C
De opstand te Warschau in 1944
duurde drie-en-zestig dagen
Klanken uit de aether
Vm IVt f Vjf f¥l J n 'IVI 13 I 14 l»J is
BETEKENIS DER PLAATSNAMEN
IN W. ZEEUWSCH-VLAANDEREN
r
Florence Nightingale
ZATERDAG 11 SEPTEMBER 1954
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
5
Advertentie.
ZATnDAB N "AANDACOrNSBAB VfOOASBAB JE1
DOHB&BAB
16
stmMic
ALWEER TIEN JAAR GELEDEN
Hij werd in bloed en vuur gesmoord
Het relaas van de stryd, die het ondergrondse leger In Warschau voerde
In '44 en de meedogenloze vernietiging hiervan door de Duitsers, terwijl
een aanzienlijke strijdmacht van het Rode leger uit de buitenwijken van
de hoofdstad toekeek, zullen samen met 't woord „Katyn", steeds een ge
vloekte plaats innemen op een der zwartste bladzijden van de wereldge
schiedenis. Want als in Europa ergens een Stad van Leed moet worden
aangewezen, als ooit ergens is gevochten, gemarteld en wreedheid gepleegd
op ondenkbare schaal, dan Is het Warchau.
En men denlce niet, dat het Poolse volk deze eindeloze en ontzettende
folteringen slechts lijdzaam over zich heeft laten komen. Er is een nimmer
te stuiten verzet geweest, dat buiten ontelbare kleine en grote vormen van
verweer, culmineert in het grandiose hoogtepunt: De opstand van War
schau. Het moet met schaamte worden geconstateerd, dat door het opzet
telijke dralen van de Russen, dit weergaloze heldendom tot niets anders
heeft geleid dan tot een vreselijk bloedbad en de vernietiging van de stad.
Warschau vocht alleen en heeft
dat steeds gedaan sinds het begin
van de tweede wereldoorlog. Op 8
September 1939 bereikten de eerste
Duitse tanks de voorsteden van War
schau. Het was een patrouille van
drie lichte tanks. Geen van deze ver
lieten de stad weer. Maar op dat
ogenblik realiseerde Warschau zich
de nabijheid en ernstige werkelijkheid
van het gevaar. Gedurende drie we
ken wera de stad gebombardeerd.
Bommen vielen, soldaten vrouwen en
kinderen stierven
De Poolse hoofdstad capituleerde
na een strijd van 27 dagen, toen am
munitie, water- en voedsel voorraden
opgebruikt waren. Toen kwam de be
zetting van de stad. Het was voor
jarenen heden is zy nog niet
voorbij. Maar het was geen gemakke
lijke bezetting voor de vijand. Het
vechten ging door zonder pauze.
Het thuisleger
Onmiddellijk na de catastrophe van
Polen in '39, werd een ondergronds
verzetsleger geformeerd uit soldaten,
die hadden weten te ontkomen aan
de Duitse en de Russische krijgsge
vangenschap. Het werd in de loop dei-
jaren aangevuld met vrijwilligers van
alle rang en stand. Het was een on
dergrondse beweging zoals er geen
tweede te vinden was.
Aan het hoofd van het Thuisleger
stond generaal Grot-Rowecki, die
echter door de Duitsers werd gearre
steerd en in een van de Duitse con
centratiekampen geliquideerd. Zyn
plaats werd ingenomen door generaal
Bor-Komorowski, die ook de opstand
van Warschau leidde.
Dit verzetsleger ondernam aanval
len tegen Duitse legertransporten,
spoorwegknooppunten, Gestapopos-
ten enz. Maar het grandiose hoogte
punt van dit Thuisleger, was de op
stand van Warschau in 1944, die de
wereld verbaasd deed staan.
Toen de beslissende dag naderde
beschikte generaal Bor-Komorowski
over 35.000 frontsoldaten en 7000
man hulptroepen. Hiervan waren
20.000 man gewapend, hoofdzakelijk
met geweren en lichte machinegewe
ren.
