Streven Westelijke en Oostelijke
blokken tot elkaar te brengen
Millioenste kubieke meter olie
van dit jaar uit Drentse bodem
KLANKBORD
ZUSTERLIJKE BEZORGDHEID
VOOR PREMIER VAN INDIA
DINSDAG 28 DECEMBER 1954
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Nog 15 jaar werk in Schoonebeek
Voor het eerst in de geschiedenis van de Nederlandse olie-industrie is de
zer dagen de millioenste m3 olie binnen een jaar aan de oppervlakte ge
pompt. Een belangrijke gebeurtenis, die aanleiding mag zijn, een ogenblik
te verwijlen tussen de jukpompen („ja-knikkers") van het" 93.000 ha grote
Schoonebeeker veld.
Men ondergaat steeds weer een eigenaardige sensatie, wanneer men, in-
zonderheidin de vroeg invallende wint erschemering, door het zwijgende
landschap rijdt. Om ons heen branden de gele en witte lampen van de 17
meetstations, de rijdende boortorens, van het hoofdmeetstation en het ver-
ladingsemplacement. Onverstoorbaar knikken de ja-knikkers van ja, in een
tempo dat onwezenlijk aandoet.
scheiden van dit zout te grote moei
lijkheden opleveren. Vandaar dus,
dat niet nog meer boorputten worden
aangebracht en men zich bepaalt tot
het huidige aantal van 302. Meestal
worden een twaalf ja-knikkers in een
ring geplaatst, die dan tezamen uit
monden in een meetstation. Het zou
te water wordt uit de drabbige, don-
kei-bruine oliebrij gehaald, waardoor
het zoutgehalte van de olie wordt ge
reduceerd tot 40 Met het meege
komen aardgas worden de ovens in
de meetstations gestookt, waarmee de
olie weer wordt verwarmd tot 40
graden Celsius. De temperatuur van
ae olie, die ondergronds 37 graden
bedraagt, is namelijk aan de opper
vlakte gedaald tot 20 graden, en tQch
is 40 graden noodzakelijk omdat de
ze zware olie anders niet „door de
bocht" komt, zoals het in vakjargon
heet.
Langs electrische en chemische
weg wordt het zoute water dan bij het
verlaadstation uit de olie gehaald,
tot er minder dan 1 water en min
der dan 100 gram zout per m3 in zit.
Dit is namelijk de minimum-eis, die
door de raffinaderij gesteld wordt.
Het is, alsof zij er op wijzen, dat
de aarde niet bereid is, haar schatten
af te staan in een door de mens gedic
teerd jachtig tempo. De ja-knikkers
spreken in ae stilte op hun indruk
wekkende manier de taal der natuur.
Toch is die rust slechts schijnbaar.
Daarvan wordt men zich bewust wan
neer men overlegt, dat de mens over
al ter wereld bezig is, in hooguit drie
eeuwen uit te putten wat de aarde in
drie milliard jaren aan vloeibare ener
gie voor de mens heeft opgetast.
Kansen 1 op 13
Vraagt men de technici van de Ne
derlandse Aardolie Maatschappij naar
de kans op het aantreffen van verde
re vindplaatsen in ons land, dan wor
den zij voorzichtig in hun uitlatingen.
Zg wijzen er op, dat men langs gravi-
metrische en seismische weg eerst
een anticlinaal moet opzoeken, al
staat het dan nog niet vast dat er in
zulk een anticlinaal olie en/of gas
voorkomt. Men kan niet dieper gaan
dan tot een 800 a 950 meter, de geolo
gische periode van het Onder Krijt.
Daaronder bevindt zich carboon en
het heeft geen zin, in die lagen naar
olie te zoeken.
Men heeft tot dusver kunnen vast
stellen, dat in Nederland 1 op 13 bo
ringen succes heeft, tegen in Noord-
Amerika 1 op 10 en in overig West-
Europa 1 op 20 k 40. Daarbij is het
interessant, te bedenken dat met de
bouw van een boortoren een millioen
gulden gemoeid is voordat men zelfs
maar kan beginnen.
