PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Verenigde Naties zijn op de
verkeerde weg
Nieuwe fase in stroomvoorziening
van geheel Zeeland
BILT
VRACHTAUTO REED OP GROEP
WIELRIJDERS BIJ KRUISPUNT
PRINS BERNHARD BEZOCHT
MIJN IN ZUID-AFRIKA
197e Jaargang-No. 228
Dagblad uitgave van de firma
Provinciale Zeeuwse Courant.
Directie: F. van de Velde en F. B.
den Boer. Adjunct: W. de Pagter.
Hoofdred.: G. Ballintijn; Pl.-verv.:
W. Leertouwer.
ABONNEMENTSPRIJS 47 cent per
week; f 5.85 p. kw.; fr. p. p. f 6.10
per kw. Losse nummers 10 cent.
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESSE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Dinsdag 28 Sept. 1954
ADVERTENTIEPRIJS 22 cent per
mm. Minimum p. advertentie 13.—.
Ing. mededelingen driemaal tarief.
Kleine advertenties (max. 8 regels)
van 1—5 regels f Iedere regel
meer 20 cent. „Brieven of adres
Bureau v. d. Blad" 25 cent meer.
Giro No. 359300 P Z.C.. Middelburg.
Bur. Vlissingen. Walstr. 58—60, telef. 2355 4 lijnen (b.g.g. 2861 of 304); Middelburg, Markt 51, telef. 3841; Goes, Lange Vorststr. 63, telef. 2475 (bg.g. 2228); Oostburg, Finlandstr. 2, telef. 16; Terneuzen, Brouwcrljstr. 2; Zierikzee, N Bogerdstr. C 160. telef. 26.
MINISTER LUNS IN ALGEMENE VERGADERING
Geen enkel internationaal belang door
dispuut over Nieuw-Guinea geschaad
„Wanneer de V.N. doorgaan met bittere debatten naar aanleiding van
iedere willekeurige klacht, die bij haar wordt ingediend, werkt zy aan
haar eigen ondergang. Wanneer belangrijke leden ertoe moeten overgaan
bepaalde zittingen niet meer bij te wonen, omdat zij zich door het debat
in hun elementaire rechtsgevoelens gekwetst achten, wanneer dit boven
dien gebeurt in gevallen, waarin geen enkel gevaar voor de vrede dreigt en
geen enkele regel van internationaal recht is geschonden, dan begeven
wij ons op de verkeerde weg". Aldus minister Luns in zyn rede, welke hy
Maandag hield in de Algemene Vergadering der V.N.
Minister Luns betoogde, dat het
door Indonesië ingediende agenda
punt inzake Nederlands Nieuw-Gui
nea onder dergelijke verschijnselen
gerekend moet worden. De Neder
landse regering zo vervolgde hij
is van mening, dat geen enkel inter
nationaal belang door het dispuut
over Nieuw-Guinea wordt geschaad
en zij ziet niet in, op welke wijze de
toekomst van Nieuw-Guinea door een
debat in de V.N. wordt gediend.
„In het kader van dit algemene de
bat kan ik slechts waarschuwen voor
zulke agendapunten, die meer tot
verbittering dan tot verbetering van
onze betrekkingen kunnen leiden. De
Nederlandse regering zal doen uit
eenzetten waarom zij behandeling van
het Indonesische agendapunt onge-
rijmd acht en zij heeft voor het ove
rige het vaste voornemen haar be
trekkingen met Indonesië door een en
ander niet te laten aantasten".
Minister Luns opende zijn rede met
er op te wijzen, dat het historisch oor
deel over het welslagen of mislukken
van de 9e Alg. Vergadering groten
deels zal afhangen van het lot van
één agendapunt. Van de vraag n.l.
of men in staat zal zijn het probleem
van de financiering van de economi
sche ontwikkeling van ten achterge
bleven landen tot een oplossing te
brengen. Het zou, aldus de minister,
onvergeeflijk zijn, indien wij zouden
Minister Luns
..geen stap nader..
