Winston Churchill werd reeds bij zijn leven een legende Twee revolverschoten werden het sein voor een wereldbrand TELEGRAM AAN MINISTERS OVER AFSLUITING ZEEARMEN ALCOHOLISME IN ZWEDEN EEN DER GROOTSTE ZORGEN INPLAATS VAN FRAAIE ZALEN VLUCHTELINGENKAMPEN DONDERDAG 15 JULI 1954 PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT 7 ,s WERELDS GROOTSTE VREDESDIPLOMAAT Zal Eden zich aan zijn schaduw kunnen onttrekken? (Van onze Londense correspondent). „Hdt wonder van Whitehall" zo zou men Sir Winston Churchill kun nen noemen. Een wonder is iets, wat wy met ons verstand niet begrijpen kunnen, maar toch voor onze ogen zien gebeuren en daarom moeten ge loven, hoewel het ingaat tegen alle wetten der logica. En het spot met alle logische begrippen, dat een oude man van bijna 80 jaar, met moed, geestkracht en vastberadenheid een taak volbrengt, die menig man van formaat in de volle kracht van zyn leven te zwaar zou vallen. noemd. Onder de striemende kracht van Churchill's zweep, zo dacht men en denken nog velen was Eden in staat grote dingen te volbrengen. Maar of hij in zichzelf de kracht be zit een inspirerend partij- en rege ringsleider te zijn, dat werd vaak in twijfel getrokken. De tijd is er nu in elk geval zwaar genoeg voor om Eden de gelegenheid te geven te bewijzen, dat hij niet al leen een goed en getrouw adjudant, maar ook een bezielend veldheer is. In Berlnn, Genève en Washington heeft Eden in elk geval ten volle be wezen, dat er, ondanks de zware ziekte die hij moest doorstaan, een enorme energie in hem schuilt. Hij wordt het onderhandelen niet moe. Integendeel, toen iedereen onder de ontwijkende traineringstnetiek van Boordevol is Churchill's leven ge weest. het was gevuld met de meest spannende en zenuwslopende gebeur tenissen en nochtans is zijn kracht ongebroken. Zijn lijfarts, Lord Moran, schreef in zyn boek „De anatomie van de moed": „Geens mens heeft een onbegrensde voorraad moed, en als deze is opgebruikt is het afgelo pen. De moed van een man is zijn ka- Ëitaal, dat hij voortdurend uitgeeft. [et beroep op de bankrekening moge bestaan uit de dagelijkse onkosten of een plotselinge geldopneming, die de rekening dreigt te likwideren, maar eens is het kapitaal verbruikt". Vooralsnog schijnt Sir Winston met deze wet de spot te drijven. Hij maakt soms de indruk tijdeloos te zijn, zodat hy reeds bij zijn leven een legende is geworden. Als was hij het zelf die tijdens de komende 25 jaar het wereldleven stuur en richting kan geven zei hij tegen 600 journalisten m Washington: „De 20ste eeuw wordt genoemd de eeuw van de gewone man. In geen enkel land heeft de ge wone man een slechtere tijd achter de rug dan in Rusland. Ik geloof daar om, dat het Russische volk veel meer gebaat is bij een kwart eeuw vrede lievende ontwikkeling dan bij de vre selijkste aller oorlogen. Laat ons daarom geduldig en met vriendelijke bedoelingen onderzoeken wat de Rus sen willen". Zo spreekt geen grijsaard, maar een man met de jeugdige kracht van een ideaal, Engelands ideaal. En wie dit ideaal kent, kent ook het geheim van Churchill's kracht. De Britse diplomatie komt pas goed op dreef, als zij een vergelijk tot stand brengt. Tot het allerlaatste zal zy proberen met Rusland en Rood- China tot een vergelijk te komen overtuigd dat een nieuwe oorlog, hoe deze ook afloopt, vernietigend zal zijn voor overwinnaar en overwonnene. De vrede na te jagen en, zo het kaïn, te bevestigen, ziet Engeland als zijn wereldhistorische roeping in 't huidi ge tijdsgewricht. DIPLOMAAT VAN DE VREDE Churchill, de profeet des oorlogs, is thans de profeet des vredes gewor den. Maar als hy een man des oorlogs was, dan was hy dat toch alleen, om dat er geen weg buitenom voerde. Als goed Engelsman weet hij, dat el ke samenleving om zich te ontplooien in hoofdzaak vrede behoeft en zo kon hij