C De opstand te Warschau in 1944 duurde drie-en-zestig dagen Klanken uit de aether Vm IVt f Vjf f¥l J n 'IVI 13 I 14 l»J is BETEKENIS DER PLAATSNAMEN IN W. ZEEUWSCH-VLAANDEREN r Florence Nightingale ZATERDAG 11 SEPTEMBER 1954 PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT 5 Advertentie. ZATnDAB N "AANDACOrNSBAB VfOOASBAB JE1 DOHB&BAB 16 stmMic ALWEER TIEN JAAR GELEDEN Hij werd in bloed en vuur gesmoord Het relaas van de stryd, die het ondergrondse leger In Warschau voerde In '44 en de meedogenloze vernietiging hiervan door de Duitsers, terwijl een aanzienlijke strijdmacht van het Rode leger uit de buitenwijken van de hoofdstad toekeek, zullen samen met 't woord „Katyn", steeds een ge vloekte plaats innemen op een der zwartste bladzijden van de wereldge schiedenis. Want als in Europa ergens een Stad van Leed moet worden aangewezen, als ooit ergens is gevochten, gemarteld en wreedheid gepleegd op ondenkbare schaal, dan Is het Warchau. En men denlce niet, dat het Poolse volk deze eindeloze en ontzettende folteringen slechts lijdzaam over zich heeft laten komen. Er is een nimmer te stuiten verzet geweest, dat buiten ontelbare kleine en grote vormen van verweer, culmineert in het grandiose hoogtepunt: De opstand van War schau. Het moet met schaamte worden geconstateerd, dat door het opzet telijke dralen van de Russen, dit weergaloze heldendom tot niets anders heeft geleid dan tot een vreselijk bloedbad en de vernietiging van de stad. Warschau vocht alleen en heeft dat steeds gedaan sinds het begin van de tweede wereldoorlog. Op 8 September 1939 bereikten de eerste Duitse tanks de voorsteden van War schau. Het was een patrouille van drie lichte tanks. Geen van deze ver lieten de stad weer. Maar op dat ogenblik realiseerde Warschau zich de nabijheid en ernstige werkelijkheid van het gevaar. Gedurende drie we ken wera de stad gebombardeerd. Bommen vielen, soldaten vrouwen en kinderen stierven De Poolse hoofdstad capituleerde na een strijd van 27 dagen, toen am munitie, water- en voedsel voorraden opgebruikt waren. Toen kwam de be zetting van de stad. Het was voor jarenen heden is zy nog niet voorbij. Maar het was geen gemakke lijke bezetting voor de vijand. Het vechten ging door zonder pauze. Het thuisleger Onmiddellijk na de catastrophe van Polen in '39, werd een ondergronds verzetsleger geformeerd uit soldaten, die hadden weten te ontkomen aan de Duitse en de Russische krijgsge vangenschap. Het werd in de loop dei- jaren aangevuld met vrijwilligers van alle rang en stand. Het was een on dergrondse beweging zoals er geen tweede te vinden was. Aan het hoofd van het Thuisleger stond generaal Grot-Rowecki, die echter door de Duitsers werd gearre steerd en in een van de Duitse con centratiekampen geliquideerd. Zyn plaats werd ingenomen door generaal Bor-Komorowski, die ook de opstand van Warschau leidde. Dit verzetsleger ondernam aanval len tegen Duitse legertransporten, spoorwegknooppunten, Gestapopos- ten enz. Maar het grandiose hoogte punt van dit Thuisleger, was de op stand van Warschau in 1944, die de wereld verbaasd deed staan. Toen de beslissende dag naderde beschikte generaal Bor-Komorowski over 35.000 frontsoldaten en 7000 man hulptroepen. Hiervan waren 20.000 man gewapend, hoofdzakelijk met geweren en lichte machinegewe ren. Golven van deportaties De laatste helft van Juli 1944 werd de Nazi-terreur in Warschau ver scherpt, vermoedelijk uit vrees, dat de Polen