Drie inzenders delen Stadsprijs Middelburg voor Litteratuur f KLANKBORD) Litteraire reportage over Walcheren en Middelburg Lou Vleugelhof, geboren en getogen in Zeeland Mevr. Greup bracht jeugd in Middelburg door WOENSDAG 8 SEPTEMBER 1954 PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT 3 Jury beoordeelde ruim 100 werken Geringe onderlinge verschillen iussen de bekroonde werken In de lente van dit jaar loofde het gemeentebestuur van Middelburg ter gelegenheid van de afsluiting van Walcherens wederopbouw en herstel prijzen uit voor beeldende kunst en voor litteratuur. Reeds enkele maanden geleden kon gemeld worden aan wie de Stadsprijs Middelburg Beeldende Kunst ten deel gevallen was. Onlangs kwam ook de jury voor de littera- tuurprijs, bestaande uit mej. dr. H. C. M. Ghijsen, mr. j. C. J. van Schagen, beiden Domburg en prof. dr. Garmt Stuiveling. Hilversum, alsmede wet houder jhr. mr. T. A. J. W. Schorer als onpartijdig voorzitter, met haar arbeid gereed. Zij kreeg ruim 100 inzendingen te beoordelen. Uit het bij B. en W. van Middelburg ingediende rapport blijkt, dat de jury voorstelt de prijs van 750 in drieën te splitsen. Zij adviseert de inzendingen van me vrouw S. Greup-Roldanus, Amsterdam, mej. Tina Keller, Middelburg en de heer Louis Vleugelhof, Rotterdam, elk met een bedrag van 250 te waarderen. Voor de Jeugdprjjs bleek zeer weinig belangstelling te be staan. Er kwamen namelijk slechts twee inzendingen binnen. De jury stelt voor een aanmoedigingsprijs toe te kennen aan de 19-jarige H. P. Colm jon uit Breda. B. en W. van Middelburg hebben het advies van de jury opge volgd. De opgave, waaraan de inzenders diende te voldoen, luidde, dat hun werken moesten passen in het kader van de beoogde herdenking, hetzij geïnspireerd op de rampen, die Wal cheren troffen, of op de wijze waar op deze werden doorstaan dan wel op een Middelburgs of Walchers onder werp in het algemeen. In het juryrapport wordt opgemerkt, dat de onderlinge verschillen tussen de drie bekroonde werken te gering zijn om een zekere gradering toe te passen. Om die reden adviseerde men splitsing van de prijs. Mevrouw Greup-Roldanus won haar prijs met 't reeds gepubliceerde boek „De humeuren in de straat der weduwen", dat in Middelburg speelt en onlangs door Hans Warren in zijn litteraire kroniek in dit blad werd besproken. De jury zegt over dit boek: „Een verdienstelijk werk met verschillende sympathieke hoedanigheden, dat zich overigens wel zeer aan de peripherie van de gestelde stofbegrenzing be weegt en in wezen in weerwil van de aangebrachte couleur locale weinig specifiek Walchers of Middel burgs behelst." „Walachria" Onder het motto „Walachria" (Walcheren) zond mej. Tina Keller „Het uitverkoren eiland" in, een serie gedichten in proza. De jury merkt over deze inzending in haar rapport op: „min of meer eveneens het thema behandelend in een reeks van close-ups, die over het algemeen juist gekozen en goed ver antwoord zijn en opvallen door pun tige, originele zienswijze en een zeke re bekorende fraicheur". „Anno Domini MCMLHI" is de titel van Louis Vleugelhof's inzending on der het motto „Luctor er Emergo". Dit werk vormt een declamatonum „Aan de Landsvrouwe", zoals de op dracht luidt. Het bestaat uit 11 ge dichten in kwatrijnen. „Een collier van monologen in vers vorm beurtelings gezegd door de boer, de dijk en het water", aldus de jury. Zij erkent verder „De muzische bewogenheid, de poëtische kracht af en toe en de oorspronkelijkheid, die uit dit werk spreekt". De jeugdige Colmjon, die vroeger in Middelburg woonachtig was. noemde zijn inzending „De vloed". Hij ont vangt er een aanmoedigingsprijs van 50 voor. De gehele