C klankbord'
Tweede Kamer zal vermoedelijk
begrafeniswet accepteren
Mag de Kerk zich bezighouden
met reclame-middelen?
VIER DODEN AAN BOORD VAN
COSTARICAANSE TANKER
ZATERDAG 5 FEBRUARI 1955
PROVINOIALE ZEEUW8E COURANT
INTERESSANT PRINCIPIEEL DEBAT
Bezwaren bij Christelijke fracties
tegen crematie
Hoewel Nederland al jaren over een crematorium in Velsen beschikt, en
er sinds enige tyd ook één in Dieren in gebruik is, is het verbranden van
lyken officieel niet toegestaan. De Nederlandse wet kent slechts het begra
ven. By het vaststellen van de begrafeniswet hebben de toenmalige minis
ters en Kamerleden er blijkbaar zelfs niet aan gedacht, dat de levensge
woonten van het Nederlandse volk zouden kunnen veranderen en dat velen
de voorkeur zouden kunnen gaan geven aan crematie boven begraven.
Zy verzuimden straf op overtreding van de begrafeniswet te stellen. Dat
heeft de overheid, gesteund door arresten van de Hoge Raad, gemakkelijk
gemaakt het verbranden oogluikend toe te laten. Bevredigend was deze si
tuatie echter niet. Vandaar, dat de regering een wetsontwerp heeft inge
diend, dat bepalingen bevat over de verbranding, balseming en de schou
wing van lyken.
In dit ontwerp stelt zy voor, een
aantal wijzigingen te brengen in de
wet van 3 April 1869 tot vaststelling
van bepalingen betreffende het be
graven van lijken, de begraafplaatsen
en de begrafenisrechten. De nieuwe
naam van de begrafeniswet wordt
„Wet op de lijkbezorging".
De lijkverbranding zal worden toe-
f est aan, doch de begraving wordt in
e wet als algemene regel vooropge
steld.
De balseming van lijken is verbo
den. Uitzondering zijn echter moge
lijk ten aanzien van lijken van vor
stelijke en andere vooraanstaande
personen, en voor gevallen, waarin
langdurig vervoer noodzakelijk is.
Nadere bepalingen stelt de nieuwe
wet tenslotte vast voor de schouwing
van lyken.
Crematie
Gisteren begon de Tweede Kamer
met de behandeling van het wetsont
werp. Het werd, zoals te verwachten
is bij een onderwerp, waarover prin
cipieel zo verschillend wordt gedacht,
een interressant debat.
De Kamer heeft thans haar stem
laten horen. Dinsdag a.s. komt de mi
nister van Binnenlandse Zaken, pro
fessor Beel aan het woord. Verwacht
mag worden dat het wetsontwerp zal
worden aangenomen, zodat in de toe
komst, als het tot wet verheven is,
het verbranden van lijken dus geen
ongeoorloofde handeling meer zal
zyn.
Alleen de Staatkundig Gerefor
meerden verklaarden zich bij monde
van ir. Van Dis tegen het wetsont
werp. Alle andere fracties waren be
reid de crematie te legaliseren, al
dachten zij over het wetsontwerp
verschillend.
Giftanden
Erg huiverig stond professor Oud
van de V.V.D. er tegenover. Het ont-,
werp bevat namelyk volgens hem een
aantal discriminerende bepalingen,
die in de ogen van een liberaal geen
genade vermogen te vinden. Hij
sprak van de „giftanden" van het
ontwerp, welke hij er door middel
van amendementen hoopte uit te
trekken.
De communistische afgevaardigde,
mevrouw LipsOdinot refereerde
zich bijna geheel aan het betoog van
professor Oud, doch de overige spre
kers, de heren Krol (CH), Scheps
(P.v.d.A.), Bruins Slot (AR), Le-
maire (KNP) en Mol (KVP), gingen
met het ontwerp accoord. Aan deze
bereidheid lag voornamelijk ten
grondslag de wens om een deel van
de bevolking niet te onthouden, waar
op het aanspraak meent te mogen
maken.
Verblind door tegenligger
op militairen ingereden
Een dode
Donderdagavond is op de grote ver
keersweg van Bergen op Zoom naar
Hoogerheide, ter hoogte van het café
„Het Pannenhuis", een ernstig onge
luk gebeurd, waarbij de 21-jarige mi
litair H. P. uit Teuge het leven ver
loor.
