PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Adenauer vol vertrouwen naar de
Franse hoofdstad
Lectuurvoorziening op Zeelands
platteland in betere banen
BILT
HAVENSTAKING IS NAAR
LIVERPOOL OVERGESLAGEN
INDONESISCH KABINET
ZONDER DE P.I.R.
Vand
aag.
197e Jaargang-No. 246
Dagblad uitgave van de firma
Provinciale Zeeuwse Courant.
Directie: F. van de Velde en F. B.
den Boer. Adjunct: W. de Pagter.
Hoofdred.: G. Ballintijn; Pl.-verv.:
W. Leertouwer.
ABONNEMENTSPRIJS 47 cent per
week; f 5.85 p. kw.; fr. p. p. f 6.10
per kw. Losse nummers 10 cent.
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESSE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Dinsdag 19 October '54
ADVERTENTIEPRIJS 22 "«nt per
mm. Minimum p. advertentie f 3.
Ing. mededelingen driemaal tarief.
Kleine advertenties (max. 8 regels»
van 1—5 regels f 1—, Iedere regel
meer 20 cent. „Brieven of adres
Bureau v d. Blad" 2S cent meer.
Giro No. 359300 P Z.C.. Middelburg.
Bur. Vllssingen, Walstr. 58—60, telef. 2355 4 lijnen (b.g.g. 2861 of 304); Middelburg, Markt 51, telef. 3841; Goes, Lange Vorststr. 63, telef. 2475 (b.g.g. 2228); Oostburg. Finlandstr. 2. telef. 16; Terneuzen, Brouwerljstr. 2; Zierikzee. N. Bogerdstr. C 160. telef. 26
ONDERHANDELINGEN OVER DE SAAR
Nog te vroeg voor het plan
Van der Goes van Naters
In de Westduitse hoofdstad is men in het algemeen vol vertrouwen over
de uitslag van de komende internationale onderhandelingen over West-
Duitslands rol in de Westelijke wereld, welke te Parijs zullen worden ge
voerd. Men acht ook een oplossing van het Saar-vraagstuk mogelijk.
In tegenstelling tot vorige malen schijnt de positie t an Bondskanselier
Adenauer ten aanzien van de Saar-kwestie thans sterker te zijn, nu de op
vattingen van de sociaal-democratische oppositie in grote mate met de
mening van de regering overeenkomen.
Een overeenkomst over de Saar
kan volgens Bonn slechts een voorlo
pige oplossing zijn, namelijk totdat
een vredesverdrag met Duitsland is
gesloten.
De drie verboden Duitse partijen in
de Saar moeten erkend worden en
ook een voorlopige oplossing van de
Saarkwestie moet door een uitspraak
van de bevolking worden goedge
keurd. Men is bereid Frankrijks eco
nomische belangen in de Saar te er
kennen, maar ook de Bondsrepubliek
moet toegang tot de economie van de
Saar krijgen.
Aangaande de mogelijkheid van
een Europeanisering van de Saar is
men in parlementaire kringen te
Bonn gereserveerd. Van regeringszij
de wordt verklaard, dat men eerst
moet vaststellen, wat Parijs onder
Europanisering verstaat, alvorens
men daarover kan onderhandelen.
Bondskanselier Adenauer is er
Maandag na lange besprekingen in
geslaagd een Godsvrede tussen de
coalitiegenoten van de regering tot
stand te brengen. De heer Van der
Goes van Naters heeft blijkens een
door hem afgelegde verklaring, een
Jan van Riemsdijk overleden
Veluws kleinkunstenaar
De Veluwse dichter-zanger Jan van
Riemsdijk is gisteren in zijn woning
aan de Elburgerweg te Heerde plot
seling overleden. Hij was 23 April 75
jaar geworden.
Jan van Riemsdijk werd in Rotter
dam geboren als zoon van een make
laar, die zich om gezondheidsredenen
te Heerde vestigde, toen Jan vier jaar
was.
Henri Dekking introduceerde hem
in een journalistengezelschap en zijn
eerste optreden werd het begin van
- een succesvolle loopbaan. Eerst met
een pianist, daarna met zijn echtge
note als accompagnatrice, en later
met de vocale medewerking van zijn
tweede vrouw, trok Van Riemsdijk
het land door en vermaakte velen met
zijn liedjes en grappen. Overal kennen
de ouderen zijn „Koninginnefeest" en
zijn „Olde scheper". Van Riemsdijk,
die tweemaal het voorrecht had, op
Het Loo op te treden, voor H. M. Ko
ningin Wilhelmina en Z.K.H. Prins
Hendrik, heeft tournee's gemaakt
door Indonesië en de Verenigde Sta
ten.
