reeds zijn. „Elke dag stilte in het
bedrijf is een symptoom van de toe
komst", aldus de A.J.V. in een brief
aan de werknemers. Andere centra
in het buitenland zullen met de sta
king te Amsterdam hun voordeel
doen.
In een aangetekend schrijven aan
de arbeiders stellen de werkgevers
het volgende ultimatum:
„In verband met de situatie in de
Stram in de houding tijdens een
koninklijk bezoek
diamantindustrie verzoeken wy U
met klem, het werk op Woensdag 16
Maart aanstaande om acht uur te
hervatten. Indien U niet aan dit ver
zoek wilt voldoen, dan zal de harde
consequentie ontslag moeten zijn. Ont
slag, bet pijnlykste besluit dat moge
lijk is, maar onafwendbaar omdat liet
niet verschijnen' van U op het werk
een dringende reden tot dit ontslag
is. „Beseft", aldus eindigt de brief,
„dat indien deze staking voortduurt,
de dag kan komen, dat er niet meer
onderhandeld en niet meer gewerkt
behoeft te worden, omdat er dan geen
Amsterdamse diamantindustrie meer
bestaat".
Het bestuur van de A.N.D.B. deel
de mede, dat voor zover het bestuur
op dat moment bekend was aan het
verzoek tot werkhervatting niet zal
worden voldaan.
In de raadzaal van het Amster-
damse stadhuis heeft de ambte-
naar van de burgerlijke stand, y
M de heer A. J. Leemans, gister-
ochtend het huwelijk voltrok
ken tussen de 50-jarige vlieger-
schrijver A. Viruly en de actri-
ce Mary Dresselhuys. Felle
lampen van de filmoperateurs y
H beschenen bruid en bruidegom,
toen zij hun ja-woord uitspra-
H ken. De bruid was gekleed in y
een eenvoudig donker mantel-
p costuum met een vosbont, de
bruidegom droeg een donker-
blauw costuum.
rz in de raadzaal, die voor deze
gelegenheid in een trouwzaal p
was herschapen, zaten vele be-
kenden en vrienden uit de to-
y neel- en schrijverswereld. n
Voor de bruidegom traden als
getuigen op diens 72-jarige va- m
der. de heer J. Viruly uit Den
Haag en de gezagvoerder van
de ICL.M. F. Peetoom; voor de M
48-jarige bruid haar bejaarde
tante en de artist Wim Kan.
Namens de K.L.M. werd de
y plechtigheid bijgewoond door
mr. H. Scholte, chef van de spe-
ciale dienst op de luchthaven y
y Schiphol. y
iiiiiiiiiiiniiniiiiiiiiiiiiiiiiiiuiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiil
Minder dienstplichtigen
voor Belgische leger
De Belgische minister van defensie,
Spinoy, heeft in de Senaat verklaard
dat als gevolg van de demografische
ontwikkeling in België en de daarmee
gepaard gaande daling van het aan
tal jongemannen, ook het aantal be
schikbare dienstplichtigen is achter
uitgegaan. Dit zal in 1956 42.500 be
dragen tegenover 52.000 in 1955.
Uit deze ontwikkeling vloeit voort,
aldus de minister, dat het aantal ac
tieve divisies in 1956 van drie op twee
teruggebracht zal moeten worden.
De beide andere divisies zullen thans
volgens de vastgestelde normen wor
den samengesteld. Zoals bekend, be
schikte België tot nu toe over drie
actieve divisies op 75 pet. van het
oorlogs-effectief.
PERSCONFERENTIE VAN DULLES
Geen mededelingen over verdediging
van Quemoy en Matsoe
De Amerikaanse minister van buitenlandse zaken, Dulles, heeft Dinsdag
op een persconferentie medegedeeld, dat er kleine atomische precisiewapens
zullen worden gebruikt, indien de Verenigde Staten betrokken raken in een
groot militair treffen, waar ook ter wereld.
Dulles zeide niet bij voorbaat te kunnen zeggen of verdediging van de
eilanden Quemoy en Matsoe een groot militair treffen zou zijn.