Nabij genoemd café liepen enige mi
litairen van de vliegbasis Woens-
drecht. Van de richting Hoogerheide
kwam een auto, bestuurd door de ma
rechaussee A. P. uit Ossendrecht, ge
reden, die de militairen niet zag lo
pen doordat hij door een tegenligger
werd verblind.
De 21-jarige H. Pelgrim uit Teuge
werd door de auto gegrepen en tegen
de grond geslingerd, waar hij zwaar
gewond bleef liggen. In de loop van
de nacht is het slachtoffer overleden
0 Het is absoluut noodzakelijk, dat de
Verenigde Staten atoomkanonnen aan het
Zuid-Koreaanse leger leveren, aldus heeft
de Zuid-Koreaanse minister van defen
sie, admiraal Sohn Won II, Vrijdag te
Seoel verklaard. Hij zeide. dat deze wa
pens nodig zijn om de gevechtskracht
der Zuid-Koreanen tegenover de Noord-
Koreaanse strijdkrachten te vergroten.
Sparen, De ruim 1200 inwoners var
het Schotse dorp Muthill zijn harts
tochtelijk aan het sparen. De gemeen
teraad liet vlak bij de ruïne van de ou
de kerk een gebouwtje zetten ten
dienste van mannen, die in hoge nood
verkeren. De burgerij wil nu dat ge
bouwtje laten verplaatsen en dat kan
alleen maar als die burgerij de kosten
10.000) op tafel legten daar
om is men dan verwoed aan het spa
ren!
LENGTE. De zoon van de Duitse
bondskanselier Adenauer is toegela
ten tot een bijzonder exclusieve Duitse
club, namelyk de club van de lange
mannen. Adenauer -Jr. werd bij zijn
toelating genieten. Hij haalde 1 m. 96.
Minimum-lengte voor toelating: 1 m.
92.
Hulp nodig. De allerkeurigste en zeer
betrouwbare Odham-bank in Enge
land zette onlangs een advertentie ir
een courant: „Inbreker gezocht, die
bekend is met het openen van kluizen.
Geheimhouding op erewoord".
De verklaring van het raadsel: het
letterslot van de bankkluis was defect
en de vertrouwde slotenmaker za
geen kans de kluis open te krygen.
De confessionele fracties veroor
deelden de crematie als tegen de
Christelijke traditie en zede in te
druisen. Zij wilden vooral dr. Mol
van de KVP beklemtoonde dat in
geen geval verder gaan dan de mi
nister had voorgesteld.
Op grond van zyn diepgewortelde
Christelijke overtuiging betoogde de
heer Van Dis, dat crematie verboden
had moeten worden. Het ontwerp
doet dit niet en daarom sprak ir. Van
Dis van het diep verval van het
Christendom, van een verdere afglij-
ding naar het heidendom in modern
Ernstige bezwaren
Fel laakte prof. Oud de discrimi
natie van de crematie, die gelegen
is in het „toestaan" van de lijkver
branding, in de eis van een schrifte
lijke wilsbeschikking voor crematie,
die voor begraven niet nodig is.
Hij hield de bewindsman de betreu
renswaardige gang van zaken met de
nieuwe Zondagswet als een waar
schuwing voor ogen en deed tenslotte
een beroep op de verdraagzaamheid
der andersdenkenden.
Over de verschillende principiële
kwesties, werden o.a. door professor
Oud, amendementen ingediend. Zij
komen volgende week in behandeling.
Er kan dan nog een warm debat ver
wacht worden.
DOOR KETELONTPLOFFING
Nederlanders ongedeerd
De ketelontploffing aan boord van
het ruim 7000 ton metende Costari-
caanse tankschip „Darnel", heeft vier
doden geëist. Drie bemanningsleden
werden zwaar gewond en een aantal
lichtgewond. Alle vier slachtoffers
(Grieken) zijn aan derde-graads ver
branding overleden.
De Griekse kapitein, evenals de
Nederlandse tweede en derde stuur
man onderscheidden zich door door
tastend en heldhaftig optreden. Gro
te waardering verdient tevens de be
manning van de motorsloep van het
weerachip „Cumulus", die onder lei
ding van de eerste stuurman de dok
ter aan boord bracht. Er stond een
hoge zee.