Het stoffelijk overschot zal Vrijdag
op de nieuwe begraafplaats te Heerde
omstreeks 12 uur ter aarde worden
besteld.
Wilma Moritesi door
verdrinking omgekomen.
Wilma Montesi, wier stoffelijk
overschot het vorige jaar in ondiep
water aan het strand niet ver van
Rome werd gevonden, is ten gevolge
van verdrinking om het leven geko
men, zo luidt het laatste eenstemmige
rapport van de deskundigen.
Het rapport, dat 140 bladzijden be
slaat, is aan de advocaten van de in
verband met deze zaak beschuldigden
overhandigd. Met het resultaat der
laatste schouwing vervallen alle an
dere uitspraken.
Voor vluchtelingenhulp:
230.000 gulden
Op de postrekening van het comité
vluchtelingenhulp 1954 (5100) is gis
teren gestort of overgeschreven een
bedrag van 62.000 gulden. Het totale
bedrag dat is bijeengebracht beloopt
nu 230.000 gulden.
aantal deskundigen inzake het ver
drag van Brussel gevraagd in het ge
bouw van de Raad van Europa te Pa
rijs bijeen te komen. Hierbij waren
vertegenwoordigers van Duitse en
Franse partijen niet uitgenodigd om
dat die naar zijn mening te recht
streeks bij de onderhandelingen wa
ren betrokken. Wel was een Saarlan-
der bij de besprekingen gevraagd,
maar deze was geen partij "ij de on
derhandelingen.
De heer Van der Goes van Naters
zeide bij de besprekingen tot bepaal
de meningen te zijn gekomen. Deze
aanvankelijke opvatingen heeft hij
daarna getoetst aan de inzichten van
dr. Von Brentano, vooraanstaand ken
ner van het Saarprobleem en aan die
van ambassadeur Granval, die de
zaak reeds jaren lang van Franse zij
de heeft behandeld.
Verdrag van Brussel
Op de vraag of er kansen bestaan,
iets met het Brusselse verdrag te
doen zeide de heer Van der Goes van
Naters te staan aan de zijde van dr.
Von Brentano, die in de Duitse
bondsdag heeft verklaard, dat het
voor het plan-Van der Goes van Na
ters of te laat of te vroeg is.
Als het te laat is, zal dat wel blij
ken, zei de heer Van der Goes, 'te
vroeg is het zeker, omdat een aantal
voorwaarden vervuld moeten worden
vóór de Saarkwestie in het kader van
het Brusselse verdrag kan worden
opgelost. Het is wellicht mogelijk aan
die voorwaarden ernstig te werken en
de totstandkoming te versnellen.
Wanordelijkheden m Jordanië
23 doden bij verkiezingsrelletjes
Bij de door de regeringsaanhangers
gewonnen Jordaanse verkiezingen
hebben zich uitgebreide wanordelijk
heden voorgedaan, waarbij Zaterdag
jl. in de hoofdstad Amman 23 perso
nen om het leven kwamen, terwijl er
driehonderd werden gewond. De poli
tie verrichtte ruim honderd arresta
ties.
De arrestanten zijn over het alge
meen jongelieden, die er van worden
beschuldigd tot de wanordelijkheden
te hebben aangezet.
Zondag jl. hebben zich nieuwe or
deverstoringen voorgedaan in kiesdis
tricten buiten Amman, waarbij drie
personen het leven verloren, terwijl
er elf werden gewond.
In de stad Nablus is een volledige
staat van beleg afgekondigd, terwijl
deze toestand m de hoofdstad Am
man van zonsop- tot zonsondergang
van kracht is.
Acht en dertig der veertig parle
mentszetels zijn door regermgsaan-
hangers bezet. De twee overige zullen
door een linkse politicus en een af
gevaardigde van de Jordaanse bevrij-
dingspamj worden ingenomen.
Nederlander vluchtte
met gestolen jacht.
Was betrokken bij busongeluk
in N. Zeeland
Een 25-jarige Nederlandse immi
grant in Nieuw-Zeeland, A. L. H., die
sedert twee jaar in Nieuw-Zeeland
woont, is Maandag te Auckland in
staat van beschuldiging gesteld we
gens het onrechtmatig wegnemen
van een jacht van 5000 gulden voor
eigen gebruik. De Nederlander werd
Zondagochtend door de eigenaar van
het jacht, Trigg, er. twee vrienden
met een andere boot achtervolgd, on
derschept en aan de politie uitgele
verd.
