PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Komend jaar lopen er weer Duitse
militairen in uniform
BILT
„Miniatuur-W alcheren" bracht
Zeeland enorme goodwill
TSJ0E EN LAI EIST FORMOSA
OP VOOR CHINA
HELICOPTER LIET IJZEREN LONG
NEER OP SCHIP
Vandaag...
197e Jaargang-No. 231
Dagblad uitgave van de firma
Provinciale Zeeuwse Courant.
Directie: F. van de Velde en F. B.
den Boer. Adjunct: W. de Pagter.
Hoofdred.: G. Balllntljn; Pl.-verv.:
W. Leertouwer.
ABONNEMENTSPRIJS 47 cent per
week; t 5.85 p. kw.; fr. p. p. f 6.10
per kw. Losse nummers 10 cent.
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESSE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Vrijdag 1 October 1954
ADVERTENTIEPRIJS 22 cent per
mm. Minimum p. advertentie f 3.—.
Ing. mededelingen driemaal tarief.
Kleine advertenties (max. 8 regels)
van 1—5 regels f 1.—Iedere regel
meer 20 cent. ..Brieven of adres
Bureau v. d. Blad" 25 cent meer.
Giro No. 359300 P.Z.C, Middelburg.
Bur. Vllsslngen. Walstr. 58—60, telef. 2355 4 lijnen (b.g.g. 2861 of 304); Middelburg. Markt 51, telef. 3841; Goes, Lange Voretstr. 63, telef. 2475 (b.g.g. 2228); Oostburg. Finlandstr. 2, lelef. 16; Terr.euzen. Brouwerijstr 2. Zlenkzee. N Bogerdstr C t60. n-.ef. 26.
DE NEGEN MOGENDHEDEN-BESPREKINGEN
Plan Spaak voor Duitse
herbewapening werd aanvaard
Van gezaghebbende zijde te Londen werd. medegedeeld, dat de negen
ministers van buitenlandse zaken Donderdagmiddag in beginsel algehele
overeenstemming hebben bereikt over een Westdullse bydrage aan de
verdediging der vrye Europese landen. „Alle hinderpalen op de tveg naar
een volledige, officiële overeenstemming, zijn uit de weg geruimd", aldus
deze gezaghebbende zegsman. Hij voegde hieraan toe, dat Mendès-France
had ingestemd met Spaak's voorstel voor toezicht op de bewapening der
verschillende staten, hetgeen hy een „zeer belangrijke concessie" van de
Franse premier noemde.
De ministers zijn overeengekomen de samenvoeging der strydkrachten
bij de kleinst mogelijke eenheid te doen beginnen. De Fransen zouden
gaarne zien, dat bij de divisie zou worden begonnen. Indien dit technisch
uitvoerbaar was, zou dit voorstel worden aanvaard.
Alle te Londen bereikte beslissingen zullen aan de Navo-raad worden
voorgelegd. Men verwacht, dat de raad volgende maand bijeen zal komen.
De gezaghebbende zegsman zeide
nog: „U kunt verwachten kort na één
Januari a.s. weer Duitse militairen
in uniform te zien". Daar er geen
„Europese" weermacht doch samen
werkende nationale legers worden
gevormd, zullen de militairen van elk
land hun eigen uniformen (blijven)
dragen.
Het Franse plan
Volgens Duitse zegslieden had Men
dès-France voorgesteld West-Europa
in drie zones in te delen. In de eerste
daarvan, heel West-Duitsland ten
Oosten van de Rijn omvattend, zou
den geen atoomwapens, geen bacte
riologische en chemische wapens, en
geen „zware" wapens zoals tanks en
kanonnen mogen worden gemaakt.
De vervaardiging daarvan zou be
perkt moeten blijven tot de derde,
meest Westelijke zone. Daar tussen
in, in de tweede zóne, die ten Westen
van de Rijn tot een nog niet nader
aangeduide lijn zou lopen, zouden al
leen wapens van een middelbare ca
tegorie mogen worden gemaakt.
Voorts zouden alle nieuw op te
richten wapenfabrieken collectief
eigendom van de leden-staten der
groep van zeven moeten worden, het-
feen, volgens de Duitse zegslieden
us voornamelijk betrekking zou heb
ben op West-Duitsland, het enige
land van de groep dat thans geen oor
logsindustrieën bezit. Wel zou Frank
rijk bij w(jze van compensatie bereid
zijn. Duitsland niet alleen financieel
te laten participeren in nieuwe wa
penfabrieken die in Frankrijk zouden
worden gebouwd, maar daarin ook
Duitse werkkrachten aan te stellen.
