Johannes Gerardus Strijdom': de
nieuwe premier van Zuid-Afrika
its
REGERING ZAL TOEZIEN OP
PRIJSVERHOGINGEN
SLAGER UIT URSUM STAK
EIGEN SLAGERIJ IN BRAND
I
I
citde AETHER
WOENSDAG 22 DECEMBER 1954.
PROVINCIALE SSEBUW8B COURANT
VERWACHTINGEN HOOG GESPANNEN
„De Leeuw van het Noordenis groot
vriend van Nederland
(Van onze correspondent ln Kaapstad).
De nieuwe eerste minister van Zuid-Afrika, de 61-jarige Johannes
Gerardus Strijdom, is geen diplomaat. Hij is een man, die gewend is om
ronduit te zeggen hoe hy over de dingen denkt, ook al geeft hy daarmee
van tyd tot tijd zyn tegenstanders een wapen In de handen. Zyn tegen
standers weten echter, dat Hans Strijdom daarnevens een man is van zijn
woord. Hij verandert niet meer van standpunt als hy eenmaal zijn mening
gezegd heeft.
In een politieke strijd van bijna dertig jaren ls deze Transvaalse politi
cus gehard. Daar was een tyd, dat hy de enige Nasionale parlementariër
was, die in Transvaal was overgebleven en nimmer heeft hy zó hard
voor zijn partij gewerkt als in die tijd. Zyn onverdroten stryd voor de Na
sionale gedachte, voor het recht van de Afrikaners, voor hun taal en hun
onafhankelijkheid, heeft hem onder zijn aanhangers de naam „Die leeu
van die Noord" bezorgd. Zijn populariteit, vooral in Transvaal, is, gemeten
naar Nederlandse maatstaven, bijna overdreven.
Men verwacht van hem, nu hij de
plaats van dr. Malan gaat innemen,
zeer veel. Misschien zelfs te veel.
Want ook minister Strijdom zal niet
ln een handomdraai de enorme pro
blemen van Zuid-Afrika kunnen op
lossen. Ook hij zal het vraagstuk van
de veelrassige samenleving niet met
een pennestreek kunnen afdoen; ook
hij zal niet binnen een of twee jaar 't
lievelingsideaal van de instelling ener
republikeinse staatsvorm kunnen ver-
werkelyken, hoezeer hij ook zelf
als geesteskind van Paul Kruger
met kracht dit ideaal moge hebben
gepredikt. En de Britse regering zal
tegenover Strijdom zeker niet een
soepeler houding aannemen, als hy de
kwestie van de incorporatie der
Britse protectoraten ter tafel brengt.
Een zaak die Smuts, Hertzog en Ma
lan onafgedaan moesten laten liggen,
zal ook door een sterke figuur als
Strydom stellig is, niet zonder meer
in het reine gebracht kunnen worden.
Geen vreemde banden
Toch krijgt men de indruk, dat de
overgrote meerderheid der Afrikaners
al deze wonderwerken uit de hand
van de nieuwe eerste minister ver
wacht. Dit is stellig tekenend voor
het grote vertrouwen, dat men in hem
stelt, maar het schept anderzijds het
gevaar, dat óf Strydom door zijn aan
hang gedwongen wordt met te veel
haast op te treden, óf dat zijn aan
hangers in hem teleurgesteld worden.
Hoewel zttn principes volkomen be
kend zijn, dient men af te wachten
wat zijn methodiek zal blyken te zijn.
Men kan aannemen, dat hij het ge
duld en de wijze voorzichtigheid van
dr. Malan vooralsnog mist, maar an
derzijds is hij een man met een groot
verantwoordelykheidsgevoel, die in
een reeks van jaren als minister in
J. G. STRIJDOM
Premier van Zuid-Afrika.
het Nasionale kabinet getoond heeft
een goed en secuur administrateur te
By de Engelssprekende Zuid-Afri
kaners is een grote mate van gere
serveerdheid voelbaar. Men weet, dat
Strijdom in de eerste, tweede en der
de plaats een Afrikaner is en dat hy
indien hy de tyd ryp acht, niet zal
aarzelen om ook de laatste band met
Engeland en het Gemenebest door te
snijden. Zyn politieke Ideaal ls (en hy
komt daar rond voor uit), een Repu
bliek Zuid-Afrika, vry van iedere bui
tenlandse invloed, los van alle vreem
de banden en met een eigen volkslied
en een eigen vlag. Dat hij ten aanzien
van de tweetaligheid (Engels en Af
rikaans) het constitutionele beginsel
van gelijkwaardigheid zal handhaven,
staat intussen wel vast.
