In Indonesië voelen velen zich door Nederland verlaten RED BAN ELK JAAR DAALT VIEZE DAMP ALS EEN DEKEN OVER LONDEN KLAMEN uit de AETHER HET JAZZ-WONDER HAMPTON Dagorder Zonder Vrees Zonder Blaam Als Marechaussee hen je wat! WOENSDAG 1 DECEMBER 1954 PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT PROBLEEM DER GEREPATRIEERDEN (I) Voorzorg en contact aan boord verdienen meer aandacht (Van een onzer redacteuren) Toen Nederland de souvereiniteit over Insulinde overdroeg: aan de Re- publik Indonesia voelden de Nederlander» aldaar zich als het ware de grond onder de voeten wegtrekken. Z(j waren plotseling vreemdelingen, buitenlanders geworden in het land, waar zy een groot deel van hun leven, zo niet hun gehele leven hadden doorgebracht. Het land, dat hun dierbaar was geworden als geen ander plekje grond ter wereld. Met de grond wer den hun ook de levenskansen, de bestaansmogelijkheden, grotendeels ont nomen. Als Nederlanders vielen zy automatisch terug op Nederland. „Re patriëren, weg van hier", was de enige gedachte, die hen bezig hield. Er was scheepsruimte te kort om de duizenden, die Indonesië verlaten wilden, te vervoeren. De wachtlijsten van de scheepvaartmaatschappijen groeiden tot een angstwekkende lengte. Maanden, ja zelfs jaren, stonden de passa giers geboekt alsvorens zy voet aan boord konden zetten. Toch waren dit de gelukkigen voor wie repatriëren werkelijkheid kon worden. Maar naast hen waren er vele duizenden Nederlanders, voor wie de reis naar het vaderland voorlopig een vrome wens moest blijven, omdat de reis kosten voor hun financiële draagkracht een onoverkomelijke barrière was. Het heeft weinig zin hier uitvoerig in te gaan op de vraag of alle Neder landers, die, in Indonesië leefden en werkten recht hadden, zo zy dit wensten om op staatskosten naar Ne derland te reizen toen door staatkun dige manoeuvres hun het bestaan in de tropen onmogelyk gemaakt werd. Hoe het ook zij, een feit is, dat tal lozen zich min of meer verraden en door het vaderland verlaten voelden. De garantiewet gaf een waarborg voor vrije overtocht aan ambtenaren in vaste dienst. Particulieren met Europese contracten behoefden zich al evenmin als de militairen zorgen te maken. Vroeg of laat zou voor hen zeker de tijd aanbreken, dat ztj de boot konden pakken zonder dat de passagegelden een probleem vorm den. Zeker, het grootste deel van de landgenoten in Indonesië was in Overheids- of militaire dienst en Eu ropese contracten waren, ook waar lijk niet dun gezaaid. Toch waren er duizenden in het particuliere leven, die by hun werk gever geen aanspraak konden maken op een gratis overtocht, of die een zelfstandig bestaan hadden. Voor de ze categorie moest repatriëren voor lopig een vrome wens blijven. Deze Nederlanders waren volko men op eigen kracht en inkomsten aangewezen. De vaste wil om Neder lander te blijven en te repatriëren heeft velen van hen in de loop der ja ren toch doen slagen. Maar vraag niet wat zij hiervoor hebben moeten ontberen. Het zijn heus geen inciden tele gevallen, waarin families zich het brood uit de mond hebben moeten sparen om de reiskosten naar Neder land te kunnen dekken. En deze ge vallen zijn ook heus niet allemaal ver leden tijd. Ook thans nog riskeren vele Nederlanders voor net meren deel Indische Nederlanders zwak te en ziekte, armoede en vernedering om het reisgeld te vergaren, dat hen, naar zii hopen en vertrouwen naar een bestaan in Nederland zal voeren. Helaas moet geconstateerd worden dat van de zijde van het Hoge Com missariaat der Nederlanden in Indo nesië weinig of niets voor deze Ne derlandse staatsburgers gedaan wordt. Wel wordt er van deze zijde sociale steun verleend in de vorm van een bescheiden geldelijke bijdrage als hierom gevraagd wordt, maar als de Nederlanders hun hartewens uiten en om een tegemoetkoming in de reis kosten zij het dan ook als voor schot vragen, dan sluiten