Golven van deportaties
De laatste helft van Juli 1944 werd
de Nazi-terreur in Warschau ver
scherpt, vermoedelijk uit vrees, dat
de Polen in de stad de naderende Rus
sen zouden helpen. Er barstten golven
van deportaties, moorden op gevan
genen en massa-excecuties los. En en
kele dagen voor de opstand ontdekten
de Duitsers ongelukkigerwijze een
ondergrondse bergplaats van 40 dui
zend granaten.
De opstand
„Storm" was het wachtwoord,
dat de Poolse strijdgeest deed ont
vlammen. Het uitspreken hiervan, be
tekende dat het uur van handelen was
geslagen. Op 1 Augustus 1944, om 5
uur's namiddags brak de opstand uit.
Het was een heroïsche strijd van
de ganse stad tegen haar gehate be
zetters, een stryd op leven en dood,
een verweer dat uniek is in de wereld
geschiedenis, waarin niet alleen de
mannen ook de vrouwen en kinderen
waren betrokken.
De Polen stuiten terstond op het
verzet van vijf Duitse divisies, aan
gevoerd door generaal Stahl en S.S.-
obergruppenfuhrer von den Bach. De
Duitsers vroegen bijna direct om ver
sterkingen en ontvingen weldra de
steun van de Herman Göring Divisie,
die in ijltempo uit Italië naar War
schau was gestuurd; en verder van de
Totenkopf Divisie uit Roemenië en
de S.S. Divisie Viking.
Op de vierde van de drie-en-zestig
dagen en nachten, die een brandende
hel gelijk waren, zond generaal Bor-
Komorowski per radio het volgende
bericht naar Londen:
„Wij zijn met de Duitsers in de ge
hele binnenstad van Warschau in een
hevige strijd gewikkeld. Wij hebben
een deel van hun troepen verslagen
met behulp van wapens, die we op de
vijand veroverd hebben, maar wij
hebben moeilijkheden met de muni
tie-voorziening. Het is uiterst nood
zakelijk, dat munitie en wapens in
grote hoeveelheden boven Warschau
worden afgeworpen. Er is geen lucht
afweergeschut
De dagen
Een bericht gedateerd 10 Augus
tus luidde:
„De omstandigheden waaronder wjj
strijden, zijn als volgt: Wy hebben
van U slechts één geringe bevoorra
ding uit de lucht ontvangen. Aan het
Duits-Russische front: rust sedert de
derde Augustus
De soldaten en de bevolking van de
hoofdstad zien tevergeefs op naar de
hemel, in afwachting van geallieerde
hulp. Zij zien slechts Duitse vliegtui
gen tegen de achtergrond van Duitse
rook
Zonder munitie en terwijl de vijand
bombardeert is ons verzet gedoemd
over enkele dagen ineen te storten...
Op 11 Augustus het volgende:
Duitse aanvallen, vergezeld
val artillerievuur uit pantsertreinen,
vuur van mortieren, granaatwerpers
en anti-tankgeschut. Enorme, over
stelpende macht van vijandelijk
vuur".
En op de twaalfde:
„Vandaag trachtte de vijand onze
troepen in de sector van de Oude
Stad te vernietigen. De toestand was
ernstig. Doelen wisselden vele malen
van bezitter. Overweldigend artille
rievuur. Toen de avond viel, hadden
wy, dank zij onze tegenaanvallen, de
situatie in handen. Indien geen nieu
we voorraden munitie ter beschikking
gesteld worden, zal onze toestand
uitermate ernstig worden. Aan de
Sowjet-zijde duurt de rust voort.
Grote verliezen aan mensen. Grote
vernieling".
