PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
BILT
Militaire waarnemers zagen
atoomontploffing in Nevada
Zeeuws Woordenboek: uitgave
van grote betekenis
EDGAR FAURE NEEMT OPDRACHT
IN PRINCIPE AAN
Vandaag...
ZJOEKOW RESCHULDIGT DE V.S.
VAN 00RL0GSV00RREREIDING
198e Jaargang - No. 45
Dagblad uitgave van de firma
Provinciale Zeeuwse Courant
Directie: F. van de Velde en F. B.
den Boer. Adjunct: W. de Pagter.
Hoofdredacteur: W. Leertouwer.
Adj.-Hoofdred.: G. A. de Kok.
ABONNEMENTSPRIJS 47 cent per
week; 1 5.85 p. kw.; fr. p. p. 6.10
per kw Losse nummers 10 cent.
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESSE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Woensdag 23 Febr. '55
ADVERTENTIEPRIJS 22 cent per
mra. Minimum p. advertentie 3.
Ing. mededelingen driemaal tarief.
Kleine advertenties tmax. r regels)
van 15 regels 1.Iedere regel
meer 20 rent. „Brieven of adres
Bureau v. d. Blad" 25 cent meer.
Giro No. 359300 P.Z.C.. Middelburg.
Bur. Vllssingen, Walstr. 58—60, telef. 2355 4 lijnen (b.g.g. 2861 of 304); Middelburg, Markt 51, telef. 3841; Goes, Lange Vorststr. 63, telef. 2475 (b.g.g. 2228); Oostburg, Finlandstr. 2, telef. 16; Terneuzen, Brouwerijstraat 2; Zierfkzee. N. Bogerdstr. C 160, telef. 26
EXPLOSIE ALS EEN ORANJE FLITS
Churchill tegen het voorstel van India
om proeven te verbieden
Op de Yucca-vlakte in de Amerikaanse staat Nevada is Dinsdagochtend
vroeg de tweede atoomontploffing van de reeks van dit jaar teweegge
bracht. Het was een middengroot app araat, dat op een toren van negentig
meter hoog, tot ontploffing werd gebracht.
Tweehonderd militaire waarnemers sloegen van uit loopgraven op vier
km afstand de proef gade.
Te Das Vegas zag men de explosie als een oranje flits. Bij vele vorige
proeven had men een helder wit licht waargenomen. Op 16 kilometer af
stand werden twee schokken gevoeld. In Las Vegas sloegen.deuren en ra
men dicht, doch de ruiten braken niet, zoals bij de proeven ln 1951 en 195?.
Na de ontploffing steeg een paddestoelvormige rookwolk op tot een
hoogte van 6500 meter.
Premier Churchill van Engeland
heeft Dinsdag in het Lagerhuis ver
klaard, de volgende week te zullen
soreken over oorlogvoering met
atoomwapens in een defensiedebat.
Hij zou dan ook iets zeggen in ver
band met het voorstel van India aan
de V.N. alle proeven met atoom- en
waterstofbommen te verbieden. Enge
land had het Indische voorstel niet
aanvaard, aldus Churchill.
De Britse premier deelde de socia
list Noel-Baker mede, dat hij op het
ogenblik zeker niet op enigerlei wijze
Otto John waarschuwt
Westduitse Bondsdag
Tegen Parijse verdragen
Dr Otto John, de voormalige leider
van de West-Duitse geheime dienst,
die verleden jaar naar Oost-Doitsland
uitweek, heeft in een brief aan de
voorzitter van de West-Duitse Bonds
dag gewaarschuwd tegen goedkenring
van de Parijse verdragen.
Daling melkverbruik
3 tot 4 procent
Volgens berekeningen van de Alg.
Ver. voor melkvoorziening A.M.V.
(Westen des lands) mede op basis van
landelijke C.B.S.-cijfers, is het ver
bruik van drinkmelk in ons land na
de verhoging van de prijs gedaald met
drie tot vier procent. Gezien de korte
periode na de prijsverhoging kan deze
daling nog niet als een definitief cij
fer worden beschouwd.
Aan het einde van 1954 werd trou
wens bij steekproeven reeds een ge
ringe daling van het melkverbruik in
vergelijking tot het jaar 1953 gecon
stateerd. Mede daarom is thans geen
absoluut zuiver beeld te krijgen van
de daling van het verbruik, die uit
sluitend het gevolg zou zijn van de
prijsverhoging.
