Koningin Juliana bezocht gisteren
feestvierend Den Helder
Rooms-katholieke wijdingen en
protestants verweer
NIEUWE COKESFABRIEK „EMMA'
OFFICIEEL GEOPEND
ZATERDAG 16 OCTOBER 1954.
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
3
HONDERD JAAR K.I.M.
Duizenden juichten de
Landsvrouwe toe
Gisteren is te Den Helder op grootse wijze de viering van het 100-jarig
bestaan van het Koninklijk Instituut der Marine ingezet.
De stad was herschapen in een vlaggenzee, toen des morgens om tien uur
H. M. de Koningin aan de versierde Westpoort der Rijkswerf arriveerde
voor haar officieel bezoek aan de Marinestad, waar liet een week lang
feest is. Koningin Juliana werd by haar aankomst begroet door haar com
missaris in Noord-Holland, mr. J. M. Prinsen, burgemeester mr. G. D. Re-
horst van den Helder en directeur A. J. C. Bax van de Rijkswerf. Aan de
nieuwe brug bij de buitenhaven werd de Koningin o.m. verwelkomd door de
minister van Oorlog en Marine, ir. C. Staf, en vele Marine-autoriteiten.
De Landsvrouwe inspecteerde op
de smalle dijk voor de brug een com
pagnie Mariniers en de Marinierska
pel. Met de koninklijke sloep ging het
vervolgens door de haven naar het
vlot voor het Instituut, en terwijl de
sloep langs de vele schitterend ge-
pavoiseerde schepen gleed, klonken
van het wachtschip de saluutschoten
over het water. Duizenden hadden
zich langs de oever verzameld om
van het schouwspel getuige te zijn.
Vlot volbrachte
vlotvaart.
Donderdag is de Amerikaan
William Willis op het eiland
Pago Pago aangekomen na een
reis van 4300 zeemijlen op zijn
vlot „De zeven zusjes", die in
Peru begon.
De reis van de 61-jarige Ame
rikaan heeft vier maanden ge
duurd.
Ter hoogte van Pago Pago
werd het vlot op sleeptouw ge
nomen door een schip van de
Amerikaanse marine en naar de
haven gebracht.
Bij zijn aankomst verklaarde
Willis, volkomen gezond te zijn
en geen medische zorg nodig te
hebben. Zijn reis was verlopen,
zonder dat er iets bijzonders
was gebeurd. Eén ding eenter
had hem een weinig aangegre
pen. Enkele dagen geleden had
de kat de papegaai de dieren
had Willis meegenomen op
gegeten
Willis zal de gast zijn van de
gouverneur van Pago Pago, die
een groot feestmaal te zijner ere
zal aanbieden. De eenzame vlot-
vaarder heeft niet medege
deeld, wat hij graag zou willen
eten. Hij heeft de gouverneur
slechts verzocht, geen rauwe vis
op het menu te laten zetten....
Voor het Instituut inspecteerde Hare
Majesteit een erewacht van adelbor
sten en reünisten en liet zij zich voor
stellen aan de vijf oud-commandan
ten van het Instituut. Ook bezichtig
de zij het Donderdag onthulde borst-
Id van Schout bij Nacht Karei
Doorman.
Omstreeks de middag nam de
Landsvrouwe bij de Manne-club het
défilé van het jubilerende korps af.
Des middags gold het bezoek van
Koningin Juliana de stad zelf. In de
dzaal liet zij zich o.m. voorstellen
aan de dochter van de vermaarde
Doris Rijkers, de 84-jarige mevr. Th.
VaderRijkers. Vervolgens ging de
tocht naar het Doris Rijkershofje,
waar een woning werd bezocht.
Voorts nam Hare Majesteit nog een
kijkje in de speeltuin Oud Den Hel
der en op het feestterrein „Den Hel
der Marinestad", waar een zangma
nifestatie ten gehore werd gebracht
door ongeveer 1000 kinderen. Het
slot van het bezoek gold de bezichti
ging van de grote middenstandsten-
tonstelling „Mimato".
Duizenden stonden juichend langs
de weg, toen de hofauto's omstreeks
kwart voor vier de stad verlieten.
Typhus-epidemie in
Potsdam.
Volgens berichten van de West-
berlijnse anti-communistische „ver
eniging van vrije juristen" is in Pots
dam, een voorstad van Oost-Berlijn,
een typhus-epidemie uitgebroken, die
reeds acht doden heeft geëist.