En op de dertiende:
„Bij de aanval van het Zuiden uit
op de Oude Stad maakte de vijand ge
bruik van een nieuw wapen: vuur uit
een kanonneerboot, die op de Weich-
sel verscheen. De troepen in de cen
trale sector waren, dank zij de voor
raden, die in de loop van de nacht
waren neergelaten, in staat een offen
sieve actie uit te voeren, die er op ge-
rich was enige der vijandelijke afde
lingen, die de Oude Stad aanvielen te
bindenDe vijand verloor vele
tanks en' artillerie materiaal. Strij
dend Warschau richt zich tot de held
haftige vliegers met woorden van
dankbaarheid en waardering. Wij bui
gen het hoofd voor de bemanningen,
die hun leven geofferd hebben".
Meedogenloze strijd
De Duitsers wierpen Goliath-tanks
met dynamiet geladen, in de strijd,
het zwaarste type geschut en lucht-
torpedo's. Vlak over de daken vlie
gend bombardeerde „de Luftwaffe"
huis na huis. Het leven in Warschau
verhuisde van het puin naar de kel
ders en de riolen. Augustus verstreek
onder meedogenloze strijd en Septem
ber begon. De vierde September zag
de vernieling van de electrische cen
trale en waterleiding. In het donker
ging de strijd verder, ondanks het
ontbreken van water en het groeiende
tekort aan voedsel. De toevoer uit
Italië die ten koste van ontzaggelijke
offers door Britse, Zuid-Afrikaan se
en Poolse vliegers naar Warschau
werd gebracht, kon zelfs niet voor
een klein gedeelte in de behoefte
voorzien.
Warschau vocht 63 lange dagen,
totdat haar straten gloeiende vlam
pijpen waren geworden in ravnnen
van puin; en haar parken en pleinen
waren herschapen in kerkhoven.
Warschau beefde van verschrikking
temidden van staal, bloed en puin...
Warschau vocht totdat ruim 200.000
Poolse mannen vrouwen en kinderen
het slachtoffer waren geworden van
oorlogsgeweld, van Duitse represail
les, besmettelijke ziekten, honger en
dorst.
En het moet met schaamte worden
geconstateerd, dat door het opzette
lijke dralen der Russen dit weergaloze
heldendom tot niets anders heeft ge
leid dan tot een vreselijk bloedbad en
vernietiging der stad. Want terwijl
dit alles geschiedde stond het Russi
sche leger onder bevel van generaal
Rokossowski (de huidige opperbevel
hebber van het Poolse leger) stil b|j
de voorsteden van Warscnau.
Laatste boodschap
Eén van de laatste radio-boodschap
pen afkomstig uit Warschau was de
volgende:
„Dit is de naakte waarheid. Wij
werden slechter behandeld dan Hit-
Iers satellieten, slechter dan Italië,
Roemenië, Finland. Moge God, Die
rechtvaardig is, oordelen over het
verschrikkelijke onrecht, dat de Pool
se natie heeft geleden en moge Hij
allen, die daaraan schuldig zijn, dien
overeenkomstig straffen.
Uw helden zijn de soldaten, wier
enige wapens tegen tanks, vliegtui
gen en kanonnen, hun revolvers en
met benzine gevulde flessen waren.
Uw helden zijn de vrouwen, die ge
wonden verpleegden en die onder he
vig vuur berichten overbrachten, die
in door bombardementen beschadigde
kelders eten kookten om kinderen en
volwassenen te voeden, die de ster
venden opbeurden en hun laatste
ogenblikken verzachten.
Uw helden zyn de kinderen, die rus
tig bleven spelen, temidden der ro
kende puinhopen. Het zyn de mensen
van Warschau.
Een volk, dat zulk een alzijdige hel
denmoed kan opbrengen, is onsterfe
lijk. Want door hun dood hebben zijn
strijders overwonnen en de levenden
zullen verder strijden, overwinnen en
opnieuw het bewijs leveren, dat Polen
leeft, wanneer de Polen leven.