in de stad de naderende Rus sen zouden helpen. Er barstten golven van deportaties, moorden op gevan genen en massa-excecuties los. En en kele dagen voor de opstand ontdekten de Duitsers ongelukkigerwijze een ondergrondse bergplaats van 40 dui zend granaten. De opstand „Storm" was het wachtwoord, dat de Poolse strijdgeest deed ont vlammen. Het uitspreken hiervan, be tekende dat het uur van handelen was geslagen. Op 1 Augustus 1944, om 5 uur's namiddags brak de opstand uit. Het was een heroïsche strijd van de ganse stad tegen haar gehate be zetters, een stryd op leven en dood, een verweer dat uniek is in de wereld geschiedenis, waarin niet alleen de mannen ook de vrouwen en kinderen waren betrokken. De Polen stuiten terstond op het verzet van vijf Duitse divisies, aan gevoerd door generaal Stahl en S.S.- obergruppenfuhrer von den Bach. De Duitsers vroegen bijna direct om ver sterkingen en ontvingen weldra de steun van de Herman Göring Divisie, die in ijltempo uit Italië naar War schau was gestuurd; en verder van de Totenkopf Divisie uit Roemenië en de S.S. Divisie Viking. Op de vierde van de drie-en-zestig dagen en nachten, die een brandende hel gelijk waren, zond generaal Bor- Komorowski per radio het volgende bericht naar Londen: „Wij zijn met de Duitsers in de ge hele binnenstad van Warschau in een hevige strijd gewikkeld. Wij hebben een deel van hun troepen verslagen met behulp van wapens, die we op de vijand veroverd hebben, maar wij hebben moeilijkheden met de muni tie-voorziening. Het is uiterst nood zakelijk, dat munitie en wapens in grote hoeveelheden boven Warschau worden afgeworpen. Er is geen lucht afweergeschut De dagen Een bericht gedateerd 10 Augus tus luidde: „De omstandigheden waaronder wjj strijden, zijn als volgt: Wy hebben van U slechts één geringe bevoorra ding uit de lucht ontvangen. Aan het Duits-Russische front: rust sedert de derde Augustus De soldaten en de bevolking van de hoofdstad zien tevergeefs op naar de hemel, in afwachting van geallieerde hulp. Zij zien slechts Duitse vliegtui gen tegen de achtergrond van Duitse rook Zonder munitie en terwijl de vijand bombardeert is ons verzet gedoemd over enkele dagen ineen te storten... Op 11 Augustus het volgende: Duitse aanvallen, vergezeld val artillerievuur uit pantsertreinen, vuur van mortieren, granaatwerpers en anti-tankgeschut. Enorme, over stelpende macht van vijandelijk vuur". En op de twaalfde: „Vandaag trachtte de vijand onze troepen in de sector van de Oude Stad te vernietigen. De toestand was ernstig. Doelen wisselden vele malen van bezitter. Overweldigend artille rievuur. Toen de avond viel, hadden wy, dank zij onze tegenaanvallen, de situatie in handen. Indien geen nieu we voorraden munitie ter beschikking gesteld worden, zal onze toestand uitermate ernstig worden. Aan de Sowjet-zijde duurt de rust voort. Grote verliezen aan mensen. Grote vernieling". En op de dertiende: „Bij de aanval van het Zuiden uit op de Oude Stad maakte de vijand ge bruik van een nieuw wapen: vuur uit een kanonneerboot, die op de Weich- sel verscheen. De troepen in de cen trale sector waren, dank zij de voor raden, die in de loop van de nacht waren neergelaten, in staat een offen sieve actie uit te voeren, die er op ge- rich was enige der vijandelijke afde lingen, die de Oude Stad aanvielen te bindenDe vijand verloor vele tanks en' artillerie materiaal. Strij dend Warschau richt zich tot de held haftige vliegers