Beraadslagingen over begrotingen zullen zes en halve week duren Nieuwe golf van arrestaties in Oost-Duitsland STANDBEELD TER ERE VAN DE WATERSTAATKUNDIGE, IR. LELY EDEN BEPLEIT SAMENWERKING INZAKE HERBEWAPENING Een BOEK over VRIJDAG 24 SEPTEMBER 1954 PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT 3 MR. KORT EN HORST WEER VOORZITTER Meer tijd voor de replieken (Van onze parlementaire redacteur). Mr. C. L. Kortenhorst is opnieuw door H. M. de Koningin tot voorzitter van de Tweede Kamer benoemd. In de Donderdagmiddag gehouden ver gadering deed de griffier voorlezing van een desbetreffende Koninklijk Besluit. Mr. Kortenhorst aanvaardde het praesidium met een speech, waarin hij o.a. mededeelde, dat de Kamer op 5 October a.s. met de alge mene politieke beschouwingen over de Rijksbegroting zal beginnen. Op 9 October zal zij een aanvang maken met de beraadslagingen over de ver schillende begrotingshoofdstukken, met welke beraadslagingen 6'. week gemoeid zullen zijn. Het ligt in het voornemen van mr. Kortenhorst lan gere tijd beschikbaar te stellen voor de replieken. Wellicht zal dit de le vendigheid van de debatten verhogen. Over de beheersvorm van de P.T.T. dacht men echter verschillend. Men gaf daarom de minister in over weging, staatscommissies te benoemen, die de kwestie van de beheersvorm van overheidsbedrijven in studie zal nemen. De Rijkspostspaarbank blijft rechts persoonlijkheid behouden. Zij neemt een concurrentiepositie in en heeft dus meer vrijheid van handelen no dig. De heer Nederhorst meende hier uit echter een argument ten voordeel te trekken van rechtspersoonlijkheid aan het gehele P.T.T.-bedrijf, omdat dit door zijn enorme omvang een grote vrijheid van beweging nodig heeft. Deze kwestie is nog niet geheel uit gevochten. Daartoe kan ook bijdragen een rui mer gebruikmaking van de gelegen heid tot het stellen van mondelinge vragen aan de minister. De voorzitter beval dit de leden dan ook aan. Het gewone wekelijkse vragenuurtje werd weer vastgesteld op Donderdag bij de aanvang van de vergadering. Communistisch protest. Voordat de voorzitter overging tot de benoeming van een groot aantal commissies liet de heer Gortzak (C. P.N.) een protest horen tegen de we ring van communistische afgevaar digden, speciaal uit die commissies, die te maken hebben met de betrek kingen met het buitenland. De voorzitter antwoordde, dat hij bij de aanneming van leden voor de ver schillende commissies geen onder scheid maakt, doch dat hij zich houdt aan een uitspraak van de Kamer. Een communistische interpellatie over de Noodwet Ouderdomsvoorzie ning en de pensioenen, werd door de Kamer niet toegestaan. Beheersvorm P.TT. Enige jaren geleden diende de rege ring een wetsontwerp in, dat de be doeling had, de beheersvorm van de P.T.T., zoals die tijdens de bezetting was ingevoerd, te bestendigen. Het bedrijf van de P.T.T. was toen tot een rechtspersoon gemaakt. Tegen dit voornemen van de regering rees ech ter veel verzet. Zij trok daarom het wetsontwerp in en kwam pas dit jaar met nieuwe wetsontwerpen tot rege ling van de beheersvorm van de P.T. T. en invoering van een P.T.T.-raad terug. Donderdagmiddag heeft de Tweede Kamer daarover gediscussi eerd in een debat, waaraan de heren Crol (CH), Verkerk (AR), Lucas (K VP), Van Rijckevorsel (KVP), Van Leeuwen (VVD) en Nederhorst (Pv dA) en de minister van Verkeer en Waterstaat, mr. Algera, deelnamen, en dat eindigde in de goedkeuring van de wetsontwerpen door de Kamer. De iristelling van een P.T.T.