Ledental met tien pet. gestegen mede ook door het mandement Budget laatste van 250 tot jaren opgelopen 600 millioen "N KLANKBORD j KATHOLIEKE WERKGEMEENSCHAP RLIJFT IN PARTIJ VAN DE ARREIB V WOENSDAG 23 FEBRUARI 1955 PROVINCIALE ZIEUWSE COURANT 8 CONGRES PARTIJ VAN DE ARBEID Waakzaamheid geboden ten aanzien I van conjunctuuromslag In de stadsgehoorzaal te Leiden is gisteren het drie dagen durende vyf- de congres van de Party van de Arbeid begonnen. Onder de talryke geno digden bevonden zich o.a. de minister-president dr. Drees, de ministers Mansholt, Donker en Suurhoff, voorts vertegenwoordigers van de buiten landse socialistische partyen. Clement Attlee had aan de bestuurstafel plaats genomen. De tweede voorzitter, ir. H. Vos, stelde namens het partijbestuur voor de aftredende voorzitter, de heer K. V orrink, mede om zyn verdiensten voor de buitenlandse politiek te eren door het oprichten van een Vorrink-insti tuut voor de studie van buitenlandse politieke vraagstukken. Met luid ap plaus stemde liet congres in met dit voorstel. Attlee bracht de groeten over van de Britse Labour party. Hy zeide o.a. ,,dat wy leven in een moeilijke en gevaarlyke tyd, w'aarin wy de vrede moe ten handhaven, willen wij de beschaving redden. Dit kan alleen op de vas te grondslag van sociale rechtvaardigheid voor elkeen, ongeacht kleur, ras of geloof." De secretaris der socialistische in ternationale, de heer Julius Lauben- thal, sprak over de groei van de so cialistische beweging in Azië. In een overzicht over de groei van de Par tij van de Arbeid, zeide ir. Vos, dat het ledental gestegen is tot 122.600, een stijging in meer dan twee jaar van ruim tien procent. Het mande ment heeft volgens spreker de stij ging van dit ledental ongetwyfeld bevorderd. De gemiddelde vooruitgang in ge westen en steden in de periode Oct. '52-Oct. '54 bedraagt acht procent, Noord-Brabmt vijftien procent en Limburg rtreft met een winst van vijf-en-1 intig procent de rest. Om een verklaring te vinden voor het aantal op de partij uitgebrachte stemmen, is het nodig aan te nemen, aldus ir. Vos, dat van degenen, die bij de volksstemming opgaven r.k. te zijn, 12 14 procent op de P. v. d. A. stemt. In de grote stedelyke centra van Brabant en Limburg loopt dit op tot 20 procent en stijgt soms daarboven. Van degenen, die opgaven Ned. Hervormd te zyn, stemt 35 a 40 procent op de P. v. d. A., waarbij plaatselijk vrij grote ver schillen optreden. Mandement Ir. Vos wijdde vervolgens aan dacht aan het mandement en zeide begrip te hebben voor de emancipa tiestrijd. Dat het N.V.V. de samen werking met de raad der vakcentra- len beëindigde, betekent een stap te rug. „Wij trachten de zorg te be- f rijpen, die'de stellers van net man- ement heeft bewogen. Wij vragen van onze kant", zo zeide ir. Vos, „dat men onze bezorgdheid, op grond van de uitspraken in het mande ment, verstaat over de democrati sche en geestelijke vrijheid, die de grondslag vormen van ons volksbe staan. Die moeten wy zo nodig ge zamenlijk verdedigen tegenover de totalitaire dreiging van een commu nistisch imperialisme". In deze tijd van hoogconjunctuur ziet spreker twee hoofdtaken: de eerste is waakzaamheid met het oog op een conjunctuuromslag. Een deel van de regeringspolitiek zal gericht moeten zijn op de situatie, die kan ontstaan bij een minder overspannen toestand of bij een ernstiger inzin king. De andere kant, aldus ir. Vos, is waakzaamheid ten aanzien van de verdeling van het maatschappelijk inkomen. De recente belangrijke verklaring van het N.V.V., getuigt volgens spreker ten volle van die waakzaamheid. Ir. Vos stelde vervolgens de pro ductiestijging in het licht en de in komstenvermeerdering. Onder voor behoud meende spreker te mogen af leiden, dat reedc in 1954 