PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Voorstellen van Franse regering
in handen van bondgenoten
Betje Wolff en Aagje Deken in
Vlissingen herdacht
BILT
BRITS-BELGISCHE „BOTSING"
IN RAAD VAN EVR0PA
WEDEROM 2 MANNEN UIT HAAGSE
HUIS VAN BEWARING ONTSNAPT
197e Jaargang-No. 221
Dagblad uitgave van de firma
Provinciale Zeeuwse Courant.
Directie: F. van de Velde en F. B.
den Boer. Adjunct: W. de Pagter.
Hoofdred.: G. Ballintijn; Pl.-verv.:
W. Leertouwer.
ABONNEMENTSPRIJS 47 cent per
week; f 5.85 p. kw.; fr. p. p. f 6.10
pdr kw. Losse nummers 10 cent.
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESSE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Bur. Vlissingen. Walstr. 5860, telef. 2355 4 lijnen (b.g.g. 2861 of 304); Middelburg, Markt 51, telef. 3841; Goes, Lange Vorststr. 63, telef. 2475 (b.g.g. 2228j; Oostburg. Finlandstr. 2, telef. 16; Temeuzen. Brouwerijstr. 2; Zierlkzee. N.
Maandag 20 Sept. 1954
ADVERTENTIEPRIJS 72 cent per
mm. Minimum p. advertentie 12-—.
Ing. mededelingen driemaal tarief.
Kleine advertenties (max. 8 regels)
van 1—5 regels f 1.—. Iedere regel
meer 20 cent. ..Brieven of adres
Bureau v. d. Blad" 25 cent meer.
Giro No. 359300 P Z.C.. Middelburg.
•rdstr. C 180. telef. 28.
DUITSLAND EN DE WESTELIJKE VERDEDIGING.
„Aansluiting van Engeland is
noodzakelijk", aldus Mendes France
De Franse eerste minister, Pierre Mendès-France, heeft Zondag in een
rede te Nevers verklaard, dat de voorstellen der Franse regering om Duits
land te betrekken in de Westelijke verdediging, thans „in handen van onze
bondgenoten zijn". Engelands aansluiting bij het plan was noodzakelijk.
Mendès-France zeide, dat zijn besprekingen met de Engelse minister van
buitenlandse zaken, Eden, hadden aangetoond, dat er niets onverzoenlijks
was tussen zijn zienswijze en die van Eden en dat Engelands verbondenheid
in een stelsel van scherpe en doelmatige controle van de bewapening in
Europa mogelijk was.
De Franse premier zeide volledige bijzonderheden van de Franse voor
steilen te zullen bekendmaken wanneer hij Maandag (vandaag) het woord
voert in de raadgevende vergadering van de Raad van Europa te Straats
burg.
Mendès-France werd toegejuicht
door een menigte van 6000 personen
toen hg verklaarde, dat voortduring
van het bondgenootschap van Frank
rijk met Engeland onder alle omstan
digheden nodiger was dan ooit.
De opbouw van Europa noemde
Mendès-France een van Frankrijks
belangrijkste zorgen en een van zijn
voornaamste verantwoordelijkheden.
West-Europa zou niet zonder Frank
rijk tot stand gebracht kunnen wor
den. Frankrijk wilde niet er om sme
ken, of er toe aangespoord worden,
zijn taak te vervullen in Europa.
Frankrijk maakte ook geen aan
spraak hier op grond van zijn verle
den. De noodzaak van Franse samen
werking was geografisch bepaald.
„Er kan geen deugdelijk plan zijn
zonder ons". Tegenover ieder recht
stond een plicht. „Onze vrijheid van
besluitvorming geeft ons niet het
recht onze toevlucht te nemen tot
een negatieve houding. Wij moeten
rekening houden met onze bondgeno
ten en hun overwegingen".
Het Duitse vraagstuk was thans
in concrete termen gesteld. Het
Franse antwoord hierop was, dat
Frankrijk zijn ernstig verlangen
Negen-Iandenconferentie
begint 28 September.
Foster Dufles terug in V.S.
Een woordvoerder van het Britse
ministerie van buitenlandse zaken
heeft medegedeeld, dat Zaterdag de
officiële uitnodigingen voor de ne-
gen-mogendhedenconferentie zijn ver
zonden. De conferentie zal 28 Sep
tember beginnen.
