HET WAPENGEWELD VERMINDERDE
Over gehele wereld toenemende
stabiliteit in het jaar 1954
De internationale spanningen
namen merkbaar af
96
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
VRIJDAG 31 DECEMBER 1954
nog een ander doel: de Aziatische
wereld riep het afgelopen jaar voort
durend om vrede en was niet bereid,
zoals het Westen, eerst een flinke
economische en militaire macht op te
bouwen om „van kracht uit" met de
communisten te spreken. De oorlog
in Korea had de Chinese communis
ten als aanvallers in het schandblok
gebracht, de strijd in Indo-China
hield de Aziatische vrees warm. Het
kon de communisten alleen maar
dienstig zijn, nu in het Oosten een
vredespolitiek in te luiden. De toe
stand in Indo-China, waar zy op
winst stonden, bood hun daartoe eer
goede gelegenheid.
Uitdaging aangenomen
De conferentie van Genève toonde'
de wereld, zo zei men in Moskou en
Peking, en ook in sommige Westeu-
ropese kringen, dat ieder geschil door
onderhandelen kon worden opgelost.
In werkelijkheid namen de commu
nisten een uitdaging van het Westen
aanZij beperkten zich tot een
wapenstilstand, waarbij de Noordelij
ke helft van Vietnam communistisch
gebied werd en de Zuidelijke helft
voor twee jaar onder de regering van
Bao Dai werd gesteld. Zuid-Vietnam
was niet klaar, de Fransen waren
niet op deze situatie ingeschoten en
de Amerikanen evenmin. Het was
geen bij voorbaat verloren spel, maar
zoals de zaken op het ogenblik staan,
gaat Zuid-Vietnam voor de vrije we
reld verloren. Iets anders ligt het met
Laos en Cambodja, die op het ogen
blik staan onder de hoede van het
dit jaar tot stand gekomen Zuid-
Oost-Aziatischo defensieverdrag,
maar tevens onder de schutse van In
dia en Burma. Deze laatste landen
hebben blijkbaar Vietnam reeds afge
schreven.
Het is merkwaardig te zien, hoe
eeuwenoude scheidingslijnen hier
weer hun rol spelen: de Indiase en
Burmese belangstelling- voor Laos en
Cambodja vloeit voor een groot deel
voort uit het feit, dat de oude cultuur
van deze koninkrijkjes meer Indiaas;
de oude cultuur van Vietnam meer
Chinees is.
De val van de Franse vesting Dien
Bien Phoe, waar Franse keurtroepen
door Indochinese divisies werden
overweldigd, had in geheel Azië een
effect, dat de vernietiging van de
Russische vloot door de Japanners in
1905 nabjj kwam. Achter die Indo
chinese divisies stond communistisch
China, zoals het ook achter do confe
rentietafel in Genève zat, China werd
in één klap een wereldmacht: het
belangrijkste feit van het afgelopen
jaar.
Reis naar Peking.
De Indiase premier Nehroe en de
Burmese premier Oe Noe togen dit
jaar naar Peking om de bedoelingen
van de Chinese leiders te peilen. Veel
is er niet over hun bevindingen uit
gelekt. behalve dat men de indruk
krügt, dat beiden niet bijzonder ent
housiast zijn teruggekeerd. Nehroe
heeft zeer duidelijk gesteld, dat er
thans een competitie aan de gang is
tussen India en het communistische
China, om het land on te bouwen, te
ontwikkelen en te Industrialiseren.
Men vraagt zich af, wat de uitslag
zal z\jn. Indiërs en Chinezen zijn Azi
aten, met expansionistische perioden
in hun geschiedenis, waar beide vol
keren nog altijd danig trots op zijn.
En dan spelen daar nog andere rfl-
Iti Marokko voeren de Franse troe
pen actie tegen de opstandelingen.
Foto: Een sectie van het vreemdelin
genlegioen onderzoekt de straten en
huizen op de aanwezigheid van mijneri
ken hun rol; de Sovjet-Unie, waarmee
China nu nog enthousiast samengaat,
maar dat uiteindelijk 'n „blanke" mo
gendheid blijft, en Japan dat er al
eens in is geslaagd, zij het voor een
betrekkelijk korte periode, een groot
deel van Azië te beheersen. Landen
als Thailand, Burma en Indonesië zul
len tussen deze groten wel 'n onderge
schikte rol blijven spelen. Pakistan
en in het bijzonder het door India's
gebied van dc rest afgescheiden Oost-
Pakistan, voelde het afgelopen jaar
reeds de zuigkracht van New Delhi:
de democratie werd in de ijskast ge
daan en een militair bewind werd in
het geheel land ingesteld.