gerekend naar de prijzen van 1950 een ver hoging van het nationale inkomen met 25 procent zal zijn verkregen, die op rekening komt van de hoog conjunctuur. Ten aanzien van de sociale voor zieningen wees ir. Vos er o.a. op, dat de grote mate van overeenstemming in de "S.E.R. over het rapport van de ouderdomsverzekering en de grote voldoening, waarmee dat rapport al- lenvege is ontvangen, tekenen zijn van een algemeen verlangen om nu Wat ze zeggen. Dit zei Pierre Bal- main: „De kunst voor onze dames is een Minx-bontjas te dragen als of het een gewone wollen mantel is eneen wollen mantel te dragen alsof het een bontjas is". Gezond verstand. Het Franse acadé mielid George Duhamel kreeg de „Prijs van het Gezond Verstand". Ge vraagd, waar het gezond verstand het minst voorkwam, zei Duhamel: „Bij onze politieke en sociale instel lingen". Zingen. Dicky Valentine was tien jaar geleden een leuke piccolo in een Engels hotel. Nu is hij een beroemd „kreuner". Vorige week kwam hij nog eens in het hotel kijken, waar hij zo om en de bij 16 gulden per week had verdiend. Zo maar even kijken en de hoofdportier een handje drukken omdat die hoofdportier zijn baas was geweest En zo maar even aan de hoofdportier vertellen, dat diezelfde leuke Dicky zo pas een week van 7500 gulden had gemaakt. Toen kreunde die hoofdportier. Op reis. Twee en een halve maand is dictator Tito van Joego-Slavië op reis geweest in zulke landen als India, Birma en Egypte. Hij kwam terug met een kleine dierentuin. Bewonde raars in het Verre Oosten hadden hem bedacht met drie olifanten, twee luipaarden, een stelletje beren, een vlucht papagaaien, een python en een paar nesten cobra's. Tito vond de ver zameling wat te groot voor het tuin tje van zijn buitenhuis. Hij heeft de menagerie voorlopig in de dierentuin van Belgrado ondergebracht. op dit gebied een tweede, grote sprong vooruit te doen. „Er staat meer op stapel. Minister Suurhoff heeft bijna gelijktijdig met de vraag van de ouderdomsvoorzie ning ook die van de toestand van de weduwen en wezen en de invalidi teitsverzekering aan de orde gesteld bij de S.E.R. Beide vraagstukken zijn thans in behandeling, waarbij dat van de voorziening bij invalidi teit het moeilijkste maar ook het zwaarst wegende is. Maar ook voor een sprong vooruit op dit gebied en opdat van de weduwenverzorging schijn* de tijd rijp geworden". Ir. Vos bepleitte voorts een geza- menlyke strijd voor een tezamen ontworpen sociaal en economisch program, van de verenigde socialis tische partijen in de verenigde sta ten van Europa. Hij vroeg de aan dacht voor de onder-ontwikkelde ge bieden. V.S. en Sow jet-Unie „Bij de taak terwille van de socia le gerechtigheid en menselijke samen hang zullen wy", aldus ir. Vos, „de V. S. van Amerika aan onze zyde vin den, als de politieke tendens, welke daar bij de tussentijdse verkiezingen tot uitdrukking kwam, zich doorzet. In dit economisch en politiek voor de gang van zaken in de wereld zo beslissende land is de groei van het denken van af het isolement naar we reldpolitiek denken toe in volle gang én het is op dit democratisch proces van bewustwording, dat wij onze hoop mogen bouwen. Bij alle openheid van bezwaren en by alle mogelijkheid en wenselykheid van critiek." Over de veranderingen in de Sow- jet-Unie zeide spreker, dat waar- schynlyk vele oorzaken hebben bijge dragen tot deze paleisrevolutie of werkelijke wijziging. Maar de span ning die groter of kleiner kan wor den zal niet wyken, zolang niet het proces van overgang van isole ment naar een ingroeien in de wereld op de basis van interne wijziging in Rusland zelf is ingezet en zich heeft doorgezet. Telkens rijst voor ons op de drei ging van een nieuwe oorlog. Pas als de wind der democratische bewust wording door de grote