Puzzle-rabriek
Reeks van ontdekkingen in de
paddenstoelen wereld
JIMMY BROWN bij de Recherche
Het poppenhuis
ZATERDAG 11 SEPTEMBER 1954 PROVIN CI ALE ZEEUWSE COURANT
DU1VELSEIEREN EN FOPZWAMMEN
Kinderen der duisternis"
in het herfstbos
Droge zomers zijn In de regel niet gunstig voor het ontwikkelen van
paddestoelen. Koude natte zomers evenmin. De meeste van deze „kin
deren der duisternis", zoals men ze wei eens noemt, verlangen een
„broeikas"teniperatwirtje. Een natte zomer met enkele hete dagen kan
de paddestoelen reeds vroegtijdig uit de bodem oproepen en het is mo
gelijk, dat zich daaronder soorten bevinden, die onder andere omstandig
heden op zich laten wachten of zelfs in 't geheel niet verschijnen.
Geheel in styi van onze herfstachtige zomer werd een tochtje naar
Hulst ondernomen, waar enkele bosachtige terrelntjes reeds eerder ver
rassingen opleverden.
De weg er heen staat in het teken van de oogst. Een droge dag, over
al zijn de landlieden bezig daarvan te profiteren. De bermen en sloot
kanten staan nog onder de Invloed van de maaier, in het korte gras ont
breken vele planten, die anders de Zeeuüvsvlaamse wegen zo interessant
maken.
Zo is tot Hulst toe niets opmer
kenswaardigs genoteerd en het eer
ste, dat tot noteren noopt is nog te
leurstellend. Het bosterrein blijkt al
weer ingekrompen en de eerste stap
pen binnen het resterende deel zijn
ook bepaald ontmoedigend. We heb
ben ons tevreden te stellen met het
begroeten van oude bekenden, wat
op zichzelf toch wel prettig kan zijn.
Als vorige jaren blijkt de Fopzwam
weer in een flink aantal aanwezig.
Dat foppen bestaat hierin, dat deze
zwam allerlei gedaanten kan aanne
men, sterk kan vergroeien, veel vocht
kan opnemen, waardoor h\j bij nat
weer een heel andere kleur heeft,
dan wanneer de droogte met het
vocht ook de kleur doet vervliegen.
Kent men die fopzwam echter dooi
en door, dan is hij heel gemakkelijk
te herkennen, want er staan meestal
vele exemplaren bijeen, vooral op
bladlagen en dan geeft die variatie
in vorm en kleur direct een houvast
voor het vaststellen van de naam.
Hoe verder we het bos indringen,
hoe meer fopzwammen we zien, dit
maal in hun diepbruine of ook wel
diepvlolette kleuren, want vocht is
er genoeg aanwezig. Die diepvlolette
variëteit, een van do allermooiste
zwammen, heeft om het onzegbaar
fraaie van zijn kleur de naam Amo-
thystzwam ontvangen, waarmee hjj
onder de edelstenen van onze padde
stoelen wordt gerangschikt. Laat
door BAREND ZWERFMANS.
bit
ff siM" 2 r -
hem echter twee dagen uitdrogen en
heel die diepe tintenschat is ver.
dwenen.
Al heel gauw vinden we een stink
zwam, zo een die uit een slljmigc wit
te bal ontstaat, die op een ei lijkt. Zo'n
„ei" in een bos gevonden, waaruit
geen vogel, maar een paddestoel ont
staat, die bovendien stinkt en be-
stormd wordt door allerlei aasvlie
gen, kreeg de naam duivelsei en dat
is begrijpelijk.
Ontdekking
Daar is dan toch een fraai padde-
stoeltje, dat wij zelf niet in Zeeland
aantroffen. Het is de slanke trechter-
zwam. De zwam is doorzichtig. B\j
de meeste paddestoelen is het cen
trum het hoogste punt van de hoed,
maar de trecnterzwam doet het an
ders. Deze paddestoelen gelijken veel
op een ouderwets borrelglaasje, met
schuin ópstaande rand, maar dan
zonder het vlakke voetje.
Deze vondst vormt de inleiding tot
een reeks aardige ontdekkingen.
Vooral onder de boleten, dat zijn
de paddestoelen, die meest dikke ste
len en dik vlees bezitten, terwijl de
sporen niet ontstaan op plaatjes,
maar in diepe poriën onder de hoed,
vooral onder deze vinden we enkele
onbekende naast de kastanjeboleet,
de prachtboleet en de rosse berken-
boleet.
Voor vele van deze boleten zijn we
reeds te laat. Ze zijn aangetast door
schimmels en andere ziekten, die er
vieze onooglijke resten van hebben
nagelaten.