In het ziekenhuis Hermannswer-
der bij Potsdam zouden alle bedden
bezet zijn door typhuspatiënten,
evenals in het ziekenhuis Stadtheide,
waar tevoren T.B.C.-lijders ver
pleegd werden, die op bevel van de
autoriteiten echter plaats hebben
moeten maken voor typhuslijders.
De oorzaak van de epidemie zou
nog niet bekend zijn.
VOORZORG. De exploitant van
Johnny's Café in Omaha (Amerika) is
een man met mensenkennis. Onder
op het menu schreef hij: „Wanneer
Uw baas of klant aan het tafeltje
naast U zit, kunnen wij uw borrel ser
veren in een koffiekopje".
ER WAS IETS MIS. „Er moet iets
mis zijn met mijn eigen wagen", ver
klaarde Walter Stone in Kansas City
na een aanrijding. De politie kwam
tot de conclusie, dat hij gereden had
zonder rijbewijs, zonder nummerbe-
wijs, zonder nummerplaat, zonder kop-
lichten en zonder remmen.
TE LAAT. Een 74-jarige oude me
neer wilde in aanmerking komen voor
ouderdomsuitkering. Hij ging eerst
naar de burgerlijke stand, om zijn
juiste geboortedatum te weten te ko
men. Zoals bleek, kwam hij zeker in
aanmerking, want in de „officiële"
boeken stond: geboren 7 Juli 1833..
VOLBRACHT. Donald Custer brak
In in de gevangenis van Sylvania
(Amerika). Hij werd veroordeeld tot
twintig dagen gevangenisstraf...
VERDEDIGING. Lawrence Custer
moest voor het gerecht verschijnen,
omdat hij dronken achter het stuur
gezeten zou hebben. Hij ontkende.
Rechter: „En waarom slingerde Uw
wagen dan zo?"
Lawrence: „Hij was niet in orde, ik
was er mee op weg naar de garage".
En hij voegde er trots aan toe„Ik ben
trouwens de beste dronken chauffeur
van de streek!"
VOORSCHRIFT. Leden van de recht
bank bezochten de gevangenis in een
klein Deens dorpje, en gaven daarna
het volgende voorschrift: „Wanneer
het noodzakelijk is, dronken lieden in
de gevangenis op te sluiten, moeten
zij dronken gehouden worden. Wan
neer zij zouden ontnuchteren zouden
zij ziendat de gevangenis niet meer
aan de eisen des tyds voldoet".
Tsjecho-Slowaakse premier
„zeer ziek".
De TsjechorSlowaakse premier Vi-
liam Siroki, is reeds enige tijd
„zeer ziek" en de Tsjechische com
munistische partij kijkt uit naar een
opvolger, aldus heeft het blad van
de Tsjechische gemeenschap in We
nen, Videnske Svobodne Listi, Vry-
dag gemeld.
Volgens het blad was het waar
schijnlijk, dat Michal Bakula, evenals
Siroki een Slowaak, de nieuwe pre
mier zou zijn.
Twes zakenpanden in
Dirksland uitgebrand
Tengevolge van een felle uitslaande
brand zijn in de afgelopen nacht twee
zakenpanden te Dirksland uitgebrand.
De brand, die ontstond in een patat
zaak. werd omstreeks half twaalf door
enkele voorbijgangers ontdekt en nam
direct ernstige vormen aan Met grote
moeite werd een bejaard man, die de
achterzijde van het huis bewoonde, uit
de vlammenzee gered De bewoners
van een naastgelegen zaak in mode
artikelen, konden nog juist op tijd
uit hun slaap worden gewekt, alvorens
het vuur op deze woning oversloeg
Ook andere omliggende woningen ver
keerden in gevaar en werden ont
ruimd. De dorpelingen werden gewekt
door een vrij hevige ontploffing, kort
na het ontstaan van de brand. Behalve
de plaatselijke brandweer, werden ook
de korpsen uit de omliggende gemeen
ten gealarmeerd. De brandweerkorp
sen uil Middelharnis, Sommelsdijk en
Melissant verleenden hulp.
Investering van honderd
millioen gulden
De minister van economische za
ken, prof. dr. J.Zylstra, heeft giste
ren de te Beek gelegen nieuwe co-
kesfabriek „Emma" der staatsmij
nen in bedrijf gesteld. Daarby hield
hij in de cantine van de fabriek een
toespraak waarin hy de staatsmynen
namens de regering geluk wenste
met de totstandkoming van dit nieu
we bedryf, dat, niet alleen voor Lim
burg maar voor ons hele land van
grote betekenis is.
