Huldiging van 80-jarige Churchill in Westminster Hall Dirigent Wilhelm Furtwangler Baden-Baden overleden in KLANKBORD ONMISBARE STOF VOOR HET MENSELIJK LICHAAM VIRULY VERTELT OVER START OP VLIEGVELD SHANNON WOENSDAG 1 DECEMBER 1954 PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT DE LAATSTE VAN DE GROTE REDENAARS „Het volk had het hart van een leeuw, ik had het geluk, dat ik mocht brullen" De Britse eerste minister, Sir Winston Churchill, is Dinsdag, de dag waarop hij tachtig jaar is geworden, hartelyk toegejuicht door de menigte in de Londense straten, toen hij zich van zijn ambtswoning naar het parle mentsgebouw begaf, waar Koningin Elizabeth de troonrede uitsprak. Na naar de troonrede geluisterd te hebben, begaf Churchill zich naar de Westminster Hall om huldeblijken van parlementsleden in ontvangst te nemen. Toen de oude premier de 850 jaar oude zaal betrad, werd op trom mels het V-teken, de V van Victorie, geslagen. In de Westminster Hall ont ving Churchill, die vergezeld was van zijn echtgenote uit handen van de leider van de oppositie, Attlee, een door Graham Lutherland geschilderd portret van de jarige. In zijn toespraak bracht Attlee de hoogtepunten van Churchills carrière sedert hij 54 jaar geleden lid werd van het Lagerhuis in herinnering. Hij noemde Churchill „de laatste van de grote redenaars". Tot slot sprak Attlee de hoop uit, dat Church ill het begin zal mogen zien van een tijdperk van vrede in de wereld na de stormen die hij heeft moeten weer staan. Vervolgens bood David Grenfell, die de titel van „vader" van het La gerhuis draagt, omdat hij het langst onafgebroken zitting er in heeft ge had, Churchill het geschenk van het Lagerhuis, een prachtig gedenkboek met handtekeningen van vrijwel alle Lagerhuisleden aan. Rede van Churchill Toen Churchill opstond om te ant woorden, werd hij luide toegejuicht. De premier, die de handen op zijn Sir Winston verlaat zijn woning in Downing Street 10 te Londen op weg naar de Westminster Hall. VAARWEL. Een Duitser in Goslar ontving dezer dagen een rekening voor de kosten van. zijn eigen begra fenis. Niet in het minst uit het veld geslagen, belde hij het kerkhof op, zei dat hij sprak als overledene en vroeg de verbaasde klerk, hoe de zaak kon worden geregeld. Na enkele soconden stilte kwam het antwoord: „Ergens moet een ver gissing zijn gemaakt. Vergeet U alstublieft die rekeningen vaar wel." GAST. Een merkwaardige gast ont ving Zondagmorgen vroeg om drie uur meneer Gerard Coiffeur in Gent. Hij hoorde een doffe slag en daarna gekreun. Hij ging kijken en zag dat een individu van een muurtje was afgesprongen, maar op de vuilnisbak terecht gekomen. Aan de vreemde bezoeker, die enigszins versuft was, werd door de politie gratis onderdak verschaft. Hij ontkent, een onguur element te zijn. SCHOUW. Ook te Broek in Water land blijkt de komkommertijd voorbij te zijn. Dezer dagen bereikte ons na melijk uit Broek het bericht, dat daar de traditionele schouw werd gehou den ter contröle of de straten gerei nigd, van grassprieten ontdaan en met wit zand bestrooid zijn WARM. Winston Churchill is er ter gelegenheid van zijn tachtigste ver jaardag warmpjes ingezet. Van een bewonderaarster heeft hij een speci aal voor hem gebreide pullover gekre gen, waarvoor hij zelf de maat had opgegeven (borstwijdte 110 cm, leng te 59 cm, lengte der mouwen 53 cm) en op de verjaardagsreceptie in Westminster Hall kreeg hij de be schikking over een verwarmde stoel. Ook de stoelen van lady Churchill en de voorzitter van het Lagerhuis, Wil liam Morrison, waren voor deze ge legenheid op temperatuur gebracht. MOMENTJE. Op de prijskaart van een Zwitsers hotel: „Het uitzicht op de Mont Blanc