Maatregelen van minister Cals om onderwijzerstekort te bestrijden KLANKBORD Ingrijpende beslissingen inzake melksaneringsregelingen DE ZAAK-JUNGSCHLAGER VRIJDAG 18 FEBRUARI 1955 PROVINCIALE ZF EUWSE COURANT De bewindsman gaf geen algemeen overzicht van zijn beleid (Van onze parlementaire redacteur) Het tekort aan leerkrachten by het lager onderwys is een der belang rijkste onderwerpen geweest bij het debat dat de Tweede Kamer heeft ge voerd over de begroting van Onderwys, Kunsten en Wetenschappen. De minister heeft uitvoerig de maatregelen waarmede hy dit tekort tracht op te heffen, verdedigd. Deze maatregelen omvatten op lange termyn: het aantrekkelijk maken van de onderwijzersfunctie, het scheppen van de mogelijkheid voor onderwijzers tot het afleggen van bepaalde universi taire examens, bezoldiging in overeenstemming met het belang van de functie en het maatschappelijk aanzien, het streven naar verlaging der leerlingcnscliaal en het in ruime mate voortzetten van studietoelagen. Voorts spreiding van de kweekscholen, voorlichting over het onderwijzers- ambt op daartoe in aanmerking komende scholen en handhaving van de vergoeding van reis- en pensionkosten. Op korte termijn denkt de minis ter aan het krachtig stimuleren van het systeem der adoptie van kweek- schoolklassen ook voor de Rijks kweekscholen, het vormen van paral lelklassen aan de kweekscholen, het toekennen van fictieve diensttijd en spoedopleiding van V.H.M.O.-abitu- riënten. Verder faciliteiten t.a.v. de militaire dienst, het toestaan van langdurige waarnemingen door gehuwde onder wijzeressen en onderbreking van de studie op de kweekscholen na de tweede leerkring. Tenslotte het op beperkte schaal toelaten van kleuteronderwijzeressen bij het eerste en tweede leerjaar van de lagere school en eventueel een jaar lang verplicht kleuteronderwijs en een jaar later naar de lagere school. Bijna twee en een half uur heeft de minister van Onderwijs Donder dagmiddag nodig gehad om zich te gen de aanvallen, die verschillende Kamerleden op zijn beleid hadden ge daan, te verdedigen. Minister Cals hield geen rede in grote stijl. Hij gaf ook geen alge meen overzicht van zijn beleid. Minister Cals meende, dat de Ka mer teveel in algemeenheden was gebleven. Hij gaf toe dat de zaken ten departemente niet altijd even vlug gaan als wenselijk is. Op 18 Februari, zo deelde hij echter mede, zal de tweede on derwijsnota ten aanzien van het middelbaar- en het lager-tech- nisch onderwys, verschijnen. De Kamer verwacht allerlei onder wijsvoorzieningen, aldus de minister, doch tegelijkertijd verwacht zij dat niet zoveel zal worden uitgegeven, dat het raam van de belastingen in gevaar komt. De minister voelde zich als lid van de regering eveneens verantwoorde lijk voor de uitvoering van het Delta- 5>lan, voor de veiligheid van het ver- ceer en voor een niet te hoge melk prijs. Er moet een juist evenwicht blij ven bestaan, aldus mr. Cals. De minister deelde mede dat aan de staatssecretaris een ruimere taak zal worden opgedragen. Hij hoopte, dat men uit de tweede ondeiwijsnota zal kunnen afleiden in welke richting hij en de staatssecre taris zullen koersen ter vernieuwing van het ondeiwijs. De verschillende vormen van on derwijs hebben mijn aandacht, zo ONVOLTOOIDE Ook Napoleon schreef zijn „Onvoltooide"! Dit is ge bleken uit een manuscript van een onvoltooide liefdesgeschiedenis, dat zich bevindt in de verzameling Fran se historische documenten, aangelegd door wijlen André de Coppet uit New York. Op 14 en 15 Maart a.s. zal de ze collectie, die een aantal brieven van Napoleon I omvat, te Londen worden geveild. Het manuscript is het enige document, waaruit Napo leon's jeugdige inspiratie om roman schrijver te worden blijkt. BESLUIT. De eigenaar van een hout zagerij te Falkoeping in West-Zweden heeft een kloek besluit genomen. Hij moest teveel belasting betalen, naar zijn mening, en gaat de zaak sluiten. Niet voor goed evenwel. Het gehele bedrijf zal straks met de honderd arbeiders, die er werken weer draaien. Maar dan in de Belgische Congo! DE GRACHTEN. De Amsterdamse grachtenkwestie dempen of niet zal nu in Amerika aan de orde ko men. De