Jeugdprijs be droeg 100. De jury motiveert dit advies als volgt: „Hoewel niet al te sterk heeft deze inzender af en toe een eigen ge luid en een oorspronkelijke vondst". Voortgaan op deze weg Door hun mededinging naar de Stadsprijs Middelburg Litteratuur hebben de inzenders, wier werk be kroond werd, zich verbonden hun geesteskinderen voor eerste publicatie m het Zeeuwsch Tijdschrift beschik baar te stellen. De inzending van mevrouw Rol- danus is een reeds in de handel zijnd boek. Of het Zeeuwsch Tijdschrift tot publicatie van een der andere twee werken zal overgaan, is thans nog niet bekend. Voor het overige be- Jhr. mr. T. A. J. W. Schorer, wethou der voor kunstzaken van Middelburg die ons in kennis stelde van de uifr- slag, verklaarde desgevraagd nog, dat het in de bedoeling ligt van het gemeentebestuur om voortgaande op deze weg te streven naar het regel matig houden van culturele manifes taties. Hoe men deze in het vervolg denkt en welke specifieke Middel burgse of Walcherse doeleinden er mee gediend kunnen worden, kon jhr. Schorer thans nog niet zeggen. Journalistieke inzendmg hna Keiler schreef gedichten in proza over „Zeelands tuin" REPORTAGES VAN TINA KELLER zullen vele lezers van de Prov. Zeeuwse Courant zich ongetwijfeld herinneren; nog onlangs, bij de uitgave van het extra nummer ter gelegenheid van Walcherens herstel, schreef deze Middelburgse journaliste voor de P.Z.C. boeiende artikelen over „de tuin van Zeeland", vóór en na de inundatie. Een „litteraire reportage" zou men het kunnen noemen en thans kreeg Tina Keller voor znlk een reportage, uitvoeriger geschreven dan voor een dagblad mogelijk is, een alleszins verdiende onderscheiding! „Waar ik helemaal niet op had gerekend!", zo luidde haar eerste reactie Want collega Tina Keller, die mo menteel met vacantie in het zomer huisje „Schouwhoek" in Vrouwenpol der vertoeft, was zelf eigenlijk hele maal niet zo erg tevreden over het verhaal, waar zij veertien dagen voor de termijn van inzending sloot, mee begon. „De laatste dag heb ik het vlug gepost, daarna bij het nale zen van de doorslagen beviel het me toch niet", zo vertelde zij. Het geen niet zó verwonderlijk bleek, want uit het gesprek dat volgde kwam wel vast te staan, dat Tina Keller beschikt over een goede jour- ONDERWIJZERSTEKORT. Minyster Cals zit in zak en as vanwege het onderwijzerstekort. Een halve eeuw feleden was dat in Nederland an- erstoen was er een groot over schot. In 1904 slaakte een Friese on derwijzer een juichkreet, omdat hy na zijn 90ste sollicitatie succes had. Anderen beklaagden zich, dat ze na hun vijftigste sollicitatie nog werk loos waren en enkelen verzekerden dat ze al vier jaar zonder baantje liepen BURGEMEESTER. Monsieur Achille Peretti is burgemeester van Neuilly sur Seine in la douce France. Kort geleden werd hij in zijn va cantie gestoord. De politie rappor teerde, dat op een binnenplein van een groot gebouw een zak was ach tergelaten door een huurder. De zak bleek levende slangen te bevatten, die snel een uitweg zochten en aller lei capriolen uithaalden. De burgemeester met z'n politie mannen moest onverwijld op slangen- jacht! Het burgemeesterschap in Neuilly is geen sinecure!! BIOSCOOP. Volgens het blad News week (Verenigde Staten) is de 12-ja- rige Anthony Santangelo record bioscoopbezoeker. Zonder zijn ouders te waarschuwen, maar goed voorzien van water en brood dook hij onder in een bioscooptheater, waar hjj zich vier dagen en nachten schuil wist te houden. Hij zag zevenmaal „A girl for you", drie keer was hü bij „Gone with the wind", zevenmaal vocht hij een „Duel in the Sun" uit, vier keer kwam hij in een „Garden of Evil" te recht en toen hij driemaal „Living it Up" had doorstaan kwam de politie en bracht hem naar zijn verontruste ouders terug. HOND. In Chicago is de hond Tang tot de heldhaftigste hond van de Ver enigde Staten verklaard. Het is voor hem nu elke dag carbonade en het fijnste hondenvoer geblazen. Boven- dien is er een spaarrekening van 1000 dollar op zijn hondennaam geboekt. Op zijn halsband zitten gouden ster ren en een goud plaatje vermeldt zijn naam. Allemaal omdat de mensen zeggen dat Tang vier kinderen van de weg jaagde, waarover een auto aansuis- de, die deze kinderen gedood zou heb ben als Tang er niet geweest was. Wij begrijpen dat, maar zou Tang er ook maar het kleinste sikkepitje van verstaan f Prijs voor een dichter Zijn verzen getuigen van heimwee naar het ,Jand van herkomst LOU VLEUGELHOF is een pseudoniem. Achter deze naam verschuilt zich een Rotterdams onderwijzer, die overigens een geboren en getogen Zeeuw is, een zoon van Ovezande! Uit zijn schuilnaam blijkt de verwant schap met Zeeland, want zijn grootouders bewoonden een boerderij ergens in de zak van Zuid-Beveland, die de naam „Vleugelhof" droeg. En ook uit het werk van deze jonge dichter hij is 29 jaar spreekt zijn verbonden heid met de streek, waar hij werd geboren en opgroeide. Niet alleen het deelainatorium, dat met de prijs van de stad Middelburg werd bekroond getuigt daarvan, maar ook zijn andere gedichten. „Het kan toch ook niet anders", zo zei hij ons, „het land, waar de dichter zijn eerste contacten met mens en wereld heeft opgedaan, oefent nu eenmaal een blijvende invloed op hem uit. Sinds 1950 woon in in Rotterdam en van die tijd af schrijf ik verzen over Zeeland. Het is als het ware het uitzingen van de heimwee naar de oor sprong OorsprongDat wordt ook de titel van een nieuwe gedichtenbundel, die binnenkort van Lou Vleugelhof verschünt, een titel, die in dit verband geen nadere uitleg van node heeft. Het thans bekroonde declamatorium werd geschreven op 10 Februari 1953 en kwam tot stand onder de invloed van de ontstellende berichten, die uit Zeeland kwamen na de ontzagwek kende stormramp: „O, Heer, wil onze nood te hulpen komen, Gij die de stormen temde met uw hand, Wiens voeten liepen op de waterstromen, kom ons te hulp in ons verdronken land" zo bidt de boer in dit gedicht. Maar hij zag ook de toekomst, als het wa ter weer zou zijn uitgedreven: „En als de watergrijze roep der stormen, weer scheren zal over het winterland, dan klampt de polder vaster in haar vormen, dan zijn de dijken weerbaar en bestand". Uit deze kleine citaten zonder bepaalde voorkeur gekozen blijkt dat Vleugelhof niet tot de experi mentelen behoort. „Toch geloof ik, dat zij goed werk doen", zegt hij, de taal is door hun kunst verrijkt. LOU VLEUGELHOF heimwee Maar als Rooms-Katholiek kan ik hun levensovertuiging niet aanvaar den". „Verzen schrijven doe ik al lang. Na de oorlog werden er hier en daar gepubliceerd, o.a. in „De Gids", en in de „Kroniek voor kunst en cul tuur". Ik sc.hryf graag gedichten Of liever: ik vind het plezierig, als ik er een geschreven heb. En het gekke is, dat ik er dan ook niet veel meer om geef Deze opmerking wijst er op, dat Vleugelhof niet behoort tot de poëten van het slag „Ik-wil-gelezen-worden". „Sommige van mijn verzen heb ik zelf niet meer, omdat ik ze uitge leend heb. In vind het natuurlijk wel fijn, wanneer ze gedrukt worden of zelfs uitgegeven, maar ik moet er niet te veel moeite voor moeten doen Reeds eerder publiceerde Vleugel hof met twee jonge Katholieke dich ters een bundel, die onder de naam „Triple Alliantie" verscheen. In de eerste jai'en na de oorlog was hjj ook in ander opzicht actief dichter: met collega's organiseerde hij namelijk