Prachtig land, waar Willem III in veler herinnering voortleeft Van Gend en Loos zou oneerlijke concurrentie bedrijven UNIEKE INSTELLING IN DE AMSTERDAMSE LEESZAAL HUURDERSVERENIGING CENTRUM VAN SOCIAAL LEVEN DINSDAG 16 NOVEMBER 1954 PROVINCIALE ZEEÜW8E COURANT 6 VERLEDEN EN HEDEN IN NOORD-IERLAND (I). De Reuzendam aan de kust van NoorêLIerland, een imposante basalt-formatie. Verhalen uit elk dorpje en rond elke rots (Van een speciale verslaggever) Ongeveer het zesde deel van Ierland, het Noord-Oosten van het eiland behoort niet tot Eire, maar is een van de samenstellende delen van het Verenigd Koninkrijk. Noord-Ierland heet het officieel, maar vaak wordt het ook Ulster genoemd, want het omvat zes van de negen graafschappen, die de vroegere provincie Ulster vormden. Het is een prachtig, openheu- velland, met een hoge, romantische kustlijn, waar de oceaan, die hier uit loopt in het Noorder Kanaal, zijn golven op stuk beukt. Van de hoofdstad Belfast uit loopt een uitstekende weg langs de kust. Langs deze weg liggen de badplaatsen en -plaatsjes, die 's zomers vele toe risten trekken. Ondanks het feit, dat zij moderne vermaken bieden, tot en met beroemde motorraces, hebben zij him oorspronkelijke karakter be waard. Overal vormen de overblijfselen van het verleden nog een deel van het geheeL En achter die gouden kustlijn ligt het groene Ierse land, met zijn brede „glens" valleien met beboste hellingen, waar visrijke beken en rivieren door naar zee stromen. Ieder plaatsje, dat men doorkomt, heeft zijn eigen herinneringen aan het verleden. Daar is bijvoorbeeld het kustplaatsje Ballycastle, dat genoemd wordt in twee "bekende verhalen uit de Ierse literatuur: de lotgevallen van de kinderen van Lir en de wederwaar digheden van Deidre en de kinderen van Usneach. Men vindt er nog altijd de Carrig-Usneach, de rotsen, waar eenmaal Usneach landde. Heeft dit verhaal een historische achtergrond, de geschiedenis van de kinderen van Lir is een bekoorlijk sprookje. Deze kinderen waren het slachtof fer van een boze stiefmoeder, die hen in zwanen veranderde. Negenhonderd jaar lang leefde zij in deze vermom ming. Het enige meisje. Fionnghuala, verwarmde en beschutte haar broers in de stormachtige wateren voor Bal lycastle. Het luiden van een kerkklok verbrak tenslotte de betovering, maar nu bleken de kinderen van weleer ver anderd te zijn in ongelofelijk oude mensjes. Er was nog juist tijd om hen te dopen, en daarop stierven ze. Ier op Golgotha. Even verder vindt men de ruïne van het kasteel van Dunseverick, waar volgens de legende Conal Cearnac heeft gewoond, die een beroemde wor stelaar en zwaargewicht zou zijn ge weest. Hy mat zich met de Romeinen in Engeland en Rome. Later reisde hij naar het Oosten en de legende ver haalt, dat hij in Jeruzalem was tijdens de kruisiging. Hg stond op Golgotha en een druppel van Christus bloed zou op zijn voorhoofd zijn gevallen. Hij zou het kleed van Christus hebben ge wonnen bg het dobbelspel onder het kruis, maar hg zou het niet in ont vangst hebben genomen. En Conal Cearnac, de Ierse vechter, zou degene zijn geweest, die de steen voor het graf wentelde, waarin Jozef van Ari- mathea het lichaam van Christus had gelegd. Aan de wondermooie kustweg vindt men ook de Reuzendam, een indrukwekkende basaltformatie, die enig in Europa is, en waarvan een pendant alleen in Australië wordt gevonden. De geologen zeg gen, dat hier in voorhistorische tij den een vulkaan een enorme mas sa basalt uitbraakte, welk basalt kristalliseerde in vyf- en zeskanti- ge pilaren. Maar de Ieren hebben natuurlijk hun eigen uitleg: de Ierse reus Finn Mac