D Zakkenrollers hebben „gevoel in hun vingertoppen Geen dasje, geen jasje? Dan op Malta geen maaltijd! C ITALIAANSE BANDIET LIET ZICH INTERVIEWEN DUITS ECONOMISCH WONDER NAAR MODERNISERING VAN DE BURGERLIJKE STAND DONDERDAG 9 SEPTEMBER 1954 PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT 7 PER EOS NAAR DE ZUIDERZON (IV) Wij worden een ervaring rijker Een Snackbar brengt uitkomst Een eiland, dat historie maakte Bijna duizend mensen per km2. De baai waar Paulus schipbreuk leed en een schilderij van Lucas Wij spelen „Orakel" in een prae-historische tempel de hoofdstad Valetta. 26 Augustus aan boord dis. „Eos". Op weg naar Egypte. Vergeet één ding niet! waarschuwde kapitein Van der Leest, toen wij gereed stonden om in een sierlijke Maltezer gondel op Malta aan wal te gaan. Als u smakelijk wilt eten, doe dan een dasje om en trek een jasje aan, geen behoorlyke zaak laat u toe zonder deze attribu tenOp dit historisch ogenblik waren wy gekleed in een sportief open overhemd en een shortje, di enige kledij, die bij Malta's wolkeloze hemel scheen te passen. De kapitein griezelde. Onmogelyk! riep hij uit, U zult sterven van honger.... Wij slopen bedremmeld naar onze hut terug en verwisselden het shortje voor een lange pantalon. Om onze warme schouders gleed een warmer jasje. Lang hielden wij aarzelend een dasje tussen onze vingers, maar toen wij door de patrijspoort de spiegelgladde zee zagen, de blakerende zonneschijn, mompelden wy: Nonsens, het is 1954 en geen 1890 Het dasje verdween, het overhemd bleef open. En van de weeromstuit, verzuimde ook de kapitein, die ons zou vergezellen, een dasje om te doen. Diep heeft het ons berouwd! Want toen wy des middags, ver moeid van het dwalen door de stra ten der hoofdstad, verlangden naar een koele dronk en naar een wel verzorgde maaltijd, bleek Valetta al leen over derde rangs eethuisjes te beschikken enover goede hotels. Wij kozen een hotel en een van de beste. In smetteloos wit boog de portier by de ingang, in smetteloos wit wierp de bewaker der toiletten (een man als Faroek!) zijn deuren wa genwijd open. Wij schreden hem voor bij naar dc smetteloos witte eetzaal en de koele terrassen. Maar nauwe lijks hadden wij dezelve betreden, of twee (smetteloos witte) waiters snelden toe, wat bleek om hun geel bruine neuzen en kennelijk nerveus. Met iets als afschuw in hun zwarte ogen wezen zij op onze open boor den, die bruine mannenhalzen lieten zien en beleefd, doch zeer duidelijk beduidden zij ons, dat dit toch niet gingZij toonden ons behulpzaam de enige weg, die naar redding wees: het dassenhandeltje bij de portier. Doch nu wij eenmaal zo smadelijk deze tempel der gastvrijheid waren uitgedreven, was er voor ons geen terug. Dan liever de lucht in, zei van Speyck! Een Snackbar bracht uitkomst, waar het koel was en goedkoop en waar scheepskapiteins en journalis ten ook zonder dasje, zelfs zonder Jasje mogen komen. Des avonds, mét dasje en weder om snakkend naar koelte, betraden wy nogmaals het deftig hotel. Als pauwen schreden wij door de mar meren gangen op weg naar de ter rassen. Edoch, de eetzaal was her schapen in danszaal, het terras in een eetzaal. Only for dinner! fluister den de obers. Wij verdwenen opnieuw. Des morgens in alle vroegte, was Malta aan de horizon verschenen, als een zilveren streep, die uitgroeide tot een langgerekt eiland, bergachtig en met een inderdaad zilverwitte, kalkstenen kust. Verspreid over het eiland: talryke dorpjes en stadjes en een menigte kerken. Van al die kerken de grootste, de indrukwekkendste, van mijlen af zichtbaar: de Dom van Mosta, met zyn koepel, de derde in grootte ter wereld. Aan de Oost punt van het eiland een veilige