Militaire geheimen in
Frankrijk uitgelekt
Communisten in actie
Majoor de Resseguier van het Pa-
rijse militaire hof heeft besloten de
Franse ministers en generaals, die
geheime vergaderingen van de natio
nale defensieraad hebben bijgewoond,
te ondervragen in verband met het
feit, dat de notulen van deze verga
dering in communistische handen zyn
gekomen.
Hg heeft de inspecteur van politie
Jean Dides ondervraagd, die werd ge
schorst, nadat geheime militaire do
cumenten in zyn bezit waren gevon
den.
Het betreft de notulen van drie ge
heime vergaderingen ,van de nationale
defensieraad.
Het centrale comité van de commu
nistische party had vier dagen later
een gedetailleerd verslag van de ver
gadering gehad, volgens welingelich
te bronnen.
Nederland en China
Het persbureau Nieuw China meldt,
dat volgens de premier van commu
nistisch China, Tsjoe En Lai, voort
gang gemaakt wordt met de onder
handelingen tot verbetering van de
betrekkingen tussen China en Noor
wegen en China en Nederland.
(Gelijk bekend heeft Nederland
ruim twee jaar een zaakgelastigde
te Peking, die tot taak heeft bespre
kingen te voeren over de regeling der
Nederlandse vertegenwoordiging al
daar. Red.).
falen onze historische taak te zien
en te aanvaarden.
Het vraagstuk van de economisch
ten achter gebleven landen is thans in
belang gelijk aan het vraagstuk van
oorlog en vrede en het is er bovendien
nauw mee verbonden.
Minister Luns hoopte dat nog tij
dens deze Alg. Vergadering tot instel
ling van S..U.N.F.E.D. (Special Uni
ted Nations Fund for Economie De
velopment) zal worden overgegaan
en verklaarde, dat Nederland bereid
is een grotere bijdrage te leveren dan
die, welke het tot dusver op het oog
had.
Voorts wees de minister nog op een
andere taak voor de V.N.; de oplos
sing van het vluchtelingen-probleem,
waarna hij zijn rede besloot met een
analyse van de huidige politieke toe
stand.
Geen stap nader
„Men mag met voldoening con
stateren, dat er op het ogenblik geen
oorlog wordt gevoerd. Maar onze vol
doening, dat de kanonnen zwijgen zou
groter zijn, indien wij in alle oprecht
heid zouden mogen verklaren, dat er
vrede heerst in de wereld. Zelfbedrog
is een kwade zaak, daarom is het rea
listischer te erkennen, dat wij geen
stap nader zijn gekomen tot een be
ëindiging van de koude oorlog. De
grote tegenstelling, die de wereld
reeds jaren lang in kampen verdeeld
houdt, duurt onverminderd voort.
Slechts in het gebruik der middelen
wordt, op het ogenblik althans, een
heilzame matiging betracht", aldus
minister Luns.
Mao Tse Toeng president van
Rood China
Ingevolge de grondwet
Mao Tse Toeng is Maandag door
het Chinese volkscongres (parlement)
eenstemmig tot eerste president van
de Chinese volksrepubliek gekozen,
aldus meldt radio-Peking.
Tevoren was Mao's officiële titel
voorzitter van de centrale raad der
volksregering. De nieuwe post is ge
schapen door de grondwet, die vorige
week werd aanvaard.
Tsjoe Teh, opperbevelhebber van
het Chinese „volksbevrijdingsleger",
werd tot vice-president gekozen.
Mao Tse Toeng benoemde, in over
eenstemming met de grondwet, de
huidige premier, Tsjoe En Lai, op
nieuw :n deze functie.
Mao's verkiezing werd met een don
derend applaus en uitroepen als
„Wan soie^' (10.000 jaar) begroet.
De wervelstorm in Japan
Faalden de meteorologen
Uit Tokyo wordt gemeldt, dat door
de jongste wervelstorm in en om Ja
pan een veerboot, vier koopvaarders
van flinke afmetingen en 754 vissers
vaartuigen in de golven verdwenen.
Toen de veerboot „Doja Maroe" van
zijn ankerkettingen werd losgeslagen,
bedroeg de snelheid van de loeiende
orkaan ruim 220 kilometer per uur.
