PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Statuut Koninkrijk nieuwe stijl
met grote meerderheid aanvaard
Restauratie van kerk en toren
te Kattendijke vordert
K BILT
Vandaag
MOLOTOW BLEEK ONBUIGZAAM
WAT BESTANDSLIJN BETREFT
WATERSNOOD IN HONGARIJE
EERSTE STATENVERGADERING
VAN 1572 HERDACHT
197e Jaargang-No. 166
Dagblad uitgave van de firma
Provinciale Zeeuwse Courant
Directie: F van de Velde en F. B.
den Boer.: Adjunct: W. de Pagter.
Hoofdred.: G. BallinUIn; Pl.-verv.i
W. Leertouwer.
ABONNEMENTSPRIJS 47 cent per
week; f 5.85 p. kw.: £r p. p. f 6.10
per kw Losse nummers 10 cent.
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESSE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Zaterdag 17 Juli 1954
ADVERTENTIEPRIJS 22 ceni per
mm Minimum p advertentie I 3.—
Ing. mededelingen driemaal tarief.
Kleine advertenties (max 8 regelsi
van 1—5 regels t 1.— Iedere regel
meer 20 cent „BrieveD of adres
Bureau v. d Blad' 25 cent meer
Giro No 350300 P.Z..C Middelburg
Bur. Vlissingen, Walstr. 5860, telef 2355 4 lijnen (b.g.g 2861 of 2160: Middelburg. Markt 51, telef 3841; Goes, Lange Vorststr 63, telef. 2475 (b.g.g. 2228): Oostburg. Finiandstr 2. telef 16. Terneuzen Brou werijstr 2. ZierlKzee N Bogerdsti C' 160 lelet 26
spannende uren in tweede kamer
De A.R. Kamerfractie liet haar
fractieleider in de steek
(Van onze parlementaire redacteur)
Na een dag van uitputtende spanning is Vrijdagmiddag om kwart over
zes in de Tweede Kamer, de beslissing gevallen over het statuut voor het
Koninkrijk der Nederlanden, waarin de nieuwe rechtsorde ten aanzien van
Suriname en de Ned. Antillen geregeld wordt. De Kamer aanvaardde het
met 75 tegen 19 stemmen, zodat de door de grondwet vereiste twee derden
meerderheid ruim gehaald werd.
Dat was tenslotte nog een verrassing, want lange tijd werd aangenomen,
dat, zo het wetsontwerp tot aanvaarding van het statuut al niet zou worden
verworpen, liet met de hakken over de sloot de verlangde meerderheid zou
verwerven. Sommige fracties hadden zelfs enkele, om plausibele redenen af
wezige leden voor laten overkomen: de K.V.P. had een zieke pater Stokman
in haar midden en drs Nederhorst van de PvdA was ijlings van Toulon
komen overvliegen. Achteraf was uit niet nodig ge wees..
De minister van Overzeese Rijks
delen, prof. Kernkamp, die de minis
ters Drees, Beel, Zijlstra, Staf, Suur-
hoff, Luns en van Thiel naast zich
had de regering besefte zeer goed
het gewicht van het ogenblik hield
des morgens een lange rede ter ver
dediging van het voorstel.
De kem van 's ministers betoog
vormde wel het bewijs, dat het sta
tuut op generlei wijze met de grond
wet in strijd is. Prof. Oud had ge
zegd. dat hij niet voor het ontwerp
kon stemmen, omdat hij dacht de eea
van trouw aan de grondwet te schen
den. Gelooft U, dat dan de ministers
wel daartoe bereid zijn vroeg de be
windsman. In het onderhavige geval
is dit extra overwogen en daarbij is
de regering tot de conclusie geko
men, dat het statuut zich over de
gehele linie met het veertiende hoofd
stuk van de grondwet verdraagt, het
geen hg uitvoerig toelichtte.
Des middags bleek, dat prof. Oud
en prof. Lemaire en dr Schouten
daarvan allerminst overtuigd waren.
Sterker nog, zij hielden vol, dat de
strijdigheid van het statuut met de
grondwet onomstotelijk vaststaat en
da zij dus hun stem aan het goed
keuringswetsontwerp moesten ont
houden.