Russula's zijn er ook al, de braak-
russula, die onpasselijkheid teweeg
brengt en de grofplaatrussula, die bij
het afsterven pikzwart wordt. Van dè
melkzwammen, die bij aanraken
melkdruppels uit de plaatjes stuwen
vinden we nog maar één soort, de
rode melkzwam. Over het algemeen
is het soortenaantal dus beperkt tc
noemen.
Do aardigste verrassing levert
een inspectie van het terrein van
waar we het bosje binnendron
gen. We zijn er bepaald reeds
voorby gelopen. Dit is noch dom,
noch kortzichtig. Do kleur van
het aardige bosproduot is zuiver
een aardkleur, zodat de vorm af
moet steken tegen een verdord
lichtblad om liet als een padde
stoel te herkennen. Ook deze
paddestoel is een eerste vondst
op onze Zeeuwse tochtjes en
uitermate welkom.
Het kommetje op het steeltje, dat
naam kreeg: Gesteelde beker-
zwam, ziet er uit als een stukje fijn
bestoven gummi. De sporen vormen
zich hier noch op plaatjes, noch in
fijne poriën, maar op een vlies, dat
de binnenzijde van het kommetje be
kleedt. Kleine temperatuursverande
ringen (de beroering door de mense
lijke adem bijvoorbeeld), doen de spo
ren als wolkjes opstuiven. Moet men
er soms enige moeite voor doen om
dit te zien te krijgen, dit paddestoel-
je demonstreert net stuiven onge
vraagd tijdens het plukken. Tegen de
donkere achtergrond van de bosbo-
dem tekent zich het voortplantings-
stof heel duidelijk af.
Al deze belevenissen hebben de
geest zo bezig gehouden, dat de be
schikbare tijd is omgevlogen. Als we
nog één poging wagen om een vroe-
gor geconstateerde zeldzame vondst
i hervinden, wordt ons zooken wreed
onderbroken door het verschijnen van
een dienaar des gerechts, die zich
zeer ongerust toont over ons onbe
voegd betreden (overigens ongewe
ten) van verboden terrein.
Het doet heel aangenaam aan te
bemerken dat niet alle ambtenaren
bureaucratisch optreden. Als de
noodzakeliike uitlee- van de aanwe
zigheid in het bosje is verstrekt, ont
popt de Ijverige agent zich in een be
langstellend persoon, die gaarne in
lichtingen geeft, waar de vereiste
permissie is te bekomen en die zelfs
mooie plekjos weet aan te wijzen.
Hoewel de bewolking de zomerdag
te snel in een herfstavond verandert,
kan de tocht droog worden volbracht.
Zal het eind van Augustus nog en
kele echte zomerdagen brengen Het
zou èn voor ons èn voor de padde
stoelen van groot belang zijn. Laten
we proberen te durven er op te blij
ven hopen.
f. 1.25 per
grote gezinsflacon
natuurlijke glans
De opgave van bovenstaande puzzle
luidt:
Horizontaal1 voorwerp van veraf
goding, 5 byna, 10 gelijk, 12 vrouws
persoon, 13 blad papier, 14 bergrand,
16 munt, 17 bijwoord, 18 meneer
(Sp.), 20 voorzetsel, 21 muziekstuk,
5o. Jimmy legde met i
i gebai
iebet 1
gehoopt had. Miebet had hem ge-
zega, aai zy. toen a(j zélf griep had gehad, géén Weg
Hoest-tabletten had gebruikt. Wel later. Zij had het
buisje met nog een een stuk of zes van die hoesttablet-
ten in het kamertje van Jackie gevonden en omdat zij
het „zonde" vond deze dingen weg te gooien, had zij ze
zelf opgezogen. Alle zes. ja, dat wist ze héél zeker....
Jimmy had Miebet op het hart gedrukt hier met nie
mand over te spreken en toen had hij tegen commissa
ris Pakaan gezegd: „Meneer de commissaris, ik weet het
niet zeker, maar ik gelóóf, dat ik een begin van een
spoor heb". Hij had de oommissaris daarna deelgenoot
gemaakt van zijn veronderstelling, dat het deze hoestta-
bletten waren die de snoepziekte In Wilgenwolde had
den ontketend en nog gaande hielden. De commissaris
luisterde aandachtig toe. „Dan zouden die dingen dus
onder de mensen gebracht worden om de banketbakkers
en alle andere snoepwinkels er de voordelen van te ia-
ten plukken", zei hij tenslotte. Jimmy knikte. „Dnt wil
zeggen", zei hij, Meneer Dikkerdeeg heeft de laatste
tijd nagenoeg alle banketbakkerijen opgekocht en als u
het m ij vraagt, zit dit heerschap er achter". „Ik kan dit
laatste bijna niet geloven. Brown", antwoordde de com
missaris. „Dirk Dikkerdeeg is een handig zakenman, een
vrij goede banketbakker, maar hij is zeker geen mis
dadiger. Neen, daarvoor staat hij veel te goed be-
22 boom, 24 uithangbord, 27 vogel, 29
voornaam, 30 voorspoed, 32 telwoord,
33 grillig, 35 munt, 36 zeden, 37 per
adres, 38 werktuig, 39 kledingstuk,
40 afkeuren, 41 kledingstukken, 42
lang, 43 haardracht, 44 verslagen, 46
bergruimte, 47 noot, 49 wijze, 51 mo
tormerk, 52 transport mij., 54 ondiep
te, 55 span, 56 rivier, 58 specerij, 59
grensgebied van Himalaya, 60 kleur
ling.