Onder de omgekomenen bevinden
zich twee socialistische afgevaardig
den van de Japanse Rijksdag en 48
Amerikaanse militairen.
Amerikaanse watervliegtuigen en
hefschroeftoestellen nemen thans aan
de reddingswerkzaamheden deel.
De directie der Japanse spoorwe
gen heeft de leiding van het weer
kundige instituut des lands verweten
in zijn weersvoorspelling onvoldoende
te hebben gewaarschuwd voor deze
wervelstorm. Het was in de laatste
tijd juist voorgekomen, dat het insti
tuut waarschuwde voor in aantocht
zijnde verschrikkelijke cyclonen, die
zich evenwel niet hebben voorgedaan.
Volgens in Yaounde ontvangen berich
ten, is een veertigtal mensen in de ri
vier de Sanaga in Frans Kameroen Ver
dronken. na het omslaan van een veer
pont bij een verkeerde manoeuvre.
TWEE DODEN EN DRIE GEWONDEN
Bij viaduct in Den Haag
Twee personen zijn gedood, twee
zeer ernstig gewond en één licht ge
wond bij een verkeersongeval, dat
Maandag omstreeks halfvyf gebeur
de bij het kruispunt Parallel wég-Vail-
lantlaan in Den Haag. Vijf wielrij
ders, die op de Parallelweg voor de
stopstreep wachtten, tot de op het
kruispunt geposteerde verkeersagent
de weg zou vrijgeven, werden van
achter aangereden door een met vier
ton zand geladen vrachtauto, waar
van de remmen weigerden.
De vijftigjarige mevrouw W. J. V.-
P., wonende Tak van Poortvlietstraat
te Den Haag en een nog onbekende
man werden op slag gedood. De 45-
jarige J. V., echtgenoot van de om
gekomen vrouw, kreeg een bekken-
fractuur en werd in ernstige toestand
in het ziekenhuis Zuidwal opgenomen.
Het dertienjarige meisje P. B. uit de
Bresterstraat had een ernstige shock
en vermoedelijk ook ander letsel. Zij is
De nieuwe „Centrale Zeeland'
te Vlissingen.
Verkeersveiligheid was
groter in 1954
Volgens berekeningen van de K.N.A.
C., gebaseerd op voorlopige gegevens
van het C.B.S., heeft de verkeerson
veiligheid in ons land gedurende het
eerste semester 1954, in verhouding tot
hetzelfde tijdvak 1953, minder ongun
stige resultaten opgeleverd dan de
overeenkomstige verhouding 1953-1952.
Hierbij merkt de K.N.A.C. op, dat
de toeneming van de intensiteit van
het verkeer in 1954 procentueel 25 pet.
groter was dan in 1953. Over genoem
de tijdvakken daalde het aantal ver
keersongelukken relatief met onge
veer 1/9, de procentuele verhoging
van het aantal dodelijke slachtoffers
daalde tot 1/7, van het aantal ernstig
gewonden tot 2/3 en van het aantal
licht gewonden tot de helft.
Attlee wil Formosa aan Rood China geven
Congres Labourpartij
Te Scarborough in Yorkshire is
Maandag het 53ste congres van de
Britse Labourparty geopend. De
voorzitter Burke drong aan op ont
wikkeling en verdeling van de hulp
bronnen der wereld voor het gemeen
schappelijk welzijn. Een kwart van
de bevolking leeft in politiestaten,
hetgeen erg is, maar erger is, dat de
helft van alle mensen leeft aan de
rand van de hongerdood.
Clement Attlee verklaarde tijdens
het debat over de buitenlandse poli
tiek, dat hij er voor was Rood China
toe te laten tot de Verenigde Naties
binnen niet al te lange tijd, ontrui
ming van Formosa door de stryd-
krachten van Tsjang Kai Sjek en uit
eindelijke teruggave van dat eiland
aan China.
Attlee bepleitte een conferentie van
de Grote Vier over de waterstofbom,
die een groot gevaar vormt.