Amerikaanse radio-repor Christopher King zal hierover een portage maken, waarin o.a. Prof. Wieger Bruin en mr J. Vink (direc teur van het Bureau Rijksdienst v het Nationale Plan) zullen disc siëren over deze aangelegenheid. Zo gaat de Kaasjager-kwestie straks dus zelfs in de Verenigde Staten spe len NIET VRIJ. De schoolkinderen ii Bonn zullen het bij het bezoek van de keizer van Iran zonder een vrije schooldag moeten stellen. Na het be zoek van de keizer van Ethiopië, toen de schooljeugd wel vrijaf kreeg, kre gen de schoolbestuurderen in Bonn een berisping van het ministerie. Het onderwijs had niet onderbroken mo gen worden! ZOUT. Aan een officieel diner in Zwitserland, ter gelegenheid van het bezoek van den hoogwaardigheidsbe kleder uit Pakistan, werd zoutloos voedsel geserveerd. De noge gast was voor een kuur naar Zwitserland nekomen en mocht geen zout gebrui ken. De Zwitserse autoriteiten kon den de zoutloze maalt'id maar math, waarderen en clandesf;en hebben ze toen onder tafel maar een zout- strooier doorgegeven verzekerde mr. Cals. Hij zegde een aparte nota over de lichamelijke opvoeding toe. Ten aanzien van de spelling zeide mr. Cals dat by de Nederlandse en Belgische regering de wens leeft, om te komen tot eenheid in de schrijfwij ze van de Nederlandse taal. Met deze eenheid zullen vooral gediend zijn het onderwijs en het ambtelijk wezen. Maar ook het maatschappelijk wezen en met name de pers. Zodra hij ad- Niezen had ontvangen zal hij de sa menstelling van richtlijnen in het ka binet aanliangig maken. Hij constateerde ten aanzien van het onderwijzerstekort dat er in Ja nuari van dit jaar veel minder vaca tures waren dan in 1954. Op 16 Januari waren er van alle plaatsen die bezet moesten zijn, op een schaal van 15.000 leerkrachten 88 onbezet. Het verheugde hem dat de Kamer vertrouwen had gesteld in de midde len, welke hjj wilde aanwenden om het onderwijzerstekort weg te wer ken. Wat de onderwijzerssalarissen aangaat wees de minister er op, dat' zij sinds de oorlog belangrijk zijn ver hoogd. Zy moeten bezien worden in het kader van het algemeen salaris- beleid betreffende het overheidsper soneel. Een verhoging van de salarissen van de Ulo-leraren zal in overweging worden genomen. Met belangstelling had de minister kennis genomen van de opvattingen van de A.N.O.F. inzake de verlaging van de leerlingenschaal. Hy betreur de, dat echter niet was aangeduid op welke wijze de verlaging bereikt kan worden. Men moet, aldus mr. Cals, reke ning houden met de budgetaire ge volgen. Het denkbeeld om op te lelden in een spoedcursus tot een nieuwe acte, achtte de minister onuitvoerbaar. Het aantal gegadigden voor de spoed cursussen onderwijzersacte heeft de 1200 overschreden. Daardoor zullen in 1956 ongeveer 100 afgestudeerden het onderwijzerscorps komen ver sterken. Over de mogelijkheid tot vrijstel ling van de dienstplicht voor hen die spoedcursussen willen gaan volgen wordt overlegd met de minister van Oorlog en Marine. Het ligt niet in de bedoeling van het kabinet op korte termijn een voorstel in te dienen om gehuwde on derwijzeressen weer in vaste dienst te nemen. Van het arbeidsverbod der gehuw de ambtenares kan momenteel reeds ontheffing worden verleend. De mi nister had bezwaren tegen het zoge naamde „half-time systeem", waar mede noch de ouders, noch de onder wijzers zy'n ingenomen. In het begin van de middag had den nog mevrouw Heroma-Meiling (P.v.d.A.), ds. Zandt (S.G.P.), de heer Engelbertink (K.V.P.), mejuf frouw Tendeloo (P.v.d.A.) en profes sor Lemaire (K.N.P.) het woord ge voerd. Zware sneeuwstorm m Schotland Vele dorpen en afgelegen boerde rijen in Noord-Schotland zy'n geïso leerd door een zware sneeuwstorm. Talrijke spoor- en wegverbindin gen zijn verbroken. Functionarissen verklaarden, dat op sommige plaatsen de toestand slechter is dan een maand geleden, toen een grootscheepse actie met vliegtuigen moest worden georgani seerd om afgelegen dorpen en boer derijen vanuit de lucht te bevoorra den. Vele slachtoffers van branden Bij een brand in een blok flatge bouwen in Montreal (Canada) zijn Woensdagavond negen personen om het leven gekomen. Minstens twaalf personen