B. STRENK.
BLIK IN DE HISTORIE (III)
SINT ANNA TER MUIDEN.
Aan de oude zeearm Sincfala, la
ter het Zwin genaamd, bloeide in de
12de eeuw de stad Brugge. By de
mond vonden de schepen een veilige
ankerplaats. Hier ontstond het dorp
Ter Mude, d.w.z. by de monding ge
legen. Het dorp nam toe in wel
vaart en kreeg in 1241 stadsrechten.
Later door Sluis overvleugeld en door
Geef
Uw haar
de schittering
van een
hrillant
GEI verspreidt zich over het
hoor In ontelbore microsco
pisch kleine deeltjes, welke
een groot straalbrekend ver
mogen bezitten. Tussen deze
deeltjes speelt het licht als
tussen de vele facetten van
een brillont. Uw haar schittert
de ganse dag. En de ganse
dog zit hef correct en luchtig.
Verzorg l)w hoor met
een kleine hoeveelheid
GEI en binnen twee
minuten heeft het de
rijke schittering von een
brillont.
WEDIJVER
De competitie van het hogere
voetbal van de K.N.V.B.
startte ondag. De N.B.V.B. be
gint dit week-end met de af
werking van het programma.
Het zal ieder duidelijk zijn, dat
dit siezoen niet alleen door de
clubs onderling om de beste
plaatsen wordt gestreden,
maar dat ook de beide competi
ties onderling wedijveren. En
met name om de gunst van de
voetballiefhebbers achter de
witte lijnen. Welke wedstrijden
trekken het meeste publiek en
welke clubs komen daardoor
aan goede recettes? KNVB of
NBVB? Daar gaat het om. Bei
de bonden zetten het publiek
thans betaalde spelers voor. In
dit opzicht heeft de NBVB niets
meer op de KNVB voor. Voor
namelijk, omdat dé KNVB-
clubs zelf de vergoedingen mo
gen vaststellen en indien zij dit
willen en kunnen hun spe
lers meer mogen bieden, dan
deze by de NBVB kunnen ver
diénen. Zodoende zijn er twee
competities aan de gang, die
sterk op elkaar lijken. Want
het is thans voor de KNVB-
clubs mogelijk geworden de be
taalde voetballers dezelfde trai
ning te laten volgen als de ge-
contracteerden bij de NBVB.
SPOELING DUN
Om die reden is dan ook niet
aan te nemen, dat in de NBVB-
competitie beter spel vertoond
zal worden dan in de KNVB-
competitie. Uiteraard heeft de
NBVB momenteel dit voordeel,
dat zy een nieuwtje brengt met
spelers van naam in het veld.
Het publiek is immer verzot op
nouveaut&s. De eerste NBVB-
wedstrijden trokken dan ook
vrij grote belangstelling. Maar
de algemene indruk, die men er
van kreeg, was niet, dat zij op
zulk een bijzonder hoog peu
stonden. En dat is logisch, om
dat een gloednieuw semi-pro-
fessionalisme onmogelijk thans
reeds verbeterde resultaten
kan afwerpen. Alles heeft tijd
nodig, ook dit proces, wij be
doelen deze twee processen.
Het publiek heeft nu keus uit
meer wedstrijden dan voorheen,
m.a.w. de spoeling de recet
tes zal gemiddeld dunner
worden. Want het lijkt niet mo
gelijk, dat dit voetbal plotseling
vele duizenden meer naar de
velden zal trekken.
WIE WINT?
Het wordt dan ook een har
de stryd tussen de beide boli
den. En icaar nu maar het eerst
beter voetbal wordt vertoond,
daar stroomt de massa heen.