De Nederlander wilde met het
jacht via Australië naar Nederland
gaan.
De politie te Auckland deelde mede,
dat A. L. H. in staat van beschuldi
ging zal worden gesteld wegens on
achtzaamheid bij het besturen van
een autobus en dood door schuld.
Ook steigerbouwers staken
De havenstaking is gisteren van
Londen, waar het werk aan de kaden
nog volkomen stil ligt, overgeslagen
naar de havens Liverpool en Birken
head. Ruim 10.000 havenarbeiders
verschenen niet op hun werk.
Op de meeste van de 183 schepen in
de Liverpoolse haven werd niet of
slechts op halve kracht gewerkt.
Van dc 2000 stakende havenarbeiders
te Birkenhead staken 1600 officieel
als leden van de nationale verenigde
bond van haven- en dokwerkers, ter
wijl de rest leden van de transport
en algemene arbeidersbond het
werk tegen het advies van hun leiders
heeft neergelegd.
De uitbreiding der staking had
plaats toen een regeringshof van on
derzoek een spoedonderzoek begon
naar het geschil, dat de ernstigste
Londense havenstaking in een gene
ratie heeft veroorzaakt.
Grote scheepvaartmaatschappijen
berichtten Maandag dat het voor hen
niet mogelijk was hun goederen te
Amsterdam, Rotterdam of Antwer
pen gelost te krijgen om deze later
naar Londen te verschepen, daar de
Belgische en Nederlandse havenwer
ken reuzenhaai, die in de Wester-
schelde bij Walsoorden werd gevan
gen, eindigde zijn leven in het Des
tructor-bedrijf te Hansweert. De bek
van het beest wordt op cl ze foto
door een baksteen opengehouden.
(Foto F./j.c
kers dergelijke ladingen niet wilden
behandelen. De Duitse dokwerkers
zouden hiertoe wel bereid zijn, maar
de havenfaciliteiten te Bremen en
Hamburg waren reeds overladen, al
dus het bericht.
Twaalfduizend steigerbouwers be
gonnen Maandag een golf van gueril-
la-stakingen voor loonsverhoging.
Deze bouwvakarbeiders, die extra be
taling krijgen voor hun gevaarlijke
arbeid hoog op de gebouwen, zullen
door het staken op korte termijn op
speciaal uitgekozen plaatsen het
bouwbedrijf in geheel Engeland tref
fen. De voorbereidingen voor deze
staking zijn strikt geheim gehouden.
Een opname uit het gebied bij Toron
to in Canada, dat geteisterd is door
de wervelstorm „Hazel": een red
dingsploeg in een bootje brengt
met moeite een man in veiligheid,
die door het water was geïsoleerd.
Ook een groot aantal Nederlandse
immigranten bij Toronto zijn de dupe
geworden van de wervelstorm, door
de overstroming tengevolge van het
buiten de oevers treden van het
Meer van Ontario.
(Telefoto A.NJ*.).
Geheime documenten
gevonden.
Het spionnageschandaal in Parijs
Leden van de Franse contra-spi-
onnagedienst hebben in de huizen
van twee beschuldigden in de zaak
van het uitlekken van defensiegeheï-
rnen de communistische journa
al André Baranes en do hoge amb
tenaar bij de defensie Labrusse
copieën van zeer geheime documen
ten gevonden.
Kapitein Jean-August Cazalet, de
officier bij het leger, die Zaterdag op
beschuldiging van verraad werd ge
arresteerd, was belast met de docu
menten en had z(jn secretaris op
dracht gegeven ze te copiëren.
De documenten bevatten maatre
gelen, te nemen in geval van mobili
satie, van een plotselinge inval of een
plaatselijke opstand en een lijst van
belangrijke punten en fabrieken, die
zouden moeten worden opgeblazen
voor de komst van de vijand, alsmede
maatregelen om de hoofdstad in ge
val van bezetting te verlammen.
Er waren ook andere documenten
in de hotelkamer van de kapitein ge
vonden, die sinds 1946 werkte op het
hoofdkwartier van het Parrjse gar
nizoen, en wiens naam het eerst door
Labrusse tijdens diens verhoor was
genoemd. Kapitein Cazalet, een voor
malig ambtenaar bij de P.T T., werd
luitenant in de verzetsbeweging in de
oorlog.