Uit het researchwerk blykt, dat er
nog vele mogelijkheden zijn voor
verdere uitbreiding van de chemi
sche bedrijven. Deze mogelijkheden
schijnen welhaast onuitputtelijk, al
dus de minister.
Hongarije protesteert
bij deV.S.
Hongarye heeft Vrydag bij de
Verenigde Staten geprotesteerd te
gen het zenden van een groot aantal
ballonnen met vlugschriften boven
Hongarije, aldus meldt radio-Boeda-
pest. In een nota wordt gezegd, dat
ballonnen worden opgelaten door de
organisatie „de kruistocht voor vry-
heid van radio vry Europa."
0 J. Eecles, vice-voorzltter van de Britse
electriciteits autoriteit heeft voorspeld,
dat te zijner tijd atoombrandstof in ver
pakking zal worden geleverd Daar splijt
baar materiaal zelfs in zijn natuurlijke
staat gemakkelijk te vervoeren is. zou een
dergelijk verpakte brandstof het probleem
van de energie-overbrenging kunnen ver
gemakkelijken.
De directeur der staatsmijnen, de
heer H. H. Wemmers, belichtte de
betekenis van de nieuwe fabriek,
welke een voor de Nederlandse eco
nomie belangryk basisbedryf vormt.
Voor de bouw van het nieuwe fa
briekscomplex was een investering
vereist van rond 100 millioen gul
den. Hiervan zijn 70 millioen besteed
voor het eigenlijke cokesbedrijf; 30
millioen waren nodig voor de bouw
van moderne gasproductie-installa
ties en van de krachtwarmte-centra-
le. De levering van machines en che
mische apparatuur kon grotendeels
aan de Nederlandse industrie worden
toevertrouwd. Alle bouwwerken wer
den aan Nederlandse aannemersbe-
dryven opgedragen.
Mr. S. Gerbrandy gewoon
hoogleraar.
Mr. S. Gerbrandy, advocaat en pro
cureur te Amsterdam, die benoemd
is tot gewoon hoogleraar aan de vrije
universiteit te Amsterdam, heeft gis
termiddag in de aula van het AMJV-
gebouw zijn inaugurele rede gehou
den. Hy sprak over „zaken zyn za
ken/of niet?" en behandelde daar
in de vraag of handelszaken naar
Nederlands burgerlyk recht kunnen
worden beschouwd als „zaak" of al
thans als voorwerp van recht, dat
een eenheid vormt.
Onder de aanwezigen bevond zich
nog een tweede prof. Gerbrandy, nl.
de vader van de nieuwbenoemde
hoogleraar, prof. mr. P. S. Gerbran
dy, oud-minister president, thans
voorzitter van de radioraad.
Kappersbond adviseert:
geen tariefsverhoging.
Het hoofdbestuur van de Neder
landse kappersbond deelt mede, dat
aan de kappers is geadviseerd hun
tarieven niet te verhogen na invoe
ring van de 6 pet. loonsverhoging.
Alleen zij, die achtergebleven zijn
met de aanpassing van hun tarie
ven, zoals op 1 Januari van dit jaar
werd geadviseerd, werd aangeraden
daartoe alsnog over te gaan.
Ter gelegenheid van de feestelijkhe
den in Den Helder heeft H.M. de
Koningin Vrijdagmorgen een bezoek
aan de Marinestad gebracht. De bo
venste foto toont het moment, waar
op H.M. de Koningssloep betreedt; de
onderste werd gemaakt tydens de
tocht.
Amerikaans verzoek
verworpen.
Inzake protest van Peking.
Een Amerikaans verzoek om het
telegram van Tsjou En-Lai aan de
Ver. Naties, waarin de Ver. Staten
worden beschuldigd van agressie ten
aanzien van Formosa, niet toe
sturen aan de leden der Ver. Naties,
is door de secretaris-generaal. Dag
Hammarskjoeld, van de hand ge
wezen.
De Amerikaanse delegatie had het
verzoek gedaan, nadat zij geweigerd
had een afschrift van het telegram
in ontvangst te nemen. Hammars
kjoeld verklaarde, dat reeds in 37
gevallen nota's van communistisch
China aan V.N.-leden waren toege
zonden. Afwijking van deze gevestig»
de regel scheen hem niet gerecht
vaardigd.