in verschillende steden van het land voorlichtingsavonden, om te trachten het publiek in de moderne dichtkunst in te leiden. Daarover kan Vleugel hof met smaak vertellen, want het is een onderwerp, dat hem interes seert, de plaats van de kunstenaar in de maatschappij. „Maar dan moeten we er een paar uur voor uittrek ken Het spreekt vanzelf, dat Vleu gelhof erg in zijn nopjes is met zijn bekroning. „Ik dacht er he lemaal niet meer aan. Maar ik vind het bijzonder prettig Zijn declamatorium verscheen in het AprilMei-nummer 1953 van de „Dietse Warande en Belfort". Er heerste gisteren een opgewekte stemming in de woning van deze Zeeuwse dichter. Met zijn gezin woont hij in een groot flatgebouw in het hart. van het nieuwe Rotterdam, maar zyn dichtershart is in Zeeland, het „land van herkomst En is het niet om verheugd te zjjn als blijkt, dat ook anderen getroffen zjjn door eigen kunst? nalistieke eigenschap, zelf-critiek na melijk Het verhaal, dat zij inzond on der het pseudoniem „Walachria", een oude naam voor Walcheren, handelt over het Walcheren van voor de laatste wereldoorlog en bevat tevens impressies over de oorlogsjaren, de verwoesting van Middelburg en de inundatie. Het is een serie gedichten in proza vorm: „Het uitverkoren eiland". Walcheren neemt een grote plaats in het hart van deze jonge, nu 34- jarige, slanke, blonde vrouw in. Zij woont in Zeeland sinds 1921; reeds een jaar na haar geboorte vertrok ken haar ouders uit Tilburg en Tina Keller kreeg haar schoolopleiding in Middelburg. Na in Utrecht het diplo ma leeszaal-assistente behaald te hebben keerde zij in de herfst van 1944 naar Middelburg terug. Op reportage Direct na de bevrijding kwam Tina Keller in de journalistiek en heel Walcherens herstel, heel het epos van de dijkdichting woonde zij bij. Zoals zij ook de tragedie van de inundatie had bijgewoond. „Met een bootje zeilde ik over het verdronken Walcheren" Haar werk, dat nu bekroond werd, is dan ook met liefde gewrocht: liefde voor het eiland Walcheren, dat Tina Tina Keller, die haar werk bekroond zag met dc litteraire prys van de stad Middelburg, geniet op het ogen blik van een welverdiende vacantie en JPeterde forse viervoeter, ge niet mee! Waar zij vacantie houdt? Waar anders dan op Walcheren, het eiland waar zij zo boeiend over weet te schrijven? (Foto P.Z.C.) Keiler leerde kennen in voor- en te genspoed en waarvan zij getuigde in haar reportages, die altyd méér wa ren dan een simpel ooggetuigenver- haal. Sinds December 1946 is zij thans werkzaam bij de Oecumenische Raad van Kerken m Nederland te Utrecht, o.m. als redactrice van het maand blad „Gemeenschap der Kerken" en voorts als free-lance. Van haar hand verscheen „In Gods Smidse", een (goed ontvangen) inleiding tot de oecumenische beweging. Plannen Voorlopig niet. Tezamen met de heer N. G. J. van Schouwenburg, di recteur van het persbureau der Ned. Hervormde Kerk en met ds. H. van der Linden te Middelburg werkt Ti- na Keiler thans aan een internatio nale, interkerkelijke verhalenbundel. Waarmede zij al bezig was, toen de mededinging mogelijk werd naar de litteraire prijs van de stad Middel burg. „Eerst dacht ik er dan ook niet aan om mee te doen, maar naderhand besefte ik. dat ik daar later mis schien spijt van zou krijgen". Wel, het is goed, dat Tina Keiler tijdig „tot inkeer" is gekomen! Het Wereldgebeuren Mevrouw GREUP-ROLDANUS Middelburgse jeugd Roman werd bekroond Een geboren docente bleek over litterair talent te beschikken MEVROUW GREUP-ROLDANUS is een geboren docente. Dat hoort men aan haar manier van spreken: gedecideerd, terwijl zy haar zinnen kloek en zonder aarzelen formuleert. Zij is lerares aan het Gemeentelijk