baai en loodrecht daarboven, ach ter onneembare muren: Valetta, de hoofdstad. Welk een historie, dit nietige ei land! Meer dan drie duizend jaar voor Christus, in het hartje van het ste nen tijdperk, bouwden toenmalige be woners het reeds uit tot een Heilig Eiland, waar zeevarenden kwamen danken voor redding bij schipbreuk, of zegen afsmeken op nieuwe reizen. Indrukwekkende tempels en onder aardse offerplaatsen lierinneren aan dat tijdvak. De geschreven geschiedenis begint, als de Phoeniciërs er komen, als de ze verdreven worden door de Cart- hagers en die op hun beurt weer door de Romeinen. Als Rome ineenstort, verschijnen de Saracenen en zij hand haven zich tot in 1090 Roger van Normandië opdaagt en het eiland in bezit neemt. Glorietijd. De glorietijd voor Mdlta brak aan, toen Karei de Vijfde het eiland toe wees aan de Johannieter Ridders, die door de Moren van Rhodes waren verdreven. Nauwelijks hadden zij zich daar gevestigd, in 1530, of de woe de van Sultan Soliman, de verove- aar van Rhodes, keerde zich tegen Malta. Met een armada omringde hij in 1565 het eiland en sloeg het beleg voor de steden. Het kwam tot een strijd tussen Christendom en Was sende Maan, waarin heel Europa meeleefde. Toen trokken de Turken af. Malta was een ruïne. De Malte zer ridders kozen een nieuwe hoofd stad: zij bouwden Valetta. Een gou den blad in Malta's historie? In 1798 kwam Napoleon, op weg naar Egypte. Maar reeds in 1800 kwamen de Maltezers in opstand. Nelson was in de buurt en snelde te hulp. Engeland had een van zijn be- door G. BALLINTIJN langrijkste vestingen in de schoot ge worpen gekregen. En zo ligt Malta dan daar, 315 vierkante kilometer groot, met 310.000 bewoners. Negenhonderd vier en tachtig mensen per vierkante ki lometer! wie praat er in Nederland over overbevolking De armelijke kalkbodem is, dank zij ingevoerde teelaarde en intensie ve bewerking, in vruchtbare cultuur grond veranderd. Des winters vangt men het water op en bevloeit het land in de zomers. Vroege aardap pelen, vroege groenten, zuidvruchten, Maltezer kant, ziedaar waar Malta van leeft Zou moeten levenals de Brit se vloot er niet was en de lucht macht! Om niet te vergeten: Malta heeft een eigen taal! In het jaar 60 na Christus waren de Apostel Paulus en de Evange list Lucas op de weg van Caesarea naar Rome. (Handelingen XXVU). Toen hun schip ter hoogte van Mal ta was gekomen, stak er een hevige storm op en hun boot sloeg te plet ter op twee rotsen voor de kust. Pau lus en Lucas wisten veilig en. wel de baai te bereiken, die nog altyd St. Paulsbay heet en zij begaven zich naar de toenmalige hoofdstad Mdina (tegenwoordig Notabile). Daar woonden zij drie maanden lang. Zij predikten het Christendom en hun prediking werd gezegend: Paulus zelf kon de grondstenen leggen voor een kerk, die de kathedraal zou wor den van Mdina. Mdina is de hoofdstad van Malta niet meer. Maar hoog boven de res ten van de sterk ommuurde middel eeuwse stad, staat op een heuvel, blinkend-wit in de laaiende zon, nog altijd de glorieuze kathedraal der stad, genoemd naar Paulus. Toen Lucas, die schilder was, op een middag niet wist wat hy doen moest, nam hy een paneel en schil derde uit zyn herinnering een portret van Maria. Zo zegt de legende. En nog altijd hangt het daar in de ka thedraal van Mdina, in het halfduis ter. Er branden dikke kaarsen voor en de walm van byna twintig eeuwen heeft het practisch zwart gemaakt. Wonderen. De prae-historische tempels van Malta behoren tot de oude Won deren der Wereld. Nergens zyn zij zo groot en indrukwekkend, zo prachtig van indeling, van architec tuur, nergens zo fraai en kunstzin nig gedecoreerd. Nergens ook zo tal rijk in