een jaar geleden in het Lagerhuis de totstandkoming van het Pact van Locarno als „Engelands hoogtepunt tussen de twee wereldoorlogen" ken merken. Hij wist, dat hij geroepen was de oorlog te winnen, doch die oorlog was slechts een onontkoombaar middel om de vrede te winnen. Voor die vre de zou hij slechts de grondslagen kun nen leggen, de taak van de bevesti ging der vrede zou toebedeeld wor den aan hen, die na hem komen. Zo gezien is het geen toevalligheid, dat hij door lange jaren heen Anthony Eden heeft „opgevoed" om hem op te volgen als leider der Conservatieve Partij, en, als het zo uitkomt, rege ringsleider. Want Eden is de man des vredes bij uitstek; de vooroorlogse Volkenbond en de Conferentie te Ge nève zijn daar om dat te bewijzen. Eden verstaat de kunst van het on derhandelen tot in de perfectie en voelt zich daarom, nu het er op aan komt tot een vergelijk, een modus Vi vendi met Rusland en Rood-China te komen, als een vis in het water. Het is Eden, als partijman, niet voor de wind gegaan. Jaren- en ja renlang heeft hij moeten leven in de schaduw van een staatkundig genie, wiens directieven hij tot Uitvoering moest brengen. Spottend werd hij wel eens Churchill's „adjudant" en de „saletjongen van Whitehall" ge- Op de scheepswerf te Hansweert, wel ke thans onder directie staat van de Terneuzense Scheepsbouw Mij., heerst weer een flinke bedrijvigheid. Er is volop reparatiewerk en o.m. is men bezig met het verlengen van een bin nenvaartuig, waar te dien einde „een stukje tussengeplakt wordt" Foto P.Z.C.) WINSTON CHURCHILL .....nog altijd vitaal de Russen en Chinezen moedeloos en moe werd, klom Eden op tot de berg toppen van Engelands eeuwenoude kracht: de kunst van het onderhan delen. Hoe moedelozer en kribbiger Amerika werd, des te frisser en opti mistischer werd Anthony Eden. En toen voor de wereld de mare rond ging, dat Genéve mislukt was, dat er met het Russisch-Chinese bloc geen vredesland viel te bezeilen, trad Eden voor een tot de nok gevuld Lagerhuis om diezelfde wereld kond te doen, dat de kansen voor een „Aziatisch Locar no" nog nooit zo goed geweest wa- En samen met Churchill was hij zelfs in staat het voor een politiek van concessie bevreesde Amerika mee te slepen in zyn vredes-campagne van laten-we-het-eens-proberen-met- de-Russen-en-Chinezen. GOEDE KANS VOOR EDEN De opvolging van Churchill zal overigens niet automatisch in haar werk gaan. Want Churchill kan wel het partij-leiderschap overdragen, maar niet het ambt van regeringslei der. De Eerste Minister wordt krach tens het Britse staatsbestel aangewe zen door de Koningin, die daartoe uiteraard haar raadgevers consul teert. En het is heel goed mogelijk dat hetzij van Conservatieve, hetzij van socialistische zijde na het aftre den van Churchill algemene verkie zingen worden geëist om de factor „Churchill" te elimineren en er zeker van te zijn dat een Conservatieve re gering overeenkomstig de wil des volks is. Het feit, dat Edens eerste huwelijk ontbonden is, maakt hem in de ogen der Anglicaanse geestelijk heid en Koningin Elizabeth is het hoofd der Anglicaanse kerk tot een minder gewenst persoon voor het Premierschap. Doch dit schijnt inmid_ dels in orde gekomen te zijn, anders had Churchill Eden nooit tot zijn op volger aangewezen. Men ziet: stof tot speculatie is er te over. Maar of de speculatie klopt met de specificatie der werkelijkheid, dat kan alleen de Oude Leeuw van Whitehall bepalen: Winston Churchill Engelands jonge hart in een oud lichaam. OP SPOED AANGEDRONGEN. Landaanwinnigs- vereniging vergaderde te Zwolle. In de te Zwolle gehouden jaar vergadering van de Nederlandse Vereniging voor Landaanwinning, heeft de wnd. voorzitter, dr. ir. V. J. G. de Blocq van Kuffeler, oud directeur-generaal der Zuiderzee werken, voorgesteld een telegram te verzenden aan de raad