met woorden van dankbaarheid en waardering. Wij bui gen het hoofd voor de bemanningen, die hun leven geofferd hebben". Meedogenloze strijd De Duitsers wierpen Goliath-tanks met dynamiet geladen, in de strijd, het zwaarste type geschut en lucht- torpedo's. Vlak over de daken vlie gend bombardeerde „de Luftwaffe" huis na huis. Het leven in Warschau verhuisde van het puin naar de kel ders en de riolen. Augustus verstreek onder meedogenloze strijd en Septem ber begon. De vierde September zag de vernieling van de electrische cen trale en waterleiding. In het donker ging de strijd verder, ondanks het ontbreken van water en het groeiende tekort aan voedsel. De toevoer uit Italië die ten koste van ontzaggelijke offers door Britse, Zuid-Afrikaan se en Poolse vliegers naar Warschau werd gebracht, kon zelfs niet voor een klein gedeelte in de behoefte voorzien. Warschau vocht 63 lange dagen, totdat haar straten gloeiende vlam pijpen waren geworden in ravnnen van puin; en haar parken en pleinen waren herschapen in kerkhoven. Warschau beefde van verschrikking temidden van staal, bloed en puin... Warschau vocht totdat ruim 200.000 Poolse mannen vrouwen en kinderen het slachtoffer waren geworden van oorlogsgeweld, van Duitse represail les, besmettelijke ziekten, honger en dorst. En het moet met schaamte worden geconstateerd, dat door het opzette lijke dralen der Russen dit weergaloze heldendom tot niets anders heeft ge leid dan tot een vreselijk bloedbad en vernietiging der stad. Want terwijl dit alles geschiedde stond het Russi sche leger onder bevel van generaal Rokossowski (de huidige opperbevel hebber van het Poolse leger) stil b|j de voorsteden van Warscnau. Laatste boodschap Eén van de laatste radio-boodschap pen afkomstig uit Warschau was de volgende: „Dit is de naakte waarheid. Wij werden slechter behandeld dan Hit- Iers satellieten, slechter dan Italië, Roemenië, Finland. Moge God, Die rechtvaardig is, oordelen over het verschrikkelijke onrecht, dat de Pool se natie heeft geleden en moge Hij allen, die daaraan schuldig zijn, dien overeenkomstig straffen. Uw helden zijn de soldaten, wier enige wapens tegen tanks, vliegtui gen en kanonnen, hun revolvers en met benzine gevulde flessen waren. Uw helden zijn de vrouwen, die ge wonden verpleegden en die onder he vig vuur berichten overbrachten, die in door bombardementen beschadigde kelders eten kookten om kinderen en volwassenen te voeden, die de ster venden opbeurden en hun laatste ogenblikken verzachten. Uw helden zyn de kinderen, die rus tig bleven spelen, temidden der ro kende puinhopen. Het zyn de mensen van Warschau. Een volk, dat zulk een alzijdige hel denmoed kan opbrengen, is onsterfe lijk. Want door hun dood hebben zijn strijders overwonnen en de levenden zullen verder strijden, overwinnen en opnieuw het bewijs leveren, dat Polen leeft, wanneer de Polen leven. B. STRENK. BLIK IN DE HISTORIE (III) SINT ANNA TER MUIDEN. Aan de oude zeearm Sincfala, la ter het Zwin genaamd, bloeide in de 12de eeuw de stad Brugge. By de mond vonden de schepen een veilige ankerplaats. Hier ontstond het dorp Ter Mude, d.w.z. by de monding ge legen. Het dorp nam toe in wel vaart en kreeg in 1241 stadsrechten. Later door Sluis overvleugeld en door Geef Uw haar de schittering van een hrillant GEI verspreidt zich over het hoor In ontelbore microsco pisch kleine deeltjes, welke een groot straalbrekend ver mogen bezitten. Tussen deze deeltjes