PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Mendès-France wil Moskou nieuwe
kansen bieden inzake Duitsland
Axel
begon bevrijdingsdagen met
een sobere dodenherdenking
BILT
EVATT BESCHULDIGT MENZIES
IN DE ZAAK-PETR0W
Vandaag
IN WEST-DUITSLAND VERLOOPT
DE STAKINGSACTIE
197e Jaargang-No. 189
Dagblad uitgave van de firma
Provinciale Zeeuwse Courant.
Directie: F van de Velde en F. B.
den Boer.: Adjunct: W de Pagter.
Hoofdred.: G Ballintijn: Pl.-verv.:
W. Leertouwer.
ABONNEMENTSPRIJS 47 cent per
week; f 5.85 p. kw.; fr. p. p. f 6.10
per kw Losse nummers 10 cent.
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESSE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Vrijdag 13 Aug. 1954
ADVERTENTIEPKUS 22 cent per
mm Minimum p advertentie 13.
Ing mededelingen driemaal Uriel
Kleine advertentie! imax B regels)
van 1—5 regel» 1.— Iedere regel
meer 20 cent .Brieven ot adres
Bureau v d Blad' 25 cent meer.
Giro No 359300 P.Z.O Middelburg.
Bur. Vlissingen, Walstr. 5
I, telet. 2355 4 lijnen 'b.g.g 2861 of 2160; Middelburg. Markt 51. telef 3841; Goes. Lange Vorststr 63. telef 2475 (b.g.g
Oostburg Flnlandstr 2. telel 16. Terneuzen, Brou weriistr 2; Zierlkzee N Bogerdsli 160 iele! 26
EINDE VAN KOUDE OORLOG?
Herbewapening als inzet voor
de onderhandelingen
Blijkens een mededeling van Mendès-France aan Engeland en de Ver
enigde Staten is Frankrijk voorstander van een meer verzoeningsgezinde
houding ten aanzien van het jongste Russische voorstel voor een nieuwe
viermogendheden-conferentie. Franse deskundigen zullen nieuwe voorstel
len indienen.
De Franse premier wil Moskou een nieuwe kans geven om te tonen, of
de Sowjets werkelijk bereid zijn waarlijk vrije verkiezingen in Duitsland
te doen houden en om in te stemmen met hereniging van Duitsland op die
basis. Mendès-France zou van mening zijn, dat dit een werkelijke beëin
diging van de koude oorlog tot gevolg kan hebben.
Overigens wil hij deze campagne zó
leiden, dat het Westen eerst een of
ficieel besluit moet nemen om West-
Duitsland te bewapenen. Alleen dan
kunnen de Russen er, volgens deze re
denering, toe gebracht worden be
langrijke concessies te doen.
Om die reden heeft de premier de
Nationale Vergadering aanbevolen
het verdrag inzake de É.V.G., met be
langrijke wijzigingen, te ratificeren.
De amendementen zijn bedoeld om de
oppositie t.egen de E.V.G. in haar hui
dige vorm weg te nemen. De opposi
tie verklaart evenwel, dat de Franse
regering door het verdrag beroofd
wordt van zeggenschap over haar ei
gen strijdkrachten. Tegelijkertijd laat
Mendès-France het beginsel van her
bewapening van Duitsland, dat in het
E.V.G.-verdrag vervat is, volledig in
tact.
De Franse premier zou er zeker van
zijn, dat er alleen kans op ernstige
onderhandelingen met de Russen is,
wanneer deze voor de keus staan tus
sen een herbewapend Duitsland en
een Europese regeling, die voor het
Westen bevredigend is,
Het Franse kabinet kwam gisteren
bijeen om het compromis-plan van de
premier voor de E.V.G. te bespreken.
De commissie voor overzeese gebie
den van de Franse Nationale Verga
dering besloot met 24 tegen 13 stem
men bij twee onthoudingen een rap
port ten gunste van bekrachtiging
niet in behandeling te nemen. Een af
gevaardigde kreeg opdracht een rap
port tegen toestemming voor te leg
gen. De financiële commissie ver
klaarde zich eveneens tegen en dc
Gaullistische afgevaardigde Max Bus
set moet een rapport in die geest uit
brengen.