Lyceum voor meisjes te Amsterdam in geschiedenis en staatsinrichting, maar daarnaast is zij een schrijfster van formaat. Haar vak evenwel de geschiedenis is zij als auteur trouw gebleven, want zowel dc drie meis jesboeken, die van haar hand verschenen als het werk, dat thans door het gemeentebestuur van Middelburg werd bekroond, hebben een historische inslag. „De humeuren in de straat der weduwen", de thans bekroonde ro- speelt in het achttiende eeuwse Middelburg. Waarom koos zij deze stad als plaats van handeling voor dit boek? „Ik heb in Middelburg mijn jeugd doorgebracht", zegt mevrouw Greup, „Van 1904 tot 1913 namelijk en later was ik van 1916 tot 1920 lerares Nederlands aan dc R.H.B.S.". Eigenlijk zeggen deze jaartallen genoeg, want zy vertellen van een tyd, waarin (le Zeeuwse hoofdstal nog het „oude" Middelburg was, een tijd ook, die in wezen heel weinig verschilde van de periode, waarin mevrouw Greup haar roman laat spelen. Als jong meisje dochter van een hoofdofficier, commandant van de Landweer nam zij intensief deel aan het uitgaansleven van die dagen. De Schouwburg („ik zie het nog precies voor mede Con cert- en Gehoorzaal („met de onver- fetelijke concerten van Cleuver..."), e oude families, waar de tradities van eeuwen werden bewaard, dit al les heeft grote indruk op haar ge maakt. „Maar om misverstand te voorkomen: het gegeven van mijn boek en de figuren, die er in optre den, zyn volkomen fictief „zegt me vrouw Greup glimlachend. „Hoe ik tot net schrijven van deze Middelburgse roman gekomen ben? Tot voor enige jaren had ik alleen maar meisjesboeken geschreven, maar toen een prijsvraag van de kring Amsterdam van de Broeder schap van notarissen werd uitge schreven, probeerde ik ook eens. Mijn historische verhaal „Instrumentum secretum" werd bekroond, hoewel niet met de eerste prijs. Na afloop zei dr. Ritter, lid van de juiy: „Ik begrijp niet, dat U alleen maar jeugd boeken schrijftDaarop ben ik begonnen met deze roman". Als mevrouw Greup vertelt, dan spreekt ook uit haar trekken de do cente: streng en zakelijk. Maar af en toe verzacht «Ie uitdrukking van haar gezicht. Dat is wanneer zij spreekt over haar jeugdherinneringen of wanneer zij over haar man vertelt. Enige jaren geleden overleed de heer Regtdoorzee Greup en zijn dood was mede de aanleiding tot de sombere titel van het boek „De humeuren in de straat der weduwen". In de Am sterdamse straat waar mevrouw Greup woont, overleden namelijk kort na elkaar verscheidene bewoners en het was haar, alsof zij woonde in de „straat der weduwen" „Uit een soort galgehumor werd de titel gebo- Overigens schrijft mevrouw Greup niet alleen romans, maar ook ge schiedkundige bijdragen in de vak- Sers. Deze artikelen publiceert zij on er haar volledige naam: dr. 5. C. I werd' In de schuld Hans Hedtoft was oorspronkelijk drukker van beroep, maar op jeugdige leeftyd trok de politiek hem aan en zo kon het gebeuren, dat hn als man van slechts 26 jaar (in 1929secretaris werd van de sociaal democratische partij in Denemarken. Een paar jaar later deed hjj zijn intrede in het parlement, waar men grote verwachtingen van hem koes terde. Tydens de wereldoorlog was hij een leidende figuur in het verzet. Na die oorlog haastte hij zich de sociaal-de mocratische jeugdbeweging in Dene marken te reorganiseren, omdat de jongeren al te zeer gefascineerd raakten door de communistische pro paganda Dat communistisch gevaar wist hy af te weren. Nadat hij een tijdlang minister van sociale zaken was geweest werd hij in 1947 een de - jongste minister-pre sidenten van Denemarken. Sedertdien ging het minder goed met Hans Hedtoft. Hfl mocht dan een zeer sociaal-voelend man