PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
ZEELAND PARAAT BIJ WATERGEWELD
Nieuwe dijkgedeelten kregen
het zwaar te verduren
BILT
Bevolking van Noord-Beveland
verwachting
m gespannen
Snel en doortastend optreden tegen
dreigende calamiteiten
STAVENISSE RIEP HULP IN
VAN KON. LANDMACHT
DE
VERWACHT...
197e Jaargang-No. 303
Dagblad uitgave van de firma
Provinciale Zeeuwse Courant.
Directie: F. van de Velde en F. B.
den Boer. Adjunct: W. de Pagter.
Hoofdred.: G. Ballintijn; Pl.-verv.:
W. Leertouwer.
ABONNEMENTSPRIJS 47 cent per
week; f 5.85 p. kw.; fr. p. p. f 6.10
per kw. Losse nummers 10 cent.
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESSE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Vrijdag 24 Dec. 1954
ADVERTENTIEPRIJS 22 cent per
mm. Minimum p. advertentie f 3.
Ing. mededelingen driemaal tarief.
Kleine advertenties (max. 8 regels»
van 1—5 regels f LIedere regel
meer 20 cent. ..Brieven of adrea
Bureau v. d- Blad" 25 cent meer.
Giro No. 359300 P.Z.C.. Middelburg.
Bur. Vlisslngen, Walstr. 58—60, telef. 2355 4 lijnen (b.g.g. 2861 of 304):Middelburg. Markt 51. telef. 3841; Goes, Lange Vorststr. 63, telef. 2475 (b.g.g. 2228); Oostburg, Tinlandstr. 2, telef. 16; Terneuzen, Brouwerijstr. 2; Zierikzee. N. Bogcrds'-r. C 160. telef. 26
GISTEREN HAD ZEELAND opnieuw een felle aan
val te doorstaan van wilde zeeën, die op
gezweept door een hevige storm op ver
schillende plaatsen ernstige beschadigingen aan de
zeeweringen veroorzaakten. Maar men bleek paraat:
het dijkleger stond gereed en overal in de provincie
werden ijlings voorzieningen getroffen, waardoor ge
lukkig ernstige calamiteiten uitbleven. Toen wij laat
in de nacht nog een onderhoud hadden met enkele
waterstaatinstanties, bleek dat het algemene beeld
van de situatie tenslotte niet ongunstig was. Bescha
digingen waren met name ontstaan op diverse plaat
sen in de nieuwe dijken, die nog vers zijn en daardoor
ook kwetsbaarder. Zowel op Tholen, Noord- en Zuid-
Beveland, Schouwen en Zeeuwsch-Vlaanderen moest
snel worden ingegrepen, doordat juist de zeewerin
gen, die na de ramp waren aangelegd, boven de
steenglooiingen rake klappen hadden gekregen. Met
riet, rijsbeslag, zandzakken en op Schouwen bij de
ringdijk van Schelphoek zelfs met asfalt werd in
koortsachtige haast gewerkt om wind en water voor
te blijven. En dat lukte
Overigens heeft het er danig om gespannen en de
Windkracht nam gisteravond af
Omstreeks half twee Donderdagmiddag de situatie begon toen critiek
te worden had de wind een snelheid van 19 meter per seconde, hetgeen
neerkomt op zware storm. In de loop van de middag en avond verminderde
deze snelheid tot 15 meter, terwijl de daling geleidelijk verder ging. De
hoogwaterstand was gemiddeld 1.80 meter hoger dan normaal, maar deze
„opzet" was 's nachts reeds teruggelopen tot ca. 80 cm. Tot evacuatie be
hoefde nergens te worden besloten, al werden wel op diverse plaatsen,
vooral in de polders, ouden van dagen en kinderen naar de bebouwde kom
men gebracht.
Bij het bekend worden van de
eerste meldingen van verwachte
hoogwaterstanden op Schouwen-Dui-
veland troffen de daartoe ingestelde
instanties maatregelen.
Eerste zorg waren de havens, die
zich altijd zwakke plekken in de wa
terkering hebben betoond. Overal
kwam het dijkleger in actie. Besturen
van waterschappen, polderbesturen
en personeel van de verschillende
diensten zijn de gehele dag actief be-
zig geweest om onheil te voorkomen.
De voorzitter en de griffier van het
Waterschap Schouwen hielden voort
durend inspecties op de bedreigde
ponten.
Bij de Prommelsluis werden zak
ken met klei ter versteviging gelegd.
