Grondstoffenprijzen hebben thans
een neiging tot stijgen
Modernisering van het Engelse
gevangeniswezen
BIJ TEXELS MUSEUM LEEFT
EEN ZEEHOND OP HET STRAND
NIEUWS
is ees NOTEDOP
DEN HAAG: WERKSTAD EN
REGERINGSCENTRUM
DINSDAG 23 NOVEMBER 1954
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
11
NEDERLANDSE ECONOMIE IS ZWAK
Nadat ze sedert April 1954
gestadig waren gedaald
(Door onze economische medewerker)
Nederland is arm aan grondstoffen. Inderdaad, wij hebben kolen, olie,
zout. klei, zand en schelpen maar dan is het ook practisch wei afgelopen.
Dit betekent dat wy voor alle mogelijke metalen, voor textielgrondstof-
fen, voor rubber, hout en en papier, tal van leerwaren, voor vele voedings-
en zeepartikelen, om maar de voornaamste groepen te noemen, van het
buitenland en de buitenlandse markten afhankelijk zyn.
Niet alleen als verbruikers maar ook als fabrikanten, die de grondstof
fen verwerken en daarna als veredeld product weer uitvoeren.
Do zwakte van onze economie is dan ook in die afhankelijkheid van de
buitenlandse markten gelegen. Dalen de grondstoffenprijzen sterk, dan
wordt onze inkoop wel is waar voordeliger, maar omgekeerd daalt ook in
verschillende gebieden de koopkracht van de afnemers onzer fabrikanten.
De ontwikkeling van de prijzen op
de wereldmarkten kan voor onze eco
nomie en bijg volg voor onze levens
standaard daarom niet minder be
langrijk zijn dan de loop van de pro
ductie. de ontwikkeling van de werk
loosheid en het verloop van de kosten
van levensonderhoud. Het enige ver
schil is, dat die laatste cijfers meer
tot de verbeelding spreken, omdat zij
direct binnen ons gezichtsveld liggen.
De vraag is nu of de wereldpryzen
de laatste tijd sterk fluctueerden.
De ontwikkeling van de wereldmarkt
prijzen voor grondstoffen kunnen wij
volgen op de beurzen van Londen en
New York. Daar worden de meeste
grondstoffen genoteerd. Wij kunnen
echter een beeld van het totaal krij
gen door naar de Moody's Daily Com
modity Price Index in New York en
de Financial Times Index in Londen
te kijken (voorts is in Londen nog
Reuter's index).
Het Moody-cijfer
Het Moody-cijfer is gebaseerd op de
dollarnoteringen van een aantal
grondstoffen op de Amerikaanse goe
derenmarkten en het cijfer van de
Financial Times is samengesteld uit
noteringen op Amerikaanse en Engel
se grondstoffenmarkten.
Welnu, Moody gaf sedert October
1953, toen het cijfer 394 werd bere
kend, een regelmatige stijging te zien
tot een hoogtepunt van 438 begin
Mei van dit jaar. Toen begon een da
ling van de grondstoffenprijzen, wel
ke zich voortzette tot 404 op 1 Octo
ber. In de afgelopen maand beginnen
de prijzen dan weer iets aan te trek
ken, want op 1 November werd een
gemiddelde van 407 bereikt.
De index van de Financial Times
doet met een zekere vertraging het
zelfde. Het dieptepunt ligt daar in
Augustus 1953 met 84. Dan zet de
stijging in tot begin Juli 1954, toen
96 werd gehaald, gevolgd door een
daling tot 90 op 1 October jl. En ook
die index geeft een herstel in de af
gelopen maand te zien, zodat 1 No
vember jl. kon worden afgesloten met
92.
De prHzen op de grondstoffenmark
ten worden door tal van factoren be
heerst. Toen de oorlog in Korea uit
brak, in de Zomer van 1950, stegen
de prijzen zeer sterk. Later werd die
prijsstijging nog gesteund door de be
wapening van West-Europa en de po-
htiek van voorraadvorming in de
De daling
In de tweede helft van 1952, begin
1953 begon een daling zich door te
zettenhet aanbod steeg en de kopers
werden teruggehouden. Ook de terug
slag in de V.S. deed haar invloed gel
den. Politieke invloeden krijgen even
wel in het najaar van 1953 weer de
overhand: de gebeurtenissen in en om
Indo-China en vooral tenslotte de me
dedeling van de V.S., dat men daar
andermaal tot voorraadvorming zal
overgaan. Storende invloeden zijn
voorts grote stakingen: de recente
koperstakingen in de V.S., de haven
staking in Londen en. andere Engelse
steden.