Amerika, Canada, West-Duitsland,
Italië, Engeland, Frankrijk en de lan
den van de Benelux zullen deelne
men. Op de conferentie zal de toe
stand besproken worden, zoals die
ontstaan is door de Franse verwer
ping van het E.V.G.-verdrag.
De conferentie zal ongeveer vijf
dagen duren.
Dulles en Eden werden het er te
Londen over eens, dat deze vergade
ring van negen landen moest worden
gehouden om te spreken over de
wijze, waarop West-Duitsland bij de
verdediging van het Westen kan wor
den ingeschakeld.
Dulles intussen in zijn land te
ruggekeerd na het bezoek aan Lon
den verklaarde te vertrouwen, dat
West-Duitsland een politiek van wijs
beleid en gematigdheid zal volgen.
Hij gelooft, dat het Amerikaanse volk
het over het algemeen met bondskan
selier Adenauer eens is, dat de Duit
se souvereiniteit moet worden her
steld.
Te Vlissingen is Zaterdagmiddag de
Nationale Herdenking begonnen van
de schrijfsters Betje Wolff en Aagje
Deken. In het Stedelijk Museum werd
door prof. P. Minderaa uit Leiden
een tentoonstelling geopend betrek
king hebbend op de beide schrijfsters.
Van links naar rechts burgemeester
mr. B. Kol ff van Vlissingen, mej. dr.
H. C. M. Ghyssen en prof. Minderaa.
(Foto P.Z.CJ
naar een definitieve verzoening
tussen Frankrijk en Duitsland be
vestigde. Ondanks vele wrede her
inneringen kon de toekomst, en
vooral de toekomst van de vrede,
niet gegrond worden op wrok. Een
verzoening tussen Frankrijk en
Duitsland was nodig voor de be
vordering van de vrede. Voor op
rechte samenwerking tussen
Frankrjjk en Duitsland waren
evenwel meer landen dan deze
twee nodig. „Zn vereist de aanwe
zigheid van andere landen, die ons
van ouds nader aan het hart lig
gen. Vooral Engeland moet er bij
zijn. Een van de ernstigste bezwa
ren tegen de E.V.G. was, dat van
ons meer toenadering tot Duits
land gevraagd werd, wat we wil
len, doch ook verwijdering van
Engeland, wat we niet willen".
Sociale en industriële vernieuwing
van Frankrijk achtte Mendès-France
onontbeerlijk, als Frankrijk zrjn
rechtmatige rol in Europa zou moe
ten vervullen.
Zondagmiddag is Mendès-France
per trein naar Straatsburg vertrok
ken.
V.S. beschuldigen
Rood China
De pernamente Amerikaanse verte
genwoordiger bjj de Ver. Naties, Cabot
Lodge, heeft Zondagavond, twee da
gen voor de opening van de Alg. Ver
gadering der Ver. Naties, een lijst ge
publiceerd met „tenminste 39 oorlogs
zuchtige daden van de Chinese com
munisten" in de periode van 20 Juli
1950 tot 4 Juni 1954.
Bij 27 incidenten was Groot-Brittan-
nië betrokken, bij vijf de Ver. Staten,
bij twee Denemarken, bij twee Panama
en bij de rest Noorwegen. Frankrijk en
Portugal.
Men verwacht, dat de Sowjet-Unie
op de komende alg. vergadering de
toelating van communistisch-China tot
de Ver. Naties zal eisen. Lodge ver
klaarde Zondag, dat dat de reden van
de publicatie van zijn lijst was. De
lijst toonde aan, zo zei hij, dat het
neerschieten van een Brits verkeers
vliegtuig bij Hainan op 22 Juli j.l. „de
jongste van tenminste 39 oorlogszuch
tige handelingen van de Chinese com
munisten" was en „geen op zichzelf
staand incident doch een onderdeel
van aanhoudende agressieve druk op
de vrije wereld".
Prins Bernhard Dinsdag
naar Zuid-Afrika.
Prins Bernhard zal waarschijnlijk
Dinsdagmiddag zijn reis naar Zuid-
Afrika beginnen. Hg reist per rege-
ringsdakota.