De omgeving van het Dijlewater liep
geen direct gevaar; de toestand was
Uit Burgh werd geringe schade aan
de dijk gemeld. Voornamelijk vindt
Paraat
De zee en de Noord-Westerstormen
hebben deze week hun krachten
geprobeerd op de Nederlandse
zeeweringen. Hoewel niet overal het
water weerstaan kon worden was
Donderdagnacht de toestand toch zó,
dat de aanval van de erfvijand met
succes was afgeslagen
In Zeeland waren alle organisaties,
die voor het afweren van calamiteiten
in het leven zijn geroepen, ten volle
paraat.
Zonder ook maar een schijn van
vrees of paniek werden in ijltempo
alle maatregelen genomen om het
hoofd te kunnen bieden aan dreigen
de gevaren.
Dat wekte groot vertrouwen en
daarom is hier een woord van
warme waardering op zijn plaats
voor alle mannen en vrouwen, die
ogenblikkelijk bereid waren zich ge
heel in tc zetten voor het vervullen
van hun plicht.
Wij denken hierbij aan het dijkle
ger, aan Bescherming Bevolking, aan
het Rode Kruis, aan de Rijks- en pro
vinciale waterstaten, aan de gemeen
tebesturen in de bedreigde gemeen
ten, de polder- en waterschapsbestu
ren, de provinciale griffie, het eva
cuatie-commissariaat en de mannen
van de landmacht, de luchtmacht en
de marine.
Al deze diensten hebben tezamen
een voortreffelijk gecoördineerde
activiteit ontplooid, waarbij dui
delijk bleek, dat men tot grote dingen
in staat is, wanneer dat onverhoopt
r.odig zou zijn.
Gelukkig kwam men ditmaal niet
aan grote dingen toe. Waarvoor ieder
uit de grond van het hart dankbaar
zal zijn 11
deze zijn oorzaak in de aanwezigheid
van de bunkers, waar verse klei op
gebracht is zonder grasmat. De be
woners van Burghsluis werden door
de burgemeester en wethouders van
Burgh in de gelegenheid gesteld voor
de nacht gastvrij onderdak te vinden
in een cantine van het kamp Dijkher
stel, gelegen op een terrein, dat door
opspuiting veilig is.
Zierikzee beleefde Donderdag enke
le ang3tige uren. Om 11 uur bereikte
het water de kademuur, zodat het be
vel tot plaatsen van de vloedplanken
gegeven werd. De bewoners van de
lager gelegen delen van de stad
brachten hun inboedel op zolder in
veiligheid. Het Havenplein was wel
dra eén groot parkeerterrein, daar
eigenaars van auto's hier hun voer
tuigen een veilige plaats gaven. Om
half twee bereikte het water, opge
zweept door windstoten en regen
buien, een hoogtepunt. Op sommige
plaatsen hadden vloedplanken een
watermassa van een halve meter te
weerstaan. Van verschillende huizen
liepen de kelders vol, terwijl in som
mige percelen, o.m. het bureau van
de Centrale Dienst het water binnen
spoelde.
Hef gemeentebestuur achtte het
raadzaam een deel van de bevol
king mede te delen zich gereed te
houden om bij het eerste alarm
naar het daartoe vastgestelde eva
cuatie-adres te vertrekken.
Bij het z.g. „Gat van W. van der
Weele" onder de gemeente Oosterland
versterkte de Ned. Heide Maatschap-
pg de dijken.
De dijk bjj Viane liep groot ge
vaar door een losgeslagen zolder
schuit, die tegen de dijk sloeg. Er
was om de dijk te behouden geen
andere, oplossmg dan het schip te
laten zinken. Het dijkleger, ver
sterkt door 100 man van de Ned.
waterstaatsmensen waren dan ook uiterst verheugd,
dat de wind gisteravond in kracht afnam. Bij de ramp
van 1953 was er sprake van een samengaan van drie
factoren, namelijk opstuwing van water, storm en
springtij. Opnieuw had men dit keer met opstuwing en
storm te maken, maar gelukkig was er ditmaal geen
springtij. Zo werd in Vlissingen tijdens het hoog water
van Donderdagmiddag een waterstand van plus 3.55
meter genoteerd, terwijl dat in de rampnacht precies
één meter hoger was. Bovendien was er één grote
factor, die er mede toe bijdroeg, dat ditmaal de cala
miteiten tot het uiterste werden beperkt: sinds de
ramp is immers een doeltreffende organisatie opge
bouwd met betrekking tot de dijkbewaking, terwijl
ook gebruik kon worden gemaakt van de verbindings
diensten der B.B. De mobilofoon-installaties van deze
dienst hebben ^uitmuntend werk verricht. Zo achtte de
burgemeester van Stavenisse het gisteravond noodza
kelijk om militaire hulp in te roepen, welk verzoek tfa
de B.B. de Commissaris der Koningin bereikte. In de
loop van de avond werden 150 man militairen uit
Oorschot ter beschikking gesteld.