Verticaal: 1 vruchteloos, 2 voorzet
sel, 3 achting, 4 voegwoord, 6 jon
gensnaam, 7 gier, 8 vlek, 9 ook, 11
speer, 14 overvloed, 15 onderwijs, 18
ontspanning-, 19 noot, 21 niet geslo
ten, "23 opschik, 25 bloedvat. 26 man,
28 kleine baas, 30 draad van vlas, 31
bevrijd, 33 deel van de melk, 34 in
hetzelfde land geboren, 36 getemd,
37 gemene vent, 38 getroffen, 39 eni-
?e tijd, 40 linker (afk.), 41 spelonk,
2 zoogdier: 43 kwetsuur, 45 deel van
de bijbel, 46 verrichting, 48 rivier, 50
militair onderdeel, 51 orgelmuziek,
IH -Fr.), 55 vallei, f"
luropese staat.
De oplossing van onze vorige puzzle
luidt:
Horizontaal: 1 lork, 5 rob, 9 telg,
11 ore, 13 e.v., 15 meerkoet, 18 rea.,
20 Fik, 21 N.N.W.. 22 grif, 25 si,
26 Adèle, 28 par., 30 d.i., 31 alikruik,
33 ënk., 34 moiré, 35 re, 38 snel, 39
ega, 41 nog, 43 ene, 44 negenoog, 47
en, 48 lis, 49 melk, 51 opa, 52 soms.
Verticaal: 2. O.T., 3 rem, 4 klef, 6
ook, 7 bron, 8 vergaderen, 10 geit, 12
ééns, 14 Verdi, 16 r.k., 17 twinkelend,
19 die, 23 flank, 24 karos, 27 elk, 28
p. km-, 29 ruïne, 32 Irene, 36 egel, 37
toom, 40 agio, 41 N.N., 42 Goes, 45
esp, 46 g.l.o. 50 k.m.
53 politieke party (Fr.), 5S*vallei, 57
onder anderen, 58 Eui
Ik heb een poppenhuisje
gekregen van mijn pa.
Hij heeft het zelf ge-
maakt haov!
En niemand doet dat na.
Het heeft èeh eigen voor-
[deur
met bel en brievenbus.
Daarachter komt een
[lange gang,
gezellig en heel knus.
Er is een echte loper,
een kapstok en een bank.
Een spiegel met een
[lampje,
een trapje oh, zo slank.
Daarnaast de grote ka-
geheel gei
Met tafels, stoelen,
[kasten,
van hout, mooi bruin
[gekleurd.
Een klok staat op de
[sohoorsteen,
de wijzers draaien rond.
Het is een klein horloge,
dat papa laatst eens
[vond.
En ook de schilderijen
zijn van de hand van Pa.
Zelfs in de kleine tafel
zit nog een kleine la.
Van klei maakte pa
[bordjes
met bloemetjes er op.
En in de kleine leunstoel,
daar zit een mooie pop.
De kast staat vol servie-
[zen,
het vloerkleed is ge-
f haakt
De radio speelt echt,
[daar is
een speeldoos in ge-
[maakt.
De slaapkamer is mooi
[beplakt
met keurig net behang.
Er staat een snoezig
[bedje ln
(tien centimeter lang).
En ook een leuke
[linnenkast
met spiegel aan de kant
De kast is helemaal ge-
[vuld
met linnen, allerhand.
Een matje op het vloer
tje,
een tafeltje, een stoel.
Als je die kamer ziet,
krijg je
een slaperig gevoel.
En achter in'mijn pop-
[penhuis,
daar is het mooiste wel.
Je kunt het niet gelo-
[ven
als lk het je vertel.
Een keukentje, met dl
[er in,
om maar eens wat te
[noemen:
Een pracht fornuis,
[glanzend en mooi,
je hoort de oven zoemen.
Een koffiemolen en een
[stel
van alle maten pannen.
Een keukenkast vol
[eetgerei,
vol potten en vol kannen.
De kraan loopt echt,
[draai er maar aan.
En oók het licht kan
[branden.
En kijk dit kleine
[krukje eens,
pak het eens in je
[handen.