Het is bekend, dat minister Stry
dom een groot vriend van Nederland
is. Ook in dit opzicht volgt hij de tra-
ditie-Kruger, die zich immers steeds
omringde met Nederlandse adviseurs
en ambtenaren. Ten opzichte van de
immigratie neemt de nieuwe premier
het standpunt in, dat een veel groter
emigrantenstroom in de Unie werk en
brood zal kunnen vinden en dat die
emigrantenstroom in de eerste plaats
uit Nederland zal moeten komen. De
verhouding met Nederland en de eco
nomische relaties met het land zyner
voorvaderen, zn by Strydom in goe
de handen. Hij zal zeker alles doen
wat in zijn vermogen ligt om de ban
den met Nederland zo sterk mogelyk
te maken.
Minister Strijdom begon als advo
caat, werd later boer (en als zodanig
een bekend fokker van Fries-bont
vee) en kwam al spoedig in de poli-
LEZERS SCHRIJVEN
V erkeersobstakel.
Nu volgens de op 2 en 4 dezer ge
houden verkeerstelling in de bocht
van de nieuwe uitvalsweg op de
Noordweg te St. Laurens blykt dat
het merendeel van het snelverkeer de
nieuwe uitvalsweg vermijdt en de ou
de weg volgt, moet deze bocht wel
een overduidelijk bewys zyn van een
onnodige en gevaarlijke verkeersbe-
lemmering. "Vooral in de winter met
mogelyk mist en gladde wegen ont
staat daar, inzonderheid voor het
zware verkeer als bussen en vracht
wagens, die zich door die bocht en
dan nog met een averechts taluud
moeten wringen toch wel een onnodi
ge en gevaarlijke situatie, om van een
verkeersverbetering helemaal maar
niet te spreken.
Gezien het resultaat van de telling,
zou het overweging verdienen om de
bestaande situatie spoedig te verbete
ren door de weg ter plaatse in zijn
oude en veilige toestand terug te
brengen! Zeer vele automobilisten
zouden het waarderen.
A. P. VERHULST
St. Laurens
WIJZIGING OMZETBELASTING
Administratieve verlichting
voor de middenstand
Op 1 Januari a.s. znl de nieuwe
wet op de omzetbelasting 1954 in
werking treden. Deze wet Brengt een
aantal veranderingen in de wyze,
waarop de belasting wordt geheven.
Deze wyzigingen zyn vooral van een
technisch karakter en hebben mede
tot doel, do middenstand moeite en
administratieve beslommeringen te
besparen, zo deelt men van de zyde
van het ministerie van economische
zaken mede.
In het nieuwe systeem zal de de
tailhandel over leveringen aan par
ticulieren geen omzetbelasting meer
behoeven af te dragen. Om niettemin
de opbrengst van de omzetbelasting
op ongeveer hetzelfde peil te hou
den, zal daartegenover bij de indu
strie een hoger percentage worden
geheven dan tevoren. In het alge
meen gesproken zal hierdoor het to
tale bedrag van de omzetbelasting,
dat drukt op de artikelen die de
kleinhandel aan particulieren levert,
niet hoger worden dan tot nu toe.
Uit een en ander volgt, dat de wij
ziging in de heffing van de omzet
belasting voor de industrie geen aan
leiding mag zyn de bestaande mar
ges uitgedrukt in geldbedragen
te verhogen met een groter be
drag dan dat, hetwelk rechtstreeks
voortvloeit uit de tariefsverhoging
van de omzetbelasting. Voorts ligt
het voor de hand, dat de detaillist
by het vaststellen van zijn marges
er rekening mede houdt, dat hy geen
omzetbelasting meer behoeft af te
dragen. Hij dient dus op zijn even
tueel ietwat hogere inkoopprijs
niet meer te leggen dan het geldbe
drag van de oude marge, vermin
derd met het bedrag van de niet
meer geheven 3 omzetbelasting.
Zoals uit het vorenstaande volgt,
zullen, behoudens een enkele uitzon
dering, de wyzigingen in de heffing
van de omzetbelasting geen motief
opleveren tot verhoging van de prij
zen in de winkels.
Het hiervoor medegedeelde geldt
voor merkartikelen met vastgestelde
prys, evenzeer als voor artikelen
waarvan de prys niet is gefixeerd.