Verder zeide de minister, dat indien
nationalistisch en communistisch Chi
na toezeggen geen geweld te zullen
gebruiken, de voorwaarden voor een
wapenstilstand rondom Formosa zul
len zijn vervuld. Het is niet nodig, al
dus de minister, dat beide China's af
stand doen van hun aanspraken.
Dulles wilde niets zeggen over de
Amerikaanse reactie in geval van een
communistisch-Chinese aanval op
Quemoy en Matsoe.
Voorts sprak hij over de indrukken
van zijn reis door het Verre Oosten.
Het schijnt, dat de communisten niet
van plan zijn op te houden, tenzij zij
voor een sterkere macht komen te
staan, aldus Dulles.
Een onmiddellijke actie van de Ame
rikaanse zevende vloot om te verhin
deren, dat het Finse tankschip „Aru
ba" een lading brandsjof voor straal-
Een achtjarig jongetje uit Wormerveer
heeft grote schade aangericht in de ga
rage van de firma Bakker aan de Markt
straat. Hij zette namelijk de motor van
de hefboom van de doorsmeerbrug aan,
waardoor een vrachtauto, die op de brug
stond, ging stijgen. Zo hoog "zelfs, dat
het dak van de garage het moest ont
geld
motoren naar communistisch China
brengt, zal, volgens Dulles, niet wor
den ondernomen. Een vlootblokkade
van de kust van communistisch China
is niet de politiek van de Verenigde
Staten. Dulles geloofde echter wel, dat
president Eisenhower krachtens de
volmacht hem gegeven ter bescher
ming van Formosa actie kan gelasten.
VIJF JAAR NATIONALE RESER\
Sterkte moet verdubbeld worden
Deze maand is het vijf jaar geleden, dat in Vlissingen een oefenverband
van de Nationale Reserve werd opgericht. Ook in vele andere Zeeuwse ge
meenten werd omstreeks deze tijd overgegaan tot de oprichting van oefen
klassen, zodat men eigenlijk van het eerste lustrum van het district Zee
land kan spreken. Hoe het de Nationale Reserve in deze provincie is ver
gaan De tegenwoordige districtscommandant, res. Majoor H. A. P. Speek,
die wij deze vraag voorlegden, was tevreden doch niet voldaan. Tevreden,
omdat het percentage vrijwilligers in Zeeland boven het landelijk gemiddel
de uitkomt. Maar niet voldaan, omdat het aantal van 540 manschap
pen die het district per 1 Maart telde, nog niet voldoende is. Men hoopt nu,
dat de sterkte in de komende vijf jaar ongeveer verdubbeld zal worden.
Van Schouwen is de Nat. Reserve
eigenlijk haar opmars door Zeeland
begonnen, want in Haamstede kwam
de eerste oefenklas tot stand. Later
zijn Oostelijk Zeeuwsch-Vlaanderen,
Zuid-Beveland en Walcheren gevolgd.
Vele moeilijkheden moesten overwon
nen worden en helaas stuitte men ook
op tegenkanting. Naast organisato
rische en materiële moeilijkheden was
daar het schier onoplosbare probleem
van de huisvesting, waarmee trou
wens nog vele klassen te kampen
hebben. Vlissingen weet daarvan ook
mee te praten, doch na vele omzwer
vingen heeft dit oefenverband, in de
Wiilem m kazerne, wel de beste
huisvesting van alle Zeeuwse verban
den. Vrijwilligers in andere gemeen
ten. die zich nog in nauwe school-
bankjes moeten wringen of in vereni
gingsgebouwen bij elkaar moeten ko
men om hun opleiding te ontvangen,
kunnen de Vlissingers dit bezit be
nijden.
Zoals het vaak in het leven gaat,
de Nationale Reserve als een nieuw
instituut, groeide slechts langzaam,
doch gestadig. Niet alleen in aantal,
maar ook in waardering en bekend
heid. En dit laatste is zeker niet in
het minst te danken aan de activiteit
van de vrijwilligers.