Natuurrampen werken ook op de
oogsten in: op thee in India en koffie
in Brazilië. De cacaoboon werd voorts
door een ziekte geteisterd en de rub
beroogsten werden op Malakka door
communistische infiltraties ongunstig
beïnvloed. Wij noemen voorts de
scherpe concurrentie van vervan
gingsmiddelen: natuurrubber t.o.v.
synthetische rubber.
Al deze elkaar soms tegenwerken- 1
de en soms versterkende krachten
doen hevige fluctiaties ontstaan, die
zowel voor producent als fabrikant
Moeizaam scharrelt Phoca wat rond
op het kleine stukje afgebakend land.
Slechts een vleugellamme meeuw mag
hem gezélcshap houden achter het
gaas. Maar volgend jaar zal de von
deling uit zee terugkeren in zijn
élement.
zeer nadelig zijn. Daarom dat men in
enkele gevallen ook geprobeerd heeft
door het aangaan van internationale
overeenkomsten die schommelingen
binnen bepaalde grenzen te houden,
zoals btt tarwe suiker en tin.
Het ziet er op grond van de New
Yorkse en Londense noteringen
naar uit, dat de prtfzen weer gaan
stijgen. In welke mate en hoelang is
absoluut niet te zeggen, omdat teveel
onberekenbare factoren plotseling
hun invloed kunnen uitoefenen.
Vragen wij ons nu af of de algeme
ne prijsdaling op de Amerikaanse
markt na April 1954 ook in de ont
wikkeling van onze groothandelspry-
zen is te zien ook de Engelse pry-
zen zijn volgens het indexceyfer van
Reuter na April gedaald dan Roe
ten wij zeggen neen, voor wat de
grond- en hulpstoffen betreft, die
tot nu toe door het C.B.C. tot en met
31 Augustus zijn berekend.
Er is alleen bij de post plantaardi
ge voedingsmiddelen na 30 Juni een
sterke daling te zien. Het totale peil
van de groothandelsprijzen werd hier
door in Juli 3 punten (±2%) omlaag
gedrukt doch in Augustus bleef het
verder stabiel. Het is nu 134 tegen
over 100 in 1948.
De conclusie kan niet anders zyn
dan dat de daling sedert Mei te ge
ring is geweest om onze groothan
delsprijzen belangrijk te beïnvloeden.
Het is dan ook geen wonder, dat de
geringe daling geen effect uitoefende
op de detailprijzen in hun totaal en
daardoor evenmin op onze kosten van
levensonderhoud.
DURE KOSTGANGER
Conservator hield vondeling in het leven.
(Van een speciale verslaggever).
Tussen de donkere vochtige, zwarte dennestammen schemert het wit van
Texels museum, een simpel houten gebouwtje, verscholen in de brede
strook bos en duin van de „Parel der Waddeneilanden". Achter 't museum,
onzichtbaar vanaf het zandpad, staat conservator Gerrit de Haan en tuurt
peinzend naar zjjn gedobberde netten, die te drogen hangen op de lange ry
rugwervels van een aangespoelde potvis. Vlak naast hem knipoogt lui in
de kwart-cirkel zand, die met een kwartcirkel water zyn hele buitenverblijf
vormt, een kleine zeehond. Even word en de zeehondenogen groot als hij een
vreemde bezoeker ziet, terwyl de vleugellamme meeuw, die zjjn lotgenoot
is, een paar pasjes opzjj trippelt.
zomer heeft
Gedurende de korte
Phoca al meer dan genoeg nieuwsgie
rigen om zich heen gezien. Op net
bordje aan de paal lazen die dan zijn
geschiedenis en in de bus wierpen zij
dan hun gift. Want Phoca is een du
re kostganger. „Maar", zegt de heer
De Haan trots, „ik heb nog geen kos
ten voor Phoca gedeclareerd. We heb
ben ons op die manier nog steeds we
ten te bedruipen".