De regering zal niet nalaten de
ontwikkeling van het prysverloop na
het invoeren van de nieuwe wet
nauwlettend te volgen en de oorza
ken van eventueel geconstateerde
prysverhoging op te sporen.
tiek. Jarenlang was hy lid van het
uarlement, waar hy bekend werd om
zijn bijzonder rondborstige, „onpoli
tieke" toespraken. Hy werd eredoctor
van de LTniversiteit van Pretoria,
maar stelt geen prys op het open
baar gebruik van de titel. In het ge
wone leven is hy een uiterst eenvou
dig, godsdienstig man. Hy is stroef,
lig, 0D
bijna achterdochtig en meestal ern
stig, maar hy kan een goede grap
waarderen en houdt er van, zyn
vrienden te plagen met him persoon-
ïyke eigenaardigheden. Hy is ge
trouwd met de dochter van een Gere
formeerd predikant; mevrouw Stry
dom is een zeer charmante, knappe
verschoning. Zy speelt uitstekend pia
no en is een deskundige in alles wat
met Beethoven te maken heeft.
De vyfde minister-president van de
Unie van Zuid-Afrika begint zyn
ambtsperiode onder het gelukkige
gesternte van een nog altya groeien
de welvaart. De expansie van de in
dustrie heeft nog steeds geen einde
genomen, de financiële situatie is ge
zonder dan ooit er er is sinds een lan
ge reeks van jaren geen onrust of
staking van betekenis in Zuid-Afrika
geweest. Bovendien heeft hy het voor
recht, dat zyn regering steunt op de
onverbroken eenheid van het Afrika-
nerdom, dat dank zy het titanen-
werk van dr. D. F. Malan aan
eengesmeed is tot een hecht en be
trouwbaar politiek blok van gelyk-
gezinde vaderlanders.
Recordprijzen voor bloemen
op Aalsmeerse veilingen.
Tengevolge van de zeer grote bui
tenlandse vraag naar Hollandse bloe
men, zyn de pry'zen op de Aalsmeerse
veilingen gestegen tot een record
hoogte.
Vooral uit Zweden, Duitsland, Zwit
serland en Italië komen orders om
steeds meer bloemen binnen. De ex
port werkt onder hoogspanning om
zoveel mogelyk aan deze aanvragen
te voldoen. Rode anjers noteerden
1.25 per stuk, seringen liepen op tot
2.50 per tak, euphorbia tot 1.10
per tak en helleborus per bosje van
10 stuks tot 4.90. Deze prijzen zyn
in de geschiedenis van de bloemen
handel niet eerder voorgekomen. Alle
andere soorten zyn in evenredig hoog
in prys.
Bij het -plaatsje Zurich op de Friese
oever aan het uiteinde van de afsluit
dijkis men op het ogenblik nog volop
bezig met het verrichten van herstel
werkzaamheden teneinde alle herinne
ringen aan de grote ramp uit te wis
sen en het achterliggende land zo
goed mogelijk tegen de winterse vla
gen te beschermen. Tevens heeft men
deze gelegenheid aangegrepen om de
noodzakelijke vernieuwingen aan de
Friese zeedijk uit te voeren. Foto: Ee
kijkje op enige leden van 't dijkleger,
druk in de weer met bazalf en zand
steen, dat straks de vloed zal keren.
Jood pleegde zelfmoord
in gevangenis van Cairo
Het Egyptische ministerie van bin
nenlandse zaken heeft bekend ge
maakt, dat de 37-jarige Max Bennett,
behorende tot een groep Joden die te
Cairo berecht worden op beschuldi
ging van spionnage, in de gevangenis
zelfmoord heeft gepleegd.
Bennett, voormalig functionaris van
de „Anglo Egyptian Motors Company"
is één van de dertien personen, die te
rechtstaan voor het opperste militai
re hof te Cairo op beschuldiging van
spionnage voor Israel en pogingen ge
bouwen in Cairo en Alexandrië op te
blazen.
Twee personen die uit Egypte ont
snapten worden bij verstek berecht.
Leger van V.S. in Europa
krijgt nieuwe bevelhebber
Luitenant-generaal Anthony C. Mc-
Auliffe, bevelhebber van de Ameri
kaanse parachutisten tijdens 't Duitse
Ardennenoffensief in 1944. zal gene
raal William M. Hoge opvolgen als be
velhebber van het Amerikaanse leger
in Europa.
Generaal Hoge gaat aan het einde
van de volgende maand met pensioen.
Zonne-oven in Algiers na
twee jaar bouwen voltooid.