Het dilemma
Prof. Oud stelde, zeer duidelijk; als
ik voorstem, schend ik mfln eed Op
de grondwet. Als ik tegen stem, dan
geschiedt voor het Koninkrijk wat de
minister genoemd heeft een ramp, en
daaraan wil ik ook niet meewerken.
Hij verlangde van de regering dat zij
niet een aantal leden voor dit gewe
tensconflict zou plaatsen en een an
dere oplossing zou zoeken. Wenste zij
toch een beslissing op dit ogenblik,
dan moest spreker de eed van trouw
op de grondwet laten praevaleren.
Prof. Lemaire (KNP), dr Schouten
(AR) en de heer Gortzak (CPN) ble
ven bij hun afwijzend standpunt. Dr.
Schouten verklaarde, dat hij zijn stem
niet aan het wetsontwerp kon geven,
maar dat dit zijn persoonlijk oordeel
was.
Bij de stemming bleek, dat alleen
de heer Schouten tegen was. Het was
tragisch voor de grijze staatsman,
door al zijn fractiegenoten in de steek
gelaten te worden.
Toen kwam de heer Van Rijckevor-
sel (KVP) verklaren, dat hij het
standpunt van prof. Oud deelde en
dus eigenlijk voor de noodzaak stond,
tegen te stemmen, maar hij vond het
statuut zo belangrijk, dat hij toch
vóór zou stemmen.
De eindstemming
Ondier grote spanning en diepe stil
te kwam de stemming. Voor stem
den 75 leden: de gehele KVP, de ge
hele PvdA, de CH, behalve mr Schmal
en de AR behalve dr Schouten. Te
gen waren 19 leden, te weten de WD
Kindje door vergif om
het leven gekomen
Vrijdag is een 2-jarig zoontje van
de loonsproeier Wolfs te Middenmeer
(N.-Holland) door vergiftiging om 't
leven gekomen. Het kind at op straat
een boterham, die het vermoedelijk
even had neergelegd op de sproeima-
chine, welke zijn vader had gebruikt
voor het doodspuiten van aardappel
loof. Hoewel medische hulp spoedig
ter plaatse was en de kleine onmiddel
lijk naar het ziekenhuis te Alkmaar
werd vervoerd, is het kind op weg
daarheen reeds overleden.
behalve mevrouw Fortanier-de Wit,
de CPN, de KNP. de SGP en de he
ren Schmal en Schouten. Afwezig
waren de heren Broersen en De Graaf
van de KVP. Gerbrandy en Van der
Heuvel van de AR, Vorrlnk van de
PvdA en De Groot van de CPN. De
regering en speciaal prof. Kernkamp
hadden vele felicitaties van Kamerle
den in ontvangst te nemen.
Lonen en prijzen
De voorzitter van de Tweede Ka
mer deelde in de vergadering van
Vrijdagmiddag mee, dat de regering
het nog niet gewenst acht, nu al een
debat over lonen en prijzen te hou
den en dat hg daarom voorstelde, de
beslissing over de interpellatie-aan
vraag van de heer Reuter (CPN)
over dit onderwerp aan te houden tot
September. De regering zal dan in
staat zijn mededelingen
over lonen en prijzen en haar beleid
dienaangaande te doen. De voor
zitter maakte voorts bekend, dat
het zijn bedoeling is, de Midden
stands-nota op 14 September a.s. in
openbare behandeling te brengen. De
Kamer hechtte haar goedkeuring aan
een tweetal wetsontwerpen tot natu
ralisatie van 46 vreemdelingen. De
Kamer ging. tenslotte met vacantie
tot Sepember a.s.
Franse miliciens
naar Tunis
Uit Parijs wordt gemeld dat een
Franse divisie van de algemene re
serve naar Tunis zal worden gezon
den om te helpen bij het handhaven
van de orde. Verscheidene eenheden
van deze divisie zouden reeds in Mar
seille verzameld zgn.
wvvvvwvvvvvvvvvvvvvw
Geen zomer ,maar wel
regen en wind
(door onze weerkundige
medewerker)
Zeeland is er deze week. wat
de buien betreft, niet zo goed
afgekomen. Vrijdagmorgen
werd in Vlissingen 11 mm re
gen gemeten en Donderdag
avond werd hier en daar on
weer waargenomen. In grote
delen van Europa wordt steen
;n been geklaagd over het kou
de zomerweer. Temperaturen
boven de 20 graden Celsius zijn
ook in ons land een zeldzaam
heid geworden. Vergeleken bij
gisteren, is het weer vandaag
>r opnieuw op achteruitgegaan.