Montgomery opperbevel?
In geval van ratificatie door
Frankrrjk en Italië van het E.V.G.-
verdrag zou volgens geruchten uit Pa
rijs Montgomery tot opperbevelheb
ber benoemd worden.
Zijn taak zou in gróte lijnen te ver
gelijken zijn met een soort minister
van oorlog en een overkoepelende,
representatieve functie betekenen.
Rumoer in Brazilië.
Betogingen in Rio de Janeiro
De politie van Rio de Janeiro heeft
Woensdag van vuurwapens en traan
gas gebruik gemaakt om ccn menigte
te verspreiden, die was samenge
stroomd om een rede aan te horen
van de Braziliaanse journalist Lacer-
da, op wie verleden week een aanslag
is gepleegd. Verscheidene personen
werden gewond. Vier betogers wer
den aangehouden.
Bij de aanslag van verleden week
werd een majoor van de Braziliaanse
luchtmacht gedood. Officieren van de
luchtmacht beschuldigen Lutero Var
gas, een zoon van de Braziliaanse
president, er van de aanslag uitgelokt
te hebben.
Een kolonel van de luchtmacht en
twee luitenant-kolonels, die Woens
dagavond op een bijeenkomst van 600
officieren van leger, marine en lucht
macht beschuldigingen aan het adres
van Luterno Vargas uitten, zijn op be
vel van de minister van luchtvaart,
Moura, gearresteerd.
Woensdag is het in Rio de Janeiro
de gehele dag onrustig geweest-
Groepjes betogers trokken door de
stad en vernielden borden, waarop
Luterno Vargas werd aangeprezen
voor hei-verkiezing in October als af
gevaardigde.
De minister van oorlog, Da Costa,
en de minister van marine, Guilobel,
hebben Woensdagavond met hoge of
ficieren van leger en vloot de toe
stand besproken.
Rust keert terug m Marokko.
In Fez nog grote spanning.
De rust begint terug te keren in
Marokko na tien dagen^van wanorde
lijkheden, waardoor tientallen mensen
om het leven zijn gekomen en voor
millioenen francs aan schade is aan
gericht
De duizenden Berbers, die zich ter
gelegenheid van het Aid el Kebirfeest
in Rabat verzameld hadden om de
Sultan eer te bewijzen, gaan naar hun
woonsteden terug.
Alleen in de ommuurde Arabische
stad Fez is de spanning nog groot,
hoewel sedert Dinsdag geen ongere
geldheden zijn voorgekomen.
Sedert Woensdag zijn in Casablanca
130 Marokkanen gearresteerd, omdat
zij stakers trachtten te verhinderen
hun werk te hervatten.
Vrijdag zullen nog meer militairen
van de Republikeinse Garde uit
Frankrijk in Casablanca aankomen. 1
Molotow heeft tijdens een diner met
de Britse Labourleiders op de Britse
ambassade te Moskou ernstig ge
waarschuwd tegen de gevaren van 'n
nieuwe oorlog, waarbij Engeland,
Frankrijk en ae Sowjet-Unie niets te
winnen hadden.
De Labour-delegatie vatte dit op
als een zijdelingse waarschuwing te-
Sen de herbewapening van West-
uitsland een kwestie, waarover de
Labourpartij verdeeld is.
Molotow zei ook, dat er grote be
hoefte aan bestaat, dat communis
tisch China tot het lidmaatschap van
de Verenigde Naties wordt toegelaten.
Hij sprak de hoop uit, dat Engeland
en communistisch China nauwere be
trekkingen zouden aanknopen.
Een Britse groep parlementsleden,
die op uitnodiging van maarschalk
Worosjilof eind September of begin
October een bezoek aan Moskou zal
brengen, zal uit ongeveer tien leden
van alle partijen uit beide huizen van
het parlement bestaan.
Verbod
communistische
parti} in V.S.?