De Ned. Aardolie Maanschappij ge
bruikte transportabele boortorens,
die na gebruik weer worden afgebro
ken en naar elders vervoerd. Van
daar, dat het landschap er in Zuid-
Oost-Drenthe ook anders uitziet dan
in de aangrenzende olievelden van
Duitsland. In Nederland ziet men
slechts enkele boortorens staan, in
Duitsland vele honderden.
Nog 15 millioen ton
Eerst in 1943 ontstonden er defini
tieve aanwijzingen, dat er in Twente
en Drenthe oliezandlagen van eco
nomisch exploitecrbare afmetingen
werden aangetroffen. Dat was toen
een ontdekking, die met gemengde
gevoelens werd begroet, want het
was de grote vraag, hoe, men deze
olie uit handen van de Duitsers zou
houden. Met veel gebureaucratiseer
en gecamoufleer is ait gelukt en toen
direct na de bevrijding de winning ter
hand werd genomen, bedroeg de jaar
productie nog slechts 5800 ton.
De drie jaren 1950-'53 steeg de pro
ductie geleidelijk van 704.000 naar
715.000 ton en de sprong naar 1954
met zyn 1.000.000 ton is dus aanzien
lijk. Maar deze stijgende lijn zal,
naar het zich laat aanzien, niet ver
der kunnen worden voortgezet. Men
hoopt nog een jaar of vgftien rond
een jaarproductie in deze orde van
grootte te kunnen blijven.
Zout water: 55
De reden hiervan moet men zoeken
in het zout. Met de olie wordt gas en
zout water omhooggepompt. Het zou
te water komt deels vrij mee, deels
geëmulgeerd. Op het ogenblik is dit
zoutwatergehalte opgelopen tot rond
55% en men neemt aan, dat hiermee
wel ongeveer de grens bereikt is. Bij
een hoger zoutgehalte zou het af-
HAAN. Het is volkomen mis in het
vrijgezellendorp Grevenbricht (Lim
burg). Tijdens de jongste stormen is
daar de vrijgezellen-haan van de to
ren gewaaiden laat hij nu te
rechtgekomen zijn vlak naast een
kippenhok
DURE HANDEN. Het is natuurlijk
weer in Amerika, maar desondanks
kan het toch wel waar zijn. In het
land van Uncle Sam loopt de mari-
onnetten-speler Sid Krofft rond. Hij
heeft zijn handen verzekerd voor
200.000 gulden
KLASSIEK. De Franse minister
van financiën Edgar Fa-ure heeft ver-
teld, waarom hij alleen maar van
amusementsmuziek houdt en een af
grijzen heeft van klassieke muziek:
„Het komt door myn zuster Hen-
riëtte. Die heeft een eerste prijs ge
haald op het Parijse conservatorium...
Ik heb al te veel klassieke muziek uit
haar piano horen opwellen".
IJZIG. De dag voor Kerstmis is in
de Weense ambtelijke bureaux ijzig
verlopen.... De ambtenaren zaten
zwijgend achter hun schrijftafels. Op
Oudejaarsdag zal het precies zo zijn.,
als maar vastgeplakt zullen ze zitten
op de bureaukruk en het zal geen
handjesschudden, praatje maken, goe
de wensen, hartelijk gelach enz. zijn...
De alleropperste kanselier van de
Oostenrijkse republiek heeft namelijk
een bevel laten uitgaan dat geluk
wensen onder kantoortijd „taboe"
zijn.... Nu hullen de Weense ambte
naren zich in ijzig zwijgen tot na
Nieuwjaar!!!
De olie, die men dan overhoudt,
wordt verwarmd tot 70 graden
en vervolgens in de trein ge
pompt. Gedurende de treinreis
koelt zij weer af en bfl aankomst
in Pernis is zg opnieuw 40 gra
den, De temperatuur zou nog la
ger zgn wanneer de parafine zich
niet afzette op de wanden van de
ketelwagons en zo een bescher
mende laag vormde. Maar deze
zelfde paraffine is er mede oor
zaak van dat men nooit een pijp
leiding van Schoonebeek naar
Pernis zou kunnen leggen, daar
er dan wel om de 500 meter een
pompstation met verwarmingsin
stallatie zou moeten staan.