Het plan-Spaak
Het plan Spaak voorziet er in. dat
de maxima aan nationale strijdkrach
ten zullen worden bepaald door de
Brusselse groep. Volgens het plan-
Spaak zal de omvang der strijdkrach
ten de maatstaf zijn voor de toewij
zing van wapens en uitrusting. Ook
heeft men Donderdag besloten gro
tere bevoegdheid te geven aan de be
velhebber van het Atlantisch Pact in
Het autobusongeluk
in Valkenburg
Rem en versnelling weigerden
Naar wij vernemen heeft de chauf
feur van de in Valkenburg veronge
lukte autobus, de jongeman Roger
Mus, die niet, zoals aanvankelijk ge
meld, zwaar gewond, maar slechts
lichte verwondingen aan het gelaat
heeft opgelopen, in een voorlopig ver
hoor medegedeeld, dat de oorzaak van
het ongehifc zijns inziens blijkbaar te
wijten is aan een niet, of niet voldoen
de, functionneren van rem en ver
snelling. Toen hij met zijn bus van de
dierentuin wegreed, bleken de rem en
de versnelling niet goed te function
neren. Hij was pas sedert kort in
dienst bij de busonderneming „La
Wallonië" uit Luik en bestuurde de
ze autobus voor de eerste maal. Hij
poogde, toen hem bleek dat de rem
niet functionneerde, de voor hem rij
dende autobussen te passeren en Icon
daarbij een botsing met de gemeen-
tegids Vyghen niet vermijden. Hij
heeft in een laatste wanhopige poging
om weer meester over de autobus te
worden getracht op de motor te rem
men. Hij wilde daartoe de versnel-
lingshandle overschakelen, doch deze
bleef op het dode punt steken. Toen
werd de bus practisch onbestuurbaar.
Slingerend heeft de zware bus het
laatste gedeelte van de helling afge
legd en is tenslotte tegen het monu
ment op het Grendelplein gebotst.
In de toestand van de ernstig ge
wonde inzittenden van de Woensdag
middag in Valkenburg verongelukte
Belgische autobus was Donderdag
middag geen verandering gekomen.
De toestand van enige van de zes
vrouwen, die in het ziekenhuis te
Heerlen verpleegd worden blijft on
veranderd zorgelijk.
De toestand van de 53-jarige gids
van de Valkenburgse gemeentegrot,
de heer A. Vijghen, is uiterst zorg
wekkend. Ook twee van de vier Bel
gische vrouwen, die in het Annadal-
ziekenhuis te Maastricht worden ver-
Europa, die het commando zal voe
ren over alle aan West-Europa toe
gewezen troepen.
De verantwoordelijkheid voor het
toezicht op de bewapening, zo wordt
van conferentiezijde vernomen, zal
worden opgedragen aan een uitvoe
rend lichaam, dat zal worden opge
richt door de Brusselse groep. Dit zal
handelen bij meerderheid van stem
men.
Dulles voelt er niet voor, dat de
Brusselse groep de Amerikaanse mi
litaire hulp onder haar leden ver
deelt. In deze wil Amerika de eind
beslissing voor zich houden.
Verdrag van Brussel
Donderdag werd ook in beginsel
overeenstemming bereikt over de in
het verdrag van Brussel aan te bren
gen wijzigingen, die noodzakelijk zijn
voor een toetreden yan West-Duits
land en Italië. Verschillende proble
men van practische aard zijn ter be
studering naar deskundigen verwe-
De wijzigingen omvatten onder meer
het schrappen van die artikelen,
waarin wordt gesproken over hande
lend optreden in geval van een Duit
se aanval of een dreiging daarvan.
In antwoord op een vraag zeide n
woordvoerder, het mogelijk te achten,
dat de Westduitse regering een ver
klaring zal uitgeven, waarin zij op
nieuw bevestigt geen geweld te zul
len gebruiken ter verwezenlijking van
de hereniging van Duitsland, of ter
herkrijging van de verloren vroegere
Oostduitse gebieden.
De negen-mogendheden besprekin-
zullen heden Vrijdag te 12
uur Nederlandse tijd, worden voort
gezet.
Van gezaghebbende zijde wordt nog
vernomen, aat de in te stellen nieuwe
Europese verdedigingsorganisatie
vermoedelyk als volgt zal worden op
gebouwd, uit drie delen;
1. Een orgaan, dat toezicht zal hou
den op de toewyzing van militaire
uitrusting aan de betrokken nationa
le strydkrachten; 2. Een raad van
ministers en 3. Een raadgevende ver
gadering.