Trein kwam op verkeerd
spoor terecht
Twee poetsvrouwen en conducteur
gewond
De electrische trein, die Dinsdag
middag om 12.19 uur uit Rotterdam
•C.S. naar Hoek van Holland vertrok,
kwam bij het binnenkomen van het
station Hoek van Holland op ver
keerd spoor terecht en geraakte in
botsing met een rangeerdeel.
Het rangeerdeel bestond uit een
locomotor, een bagagewagen en
een wagon van een internationale
trein. In deze laatste wagon waren
vrouwen bezig met sehoonmaakwerk-
zaamheden. Twee dezer zogenaamde
poetsvrouwen zijn door de schok der
botsing gewond. Zij liepen resp. een
hersenschudding en een sleutelbeen
breuk op. Ook een slaapwagencon
ducteur werd gewond.
De locomotor is vernield, de baga
gewagon is van een van de onder
stellen gescheurd en gekanteld.
Foto: de door de botsing ontstane
ravage.
een poging zou steunen om de water
stofbom en atoomproeven te verbie
den, hangende de besprekingen over
ontwapening.
Noel-Baker zeide, dat volgens een
schatting van een Amerikaans ge
leerde 1800 zuigelingen van radio-ac
tiviteit van proeven, die het vorig
jaar met de waterstofbom waren ge
nomen, te lijden hadden. Noel-Baker
pleitte voor een verbod op atoom-
proeven gedurende de besprekingen
over ontwapening.
Radio-actieve straling
Bij de Amerikaanse proeven met de
waterstofbom bij Bikini zrjn verleden
jaar, behalve een aantal Japanse vis
sers, 300 inwoners van de Marshall
eilanden en Amerikaanse militairen
gewond door radio-actieve straling.
84 personen werden ernstig gewond,
aldus heeft dr. John Bugher, hoofd
van de biologische en medische afde
ling van de Amerikaanse comlnissie
van atoomenergie Dinsdag verklaard.
Volgens dr. Bugher is het nog ge
heel onzeker welke gevolgen moge
lijke wijzigingen van erfelijkheidsfac
toren als gevolg van radio-actieve be
smetting op het welzfln en de overle
vingskansen van hele volken hebben
kunnen. De vele voorspellingen op dit
gebied waren, naar hij meent, ge
grond op veronderstellingen die onze
kennis verre te boven gaan.
100.000 is er uit
Amsterdammer kreeg
85.000 gulden
In de staatsloterij is de 100.000
gevallen op no. 8995. De loten wer
den als volgt verkocht: serie a in
Amsterdam, serie b in Hilversum,
serie c. in Roermond en serie d in
Leiden. In de serie a was het lot no.
8995 geheel onverdeeld het eigendom
van een Amsterdammer, die niet ge
noemd wenste te worden. Ook wilde
hij zich niet uitlaten over zjjn plan
nen met de pas verkregen 85.000.
In Leiden werd het lot verkocht in
drie kwartloten, twee tiende loten en
een twintigste lot. Wie de gelukkigen
zijn werd niet bekend.
In Hilversum werden 15 twintigjes
verkocht aan de loterijclub van 17
arbeiders van Veneta-tapijtfabrieken,
die dus gezamenlijk 63.500 uitbe
taald krijgen. Een tiende lot was in
het bezit van een clubje van arbei
ders bij de Gooise melkcentrale.
Bovendien waren twee twintigjes
verkocht aan twee particulieren in
Blarieum en een twintigje was in het
bezit van een klein Hïlversums za
kenman.
In Roermond is de 100.000 gewon
nen door een loterijclubje van 11 le
den, die geregeld in een café samen
komen. Onder de 11 winnaars waren
er drie, die ook voor hun vrouw een
aandeeltje hadden gekocht. Drie an
dere deelnemers hadden enige weken
geleden hun aandeel opgevraagd, zo
dat zij dit buitenkansje aan hun neus
voorbij zagen gaan.
Minister Unden vergezelt
Zweedse koninklijk paar
Oesten Unden, de Zweedse minister
van buitenlandse zaken, zal koning
Gustaaf Adolf en koningin Louise van
Zweden vergezellen bij het officiële
bezoek dat zij van 26 tot 28 April aan
Nederland brengen, aldns is te Stock
holm bekend gemaakt.
DE REGERINGSVORMING IN FRANKRIJK
Krijgt Pinay portefeuille van
buitenlandse zaken
Edgar Faure heeft president Coty Dinsdagavond medegedeeld, dat hij de
opdracht tot vorming van een Franse regering in principe aanvaardt. De
Nationale Vergadering is voor hedenochtend 10 uur (Ned. lijd) bijeenge
roepen om de verklaring van Faure aan te horen.