Fijnproever.
Phoca werd zo rond de 23ste Juni
geboren, in de buurt van de Vliehors.
In een onbewaakt ogenblik had de
stroming hem op de hors gezet, waar
een visserman hem vond. Hij nam in
zyn vlet het hulpeloze dier mee naar
De Cocksdorp op Texel en belde het
museum op, waarop prompt De Haan
verscheen om te proberen deze von
deling in leven te houden. Een prin
senkind uit een sprookje kon geen
betere verzorging krijgen. Er werd
een vernuftige fles geconstrueerd om
Phoca voluit heet hij Phoca Vitu-
lina acht a negen keer per etmaal
zijn portie melk met water in te gie
ten. Want tenslotte is Phoca een
zoogdier.
Er werd een vijver gegraven en de
femeente Texel voerde drie en een
alf duizend liter zeewater aan. De
Haan monteerde er een pomp en een
filter bij en zo kreeg de baby-rob stro
mend zout water.
En daarmee begonnen de zorgen
van het echtpaar De Haan pas goed.
Want na een week of zes moest Pho
ca aan de garnalen, maar Phoca be
dankte.
Nieuw vernuft. Gemalen garnalen
in een oude bomenspuit. Het slange
tje van de zuigfles er aan en Phoca
tippelde er in. Nauwelijks zag hij zijn
pleegmoeder met het slangetje nade
ren of hij holde op een drafje nader
bij, slokte de slang in ende bo
menspuit deed zijn werk. Phoca brul
de van kwaadheid, maar een strelen
de vrouwenhand bracht hem tot rede
en toen bleek het toch weer mee te
vallen.
Enkele weken later nieuw bedrog.
Phoca meende weer zyn geliefd slan
getje in te slikken, maar het was een
slang en zodoende had hij er geen erg
in voor hij had geslikt. En toen kwa
men de zandspieringen en de zeedon-
derpadden, de meunen, de wijtings en
de kabeljauwen.
Maar lang voor die tijd Phoca
was nog heel klein, zo'n centimeter of
zestig had de veearts hem al van
een wisse dood moeten redden. Pho-
ca's navelstreng werd afgerukt toen
hy over de betonrand uit zijn bassin
kroop en hij kreeg een lelijke navel
breuk. Veearts De Boer opereerde
Phoca en gaf hem twee penicilline-in-
jecties, en tot grote vreugde voor
al van mevrouw Den Haan genas
het dier nog op het nippertje.
Terug naar zee.
„Ik zal naar ander viswater moe
ten omzien, want Phoca verslindt zo'n
dertig tot veertig exemplaren per dag
en ik moet voldoende voorraad heb
ben, wanneer er stormige dagen ko
men, want dan vaart de garnalenvloot
niet uit".
Aan het eind van de volgende zo
mer gaat Phoca teru& naar de ein
deloze zee. Dan is hij een dikke an
derhalve meter lang. Eerder heeft
niet de minste zin. vrees voor men
sen kent het dier niet en het zou, na
enige tijd in zee te hebben gedarteld,
vrolijk naar het strand terugzwem-
men om in handen te vallen van ja
gers of jutters. Bovendien is het niet
eens waarschijnlijk dat een kudde
hem opneemt.
9 Ex-koningin Narriman van Egypte
heeft Donderdag de kliniek In Lausan
ne, waar zij de vorige maand een opera
tie heeft ondergaan. verlaten en met
haar moeder en secretaris haar intrek
genomen in een hotel ln de stad. Zij zal
naar verluidt nog tenminste een maand
in Zwitserland blijven.
9 Geneviève de Galard, die zich tijdens
het beleg van Dien Bien Phoe als ver
pleegster bijzonder onderscheidde, is
Woensdagavond uit Parijs naar Saigon
vertrokken, waar zij zal helpen bij de
repatriëring van gewonden uit Indo-Chi-
LEZERS SCHRIJVEN
W aarschuwing.