Machinesgeen mensen
Het valt steeds weer op, wanneer
men door de Schoonbeeker dreven
rijdt, dat men zo weinig mensen ziet.
Zo'n ja-knikker wordt slechts enkele
malen per dag bezocht door een man
op een motorfiets, die even een paar
(Vervolg op pag. 4)
Herschoolde agrariërs
naar Australië.
Op 4 Jan. vertrekt met de „Water
man" uit Rotterdam een groep
van 22 emigranten naar Australië,
die allen aan daarvoor bestemde cen
tra een scholingscursus in de landar
beid hebben gevolgd. Deze emigran
ten waren oorspronkelijk afkomstig
uit beroepsklassen, die weinig moge
lijkheden tot emigratie naar Austra
lië bieden.
Zoals bekend is, bestaan voor de
uitoefening van het agrarisch be
roep in Australië goede mogelijkhe
den. Het is de eerste keer, dat een
groep in de landbouw herschoolde
emigranten naar Australië vertrekt.
NEHROE
GEEN CAESAR.
Bewordering voor
Engeland.
Mevrouw Krisjna Nehroe Hoethee-
sing, jongere zuster van de Indische
premier, heeft in een artikel van het
Amerikaanse maandblad „Ladies Ho
me Journal" Nehroe beschreven als
een man met alle voorwaarden en
eigenschappen voor een dictator, nl.
grote populariteit, een sterke wil, be
kwaamheid, hardheid, onverdraag
zaamheid jegens anderen en een ze
kere minachting voor de zwakke en
onbekwame.
Mannen als Nehroe met al hun ca
paciteiten voor groot en goed werk
zijn niet veilig in een democratie. Hij
noemt zichzelf een democraat en so
cialist en doet dat ongetwijfeld in al
le oprechtheid, maar iedere psycho
loog weet dat de geest uiteindelijk het
hart gehoorzaam is, aldus zijn zuster.
Er lag een gevaar voor India en
Nehroe in de mogelijkheid, dat Nehroe
in zichzelf een Caesar zou zien.
Mevrouw Hoetheesing wijdde uit
over de bewondering van haar broer
voor Engeland. Gandhi had eens bij
wijze van grapje gezegd, dat Nehroe,
als hij in zijn slaap praatte. Engels
sprak. Sinds de onafhankelijkheid van
India had hij gepoogd Hindoestani te
spreken. Thuis werd echter meer En
gels dan Hindoestani gesproken. Lord
en lady Mountbatten (lord Mountbat-
ten was de laatste onderkoning van
India) blijven zijn beste vrienden.
In de haven van Singapore wordt op
liet ogenblik verwoed gevochten om
het behoud van het Deense schip
Leixa Maerslc", dat, na in deze ha
ven geladen te zijn, tijdens het vertrek
brand aan boord kreeg en-één laaien
de vuurzee werd. Het schip was o.m.
geladen met carbid, zodat het blussen
met alleen zeer moeilijk, maar ook
buitengewoon gevaarlijk wordt ge-
gemaakt. Foto: De Leixa Maerslc"
brandend in de haven van Singapore,
waar de hemel door zware rookwol
ken wordt verduisterd.
Radiografisch over ge brachte
telefoto).
Nehroe was zich zeer bewust van
zijn plaats in de geschiedenis als de
eerste leider van een onafhankelijk
India. Hij koesterde eerzucht voor In
dia. In de ogen van de wereld is hij
ongetwijfeld de enige man in India
die het land kon leiden in deze moei
lijke tg'den. Toch lag er gevaar in zo
wel voor hemzelf als voor India hem
te veel te bewieroken. Om in zijn ei
gen woorden te spreken: „Dit moet
Koninklijke familie naar
Sankt Anton
Uitgeleide gedaan door Prins Bern-
hard en Prinses Marijke zijn de Ko
ningin en de oudste drie prinsessen
gisteren per trein uit Baarn vertrok
ken naar Sankt Anton in Oostenrijk.
Prins Bernhard zal over enkele da
gen vertrekken en wordt met Oude
jaar in Sankt Anton verwacht.