Het is twee centimeter
[hoog,
het tafeltje is vier.
Er ligt zeil in mijn
[keukentje
en echt hoor, kijk
[maar bier.
Er is ook nog een
[badkamer,
het badje kan je vullen.
Je ziet, het is een
[heerlijk huis,
vol allerhande spullen.
Nu, heb je ooit zoiets
[gezien
Is dót niet knap van pa
Ik heb de allerknapste
[pa,
want memand doet dit
[na.
RA RA WAT IS DAT?
Weten jullie het ant
woord op de volgende
zeven vragen Schrijf
deze dan onder elkaar
op en onderstreep de
eerste letters, want deze
vormen tezamen een
woord.
Dit woord is het ver
schil tussen drie weken
aan dagen, en je hand
zonder je duim. Ra ra
wat is dat???
1. Het vliegt in de
lucht, maar het heeft
geen motor. Ra-ra wat is
2. Het is een dikke
soep die je 's winters
eet. Ra-ra hoe heet die
soep?
3. Iemand die hier on
bekend (vreemd) is noe
men we een?
4. Op school is het de
laagste klas en in de
trein de duurste. Ra-ra
welke klas is dat?
5. Met deze balk bouw
je geen huizen, maar
schrijf je muziek. Wat
is dat voor een balk?
6. Ra ra hoe heet het
electrische vervoermid
del in de stad?
7. Een roodhuid die
zich met veren tooit. Ra
ra hoe heet die man?
8. Er loopt een denk
beeldige lijn rond de aar
de. Je ziet 'm niet, maar
hij is er wel. Hoe heet
die lijn?
9. Ra ra welke machi
ne gebruikt je moeder
als je kleren kapot zijn?
Oplossing: 21-4 s 17.
Z weefvliegtuig
E rwtensoep
V reemdeling
E erste klas
N otenbalk
T ram
indiaan
E venaar
N aaimachlne.
DIE MOGEN HET WEL
Jongens en meisjes,
vóórdat ik jullie ga uit
leggen wat voor een
leuk spel dit is, moet ik
e nodig zeggen dat het
lelemaal niet netjes is
om je tong uit te steken.
maarvoor deze éne
keer mogen de jongen
en het meisie dat ik ge
tekend heb, net wel, om
datze maar van pa
pier zijn. Vind
'lijk om het
je het
tweetal
moeilijk
na te tekenen? Wel,
trek dan met een pot
lood dunne lijntjes over
de tekening heen vanaf
de streepjes die langs de
kant staan. Je krijgt dan
ruitjes op de tekening te
staan en die kunnen je
het tekenen veel mak
kelijker maken. Je moet
dan ook op je tekenpa-
_i._j._- ru-jtjes
tier deze
;en. Hoe grott
ruiten maakt hoe groter
oter
trek
je
's Avonds vond ons klei
ne Muisje by de deur de
(nieuwe krant
,yHa", riep ze, „die ga ik
lezen, wat is er zo aan de
(handt"
,2o, een kleine muis ge
boren, en het weer is
(morgen goed.
En de rechter heeft een
kater voor zijn slecht ge-
(drag beboet!"
En ze bladerde de krant
door en ze las van alles
wat.
Tot ze plotseling de nieu
we kinderkrant gevonden
(had.
Miesje zag haar eigen
plaatjes, las haar eigen
avontuur
En hoe verder ze ging le
zen des te meer kwam ze
vol vuur.
En tenslotte moest ze
lachen. Oh, wat had die
(Mies een schik!.'
a-ha-ha", riep ze vol
Vreugde„Wat een leuke
(Muis ben ik.'!"
de tekening wordt.
Op de met een stip
pellijn aangegeven plaat
sen maak jo nu met een
scherp mes een inker
ving. Ook de twee mond
jes snijd je met het mes
open, zodat later de ton
getjes er doorheen kun
nen.
Nu gaan we de strook
maken, óók van teken
papier. Je ziet dit is niet
moeilijk. Je moet er al
leen goed om denken
dat de plaatsen van de
ogen en de tongetjes
precies op de juiste
hoogte komen, anders
zou de strook niet in de
tekening passen.
Je kunt de tekening
natuurlijk mooi kleuren.
Misschien is het beter
geen voorbeelden te ge
ven. Maak er naar eigen
inzicht maar iets moois
van. De tongetjes wor
den in ieder geval rood
en de ogen blauw. De
bedoeling van dit werkje
begrijpen jullie natuur
lijk al. De strook wordt
door de tweo spleetjes
ln de tekening gehaald,
de tongetjes gaan dan
precies door de mondjes,
en door de strook dan te
verschuiven gaan de
ogen en de tongen heen
en weer. Een kostelijk
gezicht!
Jullie zullen er vast
véél plezier van beleven.