Het partijcongres sprak zich met
een geringe meerderheid uit voor het
Zuidoostaziatisch verdrag. Het zal
niet minder dan 58 resoluties tegen
de Duitse herbewapening moeten be
handelen.
eveneens in het ziekenhuis Zuidwal
opgenomen.
Ook haar toestand is ernstig. Het
veertienjarige meisje R. van S., wo
nende Laakkade, kreeg slechts zeer
licht letsel. De fietsen werden alle
vernield.
De verkeerspolitie heeft de vracht
auto voor onderzoek in beslag geno
men. De chauffeur verklaarde, slecnts
met matige snelheid te hebben gere
den. Het kruispunt Parallelweg-Vail-
lantlaan ligt in de „put" voor het
viaduct in de spoorlijn Den Haag
Delft, zodat de wg ter plaatse helt.
Zes procent ook voor
Rijkspersoneel.
Vorige week is de centrale commis
sie voor georganiseerd overleg in
ambtenarenzaken bijeen geweest on
der voorzitterschap van mr. P. A. G.
Ubink, voorzitter dier commissie voor
bespreking van een aan de mi
nister van binnenlandse zaken uit te
brengen advies omtrent een algemene
salarisverhoging voor het rijksperso
neel.
De commissie besloot aan de mi
nister te adviseren tot toekenning van
een salarisverhoging van 6 pet. aan
het gehele rijkspersoneel en aan de
gepensionneerden uit overheidsdienst.
Laatste Septemberdagen
koud en buiig
(Van onze weerkundige
medewerker)
Na de regen- en onweersbui
en van Zondag, waarbij in
Vlissingen 8 mm en in Bra
bant plaatselijk 26 mm re
gen viel, onderging het weer
gistermiddag een langzame
verbetering. Een rug van
hoge luchtdruk trok in de afge
lopen nacht met helder en
windstil weer over ons land.
Op vele plaatsen, vooral in
het Oosten van ons land kwam
in deze herfst de eerste zware
m nachtvorst voor. De depressie,
H die gisteravond Ierland bereik-
te zal vandaag met regen en
wind tot ons land doordringen.
Ook na deze depressie zullen
morgen weer opklaringen en
p ook enkele buien kunnen voor
in komen. De temperatuur blijft
voor eind September te laag.
Langs een omweg stroomt zeer
p koude lucht uit het poolgebied
H de Oceaan op, Tot boven Schot-
li land kwamen hierin al sneeuw-
p buien voor.
lllllllIllllllIIlllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllllll
GELUKBRENGER VAN REGEN
Banket in Pretoria
Prins Bernhard heeft als gast van
de kamer der mynen van Transvaal
en Oranje Vrijstaat een mijn van
„Westrand Consolidated" bezocht.
Beneden haalde de prins zich sok
en been open aan een stuk draad.
Snel liet men een paar nieuwe sok
ken komen, terwijl de onbeteke
nende wond met jodium werd be
handeld. De prins schonk niet veel
aandacht aan het voorval.
Sir George Albu, president van de
mijn, heeft de prins een stuk erts in
een eiken kistje geschonken. Later,
bij een bezoek aan 'n uraniumbedryf,
kreeg de bezoeker 'n buisje uranium-
poeder. Het gezelschap van de prins
reed Maandagochtend door Krugers-
dorp. Er stonden honderden mensen,
sommigen met Nederlandse vlagge
tjes, langs de hoofdstraat.
Te Pretoria is Maandagavond een
banket ter ere van de prins gegeven.
Hij zei, dat de drang naar onafhan
kelijkheid, waaraan Nederland heeft
bijgedragen, een deel van het onver-
Prinses Wilhelmina
onthulde beeldje te Leiden
Maandagmiddag heeft prinses Wil
helmina een kort bezoek gebracht
aan Leiden. Zij heeft daar een beeldje
onthuld op de binnenplaats van het
stadhuis. Dit beeldje is geschonken
door koningin Juliana.
Het beeldje stelt voor een jongen
met een duif in de handen, het hoofd
gericht naar de zich tot de vlucht ge
reedmakende vogel. De duif heeft een
belangrijke rol gespeeld tijdens het
beleg van Leiden en ook bij het on
derhouden van de contacten met En
geland toen ons land door de Duit
sers van de vrijheid was afgesneden.