verhouding tot de omvang van het eiland. Malta moet een be devaartsoord zijn geweest in de steentijd. Wij dwaalden door de drie ineen- lopende tempels van Tarxien en ston den in het Heilige der Heiligen. Wij zagen de enorme steenkolossen en de bizarre versieringen der wanden. Op één muur, in relief, twee prae-histo rische dieren. In de zuilen der poor ten zagen wy holten, waarin eenmaal deuren scharnierden, waarin voor hangsels waren bevestigd. Zwart ge schroeid waren nog altijd de plaat sen der offeranden. Er heerste de stilte des doods. Wy zyn afgedaald in het Hypo- geum te Casal Paola, een onder grondse offerplaats, uitgehouwen in de rotsen, eenmaal als tempel, later als dodenstad gebruikt. Er moet een orakel hebben gezeteld: nog altijd is de „spreekbuis" der priesters voorhanden. Wij spraken erin. Zwaar en onheilspellend dreunde de galm door het Heili ge der Heiligen en vandaar naar" ons terug. stenen en bronzen vaatwerk, siera den, werktuigen, wapenen. Uit latere tijd, de Romeinse, zijn op Malta de resten gebleven van tempels, theaters, villas en baden. Beklemmend, dat levend verleden. Valetta. Nog altijd een lachende stad is Valetta. de oude vesting, op een landtong gelegen, vooruitsprin gend naar de blauwe zee. De Malte zer ridders bouwden het in luttele jaren, maar groots is de opzet, nog altijd modern. Het leven bruist er in de drukke straten, de pleinen krioe len van de mensen, marine en lucht macht geven een vrolyke noot. De Maltezers waren Bouwmees ters! Aanschouw hun kathedraal, die er van buiten uitziet als een vesting, wie binnentreedt wordt verblind door het licht en de weelde der kleu ren. De vloer is een kleurig marmer- mozaiek van rijke grafstenen der Johannieters. Wie afdaalt in de cryp te, ziet de Grootmeesters slapen in hun tomben. De zijkapellen wedijve ren met elkander in schoonheid, de preekstoel is een gebeeldhouwd won der. Aanschouw de paleizen der Groot meesters en der verschillende Lan- gues! Valetta is een schone, monu mentale stad, al ziet men ook over at nog de sporen van de oorlog, toen Valetta de zwaarst gebombardeerde Stad was ter wereld. Een lachende, een grootse stad. Tot in de bronstijd zijn de tempels I Alleenwilt gy er eten, vergeet van Tarxien en Casal Paola gebruikt, dan uw jas niet, vergeet niet uw Zij vormden rijke vindplaatsen van dasje. Ge zoudt sterven van honger... DE GREEP IN ANDERMANS ZAK V Politie kent haar pappenheimers Een van myn kennissen is een uitstekend zakkenroller, een zeer kundig man. Zelfs de gewiekste rechercheurs worden door hem overbluft maar hy geeft de „poet" zo heet het gestolene in de dieventaal vrij willig weer terugwant hij is artist en oefende zijn kunst uit in het licht der circusschijnwerpers. Zijn a-sociale collega's oefenen hun ambt weliswaar ook in het open baar uit, maar zij hechten geen waarde aan applaus, en zelden is men in de gelegenheid, hen aan het werk te zien. Er zijn er echter zo veel, dat de recherche speciale afdelingen met specialisten heeft, die alle trucs van him „pappenheimers" kennen. Velen van hen zouden de gildebroeders nog een lesje kunnen geven Zonder deze speciale kennis zou het niet mogelijk zijn, de zakkenrollers hun handwerk af te leren, want zij zyn de geraffineerdste kerels, die er bestaan. Precies zoals een kunste naar jaren oefent, voor hy zijn trucs foutloos beheerst, zo maken ook de zakkenrollers een echte „leerschool" door. Zy trainen op elkaar, tot zrj als virtuosen met de vingers kunnen spelen. Hier is het „gevoel in de vingertoppen" geen inhoudsloze uit drukking meer. Daarby komt een grote opmerkingsgave. Zij verlaten zich niet op het toeval, maar helpen Werd hem noodlottig. De langste