Russische ruimte waait, is de vrede veilig", zo besloot ir. Vos. Uittreden zou ook tot een regeringscrisis leiden Op het congres te Leiden heeft de katholieke werkgemeenschap in de Party van de Arbeid bekendgemaakt, dat zij in de partij blyft. De voorzit ter, de heer J. M. Willems, legde een verklaring af, waarin uitvoerig wordt ingegaan op de noodzaak van de doorbraak. Hij wees op het gewetenscon flict, waarvoor de leden van deze werkgemeenschap zich gesteld zagen. Of schoon de beslissing persoonlijk is, sprak de heer Willems niet alleen voor zichzelf maar op een paar uitzond eringen nanamens alle leden van de katholieke werkgemeenschap. „De vraag of de katholiek aan een eenheidsparty of aan een doorbraak partij de voorkeur moet geven, is niet een vraag, waarop de leer der kerk een dwingend antwoord geeft. De his torische verdienste van de r.k. staatsparty wordt ten volle erkend. Wanneer de katholieken hun gelijk gerechtigde plaats hebben in de na tionale gemeenschap, wanneer de rechten en vrijheden der kerk zijn ge waarborgd, en er andere partijen zyn, wier beginselen en politieke praktijk niet met het katholicisme in tegen spraak staan, dan bestaat er geen noodzaak tot een katholieke eenheids partij", aldus de heer Willems. Spre ker meende zelfs, dat een dergelijke partij, de zo goed mogelijke werking van het democratische besteld in de weg staat. „Voor de kerk komt daar- by het nadeel, dat de indruk wordt gewekt, alsof langs de weg van de macht het geloof aan de mensen kan worden gebracht. Het zwaard der kerk is niet een politieke partij, maar zoals Paulus zegt, het woord van God". Bestaan van de K.V.P. Het bestaan van de K.V.P. is vol gens de heer Willems niet in het ge ding. Wél haar plichtmatig eenheids- karakter, waardoor vrijheid van par tykeuze wordt uitgesloten. Men is het gesprek over de eenheid begonnen met de innerlijke bereidheid zich te laten overtuigen. Kan, aldus spreker van de K.V.P. hetzelfde worden ge zegd? De heer Willems gewaagde vervol gens van een haast niet t Dit is de boerderij van Gaston Domi- nici de beschuldigde van de moord op de familie Drummond die ver kocht zal moeten worden om de kos ten van het proces, die anderhalf mil- Hoen francs bedragente kunnen dekken. morele druk. „Wij zijn echter niet, zo als men zegt „overgelopen" uit het Christelijke kamp naar het kamp van de neutraliteit en evenmin als andere Christenen ontkennen we de samen hang van godsdienst en politiek. Doch uit de Christelyke opdracht in de we- Onlangs is te Brumisse een nieuwe kleuterschool geopend, welke voor deze gemeente een belangrijke aan- winst betekent. Het modern inge richte gebouw omvat tevens een ruim afzonderlijk aangebouwd gymnastiek lokaal. (Foto: P.Z.C.J reld van vandaag aanwezig en getui ge te moeten zijn, hebben we, samen met anderen, in Nederland een nieuw partijtype geschapen, dat een samen werking mogelijk maakt, waar vroe ger slechts tegenstellingen beston den". Politieke gevolgen „Wij weten", zo vervolgde spreker na het katholieke eenheidsbegrip te hebben besproken, „dat een moeten uittreden van de katholieken uit de Party van de Arbeid tot een onmid dellijke regeringscrisis zou leiden. Het mandement zou tot een bij uitstek po litiek document worden, dat voor lan ge tyd de politieke verhoudingen in ons land in anti-thetische richting zou beïnvloeden. Het zou in de ogen van velen de K.V.P. maken tot een geca noniseerde party en voor 2/5 van ons volk de vrijheid van partijkeuze, grondslag der democratie, onmogelijk maken". Het stichten van een nieuwe party zou ook geen oplossing hebben gege ven. Spreker stelde, dat men de plicht had te volharden bij een ideaal, dat het geweten voorschrijft. Tenslotte zeide de heer Willems, dat de wijze, waarop in het katholie