CRISISGEVAAR NIET GEWEKEN
Pnaint* nm andere nartiien I het kabinet uit te nodigen, schynt er
roging om anaere partijen op gericht te zijn het huidl?e kabinet
uit te nodigen aldus te stabiliseren. Daarbij zouden
ontrol» rwrorincreriartKoTi horaiH
In kringen van de Indonesische re
geringspartijen bestaat volgens de
politieke correspondent van Pi-Aneta
een sterk streven om het kabinet te
handhaven, zonder medewerking van
de Persatuan Indonesia Ray a.
Gepoogd wordt en
thans geen zitting
hebben, hiertoe uit te nodigen. Tot
deze partijen zouden onder andere
behoren de Parkindo en de Fartai
Katholik. Kringen, die in nauw con
tact staan met deze partyen gaven
echter te kennen, dat deze partijen
hiertoe waarschijnlijk niet bereid
zijn. De gedachte om deze partijen in
Londense busstaking
afgelopen
Afgevaardigden van de 21.000 sta
kende employe's van de Londense
busdiensten hebben een resolutie aan
genomen, volgens welke de stakers
opgeroepen worden om het werk
Woensdagochtend te hervatten. Per
resolutie wordt er tevens bij de sta
kers op aangedrongen om terug te
komen van de weigering om over
werk en werk op de rustdagen te
doen.
De vergadering, waarop tot een en
ander besloten werd, was stormach
tig en hier en daar werd tussen de
afgevaardigden zelfs gevochten.
enkele regeringspartijen bereid zjjn
1 concessies te aoen. Deze concessies
zouden zowel betrekking hebben op
de samenstelling van het kabinet, als
op het regeringsbeleid.
Indien de P.I.R. uit de regerings
coalitie zou treden, zouden volgens de
jongste cyfers over parlementaire
stemverhoudingen, de regeringspar
tijen slechts een meerderheid van 9
stemmen in het parlement overhou
den. Hierbjj zijn fractieloze leden in
gedeeld Of bij de oppositie, of by de
regeringscoalitie. Het aantal parle
mentsleden is thans 234, van wie 9
op nonactief zijn (omdat zij thans een
functie bekleden, die niet te vereni
gen is met de functie van parlements
lid) en 2 nog niet beëdigd zijn. Zou
den alle parlementsleden thans actief
zijn, dan zou er een reg
derheid van 124 te|
den de non-actieve:
wing gelaten, dan is de regerings
meerderheid 117 tegen 108. (Bij al
deze laatste cijfers wordt veronder
steld, dat de P.I.R. tot de oppositie
zou gaan behoren).
REEDS 50.000 BOEKEN
Gunstige start van Werkverband
Protestantse Bibliotheken
Het Werkverband Protestantse Bibliotheek in Zeeland, dat ongeveer
een half jaar geleden werd opgericht, heeft reeds enige opvallende resul
taten weten te bereiken. Er zyn thans ca. 35 bibliotheken, verdeeld over
de gehele provincie aangesloten, terwijl voorts alle C.J.M.V.-bibliotheken
aansluiting bij het Werkverband hebben verkregen. Dit betekent, dat deze
nieuwe organisatie te maken heeft met meer dan 50.000 boeken! Er wordt
nauw samengewerkt met de Centrale Bibliotheek van de zusterorganisa
ties in Noord- en Zuid-Holland, hetgeen met name van belang is voor dé
z.g. „wisselkisten". De komende maanden gaan niet minder dan elf van
deze kisten de deur uit, elk met honderd boeken, terwijl verwacht wordt
dat op korte termijn nog meer kisten kunnen worden verzonden. De sa
menwerking met deze Centrale Bibliotheek zal waarschijnlijk niet langer
duren dan één jaar, omdat men dan in staat hoopt te zijn te beschikken
over een eigen Centrale instelling. Het bestuur van het Werkverband ziet
in dit verband de mogelijkheden onder het oog om in samenwerking met
andere instanties in Zeeland, die werkzaam zijn op het gebied van de
lectuurvoorziening, tot een zo efficient mogelyke lectuurverspreiding op
het Zeeuwse platteland te komen.