STEMMEN UIT DE KERKEN
Over gebeurtenissen in België
en Duitsland
Jaren geleden, het was vóór de laatste oorlog, hoorden we eens een ver
haal van een paar Hervormde ouderlingen die op huisbezoek waren in een
dorp, ergens in Friesland, waar slechts enkele gezinnen woonden, die tot
een andere kerk behoorden. Toen ze langs een huis kwamen, bewoond door
een Gereformeerd gezin, stond plotseling een van de eerwaarde broeders
stil. Waarom moeten we hier voorbij gaan, zo luidde zyn vraag. Moeten
we hen niet gaan zeggen dat ze verkeerd doen door gescheiden te leven?
En zo gingen ze ook dit huis binnen.
Hoewel er vóór de gedaehtengang van deze ouderling wel het een en an
der te zeggen is, werd dit bezoek toch niet erg best opgenomen. Een zekere
geprikkeldheid was er het gevolg van, wat ook weer te begrijpen Is.
Hieraan moesten we denken toen we de laatste weken berichten onder
ogen kregen van hele volken, die officieel vanwege de R.K. Kerk werden
gewijd aan het onbevlekte hart van Maria.
In de eerste dagen van September
is er te Brussel een groot Maria-con-
gres gehouden. Alle bijzonder heilige
Mariabeelden, die onze zuiderburen in
hun land kennen, en die het doel zijn
van grote bedevaarten, een 25 in ge
tal, waren in de hoofdstad verzameld.
Voor de basiliek van Koekelberg is,
in open lucht, een pontificale hoog
mis gecelebreerd, door niemand min
der dan de aartsbisschop van Meche-
len, kardinaal van Roey. In tegen
woordigheid van de Koning, van hoge
persoonlykheden van de regering, d«
rechtelijke macht, militaire autoritei
ten en verschillende buitenlandse ge
zanten, is geheel België voor heder
en toekomst gewyd aan het onbevlek
te hart van Maria.
We kunnen hierby gaan zeggen:
wat deert dit Protestanten? Zy be
hoeven er niet naar te luisteren. Ie
der weet wel hoe zy er over denken.
Maar al is het dan een klein percen
tage Protestanten dat in België
woont, ze voelden zich toch bij deze
wijding betrokken en daarom meen
den ze een woord van protest niet
achterwege te kunnen laten. „Wij
kunnen het noch begrijpen, noch toe
staan dat de Koning, die regeert over
al de Belgische burgers, zijn minis
ters, de hoge vertegenwoordigers van
de magistratuur, door hun tegen
woordigheid by een ceremonie als de
ze, schijnen te dekken een werkelijke
schending van het geweten van een
dee! van de bevolking".
Iets dergelijks is er ook in Duits
land gebeurd. Daar is te Fulda, even
eens September, de 76e Duitse katho
liekendag gehouden. By monde van
kardinaal Frings is geheel Duitsland
gewijd aan het heilig hart van Maria.
Volgens de verklaring van deze kar
dinaal betekent deze wyding: „Wij
willen ons vaderland, dat van oude
tijden af aan een waar Maria-land
was, overdekt met kerken en kapel
len ter ere van de allerzaligste Maagd
onder speciale hoede van Maria stel
len en haar bidden, dat zy door haar
machtige voorbede de smartelijke
wond der scheiding van ons volk, be
waren moge voor besmetting"
De Duitse Protestanten vragen:
Wil men weer terug naar het heilige
roomse ryk van vóór de Kerkhervor
ming? Is dat het uiteindelijke doel
van heel deze wijding En dat in een
land waar niet het geringste percen
tage van de bevolking anders denkt?
In Fulda heeft een minister van de
De afbraak van de Vlissingse gasfa
briek vordert. Met donderend geweld
wordt de cokesbreekinrichting omver
getrokken. (Foto P.Z.C.)
Het Wereldgebeuren
De Negus
I n
d.
VI
Engeland is de negusi
koning der koningen gef
rd. Deze titel wordt gedragen
nagast,
;earri-
HwidjBS mmSSSmm
door Ras Tafarl, die onder de naam
Haile Selassie de keizerskroon van
Abessynië draagt.
Van koninklijke bloede is Ras Ta-
fari niet. Hij werd in 1892 geboren
als zoon van een generaal, die in
dienst was van keizer Menelik. Deze
Menclik vond het in het overwegend
Christelijke Ethiopië nodig Moham
medaan te worden en dat leidde tot
troebelen, die een einde maakten aan
de dynastie van Menelik.
De vader van Ra- Tafarl speelde
een hoofdrol in deze troebelen en
kwam aan de regering.
Het ging later met die macht een
beetje ingewikkeld via een keizerin,
maar het slot van het lied was. dat
Ras Tafari zich in 1928 liet uitroe
pen tot negus.