De zonne-oven van de Bouzarea,
dichtby Algiers is klaargekomen. Het
bouwen van de oven, die veertig ton
weegt, heeft ongeveer twee jaar ge
duurd. Het richten van de spiegel ge
schiedt door twee kleine 3 pk electri-
sche motoren. Dank zy de uurwerk
beweging die van het sousterrain uit
wordt geleid, biyft de spiegel con
stant naar de zon gericht. Samenge.
steld uit 144 aluminium-elementen,
electronisch gepolijst, waarvan de to
tale bruikbare oppervlakte 50 vier
kante meter bedraagt, produceert de
spiegel door de convergentie van
de zonnestralen in het brandpunt van
het toestel een vlek zo groot als
een bord waarvan de temperatuur on
geveer 4000 graden bedraagt. Deze
hitte doet in luttele seconden een sta
led plaat van een dikte van 25 mm
smelten.
DRIE JAAR GEVANGENISSTRAF
Rechtbankvonnis
bevestigd
De 34-jarige slager F. K. uit Ursura,
die in eerste aanleg wegens het in
brand steken van zijn slagerij door de
Alkraaarse rechtbank tot drie jaar
was veroordeeld met aftrek van voor
arrest, heeft Dinsdagochtend ook van
het Amsterdams gerechtshof, waarbij
hij ln beroep was gekomen, dezelfde
straf gekregen.
Zowel voor rechtbank als voor ge
rechtshof had deze slager ontkend de
brand in zijn slagerij (op 11 Maart
jj.) opzettelijk te hebben gesticht. Hij
verklaarde, dat hij met benzine en olie
een oude gehaktmolen wilde schoon
maken, doch dat hij het blik liet val
len, zodat de benzine en de olie zich
over de vloer verspreidden. Toen hij
onder het vloerkleed wilde kyken om
te zien of daar benzine onder was ge
lopen, was zijn sigaret uit zyn mond
gevallen, waarop onmiddellijk een ex
plosie volgde.
Veertien dagen geleden verklaarden
enkele experts, dat zij dit verhaal
van verdachte ongeloofwaardig acht-
met totaal 540 prijzen tot een waarde van ff. 16500.
IQ eerste prijzen: een jaar lang gratis kruidenierswaren!
Vader: kopie Nr—
Moeder: kopie Nr—
Lity: kopie Na—
Henkie; kopje Nb—
Oma; kopje Nr—
Moeder komt de huiskamer binnen met een blad vol kopjes, jij#
gevuld met dampende, heerlijk-geurende CACAO DE ZAAN.
Zij beeft baar bril niet op, eo ziet niet goed wélk kopje
zij voor Vader, Llly, Henkie, Oma en voor baar zelf j&j:
bestemd bad. Wilt U Moeder even helpen j&iS
Voor de aardigste inzendingen, te beoordelen door aan jury, worden da
volgende, ZELDZAAM PRACTISCHE PRIJZEN beschikbaar gesteldI
10 eerst* prijzen: een jaar lang gratis kruidenierswaren.
10 tweede prijzen: een Half jaarlang gratis kruidenierswaren.
20 derde prijzen: drie maanden lang gratis kruidenierswaren.
Elke week kunt U bij de kruidenier inkopen doen tol een
bedrag van f. 15*
Verder zullen 500 troostprijzen aan goede inzenders worden uitge
reikt, te wetani 250 bussen CACAO DE ZAAN 2 250 gram en 250
strooipakjes ZAANHAGEL (echte chocoladekorrels). En nu gaan wa
met z'n alleru_Jiee,niet naar Da Zaan, maar wèl meedoen aan d«za
leuke prijsvraag van „DE ZAAN"!
/Correspondentie over deze prijsvraag
kan niet worden gevoerd.
Da uitslag zal op 31 Januari 1955
in dit blad worden gepubliceerd.
Schrijf ft,,doenl
,r,'u
ten. De slagery was verzekerd voor
een totaal bedrag van 13.000. Op het
huis rustte een hypothee^ van 7500,
die nauwelijks een week te voren door
de maatschappij was opgezegd, om
dat verdachte na herhaalde aanma
ning een schuld aan rente en aflos
sing van circa 300 niet had voldaan.
De procureur-generaal vermeldde in
zijn requisitoir, dat de verdachte alle
reden had om brand te stichten, aan
gezien zijn slagerij slecht liep en de
verdachte vrij veel schulden had.
Prijsindexcijfers van
het gezinsverbruik.
Het Centraal Bureau voor de Sta
tistiek heeft thans prysindexcyfers
van het gezinsverbruik op basis
1949 100 per 15 November 1954
samengesteld.
Het indexcijfer voor de voeding
daalde t.o.v. dat per 15 October met
1 punt. Deze daling wordt voorname-
lyk veroorzaakt door daling van de
pryeindices voor groenten, fruit en
chocolade. In deze sector kwamen
echter ook enige prijsstygingen voor
o.a. by waterwit- en volksbruinbrood,
peulvruchten, thee, kaas en eieren.