Dinsdagmiddag zal de prins tevo
ren, zoals bekend, aanwezig zijn bij
de opening van de zitting der Staten-
Generaal en daarna met de Koningin
en de oudste twee prinsessen een rij
toer door 's-Gravenhage maken.
Spaak
„Met Duitsers"
Callaghan„Zonder"
Het hoogtepunt van Zaterdag in
het politieke debat van de Raad van
Europa was een steekspel tussen
twee socialisten: de Belgische minis
ter Spaak en de Engelse Labour-af-
gevaardigde Callaghan, die het hon
derd procent oneens met 3lkaar wa
ren.
Callaghan zeide dat, na het échec
van de E.V.G., Duitsland alleen zou
kunnen worden bewapend door de
Fransen „overboord te werpen".
Callaghan verdedigde het stand
punt, dat het Westen thans sterk ge
noeg is om het zonder de twaalf
Duitse divisies te stellen, dat het
daarom niet nodig is de kans op on
derhandelingen met de Russen te be
derven door militaire regelingen en
dat thans het ogenblik gekomen is
voor een nieuw diplomatiek offensief,
om de bedoelingen der Russen te pei
len.
Spaak ging hier tefen in met een
donderend: „Neen, jullie hebt de
meerderheid in Europa nog niet. Jul
lie vergeet, dat belangrijke meerder,
heden in vgf E.V.G.-landen zich heb
ben uitgesproken ten gunste van de
formule, die w\j hebben verdedigd".
Hg noemde de rede van Callaghan
„schrikwekkend" en beschuldigde de
Engelsman van demagogie.
Spaak zeide er absoluut van over
tuigd te zijn dat. als Duitsland niet
bewapend werd, de Verenigde Staten
hun troepen uit Europa zouden te-
-igtrekken, en vroeg: „Zijn we er, als
it gebeurt, zeker, dat de Engelsen
dan zullen blijven? De Amerikanen
zijn heel lang geduldig geweest, maar
er schijnt nu een einde aan hun ge
duld te komen, omdat zij het spelle
tje, dat Europa speelt, niet langer
kunnen verdragen. Als zij ons de Na-
vo aanbieden, willen wij de E.V.G.
hebben, en als zy ons de E.V.G. aan
bieden, roepen we om de Navo. Dat
kan zo niet eeuwig doorgaan".
Spaak zeide te geloven, dat alle
landen van de Navo zich accoord zul
len verklaren met de Duitse herbe
wapening, omdat deze onder dë te
genwoordige omstandigheden nu een.
maal nodig is. „Dit is tevens de
laatste kans voor Europa, dat Duits-
land op het ogenblik bereid is zichzelf
vrijwillig beperkingen op te leggen
als een bydrage tot de Europese po
litiek", maar als we deze kans laten
voorbijgaan, zal ze nooit terugkeren".
Storm teisterde Tokio.
Een wervelstorm, met een wind
snelheid van 150 kilometer per uur.
Is Zaterdagavond over bet gebied van
Tokio getrokken, waarbij dertien per
sonen het leven verlogen. 36 gewond
werden en tien als ve zijn opge
geven. 26.000 uit hout r* papier op
getrokken hulzen zijn o'.der het ge
weld van stormwind en slagregen be
zweken, of zwaar beschadigd. Ruim
tii inluizend personen zyn dakloos ge
worden.
Baby Goldsmith bij Dapa
Jimmy Goldsmith heeft Zondag
middag'zijn vier maanden oud? doch
tertje Isabellc teruggekregen, zo
wordt uit Parys gemeld.
Hoewel de babv nu terecht is. zal
„Jimmy" naar hg tegenover de pers
heeft verklaard, zijn beschuldiging,
dat zjjn schoonouders de baby hebben
ontvoerd, handhaven en gerechtelijk
laten behandelen.
De grootmoeder mevrouw Patino.
heeft inmiddels laten weten, dat zij
zich bij de rechterlijke uitspraak
neerlegt.
Op de Joodse begraafplaats aan het
Seisplein te Middelburg onthulde op
perrabbijn A. Schuster van het syna
gogale ressort Noord-Brabant Zon
dagmiddag het monument ter nage
dachtenis aan de in de laatste we
reldoorlog uit Zeeland omgekomen
Joden.