zijn. die vóór alles streefde naar het gelijkelijk uitstrijken van de welvaart over het gehele Deense volk, hn was geen financier. Hij miste de koop- manskyk op de „deviezenpot", hy nam te grote risico's bij het schep pen van werkgelegenheid en hy zag te weinig de grenzen van de beperkte Deense mogelijkheden. Op 9 Augustus 1950 moest hij af treden. ornaat het volkomen mis was met de Deense betalingsbalans Anderen hebben toen de Deense financiën gesaneerd. Ongeveer een jaar geleden kwam Hedtoft weer aan de macht om dat men uit de politieke conflic ten geen andere uitweg zag dan door het vormen van een socialistische minderheidsregering. Men zou menen, dat hij uit zijn eerste debacle iets ge leerd had. maar 't bleek niet zo te zyn. Er werd een fraai plan ontworpen voor de ontwikkeling van de buiten landse handel en de uitbreiding van de binnenlandse werkgelegenheid. Het plan werkte niethet had tot gevolg, dat de deviezenvoorraad van Denemarken wegsmolt als sneeuw voor de zon en dat Dene marken thans inplaats van een de viezenvoorraad te bezitten, in de schuld is geraakt. Nu is men dan zover in Denemar ken. dat morgen Donderdag het parlement in spoedzitting bijeen zal komen om ten tweede male tot Hans Hedtoft ernstige verwijten te richten. Enkele dagen geleden heeft de Deense minister van handel J, O. Kraft hij is tevens de plan-des kundige van de sociaal-democratische partij een reeks noodmaatregelen aangekondigd. De regering wil haar uitgaven sterk verminderen, de indi recte belastingen op tabak, alcohol enz. aanzienlijk verhogen, geen bij zondere uitgaven doen zolang de de- viezencrisis aanhoudt en een stelsel van beloningen invoeren voor het prikkelen van de spaarzin. Maar deze maatregelen komen te veel achteraf, en het laat zich boven dien aanzien, dat de regering het eco nomische getij tegen zich heeft. De oogst in Denemarken is namelijk te gengevallen Om de veestapel in stand te hou den zal de normale graanimport on- feveer verdrievoudigd moeten wor- en en dat zal deviezen kosten Bovendien is er een groot woning- bouwprogram in uitvoering dat maar niet in een handomdraai kan worden stopgezet. Ook in sociaal-democratische krin gen begint men er echter van overtuigd te raken, dat het ver bruik in Denemarken naar beneden zal moetendat men te royaal is geweest met consumptieve importen uit het buitenland en dat de Denen wat soberder moeten leven. Morgen zal daarover in het parle ment net nodige gezegd worden. Het zal een kleinigheid zyn de regering Hedtoft ten val te brengen want zy is verre in de minderheid wat stem- menaantal betreft. Maar het zal vol strekt geen kleinigheid zijn daarna een nieuwe regering te vormen en daarom heeft Hans Hedtoft nog wel een kans om aan het roer van de Deense staat te blijven, tenminste als hij beterschap belooft. Hans Hedtoft de Deense deviezenpot opgesoupeerd. Regtdoorzee GreupRoldanus. In derdaad deze schrijfster is gepromo veerd. In 1936 kreeg zij cum laude de doctorstitel op een proefschrift „De Haarlemmer blekerijen". Zij is een vrouw met een brede be langstelling, want behalve voor haar docentschap en haar boeken, heeft zij grote liefde voor de muziek. Onder Cleuver heeft zy nog wel solo gezon gen in Middelburg en thans is zy di- rigente van het Lyceumkoor. Jaarlyks komt zij nog in Middel burg: „Ook dit jaar was ik er. Na tuurlijk heb ik er de Dwarskaai be zocht, waar we vroeger woonden in een huis met een prachtige lange gang. En met het uitzicht op het mooie Oostindische Huis. U begrijpt, llflf it.' arfr hlii Kdn /lof mUn dat ik erg bly ben, dat juist" mijn boek door Middelburg bckroc -J

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1954 | | pagina 3