Reeds gisteravond begon het
alweer te regenen. Ook van
daag zal er regen vallen, waar-
bg de wind uit het Zuid-Wes
ten tot krachtig aanwakkert.
Bij Canada trok gisteren al
weer een nieuwe depressie de
oceaan op. Ook deze zal met de
krachtige Westelijke lucht
stroom Doven de Oceaan tegen
morgenavond bij Schotland zijn
aangekomen. Zomer kan het
bij deze weerssituatie niet wor
den. Af en toe regen, krachti
ge wind en voortdurend lage
temperaturen verwachten wij
daarom ook nog voor de ko
mende dagen.
wortii m West-Duitsland
een president gekozen, voor
welke functie de huidige presi
dent prof. dr. Th. Heuss
énige candidaat is.
wordt de bekende Amer.
kaanse schrijver van detective
verhalen Erie S. Gardner 65
jaar.
Slechte behandeling van
Franse krijgsgevangenen
Levende geraamten in
Vietminh-kampen
De Franse opperbevelhebber m In-
do-China, generaal Paul Ely. heeft
verslag uitgebracht over de „schrik
barende" toestand, waarin terugge
keerde krijgsgevangenen van de
Franse Unie zich bevinden in Indo
China.
De slechte gezondheidstoestand van
de gevangenen was grotendeels een
gevolg van de 700 kilometer ange
mars. die zij hadden moeten maken
van Dien Bien Phoe naar de Viet-
minh-bases bij Thanh Hao, in het
Zuiden van de delta der Rode rtiv<er.
De Franse ondercommandant René
Bardet die Donderdag Franse krijgs
gevangenen terugbracht uit kampen,
ongeveer veertig km ten Noord-Wes
ten van Than Hoa, heeft gemeld, dat
er ongeveer „twee duizend levende
geraamten" in de kampen zijn.
De kampen leken op Bucl. ;nwald,
het beruchte Nazi concentratiekamp.
degeneefse conferentie
Mendès-France teleurgesteld
Vrijdagavond werd te Genève medegedeeld, dat de ministers Mendès-
France, Eden en Molotow een bespreking hadden, maar dat geen vorderin
gen werden gemaakt. Na Molotow's vertrek bleven Eden en Mendès-
France nog bijeen voor een nabespreking. Men neemt aan. dat Mendès-
France bij zijn voorstel is gebleven om de achttiende breedtegraad te kie
zen als verdelingslijn voor Vietnam. De communisten hadden aanvankelijk
de dertiende breedtegraad geëist, maar Molotow had zich bereid verklaard
met de zestiende breedtegraad genoegen te willen nemen.
Donderdagavond kon men Molotow
en Mendès-France zien zitten in de
tuin van de villa, die thans door Men
dès-France wordt bewoond aan het
meer van Genève. Zij zaten in gemak
kelijke stoelen op het terras. Een gro
te kaart van Indo-China lag voor hen
uitgespreid op een tafel, die door een
kleine leeslamp werd beschenen. Mo
lotow, die er zeer bleek uitzag rook
te de ene sigaret na de andere. Men
dès-France was na afloop van de be
spreking teleurgesteld, In diplomatie
ke kringen noemde men de houding
van Molotow „beleefd, doch onbuig
zaam".
Ook bij de besprekingen in Troeng
Gia (Indo-China) over de practische
uitvoering van een eventueel bestand
werden weinig vorderingen gemaakt.
Wel gaat de uitwisseling van krijgs-
talie en de E.V.G.
De defensiecommissie van de Ita
liaanse kamer van afgevaardigden
heeft zich Vrijdag uitgesproken voor
bekrachtiging van de EVG.
De commissie steunde een rege
ringsvoorstel voor bekrachtiging met
dertig tegen negentig stemmen.
vloedgolf van de don au
Ergste sedert jaren
In Oostenrijk zakt het water over
al snel. De Donau stond Vrijdag te
Wenen 8 meter 13 hoog, bijna 50 cm
onder het^ hoogst gemeten j»eil.