Vaak komt mjj ter ore dat veel da
mes wel eens een keertje naar een
helderziende gaan. Het begint, als ze
in de narigheid zitten over een of an
der, of verwikkelingen op het gebied
der liefde hebben. Het is meestal
voor de aardigheid of uit nieuwsgie
righeid dat ze gaan. Kan zo 'n man
dan iets zeggen, dat ergens toepasse
lijk op is, dan borduren ze daarop
door. Zo wordt het enkele bezoek ge
volgd door meerdere hetgeen veel geld
Jaren geleden had zo'n man in Den
Haag het tot een zeer twijfelachtige
roem op dat gebied gebracht. Velen,
ook uit Goes brachten hem een be
zoek. Een dame, die zeer veel geloof
aan de man hechtte bracht hy door
verschillende voorspellingen, die nu
niet zo opwekkend waren m een door
lopende staat van overspanning. Zij
ging er op leven, want dit en dat zou
binnen een bepaalde tijd gebeuren.
Het kostte haar buna haar gezond
heid. Jaren zyn voorbijgegaan en niets
heeft zich voltrokken, van wat eens
voorspeld was.
Daarom zou lk met klem willen
waarschuwen tegen hetgeen waar
zeggers voorspellen, ook al lijkt het
nog zo waarheidsgetrouw. De bedra
gen, die dergelijke lieden hiermee ver
dienen, zyn zeer aanzienlijk en dat is
toch altijd weggegooid geld.
Een inwoonster van Goes.
In de Offham Selling Handicap Stee
plechase, wélke te Plumpton in Sus
sex werd verreden, maakte Windsor
Light met op zijn rug K. Gilsenan,
deze reuzen-duik bij het passeren van
een hindernis, waarachter een diepe
sloot was gemaakt. Voor Windsor
Light èn Gilsenan werd het een nat
pak, voor Mickey Drippin betekende
deze manoeuvre de overwinning
DOOS VAN PANDORRA
Dikwijls verkeerd beoordeeld
(Van onze parlementaire redacteur).
Den Haag heeft het gedaan!
Als de vergunning tot bouw van een nieuwe boerderij op zich laat wach
ten, dan heeft Den Haag dat gedaan. Als een toneelgezelschap slechts met
moeite het hoofd boven water kan honden, dan heeft Den Haag te weinig
subsidie verleend. Als er moeilijkheden rijzen by het in orde maken van
de emigratiepapieren, dan is dat de schuld van Den Haag. Als we meer
belasting moeten betalen dan ons lief is, als er niet genoeg mannen be
schikbaar zijn om de oogst binnen te halen, als de melk een cent per liter
duurder wordt, als de trein, die we zo noodzakelijk moesten hebcn, met
vertrokken is en als we van het hengelen zonder vis thuiskomen, dan heeft
Den Haag dat gedaan
Want in Den Haag zetelt de rege
ring en die heeft maar te zorgen, dat
de handelaar hoge winsten behaalt
en de consument voor zijn artikelen
weinig behoeft te betalen; dat meer
geld wordt uitgegeven voor onder-
HILL HALL IS EEN MERKWAARDIG LANDGOED
Experiment met „open"
gevangenissen
Het geval van de vrouw die op haar man niet de geliefde van vroeger
en niet de jaloerse echtgenoot, maar de man van wie zy nog steeds hield
een revolverschot loste, verwekte enige tjjd geleden in Engeland veel opzien
en medelijden. Haar naam was mevr. Mavis Wheeler. Ook nadat zy ver
oordeeld was, waren haar motieven nog verre van duidelijk. De rechter
sprak haar vrij van moord met voorbedachten rade, maar dat de man
zwaar gewond was, viel niet te loochenen. Mevr. Wheeler werd veroordeeld
tot zes maanden gevangenisstraf wegen „het in strijd met de wet en boos
aardig toebrengen van lichamelijk letsel" en het feit dat zij „in strijd met
de wet een vuurwapen bezat". Daarna was de publieke belangstelling voor
haar zo goed als verdwenen.
Hoe dan ook, later kwam men te
weten dat zij haar straf niet uitzat
achter tralies en grauwe kerkermu
ren, maar om zo te zeggen in een
vriendelyke omgeving.
Meer dan dertig jaar lang heeft
men zich in Engeland bezig gehouden
met een hervorming van het gevan
geniswezen, maar eerst in de laatste
jaren zfln daarvan eindelijk de eerste
resultaten merkbaar geworden.