liepen verwondingen op. In Baltimore (Ver. Staten) heeft een grote brand waarschijnlyk zes slachtoffers geëist. Het waren brandweerlieden, die zich op het dak bevonden van een brandend kleding- magazyn. Toen een muur instortte, werden zij meegesleurd en verdwenen zij in de vuurzee. De Commissaris der Koningin in Zee- land, jhr. mr. A. F. C. de Casem- broot, opende Donderdagmiddag in Oudélande een dorpshuis, dat behalve een verenigingsgebouw ook een bad huis en een kleuterschool herbergt. Na de officiële opening werd het ge bouw bezichtigd, waarbij vanzelf sprekend ook een kijkje bij de kleu ters werd genomen! Op de foto, v.l.n.r. onderwijzeres mej. E. van Meure, de burgemeester van Oudélande, de heer W N. van Liere, de Commissaris der Koningin en de burgemeester van Ovezande, de heer Th. J. Andriessen. (Foto: P.Z.C (Slot van pagina 1) staat overleggen, waardoor kan wor den aangetoond, dat Manoch over de maand December een bedrag van Rp 779 heeft ontvangen als „Pemban- tu polisi" (politie-medewerker). Ik word hier gewoon behandeld als een verdachte. Jk ben meer dan 20 jaar advocaat met een ongeschonden repu tatie. Ik wens hierop dan ook niet uit gebreid in te gaan". Na het voorlezen van de tenlaste legging verklaarde de heer Jung- schlager: „Ik ben volkomen onschul dig". Hij ontkende de gehele beschul diging. Volgens de Tenlastelegging wordt Jungschlager ervan beschul digd op niet nader aanduide tijdstip pen tussen souvereiniteitsoverdracht en'30 Januari 1954 ondergrondse or ganisaties te hebben geleid, zoals de Apra (de Angkatan Perang Ratu Adil van Westerling), de Nigo (Ne derlands Indische Guerilla Organisa tie) en de „White Eagle", of tenmin ste opdrachten uitgevoerd te hebben van personen, die een hogere functie in deze organisaties bekleedden in ac ties tegen het wettige Indonesische fezag. Jungschlager zou in genoem- e periode, aldus het subsidiair ten laste gelegde, samenzweringen heb ben gesmeed tegen de Indonesische regering. Na de zitting werd mr Bouman verzocht bij de djaksa Tinggi op kan toor te komen. Öm drie uur des mid dags bevond hij zich nog in diens wachtkamer. Intussen was zyn actetas na de zitting meegenomen door een verte genwoordiger van het Nederlandse Hoge Commissariaat. Mr van Deinse, die door de politie gesommeerd werd deze actetas af te geven! De heer Van Deinse weigerde ae tas af te geven aan 'n ander, dan de djaksa Tinggi, die de tas na inspectie wederom aan de heer Van Deinse overhandigde. Later lu de middag werd mr. Bou man door leden van de politie onder leiding van een inspecteur meegeno men naar zijn advocatenkantoor in de benedenstad, dat doorzocht werd. Daarna bracht men hem naar het hoofdkantoor van de criminele re cherche en tenslotte naar zijn eigen flat aan de Djalan Griseh, die inmid dels was omsingeld door enige tien tallen recherchéurs. Tijdens de huiszoeking in de flat van mr. Bouman hadden de andere bewoners van het flatgebouw moeite hun appartementen op de bovenver dieping te bereiken. De Braziliaanse zaakgelastigde werd driemaal aange houden, voordat hy zijn flat kon bin nengaan. In de loop van de avond werd in het gerechtsgebouw het verhoor van mr. Bouman voortgezet. Omstreeks half negen vervoegde mr. Van Dein se zich bij het gerechtsgebouw. De djaksa deelde mede, dat nog geen verklaringen konden worden afgelegd. Beroep Dominici verworpen Nieuw onderzoek naar de moorden Het hof van cassatie te Parijs heeft het beroep verworpen van de 7"-jari ge Gaston Dominici, die vorig jaar ter dood werd veroordeeld op beschuldi- g'ng van moord op het echtpaar rummonds en hun elfjarig dochter tje. Men verwacht, dat onmiddellijk een nieuw onderzoek naar de moorden zal worden ingesteld. De verdediger van Dominici, André Mayer, had het beroep gebaseerd op beweerde onregelmatigheden in cd procedure bij 't eerste proces. Zo ver klaarde hij, dat het publiek voor het overvolle gerechtsgebouw te Digne indertijd het requisitoir van de aan klager had kunnen horen, omdat dit via een geluidswagen was uitgezon den. Wellicht hadden, zo meende de ad vocaat, de juryleden zich door het ge praat van vrienden en bekenden, die in strijd met het gebruik