Wie zal het zijn Het antwoord
moet door de spelers worden
gegeven; zij zullen dus in de
dubbele betekenis van 't woord
de centen voor hun clubs én
voor zichzelf moeten verdie
nen. Niettemin is dit alles vol
strekt onnodig. Want xcaarom
zou men eigenlijk de NBVB
ü- SPORT
kaleidoscoop
handhaven? Het behoeft geen
betoog, dat ons land te klein
is voor twee competities van
hetzelfde kaliber. De harde
stryd, die thans begonnen is,
zal onherroepelijk een groot
aantal slachtoffers eisen. Vori
ge week is er overleg geweest
tussen vertegenwoordigers van
beide bonden. Volgens de be
richten wierp een en ander geen
resultaat af. Hopelijk zal men
het van beide zijae by deze ene
poging niet laten. Zowel KNVB
als BNVB hebben er het groot
ste belang bij, dat een of ander
compromis wordt gevonden,
hoe dit ook luiden mag. Als men
er het dun worden van de spoe
ling maar mee voorkomt!
VERSCHIL MAKEN
In het blad Handbal", offi
cieel orgaan van het Neder
lands Handbal Verbondkomt
een interessant artikel voor on
der de kop „Wat doet het NHV
als voetbalclubs spelers gaan
betalen
In dit artikel wordt betoogd,
dat de eerste klassers in de
KNVB, die vergoedingen toe.
kennen, tóch recht hebben op
het gebruiken van sportacco-
modaties, die door of met steun
van de overheid zijn tot stand
gekomen. Het artikel stelt ech
ter wel de vraag of de zuiver-
amateuristische organisaties
even veel sullen moeten beta
len als bedoelde categorie voet
balverenigingen. ,jDe vraag
stellen is haar beantxooorden'"',
aldus de schrijver. ,Hn dat ant
woord kan geen ander zijn dan
dit, dat de amateuristische
sportorganisaties daar zeker
recht op hebben en dat de sub
sidieverlening aan de actieve
recreatie uit de algemene be-
lastingpot haar grondslagen
zou verliezen als dit verschil
niet zou worden gemaakt."
ZWIJGEND N.O.C.
Verder vraagt de schrijver
van dit artikel zich af op wel
ke wijze in deze kwestie het
mes moet worden gezet. Hij
geeft daarop ook direct een ant
woord, door te zeggen, dat het
Nederlands Olympisch Comité
terzake de aangewezen instan
tie is. „Maar het NOC zwijgt in
deze voor de Nederlandse sport-
bexceging zo belangrijke weken.
Voor de insiders geen verras
sing. Het NOC is bereid boze
gezichten te trekken tegen de
overheid, het heeft er geen be-
zxeaar tegen dreigend de vin-
ger op te heffen tegen een be
paalde kleine sportorganisatie,
maar in deze hoxidt het zich
angstvallig afzijdig. En het laat
zich aanzien, dat het niet is te
verxvachten, dat hierin alsnog
initiatief zal worden getoond
door die instantie, wélke daar
voor krachtens haar naam,
haar idealen, haar noblesse
obliae, het enige aangewezen
orgaan behoorae te zijn", aldus
het artikel in Handbal". Het
dunkt ons, dat een en ander
volkomen voor zichzelf spreekt,
zodat verder commentaar over
bodig mag worden geacht!
-Een uitzonderlijk vrouwenleven"
Honderd jaar geleden zette
Engelse vrouw voet aan land In
Turkye, om er de verpleging te g?
organiseren van het door ziekte s
en ontberingen vernietigde Engelse
expeditieleger op de Krim.
Zy werd een nationale heldin, een
gestalte, die wereldfaam verwierf.
De legende maakte haar al tydens
haar leven tot de Vrouw met de
Lamp, de aanbeden Engel der
Soldaten. Dat ls het, wat ook u
van haar weet. Maar zy wé» niet ji
de lieve barmhartige vrouw uit
het sprookje. ZE WAS VEEL
GROTER. Staalhard, onverzette- |s
lijk. Een vrouwelijke tiran, die
omwille van haar idealen haar j>
trouwste medewerkers genadeloos L.
de dood Indreef.