Onder Duivendgke kwam het water
2.20 m boven de verwachte stand.
Buiten Zierikzee, voorbij de gasfa
briek, verzakte de Scheepstimmerdijk
een halve meter. Werkploegen trof
fen hier een noodvoorziening.
EST BROUWERSHAVEN.
De situatie in Brouwershaven was
kritiek te noemen. Door tijdig ingrij
pen van de bevolking en een groep
militairen kon de dam aan de haven
tijdens de vloed van Donderdagmid
dag behouden blijven. Het was de
hoogste waterstand sinds 1 Februari
1953, namelijk 3.10 meter boven N.A.
P. De havendijk werd beschadigd.
Dijkwachters patrouilleerden de he
le dag en nacht; de bedreigde punten
werden met zandzakken versterkt
door de mannelijke bewoners, die
door de burgemeester waren opgeroe
pen. In verscheidene huizen aan de
haven is het water binnengedrongen
tengevolge van lekkage in de funde
ringen en in de vloedplanken.
Redacteuren
vieren Kerstfeest.
Teneinde onze redacteuren en me
dewerkers in staat te stellen het
Kerstfeest in de huiselijke kring
te vieren, zullen er gedurende de
Kerstdagen door hen geen versla
gen worden gemaakt van verga
deringen, bijeenkomsten enz.
Mochten er verenigingsbesturen
zijn, die toch een verslag van een
bijeenkomst gepubliceerd willen
zien, dan verzoeken wjj hun. zelf
een verslag te maken en dat aan
ons toe te zenden.
Redactie P. Z. C.
Donderdagavond werden na een daartoe door de burgemeester van Sta
venisse gedaan verzoek 150 militairen van de Kon. Landmacht uit de le
gerplaats Oirschot (N.B.) naar Stavenisse gedirigeerd. De Scheldsedijk
was ernstig beschadigd op de na de Februariramp herstelde gedeelten en
men vreesde met de eigen mensen er stond honderd man uit Stavenisse
ter beschikking de situatie niet meester te kunnen blijven. De Commis
saris der Koningin in Zeeland, jfir. mr. A. F. C. de Casembroot, gaf toe
stemming de hulp van de landmacht in te roepen. Omstreeks 2 uur heden
morgen arriveerden de militairen.
Donderdagmiddag werd in Stave
nisse een waterstand van 3.80 m bo
ven N.A.P. gemeten en de hoogste
stand werd in de afgelopen nacht
tussen twee en vier uur verwacht. In
de avonduren was het water gezakt
tot 2 meter plus N.A.P.
Grote bezorgdheid heerste Donder
dag op geheel Tholen en St. Philips-
land. Voor de Margarethapolder on
der Stavenisse was de situatie om
streeks half drie uiterst kritiek en het
gemeentebestuur adviseerde degenen,
die buiten de bebouwde kom woon
achtig zijn, dan ook zich naar de be
bouwde kom van Stavenisse te bege
ven. Reeds om een uur in de middag
was een waarschuwing uitgegaan om
meubilair e.d. naar de hoger gelegen
verdiepingen van de woonhuizen te
brengen en het daar te laten tot he
denmorgen. Ook landbouwmachines
en auto's werden naar hooggelegen
punten gebracht.
In de namiddag nam de waterstand
bij Stavenisse vrij snel af. doch ook
hier bleef waakzaamheid voor de
nacht geboden.
Na drie uur gistermiddag was in
Tholen, waar het alarmsysteem in
gereedheid was gebracht, de situatie
vrijwel ongevaarlijk.
In St. Philipsland rukten de dijk-
wachten ook op volledige sterkte uit
en voor menigeen waren het angstige
uren. Er werden verscheidene voor
zorgsmaatregelen genomen en zelfs
vertrokken sommige inwoners van
deze gemeente naar elders. Voorts
werden ook degenen, die op bedreig
de punten woonachtig waren, overge
bracht naar de kom van de gemeente.
OVER VLOEDPLANKEN.