Volkomen onverwachts heeft de
Amerikaanse Senaat gisteren *n wets
ontwerp aangenomen en naar het Huis
van Afgevaardigden doorgezonden,
waarbij de communistische partij
wordt verboden.
Het wetsontwerp bepaalt, dat perso
nen. die lid worden of lid blijven van
de communistische partij en hande
lingen verrichten om de doelstellingen
van de communistische partij te ver
wezenlijken. veroordeeld kunnen wor
den tot een gevangenisstraf van ten
hoogste vijf jaar en een geldboete van
ten hoogste 10.000 dollar.
Straaljager verongelukt.
Tijdens oefenVlucht boven
West-DuiLsland.
Tijdens een oefenvluoht is gisteren
een Meteor-straaljager van de vlieg
basis Twente bij Münster in Duitsland
neergestort. De bestuurder, de 23-ja-
rige reserve-sergeant vlieger H.
Groot-Huize, afkomstig uit Apeldoorn,
kwam hierbij om het leven. Hij was
ongehuwd, maar zou volgende week
in het huwelijk treden. De familie is
gewaarschuwd.
RUMOER IN AUSTRALIË
Rus omgekocht voor politiek voordeel
Dr. Herbert Evatt, leider van Australische arbeiderspartij, die in de
oppositie is, heeft Donderdag premier Robert Menzies er van beschuldigd
een „transactie" te hebben aangegaan met Wladimir Petrow, een voorma
lige functionaris van de Sowjetrussische ambassade, om politiek voordeel
te behalen.
Volgens Evatt zou de regering Petrow ongeveer 5000 Australische pon
den gegeven hebben voor zekere documenten, die gekocht werden om het
Australische volk op ongepaste wijze te beïnvloeden by de verkiezingen, die
toen naderden.
Evatt stelde dit „sinistere feit"
genover het beeld, dat Menzies had
fegeven van een man (Petrow), die
e vrijheid zocht in een democrati
sche staat, toen hij in April bekend
maakte, dat Petrow politiek asyl had
gezocht en gekregen. Hij vroeg zich
af, waarom het „belangrijke feit",
dat Petrow 5000 Australische ponden
had ontvangen, achtergehouden was
tot na de verkiezingen op 29 Mei.
Premier Menzies heeft in het par
lement de verklaring van Evatt
„hysterisch" genoemd. Zij bevatte
„een mengelmoes van gedachten, die
merendeels de communistische lyn
volgen".
De Australische eerste minister
verklaarde, dat hij het Huis van Af
gevaardigden op 13 April niet van de
betaling aan Petrow mededeling had
gedaan omdat hij toen nog niet wist
lat dit gebeurd was.
Volgens Menzies zou Evatt „wel
licht thans niet in het parlement zit
ten" als hij bijzonderheden van de
Kolonel Szydloxvski, de uit Canada
overgekomen oud-r..t, mand ant van
de Poo'vo troepen, dit Axel bevrijd
den, tijde is zijn bij de officiële ont
vangst in liet Axelse raadhuis gehou
den toespraak.
Foto P.Z.C.
Petrow-documenten in de verkie
zingscampagne van Mei had onthuld.
Het Australische Huis van Afge
vaardigden heeft Donderdag een door
premier Menzies ingediend wetsont
werp. waarin de bevoegdheden van
de koninklijke commissie voor spion-
nage buiten twijfel gesteld worden,
De statiefoto van de hoge Noorse
gast, Koning Haakon VII, H. M. Ko
ningin Juliana en Z. K. H. Prins Bern-
hard, gemaakt direct na aankomst in
het paleis op de Dam te Amsterdam.
(Voor verslag van het bezoek van
Koning Haakon aan ons land verwij
zen wij naar pag. 3).
Voedselhulp uit V. S.
aangeboden.
President Eisenhower heeft Donder
dag machtiging verleend voor het ver
strekken van overtollig voedsel ter
waarde van vier mlilioen dollar aan
de slachtoffers van de overstromingen
van de Donau in Midden- en Oost-
Europa.
Geen dronkenschap aan
boord van „Spanker"?