Wilt u haar werkelijke leven Ieren
kennen en al haar onsterfelijke
grootheid, leest dan in LIBELLE
de ryk geïllustreerde vervolg-serie,
aan haar wére gestalte gewyd.
staalhard, onverzettelijk
In het nummer van 18 September
verschijnt de eerste aflevering,
tegelijk met de schokkende re
portage: De wereld heeft honger.
ZONDAG 12 SEPTEMBER
HILVERSUM I. 402 m. 74# ke/S. 8.00 VARA
12.00 AVRO. 17.00 VARA. 18.30 VPRO.
19.00 IKOR. 20.00—24.00 VARA.
VARA: 8.00 Nws„ weerber., postduiven-
ber. en gram. 8.20 Gram. 8.45 „Langs on
gebaande wegen", caus. 9.00 Sportmeded.
en postduivenber. 9.05 Muzikale caus. met
gram. 9.45 „Geestelijk leven", caus. 10.00
Gram. 10.30 Met en zonder omslag. 11.00
Promenade-ork. AVRO: 12.00 Sportspiegel
en postduivenber. 12.05 Mil. ork. 12.35
„Even afrekenen. Heren I" 12.45 Lichte
muz. 13.00 Nws. 13.05 Meded. of gram.
13.10 De AVRO-Fotowedstr. 13.20 Verz.
progr. v. d. mil. 14.00 Boekbespr. 15.00
Omr. Kamerork. 15.45 Toneelbeschouwing.
18.00 Dansmuz. 18.30 Sportrevue. VARA:
17.00 Instr. sext. 17.30 Voor de kinderen.
17.50 Sportjourn. 18.15 Nws. en sportuitsl.
VPRO: 18.30 Korte Kerkdienst. IKOR:
19.00 Voor de kindieren. 19.35 Voorür.
AVRO: 20.00 Nws. 20.05 Lichte muz. 2050
Meded. 20.55 Gram. 21.10 „Sêvres-tante-
tje", hoorsp. 21.30 Metropol'e Ork. 22.00
Act. 22.10 Gram. 2255 Pianotrio. 22.55
Schaakolympiade 1954. 23.00 Nws. 23,15
24.00 Gram.
HILVERSUM H. 298 m. 1007 kc/s. 8.00
KRO. 9.30 NCRV. 12J5 KRO. 17.00 IKOR.
19.00 NVBV. 19.45—24.00 KRO.
KRO: 8.00 Nws. 8.15 Gram. 855 Plech
tige Hoogmis. NCRV: 950 Nws. en wa-
terst. 9.45 Orgelconc. 10.00 Geref. kerk
dienst. 1150 Gram. KRO: 12.15 Gram. 1250
Apologie. 12.40 Gram. 12.55 Zonnewijzer.
13.00 Nws. en kath. nws. 13.10 Lunch-
conc. 13.40 Boekbespr. 1355 Gram. 14.00
Voor de jeugd. 14.30 Zang en piano. 14.55
„Kansen voor kunstschilders", caus. 15.00
Gram. 15.10 Omr. ork. en sol. 16.10 Katho
liek Thuisfront Overal! 18.15 Sportrep.
16.30 Vespers. IKOR: 17.00 Oecumenische
Jeugddienst. 18.00 Zangdlenst. NCRV: 19.00
Kerkelijk nws. 19.05 Gram. 1950 „Weg en
werk der Kerkhervormers", caus. KRO:
19.45 Nws. 20.00 Gram. 2055 De gewone
man. 2050 Promenade ork. en sol. 21.15
Strijk-octet, 2150 „Geschichten aus dem
Wienerwald". muzikaal klankb. 22.30 Act.
22.45 Avondgebed en liturg kal. 23.00 Nws.
23.15—24.00 Gram.