ke volksdeel op de beslissing wordt gereageerd, een toetsteen zal zijn, of en in hoeverre men bereid is te eer biedigen, wat het mandement noemt „het gebruik van de politieke vrij heid". Overigens meende spreker, dat de beslissing alleen de situatie had ver duidelijkt. „Het gesprek over datgene wat de katholieken ten aanzien van de politiek verbindt, kan niet plaats hebben op de grondslag van macht, doch slechts op grondslag van onze eenheid in de kerk. Als de K.V.P. dit afwijst, dan rust op haar de verant woordelijkheid, dat in katholiek Ne derland een leemte blyft bestaan". Prof. Gerretson contra minister-president Koninklijke rede ter sprake De Eerste Kamer heeft de begro ting van algemene zaken gisteren aan vaard. De heer Gerretson (C.H.U.) toonde zich niet gerust gesteld over het antwoord van de regering, dat de „Dakota" voor de reizen van het ko ninklijk gezin, voldoende veilig en be- drijfszeker is. In verhand met de ta felrede van H.M. de koningin bij het bezoek van president Coty, had bij critiek op het kabinet dat hij voor deze rede. waarmede hij het niet ge heel eens was. constitutioneel verant woordelijk achtte. Voorts bracht hij opnieuw het be zoek *van dr Drees aan Scarborough ter sprake. Hij nam hem het „jokker- tje" kwalijk, speciaal omdat dit op zo'n kinderlijke wijze was gedaan. Dat Nederland onjuiste berichten in de wereldpers niet heeft tegengespro ken weet hij aan de R.V.D. Ook de heer Molenaar (V.V.D.) vond. dat de minister-president openhartiger had moeten zijn. Dr Drees vroeg zich af, of men zich wel op het standpunt moet stellen, dat het vliegtuig geen normaal ver keersmiddel is. Dat is voor hem nog een vraag. Men mag niet aannemen, dat bij bezoeken van buitenlandse gasten of omgekeerd bij een bezoek aan het buitenland, elk woord dat de koningin bij een rede spreekt, de mi nisters passeert. Natuurlijk blijft de minister van buitenlandse zaken er voor verantwoordelijk. Wat betreft de door de heer Gerretson gewraakte zin in de redevoering van de koningin, be toogde spreker, dat daarin niet ge zegd is, dat de Franse revolutie de vrijheid, gelijkheid en broederschap heeft gebracht. Ook prins Bernhard zal men bij zijn vertegenwoordiging van' ons land een beetje vrijheid moe ten laten. Inzake Scarborough laakte dr Drees de betoogtrant van prof. Gerretson. Zijn antwoord in eerste in stantie moge dan beknopt geweest zijn, het was zeker niet onjuist. Het is de normale taak van de minister president de inzichten van Nederland over de buitenlandse politiek elders tot recht te doen komen. De Kamer wijdde zich daarna aan de begroting van financiën voor 1955. ONDERWIJSZAKEN IN DE KAMER Weldra onderhandelingen met de organisaties Nadat minister Cals Donderdag en Vrijdag uitvoerig was ingegaan op de talloze vragen en op- en aanmerkingen, welke de Kamer by de behan deling van zijn begroting en de twee onderwijsnota's op hem heeft afge vuurd, bleek Dinsdagmiddag bij de replieken wel, dat nog lang niet alle Kamerleden bevredigd zijn. De heer Vermooten (P.v.d.A.) had met verwondering kennis genomen van het feit, dat zo gemakkelyk wordt berust in het grote aantal onbe voegde leerkrachten bij het middelbaar, hoger en lager onderwys. De heer Stapelkamp (A.R.) wilde ook de 14-jarige jongens onder de leerplicht brengen, doch erkende dat de consequenties daarvan terdege overwogen moeten worden. De heer Peters (K.V.P.) wenste vaii de minister een juist beeld te krijgen over de verlaagde leerlingenschaal. De heer Peters kwam voorts nog uit voerig terug op hetgeen de heer Van Sleen (P.v.d.A.) zeide over het on derwijsbeleid. Als de P.v.d.A. vindt, dat de huidige minister in gebreke blijft, is zy aan haar verantwoorde lijkheid verplicht een motie van wan trouwen in te dienen. Aangezien