Kapitein Jim Cleugh van de „Span
ker" moet ten stelligste ontkend heb
ben. dat hij of iemand van de beman
ning. die bij de navigatie betrokken is,
beschonken zou zijn geweest op het
ogenblik dat de ramp gebeurde. Pas
toen men aan boord zich bewust werd,
dat er onverwacht van een schipbreuk
sprake was en er door de storm geen
onmiddellijke hulp te verwachten zou
zijn, zou er sterke drank zijn ver
strekt om de angst wat te beteuge
len.
Het is mogelijk dat enkelen zich
toen te buiten zijn gegaan, maar dit
zou geheel buiten de oorzaak van de
ramp liggen.
...hoopt de bekende Neder
landse roman- en toneelschrijf
ster Jo van Ammers-Küller te
Bussum haar zeventigste ver
jaardag te vieren;
is het 250 jaar geleden, dat
de Fransen tijdens de Spaanse
successieoorlog door de Engel
sen onder Marlborough werden
verslagen, waarbij de Franse
veldheer Tallard werd gevan
gen genomen, hetgeen merk
waardigerwijs tot gevolg had,
dat de Engelsen daarbij voor
het eerst kennis maakten met
selderij.
Trein in ravijn gestort
Na aanslag door bende
op spoorbaan.
Tussen Leles en Nagreg ten Oosten
van Bandoeng is een trein in het ra
vijn gestort na een aanslag door een
bende op de spoorbaan. De passagiers
hadden de wagens toen reeds verla
ten. De bende had de rails op de
spoorbrug opgebroken. De trein werd
voorafgegaan door twee railjeeps met
militair geleide.
Toen de railjeeps de brug naderden,
werden zij onder vuur genomen. Het
vuur werd beantwoord, maar de eer
ste jeep stortte onmiddellijk in het
ravijn en de tweede werd door de lo
comotief, die niet op tijd tot staan
gebracht kon worden, even daarna
van de brug geschoven.
De trein bleef gedeeltelijk op de
brug staan en gedeeltelijk boven het
ravijn hangen, maar stortte 's nachts
waarschijnlijk tengevolge van het ge
wicht, alsnog in de 15 meter diepe
kloof. De aanslag heeft minstens vier
goedgekeurd en naar de Senaat ge- slachtoffers geëist, van wie drie mi-
zonden. litairen.
ALLEEN BIJ NEURENBERG INCIDENT
Hamburgse arbeiders weer aan de slag
By een botsing tussen ongeveer 1000 stakers en 60 politiemannen te Am-
berg, by Neurenberg, zijn aan beide zyden verscheidene personen gewond.
De stakers, die behoorden tot de ongeveer 100.000 stakende metaalbewer
kers in Beieren, hadden enige werkwilligen bij de electrische apparaten-
fabriek van Siemens-Schuckart afgeranseld. Hierop kwam de politie in
actie, gesteund door niet-stakers.
Dit was overigens het enige inci
dent, dat zich Donderdag by de sta
kingen in West-Duitsland voordeed.
In de meeste gebit den van het land
verloopt dc stakingsactie. Te Ham
burg gingen de 14.000 arbeiders bij
de openbare vervoers- en nutsbedrij
ven na een staking van acht dagen,
die de stad ongeveer drie millioen
Mark gekost heeft, weer aan het
werk. Vakbondsleiders en het stads
bestuur gingen accoord met een be-
McCarthy in belasting-
moeilijkheden?
Persbericht ontkend.
Volgens de ..Washington Evening
Star" zijn belastingambtenaren na een
onderzoek van anderhalf jaar tot de
slotsom gekomen, dat Senator Mc
Carthy de staat wegens niet betaalde
inkomstenbelasting en interest nog 'n
bedrag van ongeveer 25.000 dollar
schuldig is. Binnenkort zouden de be
wijzen hiervoor worden overgelegd,
waarbij de Senator de gelegenheid zal
krijgen over bepaalde punten ophel
dering te geven. Van opzettelijke be
lastingontduiking zou niets zijn ge
bleken, aldus dit bericht. Het onder
zoek liep over de jaren 1946 tot 1952.