Vrijdagmiddag draaiden de hulp
motoren weer, zodat er weer electri-
citeit was. De reis kon echter nog
niet voortgezet worden.
Carnavalskanon
gestolen
Vrijdagmorgen is een „roofoverval"
gepleegd in „Momes" te Maastricht,
waar volgens verklaringen van de
exploitant van dit Maastrichtse res
taurant. omstreeks half elf twee ge
maskerde mannen binnendrongen, die
een toevallige bezoeker uit Eindho
ven zonder meer op een W.C. inslo
ten. Zij dwongen de kellner hun de
plaats aan te wijzen, waar het tra
ditionele Momes-kanonnetje, waar
mee het jaarlijks inschieten van car
naval te Maastricht pleegt te ge
schieden, wordt bewaard. Een kast-
paneel werd ingetrapt en het histori
sche kanonnetje meegenomen.
Twee jaar geleden werd dit kanon
netje ook bij een voorgewende roof
overval meegenomen, maar het was
toen doorgestoken kaart met de po
litie.
Dit jaar evenwel werd er conster
natie geschapen, doordat onbekenden
zowel de politie als de brandweer en
de G.G.D. alarmeerden voor een over
val, gewonden en brand. Een patrouil
le agenten, de Maastrichtse brand
weer met. ladderwagen en een dokter
met verplegend personeel verschenen
ter plaatse. Zij vonden alleen een in
getrapte kast, een onthutste kellner
en een opgesloten bezoeker.
Waarschijnlijk heeft men hier weer
te doen met een carnavalsgrap, maar
deze wordt noch door de politie,
noch door de brandweer, noch door
de G.G.D. geapprecieerd.
Ne Nederlanders aan boord van de
„Darnel" bevinden zich allen in goede
gezondheid. Zij zijn de tweede stuur
man, Mooldijk; de derde stuurman,
Hendrikse; de marconist Linssen en
de bedienden Engel en Garthoff.
Zoals reeds in het kort gemeld, ge
beurde het ongeluk op ongeveer 330
mijl ten Westen van Kaap Finisterre.
Sociaal-democratisch
centrum in P.v.d.A.
Op initiatief van de heren ds J. J.
Buskes Jr, prof. dr N. A. Donkersloot,
Frits Kief. dr P. J. Meertens, mr B.
van Tijn en Sam de Wolff te Amster
dam, dr G. J. Geers en mr Joh. Rug-
ge te Groningen, Jacq. Engels te Lei
den en dr J. H. Renken te Scherp en-
zeel zal op Zaterdag 12 en Zondag 13
Februari a.s. respectievelijk des mid
dags drie en des ochtends tien uur in
„Krasnapolsky" te Amsterdam de op
richtingsvergadering worden gehou
den van het sociaal-democratisch cen
trum van leden der Partij van de
Arbeid.
Onassis dient klacht in
Tegen afpersen van geld
De in Griel&land geboren millionair
Aristoteles Onassis heeft Vrijdag via
'n advocaat in Parys by 't gerecht een
klacht ingediend tegen „bedreiging
en pogingen tot het afpersen van
geld".
De klacht werd door de advocaat
Roger Lacan overhandigd aan de po
litierechter. In de klacht wordt ge
zegd, dat Onassis op 17 Januari uit
Marseille een brief had ontvangen
waarin werd gezegd, dat 100.000 dol
lar geëist werden of dat anders zijn
leven en dat van zijn gezin in gevaar
zou zijn.
Onassis werd in de brief opgedra
gen, door middel van een advertentie
in een krant te antwoorden. Verder
was bij de brief ingesloten een foto
van Onassis die uit een Frans tijd
schrift was gescheurd en waarop
stond geschreven: „denk aan vrouw
en kind".
In de klacht wordt verder gezegd,
dat Onassis op 27 Januari een brief
had ontvangen uit Italië van iemand,
die zich een „internationale detecti
ve noemde en die zijn diensten aan
bood om Onassis te beschermen.