speelt het licht als tussen de vele facetten van een brillont. Uw haar schittert de ganse dag. En de ganse dog zit hef correct en luchtig. Verzorg l)w hoor met een kleine hoeveelheid GEI en binnen twee minuten heeft het de rijke schittering von een brillont. WEDIJVER De competitie van het hogere voetbal van de K.N.V.B. startte ondag. De N.B.V.B. be gint dit week-end met de af werking van het programma. Het zal ieder duidelijk zijn, dat dit siezoen niet alleen door de clubs onderling om de beste plaatsen wordt gestreden, maar dat ook de beide competi ties onderling wedijveren. En met name om de gunst van de voetballiefhebbers achter de witte lijnen. Welke wedstrijden trekken het meeste publiek en welke clubs komen daardoor aan goede recettes? KNVB of NBVB? Daar gaat het om. Bei de bonden zetten het publiek thans betaalde spelers voor. In dit opzicht heeft de NBVB niets meer op de KNVB voor. Voor namelijk, omdat dé KNVB- clubs zelf de vergoedingen mo gen vaststellen en indien zij dit willen en kunnen hun spe lers meer mogen bieden, dan deze by de NBVB kunnen ver diénen. Zodoende zijn er twee competities aan de gang, die sterk op elkaar lijken. Want het is thans voor de KNVB- clubs mogelijk geworden de be taalde voetballers dezelfde trai ning te laten volgen als de ge- contracteerden bij de NBVB. SPOELING DUN Om die reden is dan ook niet aan te nemen, dat in de NBVB- competitie beter spel vertoond zal worden dan in de KNVB- competitie. Uiteraard heeft de NBVB momenteel dit voordeel, dat zy een nieuwtje brengt met spelers van naam in het veld. Het publiek is immer verzot op nouveaut&s. De eerste NBVB- wedstrijden trokken dan ook vrij grote belangstelling. Maar de algemene indruk, die men er van kreeg, was niet, dat zij op zulk een bijzonder hoog peu stonden. En dat is logisch, om dat een gloednieuw semi-pro- fessionalisme onmogelijk thans reeds verbeterde resultaten kan afwerpen. Alles heeft tijd nodig, ook dit proces, wij be doelen deze twee processen. Het publiek heeft nu keus uit meer wedstrijden dan voorheen, m.a.w. de spoeling de recet tes zal gemiddeld dunner worden. Want het lijkt niet mo gelijk, dat dit voetbal plotseling vele duizenden meer naar de velden zal trekken. WIE WINT? Het wordt dan ook een har de stryd tussen de beide boli den. En icaar nu maar het eerst beter voetbal wordt vertoond, daar stroomt de massa heen. Wie zal het zijn Het antwoord moet door de spelers worden gegeven; zij zullen dus in de dubbele betekenis van 't woord de centen voor hun clubs én voor zichzelf moeten verdie nen. Niettemin is dit alles vol strekt onnodig. Want xcaarom zou men eigenlijk de NBVB ü- SPORT kaleidoscoop handhaven? Het behoeft geen betoog, dat ons land te klein is voor twee competities van hetzelfde kaliber. De harde stryd, die thans begonnen is, zal onherroepelijk een groot aantal slachtoffers eisen. Vori ge week is er overleg geweest tussen vertegenwoordigers van beide bonden. Volgens de be richten wierp een en ander geen resultaat af. Hopelijk zal men het van beide zijae by deze ene poging niet laten. Zowel KNVB als BNVB hebben er het groot ste belang bij, dat een of ander compromis wordt gevonden, hoe dit ook luiden mag. Als men er het dun worden van de spoe ling maar mee voorkomt! VERSCHIL MAKEN In het blad Handbal", offi cieel orgaan van het Neder lands Handbal Verbondkomt een interessant artikel voor on der de kop „Wat doet het NHV als voetbalclubs spelers gaan