Faure heeft de steun ontvangen
van de radicalen, de conservatieven,
de meeste Gaullisten en de volksre
publikeinen. De volksrepublikeinen
hebben hun steun afhankelijk ge
steld van de samens Lelling der rege
ring.
Politieke waarnemers zijn van me
ning, dat de kansen van Faure om
te slagen zeer gunstig zijn.
Van gewoonlijk betrouwbare zijde
verluidt, dat Faure de volgende por
tefeuilles heeft toegewezen: minister
van staat voor de Navo: Palewski
Japanse soldaten hielden
zich verborgen
Vier Japanse soldaten, die niet wis
ten, dat de oorlog voorbij was, zijn
aangetroffen in de oerwouden van Ne
derlands Nieuw-Guinea, waar zij zich
verborgen hielden. Zij werden Dins
dag per vliegtuig overgebracht naar
Wewak voor hun terugkeer naar Ja
pan.
(Gaullist); buitenlandse zaken: Pi
nay (Conservatief)landsverdedi
ging: generaal Koenig (Gaullist)
financiën: Pflimlin (MRP); justitie:
Robert Schuman (MRP).
Driejarig meisje
verbrand
Ten huize van de militair C. B. aan
de Korteweghof in <le Watergraafs
meer te Amsterdam is gisteren brand
uitgebroken in de slaapkamer, toen
de bewoners niet aanwezig waren.
Hun driejarig dochtertje, dat in de
kamer in haar bedje lag, is in de
vlammen omgekomen.
De 27-jarige slagersknecht D. J.
Bouman kon door intrappen van een
deur het huis binnen komen. In de
gang kwam hem een 5-jarig knaap
je tegemoet. Nadat hij het kind naar
buiten had gebracht, probeerde de
heer Bouman de slaapkamer binnen
te dringen, waarvan de deur door het
kind was dicht getrokken. Door de
vele rook moest hij echter terug. De
brandweer kon weinig meer uit de
slaapkamer redden.
Het bleek, dat de vader in de ka
zerne was terwyl de moeder bij de
buren verbleef. Het gezin heefl 5 kin
deren, waarvan er 3 buitenshuis wa-
De brand is vermoedelijk ontstaan
doordat een electrisch kacheltje ach
ter een deur was gezet, waaraan de
was aan een rek te drogen hing.
Mr. Bouman vraagt uitstel
De door de officier van Justitie in
verhoor genomen verdediger mr. H.
Bouman heeft gevraagd, de zaak-
Schmïdt, in welke zaak hij ook verde
diger is, uit te stellen. De zaak-
Schmidt zou vandaag opnieuw wor
den behandeld, doch mr. Bouman
heeft, in verband met zijn verhoor,
geen gelegenheid gehad zich voldoen
de voor te bereiden.
De officier van Justitie Soenarjo
heeft verklaard, dat het onderzoek in
de zaak-Bouman, thans spoedig zal
zijn geëindigd.
De intocht van prins Carnaval, ge
zeten op een enorme (nagemaakte)
olifant, in Den Bosch Oetéldonk).
bestaat de vereniging tot
oprichting en instandhouding j|
van een ambachtsschool te
Hulst 50 jaar.
j§§ is het eveneens 50 jaar ge-
M leden, dat te Sint Laurens de n
vereniging tot stichting en in-
§f standhouding van een School
met den Bijbel werd opgericht.
is het 350 jaar geleden, dat
de bezetting van het Portuge-
se fort Kota Laha op Leitimor n
capituleerde voor de Holland-
M se vloot onder leiding van Ste- n
ven van der Hagen, waardoor
tevens alle Portugese bezittin-
H gen op Ambon en onderhorï- m
j= gen in Nederlandse handen n
kwamen.
I| is het 300 jaar geleden, dat
te Leiden overleed de klassiek
philoloog en dichter prof. Da-
niël Heinsius.
lllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllilllllllllllll
0 Een influenza-epidemle heeft 37 slacht
offers gekost, zo heeft het Beierse minis
terie van volksgezondheid bekend ge
maakt. De afgelopen week* hebben zich
26.000 nieuwe gevallen voorgedaan, voor
al in het Noordelijke deel van de staat.
Communistisch China en Soivjet-Unie
zullen elkaar „te allen tijde" steunen
„Wij zijn paraat tot het afslaan van
elke aanval", aldus heeft de Russische
minister van defensie, maarschalk
Zjoekow, Dinsdag in een televisie
uitzending verklaard. Hij zeide, dat
„degenen die geen rekening houden
met de lessen van de geschiedenis",
aan het lot van Hitier moeten denken.
