PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Superconstellation „Triton
bij Shannon verongelukt
Uit de kapotte tanks stroomde
de benzine tot manshoogte
Nieuwe
28
van
vliegramp voor K.L.M. kost
56 inzittenden het leven
DE SUPERCONSTELLATION OP VE MODDERBANK
197e Jaargang-No. 209
Dagblad uitgave van de firma
Provinciale Zeeuwse Courant.
Directie: F. van de Velde en F. B.
den Boer. Adjunct: W de Pagter.
Hoofdred.: G. Ballintijn; Pl.-verv.:
W. Leertouwer.
ABONNEMENTSPRIJS 47 cent per
week; f 5.85 p. kw.; fr. p. p. f 6.10
per kw. Losse nummers 10 cent
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESSE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Maandag 6 Sept. 1954
ADVERTENTIEPRIJS 22 cent per
mm. Minimum p. advertentie f 3.—.
Ing. mededelingen driemaal tarief.
Kleine advertentie* (max. 8 regel*)
van 1—5 regels f 1.—Iedere regel
meer 20 cent. „Brieven of adres
Bureau v. d. Blad" 25 cent meer.
Giro No 359300 P.Z.C.. Middelburg.
Bur. Vlissingen, Walstr. 58—60, telef. 2355 4 lijnen (b.g.g. 2861 of 2160; Middelburg, Markt 51, telef. 3841; Goes, Lange Vorststr. 63, telef. 2475 (b.g.g. 2228); Oostburg, Finlandstr. 2, telef. 16; Terneuzen. Brouwerjjstr. 2; Zterikzce. N. Bogerdstr C 160. telef. 26.
Commodore Viruly heeft zich bij de romp, welke het toestel „Tri
ton" te Shannon trof, als een waardig kapitein gedragen: uren
lang is hij bezig geweest zijn passagiers te redden, totdat ook bij
hem de uiterste grens van de lichamelijke inspanning was bereikt.
Deze telefoto toont de moedige commodore op het moment, waar
op hij uit een van de twee „Dinghies" van de machine geholpen
wordt om aan land te komen. (Telefoto A.N.P.)
Een superconstellation van de K.L.M., de „Triton"
is in de nacht van Zaterdag op Zondag te half vier
op een modderbank van de Ierse rivier de Shannon
neergekomen. Aan boord bevonden zich 46 passa
giers en een bemanning van 10 leden.
In totaal werden 7 leden van de bemanning en 22
passagiers gered, van wie de enige gewonde, de
Amerikaanse mevrouw Carolyn Platz, die zwaar ge
wond aan land werd gebracht, gisteravond aan haar
verwondingen is bezweken.
In totaal zijn dus 28 inzittenden omgekomen.
De president-directeur van de K.L.M., de heer I. A.
Aler, zeide op het vliegveld Shannon met tranen in
de ogen: „Het spijt mij ontzaggelijk te moeten mede
delen, dat de drie leden van de bemanning en 24
passagiers zijn omgekomen en dat wij als K.L.M. thans
opnieuw zoveel rouw en droefheid in talloze gezinnen
hebben gebracht".
De heer Aler had gesproken met de passagiers en
de bemanning, onder wie de gezagvoerder, commo
dore Viruly, waarbij bleek, dat het toestel op volko
men normale wijze te 3 uur 38 in Z.O. richting op-
steeg voor de transatlantische vlucht naar New-York.
Hef weer was vrij helder. De snelheid van het toe
stel was normaal, volgens schatting 320 km per uur.
Geen zekerheid had de heer Aler over de bereikte
hoogte.
Na circa 1 of hoogstens 2 minuten raakte het toe
stel voor iedereen totaal onverwacht het was nog
duister met de staart in het water. De machine
stampte, gleed door op het water, met 4 motoren
voluit draaiende en zakte toen, sterk remmend af, tot
zij stilstond in de modder. Het punt, waarop dit ge
schiedde, ligt ca. 2 mijl na het einde van de start
baan.
De boordwerktuigkundige Rademaker zeide „Ik
kon het haast niet geloven. Wij stonden plotseling
met een schok stil, terwijl ik meende, dat wij vrij hoog
in de lucht zaten. Zelfs op dat moment wist de be
manning in de cockpit nog niet, dat de machine in de
rivier stond. Eerst toen een van de vliegers haastig de
deur van de cabine opendeed en daar het water naar
binnen zag dringen, begreep hij wat er aan de hand
Door benzinelucht bedwelmd en in
de cockpit verdronken
De dood van de passagiers en de bemanningsleden is vermoedelijk te wij
ten aan het feit dat zij bedwelmd zijn geworden door de bijzonder sterke
benzinelucht, die onmiddellijk na'afloop de cabine geheel, vulde.. De mensen
geraakten bewusteloos en na korte tijd drong het water geheel in de cabine
door, zodat allen in bewusteloze toestand verdronken. Twee mannelijke pas
sagiers klommen door de ramen naar buiten en aangezien zij slecht zwem
men konden, waadden zij door het water naar de staart, waar zij zich vast
klemden aan de radio-antenne. Wel probeerde Viruly, die in een der rubber
bootjes had plaats genomen het tweetal te bevrijden maar de stroom was
zo sterk, dat dit niet gelukte.