wordt u geheel gratis door de directie aangeboden." borst sloeg, zeide: „Dit is voor my de meest gedenkwaardige openbare ge beurtenis in mijn leven. Niemand is ooit tevoren een dergelijk eerbewijs deelachtig geworden. Er is nog nooit zoiets in de Britse geschiedenis ge beurd". „Ik moet echter wel zeggen", zo zeide Churchill schertsend, „dat deze plechtigheid met al haar pracht en praal misschien zal blijken mijn con troversiële waarde als partijpoliticus te hebben aangetast". Over zijn redevoeringen uit de oor logstijd zeide hij, dat hij nooit had aanvaard, dat hij het volk met geest drift had vervuld, zoals door velen zo vriendelijk was gezegd. Het was het volk, dat het hart van de leeuw had. Ik had het geluk dat ik mocht brul len. Na een kort ogenblik van zwijgen zeide de premier: „Dames en heren, ik nader nu het einde van mijn reis. Ik hoop, dat ik nog enkele diensten kan bewijzen". Wat er ook gebeure moge, ik ben er zeker van, dat ik de emotie van deze dag nooit zal verge ten". Na deze woorden liep hjj langzaam buigend en glimlachend de zaal uit. Verjaar dags fonds Sir Winston Churchill zal een lief dadigheidsorganisatie in het leven roepen met de gelden, die hem uit alle delen van de wereld ter gelegenheid van zijn verjaardag zijn geschonken, aldus werd Dinsdagavond te Londen bekendgemaakt. Een deel van het geld zal worden gebruikt om Churchuls landhuis te Chartwell in Kent in te richten als een museum, gewijd aan Churchill. Een afvaardiging onder leiding van de secretaris van het verjaardags fonds, Lord Moynihan, heeft Dinsdag avond Churchill een cheque van 1.500.000 gulden overhandigd. Koningin Elizabeth wenste Sir Win ston Churchill „nog vele gelukkige jaren", toen zy hem in tegenwoordig heid van de koningin-moeder en prin ses Margaret Dinsdagavond ontving. Te Oostburg werden gisteren "keurin gen gehouden van hengsten en mer ries. Het was een drukte van belang op de Markt, waar de dieren werden voorgeleid. (Foto P.Z.C.) HET ZOUT DES LEVENS Is ons hunkeren naar zout schadelyk of onschadelijk? Een deskundige, die onlangs op deze vraag een antwoord gaf in het British Medical Journal, was de laatst genoemde opinie toegedaan. Maar al gauw ontving het blad een protest van een ander medicus, die meende dat zout aanleiding geeft tot verhoogde bloeddruk en andere onprettige symptomen. Hij kon dit niet positief bewijzen, maar als een dieet met weinig zout tot lagere bloeddruk leidt, waarom zou dan omgekeerd een dieet met veel zout niet leiden tot hoge bloeddruk? Proefnemingen met ratten hebben op dit probleem enig licht geworpen. Gebleken is dat wanneer het dieet meer zout bevat dan noodzakelijk is, er inderdaad kans bestaat op een nierkwaal en hoge bloeddruk. Dit wil niet zeggen dat ook mensen op dusdanige wijze zullen reageren. De schrijver van het genoemde artikel legde daar in zijn repliek de na druk op, evenals op het feit dat de proefnemingen tot dusver niet overtui gend zijn. Wel kan men als vaststaand aanne men dat patiënten met hoge bloed druk of met bepaalde soorten hart- ONDERZOEK NAAR „TRITON-RAMP" Istandig. Intussen klommen we nog steeds. Het rode, lichtje, dat een uit- getrokken landingsgestel aangeeft, ging uit. Dat betekende dus, dat het geheel De tweede dag van het onderzoek ingetrokken was in de romp. Op dat Mac Bride stelde vele vragen naar de oorzaak van het verongeluk ken van het K.L.M.