zich alle deuren. Voordat deze Nederlanders op de boot stappen is voor hen „re patriëren" wel een zeer bijzonder be grip geworden. Ongeveer 40 procent van de uit In donesië komende Nederlanders kan niet in eigen huisvesting (bij familie of zelfstandig) voorzien en wordt door de zorgen van het Ministerie van Maatschappelijk Werk ondergebracht in z.g. contractpensions. Aan boord vernemen de onder deze categorie val lende landgenoten van de ambtenaar, die bij het vertrek uit Indonesië, door- faans in Tandjong Priok, aan boord omt, in welke plaats en in welk pen sion, zij worden ondergebracht. Zo'n ambtenaar is uiteraard veelal de vraagbaak voor tal van gerepatrieer- den en staat dus lang niet voor 'n ge makkelijke taak. Daar hij het groot ste deel van de tijd doende is met ad ministratieve werkzaamheden, zoals registreren, blijft er voor hem in het algemeen geen tijd over om de ge re patrieerden verantwoorde voorlich ting over de dingen die te wachten staan te geven. Hier werpt zich de vraag op, waar om de Overheid nooit gezorgd heeft voor een kleine staf van deskundigen op maatschappelijk terrein, welke be- Advertentie.) bij gebruik van last zou moeten zijn met het geven van voorlichting aan boord.Dat hier aan grote behoefte bestaat, is ons na tal van gesprekken met gerepatrieer- den, van wie velen niets, maar dan ook niets van Nederlandse omstandig heden afwisten, wel duidelijk gewor den. Het komt ons voor, dat ook met het oog op de zorgen, die de Overheid na aankomst met vele gerepatrieer- den nog heeft, die deskundige voor lichting aan boord zeer gewenst zou zijn. Zonder ook maar iets denigrerends ten aanzien van de Overheid en haar ambtenaren te willen suggereren, Inkt het ons evenwel nog beter toe, 1 deze taak van maatschappelijk werk aan boord, opgedragen of overgelaten wordt aan het kerkelijk en particulier initiatief, i.e. het C.C.K.P. omdat dit het lichaam is, dat zich van stonde af aan met de geestelijke en maat schappelijke zorg van gerepatrieerden heeft Dezig gehouden. Voorzorg. sociale aangelegenheden naar Indone sië zijn vertrokken om zich voorna- meiyk bezig te houden met het pro bleem der gerepatrieerden. Ook is ons bekend, dat de samenwerking tussen de Overheid en het C.C.K.P. voor wat betreft de steun aan gerepatri eerden in Nederland zeer bevredigend is en wederzijds hogelijk gewaardeerd wordt.De kans is dus met uitgeslo ten, dat beide elkander ook zullen vinden ter zake van steun aan gere patrieerden aan boord en zo mogelijk zelfs ter zake van de voorzorg, aie in Indonesië dringend noodzakelyk is. Dat deze voorzorg nodig is, blijkt wel uit de moeilykheden waarvoor de Overheid en het C.C.K.P., maar voor al ook de gerepatrieerden zelf, ln vele gevallen komen te staan als het assi milatieproces op gang gebracht is. Moeilijkheden. Die moeilykheden spruiten namelijk vaak voort uit het feit, dat men bij aankomst van families, die dringend steun behoeven, eigenlijk niets meer weet dan naam en godsdienst. Milieu, familie-omstandigheden, lichamelijke en geestelijke toestand van gezinsle den en tal van andere factoren, die by het opbouwen van een nieuw bestaan zeer belangrijk zijn, zijn voor Over heid en C.C.K.P., meestal in het duis ter gehuld. Dit kan voor de betrokke nen vaak nare gevolgen hebben. Zy kunnen n.l. ondergebracht worden in een contractpension, waar zy in dage lijks contact zyn met mensen van een feheel ander maatschappelijk niveau, ij kunnen kamers krijgen, die voor de gezondheid zeer ongunstig inge richt of gelegen zyn. Kortom, zij lopen het gevaar bij hun eerste kennisma king met Nederland voor grote des illusies gesteld te worden. Wel wordt getracht aan dergelijke ongelukkige situaties zo spoedig mogelijk een ein de te maken door overplaatsing naar andere pensions en door medische zowel als sociale maatregelen. Het zou echter voor alle betrokken partijen zoveel gunstiger en gemak