Hy probeerde Abessynië om te
vormen tot een moderne staat,
maar werd daarin gehinderd
door de Italianen, die hem verdre
ven uit zijn paleis en die van Abes
synië een Italiaanse kolonie maak
ten.
Daarmee droegen de Italianen de
eerste „brandstolaan voor het oor
logsvuur, dat door fascisme en na
ziisme in 1939 ontstoken zou worden.
Ras Tafari kan dus gelden als het
eerste slachtoffer van de Duits-Ita
liaanse oorlogsdrift en als zodanig
geniet hij in Engeland een vrij gro
te populariteit. Men mag daar de
kleine vorst van Abessynië wel, ook
al heeft htt zyn eigenaardigheden.
In de Engelse pers wordt de ne
gus hartelijk begroet. De Britse
„Illustrated" publiceert in dit ver
band enkele bijzonderheden, welke
inzicht geven ;n de levensgewoonten
enz. in Abessynië.
Op dit ogenblik weet eigenlijk nie
mand, ook de keizer niet, in
hoeverre zijn regime gerespec
teerd wordt onder de wilde stammen
in de verre, achterlyke streken van
het land. Sommigen hebben wellicht
nooit de naam van hun keizer ge
hoordMaar in Addis Abeba en
in een zestal andere belangrijke ste
den hooit men diep te buigen als de
keizer voorbijrijdt. Als hij de provin
cie bezoekt, knielen de boeren in het
stof. Twee jaar na zijn terugkeer
op de troon, vroegen een aantal Ame
rikanen om een concessie; de keizer
weigerde betaling in papieren dol
lars. hij wenste zogenaamde Maria
Theresia daalders, die van alver zyn.
Om de muntstukken te testen, liet
Haile Selassie ze stuk voor stuk val
len op een stenen vloer en de mun
ten, waarvan hij de klank twijfelach
tig vond. moesten omgewisseld wor
denHijzelf heeft een groot inko
men dank zij koffie-export, die voor
het overgrote deel van zijn eigen
plantages afkomstig is. Hij maakt
dan ook geen onderscheid tussen zijn
privé-geld en dat van de Staat! De
keizer heeft voor zyn paleis een
Amerikaanse huishoudster, Mrs. Del-
la Henson en een Zwitserse kok, Lin-
si. Maar zijn eigen spijsvertering is
bedorven door de oude Ethiopische
gewoonte van rauw vlees eten. Het
Ethiopische Parlement -is slechts een
adviesraad. Het Lagerhuis wordt ge
kozen door de grootgrondbezitters
en de Senaat bestaat uit vrienden
van de keizer, die hy zelf aanwyst.
Bovendien heeft hy een Kroonraad
gevormd, die uit enkel prinsen be
staat. Zyn schoonzoon, de premier
heeft weinig te zeggen. Als Westers
„snufje" had de keizer ook de elec-
trische stoel ingevoerd, doch de open
bare ophangpartyen bleken meer ge
zag in te boezemen en zyn weer in
gevoerd. De politie is in aantal even
sterk als het leger en de avondklok
wordt in dit land nooit opgeheven!!
En geen politieke partij mag opge
richt worden!
HAILE SELASSIE
brengt een bezoek aan Europa.
Bondsregering bij deze wijding ge
sproken. Als doel van dit „piecntig
uur" heeft hy genoemd: „ons en het
gehele Duitse volk aan de Moeder
oods te wijden".
Voor protestants bewustzijn is de
ze wijding van Duitsland aan Maria
een benauwend teken. Daar is men
nog niet vergeten dat alles, wat een
maal tegen de Reformatie werd on
dernomen, is geschied in de naam van
Maria. Gedenktekenen voor Maria
werden overal opgericht, waar de
Kerkhervorming te vuur en te
zwaard werd bestreden en waar de
contra-reformatie de bovenhand
kreeg.
Reeds vóór de Katholiekendag
plaats vond, kondigde een Katholiek
persbureau aan, dat het grote feit
van de dag te Fulda zou zyn, dat,
naar de wens van de Heilige Vader,
het Duitse volk zou worden gewijd
aan het onbevlekte hart van Maria.
Daarom heeft de Protestantse bis
schop Meiser, de voorzitter van de
Verenigde Evangelisch Lutherse
Kerk van Duitsland, te voren reeds
telegrafisch een protest gezonden aan
kardinaal Frings, dat hiermee de
godsdienstige gevoelens van het Pro
testantse volksdeel zouden worden
gekrenkt. Nadien heeft heel de Raad
(Vervolg op pag. 12)