Prof. Gustave Magnel van de Bel
gische Academie van Wetenschappen
staat hier in Gent naast een model
van de door hem ontworpen, in totaal
635 meter hoge toren, welke dé at.
tractie van de wereldtentoonstelling
1958 te Brussel zal zijn. De toren zal
hl verdiepingen tellen. Ter vergelij
king ziet men rechts op de foto een
model op dezelfde schaal van het 78
meter hoge Heysel-stadion te Brussel
Dr. Van Itterzon nam
afscheid van C.J.M.V.
Dr. G. P. van Itterzon, Ned. Herv.
predikant te 's-Gravenhage, die is af
getreden als voorzitter van het Chris
telijke Jonge Mannen Verbond, is in
een bijeenkomst van het bondsbe-
stuur en de staf van het bondsbureau
op de Ernst Sillemhoeve te Lage-
Vuursche op hartelijke wyze gehul
digd. Dr. van Itterzon werd toege
sproken door zijn opvolger, ds. H. J.
van Heerden, Ned. Herv. predikant
te Scheveningen, door ds. P. Veen,
em. predikant te Utrecht, zijn voor
ganger, alsmede door de heren A.
Jansen te Voorburg, oud-algemeen
adjunct van de dagelijkse commis
sie en E. J. M. Faber, secretaris van
het verbond.
Op de met Hemelvaartsdag te Mid
delburg te houden bondsdag zal dr. v.
Itterzon van het verbond in zijn ge
heel afscheid nemen.
Het Wereldgebeuren
STEMMEN UIT DE KERKEN
Generale Synode N.H. Kerk meent
van wel
Kerk en reclame! Kan dat bij elkaar behoren? We kunnen ons indenken,
dat menigeen op die vraag antwoordt met een hartgrondig neen. De re
clame-afdeling van de kerk is tot nu toe dan ook niet bijzonder groot ge
weest; een bord aan het kerkgebouw, waarop de diensten voor de Zondag
vermeld staan; een kleine advertentie in een dagblad; een raambiljet voor
een bijzondere dienst. Dat is zo ongeveer alles wat we hier bijeen kunnen
garen. En zo op zichzelf zegt deze reclame ook nog weer niets of niet veel,
want wat staat er in? Hoogstens de naam van een voorganger of een bepaald
onderwerp, waarover het zal gaan. i,
In Jesaja 42 staat van De Knecht des Heren: Hij zal niet schreeuwen,
noch zijn stem verheffen, noch die op straat doen horen. Hij doet niet mee
aan het geschreeuw dat er op een markt is, waar iedereen tracht de aan
dacht op zich te vestigen om zijn waren aan de man te brengen. Is deze
advertentie-pagina niet de voortzetting van het geroep op de markt? Moet
de Kerk zich nu hierin begeven?
Dit is de ene manier, waarop wij
kunnen denken aan Kerk en reclame.
Er is ook nog een andere wijze van
denken mogelijk. De Kerk heeft een
boodschap, die zij moet uitdragen in
de wereld. Zij moet die daar brengen,
waar de mensen zijn in hun gewone
doen. Die boodschap van de Kerk
moet betekenis hebben voor het ge
wone leven. Zij is bestemd voor men
sen op de markt, evengoed als voor
mensen die thuis zijn. Ze moet gehoord
door mensen in hun werk, evengoed
als door mensen in de kerk. De be
kende architect Violet Le Due, die in
de vorige eeuw de ogen wederom ge
opend heeft voor de schoonheid van
de Gothische kunst, betoogde, dat in
de eerste eeuwen het Christendom ge
predikt is in de markthallen, eerst in
een klein gedeelte daarvan. Maar dat
gedeelte is al groter geworden en ten-
In het stadhuis van het 17e arron
dissement te Parijs werd het burger
lijk huwelijk voltrokken tussen mej.
Frangoise Egloffeen kleindochter
van president en mevrouw Coty, en
Jean Claude Helary. De foto toont de
jonggehuwden na de plechtigheid op
de stoep van het stadhuis, geflan
keerd door de lachende president
Coty en zijn echtgenote.
Vriendelijk man
Het 45.000 ton metende Amerikaan
se vliegdekschip „Midway" heeft
zich aangesloten bij de zevende
vloot, die in de wateren van Formo
sa dienst doet. De „Midway" heeft
137 straaljagers aan boord.