Consolidatie in West-Azië.
Bljjven zich in Oost-Azië grote
spanningen voordoen, waarvan
niemand weet hoe zij zich het
volgende jaar zullen aftekenen;
de toestand in het Westen van
dat werelddeel heeft zich gunstig
ontwikkeld en laat alle ruimte
voor de hoop, dat het volgende
jaar nog meer consolidatie te
zien zal geven. Het Suez-kanaal-
conflict is uit de wereld, er kwam
een regeling voor de winning en
distributie van de Iraanse olie,
'n nieuw Brits-Irakees en 'n Brit-
Jordaans verdrag zijn in de maak.
Engeland heeft het er alweer zo
ver gebracht, dat het Irak kon ad
viseren niet deel te nemen aan de al
liantie tussen Pakistan en Turkije,
maar het meer te zoeken in een de
fensieverdrag tussen de Arabische
landen, waarvan de Verenigde Staten
de wapenleverancier en Groot-Brit-
tannië, als vanouds, de adviseur zou
zijn. Er zijn twee bedreigingen van
de stabiliteit, waar dit gebied op het
ogenblik naar koerst: de haat jegens
Israël, die ieder ogenblik en zeker
zolang de kwestie der Arabische
vluchtelingen niet is opgelost, tot
een nieuwe pathologische uitbarsting
kan leiden, en de ondermijnende in
vloed van bewegingen alB de Mo
hammedaanse Broederschap. Egypte
maakte met deze laatste beweging
korte metten en de militaire junta
in dat land ontdeed zich bij die ge
legenheid ook van genei-aal Naguib,
de oudere en bedachtzame officier,
die niet de drift van de jongere ge
neratie kon opbrengen.
Vrijheidsbeweging
in Afrika.
In Afrika nam de vrijheidsbewe
ging in het Noorden in heftigheid
toe; beloften van de regering-Mendès-
France misten hun uitwerking niet,
maar wanneer het komende jaar geen
verwezenlijking van die beloften
brengt, zal de strijd ongetwijfeld op
nieuw oplaaien. De Soedan zag ae
Britse invloed verder verminderen en
de Egyptische toenemenin 1956 zal
de Soedan over zijn toekomst moeten
beslissen.
Minder spectaculair, maar dreigen,
der nog was de ontwikkeling verder
naar het Zuiden. De vraag Is: zal
Afrika, het zwarte Afrika, de weg
naar de vrijheid ten einde kunnen
bewandelen of zal het in een grote
chaos terugvallen, zoals dat in Ke
nya dreigde, waar ook dit jaar nog
de beestachtige riten van de Mau Mau
werden bedreven?
In Zuid-Afrika volgde de fanatieke
Strijdom de bij hem vergeleken be
zonnen dr. Malan op. Zuid-Afrika
maakte ook het afgelopen jaar weer
de indruk van een stoomketel, die on
der hoge spanning staat. „Men kan
er hier niet over oordelen", zei oiih
een emigrant, die voor een Kersthe-
zoek oven thuis was. „Er gebeurt die
zwarten niets, maar ze worden goed
kort gehouden. Het zyn trouwens net
beesten." Er staat tegenover deze
nogal primitieve opvatting, dat de
Goudkust en Nigeria verder vorder
den op de weg naar zelfbestuur,
waarmee de Britten de mensheid wel
eens een zeer grote dienst zouden
kunnen bewijzen.
Zuid-Amerika.
Zuid-Amerika stond een lange tijd
in het nieuws door de revolte in
Guatemala en het einde van het
communistische bewind van president
Arbenz. De ontwikkeling verliep er
ook dit jaar weer vrij traag; de indu
strialisatie wil er nog niet goed op
gang komen, en het is eigenlijk een
groot wonder, dat het communisme
Generaal De astries leverde in Indo
China een heroisch gevecht bij ae
verdediging van Dien Bien Phoe door
de Franse en Vietnamese troepen.
Foto: Een hevig aangedane generaal
De Castries na z'jn ontslag uit de
krijgsgevangenschap.
er nog niet meer vat op de massa's
heeft. De Zuidamerikaanse landen
hebben ook dit jaar weer dringende
vertogen tot Washington gericht,
maar de Amerikaanse belangstelling
blyft vooralsnog geconcentreerd op
Azië, ook al is het afgelopen jaar
aan de economische steun voor Azië
niet het bedrag- uitgegeven, dat
sommige Amerikanen vöor het ko
mende jaar in het hoofd hebben.