Men probeert het nu met de zoge
naamde „open gevangenis," 'n gevan
genis zonder getraliede vensters, zelfs
vaak zonder noge muren en soms in
het geheel geen omheining. Men nam
voormalige landgoederen, boerenbe
drijven en barakkenkampen over en
liet die meestal door de gevange
nen zelf inrichten.
Tot op heden telt Engeland twaalf
van deze gevangenissen: tien voor
mannen en twee voor vrouwen. Het
aantal gedetineerden in Engeland be
draagt ongeveer 20.000. Het aantal
vrouwelijke gevangenen is nog bene
den de duizend.
In de open gevangenissen zijn thans
1500 personen ondergebracht, onder
wie ook mevrouw Wheeler. Zij werd
ingedeeld bij de gevangenen van*Hill
Hall, één van de twee gevangenissen
voor vrouwen, een prachtig landgoed
gelegen in het Zuid Engelse graaf
schap Essex. Het is welhaast een slot
en het werd gebouwd in de 16e eeuw.
Het ligt in een heerlijke streek, een
recreatieplaats voor vele inwoners
van Londen. Als men er een Zondag
ochtendwandelingetje maakt, is de
kans niet uitgesloten, dat men een
groepje vrouwen tegenkomt, die zon
der enige bewaking ter kerke gaan in
de nabrjgelegen Michaelskerk. Men
moet een geoefend oog bezitten, wil
men in deze vrouwen gevangenen her
kennen, want zy dragen geen eento
nige en sjofele gevangeniskleding en
zij hebben geen geuniformde begelei
der b\j zich. Lippenstift en poeder
kwast, bewerkelijke kapsels en op
zichtige kleuren, het mag en er wordt
gebruik van gemaakt.
Een proefneming, die van nog ver
der strekkende aard is, dan die van
Hill Hall, werd ondernomen in de
mannengevangenis in Bristol. Daar
kan men gevangenen zien, die 's mor
gens om acht uur in burgerkleding
net als iedereen naar hun werk gaan,
buiten de gevangenis wel te verstaan;
ieder gaat zijn eigen weg en er is
geen bewaking te herkennen. Wat de
mannen in hun vrije tijd uitvoeren,
moeten ze zelf maar weten. Zy kun
nen naar café, naar de bioscoop, naar
een partijtje voetbal, als zy daar zin
in hebben.
Zij krijgen net als iedereen hun loon
uitbetaald en moeten daarvan onge
veer 25 gulden voor „kost en inwo
ning" betalen aan de gevangenisdi
recteur. Er is maar één beperking: Zy
moeten 's avonds om tien uur in de
gevangenis terug zyn. Verder is er
maar één enkele strafmaatregel, na-
melyk weer achter slot en grendel
fezet te worden. Totnogtoe worden
e resultaten bemoedigend genoemd.
De terugkeer naar het gewone leven,
faat met weinig moeite gepaard en
et aantal gehangenen, dat weer tot
kwaad vervalt is kleiner, dan voor
heen in de ouderwetse gevangenissen.
Statistisch kan dit reeds worden aan
getoond. Ontvluchtingspogingen ko
men nauwelijks voor en de werkge
vers, die aanvankelijk zeer sceptisch
stonden tegenover deze gang van za
ken. sturen zeer bevredigende be
richten. Zy vragen zelfs om meer ar
beidskrachten, dan thans beschikbaar
zyn. In tegenstelling tot de ouderwet
se gevangenissen zyn de open gevan
genissen helaas onderbezet. Slechts
van een klein aantal gedetineerden
kan men namelyk met enige zeker
heid aannemen, dat zy het in hen ge
stelde vertrouwen niet zullen bescha
men. In de open gevangenissen zyn
twee duidelijke groepen te onderschei
den: mensen, die van een langere
straf de laatste maanden moeten uit
zitten en mensen, die voor de eerste
maal van hun leven met de gevange
nis kennis maken.
Zy die dit systeem invoerden, zijn
zich zeer duidelijk bewust, dat het
welslagen van de onderneming af
hangt van een nauwkeurige selectie.
Wanneer in een bepaalde streek een
iwoners
af te gaan. De deuren van de huizen
worden van veiligheidssloten voor
zien en de moeders nouden haar doch
ters 's avonds veilig thuis. Al spoedig
luwt echter deze actie voor lijfsbe
houd en het eind van het liedje is
heel vaak, dat de gevangenen by me
nige familie uitgenodigd worden.