MAANDAG 13 SEPTEMBER
HILVERSUM L 402 m. 74# kc/s. 7.00 VA
RA. 10.00 VPRO. 1050—24.00 VARA.
VARA: 7.00 Nws. 7.13 Gram. 8.00 Nws.
8.18 Gram. 8.35 Lichte muz. 9.00 Gym. v.
d. vrouw. 9.10 Gram. 9.35 Waterst. 9.40
Gram. VPRO: 10.00 Voor de oude dag.
10.05 Morgenwijding. VARA: 1050 Piano
recital. 10.40 Voor de zieken. 1155 Gram.
11.40 Voordr. 12.00 Orgelspel. 1250 Land
en tuinb. meded. 12.33 Voor het platte
land. 12 38 Gram. 1350 Nws. 13.15 Voor de
middenstand. 1350 Gram. 14.00 Voor de
vrouw. 14.15 Mezzo-sopr. en piano. 1455
Gram. 15.00 Zestig minuten voor boven
de zestig. 16.00 Gram. 16.45 Voor de jeugd.
17J5 Gram. 1750 Pianoduo. 1750 UiL
het zich verleggen van het vaarwa
ter kwam de stad tot verval.
De kerk met haar massale toren
was gewyd aan Sint Anna, de moe
der van O.L.V. Maria. Ter onder
scheiding van andere steden, die ook
Mude or Muiden heetten, werd de
stad naar de kerkheilige genoemd en
kreeg zij de naam van Sint Anna ter
Muiaen. In de volksmond spreekt
men van St. Anne.
Het anker in het oude stads-, la
ter gemeentewapen, wijst op de vroe
gere scheepvaart. In 1880 werd de
gemeente by Sluis gevoegd.
NIEUW VLIET.
De naam duidt reeds aan. dat het
dorp van jongere datum is, al zyn
de polders van de heerlykheld vaak
overstroomd. Het Zwarte Gat drong
van uit zee, steeds smaller worden
de, ver het land in. Het oude don>
met een kapel lag in de St. Janspol-
der ongeveer een half uur van het
tegenwoordige dorp. Hier staan nog
een paar huizen, de Kapelle ge-
door B. J. DE ME1J.
J
noemd. Daar 't kerkje gewyd was
aan St. Petrus of Pieter, heette het
dorpje ook Sint Pieter, welke bena
ming in de volksmond overging op
het tegenwoordige dorp, al zegt men
Sin te Pier. Dit was ontstaan, nadat
in 1659 een Hervormde kerk was ge
sticht aan de brede straat van af de
St. Baafdyk dwars door de St. An-
napolder naar de Mettenyepolder. Het
dorp kreeg de naam van Nieuwvliet,
zoals van ouds de heerlijkheid heette.
OOSTBURG.
De stichting van de burcht, waar
aan de plaats haar naam ontleent,
verliest zich in de nacht der eeuwen.
Het is zelfs niet meer te zeggen,
waar het kasteel gestaan moet heb
ben. Men zou dit waarschijnlijk moe
ten zoeken in de omgeving van de
straat „De oude Stad." Vooral door
de herbouw na de oorlog heeft Oost
burg een metamorphose ondergaan,
zodat b.v. de oude markt met een
deel der daarop uitkomende straten
geheel verdwenen is.
De burcht lag ten Oosten van een
vaarwater, dat uit het Noorden ko
mende, zich bij Oostburg verenigde
met de Elmare, later de Passageule
vormende, waarvan het Grote Gat
nog een overblyfsel is. Daarna liep
het water Westwaarts naar het Zwin
en de zee.
Toen Eligius in 't begin der 7de
eeuw in Vlaanderen predikte, leerde
hy ook te Oostburg, een bewijs dat
de stad op hoge ouderdom kan bogen.
In de 10de eeuw is er sprake van
Castrum Osborch ('t kasteel Oost
burg). De plaatsen, wier naam ein
digen op burg, hebben een burcht in
hun wapen. Al die burchten hebben
ongeveer dezelfde eenvoudige vorm.