kelijker zyn als dergelyke excessen (Advert ent te.) voorkomen konden worden. Gedegen voorzorg in Indonesië en tydens de reis naar Nederland lijkt ons een gro te stap in die goede richting. Een stap die niet mag worden tegenge houden of bekort door eventuele fi nanciële bezwaren. GEVECHTEN TEGEN DE „SMOG" Zal de moderne techniek de Engelse hoofdstad bevrijden? (Van onze Londense correspondent) Het Is weer zover; mét de Kerstfeer daalt onvermijdelijk de „smog" over Engeland, die viezige, vette, gele, ondoordringbare mist, die dodelijke kracht bezit en voor milliarden schade toebrengt aan het economische le ven. Eeuwenlang reeds vecht Engeland tegen deze aartsvyand, eindeloos is er over geschreven en gediscussieerd, onvermoeibaar zijn de plannenma kers, die steeds weer opnieuw triomfantelijk uitroepen dat zij het „Eureka!" van de smog-bestryding hebben gevonden, doch ondanks al deze activiteit moet altijd weer gemeld wordenvan het smog-front geen nieuws. „Smog", een samentrekking van de woorden smoke" (rook) en „fog" (mist), wordt veroorzaakt door de rook, die opstijgt uit honderdduizen den fabrieks- en huizenschoorstenen, locomotieven en al wat verder rook uitspuwt. Zo tegen het eind van het jaar gebeurt het vaak, dat er boven Engeland een warme luchtdeken hangt, terwijl er geen zuchtje wind te bespeuren valt. Het vocht in de door B. Goedhart lucht condenseert tot minuscule wa terdruppels, die vanwege de warme lucht en de windstilte niet kunnen ontsnappen. Kil en koud is die mist, zodat leder_ een het open haardvuur aansteekt. De rook, vol roet- en vergiftigde sul- furdeeltjes, kringelt op in de mist en hult heel de millioenenstad in een kleverige, gelige, vieze damp, die aan huizen en kleren kleeft- en het. adem halen bemoeilijkt. Londense gebouwen vertonen de verwoestende werking van deze „smog". Westminster Abbey is er bijna slachtoffer van geworden, omdat de sulfur-mist aan de hoge stenen ge welven vrat, de zandsteen verpulve rend. Het zal meer dan 10 millioen kosten om de Westminster Abbey van de ondergang te redden. Er valt een onwezenlijke stilte over Londen, als de smog haar sombere wade uitspreidt. Men kan geen vyf meter voor zich uitzien, auto's en bussen rijden met 'n slakkengang en alleen de ondergrondse kan normaal functionneren. Treinen komen veel te laat aan, millioenen werkers in de Ci ty kunnen vanuit de voorsteden, waar zij wonen, hun kantoor niet bereiken of arriveren uren te laat. Materialen voor wederopbouw e.d. kunnen niet worden aangevoerd, hetgeen alom ge dwongen werkeloosheid veroorzaakt. Maar het zwaarst hebben de lijders aan longkwalen het te verduren. De ondoordringbare mist, die zich van 5 tot 8 December 1952 over Londen uitstrekte, doodde in die vier dagen 4000 mensen en in de weken die volg- den stierven er nogmaals 8000 long lijders aan de gevolgen van deze dit maal wel zeer dodelyke mist. Vrese lijk is het ïyden van deze geteken den: hun lippen worden blauw, hun ogen beginnen te schitteren, zwaar en moeilijk gaat hun ademhaling. Als deze tekenen zich beginnen te verto nen, helpt er geen medicijn meer: na korte tyd begeeft het hart het. Jaarlyks daalt er over Engeland de ongelooflijke hoeveelheid van 8 millioen ton rookdeeltjes neer. Men heeft berekend dat de schade, ver oorzaakt door deze rook, jaarlyks op 1% milliard kan wonden gesteld dat is dus alleen materiële schade, want het verlies aan mensenlevens kan niet in geld worden uitgedrukt Geen kolen meer Valt er dan niets tegen deze ver woestende smog te doen Slechts één oplossing zou voldoende zyn: als er -nergens meer gestookt werd en alle fabrieken werden stilgelegd. Daar dit natuurlijk onmogelyk is moet men trachten andere maatregelen te tref fen. Er bestaan machines die de mist in hun directe omgeving kunnen doen opklaren, maar het schijnt een wel haast onmogelijke taak heel deze Geurige geschenken smaakvolle verpakkingen