-raad, mits daaraan geen controlerende be voegdheid wordt toegekend, en mits de samenstelling bevrediging schenkt, vond algemene instemming. Het „wonder" van Pawlowar. Onder de titel „Het wonder van Pawlowar" verhaalt het Sowjet Russisch vakvereni gingsblad „Troed" hoe de be woners van genoemd Russisch plaatsje oj> een goede morgen tot hun verbazing de straten keurig geveegd gevonden, de ruiten van de winkeletalages met zorg schoongewassen en van spinnewebben gezuiverd, de etalages vol aanlokkelijke arti kelen, die anders nooit te krij gen waren, en hoe de restau rants menu's hadden aangesla gen, die het water in de mond deden lopen, terwijl de bedien den daar plots overliepen van voorkomendheid. Een ieder haastte zich, het zijne van de uitgestalde winkelartikelen te bemachtigen en velen namen de gelegenheid te baat, om zich in een restaurant eens heerlijk te goed te doen. Maar de dag daar. op was het wonder voorbij. De etalages waren weer leeg en de restaurants hadden alleen maar thee of bier te bieden. Wat er dan geschied was? De dag te voren had de minister van han del van Kazakhstan aan de stad een bezoek gebracht. ...aldus „Troed". wwwwwwwwvww Rectoraatsoverdracht Vrije Universiteit Prof. dr J. F. Koksma heeft giste ren tijdens een openbare zitting van de senaat der Vrije Universiteit in het A.M.V.J.-gebouw te Amsterdam, het rectoraat overgedragen aan de nieuwe rector-magnificus, prof. dr J. Waterink. De vele ambtsaanvaardingen en be noemingen in het afgelopen jaar zijn een teken van de stormachtige uit groei der universiteit, die met name de besturende colleges voor grote problemen stelt, zo zei spreker. De onlanps gehouden jaarvergadering te Eindhoven stond dan ook in het teken van het millioenplan, dat bij het jubileum der universiteit in 1955 de materiële basis moet bieden voor de definitieve huisvesting der medi sche faculteit op het terrein aan de Amstelveensewee te Amsterdam. De universiteit telt thans 1805 stu denten tegen 1650 in het vorige jaar. Spreker brak een lans voor de ge dachte om in het nieuwe gebouwen complex een plaats in te ruimen voor studentenhuizen in de trant der hos pitia. zoals de V. U. die sinds haar oprichting kent. Deze tehuizen zou den evenwel van veel groter omvang dienen te zyn. Enkele leden drongen aan op het in grijpen van de P.T.T., als haar ge schriften ter verspreiding of ter be zorging worden aangeboden, die strij dig zijn met de openbare eerbaarheid. Mr. Algera voelde daarvoor wel, en hij zal er over in overleg treden met de minister van justitie. Tenslotte heeft de bewindsman op een desbetreffende vraag medegedeeld, dat het de bedoeling is, het maximale bedrag van f 2500.waarvoor door de Rijkspostspaarbank rente wordt ver leend, te verhogen. Een dode en 9 gewonden bij autobotsing. TWEE ZEEUWEN ONDER DE GEWONDEN. Donderdag is een wachtmeester van de Koninklijke marechaussée gedood en zijn negen andere marechaussees gewond, toen twee trucks van de brigade der Koninklijke marechaus sée uit 's-Gravenhage op de rijksweg tussen Woerden en Gouda op een stilstaande auto met oplegger re den. Het ongeluk gebeurde onder de gemeente Zwammerdam. De stil staande auto was geladen met brok ken beton. De ongehuwde wachtmeester A. J. L. uit Den Haag werd gedood. De marechaussée M. van der S. uit 's- Gravenzande, eveneens ongehuwd, werd zwaar gewond. Acht anderen, o.w. L. A. Davidse uit St. Laurens en W. Haak uit Bruinisse werden minder ernstig gewond. Zwarte lonen in het bouwbedrijf De raad van bestuur bouwbedrijf te Den Haag heeft zich met een adres gewend tot de leden van de Eerste en Tweede Kamer naar aanleiding van de zeer ernstige positie, waarin de ondernemers in het bouwbedrijf z.i. zijn komen te verkeren als gevolg van het steeds toenemende verschijn sel van de z.g. zwarte lonen. Teneinde duidelijk te maken, dat de loonvoorschriften meer dan fictie ve betekenis hebben, wordt in het adres gevraagd ook de strafbaarheid van de werknemers, die zwart loon ontvangen, te bevorderen. Het