(Foto P.Z.CJ
Groen bandieten vermoordde
25 slapende arbeiders.
Roof of wraak het motief
Zestig tot zeventig als soldaten
vermomde bandieten hebben Vrijdag
j.l. bij het aanbreken van de dag, 26
slapende arbeiders van de eenzame
San José-boerderij, in de Columbiaan-
se provincie Cundinamarca, overval
len en, op één na, vermoord.
De enige man, die ontkwam, lag,
zwaar gewond, onder een stapel lij
ken. Toen hij weer bij bewustzijn was
gekomen, slaagdg hij er in zich drie
uur over de weg naar de naburige
plaats Guaduas voort te slepen, waar
hrj zijn treurige nieuws verhaalde.
De moordenaars beschoten de sla
pende arbeiders eerst, waarna zij ze
met hun „machettes" lange mes
sen afmaakten.
Men meent, dat roof of wraak het
motief voor de verraderlijke overval
is geweest. Politieke beweegredenen
zijn onwaarschijnlijk, omdat de ver
moorde arbeiders tot verschillende
politieke partijen behóórden.
Minister vermoord in Laos.
De minister van landsverdediging
an Laos. Kou Voravong, is Zater
dagavond door terroristen te Vien
tiane vermoord.
Voravong maakte deel uit van het
in Maart j.l. door premier Prins Soe-
vanna Phoema gevormde kabinet.
Naar later gemeld werd hadden
opstandelingen twee bommen door
een openstaand raam van het huis
van de vice-premier en minister van
buitenlandse zaken. Phoei Sanani-
kone, geworpen.
Bovendien hadden zij van de tuin uit
geschoten. In het huis werd een par
tij gehouden. Sananikone werd licht
gewond. De vrouw van een hoge
ambtenaar van buitenlandse zaken
werd zwaar gewond. De aanvallers
zijn ontkomen.
TRALIE DOORGEZAAGD.
Ontvlucht tijdens kerkdienst
Zondagmiddag zijn opnieuw twee
gedetineerden uit bet Haagse Huis
van Bewaring in de Casuaricstraat
ontsnapt. Het zijn de 24-jarige L. J.
B. en de 28-jarige H. J. H.. beiden
zonder beroep.
De geslaagde ontvluchtingspoging
is gedaan tijdens een protestantse
kerkdienst in het Huis van Bewa
ring.
Zoals men zich zal herinneren zijn
ook medio Augustus twee gedetineer
den uit het Haagse Huis van Bewa
ring ontsnapt, die inmiddels weer
zijn gegrepen.
Gebleken is, dat de beide ontsnap
ten tezamen met een derde gevange
ne in de keuken een tralie van het
raam hebben doorgezaagd. Door het
raam kwamen zii op de binnen
plaats. vanwaar zij via het dak een
naast het Huis van Bewaring gelegen
Minister Beel sloot zitting
<- der Staten-GeneraaL
Minister Beel heeft Zaterdagmiddag
om drie uur, daartoe gemachtigd door
de Koningin, de zitting der Staten-
Generaal gesloten. De beide Kamers
van de Staten-Generaal waren een
kwartier voor de sluiting in verenigde
vergadering in de vergaderzaal van de
Eerste Kamer bijeengekomen.
In zijn sluitingsrede wees de mi
nister op de talrijke vraagstukken, die
ook dit jaar de bijzondere aandacht
van de Kamerleden vroegen.
Hij wees o.m. op de nieuwe rechts
orde binnen het koninkrijk, de her
ziening van het burgerlijk wetboek en
de ontwikkeling der P.B.O.
De sfeer van het gemeen overleg
tussen regering en Staten-Generaal
geeft alleszins reden tot verheugenis,
aldus minister Beel. die aan het slot
van zijn rede in naam van de Koningin
de zitting van de Staten-Generaal voor
gesloten verklaarde.
„DEZE DOCHTER VAN VLISSINGEN
Terïtoonstelling in het Stedelijk Museum
en lezingen in het Concertgebouw
In het Stedelijk Museum te Vlissingen begon Zaterdagmiddag de natio
nale herdenking van de 150e sterfdag van Betje Wolff en Aagje Deken.