en omvangrijkste jacht op een Italiaanse bandiet sedert de dood van de Siciliaanse bandietenko ning Salvatore Giuliano in 1950, is Dinsdag geëindigd met de arrestatie van Luigi Dejana, een 30-jarige Sardi- niër, die zeven maanden geleden voor de tweede maal ontsnapte uit een Ro meinse gevangenis, waar hjj wegens beschuldiging van moord en roverij op berechting wachtte. Hij werd gevangen genomen in de woeste Tolfa-bergen, 70 km ten Noor den van Rome, welke gedurende we ken door honderden politiemannen waren afgesloten en doorzocht. Dejana liep in de val, doordat hij inging op een verzoek om een inter view over zijn ontsnapping en zijn le ven in de bergen. Drie politie-agenten, onder wie een judi-exnert, die zich voor journalisten uitgaven, hadden hem voor zijn ver haal een grote som gelds aangeboden. Tijdens het „interview" nam de ju do-expert in zijn kwaliteit van „pers fotograaf" foto's van Dejana, die on der het praten een machinegeweer op zyn knieën had. Hij overviel de ban diet toen deze midden in zijn verhaal was, van achteren. Na een kort ge vecht werd Dejana overmeesterd en naar de gevangenis in Rome terugge bracht. met een handje. Zij werken gewoon- l.jk in groepen van drie: de „grijper" of „trekker", de „nemer" en de „kij ker". Dit zijn bepaalde, nog steeds gebruikte termen in de dieventaal. rote mensenmenigten op schutters feesten, jaarmarkten, sportgebeur tenissen of het gedrang in waren huizen, trams of volle treinen zijn hun meest geliefde werkterrein. Uiterst geraffineerd. Het werken in het gedrang is de gemakkelijkste opgave voor de lang- vingers. Heel wat geraffineerder gaat het toe bij de jacht op „uitge maakt wild". Hiervoor zijn de loket ruimten op banken en postkantoren geliefde jachtterreinen. Er staat een heer aan het loket die geld wisselt of een flink bedrag in ontvangst neemt. Hij telt de Diljetten en zijn schaduw telt mee. Zorgvuldig doet de heer het geld in zijn porte feuille, steekt deze in zijn binnenzak en vertrekt, gevolgd door enige man nen, die goed gekleed zijn, een le vendige conversatie voeren of zo maar „toevallig" naast elkaar lopen. De heer stapt op de tram, rijdt een eind mee en als hij uit wil stappen, dringen twee ongeduldigen eveneens naar de uitgang. Er ontstaat een duwpartij, de conducteur roept „Op schieten alstublieft" en er vallen bo ze woorden als „Onbeschaamdheid" en „Dringt u toch niet zo!". Wan neer de heer dan op straat is en toe vallig in zijn binnenzak tast is de portefeuille weg Zij gaan dikwijls buitengewoon brutaal te werk. In Keulen riep een man in het gedrang voor een garde robe van een schouwburg dat hij be stolen was en hield een onschuldig heer vast, die „van niets wist". De „bestolene" was de „trekker", die zich later, toen een politieman na derde, hoffelijk verontschuldigde... de ander had echter geen portefeuille meer. Honderdtallen van dergelijke voor beelden zijn te noemen. De winkel en warenhuisdieven werken gewoon lijk alleen, maar ook hun brutaliteit gaat soms zo ver, dat zij heel on schuldig de gestolen waar de volgen de dag gaan ruilen. Meestal hebben zij het echter niet op goederen ge munt, maar op baar geld. En het is voornamelijk de nonchalance van vele vrouwen, die het de dieven zo gemakkelijk maakt. De portemon- naiewaar ligt die gewoonlijk? Helemaal boven in de tas of het Dinsdag heeft H.K.H. prinses Mar griet haar eerste officiële daad ver richt, namelijk de naar haar genoem de hal van de jaarbeursgebouwen aan de Croeselaan geopend. Bij deze plech tigheid was ook II.M. de Koningin aanwezig. De eigenlijke openings plechtigheid geschiedde door het vol gieten van een „aesculaap'' met wa ter, dat direct daarop een oranje