Coul bouwde deze dam, waarvan men nu nog slechts de overblijfselen zou zien, om een rivaal in Schotland te kun nen bereikenWanneer men voor deze gigantische, in zee afda lende zuilenformatie staat, is het alsof men op een andere planeet vertoeft. Ierse vechtlust Men kan bij wijze van spreken geen stap in Noord-Ierland doen of men bereikt weer een plaats, waar een lie felijk of een grimmig verhaal aan verbonden is. Bij alle vriendelijke kan ten aan hun karakter beschikken de Ieren ook oyer een grote portie vecht lust, die tot de (Engelse) anecdote leidde van de Ier, die twee andere Ie ren op elkaar zag losslaan en onmid dellijk vroeg: mag ik meedoen, of is dit een privé-gevecht Ofschoon Eire niet aan de jongste wereldoorlog heeft deelgenomen, hebben ook vele Ieren uit het Zuiden, als vrgwilligers, aan de kant van de geallieerden ge vochten. Met de Ieren uit het Noor den verwierven zy het grootste deel van de hoge Engelse onderscheiding, het Victoria Cross, een feit, waarop men zelfs in het anti-Engelse Zuiden trots is. Deze strijdbaarheid van de Ieren ontmoet men in hun geschiedenis tel kens weer. Het aantal veldslagen, dat Lezende handen. op Ierse bodem is gevoerd, is legio, en aan al deze vechtpartijen in het groot bleef de herinnering leven. Een van de bekende veldslagen, zo niet de be kendste uit de geschiedenis van Ier land is de slag van de Boyne in 1690. Feitelijk nam toen de deling van het eiland gestalte aan: deze deling bestaat tot vandaag met het wonder lijke verschgnsel, dat het Zuiden fel anti-Engels en het Noorden fel pro- Engels is. Als men in Belfast een wo ning, een winkel of een fabriek be zoekt, ziet men steeds weer de por tretten van Koningin Elizabeth en de Hertog van Edinburgh. Willem IlI'Cultus Het was een Nederlander, die de ze slag aan de Boyne won: stad houder Willem m, koning van En geland. Hij wordt nog als een hei lige, maar dan een protestantse heilige, in Noord-Ierland vereerd; het oranje is voor de Noord-Ieren de kleur van de vrijheid. Want Willem IH versloeg daar aan de Boyne de strydkrachten van de katholieke James H, waardoor het overwegend protestantse Noorden van het eiland zichzelf kon zyn en blijven. In heel Ulster ziet men Willem IH op een steigerend, sneeuwwit paard op renten en drinkglazen afgebeeld, in 'oord-Ierse publicaties leest men breedvoerig en met veneratie over ie dere stap, die Willem III op Noord- Ierse bodem heeft gezet. Willem IH is voor Noord-Ierland de verdediger van het geloof en aangezien tot op de hui dige dag het Noord-Ierse verzet tegen het Zuiden een sterk godsdienstige in slag heeft, kon de Nederlandse stad houder in Noord-Ierland een nationale figuur worden, die in de harten van velen van hoog tot laag een grote plaats inneemt Nieuw Zeeland houdt conservatief bewind. De nationalistische Nieuwzeeland- se partij van premier Holland heeft, hoewel met een verminderde meer derheid, de Zaterdag gehouden Nieuwzeelandse verkiezingen gewon nen. Het uiteindelfke resultaat is: nationalistische partij 43 zetels en de labour 37 zetels. Er zyn 80 zetels in de Kamer. De oude verhouding was :nationa- lisotische party: 50, labourpartij 30. De Labourpartij behaalde in totaal enige duizenden stemmen meer dan de nationalisten, maar door het dis trictenstelsel verwierf zij minder af gevaardigden. Te Sjinkolobwe, in de Belgische Congo, zijn bij een mijnramp 25 inlanders om het leven gekomen. IN EEN BRAILLE-B1BLIOTHEEK Vrijwilligerscorps copiëert romans en studieboeken (Van onze speciale verslaggever) „Zou u dit blad nog even willen nalezen? Er staan drie foutjes op. Het is beter en prettiger, dat u ze