Overigens zal men met het nieuwe
systeem nog brede ervaring moeten
opdoen alvorens een eindoordeel ge
veld kan worden.
wys, voor grote werken en voor wo
ningbouw en dat de belastingen wor
den afgeschaft; dat de schooljeugd
met meer kennis en kundigheden de
maatschappy wordt ingestuurd en de
leerplannen worden vereenvoudigd;
dat het regent in een droge zomer en
droog is, als we in die periode juist
met vacantie willen gaan
In Den Haag zetelen de ministers
van Financiën, van Onderwys, Kun
sten en Wetenschappen, van Oorlog
en Marine, van Sociale Zaken en
Volksgezondheid, van Economische
Zaken, van Verkeer en Waterstaat,
van Landbouw, Visserij en Voedsel
voorziening en nog een stuk of wat
andere! Zij moeten het ieder naar de
zin maker.. Zil moeten dat doen met
al hun duizenden ambtenaren en met
de wetten, die een parlement, dat er
ook niet veel van begrypt, hun in
handen heeft gegeven.
Den Haag is regeringscentrum.
Het is daarmede de doos van Pan-
dorra voor allen, die er de effe
ning van het paadje, dat zy in het
ingewikkelde sociale leven betre
den. van verwachten en hopen op
een rondstrooien van die voorde
len en-gemakken, faciliteiten en
gunstige regelingen, die precies in
hun kraam te pas komen. Het is
tegeiykertyd de kop van Jut voor
de teleurgestelden in het leven, die
zo graag de overheid voor zich
hadden laten zorgen.
Nuttige arbeid
Den Haag wordt dikwijls verkeerd
beoordeeld. O neen. wy zullen zeker
niet de lof gaan zingen over de voor-
treffelykheden van allen, die van Den
Haag uit het land besturen. Wij beta
len óók belasting! En we zyn niet
blind voor al de fouten en tekortko
mingen, die het uitgebreide en inge
wikkelde regeringsapparaat aankle
ven. Maar 'we waarschuwen tegen
overdryving.
Er wordt In Den Haag, in het re
geringscentrum veel en er wordt nut
tige arbeid verricht. Er wordt in de
talrijke grote, door de stad verspreid
staande regeringsgebouwen, door
gaans hard gewerkt. En daarom is
Den Haag als regeringscentrum ook
werkstad, al wordt daarorer wel eens
smalend gesproken.
De aanwezigheid van de regering
in Den Haag, drukt duidelyk haar
stempel op de stad. Want niet alleen
staan er de ministerie-gebouwen,
ook talrijke monumentale woonhui
zen zyn ten behoeve van het over
heidspersoneel als kantoorruimte in
gericht. De ontelbare ambtenaren be
palen mede het karakter van de voor
malige residentie. Zo goed als dat
doen de ambassades en de gezant
schappen en de instellingen, die zy
hier en daar hebben gevestigd.
Voorts maken de beide Kamers
der Staten-Generaal, de Raad van
State en in zekere zin ook de Hoge
Raad Den Haag tot een typicsh
overheidscentrum. En niet te verge
ten de fantastische stoet met de
gouden koets, die telkenjare op de
derde Dinsdag van September naar
de Ridderzaal trekt, waar H. M. de
Koningin met het uitspreken van de
Troonrede de gewone zitting der Sta
ten-Generaal opent. En de feestelijke
stemming, die op Prinsjesdag duizen
den uit Den Haag zelf en uit het ge
hele land naar het regeringscentrum
lokt.
VEEL BUREAU'S.
Ontelbare instellingen, zoals de
Stichting van de Arbeid, de Stich
ting voor de Landbouw, het Centraal
Bureau voor de Statistiek, de Pen
sioenraad, de Ryksdienst voor het
Nationale Plan en vele andere Ryks-
diensten en -instituten, talrijke vak-
en bedryfsg-'Depen en grote firma's,
die Den Ha-'g als zetel kozen om
dicht by de bureau's te zitten, waar
mede zy geregeld te maken hebben,
stempelen Den Haag ott het uitge
sproken regeringscentrum van Ne
derland.