Twee doden en twee
gewonden bij autobotsing
In volle vaart op tegenligger
Omstreeks half twee Donderdag
middag is op de ryksweg Boxtel-'s-
Hertogenbosch, onder de gemeente
Boxtel, een auto-ongeluk gebeurd,
waarbij twee personen, een van Ne
derlandse en een van Duitse nationa
liteit, werden gedood en twee werden
gewond, van wie één ernstig.
Een Duitse personenauto, waarin
behalve de bestuurder, de heer Paul
Gregory uit Plettenberg in Duitsland,
de heer J. Reuvers uit Bilthoen zat,
reed in de richting 's-Hertogenbosch.
Aan de rechterzijde van de weg
stond een vrachtwagen van een melk
inrichting uit 's-Hertogenbosch stil.
Toen de Duitse personenauto, die zich
in een file wagens bevond, op korte
afstand van de melkwagen was geko
men. naderden uit de richting van 's-
Hertogenbosch enige auto's. De be
stuurder van de Duitse wagen tracht
te door geheel naar links uit te wij
ken, een aanrijding met de melkwa
gen en met een der tegenliggers te
voorkomen De manoeuvre mislukte,
waarop de auto met grote snelheid
op de tegenligger botste. Beide inzit
tenden van de Duitse auto werden op
slag gedood.
In de uit de richting 's-Hertogen
bosch komende auto zaten de be
stuurder, de heer J. Kooyman uit
Sliedrecht en als passagier de heer
C. Bakker uit Maartensdijk. De heer
Bakker werd zwaargewond overge
bracht naar het ziekenhuis te 's-Her
togenbosch. De heer Kooyman, die
licht werd gewond, werd overge
bracht naar 't Sint Liduinazieken-
huis te Boxtel. Beide wagens werden
Lolaal vernield.
Neutralisering
De Chinese premier Tsjoe En Laï
heeft een radiorede gehouden ter ge
legenheid van het feit, dat de Chi
nese communistische republiek vijf
jaren bestond. Hij eiste Formosa op
voor China en verzekerde, dat het
Chinese volk dit eiland zal bevrijden.
Overigens meende Tsjoe En Lai, dat
staten met verschillende maatschap
pelijke stelsels in vrede naast elkaar
kunnen leven en dat alle internatio
nale geschillen door onderhandelingen
opgelost kunnen worden.
Tsjoe beweerde, dat het Tsjang Kai
Sjek-bewind op Formosa de vrede en
de veiligheid van China bedreigt.
In aansluiting op het bovenstaande
is een mededeling van belang, die Ro
bert Allen, de Washingtonse corres
pondent in de „New York Post" deed.
Hij schreef dat de regenng-Eisenho-
De lieer J. L. Verhagen, voorzitter
pleegd. verkeren nog steeds in levens- van de Stichting „Nieuw Walcheren"
gevaar. tijdens het uilsprrlcen van zijn rede.
0 Bij Manilla is een Amerikaanse mili
taire vliegboot kort na het opstijgen ont
ploft. De twaalf inzittenden vonden de
dood.
waarmede Miniatuur Walcheren
Donderdagavond in de Middelburgse
Concert- en Gehoorzaal werd
besloten.
(Fotoi P.Z.C.)
wer een „herneutralisering" van For
mosa overweegt. Volgens deze politiek
zou aan de nationalisten de mogelijk
heid ontnomen worden om het Chi
nese vasteland aan te vallen. Daar
tegenover zou Amerika Formosa de
garantie geven, dat het tegen een aan
val van communistisch China bevei
ligd zou worden. In feite zou dit neer
komen op een terugkeer naar de po
litiek van president Truman en diens
minister van buitenlandse zaken.
Acheson.
De Belgische autobus na de dodenrit
vanaf de Cauberg naar het centrum
van Valkenburg.
Nautilus aan Amerikaanse
marine overgedragen
Donderdag is de „Nautilus" de
eerste onderzeeboot ter wereld, die
door atoomkracht wordt voortbewo
gen officieel door de scheepsbou
wers overgedragen aan de Amerikaan
se marine.
Aan het hoofd der „Nautilus", die
naar verwachting pas op zijn vroegst
over een maand de eerste proefvaart
zal maken, zal commandant Eugène
Wilkinsen staan.
Schoenreparaties
duurder
Met tien procent.
In overleg met dc werknemers
organisaties, heeft de federatie van
schoenmakerspatroons besloten, naar
zij ons mededeelt, om aan de werkne
mers in hel maatschoenmakers- en
schoenherstellersbedryf 6% loonsver
hoging uit te betalen op de rechtens
geldende lonen, zulks in overeen
stemming met de afgekondigde facul
tatieve vergunning tot verhoging van
de lonen.