zelf vindt, dan dat ik ze u zou wijzen". Ziehier een flits nit een gesprek, dat we afluisterden in een gezellige kamer op de tweede etage van een prachtig grachtenhuis in Amsterdam. Mej. Johanna van Breemen een vriendelijke grijze dame maakte die opmerking. Het Amsterdamse grachtenhuis, waarin we ons bevonden, is het gebouw van de hoofdstedelijke Openbare Leeszaal en Bibliotheek aan de Keizers gracht, de kamer op de tweede etage, de uïtleenafdeling voor blinden: de braille-afdeling. Mej. Johanna van Breemen is de blinde leidster van deze afdeling; de dame tegen wie ze sprak, één van haar honderd-vijftig over het gehele land verspreide helpsters, die op ba sis van vrijwilligheid en liefhebberij „vertaalwerk" verrichten. Romans en studieboeken worden „vertaald". Dat wil zeggen leesbaar gemaakt voor blinden, door ze lettertje voor letter- je en altijd in enkelvoud te copiëren in het ingenieuze braille-schrift. We hebben met mej. Van Breemen zitten becijferen, dat het copiëren van een eenvoudige roman in braille schrift en dan altijd nog maar één exemplaar meer dan honderd-vijf tig gulden zou moeten kosten, wan neer per blad toch niet meer dan 8 tot 10 cent aan de copiïst betaald zou worden In Amsterdam alleen is het de Openbare Leeszaal geweest, die een afdeling voor de blinden aan zijn in stelling verbond. Deze afdeling is er ai bij sinds de oprichting van deze instelling in 1919. Natuurlijk niet zo omvangrijk als tegenwoordig. „Met anderhalf boek is het begonnen", zegt mej. Van Bree men. „En om het vol te kunnen hou den leende men die eerste jaren re gelmatig braille-boeken van de Ne derlandse Blindenbibliotheek in Den Haag, die dit jaar al zestig jaar be staat". Het is niet eenvoudig een braille bibliotheek te beginnen. Het is na melijk niet zo, dat men de boeken maar links en rechts kan gaan kopen. Onze boeken moeten stuk voor stuk gecopieerd worden. Enfin, na enige jaren was Amsterdam zo ver, dat het met z'n braille-bibliotheek op eigen benen kon gaan staan. In 1925 kreeg de collectie een unie ke uitbreiding, doordat de blinde or ganisten Van Tienen uit Delft Am sterdam hun prachtige verzameling braille-muziek in beheer gaven. Na een klein jaar was deze verzameling zodanig op orde, dat ook dit materiaal uitgeleend kon worden. Langzaam maar zeker is en wordt ook aan deze collectie uitbreiding gegeven. Er is thans materiaal voor piano, zang, or gel, en wat strijk-instrumentenen er wordt gewerkt aan fluitmuziek. Doordat dit de enige muziekbiblio theek voor blinden in ons land is, ko men er aanvragen uil het hele land en deze landelijke contacten hebben er toe geleid, dat ook de lectuur-bi- bliotheek van Amsterdam haar brail le-boeken naar alle windstreken ging verzenden. Tot in Zuid-Afrika, Indo nesië en Brazilië hebben ze hun weg gevonden. Er staan thans al meer dan duizend blinden als „klant" inge schreven bij de Amsterdamse leeszaal. De braille-afdeling heeft twee „zien de" assistenten, die heel veel lopend werk uit handen nemen, en mej. Van Breemen dus de tijd en gelegenheid laten haar organisatorisch talent en sociaal gevoel op nog breder terrein te laten gelden. En zo is er aan de afdeling dan ook nog verbonden een bemiddelingsbu reau voor blinden, die willen gaan stu deren in een of andere richting. Tegen vergoeding van alleen de pa- pierkosten laat de bibliotheek de boe ken copiëren. Wanneer er niet veel haast met de stadie is en de boeken niet voorhan den zijn, komen de vrijwilligers in het geweer om het gevraagde materiaal in braille over te zetten. Is er wel haast bij, dan is er een betaalde copiïst, die het gevraagde materiaal in