f KLANKBORD j
V.S. en Groot-Brittannië stellen
splijtbaar materiaal beschikbaar
„Helge Viking"
Los Angeles
via Noordpool in
aangekomen
w
INDONESISCHE BLADEN EISEN
AFTREDEN VAN SOEKARNO
Een BOEK van
WOENSDAG 17 NOVEMBER 1954
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
VREEDZAAM GEBRUIK ATOOMENERGIE
Knowland vreest gelijkheid
met de Sowjet-Unie.
De Verenigde Staten zullen 100 kg. splijtbaar materiaal ter beschikking
stellen voor experimentele atoomreactors in het buitenland, aldus een mede
deling aan de Verenigde Naties van de leider van de Amerikaanse delegatie,
Henry Cabot Lodge. Hij hoopte, dat deze boodschap van president Eisen
hower de verwarring zou verdrijven in hoeverre het Amerikaanse voorstel
voor vreedzaam gebruik der atoomkracht wel gaat.
Groot-Brittannië heeft aan de Verenigde Naties medegedeeld, dat het
20 kg. splijtbare stof ter beschikking wil stellen.
De Britse afgevaardigde Nutting
sprak er zijn teleurstelling over uit,
dat de Sowjet-Unie niet duidelijk had
verklaard, of zij bereid is mede te
werken tot het oprichten van een in
ternationaal bureau ter bevordering
van het gebruik van atoomenergie
voor vreedzame doeleinden.
De indieners van de resolutie kwa
men overeen, dat er geen radicale wij
zigingen in.jie bewoording van het re
solutie-ontwerp moesten worden aan
gebracht.
Churchill verklaarde gisteren in het
Lagerhuis, dat in Juli 1955 in En
geland een internationaal wetenschap
pelijk congres over atoomenergie zal
worden gehouden.
Senator William Knowland, leider
van de republikeinse partij in de Se
naat, heeft in de Senaat verklaard,
dat een samenbestaan van de Ver.
Staten en de Sowjet-Unie niet moge
lijk zal :ifjn nadat beide landen op
Jeugd
veroorzaakte ravage
in Utrechtse fabriek
Voor honderden guldens
gestolen
Een aantal jongens elf stuks in
totaal in de leeftijd van 8 tot 12
jaar, hebben Zaterdag- cn Zondagmid
dag j.l. danig huis gehouden in een
matrassenfabriek aan de Kanaalweg
te Utrecht.
Voor het leggen van een kabel was
bij de fabriek een kuil onder de fun
dering gegraven. Deze is door de on
dernemende jeugd uitgediept, waar
door de toegang tot de fabriek voor
haar vrijkwam.
Voor de verzending klaarstaande
matrassen werden, opengescheurd en.
met olie besmeurd. De schade wordt
geraamd op ongeveer duizend gulden.
De baldadige jongens hebben een
geweldige ravage aangericht. Lampen
werden van het plafond gehaald, stop
contacten vernield, enz., enz. Tevens
werden vulpennen, chronometers, si
garenaanstekers en sigaretten tot een
waarde van enkele honderden guldens
buit gemaakt.
De directiekamer was in een mest
hoop veranderd. Het gestolene was
grotendeels onder het uitgegraven
zand verborgen, waar het door een
speurhond werd opgespoord.
Honderd man personeel moest naar
huis worden gestuurd, omdat de
werkgelegenheid voor hen ontbrak.
Daarentegen kregen 10 man extra
werk. Zij moesten de ravage oprui-
mDe jeugdbrigade van de Utrechtse
politie heeft de veelbelovende jon
getjes ernstig onder handen genomen
in afwachting van verdere afhande
ling van het geval.
Voor vluchtelingenhulp
Het comité vluchtelingenhulp 1954
heeft gisteren 40.000 gulden ontvan
gen. De actie heeft tot en met Dins
dag 1.342.000 gulden opgebracht.
HOOFDPIJN. Engelse dokters heb
ben uitgerekend, dat meer dan twee
millioen Engelsen regelmatig aan
hoofdpijn lijden. De oorzaak van deze
hoofdlijnen is ook bekend: de meeste
hoofdpijn-patiënten schrijven hun
kwaal toe aan de invloed van de
schoonmoeders, aldus het rapport.