betalen In dit artikel wordt betoogd, dat de eerste klassers in de KNVB, die vergoedingen toe. kennen, tóch recht hebben op het gebruiken van sportacco- modaties, die door of met steun van de overheid zijn tot stand gekomen. Het artikel stelt ech ter wel de vraag of de zuiver- amateuristische organisaties even veel sullen moeten beta len als bedoelde categorie voet balverenigingen. ,jDe vraag stellen is haar beantxooorden'"', aldus de schrijver. ,Hn dat ant woord kan geen ander zijn dan dit, dat de amateuristische sportorganisaties daar zeker recht op hebben en dat de sub sidieverlening aan de actieve recreatie uit de algemene be- lastingpot haar grondslagen zou verliezen als dit verschil niet zou worden gemaakt." ZWIJGEND N.O.C. Verder vraagt de schrijver van dit artikel zich af op wel ke wijze in deze kwestie het mes moet worden gezet. Hij geeft daarop ook direct een ant woord, door te zeggen, dat het Nederlands Olympisch Comité terzake de aangewezen instan tie is. „Maar het NOC zwijgt in deze voor de Nederlandse sport- bexceging zo belangrijke weken. Voor de insiders geen verras sing. Het NOC is bereid boze gezichten te trekken tegen de overheid, het heeft er geen be- zxeaar tegen dreigend de vin- ger op te heffen tegen een be paalde kleine sportorganisatie, maar in deze hoxidt het zich angstvallig afzijdig. En het laat zich aanzien, dat het niet is te verxvachten, dat hierin alsnog initiatief zal worden getoond door die instantie, wélke daar voor krachtens haar naam, haar idealen, haar noblesse obliae, het enige aangewezen orgaan behoorae te zijn", aldus het artikel in Handbal". Het dunkt ons, dat een en ander volkomen voor zichzelf spreekt, zodat verder commentaar over bodig mag worden geacht! -Een uitzonderlijk vrouwenleven" Honderd jaar geleden zette Engelse vrouw voet aan land In Turkye, om er de verpleging te g? organiseren van het door ziekte s en ontberingen vernietigde Engelse expeditieleger op de Krim. Zy werd een nationale heldin, een gestalte, die wereldfaam verwierf. De legende maakte haar al tydens haar leven tot de Vrouw met de Lamp, de aanbeden Engel der Soldaten. Dat ls het, wat ook u van haar weet. Maar zy wé» niet ji de lieve barmhartige vrouw uit het sprookje. ZE WAS VEEL GROTER. Staalhard, onverzette- |s lijk. Een vrouwelijke tiran, die omwille van haar idealen haar j> trouwste medewerkers genadeloos L. de dood Indreef. Wilt u haar werkelijke leven Ieren kennen en al haar onsterfelijke grootheid, leest dan in LIBELLE de ryk geïllustreerde vervolg-serie, aan haar wére gestalte gewyd. staalhard, onverzettelijk In het nummer van 18 September verschijnt de eerste aflevering, tegelijk met de schokkende re portage: De wereld heeft honger. ZONDAG 12 SEPTEMBER HILVERSUM I. 402 m. 74# ke/S. 8.00 VARA 12.00 AVRO. 17.00 VARA. 18.30 VPRO. 19.00 IKOR. 20.00—24.00 VARA. VARA: 8.00 Nws„ weerber., postduiven- ber. en gram. 8.20 Gram. 8.45 „Langs on gebaande wegen", caus. 9.00 Sportmeded. en postduivenber. 9.05 Muzikale caus. met gram. 9.45 „Geestelijk leven", caus. 10.00 Gram. 10.30 Met en zonder omslag. 11.00 Promenade-ork. AVRO: 12.00 Sportspiegel en postduivenber. 12.05 Mil. ork. 12.35 „Even afrekenen. Heren I" 12.45 Lichte muz. 13.00 Nws. 13.05 Meded. of gram. 13.10 De AVRO-Fotowedstr. 13.20 Verz. progr. v. d. mil. 14.00 Boekbespr. 15.00 Omr. Kamerork. 15.45 Toneelbeschouwing. 18.00 Dansmuz. 18.30 Sportrevue. VARA: 17.00 Instr. sext. 17.30 Voor de kinderen. 