De grote vloedgolf in
Donau
rye ii
nis.
In het district Szigetkoez zijn op
twee plaatsen, bg Asvanyaro en Kis-
bodak, de Donauaijken doorgebroken.
Bij Kosbodak zelfs over een lengte
van vijf kilometer. In Gijver is de
noodtoestand afgekondigd.
Het water staat op vele plaatsen
hoger dan de dijken zodat zelfs zon
der doorbraak het land zou zijn over
stroomd.
De overstromingen in Hongarije
zijn de grootste, die het land ooit ge
kend heeft. Verscheidene steden en
uitgestrekte gebieden staan onder
water. Militaire vliegtuigen voeren
verkenningsvluchten uit boven de ge
troffen gebieden en seinen gegevens
over bedreigde punten door aan de
nationale commissie, die de hulpver
lening coördineert.
In het Noordoosten van het land
zijn duizenden personen dakloos.
Men is koortsachtig bezig met de
evacuatie van steden, dorpen en ge
huchten ten zuiden van de Szigetkoez.
Meer dan 40.000 personen in dit ge
bied zgn voor hun eten van gaar
keukens afhankelijk.
gevangenen voort. Tien duizend man
Franse Unietroepen met tanks hebben
Donderdag en Vrijdag zware gevech
ten geleverd 40 km ten Noordwesten
van TIanoi en 65 km Noordoost van
Hanoi. Bommenwerpers en jagers
namen aan de strijd deel.
in grote kerk te dordrecht
Dr. Dreesvrijheid moet
verdedigd worden.
Ter herdenking van de eerste vrye
Statenvergadering, die op 19 Juli
1572 in het Augustijnerklooster te
Dordrecht werd gehouden, heeft de
minister-president dr. W. Drees Vrij
dagavond tijdens een bijeenkomst in
de Grote Kerk te Dordrecht een rede
uitgesproken.
Dr. Drees zeide dat de bijeenkomst
van 1572 te Dordrecht de periode in
luidde van het gewapend verzet der
Hollandse steden, wat later de
tachtigjarige oorlog zou heten.
Het eigenlijke initiatief was van
de Prins van Oranje. Hij wist, dat
slechts bij samenwerking de opstand
kans van slagen had. Het eigenmach
tig bijeenroepen van een statenver
gadering echter kon in deze omstan
digheden slechts als een daad van
open rebellie tegen het Spaanse be
wind worden opgevat.
Tijdens deze vergaderii - werd de
grondslag gelegd voor de vrijheid, die
wij thans genieten en waarvan wr de
waarde des te dieper gevoelen, om
dat wij het gemis daarvan hébben
gekend en een harde tyrannie hebben
moeten bestrijden, aldus dr. Drees.
In de jaren van worsteling tegen
die nieuwe tvrannie zijn nauwe ver
bindingen gelegd tussen de landen,
die in de tachtigjarige oorlog staat
kundig werden gescheiden.
De aloude zeventien gewesten,
thans België. Nederland en Luxem
burg, hebben elkander economisch
weer gevonden. Dit jaar is het tien
jaar geleden, dat te Londen tot vor
ming van de Benelux werd besloten
en deze verwezenlijking heeft gesta
dig voortgang gemaakt.
Wij zijn, aldus besloot dr. Drees, de
mannen van de Dordtse vergadering
van 1572 dankbaar voor de gevolgen
van hun daad, die tot de vorming van
een zelfstandig Nederland heeft bij
gedragen. Dankbaar vooral voor de
vrijheid die gewonnen werd, wetend
dat het de taak is. ook van onze ge
neratie. om deze temidden van de
dreigingen die ons omringen, te hand
haven en te verdedigen.
De loonpolitiek
Stichting van de Arbeid
nam nog geen beslissing
De toekomstige loonpolitiek heeft
Vrijdag In de te Baarn gehouden ver
gadering van het bestuur van de
Stichting van de Arbeid een onder
werp van bespreking uitgemaakt.
Deze besprekingen waren gebaseerd
op een rapport, dat de looncommissie
had uitgebracht. Men is Vrijdag nog
niet tot een resultaat gekomen.