tref fen van maatregelen op dit punt is niet alleen een zaak van sociaal ge wicht, het is ook een economisch be lang, want zwarte lonen maken de bouw onnodig duur. KONINGIN ONTHULDE Herinnering aan nationale figuur Onder overweldigende belangstelling is gistermiddag het monument ter gedachtenis van ir. Lely door Koningin Juliana onthuld. De Koningin arri veerde om kwart voor drie per helicopter, vergezeld van minister-president' dr. W. Drees en mevrouw Drees, Nadat zij uit het toestel waren gestapt werden haar en mevrouw Drees door twee achter-kleinkinderen van ir. Lely bloemen aangeboden. Toegejuicht door honderden, die zich aan weerszijden van de toegangsweg tot de afsluitdijk hadden geschaard, wan delde H. M. met de voorzitter van het ir. Lelv-comité, mr. dr. R. H. de Vos van Steenwijk en gevolgd door vele andere autoriteiten, naar een met vlag gen versierde tent. Bij het gezelschap bevond zich o.m. de vervaardiger van het standbeeld, Mari Andriessen. Achtereenvolgens spraken dr. mr. R. H. de Vos van Steenwijk en minis ter-president dr. W. Drees een her denkingsrede uit. Mr. ar. R. H. de Vos van Steenwijk wees op de vooruitziende blik van ir. Lely, die de ontwikkeling van vele opkomende strevingen voorzag en de bakens tijdig wist te verzetten. Als sprekend voorbeeld noemde h\j Lely's vertrouwen in de toekomst van de luchtvaart, toen deze nog algemeen als een hersenschim werd oescnouwd, en op zijn bemoeiingen met de staats- mrjnbedrijven, die mede door zijn bre de visie tot zulk een geweldige bloei konden komen. Voorts wees hij op de enorme veelzijdigheid van Lely. Zo was hq tot driemaal toe minister van verkeer en waterstaat, voorts gou verneur van Suriname (19021905) en zelfs de ontwerper van de eerste grote sociale wet, de ongevallenwet, volgens deze spreker was dit mede mogelijk door Lely's doorzettingsver mogen, gepaard gaande aan grote tact, die medewerkers en tegenstan ders respect afdwong. Nederlander bij uitstek Minister-president dr. W. Drees legde vooral de nadruk op het natio nale karakter van deze herdenking. Lely is een nationale figuur gewor den, omdat in hem de beste eigen schappen van ons volk samengingen voor een bij uitstek Nederlands pro ject, als de afsluiting van de Zuider zee: „De Zuiderzeewerken zyn een hoogtepunt in de strijd tegen het wa ter, voor de beveiliging van ons land en voor de aanwinst van nieuwe grond". Dr. Drees wees nog eens op het tijdelijk verloren gaan van de Wieringermeerpolder, het eerst drooggevallen gebied uit Lely's pro ject. Over dit project zei de minister president: „Lely was niet de eerste, die een concreet plan ontwierp, maar groot is de betekenis en be langrijk de daad van wie er tenslotte definitief vorm aan wist te geven en de verwezenlijking wist door te zet- teA". Behalve door de onthulling van een Op de rijksweg Roosendaal Ettcn is Woensdagochtend rond zes uur een zware vrachtwagen mei aanhangwa gen van de fa. J. M. Goetheer int Hansweert, geladen met 10 ton appels in kisten, tegen een hoorn gereden en totaal vernield. De chauffeur, ze kere B., die slechts door de cabine met een byl open te hakken, uit zijn benarde positie bevrijd kon worden, liep slechts lichte verwondingen op. De wagendie uit de richting Roosen daal kwam, wilde ter hoogte van de Sprundelseweg een stilstaande auto bus passeren. Tegelijkertijd kwam er een tegenliggerzodat de Zeeuwse chauffeur, die zijn wagen niet tijdig tot stilstand meer kon brengen, voor de keus werd gesteld tegen de bus te rijden of naar rechts uit te w\jken. Hij koos het laatste en botste daarbij te gen een boom. De lading sloeg door 'de klap naar voren en drukte de ca bine gedeeltelijk in elkaar De kisten met appels lagen her en der over de weg verspreid. Gelukkig was de