Op de kruiser „Helena" verheugt
vice-admiraal Alfred Melville Pride
zich in het bezit van een spinet en
een televisie-apparaat. Toen hij veer
tien maanden geleden benoemd werd
tot commandant van de zevende vloot,
vond Mel Pride Mel zeggen zijn
vrienden dit aanvankelijk wat
vreemd. De verklaringpresident Tru
man had eens de hut bewoond; de
wanden waren blauw geschilderd.
„Goede genade", zei Pride, „wat is
dit voor een boudoir". Maar het spi
net kwam best van pas, want de vice-
admiraal houdt van musiceren. Zelfs
bespeelt hij voortreffelijk de ,.neus-
fluit", een instrument van de eiland
bewoners in de Pacific.
De carrière van deze Amerikaanse
vlootcommandant begon al in de
eerste wereldoorlog Hij nam
dienst bij de vlootreserve met de be
doeling voor de luchtmacht opgeleid
te worden. Pride diende in Europa en
toen de vrede kwam, werd hij inge
deeld bij een selecte groep vlieger-
officieren. Tenslotte behoorde hij met
anderen in de dertiger jaren tot de
..vliegende admiraals" en zijn uitge
breide technische kennis kwam tot
uiting in de verbeteringen, die hij
aanbracht aan de vliegtuigen, bestemd
voor de vloot. In 1934 werd zijn loop
baan bijna ontijdig afgebroken. Hij
stortte neer in een brandend vlieg
tuig. De gevolgen waren vrij ernstig.
Maar gelukkig wist men op het laatste
nippertje een amputatie van zijn lin
kerbeen te voorkomen. Sinds die tijd
loopt hij evenwel een weinig kreupel.
In de tweede wereldoorlog kreeg hij
het commando over het vliegtuig-
moederschip „Belleau Wood". Pri
de was in de gevechten om Tarawa,
Wake Island. Makin, Kwajanlein,
Truk, Saipan en Tinian. In 1947 be
noemde de vlootleiding hem tot hoofd
van het bureau voor de luchtvaart en
ofschoon hij zich buiten de publieke
discussie hield over de ontwikkeling
van de vliegtuigmoederschepen, had
hij er als man op de achtergrond toch
een belangrijk aandeel in.
Thans is opnieuw aan vice-admiraal
Pride een belangrijke taak toe
vertrouwd. Des morgens om ne
gen uur, vertelt „Time", heeft hij zijn
correspondentie afgehandeld. Dan ko
men de officieren binnen voor een
conferentie van de staf. Zij zijn de
mannen, die beantwoorden aan de
levensregel van Pride: „Als je de goe
de man vindt voor de juiste taak. dan
behoef je zelf niet zó hard te werken".
Op deze wijze heeft Pride een enor
me hoeveelheid werk verzet en laten
verzetten, zonder dat er al te veel
drukte over gemaakt werd.
In Hongkong verblijft thans zijn
vrouw Helen Burell Pride, die met
haar echtgenoot kennis maakte,
toen zij beiden nog op de Zondags
school waren in Somerville. Zij trouw
den in 1921 en verheugen zich in het
bezit van twee kinderen: hun dochter
is met een marine-officier getrouwd
en hun zoon is in actieve dienst bij
de Amerikaanse marine. Bij hun be
zoeken aan Hongkong vergeten de
Prides nimmer in de Catstreet te win
kelen, waar het overvol is met koop
lieden, die van alles aanbieden.
Helen Pride zegt van haar man:
„Er is één woord, dat geheel op hem
slaat: hij is vriendelijk. Een rustig,
vriendelijk man". Het commando van
de zevende vloot is in handen van
een opper-officier, die zijn vak ver
staat.
slotte zou de markt naar een andere
plaats zijn overgebracht en de gehele
ruimte alleen bestemd zijn voor de
kerk. Een paar jaar geleden heeft men
onder Arles aan de Rhöne een Ro
meinse markt teruggevonden. Een hoek
van die grote, onderaardse gewelven
is tot een kapel ingericht geweest. Is
de Kerk tegenwoordig niet te veel te
ruggedrongen uit het alledaagse le
ven? Moet zij haar stem niet laten
horen daar. waar iedereen zijn stem
verheft? Moet zij dan ook geen ge
bruik gaan maken van de advertentie
pagina?