de heer Van Sleen op- merkte, dat de noodtoestand bij het onderwijs had kunnen worden voor komen, betekent dit dat de P.v.d.A. ook schuld draagt. Het vorig jaar had de heer Peters de heer Van Sleen met een watergeus vergeleken, thans zag hij hem meer als een in het nauw ge brachte kat. Nadat nog het woord gevoerd was door mevrouw Heroma-Meyling (P.v. d.A.) ,de heer Engelbertink (K.V.P.), mej. mr. Tendeloo (P.v.d.A.) en ir. Wyffels (K.V.P.) kreeg de minister het woord. Geen sluitpost Hy wees er op, dat het onderwys geen sluitpost is. Het budget is de laatste jaren opgelopen van 250 tot 600 millioen. Dat kan men moeilijk meer een sluitpost noemen, aldus de minister. Verlaging van de leerlingenschaal zou 88 millioen alsmede 125 millioen investeringskosten vergen. De minis ter deelde mede dat het huidige aan tal van 2650 vacatures niet betekent dat er in 2650 klassen geen les wordt gegeven. Aanvulling van het tekort geschiedt door gepensionneerden en gehuwden Dat is niet in strijd met de wet. Over de salarissen heeft de minister tot nog toe geen voorstellen gedaan. Tot onderhandelingen met de onder wijzersorganisaties over voorstellen die in het geheel van het regerings beleid passen, zal echter binnenkort worden overgegaan. Hierover aandrang op de regering uit te oefenen is volkomen overbodig, aldus mr. Cals, die van mening was, dat een spoedige verlaging van de leerlingenschaal eveneens geboden is. Bij een extra aanbod van 500 leer krachten per jaar zal er in 1957 of in 1958 een begin mede kunnen worden gemaakt. Zo snel mogelyk zal de on derwijzersopleiding moeten worden uitgebreid. Het staatsexamen „oude stijl" zal nog in 1957 worden toege laten. Leermiddelen Voorts behandelde de minister de leermiddelen op tal van scholen. Hier voor ligt de verantwoordelijkheid in de eerste plaats bij de schoolbesturen en de gemeentebesturen. Reeds werd onderzocht hoeveel boekjes in de ou de spelling nog worden gebruikt. De uitslag had de minister geschokt. De inspecties is opgedragen op spoedige vervanging aan te dringen. Geleidelijke invoering van handen arbeid op de lagere school zal worden bevorderd. Voor langdurige vacature* wordt in 't algemeen onbeperkte dis pensatie verleend voor tijdelijke aan stelling van gehuwde onderwijzeres sen. Bij de behandeling van het wets ontwerp kleuteronderwijs zal overi gens aan dit onderwerp uitvoerig aandacht worden besteed. Er zal geen leerstoel komen vooi homoeopathie. Meer reëel is de steun verlening aan het wetenschappelijk onderzoek in deze geneeskunde. Nadat tenslotte ook de staatssecre taris van O., K .en W„ mej. dr. De Waal vele vragen had beantwoord en daarbij o.a. een uitbreiding van het K.B. inzake de lerarensalarissen een tydskwestie had genoemd, vond ge deeltelijke behandeling plaats van verschillende onderdelen van de be groting van Onderwijs. Kunsten en wetenschappen. Mevrouw Fortanier de Wit (VV D.) en de heren Schmal (C.H.) en Van Meel (K.V.P.) voerden hierbij het woord. Het Wereldgebeuren Ontwapening Het is wel als een verrassing of schoon geen atomische verras sing gekomen, dat de heer Gromyko de ontwapeningsbesprekin- gen zal bijwonen, welke vandaag ui Londen beginnen. Andre j Andrejewitsje Gromyko heeft het in zijn jeugd niet zo licht kunnen bevroeden, dat hij nog eens op middelbare leeftyd mee zou moeten doen met het welhaast waanzinnige spelletje: „Geen atoombom... wel atoombom..." In zijn jonge jaren hij werd ge boren in 1909 wilde hy zyn land dienen als landbouwkundige en hij be zocht een van de belangrijkste land bouwscholen van zijn Russische va derland. Daarna was het de economie, welke hem aantrok. Pas in 1939 haal de men Gromyko naar de diplomatie ke dienst, die'toen wel enige verster king nodig had. omdat het wapen gekletter in