Professor P. Minderaa uit Leiden opende in het Museum een tentoonstelling
over deze beide schrijfsters en herinnerde er daarbij aan, dat in Vlissingen
het initiatief werd genomen voor de Nationale herdenking. „Het is dan ook
begrijpelijk, dat Vlissingen als eerste voor deze expositie, die ook in andere
plaatsen te zien zal zijn, aan de beurt kwam", zo zeide professor Minderaa.
Hij noemde de beide auteurs de grondlegsters van de moderne Nederlandse
roman en beschouwde Betje Wolff, „deze dochter van Vlissingen", een
van de belangrijkste vrouwen van Nederland in de 18e en 19e eeuw.
Professor Minderaa wees er ver
volgens op. dat het Vlissings comité
deze herdenking had aangegrepen
om tevens een beeld te geven van
het Vlissingse en Zeeuwse culturele
leven in de tijd van Betje Wolff. Zo
zijn o.a. met zorg en smaak twee
kamers ingericht met meubelen uit
het midden van de achttiende eeuw,
een voorbeeld, dat in Den Haag, waar
de tentoonstelling eveneens wordt
gehouden, zal worden overgenomen.
Namens het Nationaal Comité
bracht prof. Minderaa dank aan
de organisatoren voor de liefde
en de toewijding, waarmede deze
expositie tot stand kwam. „Dat
dit gebeurde met daadwerkelijke
steun van het gemeentebestuur
getuigt van een waardevol cui-
Professor Minderaa betoogde, dat
vele Nederlanders Wolff en Deken
bijna uitsluitend kennen als „ver
plichte schoollectuur". „Doch zg zijn
er zich niet van bewust, hoeveel ook
hier te genieten valt." Hij hoopte, dat
deze herdenking er toe zou bijdra-
fen, dat velen de werken van bei-
e schrijfsters met nieuwe ogen zou
den gaan lezen.
W elkomstwoord.
De burgemeester van Vlissingen,
mr. B. Kolff, had tevoren een wel
komstwoord gesproken en er daarbij
op gewezen, dat de tentoonstelling
in elke plaats, waar zij zal worden
opgesteld, wijzigingen zal ondergaan.
Er wordt daarbij vooral aandacht
geschonken aan die dingen, die in het
bijzonder van belang zijn voor de be
trokken plaats. In Vlissingen bijvoor
beeld is veel bijeengebracht over
Wolff met betrekking tot Vlissingen
en Zeeland. De burgemeester dank
te allen, die aan de totstandkoming
hadden medegewerkt en noemde hier
bij in het bijzonder mej. dr. Ghijsen,
Domburg en de gemeente-archivaris
van Vlissingen, mr. W. de Bruine.
De inrichting.
Mej. dr. Ghijsen vertelde hierna
iets over de inrichting van de ten
toonstelling, waarvan de rijke collec
tie VAn der Os uit het Vlissingse
oud-archief de grondslag vormde. In
diverse rubrieken is het geëxposeer
de grotendeels chronologisch ge
rangschikt, op enkele uitzonderingen
na. Zo zgn in een rubriek de Vlis
singse en Zeeuwse vrienden van vroe
ger en later tijd bijeengebracht, ter
wijl in een andere rubriek alles is
gerangschikt, wat bijeengebracht
kon worden over Betje's betrekkin
gen tot het toneel. Ook mej. Ghijsen
dankte allen, die aan de totstandko
ming hadden medegewerkt en ver
meldde tenslotte als aardige bijzon
derheid, dat op deze expositie de
vrienden van Betje Wolff, dr. David
Henri Gallandat en zijn vrouw Marie
Joly weer verenigd zijn na misschien
meer dan een eeuw gescheiden te
zijn geweest, in effigie althans.
Lezingen.
poort bereikten, die in de Casuarie-
straat uitkomt. Een derde gevangene,
die aanvankelijk was meegegaan,
keerde halverwege terug daar hij
achteraf toch niet veel heil scheen
te zien in een ontsnaDping.
De ontsnapten bevonden zich bei
den in voorlopige hechtenis, B. we
gens inbraak en H. wegens oplich
ting en verduistering.
Minister treedt af om zoon
te verdedigen.