Zuid-Amerika schijnt men in Wash
ington minder dringend te vinden.
Laten de Zuidamerikaanse landen om
te beginnen hun legertjes maar eens
naar huis sturen, zo kan men wel
eens uit Noordamerikaanse bron ho
ren; die legertjes veroorzaken een
hoop kosten en ellende. Overigens
bleven in Zuid-Amerika dit jaar gro
te grensconflicten achterwege.
Australië en Nieuw-Zeeland en
daarmee z^jn we de wereld rond
beleefden geen grote veranderingen.
De ongerustheid, waarmee men in dat
werelddeel de gebeurtenissen en ont
wikkelingen in het nabije Azië volgt,
bleef bestaan.
De Amerikaanse democratische lei
der, Stevenson, zei in een voorspel
ling voor 1955: ,J2r zit voor ons niets
anders op, dan naast onze meedogen
loze, eerzuchtige, onverzoenlijke com
munistische buren te leven." Daarmee
is de Atlantische wereld er niet. Het
afgelopen jaar lieeft de Atlantische
wereld opnieu w steunpunten, gebieden
en invloedssferen moeten prijsgeven.
De gekleurde wereld is weer wat
zelfbewuster geworden. Voor het ko
mende jaar zien wij ons opnieuw voor
de vraag gesteld, of z\j de geestelijke
erfenis van de Atlantische wereld ac
cepteert en haar enten wil op haar
eigen culturen of nat daarvan rest
of dat zij het materialistische ni
hilisme van de Sovjet-wereld ver
kiest. Aan die keuze zal ook het vol.
gende jaar weer hier en daar de roes
van een benard nationalisme vooraf
kunnen gaan: Indonesië staat daar
voor al enige tijd op de nominatie.
Een koude oorlog met als hoogtepunten een aantal conferenties, ver
dient zeker de voorkeur boven de gehele serie van onvoorstelbare ver
schrikkingen, welke een gewone oorlog zou brengen, verklaarde Chur
chill op 25 Februari j.l. in het Engelse Lagerhuis. Hij deed dat toen hij
sprak over de conferentie van de Grote Vier te Berlijn. Die conferentie
is bijzonder teleurstellend verlopen in die zin, dat geen oplossing kon
worden gevonden voor de Duitse en de Oostenrijkse kwestie. Toch werd
er enige winst geboekt. Plannen werden gemaakt voor een conferentie
te Genève, waar men er tenslotte in slaagde de bloedige strijd in Indo-
China te doen beëindigen.
De conferentie van de Grote Vier te Berlijn moet gezien worden als
een poging van Amerika en Engeland om de Sovpjet-Unie te dwingen
haar kaarten op tafel te leggen. Naar de mening van de Amerikaanse
minister John Foster Dulles, zouden de verbonden mogendheden daarin
zijn geslaagd. De Sowjet-Unie heeft duidelijk laten weten, dat zij niet
bereid is ook maar een enkele concessie in Europa te doen, wanneer
daar niet van Engels-Amerikaanse zijde concessies tegenover staan.
Rusland wil houden wat het heeft.
Na afloop van de conferentie verklaarde Eden, dat door deze confe
rentie de internationale spanning niet was verhoogd al was het verloop
van de conferentie teleurstellend en soms bijna tragisch geweest.
In de loop van het jaar 1954 is gebleken, dat Eden met deze uit
spraak volkomen gelijk had. De internationale spanning in Europa is
zelfs beduidend afgenomen en met groter gerustheid dan eind 1953
kan de wereld thans een nieuw jaar tegemoetzien.
West-Europa moest evenwel voortgaan
met defensie-versterking.
Die grotere gerustheid heeft er niet
toe geleid, dat de Westerse mogend
heden hun activiteiten voor de verbe
tering va'n de West-Europese defen
sie konden staken.
Helaas bleek het voor het Franse
fiarlement onmogelijk het verdrag be-
reffende de Europese Defensie Ge
meenschap te aanvaarden, omdat het
Franse volk nog te weinig vertrou
wen heeft in het nieuwe Duitsland.
Als hoofdbezwaar tegen de E.D.G.
brachten de Fransen naar voren, dat
zij geen supra-nationale organen wen
sten, die zeggenschap zouden hebben
over de Franse strijdkrachten.
De Westerse mogendheden hebben
daarna het E.D.G.-verdrag losgela
ten en een nieuwe vorm van samen
werking geschapen, die belichaamd
werd in de zogenaamde Parijse ac-
coorden.