Prinses Marijke zal haar zusjes dit
maal niet vergezellen maar gaat twee
weken logeren in het zeer zonnige
Zwitserse dorpje Villars.
Zij zal verbhjven in een „Home
d'Enfants" met een twintigtal jon
gens en meisjes van verschillende na
tionaliteiten en aldaar met kinderen
van haar eigen leeftijd de sledesport
en het schaatsenrijden kunnen beoe
fenen, waartoe in St. Anton weinig
gelegenheid bestaat.
In het gezelschap dat de winter
sportreis van de Koningin meemaakt
bevinden zich gen.-majoor Pahud de
Mortanges, mevrouw Pahud de Mor-
tanges en hun oudste dochter, kapt.
lt. ter zee Stegeman en mevrouw
Stegeman, eveneens vergezeld van
hun oudste dochter.
Meer en langer licht op de
wegen gewenst.
De K.N.A.C. heeft zich tot de di
recteur-generaal van de rijkswater
staat gewend met het verzoek te be
vorderen dat de lantaarns op de van
een verlichting voorziene rijkswegen
's nachts langer blyven branden.
De intensiteit van het verkeer wel
ke ook na middernacht nog groot is,
rechtvaardigt naar de mening van de
K.N.A.C. dit verzoek, de verlichting
niet om 12 uur 's avonds uit te scha
kelen of op halve kracht te laten
branden zoals thans geschiedt.
Ook bg zware mist verdient het
beteugeld worden, we willen geen I naar het oordeel van de automobiel-
Caesars", aldus mevrouw Hoethee- club aanbeveling de verlichting volle-
sing in de „Ladies Home Journal". I dig te laten branden.
De Nederlandse Televisie-Stichting
heeft Maandagavond haar eerste di-
■tecte uitzending gegeven uit de ge
heel nieuwe studio te Bussum. Óp.
gevoerd werd ,,De Dynastie der Zand
lopers", waarin onder andere optrad
het Nieuwe Nationale Ballet onder
leiding van Sonja Gaskell. De decors
waren van Peter Zwart en het geheel
stond onder leiding van Peter Koen
van de N.C.R.V. Foto: Het Nieuwe
Nationale Ballet in de nieuwe tele-
visie-studio voor de camera tijdens de
generale repetitie.
Rumoer rond
Joris Diels
Kerstspel ging niet door.
Joris Diels, de vroegere directeur
van de Koninklijke Nederlandse
Schouwburg te Antwerpen was door
het gemeentebestuur van Antwerpen
aangezocht gedurende de feestdagen
het kerstspel van Henry Gheon „Zwer
vers om de kribbe" te regisseren. Van
de zijde der Antwerpse verzetsbewe
ging was hevig geageerd tegen dit we-
deroptreden van Joris Diels, die men
verwijt gecollaboreerd te hebben met
de Duitsers.
Dagenlang stonden voor de ingang
van de schouwburg gewezen leden van
het verzet met hun vaandels opge
steld. Om wanordelijkheden te vermij
den, heeft burgemeester Craeybeckx
thans besloten dit Kerstspel af te las
ten. De „Gazet van Antwerpen"
schrijft, dat het een slechte indruk
heeft gemaakt dat hetzelfde gemeen
tebestuur dat Joris Diels opdracht gaf
op te treden als gastregisseur, nu te
rugkrabbelt. omdat het relletjes
vreest. Het blad .Het Volk" is van
cordeel, dat burgemeester Craeybeckx
blijk heeft gegeven van zeer weinig
moed. Het blad wijst er op, dat Joris
Diels reeds vele jaren geleden door de
krijgsraad is vrijgsproken.
CONFERENTIE DER COLOMBO-LANDEN
Ook voorbereiding van Afrikaans-
Aziatische conferentie.
De conferentie van de vijf Aziatische premiers in Bogor ter opstelling van
een lijst van uit te nodigen landen voor de volgend jaar in Bandoeng te
honden Afrikaans-Aziatische conferentie en het vaststellen van de agenda
van die conferentie, wordt in Djakarta van het grootste belang geacht.