DE OUDSTE. Niet alleen in Engeland
tobt men met de schoonmoeders: het
is sinds jaar en dag het probleem van
bijna elke getrouwde man. Het oud
ste schoonmoederverhaal dateert
waarschijnlijk uit het Oud-Palaeo-
lithieum: het verst verwijderde Steen
tijdperk. Toen kwam een holenvrouw
gillend en in allé staten van opwin
ding naar haar man, die zich juist in
de bovenste takken van een metersho
ge rubberboom bevond en riep naar
boven
„Jan, een mensenetende tijger
net het hol binnengegaan, waar
mijn moeder woont
Klinkt er een stem van boven:
„Kan mf wat schelen, wat er met
die tijger gebeurt!"
ONAANGENAME LIEDEN. Of de
Amerikaanse schrijver William Dean
Howells ook lijdende is aan een
schoonmoeder, wij weten het niet,
maar een zijner uitspraken is zeker
ook op deze kwestie van toepassing.
Sommige mensen kunnen namelijk,
aldus meneer Howells, langer blijven
in één uur dan anderen in een week.
KLEINIGHEID. Een klein meisje
was haar eerste boek aan het schrij
ven. Het begon als volgt: „Ik werd in
een nare, vuile straat in Londen ge
boren, terwijl nijn lichtzinnige moe
der zich in Parijs amuseerde
CONCLUSIE. „He maak me erg on
gerust over mijn hond Willem", zo
schreef een dame in Duitsland naar
de redactie van een vrouwenblad.
„Hij ligt al twee dagen op zijn rug en
wil zich niet meer bewegen".
„Uw ongerustheid heeft alle grond",
schreef de redactie terug. „Uw hond
is dood".
atoomgebied eikaars gelijke zijn. Hg
verwacht dat tijdstip tussen 1957 en
1960.
Een naast elkaar blijven bestaan
zou op de duur op een communisti
sche overwinning uitlopen, meent hij.
De Senaat wenst, dat de departe
menten van buitenlandse zaken en de
fensie onderzoeken, of „dit duidelijke
f gevaar" een wijziging in de buit'en-
andse en defensiepolitiek nodig
maakt.
De democratische leider Senator
Lyndon Johnson schaarde zich onmid-
de'lijk achter het standpunt van
Knowland. „Ik ben bang dat wij
zwakker zijn dan goed is", zei hij.
Senator Knowland zei niet te wil
len beweren, dat Amerika de Sowjet-
Unie moet aanvallen om gelijkheid
op het gebied van atoomwapens te
verhinderen. Hij acht het onjuist te
menen, dat geen van beide partijen
van atoomwapens gebruik zal durven
maken als die gelijkheid bereikt is.
Hij verwacht, dat de communisten
de omliggende landen stukje voor
stukje zullen overmeesteren. „De neu
trale landen en onze bondgenoten zul
len dan vragen of een atoomoorlog
moet worden geriskeerd ten behoeve
van Perzië, Zweden, Afghanistan,
Joego-Slavië, India, Finland, Birma
en andere".
Steekpartij in een
strafgevangenis
In de strafgevangenis aan de Noord
singel te Rotterdam heeft zich op 20
September j.l. een vechtpartij tussen
twee gedetineerden voorgedaan en de
dag daarop een steekpartij, waarbij de
28-jarige G. V. uit Groningen met een
aardappelmesje in de hartstreek werd
gestoken. Op een vingerbreedte na
was hij in de hartvaten getroffen,
wat zijn dood zou hebben betekend.
De 29-jarige metaaldraaier H. M.
S. uit Amsterdam, die hem de steek
had toegebracht, stond gisteren voor
de Rotterdamse rechtbank terecht. Al
negen veroordelingen had hij achter
de rug en voor de laatste, een jaar
gevangenisstraf met voorwaardelijke
ter beschikkingstelling, uitgesproken
door de Amsterdamse rechtbank, zit
hij in de strafgevangenis te Rotter
dam. Daar had hij tijdens een woor
denwisseling de 53-jarige G. S. uit Til
burg in het gezicht geslagen, waar
door deze werd gewond. De directeur
van de gevangenis had hem daarvoor
een lichte straf opgelegd. S. moest
naar zijn cel.
De volgende dag tijdens het aard
appelen schillen zeide de gedetineerde
O. V., die over het gebeurde boos was
geworden tegen S.: „Als je weer een
oude man wilt slaan, moet je met mij
beginnen". Daarna volgde de steek
partij.
Volgens een psychiater werd ver
dachte steeds minder toerekenbaar en
mede daarom was de eis vier maan
den gevangenisstraf met onvoorwaar
delijke ter beschikkingstelling.
De raadsman, mr P. van Schraven-
dijk, merkte o.m. op, dat er geen be
waking was in het „pithok".