17.50 Sportjourn. 18.15 Nws. en sportuitsl. VPRO: 18.30 Korte Kerkdienst. IKOR: 19.00 Voor de kindieren. 19.35 Voorür. AVRO: 20.00 Nws. 20.05 Lichte muz. 2050 Meded. 20.55 Gram. 21.10 „Sêvres-tante- tje", hoorsp. 21.30 Metropol'e Ork. 22.00 Act. 22.10 Gram. 2255 Pianotrio. 22.55 Schaakolympiade 1954. 23.00 Nws. 23,15 24.00 Gram. HILVERSUM H. 298 m. 1007 kc/s. 8.00 KRO. 9.30 NCRV. 12J5 KRO. 17.00 IKOR. 19.00 NVBV. 19.45—24.00 KRO. KRO: 8.00 Nws. 8.15 Gram. 855 Plech tige Hoogmis. NCRV: 950 Nws. en wa- terst. 9.45 Orgelconc. 10.00 Geref. kerk dienst. 1150 Gram. KRO: 12.15 Gram. 1250 Apologie. 12.40 Gram. 12.55 Zonnewijzer. 13.00 Nws. en kath. nws. 13.10 Lunch- conc. 13.40 Boekbespr. 1355 Gram. 14.00 Voor de jeugd. 14.30 Zang en piano. 14.55 „Kansen voor kunstschilders", caus. 15.00 Gram. 15.10 Omr. ork. en sol. 16.10 Katho liek Thuisfront Overal! 18.15 Sportrep. 16.30 Vespers. IKOR: 17.00 Oecumenische Jeugddienst. 18.00 Zangdlenst. NCRV: 19.00 Kerkelijk nws. 19.05 Gram. 1950 „Weg en werk der Kerkhervormers", caus. KRO: 19.45 Nws. 20.00 Gram. 2055 De gewone man. 2050 Promenade ork. en sol. 21.15 Strijk-octet, 2150 „Geschichten aus dem Wienerwald". muzikaal klankb. 22.30 Act. 22.45 Avondgebed en liturg kal. 23.00 Nws. 23.15—24.00 Gram. MAANDAG 13 SEPTEMBER HILVERSUM L 402 m. 74# kc/s. 7.00 VA RA. 10.00 VPRO. 1050—24.00 VARA. VARA: 7.00 Nws. 7.13 Gram. 8.00 Nws. 8.18 Gram. 8.35 Lichte muz. 9.00 Gym. v. d. vrouw. 9.10 Gram. 9.35 Waterst. 9.40 Gram. VPRO: 10.00 Voor de oude dag. 10.05 Morgenwijding. VARA: 1050 Piano recital. 10.40 Voor de zieken. 1155 Gram. 11.40 Voordr. 12.00 Orgelspel. 1250 Land en tuinb. meded. 12.33 Voor het platte land. 12 38 Gram. 1350 Nws. 13.15 Voor de middenstand. 1350 Gram. 14.00 Voor de vrouw. 14.15 Mezzo-sopr. en piano. 1455 Gram. 15.00 Zestig minuten voor boven de zestig. 16.00 Gram. 16.45 Voor de jeugd. 17J5 Gram. 1750 Pianoduo. 1750 UiL het zich verleggen van het vaarwa ter kwam de stad tot verval. De kerk met haar massale toren was gewyd aan Sint Anna, de moe der van O.L.V. Maria. Ter onder scheiding van andere steden, die ook Mude or Muiden heetten, werd de stad naar de kerkheilige genoemd en kreeg zij de naam van Sint Anna ter Muiaen. In de volksmond spreekt men van St. Anne. Het anker in het oude stads-, la ter gemeentewapen, wijst op de vroe gere scheepvaart. In 1880 werd de gemeente by Sluis gevoegd. NIEUW VLIET. De naam duidt reeds aan. dat het dorp van jongere datum is, al zyn de polders van de heerlykheld vaak overstroomd. Het Zwarte Gat drong van uit zee, steeds smaller worden de, ver het land in. Het oude don> met een kapel lag in de St. Janspol- der ongeveer een half uur van het tegenwoordige dorp. Hier staan nog een paar huizen, de Kapelle ge- door B. J. DE ME1J. J noemd. Daar 't kerkje gewyd was aan St. Petrus of Pieter, heette het dorpje ook Sint Pieter, welke bena ming in de volksmond overging op het tegenwoordige dorp, al zegt men Sin te Pier. Dit was ontstaan, nadat in 1659 een Hervormde kerk was ge sticht aan de brede straat van af de St. Baafdyk dwars door de St. An- napolder naar de Mettenyepolder. Het dorp kreeg de naam van Nieuwvliet, zoals van ouds de heerlijkheid heette. OOSTBURG. De stichting van de burcht, waar aan de plaats haar naam ontleent, verliest zich in de nacht der eeuwen. Het is zelfs niet meer te zeggen, waar het kasteel gestaan moet heb ben. Men zou dit waarschijnlijk moe ten zoeken in de omgeving van