wa gen met de rechterzijde tegen de boom gebotst, terwijl de chauffeur links zat. OM DUITSLAND'S BIJDRAGE Dalles Zondag weer naar Londen ..Indien ivy geen nieuwe samenwerking met Duitsland tot stand bren gen, zal dit land zijn eigen weg gaa n en wij weten allen, wat dit in het verleden heeft betekend'", aldus Eden in een toespraak in Engeland. Vol gens Londen is het wel zeker, dat Eden van de Franse minister-president de verzekering heeft gekregen, dat zijn regering geen bezwaar zal maken tegen een toetreden van West-Duitsland tot de Navo. De Amerikaanse minister Wilson verklaarde, dat de Europeanen hun eigen problemen moeten oplossen. „Tenzij de Europeanen komen tot een realistische kijk op de vraagstukken, waarvoor zij gesteld zijn, geloof ik niet, dat de V.S. iets kunnen doen om Duitsland te behouden", aldus Wil- Verwacht wordt, dat Dulles Zondag en Maandag, aan de vooravond van de negenmogendhedenconferentie be langrijke besprekingen zal voeren met Churchill en Eden. Besprekingen met Mendès-France worden niet waarschijnlijk geacht. De verhouding tussen Washington en Parijs is koeler dan ooit. De Westduitse socialisten blijven standbeeld, zal de nagedachtenis van Lely nog worden geëerd door de uit gave van een Lely-penning, die aan ae ene zijde zijn beeltenis vertoont en aan de andere kant een symbolische voorstelling. In Amsterdam zal de 5- jarige H.B.S. aan de Keizersgracht voortaan de naam dragen van zijn meest illustere leerling. Voorts zal een tweede druk worden verzorgd van mr. Jansma's biografie „Lely", welke voor een groot deel door het rijk aan de Nederlandse scholen zal woren aangeboden. Dr. Drees heeft een inleiding voor het werkje toege- volharden in hun pogingen om nog voor de Londense conferentie hun ge dachten over een herenigd Duitsland zonder militaire bondgenootschappen te ontvouwen. Zij blijven aandringen op een politiek, die aanstuurt op een spo.edig overleg met de Sowjet-Unie tót herstel van Duitslands eenheid, doch Adenauer wenst dergelijke be sprekingen niet vooraleer de aanslui ting van de Bondsrepubliek bij het Westen voltrokken is. Minister Wilson verklaarde voorts, dat de Amerikaanse landstrijdkrach ten moeten worden gehandhaafd op een niveau van twintig divisies, van elk 17.500 man. Het effectief van alle Amerikaanse strhdkrachten dient 3 millioen man te blijven. Per jaar komen 850.000 dienst plichtigen onder de wapenen. Aange zien de diensttijd twee jaar bedraagt, beschikken de Ver. Staten dus. over 1.700.000 mail. Om tot het effectief van 3 millioen man te komen is aanvulling met vrij willigers nodig. Het Wereldgebeuren Volgens officiële Russische mededeling „Amerikaanse agenten" De Sowjetrussische hoge commissaris te Berlijn, Georgi Poesjkin, heeft zijn Amerikaanse ambtgenoot, dr. James B. Conant, schriftelijk medege deeld dat in de laatste tijd in Oost-Duitsland „vierhonderd voor de Ame rikaanse spionnagecentra in West-Berlijn en West-Duitsland werkende agenten" zyn gearresteerd. Hij deelde voorts mede dat in de laatste dagen nog een honderdtal „Amerikaanse spionnen in handen der autoriteiten van de Sowjet-zöne is gevallen. Alle gearresteerden waren leden van groepen met Duitse namen, zoals de organisatie van ex-generaal Geh- len, die van de Westduitse commissa ris voor defensie, Blank, en Westber- lijnse anti-communistische organisa ties, die „in feite" vertakkingen van de Amerikaanse spionnagedienst zyn, aldus Poesjkin. Hij verklaarde, dat de agenten op dracht hadden Oostduitsers aan të vallen, inlichtingen over Oost-Duits land en het Russische leger te verza melen. het Oostduitse bestuur te des organiseren cn sabotage te plegen. Veeartsen gearresteerd. Het Westberlijnse anti-communis tische juridische comité heeft mede- fedeeld dat