De besprekingen zullen binnenkort
voortgezet worden.
„Geslaagde noodlanding van
Thunder jet" bij Olst
Vrijdagmiddag omstreeks één uur
heeft een „Thunderjet"-straaljager
van de vliegbasis Volkel tengevolge
van motorstoring een noodlanding
moeten maken in een roggeveld van
de landbouwer Vlaskamp onder de ge
meente Olst.
Bij de landing werd een vleugel af
gerukt.
De piloot, sergeant-vlieger S. J. van
de Meulen uit Den Haag kon onge
deerd het vlegtuig verlaten. Hg is op
een boerderij m de buurt verder ver.
De kerk van Kattendijke wordt thans
grondig onderhanden genomen.
(Foto PZ.C.
OUDE LUISTER WORDT HERSTELD
Oude ramen wezen op Romaanse
bouwstijl
Hoewel kerk en toren van Kattendijke nog voor het grootste gedeelte
schuil gaan achter de steigers, zijn er sinds eind Januari, toen de storm een
handje kwam helpen en een muur deed instorten, welke overigens toch
vernieuwd moest worden, goede vorderingen by de restauratie te bespeuren.
Het bovenste gedeelte van de toren is reeds gereed. De oude, vermolmde
spits is door een nieuwe, in dezelfde styl vervangen en het haantje steekt
weer parmantig zijn kop in de wind.
Van het kerkgebouw is de zuidgevel practisch gereed. Met oude steen
opnieuw opgemetseld, geeft deze muur reeds een idee hoe dit waarschijnlijk
uit de vyftiende eeuw daterende kerkje er uit zal komen te zien. Het be
looft zeer aantrekkelijk te worden, niet in het minst doordat de vierkante
houten raamkozijnen worden verwyderd en de ramen in de oude stijl zul
len worden teruggebracht.
Zoals bekend, was men eerst van
mening, dat er zich oorspronkelijk ra
men in de Gothische stijl hadden be
vonden. Besloten werd deze weer aan
te brengen. Toen men aan het breken
fing en de bepleistering had verwij-
era, kwam echter aan net licht, dat
vier van de zes ramen in de nóg ou
dere Romaanse stijl waren gebouwd.
Tevens ontdekte men houten muur
stijlen, welke op een Friese invloed
bij de bouw duiaen. Monumentenzorg
kreeg toen nog meer belangstelling
voor dit kerkje, zodat het mogelijk
was verschillende wijzigingen in het
oorspronkelijke restauratieplan aan
te brengen. i
In de Zuidgevel zijn thans twee
Gothische ramen en één langwerpig
smal Romaans raam aangebracht. In
de Noordgevel, waaraan thans nog
gewerkt wordt, zullen uitsluitend Ro
maanse ramen komen. Het is achter
af ook mogelijk gebleken, het dak in
plaats van pannen, een leibedekkiug
te geven, hetgeen ongetwijfeld het ex
terieur nog verder zal verfraaien.
Voor de ingang zal nog een por
taal met een Renaissance-poortje wor
den gebouwd, terwijl de afsluiting
tussen portaal en kerkruimte zal ge
schieden met Gothische deuren.
In het kerkgebouw zelf wacht nog:
een grotere karwei, voordat de Ned.
Herv. gemeente hier haar diensten
weer zal kunnen houden. De houten
muurstijlen zijn reeds vernieuwd,
doch het plafond met kinderbalkjes
moet nog worden aangebracht. Voorts
zal de muur een ruwe bepleistering
krijgen, terwijl tevens de orgelgalerg
e.d. nog moet worden geplaatst.
Wanneer echter alles gereed zal
zijn men hoopt nog dit jaar -
Kattendyke een toren en kerk hebben,
die een sieraad voor de omgeving zal
zijn. Alleen zou de consistoriekamer,
welke in later tijden met weinig
smaak tegen de achtergevel „ge
plakt" is, wel wat uit de toon val
len. Overwogen wordt daarom, ook
dit gedeelte, ö.a. door het aanbrengen
van andere ramen, iets meer in- stijl
te brengen. Het verwijderen van de
•- *-i-l '-ajr 0p de buitenmr
doen verbeteren.
Nog een lid van de „Gouden
Ploeg" ingerekend.