kleur kreeg; toen de aesculaap geheel ge vuld was, viel automatisch het doek, dat de naam van de hal bedekte. Naast H.K.H. prinses Margriet de voorzitter van de Kon. Ned. Jaar beurs Mr. W. H. Fockema Andreae; op de achtergrond H.M. de Koningin met links van haar dc secretaris van de Raad van Bestuur, Mr. J. Müius. PRIJSSTIJGINGEN VERWACHT De stakingen oorzaak van schade (Van een bijzondere medewerker) Frankfort M, September De Duitse huisvrouw ziet de komende winter enigszins bezorgd tegemoet. Verse, binnenlandse eieren bereikten met 27 pfennig (25 ct) per stuk een nieuw prerecord; het inmaak fruit is door de verregende zomer duurder dan ooit; groente, honing enz. zyn in prijs ge stegen. De verlaging van de suikerprijs, die men in het voorjaar had ver wacht, oleef uit. Het ministerie van financiën beweerde de suikeraccjjns voorlopig niet te kunnen missen. De prijsverhoging van margarine en koffie werd ook niet opgeheven. Men schikte zich er in, evenals in de verhoging van de post- en vrachttarieven. Maar wat overal verontrustend werk, zijn berichten over verwachte verdere prijsstijgingen tengevolge van de jongste stakingen der metaalarbeiders een zelfde prijsstijging, die na de meeste vroegere stakingen, resp. loonsverhogingen te constateren viel. Sociaal wonder „Scale mobile" doopten de Italia nen hun poging om de lonen auto matisch aan te passen aan de stij gende kosten van levensonderhoud. Het gevolg hiervan was, dat prijzen, productiekosten en levensonderhouds kosten constant bleven stijgen, zodat vrijwel niemand van de „scale mo bile" profiteerde. Het principe van deze gevaarlijke „scale mobile" houdt ook de andere landen van Europa in spanning. „De prijzen zijn er vandoor gegaan!" was het devies voor de staking van de Hessische metaalarbeiders in 1951 En reeds toen werd door statistici daartegen ingebracht dat de ge middelde brutolonen sinds Korea met boodschappennet. Het wordt de langvingers niet moeilijk gemaakt! Of het tasje met geld wordt op de toonbank gelegd, terwijl de huismoe der met een buurvrouw praat en het is al verdwenen. Dank zij de waakzaamheid van de politie en een goed georganiseerde speciale afdeling, zijn de successen van dc benden de laatste t'yd sterk aan het afnemeg, in een stadje zelfs van duizend zakkenrollerijen per jaar tot nauwelijks honderd. Wie echter zijn portefeuille lief heeft, die draagt haar zo goed mogelijk op geborgen in zijn binnenzak, houdt niet nutteloos honderdjes op zak en kykt zelf een beetje uit, in het bij zonder in het gedrang. MICROFILMS EN SCHRIJFMACHINES Wetsontwerp bij Tweede Kamer ingediend. Bij de Tweede Kamer is ingediend een ontwerp van wet dat beoogt de mogelijkheid te openen tot het treffen van voorzieningen ter vereenvoudi ging van de administratie van de burgerlijke stand. Het is een onafwendbare eis aldus de memorie van toelichting dat de veelomvattende administratie van de burgerlijke stand zo rationeel mo gelijk wordt georganiseerd. In dit ve rband wordt het als een gemis ge voeld, dat bij het opmaken van de akten en van de dubbelen geen gebruik kan worden gemaakt van de schrijfmachine. Weliswaar wordt een verbod daar toe in ons Burgerlijk Wetboek niet gevonden, maar de vastbladigheid van de registers wordt er in veronder steld. Een normale schrijfmachine is voor het typen in registers niet inge richt. De voordelen van het gebruik van de schrijfmachine zijn o.a. duide lijke leesbaarheid van de akten, feil loze dubbelen en grote tijdsbesparing, althans in gemeenten, waar dagelijks vele akten worden opgemaakt. Bij de uitvoering van de wet van 2 Juni 1949 bleek, dat akten van over lijden van vermisten met de machine in doorslag konden