Bij de niet-voedingsmiddelen deden
zich enkele minder oelangryke prys-
verhogingen voor o.a. van anthraciet,
lakens, schoenreparatie- en kappers-
tarieven.
De daling van October op Novem
ber van het totale indexcijfer (exclu
sief belastingen) leidde tot een daling
van de indexcijfers van de posten
loonbelasting, sociale verzekerings
premies, e.d.
Als gevolg van de afronding onder
ging het totale indexcyfer (inclusief
belastingen) geen verandering.
bleef op 127.
Het
DONDERDAG 23 DECEMBER.
HILVERSUM I. 402 m 746 kc/s. 7.00
KRO. 10.00 NCRV. 11.00 KRO. 14.00—24.00
NCRV.
KRO: 7.00 Nws. 7.15 Gram. 7.45 Morgen
gebed en lit. kal. 8.00 Nws., weerber. en
kath. nws. 8.20 Gram. 9.00 Voor de huis
vrouw. 9.35 Waterst. 9.40 Gram. NCRV:
10.00 Gram. 10.30 Morgendienst. KRO:
11.00 Voor de zieken. 11,45 Kamerkoor en
orgei. 12.00 Angelus. 12.03 Lunchconc.
(12.30—12.33 Land- en tuinb. meded. 12.33
12.40 Voor de boeren). 12.55 Zonnewij
zer. 13.00 Nws. en kath. nws. 13.20 Alt en
piano. 13.50 Gram. NCRV: 14.00 Gram.
14.45 Voor de vrouw. 15.15 Twee violen en
piano. 15.50 Gram. 16.00 Kerstwijdlngs-
dienst voor de militairen. 17.00 Voor de
jeugd. 17.30 Vocaal ens. 18.00 Pianospel.
18.15 Kerstwijding Zuid-Molukse Christen
Jongeren. 18.45 Kerstboodschap van het
Leger des Hells. 19.00 Nws- en weerber.
19.10 Gram. 19.20 Sociaal gesprek. 19.35
Verz. pro gr. 20.00 Radiokrant. 2.20 Pro-
menade-ork. 20.45 Amus. muz. 21.15 „De
Jeugd vliegt Uit", hoorspel. 21.43 Kamer-
ork. 22.10 Periodiekenparade. 22.20 Orgel-
conc. 22.45 Avondoverd. 23.00 Nws. 23.13
—24.00 Gram.
HILVERSUM H. 298 m 1007 kc/s. 7.00—
24.00 AVRO. (7.508.00 VPRO).
AVRO: 7.00 Nws. 7.10 Gram. 7.15 Gym.
7.30 Gram. VPRO: 7.50 Dagopening. AV
RO: 8.00 NWs. 8.15 Gram. 9.00 Idem. 9.30
Voor de vrouw. 9.35 Gram. 9.40 Morgen
wijding. 10.00 Gram. 10.50 Voor de kleu
ters. 11.00 De Antwoordman. 11.15 Lichte
muz. 11.45 Voordr. 12.00 Zang en piano.
1225 In 't spionnetje. 12.30 Land- en
tuinb. meded. 12.33 Gram. 12.50 Uit 't Be
drijfsleven. 13.00 Nws. 13.15 Meded. of
gram. 13.20 Metropole-ork. 1355 Koersen.
14.00 „Christoforo Colombo", hoorspel.
14.45 Voor de zieken. 15.30 Alt-mezzo en
piano. 16.00 Gram. 16.15 Voordr. 1650 Pro-
nienade-ork. 17.00 Voor de jeugd. 17.45
Regeringsuitz.: Rijksdelen Overzee: „Ont
wikkeling van de aardolie-industrie op
Nieuw Guinea" door Ir. w. Th. B. Relme*
rink. 18.00 Nws. 18.15 Sportproblemen.
1855 Voor de jeugd. 18.40 Cabaret. 19.00
Voor de kinderen. 39.05 Gesproken brief
uit Londen. 19.10 Rep. 19.15 Amus. muz.
19.45 Kerstgroet. 20.00 Nws. 20.05 ..Die
Klndhelt Jesu", oratorium. 20.45 ,.Nu zijt
wellecome". kersthoorspei. 21.15 Plano
recital. 2155 Kerstprogr. 22.10 Orgel, viool
en trompet. 22.45 Bu tril. overz. 23.00'
Nws. 23.15 Sportact. _3.30-24.00 „Het
eenzame Kerstfeest".
TELEVISIE NTS.
20.30 Introductiefilm Eurovisie. 2055—
1 31.45 Relais van de Kerstliederen.