Na een heftige parlementaire strijd
is het aan de Franse premier Men-
dès-Franse gelukt, deze accoorden
aanvaard te krijgen in de Franse Na
tionale Vergadering.
Wanneer de betrokken landen de
accoorden geratificeerd hebben, zal
West-Duitsland een leger van twaalf
divisies mogen opbouwen in samen
werking met de andere West-Euro
pese landen, de Verenigde Staten en
Canada.
Het is te betreuren, dat Frankrrjk
in politiek en economisch opzicht het
minst stabiele land van West-Europa
is.
Voor het overige heeft West-Euro
pa zich dit jaar een bijzonder stabiel
gebied getoond. Revolutionnaïre wij
zigingen deden zich nergens voor.
Franco zit nog altijd stevig in het za
del en veroorlooft zich enige toena
dering tot de monarchie te tonen. Ti
to, de andere uiterste, vond zijn land
stabiel genoeg om een lange trip naar
het verre India en Burma te maken
om daar met Nehroe en Oe Noe te
spreken. Italië voerde enkele maan
den ccn pers. en partij-politiek, die
men bijna scandaleus zou kunnen noe
men en de wereldpers ploos de affai
re van het meisje Wilma Montesi
haarfijn en verlekkerd
uit. Het feit,
De leider van de U.S.S.R.-delegatie
bij de Verenigde Naties, A. Wysjins-
ky, stierf aan de gevolgen van een
hartaanval.
dat de communistische zuiveraar
Sotgiu even later ook in een zeden-
proces verwikkeld raakte, bracht de
balans weer een weinig in evenwicht.
De Italiaanse regering begon tegen
het eind van het jaar de communis
ten wat strenger aan te pakken, maar
zij kampt nog steeds met het pro
bleem van het totaal verarmde Zui
den, voor zover men het kampen kan
noemen.
Trouw aan Adenauer.
West-Duitsland bleef trouw aan
Adenauer, ook al slonk diens invloed.
De financiële en economische toestand
van dit halve land bleef sterk. De
vooruitzichten op een nieuwe Wehr-
macht werden niet overal evenzeer
toegejuicht, speciaal niet onder de
jongeren, die straks het uniform moe
ten aantrekken. Of deze „ohne mlch"-
beweging wel zo principeel is als zy
zich voordoet, staat te bezien.
De opwinding over de gang van de
chef van de West-Duitse inlichtingen
dienst dr John, naar de Oostzöne,
bloedde na een korte tijd van hevige
opwinding dood en John werd afge-
rangeerd naar een onbeduidend amb
telijk baantje in het Oosten,
Engeland droeg ook dit jaar weer
ten volle het stempel van de tachtig
jaar geworden sir Winston Churchill.
De conservatieven kunnen op een
vruchtbaar jaar terugzien ge
steund als zij ongetwijfeld zijn door
de gunstige wind, die er het afgelo
pen jaar in de wereld waaide er
de Labourpartij verlangt op het ogen
blik niet bijster naar nieuwe verkie
zingen.
In het raam van het Britse Geme
nebest, dat nog altijd zo uiteenlopen
de landen als India en Zuid-Afrika
omvat, gebeurden geen schokkend*
dingen, een bewijs dat dit Gemene
best, wat de taeokmst er ook van mo
ge wezen, op het ogenblik nog eei
stabiliserende en bundelende factor
in de wereld is.
Tienjarige Benelux.
De Benelux vierde haar tienjarig
bestaan in September, en stond
voor één dag even in de schijn
werpers. Er is in Beneluxverband
veel bereikt, maar toch niet zo
veel dat men kan zeggen: de Be
nelux is er. Het Belgische verzet
werd minder. Kern van de moei
lijkheden blijft het landbouw
vraagstuk. De Belgische boeren
blijven beschermd en de Belgi-
In het teken van
McCarthy
De Verenigde Staten stonden het
afgelopen jaar in het teken van Se
nator McCarthy. Er is wel eens ge
zegd, dat diens betekenis werd over
schat en dat kan ook gemakkelijk,
maar dat is niet het geval met zyn
betekenis als nieuwsbron. Een en
quête van U.P. wees uit, dat de ver
horen in de zaak-McCarthy het voor
naamste nieuws van 1954 voor de
Amerikaanse bladen hebben gevormd.