De politie te 's Gravenhage heeft
opniew een lid van „de Gouden Ploeg"
aangehouden. De leden van deze „ben
de" verduisterde, zoals bekend, le
vensmiddelen uit een ziekenhuis in
Den Haag, waar zij werkten. Zij za
gen er geen been in om hun echtgeno
ten de winkelprijs voör de gestolen
waar te laten betalen.
Thans is gearresteerd de 46-jarige
slager M. A. W.
korte predicatie
TROOST IN AANVECHTING
„Wie zal uitverkorenen Gods be
schuldigenf God is het, die recht
vaardigt".
Romeinen 8 S3.
Ons tekstwoord is ontleend aan Tiet
prachtige slot van Romeinen 8, ook
ieel het zegelied des geloofs genoemd.
Nadat de apostel Paulus in de vooraf
gaande hoofdstukken van deze brief
de leer des heils heeft uiteengezet
verlaat hij ineens de betoogtrant en
breekt hy plotseling uit in de heerlijke
geloofsjubel: „Wat zullen we dan
van deze dingen zeggen? Als God
vóór ons is, wie zal dan tegen ons
z ijn f
Nu moeten wij goed begrijpen, dat
het hélemaal geen vanzelfsprekende
zaak is, dat God vóór en met ons is.
Velen denken, dat God daar nu juist
net goed voor is, om vóór en met ons
te zijn en otis uit te helpen als wij er
geen gat meer in zien. Overigens la
ten we ons aan Hem niet zozeer gele
gen liggen. Alsof God een dokter is,
die we liefst onze woning voorbij zien
gaan, maar die, als we ziek zijn, ons
beter moet maken. Alsof God een keil-
tier is, die ons op onze wenken be
dienen moet.
Maar zó is het niet.' 't Is helemaal
niet vanzelfsprekend, dat God vóór e->
met ons is. Wy zijn immers niet vóó-
en met Hem? Zo worden wij allen in
staat van beschuldiging gesteld.
Er is een héle stoet van aanklagers!
Daar zijn in de eerste plaats onze me
demensen, die wel het een en ander op
ons hebben aan te merken, 't Is nu
eenmaal zó, dat anderen onze gebre
ken altfjd veel beter zien dan wy zelf.
En als w6 dan met Paulus het zegelied
des geloofs zouden willen gaan aan
heffen, krijgen wy al héél gauw te
horen: „Zing jij nu maar een toontje
lager, want ik ken je b er!" En wat
moeten we daarop zeggen
In de tweede plaats is daar immers
ons eigen geweten, dat ons ook in
staat van beschuldiging stelt. Ons ge
weten klaagt ons aan, dat we dage
lijks struikelen en soms vallen!
Tenslotte om niet méér te noemen
is daar de Wet van God, die ons bij
elk gebod de vinger op de borst zet:
„Gij zijt schuldig. Gij hebt God niet
lief boven alles en uw naaste als
uzelf!"
Een liéle stoet van aanklagers! En
we moeten ze allemaal nog gelijk ge
ven ook. Wat daarop te antwoorden
Als wij in het geloof op Christus zien
en Zijn volbracht verzoeningswerk
aan het kruis, mogen wij hen allen
uitdagen met de woorden van de apos
tel: „Wie zal beschuldiging inbrengen
tegen uitverkorenen GodsGod is het
die rechtvaardigtDat wil zeggen:
God is het, die rechtvaardig verkïaart
al wie zichzélf voor onrechtvaardig
houdt, maar pleit op de verdiensten
van Jezus Christus, die voor ons ge
storven en opgewekt is. ja, die ook
ter rechterhand Gods is en voor ons
bidt!
Is dit geen rijke troost in aanvech
tingf
Middelburg. J. VAN WOERDEN.
VERWACHT:
AF EN TOE REGEN
Overwegend zwaar bewolkt met af
en toe regen of motregen. Matige tot
krachtige wind tussen West en Zuid.
Dezelfde temperaturen als gisteren
of iets lagere.
ZON EN MAAN
18 Juli.
Zon op 4.40 ondei 20.51
Maan op 21.43 onder 7.40
19 Juli
Zon op 4.42 onder 20 50
Maan op 21.59 onder 9.01