een paar weken kan be zorgen, maar dit is een kostbare ge schiedenis, die voor rekening van de aanvrager komt. GROTE COLLECTIE. Ongeveer 2800 boeken omvat de Am sterdamse braille-bibliotheek thans. Dat wil zeggen, zeker 11 tot 12.000 banden braille-schrift. Want voor één boek zijn soms twintig tot dertig braille-banden nodig. Er is een volle dige cursus bij voor de opleiding mid denstandsdiploma, en gewerkt wordt aan een braille-cursus Engelse en Franse handelscorrespondentie. Lang heeft men ermee geaarzeld de studieboeken in de bibliotheek op te nemen. Het bezwaar van studieboeken is namelijk, dat een nieuwe druk een voorgaande gemakkelijk kan doen verouderen. Tenslotte is men over dit bezwaar heen gestapt, omdat de mo gelijkheden in de maatschappij voor de blinden de laatste jaren zoveel gro ter geworden zijn, en hieraan toch te gemoet gekomen moet worden. Wie zo een uurtje met mej. Van Breemen zit te praten, ontgaat het niet, hoeveel liefde en energie er in deze vrouw schuil gaan. Ook in haar leeft de felle bewogenheid voor de medemens, die het licht uit zijn ogen moet missen. Het is niet nodig in een hoekje te gaan zitten. Vooral die op latere leef tijd blind worden, denken vaak» dat er geen nitzicht meer is. „Laat ze maar hier komen", zegt mej. Van Breemen. „Ze krijgen hier alle ma teriaal om het braille-schrift te leren en we zoeken van hier uit naar men sen in hun omgeving, die hen daarbij bunnen helpen. Zelf heb ik leerlingen van 29, 36 en 50 jaar. Maar ook men sen van boven de zestig en zeventig hebben nog het gevoel in hun vingers, dat hun het contact met een eigen wereld kan doen behouden". FLATGEBOUW IN P1MLICO (11) Opmerkelijk contact tussen zeer uiteenlopende flatbewoners (Van een onzer redacteuren). In één van de flatgebouwen van het „Churchill Gardens"-complex in de Londense stadswijk Pimlico werd een jaar of vier geleden een huurdersver eniging opgericht. Deze huurdersvereniging strekt zich nu uit tot alle flat gebouwen en omvat 94 procent van alle huurders. Zg is een centrum van sociaal leven geworden, een woordvoerster van de huurders by de gemeen telijke hulsbaas en een instrument om de onderlinge verhoudingen zo ge zond mogelyk te maken. In deze flatgebouwen wonen door die variabele huurpryzen vogels van diverse pluimage. Hen vindt cr een Anglicaanse geestelyke, een bus chauffeur, een fabrieksarbeider, een arts als buren. Men vindt er ook men sen, die tevoren nooit in een behoorly k huis heb lx-n gewoond. Het vereni gingsbestuur heeft voor de opvoedende kant van zijn werkzaamheden veel aandacht; het wijkbestuur van Westminster eveneens. De huurdersvereniging heeft de be schikking gekregen over een opgeka lefaterde ruïne, die zich op het ter rein van het complex bevindt en waar aanvankelijk de bouwers een cantine in hadden ondergebracht. Het wgkbe- stuur knapte het gebouwtje op en ver huurt het nu aan de vereniging. Er was een toneel in en een keuken; al het overige hebben dp huurders er zelf in aangebracht. Men houdt er dansavonden voor volwassenen en jongeren, kinderfeesten, filmavonden en andere bgeenkomsten. De meisjes club komt er eenmaal in de week bijeen om er een groepsdans, ball- room-dans, tafeltennis en handwer ken te doen. De vereniging kent verder een to neelclub, die al een paar opvopring gaf, een jongensclub (die moeilij. gaat maar zeer belangryk wordt ge acht), een schaakclub en een tennis club. Op de vrg ruime stukken grond, die tussen de hoge blokken zyn uit gespaard, is een tennisbaan aange legd. Voor de kinderen is er in deze buurt goede speelruimte; hier hoefde men niet, zoals in andere delen van