Geschenken met dit merk hebben een oude en rijke traditie evenals het St. Nicolaasfeest zelf. enorme mistdeken uiteen te scheuren. Een rijkscommissie is thans doendt met een omvangrijk en diepgaand onderzoek, doch ondanks alle kreten van „maak toch haast, maak toch haast!" vordert dit onderzoek slechts langzaam. Men overweegt thans over uitge strekte gebieden een verbod van ko- lenverbranding uit te vaardigen. Doch hier stuit men op de onwil van vele Engelsen, die hun rokerige maar ge zellige open haardvuren voor geen geld zouden willen missen. Toch zal het er wel van komen, omdat er niets anders op zit en in vele nieuwe flat gebouwen worden geen open haarden meer ingemetseld, doch electrische kachels aangebracht, zodat de flatbe woners gedwongen worden deze warmtebronnen, die geen rook en roet en sulfur produceren, te gebrui ken. En wat die andere smog-verwek- kende geweldenaars, de fabrieks schoorstenen betreft: men is thans bezig met proefnemingen om door middel van hoogfrequente, onhoor bare geluidsgolven de rook- en sul- furdeeltjes uit de opstijgende rook te zeven. Wie weet, zal eindelijk de mo derne techniek erin slagen te volbren gen, wat men eeuwenlang niet ver mocht: Londen en andere delen van Engeland te bevrijden van de „gele moordenaar", de „smog" Geel ze 'n „gezonde" verrassing STOPHOEST ZOUTE DROP DONDERDAG 2 DECEMBER. HILVERSUM I. 402 m 746 kc/s. 7.00 KRO. 10.00 NCRV. 11.00 KRO. 14.00—24.00 NCRV. KRO: 7.00 Nws. 7.10 Gram. 7.45 Mor gengebed en lit. kal. 8.00 Nws., weerber. en kath. nws. 8.20 Gram. 9.00 Voor de huisvrouw. 9.35 Waterst. 9.40 Gram. NC RV: 10.00 Gram. 10.30 Morgendienst KRO: 11.00 Voor de zieken. 11.45 Piano spel. 12.00 Angeius. 12.03 Lunchconcert (12.3012.33 Land- en tuinb. meded. 12.33 —12.40 Wij van het land). 12.55 Zonne wijzer. 13.00 Nws. en kath. nws. 13.20 Cel lo en piano. 13.45 Gram. NCRV: 14.00 Metropole ork, 14.45 Voor de vrouw. 15.15 Gram. 15.40 Vocaal ens. 16.00 Bijbel overdenking. 16.30 Fluit en piano. 17.00 Voor de jeugd. 17.30 Radio Philharm. ork. 18.00 Gram. 18.10 Fluit, clavecimbel en continuo. 18.30 Friese uitz. 18.45 Gram. 19.00 Nws. en weerber. 19.10 „St. Nico laasfeest aan boord van de Maasdam van de Holland-Amerika Lijn". 19.20 So ciaal gesprek. 19.35 Gram. plm. 19.55 „Dat weet U misschien nog niet!" 20.00 Ra diokrant. 20.20 Gevar. programma. 22.00 Periodieken parade. 22.10 Gram. 22.20 Or- gelconc. 22.45 Avondoverdenking. 23.00 Nws. 23.15—24.00 Gram. AVRO: 7.00 Nws. 7.10 Gram. 7.15 Gym. 7.30 Gram. VPRO: 7.50 Dagopening. AVRO: 8.00 Nws. 8.15 Gram. 8.55 Idem. 9.30 Voor de huisvrouw. 9.35 Gram. 9.40 Morgen wijding. 10.00 Gram. 10.40 Voor de kleu ters. 11.00 De Antwoordman. 11.15 Sopr. en orgel. 11.40 Intern, concours van de beste geluidsopnamen. 12.00 Dansmuz. 12.25 In 't spionnetje. 12.30 Land- en tuinb. meded. 12.33 Gram. 12.50 „Uit het bedrijfsleven" caus. 13,00 Nws. 13.15 Me ded. of gram. 13.20 Amus. muz. 13.55 Beursber. 14.00 Cabaret. 14.40 Gram. 14.45 Voor de zieken. 15.30 Radio Philh, sextet. 16.00 „Van Vier tot vijf". 17.00 Voor de jeugd. 17.45 Regeringsuitz.„Rijksdelen Overzee: J. J. van der Laan: Kroniek van overzee". 18.00 Nws. 18.15 Sportpro- HIJ BESPEELT HET PUBLIEK Geen naam uit, de internationale jazzuereld heeft in Nederland zo'n bekende klank als die van Lionel Hampton. The Hamp, zoals de in siders hem noemen. Voor enkelen is die bekendheid hetzelfde als be roemdheid, voor velen dekt zij meer het begrip berucht. Een jaar geleden immers trad Hampton op in het Concertgefjouw en de wilde tonelen die zich daar toen afspeelden, deden niet alleen de waardige suppoosten verbleken, maar ook de hoofdstede lijke journalisten, die toch heus wel wat gewend zijn. Trouwens, het feit dat een ziekenauto moest aanrukken om een hysterisch geworden jonge man weg te voeren, was zelfs voor de meest „verjazzte" toeschouwer» meer dan ze hadden verwacht. Hampton kwam terug: 