De Senator is nu weer een beetje uit
het nieuws. Hij wend door de senaat
met twee-derde meerderheid be
rispt en door Eisenhower eindelijk
gedesavoueerd, waarop hij de onvoor
zichtigheid beging, met Eisenhower te
breken. Daarmee kon hij wel eéns
zelf zyn politieke doodvonnis hebben
geschreven. Binnen de republikeinse
partij had McCarthy nog altijd een
wonderlijke speelruimte; nu hij door
Eisenhower aan te vallen, het partij
verband heeft geloochend, is het plot
seling stil om hem geworden. Een be
wijs overigens van het aanzien en het
vertrouwen, dat Eisenhower nog al
tijd in de Verenigde Staten geniet.
Men kan wellicht ook uit de uit
slag van de jongste Amerikaanse ver
kiezingen die gevolgtrekking maken.
De democraten wonnen weliswaar,
maar men kon de laatste maanden de
republikeinse politiek nauwelijks
meer dc politiek an Eisenhower noe
men. Tweemaal in het afgelopen jaar
heeft Amerika aan de rand van een
nieuwe oorlog gestaan en tweemaal
heeft Eisenhower, tegen de verklaar
de opvattingen van een sterke groep
in de republikeinse partij en tegen de
meerderheid van zijn chefs van sta
ven in, een beslissing genomen, die
©en nieuw Korea en daarmee wel
licht een nieuwe wereldoorlog voor
kwam. De Amerikaanse kiezers heb
ben de regering feitelijk weer eens
„midden op de weg" gedrukt. Het toe
nemende initiatief dat Eisenhower de
laatste maanden aan den dag legt,
hoeft ook in West-Europa een gun
stig onthaal gevonden.
Er is vaak de veronderstelling ge
uit, dat de ontwikkelingen op het ge
bied van de kernenergie en vooral de
pas in het afgelopen jaar gebleken
vernietigende werking van de nieuw
ste waterstofbom, tot dit gegroeide
gevoel van verantwoordelijkheid van
Eisenhower heeft bijgedragen en dat
het vooral Churchill is geweest, die
zijn invloed in dit opzicht by de Ame
rikaanse president heeft aangewend.
sche politieke partijen durven de
mtitatieve beperkingen
invoer uit Nederland nog niet op
i op de
te heffen.
Een Benelux, die een werkelijke
eenheid vormt, staat sterk in de we
reld; een onderling verdeelde Bene
lux schaadt ook de belangen der le
den afzonderlijk. Het instellen van
een Benelux-parlement zou een heil
zame aandrang kunnen uitoefenen op
do regeringen.
De eenwording der Scandinavische
landen, stap voor stap en zonder op
zienbarende feiten, ging verder. In
het parlement van Europa, in Straats
burg, werd zeer veel gepraat en niet
altijd even reëel. De verwerping van
de Europese Verdedigings Gemeen-
ïap leit
Hing.
stelling.
De Europese Kolen- en Staal-Ge-
meenschap functlonneerde wonder
wel, zo goed zelfs dat Engeland het
tQd vond worden, zich dnnr een ver
drag van associatie met de K.S.G. te
verbinden.
keuring van de andere kant 1
Atlantische Oceaan naar h
Professor A. Schioeitzer ontving de
Nobelprijs voor de Vrede.
Remise stelling.
Zeer sterk is het algelopen jaar de
veronderstelling geworden, dat er een
strategische remise-stelling tussen de
communistische wereld en de Atlan
tische wereld is bereikt, en dat ook
de machthebbers in Moskou van de
waanzin van een atoomoorlog over
tuigd zijn geraakt. Daarin, zo luidt
deze hypothese Verder, moet men de
oorsprong zoeken van het Russische
„vredes-offensief". De Britse Labour,
missie, die onder luide kreten van af-
van de
Moskou
toog, heeft de Russische bedoelingen
nauwgezet onderzocht. Na hun terug
komst togen de deelnemers aan ae
tocht vrywel allen aan het publice
ren.
De conclusie was telkens weer, dat
Moskou dc vrede, wenst, maai dat het
„vreedzaam naast elkander leven"
alleen betekent, dat men thans geen
oorlog meer wil voeren. Het Sovjet
blok dacht er niet aan, zijn propagan
da stop te zetten; de droom van een
communistische planeet heeft men in
Moskou nog niet opgegeven.
Toch is er ook in de Sovjetwereld
enige ontspanning opgetreden. Dat
bleek vooral uit de verschillende
voorvallen in de Oosteuropese satel-
lietlanden, waar de druk wat minder
sterk werd en de politiek wat soepe
ler. Deels diende dit de vredesbeto-
gen uit Moskou, deels waren er dui
delijke economische en politieke aan
leidingen voor. De vredelievendheid
van het Sovjetblok diende echter ook