PROJECT VAN 47 MILLIOEN
Vrijdag opent minister Zijlstra
de Centrale Zeeland
VRIJDAG zal minister Zijlstra de Centrale Zeeland van de Provinciale
Zeeuwse Electriciteits Maatschappij openen en daarmede begint dan een
nieuwe fase van de electriciteitsvoorziening in Zeeland. In dit geval mag
men zeker de misschien wat versleten uitdrukking „een mijlpaal bereikt"
gebruiken, want inderdaad betekent deze opening een zeer markant punt
in de nog vrij jonge geschiedenis van dit Zeeuwse bedrijf. Het tijdvak,
waarin men te maken had met allerlei nadelen van de vroegere met name
in Zeeland sterk in zwang zijnde decentralisatie, is definitief afgesloten:
de kleinere stroomcentrales in diverse plaatsen van het gewest zijn ver
dwenen om plaats te maken voor de kloeke en moderne Centrale Zeeland
te Vlissingen! Bovendien werd een transport- en koppelnet met bijbeho
rende hoofd-verdeelstations opgebouwd. Aanvankelijk werd door het pro
vinciaal bestuur voor deze werkzaamheden een totaal bedrag van 25 mil-
lioen gevoteerd, maar door allerlei omstandigheden de Koreahausse,
loonsverhogingen en uitbreiding van het aantal projecten zijn de totale
kosten opgelopen tot ruim 47 millioen gulden!
De directeur van de N.V. Provin
ciale Zeeuwse Electriciteits Maat
schappij, ir T. Michielsen, heeft tij
dens een persconferentie een summier
overzicht gegeven van de ontwikke
ling, die zijn bedrijf sinds de oprich
ting heeft doorgemaakt, een ontwik
keling, die ir Michielsen aan de hand
van diverse cijfers kon kenschetsen
als een „gezonde groei". In diverse ge
meenten van Zeeland werden destijds
in het begin van de electriciteitsvoor
ziening kleine centrales opgericht, ter
wijl de P.Z.E.M. slechts in het Zuiden
en Noorden van de provincie werk
zaam was. De zogenaamde midden
groep Walcheren en de Bevelanden
viel buiten haar gebied. Zo werd
Walcheren van stroom voorzien door
een Belgische Maatschappij, die de
tram tussen Vlissingen en Middelburg
exploiteerde en in Vlissingen een cen
trale had. Dit bedrijf werd pas in 1929
overgenomen en eerst toen kreeg de
P.Z.E.M. te maken met Zeeland als
geheel. Dat bracht in die dagen aller
lei moeilijkheden met zich mee, vooral
omdat de techniek nog niet zover
was gevorderd, dat hindernissen als
de brede zeearmen (Oosterschelde,
Westerschelde, enz.) konden worden
overwonnen. Het gevolg was een ster
ke decentralisatie: Zeeuwsch-Vlaan-
deren kreeg stroom uit een centrale
bij Westdorpe, Walcheren en de Beve
landen van Vlissingen én tenslotte de
Noordelijke eilanden door middel van
inkoop van stroom bij de Noord-Bra
bantse zustermaatschappij.
Het stroomverbruik nam echter in
de loop der jaren steeds toe, zodat de
cenrales te klein werden en uitge
breid dienden te worden- In de oor
logsjaren kwam men evenwel tot de
conclusie dat men op deze onecono
mische manier niet meer verder kon
gaan en dat nagegaan diende te wor
den hoe verbeteringen aangebracht
konden worden. Daarbij kwam nog,
dat in Zeeland het voedingsnet tevens
dienst deed als transportnet, een si
tuatie, die met het toenemen van het
verbruik niet kon worden gehand
haafd. Er werd toen een systeem ont
worpen, waarbij er één centrale werd
geprojecteerd, namelijk in Vlissingen,
met transportkabels naar hoofdver
deelstations in Goes en Westdorpe, een
verdeelstation op Schouwen-Duive-
land en met 'n koppelnet naar Noord-
Brabant.