Uitspraak over veertien dagen.
Scherpe critiek op president
Provinciale bladen in Soerabaja en
Medan hebben critiek geleverd op
president Soekarno naar aanleiding
van zyn in Palembang gehouden rede
en eisen, dat hij zal aftreden.
De „Soeara Rakjat" in Soerabaja
schrijft in een hoofdartikel, dat het
bewijzen eist van de beschuldiging,
dat onder hen, die het kabinet ten val
willen brengen, personen zijn, die het
land voor millioenen aan buitenlan
ders verkopen. De president dient er
maar niet op los te praten om sensa
tie te verwekken, aldus het blad.
Daarmee verlaagt hij zijn eigen pres
tige en maakt hij zich schuldig aan
een immorele daad, die grote draag
wijdte heeft en onverantwoordelijk
kan worden genoemd.
Het in Medan verschonende blad
„Warta Berita" verbaast zich er over,
dat de president eerst over documen
ten heeft gesproken, doch dat het
thans om rapporten blijkt te gaan,
waarvan hij de inhoud niet kan ver
antwoorden en die slechts dienden
voor het voeren van een „politiek van
insinuatie". „Warta Berita" zegt, dat
Soekarno iedere keer weer met zijn
redevoeringen onrust verwekt en
dringt er daarom met klem op aan,
dat hij zal aftreden.
Het eveneens in Medan verschijnen
de blad „Mimbar Oemoem" acht het
mogelijk, dat de bevolking haar ver
trouwen in het staatshoofd zal verlie-
zen en verlangt daarom zekerheid
over de vfaag wat Soekarno belang
rijker acht: zijn positie als staats
hoofd of die als partijleider'.
Boerderijbranden in
September 1954
Schade: f 808.050.
In September jl. zijn 24 boerderij-
branden voorgekomen, waarbij de
boerderij totaal werd vernield of
zwaar werd beschadigd. Een van de
ze branden kwam voor in Groningen;
twee in Friesland; een in Drenthe;
drie in Overijssel, vier in Gelderland,
een in Utrecht, vier in Noord-Holland,
drie in Zeeland, twee in Noord-Bra
bant en drie in Limburg.
De directe schade door deze bran
den aangericht wordt geraamd op
808.050.
Generaal Mohammed Naguib, bege
leid door It. kol. Hassan Ibrahim
rechtsverlaat het presidentiële pa
leis te Cairo, nadat hij uit zyn func
ties is ontzet.
(Radiografisch overgebrachte foto).
Reorganisatierapport
A.R.-partij
De termijn voor het inzenden van
opmerkingen enz. over het reorgani
satie-rapport van de Anti-Revolution-
naire Partij is verlengd tot 15 Januari
aanstaande.
VOORSPOEDIGE VLUCHT
Passagiers hadden een prachtig
gezicht over de gletschers
De „Helge Viking" van de Scandinavische luchtlijnen (S.A.S.) is Dins
dagavond om 23.30 uur Ned. tijd in Los Angeles aangekomen.
Het toestel dat in Kopenhagen is gestart en de reis via de Noordpool
maakte, kwam 35 minuten voor de vastgesteld tijd aan,
De passagiers van de Helge Viking hadden op weg naar Los Angeles bo
ven Groenland een prachtig gezicht over dc blauwe gletschers, die besche
nen werden door maanlicht, terwijl veelkleurig Noorderlicht over de he
mel flitste. Buiten de romp van de machine, die met een snelheid van 400
km per uur op een hoogte van vierduizend meter vloog werd een tempera
tuur van dertig graden beneden nul gemeten.
Aan boord van het vliegtuig bevon
den zich prins Axel van Denemarken
en de minister-presidenten van Noor
wegen, Zweden en Denemarken, Torp,
Erlander en Hedtoft.
De vlucht met de „Royal Viking"
in tegenovergestelde richting is, als
gemeld, reeds volbracht.
De S.A.S. wijdt met deze vluchten
een tweewekelijkse dienst Kopenha
genLos Angeles, via de Noordpool
De „Royal Viking" was Maandag
ochtend om 09.05 uur uit Los Ange
les vertrokken. De 9418 km lange
route van Los Angeles naar Kopen
hagen is dus in 24 uur en 13 minuten
afgelegd, waarbij inbegrepen is de
duur van de landingen te Winnipeg
en te Soendre Stroemfjord,
De passagiers en de bemanning,
Accountant veroordeeld
wegens flessentrekkerij.