de straat „De oude Stad." Vooral door de herbouw na de oorlog heeft Oost burg een metamorphose ondergaan, zodat b.v. de oude markt met een deel der daarop uitkomende straten geheel verdwenen is. De burcht lag ten Oosten van een vaarwater, dat uit het Noorden ko mende, zich bij Oostburg verenigde met de Elmare, later de Passageule vormende, waarvan het Grote Gat nog een overblyfsel is. Daarna liep het water Westwaarts naar het Zwin en de zee. Toen Eligius in 't begin der 7de eeuw in Vlaanderen predikte, leerde hy ook te Oostburg, een bewijs dat de stad op hoge ouderdom kan bogen. In de 10de eeuw is er sprake van Castrum Osborch ('t kasteel Oost burg). De plaatsen, wier naam ein digen op burg, hebben een burcht in hun wapen. Al die burchten hebben ongeveer dezelfde eenvoudige vorm. Die van Oostburg is geheel anders. Mede door zijn twee hangtorens is zy meer samengesteld en daardoor sieriyker. RETRANCHEMENT. Nadat Prins Mauri ts in 1604 het sterke Sluis en de gehele streek, voor zover deze nog boven 't zeewater uit stak, had veroverd, achtte hy het nodig, dat tegenover Sluis aan de andere zyde van het Zwin op het eiland van Kadzand enige schansen werden opgeworpen tot betere verde diging van de ingang van het Zwin. Spoedig werd daar een retranche- ment of verschansing opgeworpen, later gedekt door sterke gebastion- neerde vierhoeken met diepe grach ten. De verschansing wordt op oude kaarten genoemd net retranchement van Cadzand, ook wel verkort Cad- zandria. Voor de militaire bezetting, waar onder velen met vrouw en kinderen, werd een houten kerkje gebouwd. De predikanten van Kadzand. Sluis en St. Anna ter Muiden kwamen er om beurten preken. De bewoners van 't gehucht Ter Hofstede en uit de aan grenzende polders kwamen er ook ter kerk. Toen later ook veel particulie ren zich er hadden gevestigd, werd in 1631 een kerkeiyke gemeente ge vormd. In 1654 werd de tegenwoor dige kerk gebouwd. (Slot volgt). comm. 18.00 Nws. en comm. 1850 Gram. 18.45 „Het volle pond", caus. 19.00 Orgel spel. 1950 „Zestig jaar vegetarisme in Nederland", lezing. 19.45 Regeringsultz.: Landbouwrubr. 20.00 Nws. 2095 Gevar. muz. 2050 Gram. 2195 „De weg omhoog", caus. 21.20 OrkestenmozaOc. 21.40 „Een zwanenzang", hoorsp. 22.00 Radio Phil- harm. ork. 2255 Schaakolympiade 1954. 2390 Nws. 23.15 Gram. 23.49—24.00 Idem. HILVERSUM II. 298 m. 1007 kc/s. 7.00— 24.00 NCRV. NCRV: 7.00 Nws. 7.10 Gram. 7.15 Gym. 750 Gewijde muz. 7.45 Een woord voor de dag. 8.00 Nws. en weerber. 8.15 Sport uitsl. 850 Gram. 850 Tot Uw dienst. 8.35 Gram. 9.00 Voor de zieken. 950 Voor de vrouw. 9.35 Gram. 1050 Morgendienst. 11.00 Gram. 11.30 Idem. 1255 Voor boer en tuinder. 12.30 Land- en tuinb. meded. 1553 Gram. 1259 Klokgelui. 13.00 Nws. 13.15 Metropole ork. 13.47 Gram. 14.05 Schoolradio. 1450 Gram. 14.45 Voor de vrouw. 15L15 Gram. 18.00 Bijbellering. 16.30 Semi-klasse muz. 17.00 Voor de kleu ter». 17.15 Gevar. muz. 17.45 Regerings ultz.: Mr. A. Croin: Nederland en de We reld: .Nederland en de Unie van Zuld- Afrika". 18.00 Gemengd koor en sol. 1850 Sport. 18.30 Orgelconc. 19.00 Nws. en weer ber. 19.10 Gram. 19.30 „Volk en Staat", caus. 19.45 Gram. 20.00 Radiokrant. 2050 Lichte muz. 20.45 „Het Mannetje" hoorsp. 2L35 Viool en plano. 2155 „Vergeten, maar nog niet verloren", klankb. 22.15 Gram. 22.35 Idem. 22.45 Avondoverden king. 23.00 Nws. en SOS-ber. 23.15—24X0 Gram.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1954 | | pagina 13