Hoewel de agenda van de tweede bijeenkomst der vijf premiers (de eer
ste is in April in Colombo gehouden) beperkt is, zijn waarnemers van me
ning, dat zij het mogelijk wellicht informeel een reeks actuele proble
men in de gesprekken tussen de vijf staatslieden de revue zal passeren. De
voornaamste taak zien waarnemers in het pogen de twee wereldblokken na
der tot elkaar te brengen.
Zij menen, dat de samenkomst vanl goeddeels zal zijn gewijd, naast de be
de premiers van Ceylon, India, Paki- spreking van de officiële agenda: de
stan, Birma en Indonesië daaraan voorbereiding van de Afrikaans-Azia
tische conferentie. Het opstellen van
de lijst van de daartoe uit te nodigen
landen is een aangelegenheid, die naar
men aanneemt, niet zonder moeilijk
heden zal kunnen verlopen. Blijkens
persberichten uit de betrokken hoofd
steden, wisselen de meningen over de
wenselijke omvang van de uïtnodi-
gingslijst van de Afrikaans-Aziatische
groep in de Verenigde Naties tot zo
veel mogelijk Aziatische en Afrikaan
se landen als mogelijk is, met inbe
grip van de Chinese volksrepubliek
en Japan.
Een ander vraagstuk vormen de nog
niet onafhankelijke gebieden, zoals de
Noordafrikaanse. Ook het opstellen
van de agenda zal minder eenvoudig
zijn dan velen verwachten. Een voor
aanstaand Indonesisch diplomaat ver
klaarde aan P.IA., dat de agenda tot
grondslag moet hebben het streven
om de Westelijke en Oostelijke blok
ken tot elkaar te brengen. Aan de
hand van de agenda zullen dan defini
tief de landen moeten worden uitge
nodigd, die geacht kunnen worden
hetzelfde standpunt in te nemen voor
de verwezenlijking van deze taak.
Ongenode gasten.
Drie ongenode gasten zijn gisteren
in Djakarta aangekomen om de eer
ste ministers van de Colombolanden
te bewegen de Arabische zaak in
Noord-Afrika en Israël te verdedigen
Twee vertegenwoordigers van de
vereniging voor nationale vrijheid
voor Noord-Afrika, Houssain Ait Ah
med en Mohammed Yazid, verklaar
den tegenover journalisten bij hun
aankomst in Djakarta, dat zij hoop
ten aan dezelfde tafel te zitten als de
mmister-presiJenten. Maar indien dit
niet kon, hoopten zij tenminste, dat
de kwestie van „bevrijding van de
Franse overheersing in Marokko, Al-
gerië en Tunesië" door de Colombo
landen op de ontwerp-agenda zou
worden geplaatst.
De derde niet-uitgenodigde gast is
Ramadhan, een leidend lid van de Is
lamitische broederschap, die secreta
ris-generaal is van de Islamitische
conferentie in Jeruzalem Hij zei. dal
hij de Aziatische premiers een memo
randum zou overhandigen waarin hen
gevraagd wordt aandacht te besteden
aan de behandeling van Mohamme
danen in Israël.
WERELD VAN SCHIJNBARE RUST
Het Wereldgebeuren
Tierelantijnen
Op 21 December is in Rusland de
geboortedag van Stalin her
dacht. Voorzover het de kran
ten en tijdschriften betreft was de
herdenking sober. Er was geen ver
heerlijking van Stalin als de grootste
veldheer aller tijden of als de groot
ste staatsman aller tgden, zoals men
Stalin reeds eerder herdacht. Er wa
ren alleen maar artikelen over Stalin
als de grootste theoriticus van het
communisme, de man, die naast Marx
en Lenin is bijgezet in het pantheon
der grote leraren.
Betekent dit. dat men de herin
nering aan Stalin zachtkens laat weg
zakken in het Sowjet Unie? Naar de
mening van verscheidene scribenten
buiten de Sowjet Unie moet die
vraag bevestigend beantwoord wor
den.
Het trof wel, dat enkele dagen te
voren Kroestsjef, de secretaris
generaal van de communistische
partij banbliksems had geslingerd
naar de Russische architecten, die
nog altijd probeerden in de Stalin-
stgl te bouwen.