28 October j.l. Hij deed enkele duizenden jonge lieden en een flinke politiemacht naar de Amsterdamse Apollohal ko men. Het bleef vrij rustigd.w.z. de broeders, van de G.G.D. kregen geen werk. Maar wie van het po dium af de deinende mensenmenigte voor het podium zag, wie het angst aanjagende rhythme van de tom torn, de juichende en fluitende men senzee zag. schudde als hy zelf nuchter bleef wel even het hoofd. Eén ding is zeker: als Hampton had gewild, waren de gevolgen 'van zyn optreden aanzienlijk ernstiger geweest. Hij bespeelt het publiek als een tovenaar. Het ene ogenblik zweept hij het op; een paar minuten later dwingt hy het tot aandachtig luisteren. Hij doet ermee, wat hij wil, want hij is niet alleen musicus en „showman", maar bovenal artist en mensenkenner. De musicus Hampton kwam tydens dat laatste Apollohal-concert niet tot zijn recht. Z'n orkest was te zwaar en te lawaaierig, de accoustiek in de zaal deugde niet, de omstandig heden leken niet geëigend om een artist de inspiratie te geven, die hem tot grootse prestaties kan bren gen. En toch... enkele malen ver dween de bombastische showman Hampton als by toverslag. Hy legde zyn drumsticks neer en reed de vi brafoon naar voren. De eerste gol vende klanken van Stardust deden als het ware een huivering door de ryen gaan... dit was een andere Hampton ...dit was de Hampton, die in 1938 met Goodman dat onvergete lijk Carnegie-hall-concert op z'n naam bracht, Stardust, How High the moon, The nearness of you en de Vibeboo- gie, het waren dè hoogtepunten van die 28ste October. Hoogtepunten, om dat ze echte Hampton-muziek, met de nadruk op het laatste woord, brachten. Een paar hoogtepunten in een avond bombastisch lawaai, waar- blemen. 18.25 Voor de jeugd. 18.40 Kin derkoor. 19.00 Voor de kinderen. 19.05 Gesproken brief uit Londen. 19.10 Rep. 19.15 Jazz-Societeit. 19.50 Mil. caus. 20.00 Nws. 20,05 Residentie-ork., koren en soL (In de pauze: 20.5521.25 „Ontwikkeling van arbeidsvreugde", caus.) 22.10 Gram. 22.15 Amus. muz. 22 45 Buitenl. overz. 23.00 Nws. 23.15 Sportact. 23.30—24.00 Gram. in het rhythme de melodie op de vlucht joeg. Deze hoogtepunten nu heeft Phi lips vastgelegd op een langspeel plaat, die Apollo Hall Concert heet. Het is een merkwaardige plaat, een plaat die historische betekenis kan krijgen, omdat het eigenlijk de eerste life-recording is, in Nederland opge nomen. De opname-kwaliteit is subliem, de „vibe" zit glashelder op de plaat, waarin uiteraard enkele zwakke mo menten voorkomen, maar waarin toch meer muziek is te beluisteren dan in de hele Apollo-Hamptonade zelf. Daarom is die plaat een raad sel, zoals Hampton zelf een raadsel (Advertentie.) Het was in 1810 dat de beroemde Ge neraal der Gendarmerie, Radet, in zyn dagorder van 26 Mei zo treffend de taak der Marechaussee formuleerde: Eerbied voor personen en eigendom men, blindelingse ondericorpenheid aan de wettengehoorzaamheid aan de meerderen, inschikkelijkheid jegens en respect voor gerechtelijke, burger lijke en militaire autoriteiten, be- dachtzaamheid, goedheid en bescheid denheid jegens de burgers, oorlog aan de struikrovers, dit is de gedragsre» gel van de gendarmerie" Zo was het op 26 October j.l. 140 jaar geleden dat bij Koninklijk Besluit het Wapen der Marechaussee werd opge richt. En al is er in die 140 jaar veel veranderd, de Kon. Marechaussee is haar devies trouw gebleven: Zonder Vrees en Zonder Blaam. Het is voor jongemannen van 18 tot 25 jaar daarom nog steeds een eer tot dit Wapen te mogen behoren. Zy doen daar verantwoordelijk werk en gaan een interessante toekomst tegemoet. Wie er belangstelling voor heeft, kan nadere inlichtingen krygen bij de dichtstbijzijnde Marechaussee-kazer ne of bij de sectie Personeelsvoorzie ning van het Ministerie van Oorlog, Grote Marktstraat 40, Den Haag. Tel. 182290.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1954 | | pagina 15