Oorspronkelijk is het Werkverband
voortgekomen uit een initiatief van
de Hervormde Commissie voor Cul
tureel werk. Op advies van deze com
missie besloot de Provinciale Kerk
vergadering in Zeeland begin 1954
over te gaan tot oprichting van een
afzonderlijke stichting, zodat dit
werk zo grondig mogelijk kon worden
aangepakt. Er werd contact opgeno
men met de landelijke Stichting voor
Protestants Bibliotheekwezen, die
met raad en daad terzijde stond. Het
doel van de Zeeuwse Stichting is de
bevordering van bibliotheekvoorzie
ning in eigen gewest, zonder dat
daarbij wordt gelet op bepaalde ker
kelijke richtingen.
En het succes was reeds vanaf
de start groot, vooral omdat uit
muntend werk kon worden ge
daan op financieel terrein. Er be
staat namelijk een provinciale
subsidieregeling, waarbij aan el
ke bibliotheek met meer dan 1000
boeken vyf cent per boek wordt
verleend, mits ook de betrokken
gemeente bijdraagt. Tientallen
van kleinere boekerijen op de
dorpen echter kwamen nooit voor
deze regeling in aanmerking om
dat zij eenvoudig geen 1000 ex
emplaren in de boekenkast had
denAl deze bibliotheken zijn
nu „gebundeld" in het werkver
band, dat zowel met de diverse
gemeenten als met het provinci
aal bestuur de subsidiezaken
centraal regelt, de bijdragen ook
incasseert en daarna voor een
verdeling zorgt naar rato van
het aantal boeken.
ZELFSTANDIGHEID
GEHANDHAAFD.
By dit alles blijft de zelfstandigheid
van de betrokken bibliotheken ge
handhaafd, maar wel worden zij voor
gelicht bij de aanschaffing van nieu
we boeken. Zo krijgen zy, verdeeld
over een jaar, ca. driehonderd stuks
zg. „prisma-kaarten", die verstrekt
worden door de landelijke stichting
over nieuwe uitgaven. Bovendien be
staat er een regeling voor centrale
aankoop van boeken, die soms be
paalde voordelen met zich meebrengt.
Daarbij wordt steeds gedacht aan in
schakeling van de regionale tussen
handel.
SANERING.
En tenslotte wordt voorlichting
verstrekt bij de sanering. Ook dit
Eiunt is belangrijk, omdat vele biblio-
heken nog beschikken over totaal
verouderde werken. Bovendien is het
niet uitgesloten, dat de provinciale
subsidieregeling zodanig wordt gewij
zigd, dat voor dergelijke boeken geen
bijdragen meer worden verleend,
waardoor de sanering nog urgenter
wordt
Het Werkverband heeft de lectuur
voorziening op het platteland thans
grondig- aangepakt en het ziet er naar
uit, dat dit zo noodzakelijke werk in
de komende jaren verder uitgebouwd
en geconsolideerd kan worden.
bassadeur in de Verenigde Sta
ten. dr. J. H. van Royen, in het
Smithsonian Institute te Wash
ington een tentoonstelling van
Nederlandse na-oorlogse archi
tectuur. Deze expositie zal ge-
durende achttien maanden in
de Verenigde Staten worden
rondgeleid.
Urker vloc' staakte
het zoeken
Ach» schepen gaan nog door.
Met het oog op het weer zijn de
Urker en Helderse vissersschepen,
die hebben gezocht naar de wrakken
van de in de nacht van Woensdag 6
October op Donderdag 7 October j.l.
verdwenen vissersschepen UK 174 en
HD 6 Zaterdagmiddag in de haven
van West-Terschelling binnengelopen.
Naar de voorzitter van de Neder
landse Vissersbond, de heer Brants,
ons heeft medegedeeld hebben de vis
sers op een Zaterdag gehouden ver
gadering besloten dat deze week acht
van de grootste schepen het zoeken
zullen voortzetten. De rest van de
schepen zal weef ter visserij gaan.
Tien procent van de bruto-opbrengst
van de vangsten die deze schepen zuL
len binnenbrengen is bestemd ter dek
king van de kosten die de acht sche
pen maken bij het zoeken naar de
vermiste schepen.
DE
VERWACHT...
AANHOUDEND VRIJ WARM.
Aanhoudend vrij warm voor de tijd
van het jaar. In de Noordelijke helft
van het land zwaar bewolkt met af
en toe regen of motregen en matige
tot krachtige, tijelijk harde Zuid-
Westelijke wind In de Zuidelijke
helft van het land tamelijk veel be
wolking, met plaatselijk enige regen
of motiegen en een matige tot krach
tige Zuid-Westelijke wind.
ZON EN MAAN.
20 October;
Zon op 7.12 onder 17.37
Maan op 0.13 onder 15.08