De Italiaanse premier. Scelba, heeft
Zaterdag een verzoek tot ontslag van
zt|n minister van buitenlandse za
ken, Piceionl, aanvaard.
Naar verluidt, heeft Piccioni de
premier medegedeeld, dat h\j besloten
had zijn functie od te geven' om als
gewoon burger zijn zoon Piero te
kunnen verdedigen, die een rol zou
hebben gespeeld in het Italiaanse
verdovende-middclenschandaal.
Piccioni. een 62-jarlge advocaat,
is een van de leiders van de christen
democratische party. In vroegere ka
binetten van De Gasoeri beheerde hij
de portefeuille van justitie.
De 54-iarige liberaal Gaetano Mar-
tlno. minister van onderwijs In de re-
gering-Scelba. is tot minister van
buitenlandse zaken van' Italië be
noemd.
Bij slag om Arnhem verloren
sigarettenkoker teruggekregen.
De Britse majoor Llewddlyn
Weddy, die tien jaar geleden y
deelnam aan de slag om Arn- y
hem, heeft in de Gelderse y
hoofdstad zgn zilveren sigaret
tenkoker in ontvangst kunnen
nemen.
Dit familiestuk was hg ver
loren in de slag om Arnhem in
September 1944. Het werd des
tijds teruggevonden bij oprui
mingswerkzaamheden in de
Oranjestraat aldaar door een
lid van het Rode Kruis, die de
koker heeft bewaard. Naspo
ringen om de eigenaar te vin
den, hadden aanvankelijk geen
resultaat. Via de Airborne For
ces slaagde men er uiteindelijk
in en zo heeft men deze aan de
Britse majoor ter hand kunnen
stellen.
Nadat de genodigden de tentoon
stelling en de fontein in het Bella-
mypark hadden bezichtigd, die in de
vorige eeuw ter ere van Wolff en
Deken in Vlissingen was opgericht,
ging men naar het Concertgebouw,
waar een aantal lezingen werden ge
houden.
Na een welkomstwoord van burge
meester mr. B. Kolff, sprak mr. w.
de Bruine uit Vlissingen'over de eco
nomische toestand van Vlissingen in
de achttiende eeuw. Het was geen
rooskleurig beeld, dat deze spreker
schetste. In die dagen verslante in
Missingen de handelsactiviteit, de
bloei van de kaapvaart was verdwe
nen en het verval bleek niet te stui
ten.
Mr. de Bruine las enkele gedeelten
voor uit een kroniek van een Vlissin-
ger uit die dagen, waaruit Vlissin
gen oprees ais een klein plaatsje,
waar jalouzie, haat en nijd de bo
ventoon voerden en waar de intel
lectueel niet werd geacht.
Mej. dr. Ghijsen, die over de cul
turele omgeving van Betje Wolff in
haar jeugd sprak, kon opgewektere Zon
VWWWWWVWWWWvWV
Oorlogsmonument
in Eindhoven onthuld.
Prins Bernhard hgde een krans.
Tijdens een indrukwekkende bijeen
komst op het Stadhuisplein heeft de
burgemeester van Eindhoven, mr. H.
A. M. T Kolfschoten. Zaterdag het
Emdhovense oorlogsmonument ont
huld. Het monument is een schepping
van de beeldhouwer Paul Gregoire te
Teteringen die het offer symboliseert
van ruim 900 Eindhovenaren. die tij
dens de bezetting door oorlogshande
lingen en in concentratiekampen het
leven verloren.
Prins Bernhard legde een krans aan
de voet van het monument
Met bruisend enthousiasme heeft
Eindhoven Zaterdagavono het bevrij
dingsvuur uit Bayeux begroet en in
gehaald.
Op het monument dat de brandende
fakkel aan óe burgemeester werd
overhandigd, daverden kanonschoten
door het P.S.V.stadion.
DE
VERWACHT...
Vervolg op pag. f)
MEER WIND.
Wisselende bewolking met plaat
selijk enkele buien. Tot vrij krachtig
of krachtig toenemende wind tussen
Zuid en Zuidwest. Weinig verande
ring in temperatuur.
ZON EN MAAN
21 September
Zon op 6.23 onder 18.43
Maan op onder 16.18