-toestel „Triton" werd besloten met het verhoor van commodore Viruly. Uiterlijk ietwat bleekjes en nerveus betrad hij de ge tuigenbank in de grote zaal van Kings Inns te Dublin. De heer MacBride stel de verschillende vragen aan de gezag voerder o.a. betreffende de reis van Amsterdam naar Shannon. Viruly verklaarde, dat men een nor male reis had gemaakt behalve dat de „high frequency" van de radio uit viel. MacBride: ,,Die is vernieuwd op Shannon. Maar er was bovendien ver traging in Amsterdam geweest". Viruly: „Ja, de remmen waren ge repareerd". Voor de start volgde de gebruikelij ke contröle. De vlieger zeide, dat toen alles normaal was. Hij had de rem men geprobeerd en de motoren laten diaaien. Op dit punt verzocht de pre sident de heer MacBride geen vragen meer te stellen doch Viruly zelf eerst aan het woord te laten. Remmen los Viruly zeide: „Ik gooide de remmen los, zodat de machine vooruit begon te rollen en langzamerhand vaart kreeg. Ik stuurde aanvankelijk met het stuurwiel totdat we een snelheid hadden van 60 knopen (111 ki lometer per uur). Daarna gaat de be sturing met het roer. Steeds sneller schoot de machine vooruit- Toen we 125 knopen hadden, kwam het mo ment om de lucht in te gaan. Precies op dat moment hoorde ik althans dacht ik te horen een eigen aardig geluid, dat van bakboord kwam. Het scheen mij even toe alsof een van de linkermotoren een ander geluid begon te maken. Het was dus geen klap of zo iets. In een flits keek ik opzij naar Par- fitt en naar de boordwerktuigkundige om te zien of zij het ook hoorden. Maar zij toonden geen enkele reactie en toen hoorde ik het vreemde geluid ook neit meer, zodat er geen reden was cm er op te letten. Op hetzelfde mo ment trok ik de machine normaal de lucht in". „Had u zich wel even ongerust ge maakt over het geluid?" interrum peerde de president. „Inderdaad", antwoordde Viruly, „met zo'n vol en zwaar geladen toe stel. Ik bemerkte, dat we geen vlakke klim hadden, dat we niet snel stegen Ik liet het landingsgestel daarom snel intrekken. Terwijl het omhoog kwam vlogen we nog boven het vliegveld naar de waarschuwingslichten, vlak boven het veld. Ik stuurde nog visu eel om er zeker van te zijn, dat we veilig opstegen en dat ik op goede hoogte over die lichten zou komen. Dat gebeurde. Het was onmogelijk precies te zeggen hoe hoog we er over heen gingen. Daarna begon ik aan een steilere klim omdat we inmiddels meer vaart hadden gekregen. Bij 10 knopen snelheid vroeg ik om enige vermindering van vermogen. Op dat moment wordt de kracht van de mo toren n l. iets teruggebracht door de boordwerktuigkundige. Dit kunnen wij op de instrumenten controleren, maar hij deed het zelf- moment zag ik de naald van de hoog temeter de 250 voet voorbijgaan. Zeer kort daarna gaf ik de opdracht: vleu- gelklappen intrekken. Het toestel ging circa 150 knopen. Nadat de klappen in waren, verzocht ik om extra klim- vermogen. De snelheidsmeter gaf toen 160 of meer aan. Op dat moment kreeg ik de indruk, dat er iets absoluut verkeerd was met de machine. Het gebeurde nog voor we de tijd hadden gehad alle normale routine-werkzaamheden van contröle na de start uit te voeren". Viruly vertelde daarna van de om standigheden, waaronder het toestel verongelukte. Vandaag wordt zijn ver hoor voortgezet. kwaal er baat bij hebben indien hun dieet geheel zoutvrij wordt gehouden. Geheel zoutvrij, want een verlaging van het zoutgehalte alleen blijft zon der uitwerking. Voor vele patiënten, die erg op zout gesteld zgn, is het even moeilijk om net zonder zout te stellen als voor dronkaards om het zonder drank te doen. De keus is echter: geen zout of minder levenskans. De grootste moei lijkheid op dit gebied is uit de weg geruimd toen een stof ontdekt werd die aan zoutloos voedsel een zoute smaak geeft, een aangename wijze van zelfbedrog. Zout Is een eenvoudige scheikundi ge stof, bestaande uit natrium en chloor, stoffen die de mens en vele dieren absoluut nodig hebben. Zout moet in de bloedstroom aanwezig zijn