het requisi toir hadden gehoord, laten beïnvloe den. De openbare aanklager bij het hof van cassatie antwoordde hierop, dat de aanklager in Digne indertijd zijn requisitoir voor een microfoon had uitgesproken, omdat hy zich anders tengevolge van een pijnlijke keel. niet voor de jury verstaanbaar had kun nen maken. Bij ongeluk was het ge sprokene echter ook buiten het ge bouw uitgezonden, doch dit was niet de schuld van de rechter geweest. De openbare aanklager verklaa: tenslotte dat een nieuw onderzoek naar de moorden niet zal worden be lemmerd. Te Freetown, de hoofdstad van de Britse kolonie Sierra Leone (West-Afri- ka), zijn bij botsingen tussen stakende in heemsen en politie, zes inheemsen dood, terwijl aan de zijde der politie een blanke officier het leven liet. Sinds vier dagen staken de ledfen van het algemeen vakverbond om looneisen kracht bij te zetten. MINISTER ZIJLSTRA HEEFT BEZWAAR TEGEN AANTAL BEPALINGEN Verbruiker moet vrije keus hebben uit drie slijters in een wijk De minister van economische zaken, prof. dr. J. Zijlstra, heeft uit het cogpunt van algemeen belang overwegend bezwaar tegen een aantal be palingen, die in enkele melksaneringsregelingen voorkomen. Hij is voorne mens deze bepalingen onverbindend te verklaren op grond van de hem daartoe bij art. 6 van het kartelbesluit toegekende bevoegdheid. Verwacht wordt, dat de maatregelen van minister Zijlstra in de Staatscourant van 2 of 3 Maart a.s. zullen worden gepubliceerd. De beoogde bepalingen zy'n: A. Bepalingen dat per wijk of sec tor slechts één slijter werkzaam is en de verbruiker slechts door bemidde ling van de regelings- of sanerings commissie een andere slijter kan worden aangewezen. De minister meent dat in de regel een vrije keuze uit drie slijters gelaten zal moeten worden. Slechts in bijzondere geval len en onder bijzondere waarborgen acht hij het aanvaardbaar, dat een saneringsregeling uitzonderingen op deze regel mogelijk maakt. B. Bepalingen inzake permanente afdracht van het geheel of een ge deelte van de winst, evenredig aan de omzet, bestemd om vroegere inbreng of overneming van contingent enz. te honoreren. Dit dient volgens de minister zo nodig te geschieden door een overeenkomst van koop en ver koop, waarby het als vergoeding be- In het paleis te Soestdijk heeft Ko ningin Juliana Donderdagmiddag de Australische premier, Robert Gordon Menzies, ontvangen, die met H. M. de lunch gebruikte. Zoals bekend, brengt de Australische bewindsman op het ogenblik een officieel bezoek aan ons land. Koningin Juliana met haar Australi sche bezoeker. paalde vaste bedrag eventueel in ter mijnen kan worden betaald. C. Bepalingen omtrent zgn. exclu sief economisch verkeer, meer in het bijzonder het verbod tot levering van melk aan niet-aangeslotenen by de saneringsregelingen. D. Bepalingen inzake verplichte aanbieding van tz verkopen melk- detailhandelsondememingen aan sa neringscommissies. Minister Zijlstra acht deze bepalingen slechts aan vaardbaar, indien de verkoper bij het niet doorgaan van een dergelijke transactie volledig vrijheid van han delen met derden behoudt. E. Het zgn. kettingbeding: de ver plichting van de verkoper van een onderneming om de koper contractu eel te binden, eveneens aan de sane ring deel te nemen. Over de voorgenomen onverbin- dendverklaring van deze bepalingen hebben enkele hoofdambtenaren van het ministerie van economische zaken kortgeleden met de betrokkenen van gedachten gewisseld, teneinde de sa neringscommissie de gelegenheid te bieden haar regelingen vóór de af kondiging van de maatregel in de Staatscourant, aan de eisen van het algemeen belang aan te passen. Minister Zijlstra acht het noodza kelijk, dat gewaarborgd wordt, dat de vruchten van de verkregen ratio nalisatie van het distributie-appa raat in de vorm van kostenverlaging niet alleen aan de samenwerkende slijters, doch tevens aan de afnemers ten goede komen. De bewindsman meent, dat verwacht mag worden dat reeds op korte termijn tenminste 50 procent van de verkregen kostenbe sparing wordt doorgegeven aan het publiek. ONDERWIJSDEBAT IN TWEEDE KAMER Het Wereldgebeuren Niet stabiel Christian Fineau, die op het