Londen, hele straten voor alle ver keer af te sluiten en met grote wit gekalkte letters tot „playstreet" „speelstraat" te verklaren. De groot ste moeilijkheden leveren de opge schoten jongens van de buurt op. maar toch zijn die hier niet zo groot als in andere wijken van Londen, en enig optimisme ten aanzien van de VELE VRAGEN VOOR MINISTER ALGERA Verkeerslawaai veel te groot In het voorlopig verslag van de Tweede Kamer op de begroting-1955 van het ministerie van Verkeer en Waterstaat wordt o.a. opgemerkt, dat Van Gend en Loos de laatste tyd tegen zeer lage tarieven ongeregeld vervoer naar België aantrekt. Hier is sprake van abnormale concurrentie met de particuliere Nederlandse wegvervoerders. Van Gend en Loos wordt hiertoe in staat gesteld, doordat zy geheel gefinancierd worden door de N. S. Het schijnt, dat men een groot aantal Belgische machtigingen heeft opgekocht ten detrimente van de particuliere vervoerders en in wezen met gemeen schapsgelden. Men vraagt of de minister dit toelaatbaar acht. De onveiligheid van het verkeer baart nog steeds ernstige zorgen. Er wordt echter volgens sommige leden ten onrechte in de pers 'n soort wan- hoopsstemming gekweekt. Men wil het verkeersonderwys op de lagere school verplicht stellen. De regeling voor de voetgangers werd ter sprake gebracht en gevraagd werd op korte termijn maatregelen te nemen. Verschilende wensen op ver keersgebied werden geuit, o.a. het verplicht stoppen vóór het opryden van hoofd- en snelwegen. Gewezen werd voorts op het steeds toenemende verkeerslawaai. Aanbe volen werd een onderzoek naar de mogelgkheid van de constructie van praktisch geluidloze bromfietsen. Over de huidige loon en salarisre geling bij de Nederlandse Spoorwegen bestaat volgens sommige leden grote ontstemming. Hoe denkt de regering over een verhoging boven de toege stane zes procent? Ernstige grieven zgn er tegen de dienst- en rusttijdre- geling. De bydragen van de gemeenten in de opheffing van de gelijkvloerse kruisingen werd te hoog geacht. Van een werkelijk belangrijke ver snelling van het tempo van de wegen bouw kan niet gesproken worden, met name wanneer men de daling van de fondsen voor de werkverruiming in aanmerking neemt. Vele leden informeerden naar de uitvoering van een baanverdubbeling van de weg van de Zevenbergse hoek tot de aansluiting op de weg Breda Antwerpen, alsmede naar het viaduct voor de kruising van eerstgenoemde weg met de rijksweg BredaRoosen daal. Besproken werden het vraagstuk van de verbindingen in Noord-Holland en het veren- en kanalenvraagstuk. Met belangstelling was kennis ge nomen van de mogelgkheid, dat een begin kan worden gemaakt met het bouwen van een schutsluis aan de mond van de Donge. Men verwacht, dat ook de uitvoering van verdere werken aan de Biesbosch gelijke tred zal houden met genoemde werken. Ve le leden vestigden de aandacht op de ontsluiting van de Kempen en de rechtstreekse verbinding van het Bra bantse industriegebied met het Noor delijk deel van het Belgische kolen bekken. Vele leden wezen up de moeiiyke positie, waarin een deel van de bin nenvloot verkeert door de relatief 2eer hoge ouderdom der schepen. Hoe oordeelt de regering over byzondere maatregelen op het gebied van finan ciering door de overheid? Verdient het geen aanbeveling over te gaan tot veruiming van de tijden, gedurende welke de bruggen open zyn. uitbreiding van de tyd waarin de sluizen bediend worden etc. Vragen werden gesteld over de in ternationale Rijnvaart, de kolen- en staalgemeenschap. Met belangstelling vernam men, dat de uitbouw van het Euronese wa terwegennet in het internationale overleg