Dat heeft het moderamen van de
Generale Synode der Ned. Hervormde
Kerk zich ook afgevraagd en het heeft
hier een bevestigend antwoord gege
ven. Vorige maand is het begonnen.
Tot in April hoopt men voort te kun
nen gaan om in verschillende dag- en
weekbladen gedurende zes achtereen
volgende Zaterdagen, een advertentie
te plaatsen van behoorlijk formaat.
We zagen er één. die een halve ach
terpagina besloeg. Een moderne re
clametekening van woon- winkel- en
pakhuizen, die torenhoog oprijzen, zo
dat de kerktorens in hun schaduw
staan. In die huizen wonen en werken
honderden en duizenden mertsen. Daar
speelt het „rosse leven" van de stad
zich af. Daar leven ook de opgroeien
de kinderen. In de benedenhoek vin
den we, tegen een kruis aan, de af
beelding van één van hen. Wat zal
zijn toekomst zijn? Bij deze afbeelding
een „korte predicatie", onder de titel:
LABYRINTH. „De mens gaat van de
wieg tot het graf langs een weg, die
door een doolhof voert. Slechts zelden
is er een duidelijk verschiet. Meestal
is de koers onduidelijk". Hoe dikwijls
wordt de verkeerde weg niet inge
slagen. Het is de machtige taak van
de Kerk, met de Bijbel in de hand,
daarvan getuigenis te geven", ni. dat
het labyrinth van dit leven niet hele
maal uitzichtloos behoeft te Zijn en
dat doet zij dan door in deze adver
tentie te verwijzen naar de 23ste
Psalm.
Na deze eerste advertentie komen
er dus nog vijf: over het rhythme, nl
van de zes werkdagen plus'één rust
dag; één taal; eerbied voor de mens;
een man en een vrouw en tenslotte
Aannemer beschuldigd
van verduistering
De rechtbank te Utrecht heeft
Vrijdag de 42-jarige Amersfoortse
aannemer J. K. conform de eis ver
oordeeld tot een jaar gevangenis
straf. De aannemer was beschuldigd
van verduistering in dienstbetrekking
van betonijzer ter waarde van
38.000 ten nadele van de bouwmaat
schappij „Polynorm".
geld, dat zovele gestalten kan aanne
men. De tekst die bij deze adverten
tie geplaatst is. is niet door een pre
dikant geschreven, werd ons gezegd.
Bij lezing wordt dit trouwens ook wel
duidelijk.
Wat is de bedoeling van deze nogal
omvangrijke en kostbare advertentie
campagne? Het moderamen van de Ge
nerale Synode der Ned. Herv. Kerk
heeft gemeend gebruik te moeten ma
ken van de wetenschap der moderne
reclame, om ook die groepen van onze
samenleving te bereiken, ..die door de
maatschappelijke ontwikkeling buiten
het verband van de Kerk zijn komen
te staan. In alle gezinnen komt te
genwoordig wel een krant en zo
hoopt men op deze wijze in alle Pro
testantse gezinnen een stukje van de
boodschap der Kerk te kunnen neer
leggen.
Wanneer dit zo geschiedt, is het iets
dat voor ons land geheel nieuw is, al
thans voor de Protestantse kerken.
Van Rooms-Katholieke zijde vindt
men zo nu en dan advertenties van de
„Una Sancta". Wat nu van de zijde
der Hervormde Kerk wordt gepubli
ceerd. is echter van geheel ander ge
halte. Men zal er niet in vinden enige
reclame voor deze kerk op zichzelf.
Het beeld en het woord is direct ge
richt op de mens, die voortleeft te
midden van allerlei vragen waarin hij
ten onder kan gaan en waar de Schrift
hem de helpende hand kan bieden om
het leven niet te verliezen, maar te
behouden. Het bericht van het goe
de nieuws, dat in deze wereld moet
worden uitgeroepen, moet gehoord en
gelezen worden.
Wanneer men zo eerst hoort over de
Kerk, die reclame maakt naast aller
lei grote bedrijven die hun producten
aanprijzen, is men geneigd te denken
dat dit toch niet kan Maai wanneer
men een advertentie va. goed gehal
te ziet staan te midden van anderen,
dan veranderen toch wel de gedach
ten. Daar zit iets in. H.