Dat is de stijl van de versierde pi
laren, de torentjes met byzantijnse
slaapmutsjes en de vele tierelalhtijn-
nen. Kroesjtsjef is over dat suiker-
goed-gedoe weinig te spreken. Het
moet nu alles hypermodern worden.
Recht-toe, recht-aan en sober
Het moderne Rusland denkt in be
ton en staal. Met als versiering wat
marmer omdat marmer toevallig in
Rusland ruimschoots beschikbaar is
tegen billgke prijs
De Sowjet-regering zelve heeft
reeds de half-Oosterse weelde
van het Kremlin veriaten. Al
leen Molotow hulst er nog, maar hij
zal binnenkort ook wel overstappen
naar een van de hypermoderne ge
bouwen, die elders in Moskou verre
zen zijn. Dan wordt het Kremlin een
museumeen overblijfsel uit het
Tsaristische verleden, dat slechts aan
zo weinigen van het Russische volk
welvaart en weelde bracht.
Een enkel overblijfsel uit de Stalin-
tijd is echter nog gebleven en
daarvan kreeg de wereld juist een
dag voor Kerstmis een nieuw bewijs:
dat is het verschijnsel van de execu
ties.
Men maakte in Moskou bekend, dat
de vroegere minister van staatsveilig
heid Abakoemof met drie van zjjn
ambtenaren was veroordeeld. Dit
maal was niet het koord, maar de
kogel het middel, waarmee een einde
werd gemaakt aan het leven van een
oud-minister. De oud-minister zelve
was overigens al bij de vorming van
het kabinet Malenkow buiten de rege
ring gehouden.
Daarna heeft men blijkbaar ontdekt
dat hij een partijganger van L. Be-
ria was, die vorig jaar kort voor
Kerstmis werd doodgeschoten.
Wanneer men weet, dat Abakoemof
een tijd lang particulier secretaris
was van Malenkow toen nog geen
minister-president dan krggt men
toch wel een trieste indruk van het
leven daar aan de top in Moskou.
Men vindt het daar nog altijd heel
gewoon, dat men na het ontslag van
zijn naaste medewerkers even het
vuurpeleton te hulp roept om het
laatste getuigschrift uit te reiken.
In verband met deze jongste execu
tie probeert de New York Times
de vraag te beantwoorden of er
nog altijd een strijd om de macht
gaande is in de hoogste Sowjet-krin-
gen.
Het blad slaagde er in enkele uiterst
zwakke maar desondanks veelzeg-
fende aanwijzingen te vinden. Zo
ijvoorbeeld publiceerde het orgaan
van de communistische partij (de
Prawda) het artikel van Kroestsjef
over de tierelantijnen-architecten,
maar het blad van de Russische re
gering (de Izwestja) zweeg er totaal
over.
Opvallend was ook. dat alleen
Kroestsjef de nieuwe uitspraak van
het Centraal Comité der partij over
de godsdienst alleen ondertekende. En
evenzeer opvallend was het, dat een
plaatselijk blad in Tasjkent een grote
speech van Kroestsjef over de verho
ging van de katoenproductie publi
ceerde, terwijl de grote Russische bla
den er totaal geen aandacht aan
schonken. Deze reeks verschijnselen
geeft te denkenStuit Kroestsjef
op tegenwerkende krachten En ont
wikkelt zich een nieuwe controverse
in Moskou?
N. KROESTSJEF...
weg met de tierelantijnenarchitecten.
Kolendampvergiftiging te
Uddel.
Bij de weduwe Stegeman te Uddel
(Gld.) heeft zich in de Kerstnacht 'n
ernstig geval van kolendampvergif
tiging voorgedaan. Een bg haar in
wonende zoon vond 's morgens zijn
moeder en zuster bewegingloos in
bed. Bij onderzoek bleek de moeder
overleden te zijn. De dochter werd
buiten kennis naar het ziekenhuis te
Apeldoorn vervoerd, waar zij twee
dagen bewusteloos heeft gelegen. Zij
it gisteren weer bijgekomen.