een groot aantal Oost- uitse veeartsen is gearresteerd, na dat 430.000 varkens, die aan de var kensziekte leden, zijn gestorven, of moesten worden geslacht, waardoor er een vleestekort in de Sowjetzóne is ontstaan. De veeartsen worden er van be schuldigd opzettelijk verbreiding der „Grietje", eigenaar Js. Vos uit Kou- dekerfce, werd kampioene op de Don derdag te Middelburg gehouden Fok- veedag Walcheren, waar de „bloem van de Walcherse rundveestapelge toond werd. Grietje poseerde keurig voor de fotograaf! (Foto P.Z.C.J ziekte in de hand te hebben gewerkt. Twee hunner zijn tot acnt jaar dwangarbeid veroordeeld. In Oostdultsland wordt het invoe ren van algemene dienstplicht voor bereid, zo heeft Werner Schroder, een deserteur van de Oostduitse volkspolitie op een persconferentie in West-Berlijn verklaard. Wegens oplichting veroordeeld De 39-jarige nfevrouw E. S. C. de V., zonder beroep en woonachtig te Rotterdam, is gisteren door de Rotter damse rechtbank veroordeeld tot een gevangenisstraf van zeven maanden met aftrek, waarna ter beschikking stelling van de regering. Zij zou de Rotterdamse hotelhouder C. S. en de Belgische arts F. E. P. A. de N. hebben bewogen tot afgifte van resp. 1650 en 75.000 Belgische francs, door hun te vertellen, dat zij via relaties kon bewerkstelligen, dat hun oorlogsschade spoedig zou wor den uitbetaald. De eis was een jaar gevangenis straf met aftrek. Het opheffen van bewaakte overwegen In de rijksbegroting voor 1955 van het departement van verkeer en wa terstaat is een nieuw artikel opgeno men: „Bijdrage in de kosten van het opheffen van gelijkvloerse kruisin gen van spoorwegen, niet zijnde rijkswegen". Dit artikel strekt ter betaling van het aandeel van het ryk, opkomende voor het landelijk verkeer, m de kos ten van het opheffen van bewaakte overwegen in de bebouwde kommen. De totaal-raming voor de rijksbijdra ge is voorlopig gesteld op 20 mil lioen. Het ligt in de bedoeling in de ontwerp-begrotingen voor de jaren 1956 tot en met 1959 en zo nodig voor 1960 een bedrag voor dit doel op te nemen. B. en W. van Haarlem hebben beslo ten de ondersteuningsnormen met ingang van 4 October met gemiddeld 6 pet. te verhogen. Op 1 October wordt ook de ko- lentoeslag verhoogd. Passagebiljet De toestand in Indo-China is nog geenszins om over te Juichen. Dinsdag braken er relletjes uit in Saigon, waar duizenden vluchte lingen uit Noord Indo-Chlna vertoe ven. De vluchtelingen waren me rendeels met Amerikaanse schepen uit Noord Indo-China naar Saig on gebracht om daar de zegeningen van de democratische vrijheid te ge nieten. De vrjiheid kwam echter neer op wegwandelen uit het havenkwar tier van Saigon en verder een goe<l heenkomen zoeken. Dat werd misère voor de mcesten van hen. Betogingen, relletjes en eisen tot terugzending naar Noord Indo-China waren het gevolg. Voor de eerste minister Ngo Dinh Diem kwamen die relletjes op een bijzonder ongelegen ogenblik, want zijn kabinet verkeer in staat van ontbinding. De 53-jarige vrijgezel Diem, die van katholieke huize is, heeft zich 14 dagen geleden verstout herrie te zoeken '.net de staf-chef van het Vietnamese leger generaal N. V. Hinh. Diem vreesde namelyk. dat de teneraal met z|Jn troepen invloed wil- e uitoefenen op de politiek van de Vietnamese regering. Dat vermoeden van Diem was on getwijfeld juist want de generaal was tegen de anti-Franse en lichteiyk pro-communistische politiek van Diem's regering. Dus zond Diem aan de generaal een briefje met daarby een passage biljet voor twee personen. Het biljet was geldig voor het eerstvertrekken- de vliegtuig naar Parijs, waar de ge neraal 6 maanden studieverlof zou moeten doorbrengen. Op zichzelf was dat geen onaardi ge opdracht voora ook niet als men weet, dat de 