McCarthy verklaarde desgevraagd,
dat het bericht volkomen onwaar was.
Het bureau van de inkomstenbelasting
weigerde commentaar te geven.
MENGELING VAN VREUGDE EN WEEMOED
Wit-rood, de Poolse kleuren,
domineren in het stadsbeeld
(Van onze speciale verslaggever)
De merkwaardige mengeling van vreugde en weemoed, welke men tel
kenmale ondervindt bij viering en herdenking van dc bevrijding van ons
land na de tweede wereldoorlog, heeft zich Donderdagmiddag weer duide
lijk gemanifesteerd in het aloude stadje Axel.
Axel, dat zich dezer dagen heeft opgemaakt om te vieren en te herden
ken hoe men tien jaar geleden bevrijd werd van het Duitse juk; opgemaakt
met welhaast uitbundige middelen. Axel heeft in de eerste plaats zyn dank
tot uiting willen brengen aan de Polen, die het stadje voor vernieling vry-
waarden en het toch de vryheid brachten
Wit-rood, de Poolse kleuren, domineren in deze dagen in het Axelse
straatbeeld; in bloemmotieven, in straat- en gevelversieringen.
Maar .Donderdag overheerste, ondanks de uitbundige versiering van het
stadje, de weemoed......
Deze dag immers stond in het te
ken van de herdenking. Onder een
grauwe wolkenlucht, aie zich regen-
zwanger koepelde over het in feest
tooi gestoken stadje, bewoog zich in
de middaguren een sobere stoet, sa
mengesteld uit Poolse oud-strijders
en burgers van Axel, die zich teza
men hadden opgemaakt om op deze
dag de doden te eren. Axel was in
feesttooi, maar de vlaggen, Poolse en
Nederlandse, hingen allerwegen half
stok en de in wit-rode tinten gehou
den straatversiering scheen deze re
genmiddag eer een passende omlijs
ting voor de plechtigheden, dan een
feesttooi. De mengeling van vreugde
en weemoedVan droefheid en
geluk
„Maar het geluk, zo betoogde
Axels burgemeester, de heer P. L. D.
J. van Oeveren tijdens een in het
raadhuis gehouden officiële ont
vangst, „het geluk om de herwonnen
vryheid is het grootst". Met deze
woorden besloot hij een toespraak,
waarin hij zich met name had gericht
tot de uit Canada overgekomen kolo
nel dr. Z. M. Szydlowski, destijds
commandant van de Bevrijdingstroe-
pen, en tot de Poolse gasten, o.m. ge
komen uit Vlissingen en Breda. Bur-
femeester Van Oeveren getuigde van
e vreugde, welke heerst bij de bevol
king van Axel, nu men tezamen met
de bevrijders de bevrijding kan her
denken en hn bracht een eresaluut
aan de Polen!
Hierna voerde kolonel Szydlowski
het woord. De kolonel gewaagde van
de ontroering, welke hem en zijn oud-
strijdmakkers had bevangen bij het
aanschouwen van de wijze waarop de
graven van hun gevallen kameraden
in Europa worden verzorgd. Hij be
sloot zijn toespraak met een dank
woord tot de burgers van Axel voor
de bereide ontvangst en met het uit
spreken van de wens, dat hij zijn le
ven in een vry Polen zou mogen ein
digen.
Namens het herdenkingscomité
sprak tenslotte de heer A. H. van
der Lee een welkomst- en een dank
woord.
Kransleggingen.
De ontvangst in de raadszaal van
Axels stadhuis, waarbij o.a. tegen
woordig waren de heer C. Hamelink,
lid van Gedep. Staten van Zeeland,
H. A. A. Baron Collot d'Escury, lid
van het ere-comité, ir. C. F. M. J.
Wats, consul van België te Sluiskil,
en vele Poolse oud-stry'ders met hun
echtgenoten en andere genodigden,
vormde als het ware een prelude tot
de kransleggingen welke daarna
volgden.