tot regeling van de hoeveelheid vloei stof en ook om het zuurgehalte van 't lichaam op een constant peil te hon den. Daar er door het lichaam voort durend zout wordt afgescheiden moet het lichaam ook regelmatig zout op nemen. Onder normale omstandighe den komt dit neer op ongeveer 10 gram per dag. Wanneer men lichamelijk werk ver richt, en vooral in warm weer, ver liest het lichaam een belangrijke hoe veelheid zout door de poriën. Het uit gezwete zout moet zonder verwijl worden vervangen om spierkramp te voorkomen. In een bepaalde diepe mijn, waar de temperatuur normaal boven de 100 graden F. is, leed een aanzienlijk aantal mijnwerkers aan felle hoofdpijn. Telkens weer moesten de mannen daarvoor een behandeling ondergaan. Tot het de hun behandelende ge neesheer te binnen viel dat het mis schien ging om een tekort aan zout. Nadat hjj nun de raad had gegeven dagelijks een glas zout water te drin ken, verdween de hoofdpijn als by to verslag. Zout als soldij Het spreekt vanzelf dat zont, dat voor onze levensfuncties zo belangrijk is, vaak een rol in het bijgeloof is gaan spelen. Zout wordt reeds ver meld in een geschrift dat 2700 jaar voor onze jaartelling werd samenge steld. Ook de Bijbel heeft het over zout. De middeleeuwse ontdekkings reiziger Marco Polo schreef er over. De oude Chinezen wonnen bergzout en verkregen eveneens zout door het ver dampen van zeewater. En nog steeds wordt van deze beide methoden ge bruik gemaakt. Maar niet alleen de beschaafde mens kent het zout. Waar ontdek kingsreizigers ook zgn doorgedron gen, overal hebben ze waargenomen lat de primitieve mens het zout op prijs stelt. Vaak heeft de mens zout evonden door het spoor te volgen van üeren op zoek naar zout. In de oudheid wonnen de handeldry- vende en zeevarende Phoeniciërs zout door water uit de Middellandse Zee te laten verdampen.De oude Grieken kochten en verkochten slaven en men prees een slaaf door te zeggen dat hg „zgn gewicht aan zout waard" was. De soldaten der Romeinse legioenen ontvingen een deel van hun soldy in de vorm van zout. Het geld dat men hen gaf om zout te kopen noemde men hun salarium, vandaar ons woord „salaris". Naarmate de Romeinse be schaving zich om het Middellandse- zeebekken verspreidde, nam de vraag naar zout toe, zodat zich weldra pro ductie- en transport-moeilijkheden voor deden. Bij hun opmars door Eu ropa waren de Romeinen er dus steeds op uit om zoutlagen te ontdek ken. Menige zoutmgn is dan ook van Romeinse oorsprong. Ook in onze manieren heeft het zont vaak een rol gespeeld. Na de Re naissance yverd het zout een symbool van waardigheid. De groten zaten aan tafel „boven het zout", dat in prach tige vaten binnen hun hereik stond. De lager geplaatsten zaten dan „on der het zout". W. Jos de Gruyter naar Groningen Tot directeur van het museum van oudheden te Groningen is met ingang van 1 Maart 1955 benoemd de heer W. Jos. de Gruyter, thans redacteur voor beeldende kunsten van „Het Vader land" in Den Haag. VEEL-OMSTREDEN FIGUUR In 1935 had hij een geheime ontmoeting op Vlissingens station Dinsdag is op 68-jarige leeftijd te Baden-Baden overleden de dirigent dr. Wilhelm Furtwangler. Hij was eerste dirigent van het Berlgns Phil- harmonisch Orkest en het Weens Philharmonisch Orkest, Furtwangler werd in een sanatorium verpleegd in verband met een ernstige longontste king. Op 25 Januari 1886 werd hij te Berlijn geboren als zoon van een be kend Duits archeoloog. Furtwangler kreeg zijn eerste grote kans als ope ra- en concert-dirigent in 1915 te Mannheim, nadat hij reeds enige erva ringen had verworven met orkesten te Zurich, Straatsburg en Lübeck. In 1920 volgde hij Richard Strauss op als dirigent van symphonie