punt staat eerste minister van Frank rijk te worden, is een ruim vijftig jarige man, die een vakverenigingscar rière achter de rug heeft Via de soci alistische vakbeweging en ook als medewerker aan het socialistische dagblad ..Le PeupJe" kwam hij naar voren. Een politieke rol van betekenis begon hij pas te spelen in de Franse verzetsbeweging. Hij heeft het als illegaal werker be staan naar Londen te ontsnappen, toen met opdrachten naar Frankrijk terug te keren, na zijn arrestatie op nieuw naar Londen te ontsnappen, vervolgens weer naar Frankrijk terug te keren en daafna was het geluk niet meer met hem. Hij kwam terecht in het interne ringskamp Buchenwald. Na de bevrij ding was hij enige malen minister. Zijn grote belangstelling ging uit naar finantiële en defensie-problemen. Deze vastberaden en toch rustige fi guur zal nu waarschijnlijk leider van de Franse regering worden. Wanneer de voortekenen niet bedrie gen dan wordt dat echter, niet de meer stabiele regering, waarop geheel Frankrijk hoopt. Het is namelijk aan Pineau niet ge lukt een stevige parlementaire meer derheid te vinden voor zijn program, dat wel enige socialistische tendenzen heeft, maar dat toch niet uitgesproken socialistisch is. Pineau wil de buitenlandse politiek van het kabinet Mendès-France voort zetten, ook wat betreft Indo China en Afrika. Hij wenst snelle ratificatie van de Parijse accoorden, welke de herbe wapening van Duitsland regelen en hij wil uitbreiding van de economische sa menwerking tussen de Westeuropese landen. Wat de binnenlandse politiek aan gaat, heeft hij op zijn program staan een verbetering van de minimum-lo nen en ambtenaarssalarissen maar het is nog niet zeker of het tot een direc te loonsverhoging van 4 5 pet. zal komen. Pineau wil voorts een herziening van het belastingstelsel in die zin, dat leiders van bedrijven niet langer als een soort assistenten van de belasting ontvangers behoeven op te treden. Tot zover enkele punten van het re geringsplan. Over de vraag of Pineau vandaag in de Franse Na tionale Vergadering een voldoend aan tal stemmen bijeen zal krijgen voor zijn „toelating" verschillen in Parijs de meningen. De meerderheid van de Gaullisten heeft geen vertrouwen in Pineau. Ze vrezen, dat hij jegens de Noordafrikaanse nationalisten te toe geeflijk zal zijn. De gematigd conservatieven en con servatieven zijn tegen Pineau omdat zijn program te socialistisch zou zijn. Deze conservatieven kunnen stellig wel 130 stemmen tegen Pineau bij elkaar brengen. Steun krijgt Pineau voornamelijk van drie partijen, namelijk de socialis tische, de radicale en de volksrepubli- kemse (r.k.). Er zijn echter in de socialistische en in de radicale groep verschei dene lieden, die het niet met het program van Pineau eens zijn en daar mee rekening houdende, zijn politieke waarnemers aan het „neuzen tellen" gegaan. Ze kwamen tot de conclusie, dat Pineau misschien wel een heel kleine meerderheid kan behalen als hij de goedkeuring van de Nationale Verga dering vraagt voor zijn kabinet, maar dat hij daarna vrij spoedig in grote moeilijkheden zal geraken als hij de herbewapening van West-Duitsland, meer soepelheid jegens de Noordafri kaanse nationalisten enverhoging van de lonen aan de orde zal stellen. Men za! het -er dus op moeten hou den, dat aan het kabinet Pineau geen lang leven beschoren is. Christian Pineau.... staat volgens de politieke waarnemers niet sterk. Atoomproeven in de Verenigde Staten Leden van de Amerikaanse commis sie voor atoomenergie en functiona rissen van het ministerie van defen sie zyn bijeen geweest om te beslissen of de weersomstandigheden toestaan een begin te maken met de eerste atoomproefnemingen in 1955. De proefnemingen zijn reeds driemaal uitgesteld als gevolg van ongunstige weersomstandigheden. De mogelijkheid bestaat dat de eer ste ontploffing heden. Vrijdag, voor het aanbreken van de dag. tot stand wordt gebracht. De voorbereidingen voor een tweede proefneming zouden dan ook gereed zijn. Volgens autoriteiten is er alleen bij de eerste proefneming bijzonder ge vaar voor zogenaamde atoomstraling.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1955 | | pagina 3