Verder zeide Zjoekow, dat de vrede
lievende politiek van de Sowjet-Unie
geen gunstig onthaal bij de kapitalis
tische landen heeft ontvangen. Vooral
de Verenigde Staten voeren een poli
tiek, die is gericht op oorlogsvoorbe
reiding, aldus de minister.
In een dagorder, gericht tot alle mi
litairen van 'de Sowjet-strijdkrachten,
heeft Zjoekow verklaard, dat de 37e
verjaardag van de strijdkrachten
wordt gevierd in een tijdvak van „ver
vulling en oververvulling van het
vijf-jarenplan". In deze tijd wordt ge
streefd naar „een verdere, krachtige
ontwikkeling van de zware industrie".
„Tezelfdertijd roepen de agressieve
krachten, voorgegaan door de Ver
enigde Staten, militaire blokken in
het leven, trachten met alle middelen
het Duitse militarisme te doen her-
TWEE BELANGRIJKE FACETTEN
Werk zal ruim 1200 pagina1 s omvatten
Zoals gemeld heeft enige tijd geleden de Organisatie voor Zuiver Weten
schappelijk Onderzoek te 's-Gravenhage een bedrag van 14.500 beschik
baar gesteld voor de uitgave van het Zeeuws Woordenboek, indien ook de
provincie een dergelijk bedrag wil geven. En b,ij de jongste Statenzitting
is gebleken, dat Ged. Staten bereid zyn om hiervoor met een voorstel te
komen. De vraag kan worden gesteld, wat nu precies de bedoeling is van dit
Woordenboek, waarvan mej. dr. H. G. M. Ghijsen de redactie verzorgt.
Nog steeds is dit werk niet in brede kring bekend, Welnu, de bedoeling is,
dat het geheel de eigenaardige Zeeuwse taalschat zal omvatten. Méér dan
dat, want Goeree en Overflakkee, hoewel niet tot Zeeland behorende, zullen
er mede in worden betrokken, omdat ze in feite volledig „van de familie"
zijn, terwijl het Land van Hulst, dat van Oost-Vlaamse familie is, erin op
genomen zal zijn, omdat het toch tót het Zeeuwse complex behoort. Wan
neer het werk gereed is, zal het ruim 1200 pagina's omvatten.
Waarschijnlijk zal het in drie stuk
ken kunnen verschijnen en zal de ge
hele uitgave over een jaar of 5, 6 ver
deeld moeten worden. Een tijdsver
loop, juist zó lang, dat de kosten er
een prettige spreiding van zullen on
dervinden, en juist zó kort, dat men
zijn nieuwsgierigheid niet al te ern
stig op de proef gesteld zal zien.
Aan een dialectwoordenboek als
dit zitten twee kanten: de weten
schappelijke, die ook in dit geval
in allerlei opzicht van belang kan zijn,
maar niet minder de populaire, omdat
niet alleen de minnaar van curiositeit
en folklore, maar doodgewoon ieder
levend mens, die zijn moeders taal
tot zijn intiem en dankbaar bezit mag
rekenen, er zijn genoegen aan zal be
leven.
Wetenschap
Daarnaast staat dan de weten
schappelijke betekenis dezer uit
gave. De financiële steun van
„Zuiver Wetenschappelijk Onder
zoek" mag te dezen als een ijk-
merk worden gezien; deze Organi
satie subsidieert trouwens reeds
sinds 1951 ook de inzameling van
het gegevensmateriaal. Professo
ren, als de Leidse hoogleraar dr. G.
G. Kloeke en de Zuid-Nederlandse
prof. E. Blancquaert te Gent en
prof. L. Grotaers te Leuven, heb
ben uitdrukkelijk hun instemming
met deze publicatie betuigd.
De levendige belangstelling van
Belgische zijde is ook niet te ver
wonderen, wanneer men bedenkt, dat
Zeeland, ook in taalkundig opzicht,
min of meer op de drempel staat tus
sen Vlaanderen en Holland. Maar de
belangstelling komt ook van verder
weg. Een duplicaat van de fiches
wordt bewaard op de afdeling dialec
tologie van de Kon. Ned. Akademie
van Wetenschappen, waar het uiter
aard geregeld wordt geraadpleegd.
Ook worden b.v. sinds jaren de
universiteitsbibliotheken van Lund en
Upsala op hun verzoek geregeld van
de navraag op de hoogte gehouden.
In het algemeen mag men zeggen, dat
de philologische wetenschap hier een
belangrijk reservoir aan werkmate
riaal gepresenteerd zal vinden. De
verwerking hiervan in allerlei ver
band taalhistorisch, taalvergelij
kend, folkloristisch enz. enz. is ui
teraard niet het werk van de woor
denboekredacteur. Hoe interessant
het b.v. ook zou zijn, wanneer ook de
woordafleiding kon worden vernield,
de hiertoe nodige studiën zouden de
krachten van eén persoon en één
mensenleven verre te boven gaan.