concer ten met het orkest van de Berlijnse Staatsopera. Hij was de opvolger van Wilhelm Mengelberg als dirigent van de concerten van het Frankforter Museum. Hij werd in 1922 als opvolger van Artur Nikisj benoemd in de belangrijkste dirigentenpost van Duitsland leider van het Leipzig Ge- wandhaus-Orkcst en van het Berlijnse Philharmonisch Orkest. In de afgelopen twintig jaren ves tigde hij niet alleen de aandacht van de gehele wereld op zich door zgn muzikale activiteiten, maar vooral ook door zijn vaak tweeslachtig poli tiek optreden. In 1933 kreeg hg on aangenaamheden met de nazi's, om dat deze nieuwe bewindslieden in Duitsland orkestleden van Joodsen bloede uit zgn orkest wilden verwg- deren. Met nadruk betoogde hg, dat vele Joodse kunstenaars Duitsland 'n wereldnaam hadden gegeven: „Het moet duidelgk worden uitgesproken, dat mannen als Bruno Walter, Otto Klemperer en Reinhardt en anderen ook in de toekomst in Duitsland aan het woord moeten komen", zo ver klaarde hg, en hg nodigde prominente Joodse kunstenaars uit het buiten land uit naar Duitsland te komen. In deze uitnodiging verdedigde hij het standpunt, dat kunst en politiek niets met elkaar hadden te maken. Bekend is vooral geworden het ant woord, dat Bronislaw Hubermann daarop aan Furtwangler zond en waarin de grote violist het standpunt van de dirigent volkomen afwees: „Het gaat hier om de elementairste voorwaarden van onze Europese cul tuur", zo schreef Hubermann. Stap voor stap werd Furtwangler verder in *et Duitsland van Hitier in gekapseld en steeds meer moest hij het hoofd buigen. In 1934 ontstond een conflict met Goebbels over het al of niet uitvoeren van Hindemith's „Mathis der Maler", waarbij Furt wangler partij koos voor Hindeminth en zgn ontslag aanbood. Zgn actie bleef echter zonder resultaat. In het buitenland had men veel cri- tiek op zijn houding, omdat hij wei gerde consequent de nazi's te bestrg- den. Hij bleef er bij, dat kunst en po litiek niets met elkaar hadden te ma ken. Hij sloeg een uitnodiging in 1936 om Toscanini bij het New Yorkse Philharmonische Orkest op te volgen als permanent dirigent af na krachti ge protesten van anti-Nationaal-so- cialistisch gezinde Amerikanen. Furtwangler's Joodse secretaresse, dr. Berta Geissmar werd gedwongen naar Amerika te emigreren. TE VLISSINGEN. Merkwaardig is, dat hij in 1935 een geheime ontmoeting met haar had en dat deze ontmoeting zich afspeelde op het station te Missingen. Sinds een jaar was mevrouw Geissmar ergens in het Derde Rijk ondergedoken ge weest, zodat Furtwangler geen enkel contact met haar had. Toen zij via Den Haag naar de V.S. zou gaan, kwam Furtwangler juist uit Londen. Hij schreef dr. Geissmar dat hij zijn reis in Nederland wilde onderbreken voor een bespreking. Zijn tijd was echter beperkt. Slechts 24 uren lagen tussen zijn concert in Londen en het daarop volgend in Dortmund. Mevr. Geissmar reisde daarop naar Missin gen, waar de Zeeland-boot met orkest en dirigent arriveerde. Zij ging in de gereedstaande trein naar Roosendaal zitten en wist hem een boodschap in handen te spelen, terwijl hij van het schip kwam. De trein naar Duitsland stond op het volgende perron en toen de dirigent vergezeld van een kruier langs de coupé kwam, waarin mevr. Geissmar zat, wist ze zijn aandacht te trekken. In 1939 werd hg benoemd tot direc teur van het muziekleven in Wenen een nazi-regeringsbenoeming. Het geallieerde militaire bestuur sloot hem na de oorlog een jaar lang uit van leidende functies in het Duit se muziekleven. Zijn eerste concert in Berlgn na zgn zuivering verwierf gro te bijval. Gedurende zgn proces kon Furtwangler aantonen, dat hy ver scheidene malen zgn officiële positie