Die van Oostburg is geheel anders.
Mede door zijn twee hangtorens is
zy meer samengesteld en daardoor
sieriyker.
RETRANCHEMENT.
Nadat Prins Mauri ts in 1604 het
sterke Sluis en de gehele streek, voor
zover deze nog boven 't zeewater uit
stak, had veroverd, achtte hy het
nodig, dat tegenover Sluis aan de
andere zyde van het Zwin op het
eiland van Kadzand enige schansen
werden opgeworpen tot betere verde
diging van de ingang van het Zwin.
Spoedig werd daar een retranche-
ment of verschansing opgeworpen,
later gedekt door sterke gebastion-
neerde vierhoeken met diepe grach
ten.
De verschansing wordt op oude
kaarten genoemd net retranchement
van Cadzand, ook wel verkort Cad-
zandria.
Voor de militaire bezetting, waar
onder velen met vrouw en kinderen,
werd een houten kerkje gebouwd. De
predikanten van Kadzand. Sluis en
St. Anna ter Muiden kwamen er om
beurten preken. De bewoners van 't
gehucht Ter Hofstede en uit de aan
grenzende polders kwamen er ook ter
kerk. Toen later ook veel particulie
ren zich er hadden gevestigd, werd
in 1631 een kerkeiyke gemeente ge
vormd. In 1654 werd de tegenwoor
dige kerk gebouwd.
(Slot volgt).
comm. 18.00 Nws. en comm. 1850 Gram.
18.45 „Het volle pond", caus. 19.00 Orgel
spel. 1950 „Zestig jaar vegetarisme in
Nederland", lezing. 19.45 Regeringsultz.:
Landbouwrubr. 20.00 Nws. 2095 Gevar.
muz. 2050 Gram. 2195 „De weg omhoog",
caus. 21.20 OrkestenmozaOc. 21.40 „Een
zwanenzang", hoorsp. 22.00 Radio Phil-
harm. ork. 2255 Schaakolympiade 1954.
2390 Nws. 23.15 Gram. 23.49—24.00 Idem.
HILVERSUM II. 298 m. 1007 kc/s. 7.00—
24.00 NCRV.
NCRV: 7.00 Nws. 7.10 Gram. 7.15 Gym.
750 Gewijde muz. 7.45 Een woord voor
de dag. 8.00 Nws. en weerber. 8.15 Sport
uitsl. 850 Gram. 850 Tot Uw dienst. 8.35
Gram. 9.00 Voor de zieken. 950 Voor de
vrouw. 9.35 Gram. 1050 Morgendienst.
11.00 Gram. 11.30 Idem. 1255 Voor boer
en tuinder. 12.30 Land- en tuinb. meded.
1553 Gram. 1259 Klokgelui. 13.00 Nws.
13.15 Metropole ork. 13.47 Gram. 14.05
Schoolradio. 1450 Gram. 14.45 Voor de
vrouw. 15L15 Gram. 18.00 Bijbellering.
16.30 Semi-klasse muz. 17.00 Voor de kleu
ter». 17.15 Gevar. muz. 17.45 Regerings
ultz.: Mr. A. Croin: Nederland en de We
reld: .Nederland en de Unie van Zuld-
Afrika". 18.00 Gemengd koor en sol. 1850
Sport. 18.30 Orgelconc. 19.00 Nws. en weer
ber. 19.10 Gram. 19.30 „Volk en Staat",
caus. 19.45 Gram. 20.00 Radiokrant. 2050
Lichte muz. 20.45 „Het Mannetje" hoorsp.
2L35 Viool en plano. 2155 „Vergeten,
maar nog niet verloren", klankb. 22.15
Gram. 22.35 Idem. 22.45 Avondoverden
king. 23.00 Nws. en SOS-ber. 23.15—24X0
Gram.