In Scherpenïsse sloeg het water
Donderdagmiddag hoog over de
vloedplanken heen en ook hier achtte
men op dat tijdstip de toestand kri
tiek. Men ging er toe over uit de om
liggende polders ouden van dagen en
invaliden te evacueren.
In de Oudelandploder te St. Maar
tensdijk sloeg een gat van omstreeks
tien meter breed. Het dijkleger kwam
onmiddellijk in actie en met behulp
van zandzakken werd tot gisteravond
laat aan het herstel gewerkt. In de
coupure aan de Kooistraat te
Maartensdijk ontstond enige schade.
In St. Maartensdijk bleef men de ge
hele nacht waakzaam.
EILAND IN DE KOKENDE ZEE
Geen paniekstemming, maar toch....
Donderdag tegen het middaguur werden de mannen van het dykleger
op Noord-Beveland in het geweer geroepen en hoewel met de vloed van
gistermiddag gelukkig geen grote calamiteiten optraden, toch moesten
de mannen met name aan de Noordkust van het eiland in actie komen
om enkele ontstane beschadigingen tijdig te herstellen.
Noord-Beveland bood Donderdagmiddag een ongewoon beeld. Geen pa
niekstemming, maar tochvan het gewone, dagelijkse werk kwam er
niet veeL Tegen de middag waren op alle dorpen de mannen van het dijk
leger opgeroepen. Met spaden gewapend trokken zij naar de coupures en
de dijken, waar de tijd veelal met wachten werd bekort. Ook de wouwen
en kinderen hielden het moeilijk in huis uit. Vooral daar, waar men in
Februari 1953 de verschrikkingen van de stormvloed aan de lijve had on
dervonden. Men trok naar de zeekant en men schoolde er samenNa
twaalven was het eiland geïsoleerd.
De veerdammen werden overstroomd,
zodat de veerboten onbereikbaar wer
den. In Kortgene spoelde het water
geleidelijk over het havenplateau, tot
dat de loodsen en kantoren van de
landbouwcoöperatie geheel werden
omspoeld.
Rond twee uur was het vloed en
tegen die tijd kreeg vooral de
Noordzijde van het eiland het zeer
zwaar te verduren.
Met tomeloos geweld beukten de
woedende golven tegen de dijken
Vooral tussen Colijnsplaat en Wisse-
kerke had de schuimende watermassa
reeds bedenkelijk hoog de kruin vail
de dijk bereikt, terwijl af en toe, bij
zware windstoten uit het Noord-
Westen, grote watergordijnen over de
dijken sloegen. Om half drie werd te
Colijnsplaat een peil van 3.60 nieter
plus N.A.P. geregistreerd.
In de haven van Colgnsplaat wgs
er van de kade weinig meer te be
speuren. Als drijvende eilandjes in
een onstuimige zee lagen daar de
binnenschepen aan de meerpalen ver
ankerd, terwijl de bevolking van Co
lijnsplaat achter de befaamd gewor
den coupure aan de haven en langs
de dijk, het soms wat beangstigende
doch ook machtige schouwspel van
de aanstormende golven gadesloeg.
Tamelijk goed
„Tamelijk goed", zo schetste de
dijkgraaf van de Oud- en NieuW N.-
Bevelandpolder, de heer M. W. van
Arenthals, de situatie in deze om
geving. Er werd wat schade aan
stromatten van nieuw rijswerk aan
gericht, vooral bij de eerste inlaag
van de Oud Noord-Bevelandpolder.
Verder werden hier en daar een paar
kleine gaatjes in de dijkwand ge
slagen, doch toen het water was ge
zakt, is men direct begonnen met het
aanbrengen van rijsbeslag.
In de Thoornpolder onder Wissekerke
is echter, op dezelfde plaats waar in
Februari 1953 de bovengrond weg
gewerkt, om met behulp van zand
zakken het gevaar te keren.
Minder prettig was het ook voor
de bewoners langs de Spuidijk tc
Kamperland, het water, dat reeds be.
zit van het gehele havenplateau had
genomen en een grote hoop suiker
bieten en een klamp stro op de kade
omstroomde, was hier en daar in de
langs de dijk staande huisjes reeds
tot in de keukens doorgedrongen. En
zoals ook in de rampnacht was men
weer begonnen met het in veiligheid
brengen van het huisraad.
In de haven van Veere lag het be-
tonningsvaartuig „Veregat" schip
per Van Beveren gereed om op het
eerste sein uit te varen, wanneer dit
nodig is, naar Noord-Beveland, voor
zieken e.d. Verder zal, indien nodig,
de Zandkreek overgestoken kunnen
worden met een bootje van de
Noordhoek.