had aangewend om Joodse musici te helpen. Hg zei, dat het eenvoudig voor hem zou zijn geweest om naar het buitenland te gaan, maar hg had ,,de voorkeur gegeven aan de moeilijke taak om in Duitsland te blgven". Het Wereldgebeuren Struisvogel Er is een tijd geweest, dat geen vor stin zich in wandeltoilet aan den volke vertoonde zonder getooid te zijn met een hoed, waarop een of meer struisveren prijkten. Die tijd was de glorietijd van de struisvogelfokkers in Zuid Afrika. Wanneer men toen een struisvogel farm bezat, werd men „staartveren- plukkende" rijk. Vandaar dat 35 jaar geleden de jon ge Johannes Gerhardus Strijdom na zijn rechten-studie aan de Universi teit van Stellenbosch Zuid-Afrika) er helemaal niet voor gevoelde advocaat te worden. Hij werd struisvogelhouder in het district Willowmore, waar hij geboren was. Maar de struisvogel-mode ging voorbij. Andere versierselen kwamen in zwang en ook de dierenbescher mers spraken een woordje mee. Die beschemers vonden het staartveren- plukken van de vogel struis maar een wrede bezigheid. Er brak een volledi ge struisvogel-malaise uit. De Zuidafrikaanse fokkers verdien den niet langer het zout in hun „mie lies-pap" en Johannes Gerhardus was genoopt naar een andere bestaansbron uit te zien. Hij besloot de veren de verwisselen voor de schrijfpen m een ambtelijk bureau te Pretoria. Vier jaar later trok hij de advocatentoga aan om de be volking van Nijlstroom te assisteren op het moeilijke pad naar recht en bil lijkheid. Dit belette hem overigens niet om er ook nog een fikse vee-boerderij op na te houden. O? dit ogenblik is Strijdom 61 jaar oud. Gisteren is in de fractiever gadering van de Zuidafrikaanse Nationale Partij de beslissing gevallen dat hij de 80-jarige dr. Daniel Malan zal opvolgen als Zuidafrikaans pre mier. Tegencandidaat van Strijdom was de 71-jarige minister van financiën Nicolaas C. Havenga. die gesteund werd door dr. Malan. Die steun van Malan heeft Havenga niet mogen baten. Men schatte Havenga wel hoog in de partij en men waardeerde zijn werk als minister van financiën, maar gevoelens van warme vriendschap wist Havenga nimmer op te wekken. Daarvoor had hij in de ongeveer 21 jaren van zijn beheer over de land's financiën al te zeer de gematigheid betracht en de weg van het compro mis gezocht. Hij maakte zelfs deel uit van de Brits-Afrikaanse compromis-regering, die van 1933 tot 1939 aan het bewind was. De thans gekozen premier Strijdom is een geheel andere figuur. Hij s een verwoed republikein. Zijn volgelingen zien in hem de eerste pre sident van de Zuid-Afrikaanse repu bliek, die geheel los zal staan van het Britse Empire. Herhaaldelijk kwam hij in conflict met de thans afgetreden dr. Malan, die weliswaar ook geporteerd was voor een republiek, maar die meende, dat Zuid-Afrika toereikend souverein was om bij het streven naar een repu bliek gematigdheid te kunnen betrach ten. Overigens waren zowel Strijdom als Havenga aanhangers van de apart heid-politiek, welke door dr. Malan v.erd voorgestaan. Van Strijdom moet zeker verwacht worden, dat hij deze pclitiek onverkort zal handhaven en dat hij alles zal doen om de scheiding tussen de blanke en de neger-bevol king van Zuid-Afrika nog verder door te voeren. Voor de Engelse regering komt de verkiezing van Strijdom als een on prettige verrassing. Zij rekende op de verkiezing van Havenga, die kort ge leden nog zeide: „Onze tegenwoordige betrekkingen met het Britse Gemene best dienen de hoogste belangen van Zuid-Afrika". Nu Strijdom gekozen is zijn de kan sen op wrijving aanmerkelijk geste gen. NICOLAAS HAVENGA geen premier van Znid-Afrika.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1954 | | pagina 13