In die positie hield het tweetal hun hoofd ongeveer vier uur juist boven
het steeds stijgende water uit. Om zeven uur naderde de eerste reddingboot.
Hoewel uitgeput trachtte een der ongelukkige mannen de redders nog een
aanwijzing te geven. Hij liet met een hand de antenne los en gleed meteen
het water in, waarna hij verdween.
Van de 56 inzittenden werden er gisteravond nog 2 vermist. Een van hen
is de man, die zich tevergeefs uren aan de staart vastklemde. De ander is
waarschijnlijk zonder dat iemand het in de consternatie heeft gemerkt uit
de machine geklommen en verdronken. Te vyf uur was het water door de
eb zover gezakt, dat de „Triton" weer voor een groot deel droog kwam te
staan. De vleugels staken boven water uit en in de cabine stonden slechts
enkele decimeters water. De stoffelijke overschotten werden een voor een
naar buiten gebracht: Daarbij bevond zich dat van de stewardess, mcj. Hei-
ga Loewenstein. Een aantal der omgekomenen vertoonde lichte brandwon
den, veroorzaakt door het hoge octaangehalte der benzinedampen. Eerst
werden 21 doden, doch later nog vier uit de machine geborgen en op een
platte boot gelegd. Zo werd de droeve last naar de vlieghaven terugge
bracht.
Ramp erg laat
ontdekt
Het is normaal, dat een vliegtuig
gedurende vijf minuten na het opstij
gen in verbinding met het vliegveld
blijft. Het verongelukte vliegtuig had
slechts 2 minuten radiocontact ge
had. Aan het uitvallen van het con
tact is op het vliegveld waar een
zeer gedrukte stemming hing, omdat
dit nu al in dertien dagen tijd de
tweede ramp is met een KJL.ltI.-toe-
stel, dat als laatste haven Shannon
had daaraan geen aandacht be
steed.
Pas anderhalf uur later werd de
ramp ontdekt. Was de moedige derde
vlieger M. Tieman er niet geweest,
wellicht zouden de overlevenden nog
langer op hun redding hebben moeten
wachten. Het was Tieman, die de ge
hele afstand terug naar het hoofd
gebouw van het vliegveld door de
stikdonkere nacht op eigen kracht
heeft afgelegd.
Zwemmend in liet diepe water, dan
weer yoortwadend over modderban-
ken, wist hij de oever van de brede
Shannon te bereiken.
Strompelend worstelde hij de dras
sige kant van de rivier door. Daarna
repte hij zich, voor zover zijn krach
ten hem niet begaven, hollend en
struikelend naar het vliegveld, dat
langs de rivier ligt. Deze tocht kostte
hem circa anderhalf uur.
Tot de stomme verbazing van het
daar aanwezige-personeel verscheen
hij omstreeks ze§ uur, uitgeput, drijf
nat, verhongerd en vuil in het „log
office" van het gebouw en riep uit:
„We crashed", (wij zijn verongelukt).
Eerst toen werd de reddingsactie be
gonnen, onmiddellijk werd alarm ge
blazen.
Verscheidene boten voerden toen
ijlings uit. Intussen waren twee rub
ber dinghy-boten van de „Triton" zelf
met overlevenden muurvast gelopen
op een modderbank. Dank zij de op
komende vloed kwam er meer water,
zodat zij allen omstreeks zeven uur
in de uitgevaren reddingboten kon
den worden opgenomen.
De heer Aler verklaarde nog:
„Toen het water in de cabine tot
schouderhoogte stond, besloot de ge
zagvoerder, aat er niemand meer kon
worden gered. Hij stapte toen in de
laatste boot".
De verkeerstoren van het vliegveld
biedt een wijd uitzicht over het vlak
ke land en over de gehele rivier. Wel
iswaar was het donker, doch de leden
van de bemanning hebben in hun
„dinghies" lichtsignalen uitgezonden.
Niemand heeft deze opgemerkt.
Dr Ir Damme" boven
terrein van de ramp
De liftmaster „Dr. ir. Damme?'
kwam van Gander en was op weg
naar Amsterdam met als gezagvoer
der F. Peetoom. Twee en een half
uur voor de liftmaster op Shannon
zou landen, hoorde men de verkeers
toren van dit vliegveld de „Love king
you" oproepen (de roepletters van de
„Triton"). Op een vraag van de
„Damme", waarom dit K.L.M.-toestel
werd opgeroepen, antwoordde de ver
keersleiding van Shannon, dat men
na de start geen contact meer met
de „Triton" had. Om kwart voor ze
ven landde de „Damme" op het vlieg
veld. Kort daarna kwam de tweede
vlieger van de „Triton", Parfitt, op
het vliegveld. Hij vertelde, dat twee
rubberboten waren uitgezet. In een
ervan zat Viruly, die hem opdracht
gaf alle mensen die konden lopen in
zijn rubberboot mee te nemen, dan
zou hij met de gewonden achterblij
ven. Parfitt gaf als eerste de juiste
ligging van ae „Triton" op een mod
derbank in de Shannon op. De pogin-
f en om met duwks de rubberboten
egemoet te gaan, faalden. Viruly en
zjjn telegrafist Oudshoorn hebben te
zamen het vlot met tien personen
over de modderbanken naar de wal
gesleept.