Deze plannen werden in de jaren na
de oorlog gerealiseerd en worden
thans afgesloten met de ingebruikstel
ling van de nieuwe Centrale Zeeland
te Vlissingen.
Waarom Vlissingen
Waarom werd dit nieuwe bedrijf
juist in Vlissingen gebouwd? Ir Mi
chielsen behandelde deze vraag uit
voerig, omdat in de loop der jaren
ook andere plaatsen, zoals Goes, Mid
delburg en ook wel Terneuzen, als ge
meenten van vestiging werden ge-
vreemdbaar erfgoed is geworden van
ae Zuidafrikaanse natie, die haar
eigen karakter heeft opgebouwd.
Toen Jan van Riebeeck Nederland
verliet, verliet hij een jonge natie, die
juist de strijd om de vrijheid gewon
nen had onder de bezielende leiding
van het Huis van Oranje. In alle een
voud had Van Riebeeck de geest der
vrijheid naar het Zuiden van Afrika
overgebracht. Deze geest was levend
gehouden door hen, die later uit Ne
derland en andere Europese landen
naar Zuid-Afrika kwamen om een
nieuw tehuis te stichten.
De prins sprak zijn waardering uit
voor de edelmoedige bijdragen uit al
le delen van de unie ten behoeve van
de overstromin-rsslachtoffers in Ne
derland. In het bijzonder dankte prins
Bomhard premier Malan voor diens
initiatief bij het organiseren van de
hulpactie, De nrins sprak in het Ne
derland, Engels en Afrikaans.
Loonsverhoging in het
bouwbedrijf.
De werkgevers- en werknemersor
ganisaties in het bouwbedrijf hebben
overeenstemming bereikt betreffende
de loonsverhoging met 6 procent, wel
ke uiteraard uitsluitend van kracht is
voor de lonen, vastgelegd in de offi
ciële loonregelingen. Aan het colle
ge var rijksbemiddelaars is verzocht
de nieuwe lonen bindend op te nemen,
in de loonregelingen en deze van
kracht te doen worden met ingang
var dc betalingsweek, waarin 1 Octo
ber valt.
Voorts is aan het collége van rijks-
hem iüdelaars verzocht in de loonre
gelingen voor de burgerlijke- en utili
teitsbouw, de wegen-, spoor en water
bouw, de N.O.-polder en het straat-
ma kersbedrijf de zg. franchisebepa-
ling te verruimen van 6 tot 10 pro
cent.
De gezamenlijke organisaties heb
ben besloten een ernstig beroep te
doen op hun leden om mede te werken
aan het herstel en de handhaving van
orde en regel op het gebied der loon
vorming, d.w.z. het eisen en betalen
van hogere lonen dan wettelijk is toe
gestaan, na te laten.
De Japanse premier Joshida heeft Zon
dag het eerste traject van zijn wereldreis
dat hem naar Canada voerde, afgelegd.
Hij is te Vancouver aangekomen.
noemd. Aanvankelijk was het de be
doeling om de bestaande centrale in
Vlissingen uit te breiden, maar dat
bleek op teveel bezwaren te stuiten.
In Vlissingen was toen de beschikking
te krijgen over een gunstig terrein,
gunstig ook ten opzichte van het koel
water. Dit water wordt namelijk aan
het kanaal door Walcheren onttrok
ken en via een afvoerkanaal bij de
tweede binnenhaven gespuid op grote
afstand van het aanvoerkanaal, zodat
het verhitte water geen invloed op
het nieuwe koelwater uitoefent. Bo
vendien bevindt zich in Vlissingen de
voornaamste industriële afneemster,
de Koninklijke Maatschappij „De
Schelde", zodat alles hijeen genomen
de Scheldestad als plaats van vesti
ging voor de nieuwe centrale het beste
bleek.
(Vervolg op pag. 4)
DE
VERWACHT...
PLAATSELIJK REGEN.
Toenemende bewolking met plaat
selijk enige regen. Zwakke tot matige
veranderlijke wind. Dezeifde tempe
raturen als gisteren of iets lagere.
ZON EN MAAN.
29 September:
Zon op 6.36 onder 18.24
Maan op 9.29 onder 18.39