39-jarige ge neraal, luitenant-kolonel bij de Franse luchtmacht is geweest en met een Parijse dame is gehuwd. Maar de ge neraal weigerde, zette enkele tanks by zijn woonhuis en wachtte naar hij voorgaf op zyn opvolger. Diem wees enige malen opvolgers aan. die allen voor de benoeming be dankten. Tenslotte merkte generaal Hinh enigszins wrang op, dat het voor pre mier Diem eenvoudiger zou zijn aan z'n 18 ministers eén biljet voor de luchtreis SaigonParijs uit te reiken dan aan de 300.000 man van het le ger. Toen de ruzie tot dit punt was ge komen liepen een stuk of tien minis ters uit het kabinet weg. Ze vonden, dat de heer Diem, die uit communistisch Noord-Vietnam afkomstig is, te weinig populair was in Zuid-Vietnam om daar minister president te kunnen spelen. Vermoedelijk is dat wel juist, want de meeste (katholieke) partij genoten van Diem wonen in Noord Vietnam, dat onder communis tisch bestuur wordt gebracht. In elk geval hebben drie religieuze groepen, die er eigen legertjes tot een totaal van 40.000 man op na houden zich tegen Diem verklaard en voor generaal Hinh. Zy eisen van de regering te Saigon, dat een duidelyke anti-communzsti- sche politiek gevoerd zal worden. Naar verluidt zou het staatshoofd keizer Bao Dai die aan de Franse Rivièra zijn tyd voornamelijk in res taurants en ontspanningslokalen doorbrengt het plan hebben minis ter Diem te ontslaan en generaal Le Van Vien met de kabinetsformatie te belasten. Deze generaal is hoofd van de Binh Xuyen beweging, wier politieke doelstellingen niet geheel duidelijk zyn, maar Vien is een trouw aanhan ger van Bao Dai. r ntussen heeft de Amerikaanse ge- I neraal J. W. O'Daniel, die hoofd van de Amerikaanse legermissie is, bezoeken gebracht aan het versterk te en zwaar bewaakte paleis van Diem (politiebewaking) en Hinh (mi litaire bewaking). Het gerucht wil, dat de generaal aangedrongen heeft op handhaving van Diem als minister-president en heeft gedreigd met stopzetting van de Amerikaanse hulp. De generaal zou menen, dat de moeilykheden in Zuid-Vietnam alleen maar grotere kansen scheppen voor de communisten en daarom snel ODge- lost moeten worden. Die communisten zyn overigens de laatste dagen nogal actief in de Indo- chinese staat Laos. waar een niet- commumstische regerins zetelt. De minister van defensie in Laos werd door communisten doodgescho ten. In het huis van de minister van buitenlandse zaken droppelden enige handgranaten neer. maar de minister zelf ontsprong de dans. Dit is dan een vingerwijzing voor hetgeen in Zuid-Vietnam te gebeuren staat als de niet-communistische par tijen het niet snel met elkaar eens worden over de vorming van een sta biele regering en de handhaving van de orde! Een bijeenkomst van voormalige SS- ers, welke Zaterdag a.s. te Göttingen in West-Duitsland zou worden gehouden, is door tussenkomst van hei federale mi nisterie van buitenlandse zaken uitge steld. Het ministerie acht dergelijke bij eenkomsten ongelegen in verband met de beraadslagingen over herstel der Duitse souvereiniteit en de herbewapening. DIEPZEEGEUEIMEX. Hakon Mielche. Uitg. Elsevier, Amst.-Brussel. In dit boek beschrijft een Deens journalist de grote expeditie van de „Galathea" met als doel: Diepzeeon- derzoek. Was men bij vorige expedi ties tot enkele duizenden meters ge komen, op deze tocht slaagde men er in bodemmonsters waar te nemen op meer dan 10.000 m diepte. Al wat met deze tocht samenhangt, de voorberei dingen, de moeilijkheden, de opvallen de successen wordt ingevlochten in een interessante reisbeschrijving, waarbij men wel eens de verzuchting slaagt, waar blijven nu de geheimen Overigens een uitstekend boek, dat men als een roman kan lezen. Z.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1954 | | pagina 3