In Vlissingen werd een drumband
opgericht, welke door haar optreden
naar buiten een levende propaganda
voor de Nationale Reserve is gewor
den. Ook met het optreden als ere
wacht bij koninklijke bezoeken en de
bijzondere diensten tijdens de water
snood hebben de reservisten getoond
hun vrijwillig opgenomen taak naar
behoren en met enthousiasme te ver
vullen.
Momenteel telt Zeeland ruim 30
oefenverbanden, welke streeksgewij
ze in vier compagnieën zijn onderge
bracht, nl. Zierikzee, Goes, Middel
burg en Hontenisse. Westelijk
Zeeuwsch-Vlaanderen dat- lange tijd
achter is gebleven, kreeg juist dezer
dagen een eerste oefenklas in Oost-
burg. Men is daar met 10 vrijwilligers
gestart, doch om goed te zijn, zou dit
aantal wel tot 150 moeten toenemen.
Behalve 510 infanteristen, telt het
district tevens nog 32 marechaussee
reservisten. Daar het de bedoeling is,
dat de compagnieën zich in de toe
komst geheel zelfstandig kunnen be
wegen, is men sedert geruime tijd ook
bezig met de opleiding van chauf
feurs, verbindingspersoneel enz. Zelfs
zullen zeer binnenkort de eerste, uit
eigen kring afkomstige reserve-offi
cieren hun opleiding beëindigen.
Oefeningen
Regelmatig worden ook schietoefe
ningen gehouden, alhoewel voor ver
schillende verbanden het niet aanwe
zig zijn van een schietbaan in de na-
byheid, moeilijkheden oplevert. Veel
vrije tijd geven de mannen voor de
goede zaak, ja zelfs moeten sommi
gen zich voor het bijwonen van de
jaarlijkse herhalingsoefeningen be
langrijke financiële offers getroosten.
Zij doen het echter om, indien dit on
verhoopt nodig mocht zijn, met suc
ces te kunnen optreden tegen ieder,
Zweedse politie ontdekte
communistisch kaartsysteem.
Licht in spionnagecomplot?
By een onderzoek in een kantoor
gebouw in het centrum van Stock
holm heeft de Zweedse politie een uit
gebreid kaartsysteem gevonden,
waarin de namen van communisti
sche agenten in geheel Scandinavië
voorkomen, aldus is officieel bekend
gemaakt.
De kartotheek werd gevonden in
een kantoor van een der elf personen
die in de afgelopen paar dagen in
Zweden zijn aangehouden in verband
met het ontdekte spionnagecomplot.
Men gelooft, dat de namen in het re
gister de sleutel bevatten van een
spionnagenet in geheel Scandinavië,
dat inlichtingen over verdedigings
maatregelen van de N.A.V.O. moest
inzamelen ten behoeve van de Sow-
j et-Unie en andere Oosteuropese lan
den.
is het 140 jaar geleden, dat
de stichting van het Koninkrijk
der Nederlanden plechtig werd y
y afgekondigd.
die de vrijheid en de rechten van on
ze natie zou trachten aan te tasten.
Op 18 Maart a.s. zal de Vlissingse
vrijwilligers een gezellige avond wor
den aangeboden en zal het tamboer
korps een mars door de stad maken.
Op 2 April zullen, eveneens ter gele
genheid van het vijf-jarig bestaan,
marsen gemaakt worden waaraan di
verse oefenverbanden der Nationale
Reserve en andere reserve diensten
van S.W.G., voorafgegaan door het
tamboerkorps, zullen deelnemen.
Mogelijk zullen ook deze manifes
taties ertoe bijdragen om de gelede
ren van de reservisten in Zeeland
verder te versterken. W'ant dit is no
dig. Het gaat uiteindelijk om de be
scherming van eigen huis en gezin!
VERWACHT...
VEEL BEWOLKING.
Overwegend droog weer met veel
bewolking maar ook enkele opklarin
gen. Matige tot vrij krachtige Noord-
Westelijke wind. In de middag onge
veer dezelfde maximumtemperaturen
als gisteren.