Acht maanden geëist
De rechtbank te Amsterdam heeft
Dinsdagochtend de 53-jarige accoun
tant J. van de H., zonder vaste woon-
of verblijfplaats, veroordeeld tot een
gevangenisstraf van acht maanden
met aftrek van de twee en een halve
maand voorarrest, terzake van fles
sentrekkerij.
De minister van O. K. en W. heeft
aan de cineast Herman van der Horst
een rijkssubsidie verleend voor de ver
vaardiging van een documentaire film
over Nederland.
Een beeld van het Kopenhaagse vlieg
veld Kastrup, kort na de aankomst
van het toestel, dat de eerste S.A.S.-
vlucht over de Noordpool met passa
giers voltooide. V.l.n.r.: Drie passa
giers, de filmster Jean Hersholtde
burgemeester van Los Angeles, Nor-
ris Poulson, met een bord, waarop
staat: „Grens van Los Angeles City"
en de beroemde filmster Walter Pid-
geon. (Tëlefoto AJY-PJ
Het Wereldgebeuren j
Een naam
die zeer tevreden schijnen over de
reis, werden op Kostrup ontvangen
door prins Knud van Denemarken,
vertegenwoordigers van het Deense
ministerie van buitenlandse zaken
van het ministerie van verkeer en
door leden van het corps diplomati
que.
De 26 Amerikaanse en Canadese
journalisten, die de vlucht van de
„Royal Viking" hebben meegemaakt,
gaan een rondreis door Europa ma
ken. Zy keren Vrijdag 26 November
te Kopenhagen terug om zich
's avonds aan boord te begeven van
een vliegtuig van de S.A.S., dat de
derde vlucht van de dienst Kopen
hagenLos Angeles zal maken.
Spaarcijfers in October
De algemene spaarbanken, aange
sloten bij de Nederlandse Spaarbank-
bond, hebben in October een overschot
behaald van 9.826.166 (vorige
maand 10.876.885), inleg en terug
betaling bedroegen resp. 63.328.715
en 53.502.549. By de niet-aangeslo-
ten spaarbanken werd 22.894 (vori
ge maand 96.330) ontspaard. Bij de
bankspaarbanken werd 181.540 (vo.
rige maand 356.887) gespaard. Zo
als gemeld is bij de Rijkspostspaar
bank in October 1,7 millioen ge
spaard.
at betekent een naam? laat Sha
kespeare een van zijn toneelfi
guren uitroepen. Vele tiental
len jaren later heeft een Frans letter
kundige daarop geantwoord: onze
naam. dat zijn we zelf.
Welnu, als één man inderdaad ge
typeerd wordt door zijn naam, dan
torst de kolonel Gamal Abd-el Nasser
dictator van Egypte wel een
zware last van verantwoordelijkheid,
want zijn naam betekent niet minder
dan „edele knecht van de zegenrijke
God".
Deze edele knecht heeft enkele da
gen geleden de president van Egypte,
generaal Naguib, afgezet en dat staats
hoofd doen verhuizen n^ar een villa
v.aar hem geen haar op het hoofd ge
krenkt wordt, maar waar hij toch de
vrijheid ontbeert.
Generaal Naguib was populair in
Egypte. Hij was een vroom Moham
medaan, die een bedevaart naar Mek
ka belangrijk achtte, die zorgvuldig
zijn voeten wies voordat hij een mos
kee betrad en.... die zich niet inliet
met intrigues.
Naguib was bovendien een goed mi
litair en een dapper man, maar hij
was conservatief en hij was verknocht
aan het verleden.
De jonge revolutionnairen in Egyp
te noemden hem een idealistische
domkop. Zij hielden het liever
op Gamal Abd-el Nasser, de hardnek
kige leider van de jonge officieren.
Helaas was deze „edele knecht" he
lemaal niet populair bij de grote mas
sa, die hem „de niet-gewilde" noem
de, omdat hij te wild-vooruitstre-
vend, te zwijgzaam en te ongemoede
lijk was.
Bovendien meenden de Mohamme
danen, dat Nasser alleen maar voor
de vorm Mohammedaan was en dat
vergaven ze hem niet.
Het grote conflict tussen Nasser en
Naguib brak uit nadat Nasser de
Suez-kanaal-overeenkomst met Enge
land had afgesloten.