Dit besluit is voor de federatie me
de aanleiding geweest het prijsbeleid
in de schoenmakerij te herzien. Ge
constateerd werd, zo deelt de fede
ratie ons verder mede, dat met de
loons- en huurverhoging per 1 Janu
ari 1954 geen gelyk tred gehouden
was ten aanzien van de prijzen. De
nieuwe loonsverhoging, plus de factor
van het optrekken van de lonen van
i C.A.O en het uitbetalen van va-
cantietoeslag, maakt het noodzake
lijk, na afweging van alle in het ge
ding zijnde aspecten, de prijzen van
schoenreparaties en van maatschoen-
werk met 10% te verhogen, op basis
van de geldende prijzen per 1 Januari
1954.
IN STORM EN REGEN
Ernstig zieke jongen in storm veilig aan wal gebracht
Een vierjarige Amerikaanse jongen, David Lee Oliver, die ernstig ziek
werd aan kinderverlamming aan boord van een Amerikaanse troepenschip
met bestemming Duitsland, is door grote inspanning van allerlei perso
nen veilig overgebracht naar een ziekenhuis te Southampton. Op het S.O.
S.-sein van het schip bracht een hef schroef vliegtuig van de Britse marine
een ijzeren draagbare long, die werd neergelaten op het schip, toen het
vliegtuig door de storm niet kon landen.
Een sleepboot uit Southampton nam
de jongen aan boord. De jjzeren long.
die op de stroomvoorziening van de
sleepboot werkte, raakte echter de
fect. De jongen lag langer dan een
uur op de draagbaar, voordat de tech-
Geen verklaring over
Haarlems misdrijf.
Thans is de Haarlemse politie
voor het eerst in de gelegenheid ge
weest de bewoonster van de villa aan
de Anna van Burenlaan te horen, die
verleden week Vrijdagmorgen in haar
woning met enige schotwonden aan
getroffen werd.
Het slachtoffer heeft de veronder
stelling van de politie bevestigd, dat
de medebewoner van de villa op haar
heeft geschoten en daarna zelfmoord
heeft gepleegd, doch wenste niets te
verklaren omtrent de aanleiding van
het misdryf.
De vrouw wordt nog in de Maria-
stichting verpleegd. Direct levens
gevaar schynt te zijn geweken.
POORTEN GINGEN WEER OPEN
In drie maanden kwamen er ruim
206.000 bezoekers!
Ook de laatste dag van „Miniatuur Walcheren" heeft de Stichting
„Nieuw Walcheren" het weer niet op haar hand gehad. Het oorspronke
lijke programma voor de sluitingsavond kon daardoor niet ongewijzigd
worden gehandhaafd. De regen maakte het niet mogelijk het gala-concert
van de Rijkspolitie Muziekvereniging in de muziekkiosk van het minia
tuur te geven. Maar het concert ging door. Een geheel gevulde Concert
en Gehoorzaal was er getuige van. Ook de taptoe vond doorgang, op de
Middelburgse Markt, waar helaas slechts weinig belangstellenden zich
verzameld hadden. Niettemin. „Miniatuur Walcheren" is thans gesloten.
Het eindresultaat: ruim 206.000 bezoekers in drie maanden. Een getal,
dat er zijn mag!
Achter dit cijfer verschuilt zich de goodwill, die Zeeland en Walcheren
door het miniatuur in binnen- en buitenland heeft verkregen. Een good
will, die zeker niet te onderschatten is. De verwachting is dan ook vol
komen gerechtvaardigd, dat in 1955 het bezoekcijfer van dit jaar ruim
schoots overtroffen zal worden!
Gezien het ongunstige weer was te
vens besloten het miniatuur reeds om
19 uur tc sluiten. Dat geschiedde ook.
Het hek ging dicht en het Molenwa
ter werd stil. De verlichting was uit
en de prachtige maquettes waren
„voor het weghalen". Dat dacht men
tenminste. Maar het publiek wilde
het andersOndanks de telkenmale
neerplenzende buien, stroomden de
belangstellenden in 'n dergelijk groot
getal naar het Molenwater, dat men
besloot de poorten maar weer te ope
nen! Tot ongeveer 23 uur hebben ve
len sommigen voor de eerste keer
het miniatuur nog in al zijn glorie
kunnen bewonderen.