aan de orde wordt gesteld. Wordt daarbij ook gedacht aan do waterverbinding Schelde-Maas-Ryn Zijn er besprekingen geweest tussen Nederlandse, Belgische en Duitse au toriteiten. Aandacht werd gevraagd voor de ouderdom van de Nederlandse koop vaardijvloot. De Nederlandse sche pen zijn in vergelijking met dc bul- tenlandse minder in kwaliteit en gunstige werking: van het milieu op de mens lijkt niet overdreven. Hoewel de huurdersvereniging in haar statuten nadrukkelyk ver klaard. dat zy zich buiten politiek n godsdienst zal houden „bemoeit .j zich wel met de huurpolitiek ten aanzien van deze flats en raakt daar- bg wel een paar principiële zaken. Zo stelde zg kort geleden aan het wljkbe- stuur van Westminster voor, om de minimumhuur te laten varen, de huur te verminderen naar mate de kos ten van het levensonderhoud zouden stggen, en voor de vaststelling van de huurprijs een deel van het in over werk verdiende loon en een deel van de eventuele verdiensten van de vrouw buiten beschouwing te laten. Voorstellen die het wgkbestuur af wees, al ging het er in verband met de stijgende prgzen mee aceoord, dat het eerste Pond van het wekelgkse inkomen van de man en de eerste twee Ponden van het wekelgkse inko- mén van de vrouw niet meer meege rekend zouden worden voor de vast stelling van de huur, wat voor 476 huurders een huurverlaging mee bracht. Uit de contributie van 6 per jaar per flat en de opbrengsten van de dansavonden en andere bgeenkom sten worden verder de kosten van enig sociaal werk bestreden, sociaal werk. dat uiteraard niet treedt in de activiteit van de regeringsorganisa ties, maar dat toch meehelpt bij het vormen van een band tussen de ver schillende flatbewoners. „Ik dank u hartelgk voor de mooie bloemen, die u mij zond, toen ik in het ziekenhuis lag", schreef mevrouw GiglioVig- na aan de redactie van het vereni gingsorgaan. „Mijn dank aan de ver eniging voor de chocolaatjes voor mijn kleine Jan, toen hij in het hos pitaal was opgenomen", schreef me vrouw O'Shaughnessy in hetzelfde nummer. Ook in andere gevallen van narigheid springt de vereniging bij en zo ziet men in deze moderne flats de oude burenhulp in ere hersteld. In hetzelfde "nummer van het blaadje spreekt de heer Norris, die kranten aan de man brengt (de mees te Engelse bladen worden niet bg abonnement, maar los en per nummer verkocht) er zyn verontwaardiging over uit, dat andere krantenverko pers in het complex hun dagbladen trachten uit te venten. Hij doet een beroep op zijn mede-flatbewoners om solidair te zgn en de „eigen" kran tenverkoper een eerlijke kans te ge ven boven krantenverkopers uit an dere buurten. Overigens annonceert het blaadje verheugd, dat enkele winkeliers 'die buiten het complex wonen!) bereid zyn op vertoon van de lidmaatschapskaart vijf procent reductie op hun prijzen te verlenen. kwantiteit dan vóór de oorlog. Kan de minister de noodzakelijke investerin gen op dit gebied niet bevorderen? Vindt de minister niet. dat de vei ligheid op zee met betrekking tot de vissersschepen bevorderd dient te worden door verplichte toepassing van verhoogde luiken Na verschillende vragen over Schip hol en de accommodatie werd er de aandacht op gevestigd, dat de uitga ven voor het K.N.M.I. belangryk zyn gestegen. Gevraagd werd naar het hoe en waarom van deze stijging. Bjj de zware storm, welke in de nacht van 6 op 7 Oct. op de Noordzee ge woed heeft, schgnt het K.N.M.I. niet tijdig genoeg, althans niet nadrukke lijk genoeg te hebben gewaarschuwd. De Kamerleden wensen hierover in gelicht te worden.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1954 | | pagina 5