Vijftig minuten cirkelde de „Dam
me" boven de plaats van het onheil.
Het toestel van de „Triton" was heel
gebleven doch had een gat in de
romp. De machine lag toen nog bo
ven water. Volgens de voorlopige
aanwijzingen hebben de machines
goed gefunctionneerd.
De rubberboten, die in de vleugels
zijn opgeborgen en waarvan er twee
gebruikt zijn, worden door middel van
net overhalen van een handle in de
SOBER RELAAS VAN VIRULY
cockpit naar buiten gestuwd en wor
den dan automatisch opgeblazen.
De „Damme" kwam met twee uur
vertraging op Schiphol aan. De be
manning moest ter beschikking blij
ven van de K.L.M.
Deskundigen naar
Shannon
K.L.M.-deskundigen, vertegenwoor
digers van de Rijksluchtvaartdienst
alsmede journalisten zijn met een ex
tra-vliegtuig Zondagmorgen naar
Shannon gevlogen.
Een woordvoerder van de British
Insurance Association verklaarde,
dat de waarde van het verongelukte
vliegtuig ongeveer anderhalf millioen
was, van welk bedrag een aanzienlijk
deel op de Britse verzekerlngsmarkt
is ondergebracht.
Het is de eerste superconstellation
in de wereld, die is verongelukt.
De K.L.M. Superconstellation „Tri
ton" staande op de modderbank m de
Ierse rivier de „Shannon".
(Telefoto A.N.P,l
Als gekken bezig om zoveel mogelijk
mensen er uit te halen"
In een geleend burgerpak heeft de gezagvoerder van de „Triton", de
heer A. Viruly, Zondagavond aan de hem met vragen bestormende ver
slaggevers zijn sober relaas verteld. Volgens Viruly waren alle voorbe
reidende maatregelen op de normale wijze bij het vertrek van Shannon
getroffen. Nadat het vliegtuig de landingsbaan had verlaten zo zei
de hij zich te kunnen herinneren had hij op de daarvoor bestemde
meter aan het rijzen van de naald gezien, dat het toestel normaal steeg.
Plotseling ontdekte hij dat de naald terugliep, hoewel hij het stuur naar
zich toehaalde. „Ik had het nog nauwelijks gezien, of wij raakten de
modderbank", zo verklaarde hij.
Viruly voelde in de cockpit in I
tegenstelling tot de passagiers in de
cabine wel een hevige schok. „Ik
ben een halve minuut bewusteloos ge
raakt, geloof ik", vertelde hij. „Want
toen ik bijkwam zag ik, dat een van
mijn collega's de handle van de
„dinghies" al had overgehaald. We
dreven op het water. We zyn daarna
als gekken bezig geweest om zoveel
mogelijk mensen uit de machine te
halen en in de boten te helpen. Drie
maal ben ik zelf terug van de ding
hies de machine weer ingegaan.
Toen kon het niei meer. Het toe
stel was bijna geheel in het modde
rige water weggezakt en in de ca
bine reikte het water en de uit de
kapotte tanks gestroomde benzine
tot manshoogte".
„Daarna hebben de inzittenden van
de twee boten met de kleine roei
spanen getracht om het vliegtuig
heen te varen. Het lukte niet van
wege de sterke stroom". Er restte
Viruly niets anders dan iedere hoop
op redding vari nog meer mensen
op te geven. Zo dreven de boten
langzaam van de machine weg'tot zij
bleven steken in de modder. Zij sta
ken hun noodpijlen af, doch zij ble
ven onopgemerkt. Maar dank zij
Tieman's waarschuwing kwam ten
slotte omstreeks zeven uur toch red
ding opdagen en werden de opvaren
den der dinghies veilig aan land ge
bracht.
Paniek
Ondanks de vermaning tot kalmte
van de leden van de bemanning dron
gen de passagiers naar de deur.
Door kortsluiting raakte de electri-
sche leiding onklaar en werd het
donker in het toestel.
De passagiers werden opgenomen
irt particuliere tehuizen aan de rand
Van het vliegveld.
A. Viruly
De meesten, die aan wal stapten,
bleken een zenuwschok te hebben.
Zij waren bedekt met zwarte, kleve
rige modder. Slechts aan hun stem
geluid kon men herkennen of het
mannen of vrouwen waren. Hans
Solden, een kledingfabrikant uit Jo
hannesburg vertelde: „Ik wist dat er
iets niet in orde was. By de start
had ik het vreemde gevoel dat niet
alles was, zoals het wezen moest.
We kropen allemaal zo goed als we
konden naar buiten. Het toestel
zonk snel".
Grondpersoneel van het vliegveld
Shannon is van mening, dat de „Tri
ton" op ongeveer 200 meter vloog,
(Vervolg op pag. 5)