„Miniatuur Walcheren" is op waar
dige wijze besloten. De velen, die uit
Middelburg en daarbuiten naar de
Concert- en Gehoorzaal waren geko
men, zullen daarvan geen spijt hebben
gehad. De Rijkspolitie Muziekvereni
ging zette haar concert in met de
„Nieijw Walcheren"mars en besloot
het met het Zeeuws Volkslied. Een
goed gekozen begin en einde van een
voortreffelijk concert, dat in deze
reeds vele malen om zijn acoustiek
geroemde ruimte uitstekend tot zijn
recht kwam. Het publiek, waaronder
zich de burgemeester van Middelburg,
mr dr N. Bolkestein, bevond, was er
zeer erkentelijk voor.
Notaris J. L. Verhagen uit Vlissin-
gen, stichtingsvoorzitter, dankte de
Rijkspolitie Muziekvereniging daarna
voor haar medewerking aan deze slui
tingsplechtigheid.
Weerklank
In zijn uitvoerige slottoespraak ge
tuigde de heer Verhagen van de grote
erkentelijkheid van het bestuur jegens
de talloos velen, die geholpen hebben
het miniatuur op te bouwen en in
stand te houden. Hij gewaagde van
de grote weerklank, die deze mani
festatie in en buiten Zeeland heeft ge
vonden en van de aandrang, die op
de stichting werd uitgeoefend om dit
om zijn sociaal aspect zo uiter
mate nuttige werk voort te zetten.
Een aandrang, die er toe zal leiden,
dat „Miniatuur Walcheren" volgend
jaar uitgebreider en aantrekkelijker
zal terugkeren.
De voorzitter vertelde, dat zulks
thans vast staat. Het grootste deel van
de bouwers naar wij nog vernamen
ongeveer 80 procent heeft zich
reeds bereid verklaard hun „geestes
kinderen" voor de volgende jaren
weer in bruikleen af te staan.
Tenslotte deelde hij mede, dat deze
maand met de bouwers en alle andere
medewerkenden van „Miniatuur Wal
cheren" een tweetal avonden zal wor
den belegd, waarop een Zeeuws pro
gramma zal worden afgewerkt. De
eerste avond is in Vlissingen op Dins
dag 12 October in het Concertgebouw,
de tweede in Middelburg op Donder
dag 14 October in de Schouwburg.
(Vervolg op pag. 7)
nicus van de sleepboot uit een radio
apparaat een stel batterijen aan de
long kon monteren. Intussen had de
sleepboot een zware strijd met de ho
ge golven te voeren op weg naar
Southampton, dat na twee uren werd
bereikt.
De jongen werd tenslotte tussen
een haag van havenarbeiders en mili
tairen. die een menselijke wal tegen
de storm en de regen vormden, naar
de wachtende ziekenauto gedragen.
De Britse dokters, die de zorg voor de
patiënt op zich hebben genomen, ver
klaarden Donderdagavond, dat er
„kans was op herstel".
is het 30 jaar geleden, dat de
K.L.M.-piloten Van der Hoop,
Van Weerden Poelman en Van
C den Broeke met een Fokker
C van Schiphol vertrokken voor
de eerste vlucht naar Batavia.
Vroege sneeuw m Europa
Ook vroege vorst
In de centrale Pyreneeën, in het Ju-
ragebergte en in de Vogezen is
sneeuw gevallen en ook uit Noord-
Italië wordt sneeuwval gemeld. Op
sommige plaatsen vroor het daar in
de nacht'van Woensdag op Donder
dag bijna zeven graden. Autorijders
hebben de waarschuwing gekregen,
dat zy kettingen nodig hebben voor
de hoge Zwitserse passen naar het
Zuiden. In Midden Zweden zyn ver
scheidene dorpen door zware sneeuw
val geïsoleerd. Door een sneeuwstorm
werden bomen ontworteld en tele
graafpalen omgerukt.
Ook de Beierse Alpen hadden sneeuw.
In het Zwarte Woud, het Taunusge-
bergte en het Sauerland is de eerste
sneeuw gevallen.
In West-Oostenrijk woedde een
sneeuwstorm. Het vee moest eerdér
dan in andere jaren van de zomer
weiden gehaald worden. Langs de
Oostenrijks-Duitse grens zyn tempe
raturen van 14 graden vorst waarge
nomen.
9 De Italiaanse Kamer van Afgevaar
digden heeft een motie van vertrouwen
in de regering-Scelba aanvaard na een
debat over de schandaalzaak Wilma Mon-
tesi.
DE
VERWACHT...
MINDER KOUD.
Veel bewolking met af en toe wat
regen of motregen. Krachtige tot ma
tige wind tussen Zuidwest en West.
Minder koud.
2 October;
Zon
Maan
ZON EN MAAN.
op 6.41
op 12.45
onder 18.17
onder 20.14