Allereerst begaf men zich naar de
R K. begraafplaats, waar nadat de
pater der Capucijners Gardiaan een
gebed had uitgesproken kransen
werden gelegd op het graf van me
vrouw Szydlowski en op de graven
van de burgerslachtoffers.
Op de Algemene Begraafplaats
werden namens het Ned. Oorlogsgra
ven-comité nieuwe, kunstgranieten
grafkruisen aangeboden, welke wer
den ingewijd door pater Gardiaan.
Namens de Poolse generaal Maczek,
die eerst Zaterdag naar Axel zal kun
nen komen, werden de nieuwe graf-
kruisen in ontvangst genomen door
kolonel Szydlowski. De kolonel ver
klaarde, dat de Poolse oud-strijders
op hun tocht door Frankrijk, België
en Nederland, in ons land de best ver-
(Vervolg op pag. 7)
middelingsvoorstel om het uurloon
met zeven pfennig te verhogen.
De stedelijke autoriteiten maakten
bekend, dat nu de vervoerstarieven en
de ga3- en waternrijzen zullen moeten
worden verhoogd.
Vakverenigingsleiders hebben de
stakers opnieuw gewaarschuwd tegen
Oostduitse communistische agitators,
die Woensdag rachtten geld en pam
fletten uit te 'elen.
Vice-kanselier Bliicher is naar het
Zwarte Woud vertrokken om met dr.
Adenauer, die daar zijn vacantie door
brengt, de toestand te bespreken, wel
ke door de staking ls ontstaan.
Negen Nederlanders in
Duitsland gewond.
Negen Nederlanders, inzittenden van
een Volkswagen-autobusje, zijn ge
wond. Op de autoweg tussen Mün-
chen en Augsburg raakte hun voer
tuig door onbekende oorzaak van de
weg. Alle gewonden, waarvan enigen
zwaar, komen uit Geleen.
miiiiiiiiiiiniiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiiijiiM
Slecht weer ook op Mars
M Niet alleen m Europa en Azië
heerst een ongekende natte zo-
mer, ook op Mars is het zeer
ongewoon weer.
Dr Wilkins voti het Britse as-
tronomisclie genootschap heeft
H verklaard, dat in de dampkring
van Mars dikke wolkenvelden
hangen. De kanalen van Mars,
ee die anders alleen in het voor-
H jaar kunnen worden waarge-
ee nomen, tekenen zich ditmaal
ook in de zomermaanden dui-
s ielijk af, hetgeen zou kunnen
duiden op een overxdoed van
water, aldus dr Wilkins.
Nederlandse geleerden
naar de Sowjet-Unie.
Op uitnodiging van Moskou.
Op uitnodiging van het ministerie
voor hoger onderwijs van de Sowjet-
Unie vertrekt een "dezer dagen een
aantal Nederlandse geleerden voor
een excursie van enige weken naar de
U.S.S.R. ter kennismaking met het
hogeronderwijs en het wetenschappe
lijke leven aldaar.
Het gezelschap bestaat uit de heren
prof. dr. A. J. P. Oort. directeur van
het laboratorium voor phytopatholo-
fie. prof. dr. T. H Thung, hoofd van
e afd. virologie, behorende bij het
laboratorium voor phytopathologie,
prof. dr. ir. J. C. Dorst, directeur van
het instituut voor veredeling van
landbouwgewassen allen bij de land
bouwhogeschool te Wagen ingen, dr.
W. H. van Dobben, wetenschappelijk
hoofdambtenaar op het centraal insti
tuut voor landbouwkundig onderzoek
te Wageningen. benevens prof. dr. W.
F Wertheim, hoogleraar tn de socio
logie en prof. dr. J. Presser, hoog
leraar in de geschiedenis, beiden aan
de universiteit van Amsterdam.
DE
VERWACHT
IETS WARMER.
Enkele buien, maar ook enkele op
klaringen. Matige tot vrij krachtige
Zuid-Westelijke wind. Iets warmer.
ZON EN MAAN.
14 Augustus
Zon Op: 5.21 Onder: 20.07
Maan On: 19.48 Onder: 5.18