De samenstelster moest zichzelf
noodgedwongen, bepaalde grenzen
stellen. Zo geeft 't Woordenboek dan
b.v. niet de woord-etymologie, althans
niet in strikt .taalkundige zin; wèl
wordt in die gevallen, dat een woord
verband houdt met locale gesteldheid,
historie of gebruiken, een korte ver
klaring bijgevoegd. Wèl wordt de
vindplaats van elk woord, voorzover
kon worden geverifieerd, vermeld.
Wèl worden en dit is dikwijls een
zeer sappig deel van de tekst de
zegswijzen vermeld, waarin het be
trokken woord wordt gehanteerd.
Wèl zal een aantal illustraties worden
ingevoegd, die vaak lange explicaties
overbodig zullen maken. Ook zal men
de woordklank aangeduid vinden,
doch opzettelijk zo summier, dat de
leesbaarheid er geen schade door lijdt.
Ook de klank is een belangrijk dia
lect-element. Ook hierin leven oude
waarden voort en het is misschien wel
eens aardig er op te wijzen, dat ieder
dialect twee totaal onderscheiden fa
cetten vertoont: die van het eigen
aardige woorden-arsenaal en die van
de eigenaardige klanken-zingzang.
Het ligt voor de hand, dat, onder
invloed van de algemene nivellering,
het arsenaal de speciale woorden
schat, aan het verarmen is. Dit is een
algemeen verschijnsel; onlangs hoor
den we b.v., dat de verschillende Lon-
dense dialecten aan het verdwijnen
zijn; men schreef dit daar speciaal
Vervolg op nae 2>
leven en bereiden openlijk een nieu
we oorlog tegen de Sowjet-Unie en
China voor", aldus Zjoekows dagorder.
De minister beval twintig saluut
schoten te lossen in de hoofdstad Mos
kou en in de „heldensteden" Lenin
grad, Stalingrad, Sebastopol en Odes-
sa.
De communïstïsch-Chinese minister
van defensie, generaal Peng teh Hoeai,
heeft Dinsdag te Port Arthur ver
klaard, dat, indien iemand een agres
sieve oorlog begint, communistisch
China en de Sowjet-Unie elkaar „te
allen tijde" zullen steunen.
Gsen landmacht in
Zuid-Oost-Azië
Amerika vertrouwt op vloot
en luchtmacht
Uit gezaghebbende Amerikaanse bron
in Bangkok is Dinsdag vernomen, dat
de Verenigde Staten geen plannen
hebben voor permanente beschikbaar
stelling van Amerikaanse landstrijd
krachten in Zuid-Oost Azië, zoals zij
in Europa voor de N.A.V.O. hebben.
Amerika vertrouwt in het Verre Oos
ten op zijn vlootstrijdkrachten en
luchtmacht, aldus deze bron.
De Indonesische minister van bu:-
tenlandse zaken, mr Soenario, heeft
op een persconferentie zijn bezorgd
heid geuit over de mogelijkheid, dat
Nederland als lid zal worden toege
laten tot de S.EA.T.O. op grond van
zijn positie in Nieuw-Guinea.
Men vreest, dat de spanning tussen
Indonesië en Nederland nog toeneemt
en dat de IndonesischAustralische
verhoudingen, die wij juist wensen te
verbeteren, worden vertroebeld. Het
is wel duidelijk, dat dergelijke ge
beurtenissen niet bevorderlijk zijn
voor de wereldvrede in het algemeen
en van het veiligheidsgevoel in Zuid-
Oost Azië in het bijzonder.
Gaston Dominici naar
het ziekenhuis
Gaston Dominici, de Franse boer
die ter dood is veroordeeld wegens de
drievoudige moord op het Engelse ge
zin Drummond, is in het ziekenhuis
van de Marseillaanse gevangenis „Les
Baumettes" opgenomen.
De 77-jarige boer zou aan voedsel
vergiftiging lijden.
DE
VERWACHT...
KOUDE OOSTENWIND.
Aanvankelijk weinig, later toene
mende bewolking met kans op enige
sneeuw in het Zuiden van het land.
In de ochtend over het algemeen ma
tige vorst, des middags lichte vorst.
Matige tot krachtige wind uit Ooste
lijke richtingen.
ZON EN SLAAN.
24 Februari
Zon op: 7.41 onder; 18.11
Maan op: 7.51 onder: 21.02