Nasser verwachtte, dat hij daardoor
met één slag de populairste man van
Egypte zou worden. In die verwach
ting werd hij teleurgesteld. Men bleef
hem de „ongewilde" i
Midden in de stad Cairo staat het
parlementsgebouw, dat niet
meer gebruikt wordt, omdat
Nasser het parlement naar huis gezon
den heeft. Half October jJ. wist Nas
ser niet beter te doen, dan dit gebouw
te bestemmen voor het ondertekenen
van de Suez-kanaal-overeenkomst, die
een einde maakte aan 72 jaren Britse
overheersing over Egypte.
In de Pharao-zaal voltrok zich dat
historisch ogenblik en men deed alles
om er een grote propaganda-stunt
voor het vrije Egypte en voor kolo
nel Nasser van te maken.
Het resultaat was alleen maar te
leurstellend. Men betreurde de afwe
zigheid van Naguib en het ontbreken
van een parlement, dat de Suez-ka
naal-overeenkomst had moeten be
spreken.
Nadien werd het snel duidelijk, dat
er voor Naguib geen plaats meer was
naast Nasser.
Er was zoals de „Times" dat
noemt een geprikkelde stemming
tussen de beide heren ontstaan.
Nasser wachtte alleen nog maar op
een geschikt ogenblik voor het ter
zijde schuiven van Naguib.
Waarschijnlijk heeft Nasser eerst
nog even de stemming gepeild
in de Soedan, waar men nogal
op Naguib gesteld was. Ook heeft hij
enkele hoofden van andere Arabische
staten laten raadplegen. Zijn slotcon
clusie is daarna geweest, dat hij de
stap wel kon wagen en nu is dan Na
guib afgezet.
Dit betekent, dat de jonge Egypti
sche revolutionnairen ongeremd zul
len voortgaan met hun actie voor het
„vernieuwen" van de Arabische we
reld. Naar hun begrip strekt die we
reld zich uit van Marokko tot voorbij
Bagdad. Ze dromen van een groot-
Arabische statenbond, van verdrijving
der Fransen uit Noord-Afrika, van eli
minatie der Westerse invloeden, van
versnelde economische opbouw door
het loslaten van „verouderde" Mo
hammedaanse traditie's.ze dromen
nogal wild en dat voorspelt jaren
van onrust in de Arabische wereld.
P ET VAN AKEN.
Piet van Aken: „Klinkaart",
Arbeiderspers, Amsterdam.
In de novelle „Klinkaart" tekent de
Vlaamse romaneier Piet van Aken
ons op zijn bekende, sobere wyze het
onvergetelijke beeld van een meisje
van twaalf jaar, een kind nog, dat
voor het eerst als fabrieksarbeidster
gaat werken in een steenbakkerij. We
volgen het kind, met steeds groeien
de spanning en deernis van het mo
ment af dat zij vol verwachting ont
waakt en met haar oudere zuster, die
het klappen van de zweep reeds lang
kent, op pad gaat, tot aan de avond,
als zy in het kantoortje van de baas
de gruwelijke tol moet betalen die hg
van elke nieuwelinge eist. En daar
tussen ligt de dag met het zware
nieuwe werk, zijn wel en wee, de goe
de en slechte typen rondom haar en
hun voor het kind nog onbegrijpelijke
dubbelzinnigheden. Het is een verhaal
vol tederheid en vol harde realiteit,
dat zonder enige opzettelijke tendens
de machteloze situatie tekent van de
arbeider aan het einde van de vorige
eeuw, een tijd waarin Van Aken gaar
ne zijn figuren plaatst. „Klinkaart"
is een volkomen uitgebalanceerd
staaltje van de meest zuivere vertel
kunst. H. W.
NASSER
Hde edele knecht van de
zegenrijke God".
Verkiezingsuitslag op
Ned. Antillen
De verkiezingen, die Dinsdag voor
de Staten der Nederlandse Antillen
gehouden zyn, hebben het volgende
resultaat opgeleverd:
Curasao: Nationale Volksparty 5
zetels (voorheen 5); Democratische
partij 5 zetels (4)Katholieke Volks
partij 1 zetel (2)Curagaose Onaf
hankelijke partij 1 zetel (1).
Aruba: Arubaanse Volkspartij 2
zetels (4); Unie Nationaal Aruba 1
zetel (1); Arubaanse Patriottische
partij 5 zetels (2).
Verrassend is, dat het democrati
sche blok een totaal van 11 zetels
(7) veroverde, hetgeen voornamelijk
te danken is aan de overwinning van
de heer Yrausauin (Arubaanse Pa
triottische partij) op Henny Eman
(van de A.VJ?.)