Zuid-Beveland
Ook op Zuid-Beveland zijn de dijk-
wachten in actie geweest om onmid
dellijk bg te kunnen springen indien
er iets met de dijken verkeerd zou
kunnen gaan. De dijk van de West-
veerpolder te Waarde kreeg het meest
te verduren. Tengevolge van de zwa
re golfslag ontstond er een klein gat
in de dijk, dat echter met behulp van
zandzakken werd gedicht om doorsij
peling te voorkomen.
/Vervolg op pag. 2)
Dreigend beukten de hoge golven
Vlissingem Boulevardmuur. Zeeland
wachtte gisteren in angstige span
ning af. Overal in de provincie wer
den de zeeweringen bedreigd, maar
gelukkig was men paraat. Op pagina
9 brengen wij een uitvoerige foto
reportage.
KORTE PREDICATIE
En het geschiedde
Luc. 2 1, 6, 15.
Tot driemaal keren deze simpele
ivoorden in Lucas' kroniek der ge
beurtenissen in en om Bethlehem te
rug. Ze hebben zo ongeveer de kracht
van het „en toen", waar wij onze ver
halen mee plegen te doorspekken. Of
zou er méér met deze drievoudige
herhaling gemeend zijn?
Eén ding is zeker: vooralsnog gaat
het (in vs. 1om de doodgewone
geschiedenis van elke dag: de ge
schiedenis van mensendie elkaar
overlast aandoen, die „van hoger-
hand" bevelen ontvangen en doorge
ven en uitvoerenNaar last of vreug
de, moeite of gemak wordt niet ge
vraagd: Augustus heeft gesproken,
daarmee uit.
Er klinkt een vermoeide toon in
dat eerste „en het geschiedde"!
voor de zoveelste maal vond weer
eens iemand het nodig zijn macht
te demonstreren„en deze dingen
worden zo moede, dat geen mens ze
vermag uit te spreken"!
In vs. 0 komen we de typische
kroniek-uitdrukking ,jen het geschied
de" wéér tegen: en het geschiedde
dat de dagen vervuld werden, dat zij
baren zouGing het in het eerste
vers van Lucas 2 over de Wereldge
schiedenis met haar eindeloze ver
moeienis, hier gaat het over de heils
geschiedenis! Is dit een andere ge
schiedenis? Ja en neen. Het is de
eeuwigheid indelend in de tiid, het is
Gods bemoeiing in nederdalende er-
barming met de xccrcld en haar „ge
schiedenis." In vs. 6 hebben we het
(diepe) niveau van vs. 1niet verla
ten: integendeel, daar is het, dat God
zijn geschiedenis beginnen laat, mid
den in de grijze werkelijkheid van
een wereld, die van zin en doel van
het geschieden nauwelijks nog weet
heeft. Dit tweede „en het geschied
de" heeft iets vrolijks: het zingt van
bevrijding en van thuiskomst: God
heeft tiaar ons omgezien
In vs. 15 komt het nog eens terug:
„en 't geschiedde, dat de herders tot
elkander sprakenLaten wij dan naar
Bethlehem gaan...misschien mo
gen wc zeggen, dat met dit ,jen het
geschieddede kerkgeschiedenis is
ingeluid, ménsen, doodgewone men
sen worden er bij betrokken, ja, om
hen is het zelfs begonnen.' Als déze
„geschiedenis", waarvan in vs. 15
sprake is, zou mislukken, dan zou Al
les mislukt zijn. Want het gaat God
om de voltooiing van Zijn Schepping,
om „nieuwe" lemelen en een „nieu
we" aarde, en het gaat God daarin
om de méns: dddrom werd het Woord
idees! En de herders zijn de eersten,
die in Bethlehem de „nieuwheid" des
levens vindenin aanbidding en ju
bel deel krijgen aan het nieuwe leven,
dat uit God en daarom eeuwig is, be
stemd voor elk die met hen mee voor
dit Eind klein wü worden.
Middelburg. E. Snéller.
AFNEMENDE WIND.
Harde tot krachtige wind tussen
Noord-West en Noord. Guur weer met
regen-, hagel- of sneeuwbuien.
ZON* EN* MAAN.
25 December
8.48
8.58
8.48
9.34
26 December
Zon op
Maan op
27 December
Zon op 8.48
Maan op 10.02
onder 16.32
onder 16.44
onder 16.34
onder 19.05