Duitsland steeds luider werd. De leidende Russen zonden de jonge landbouwkundige-econoom naar de Verenigde Staten, waar hij reeds in 1943 werd benoemd tot ambassadeur te Washington. In die functie en later als Russisch vertegenwoordiger bij de Verenig de Naties woonde hij vele belang rijke conferenties by. Geleidelijk be gon hy uit te blinken in de kunst, welke de Russen zo goed verstaan: het houden van urenlange, bijtende redevoeringen zonder werkeiyke in houd. Jarenlang heeft Gromyko meege praat over ontwapening. De Russen hielden daarby vast aan een verbod van atoomwapens, maar tegen een ef fectieve controle hadden de heren be zwaar. Over de beperking van de „klassieke" bewapening wensten ze niet te spreken, want ze meenden, dat ze in dat opzicht een voorsprong had den. Ongeveer een half Jaar geleden kwamen ze echter met een voorstel, dat hoewel op zichzelf nog niet aanvaardbaar toch een omme zwaai betekende. Ze waren namelyk bereid de „klassieke" bewapening met een derde te verminderen. Dat wekte over de gehele wereld nieuwe hoop. De vraag werd allerwege gesteld of het dan toch inderdaad mogelijk zou zyn met de Russen tot een afspraak te komen, die zou leiden tot het stop zetten van de onzinnige maar des ondanks onvermydelyke bewape ningswedloop. an de zyde der Westerse mogend heden werd toen een plan geop perd om eerst tot een geleide lijke vermindering van de klassieke wapens te komen en daarna een ge leidelijke vermindering van de atoom wapens aan de orde te stellen. Succes heeft men daarmee by de Russen niet gehad, maar nu zal dan opnieuw de ontwapeningscommissie te Londen bijeenkomen om de beraad slaging voort te zetten. Die ontwa peningscommissie is eigenlijk een sub-commissie van de grote ontwa peningscommissie der Verenigde Na ties. In de subcommissie hebben zit ting Engeland, de Verenigde Staten, Frankrijk. Rusland en Canada. Moskou heeft het nuttig geoordeeld enkele dagen voor het bëgin van de besprekingen nieuwe ontwapenings denkbeelden te lanceren. Het vraagt nu het „bevriezen" van de herbewapening op het peil van 1 Januari 1955 en het ver nietigen van alle atoomwapens Daar op zou internationale controle moeten bestaan. Ook wil de Sowjet Unie in de loop van dit jaar een grote ont wapeningsconferentie onder leiding van de Verenigde Naties bijeen laten komen. Dit klaroengeschal heeft in de Verenigde Staten en in Engeland geen prettige indruk gemaakt. De bespre kingen te Londen zijn tot nog toe ge heim en- vertrouwelijk geweest. Wanneer men de hervatting van die besprekingen op luidruchtige wijze inleidt, dan geeft dat te denken. Ook vraagt men zich af waarom nu op eens een nieuwe „openbare" conferen tie aangekondigd moet worden, ter wijl er nog een geheime conferentie gaande is. De conclusie ligt voor de hand: de Russen willen van de ontwapenings onderhandelingen een propaganda- affaire maken. Ook de „bevriezings datum" geeft te denken. Op 1 Janua ri 1955 was West-Duitsland nog on bewapend en door de bevriezing zou West-Duitsland onbewapend blijven. Blijkbaar willen de Russen dus ver band leggen tussen de beperking van de bewapening en de accoorden van Parijs. Dit alles geeft geen aanleiding tot opgewektheid bij de Westerse mo gendheden, die ondergeschikte figu ren naar de Londense conferentie hadden afgevaardigd en die nu tot de ontdekking komen, dat niemand min der dan Molotow's plaatsvervanger aan de besprekingen zal deelnemen. Geen aanleiding tot opgewektheid en wel tot bezorgdheid over de hard nekkige wijze waarop de Russen de ontwapeninskwestie trachten uit te buiten om daardoor èn West-Duits land èn in Frankrijk gevaarlijke poli tieke effecten te bereiken! GROMYKO van landbouwer tot diplomaat

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1955 | | pagina 3