worden vervaar digd zonder daarby met bestaande bepalingen in botsing te komen. De daarby opgedane gunstige ervarin gen geven aanleiding om het met de schrijfmachine vervaardigen van ak ten en dubbelen op ruime schaal mo gelijk te maken. Het nu ingediende ontwerp veroor looft, de akten op losse bladen te schrijven, waarmede de weg wordt vrijgemaakt voor het gebruik van de schrijfmachine by het opmaken van de akten. By algemene maatregel van bestuur zal worden bepaald onder welke voorwaarden van dit hulpmid del gebruik mag worden gemaakt. Het is intussen wenselnk, dat die los se bladen tot vastbladige registers worden samengevoegd, waardoor de volledigheid gewaarborgd blijft. De bergruimte, nodig voor het op bergen van de registers van de bur gerlijke stand, zal over de komende honderd jaar een veelvoud bedragen van de thans daarvoor beschikbare ruimte. Hierop kan worden bespaard 20 procent, de kosten van levenson derhoud daarentegen met 11 procent gestegen waren Tegenwoordig wordt er onder de leus van 'n „sociaal won der" in dezelfde branche gestaakt. En weer bewijst het Duitse Centraal Bureau voor de Statistiek, dat de brutolonen van de arbeiders gedu rende de maanden Februari tot Mei met drie procent gestegen zijn, aan zienlijk hoger dan de prijzen in deze zelfde periode. De berekening van deze indexcij fers is een delicaat hoofdstuk der sociale wiskunde. Vast staat echter, dat b.v. de stakinp van Hessische metaalarbeiders in 1951, welke 4 we ken duurde en aan welke rond 70.000 arbeiders deelnamen, een omzetver- mindering vaD 80 millioen Mark en een exportvermindering van 16 mil lioen Mark tengevolge had. Dat was de pry's voor en gemid delde loonsverhoging van 6 pfennig (ca 5',L> cent) per uur de arbei ders hadden oorspronkelijk 12 pfen nig geëist die bovendien nog kort daarop door het stijgen der prijzen van verschillende noodzakelijke le vensmiddelen weer gedeeltelijk teniet gedaan werd. Overal gelijk Evenzo was het twee jaar tevo ren in de Verenigde Staten by de staking van de Amerikaanse staal- arbeiders-vakbonden gegaan, die een productievermindering van 10 milli oen ton staal had veroorzaakt en die volgens gegevens van het „Institute of Public Statistics" te New York de Amerikaanse economie een totale schade van 3,5 milliard dollar ople verde. Natuurlijk moest deze schade noodgedwongen op de een of andere wijze weer gedekt worden. Hogere prijzen en hogere belastingen waren dan ook het gevolg. Verleden jaar zyn er in West- Duitsland reeds 1,5 millioen arbeids dagen door staking verloren gegaan drie keer zoveel als in 1952. (In 1928 werden door 750.000 stakers ruim 20 millioen arbeidsdagen verlo ren). Frankrijk had door de in 1953 gehouden stakingen een productie vermindering van 10 procent verge leken met 1952, terwiil juist Frank rijk een productieverhoging meer dan ooit nodig had. Van stakingen „Sociale wonderen" te verwachten gaat tegenwoordig niet meer op. Want van het ogenblik af, dat er in Duitsland niet meer ge werkt en gespaard wordt, zoals in andere landen, is het ook met het Duitse „economische wonder" ge daan. door gebruik van microfilms. Dit hulpmiddel zal toepassing kunnen vinden nu de ontwikkeling van de techniek de waarborg biedt, dat de langdurige houdbaarheid van die films verzekerd is. In het ontwerp zijn twee mogelijk heden voorzien. Er is bepaald, dat in de daarvoor aan te wyzen gemeenten geen dubbelen der registers zullen worden vervaardigd, doch in plaats daarvan fotografische reproducties. Voorts is voorzien het geval, dat be staande registers zullen worden ver vangen door fotografische reproduc ties.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1954 | | pagina 7