van minis ters, teneinde aan te dringen op een zo spoedig mogelijke indiening van een ontwerp van wet over de afslui ting der Zuidelyke zeearmen, con form de denkbeelden van de Delta commissie. De vergadering verenigde zich bij acclamatie met dat voorstel. Spre ker zei, dat verder nog aan de orde zijn, plannen met betrekking tot de Lauwerszee en de Dollard, ofschoon die plannen niet definitief zijn. Verder verkeert het drie-eilandenplan in Zeeland in vergevorderde staat van voorbereiding. Dan is er nog de mo gelijkheid van land-aanwinning in „het verdronken land van Saeftin- gen". Maar hier zijn moeilijkheden van internationale aard. De Biesbos droogmaking wordt nog niet toelaat baar geacht, maar toch zou men reeds enige maatregelen kunnen tref fen. Ook werd besloten een brief te richten tot de Minister van Verkeer en Waterstaat, waarin de wenselijk heid tot uitdrukking wordt gebracht om een zo groot mogelyk peilverschil in de, als gevolg van de afsluiting der zeegaten te scheppen zoetwater bekkens. na te streven, om zoveel mogelijk nieuw land aan te kunnen winnen. Besloten werd de vervulling van de vacature van voorzitter, ontstaan door het overlijden van ir. A. Plate, nog enige maanden aan te houden. De aftredende bestuursleden, onder wie ir. M. A. Geuze te Poortvliet, werden bij acclamatie herkozen. Ir. T. H. van der Bom, hoofdinge nieur by de Zuiderzeewerken, hield daarna een voordracht over de in aanleg zijnde polder Oostelijk Flevo land. Driehonderd atoomgeleerden togen naar Glasgow „Politici schieten tekort" Driehonderd atoomgeleerden uit de Jehele wereld, onder wie pok uit lan en achter het „ijzeren gordijn" zijn Dinsdag te Glasgow bijeengekomen voor technische besprekingen. Prof. P. I. Dee van de universiteit te Glasgow, waar men beschikt over een grote cyclotron, zeide er van overtuigd te zyn, dat op het congres alle nationaliteits-, ras- en geloofs verschillen tussen de deelnemers zul len weggevallen. Hij was van oordeel dat de resultaten van de onderzoekin gen op het gebied van de kernphysi- ca in de afgelopen tien jaar zowel grote gevaren, als veelbelovende mo gelijkheden in zich hebben geborgen. Om kern-energie uitsluitend voor het welzijn der mensheid te gebruiken was een internationale organisatie nodig, maar „tot dusverre is gebleken dat deze taak de uiterste krachtsin spanningen en bekwaamheden van de internationale politici te boven gaat", aldus prof. Dee. Prof. Oppenheimer, de Amerikaan se atoomgeleerde aan wie de toegang tot atoomgeheimen is ontzegd, heeft aan de uitnodiging om het congres bij te wonen, geen gevolg kunnen ge ven. Slachtoffer bij steekpartij in Hoensbroek. By een steekpartij in Hoensbroek is Zaterdagavond een negentienjarige mijnwerker om het leven gekomen. De dader, de 43-jarige E. G., is gear resteerd. Het slachtoffer, dat reeds enige tyd omgang had met een dochter van G., kreeg Zaterdagavond in diens woning een ruzietje, dat echter zo hoog opliep, dat G. de jonge mijnwerker met een stalen gaffel in de zij stak. Toen de jongeman probeerde te vluchten, bracht G. hem een dodelijke verwon ding toe. G. had er nooit bezwaren tegen ge had, dat zijn dochter met het slacht offer omging. Lijdt de zwijgzame Zweed aan een koud gemoed? (Bijzondere correspondentie). STOCKHOLM, «JULI Men lacht er in het buitenland wel eens om, als men hoort, hoe streng men in Zweden optreed tegen automobilisten, die onder invloed z«n van alcohol en hoeveel er in Stockholm gedaan wordt ter bestryding van het alcoholisme. Als deze spotters lange tijd in Stock holm gewoond hadden, zou hun het lachen wel vergaan zyn. Want het alcoholmisbruik is helaas zó toegenomen, dat er geen andere uitweg meer is dan met de uiterste strengheid op te treden. Daarom wordt ook iedereen die „onder invloed" aan het stuur van een auto gaat zitten, zwaar ge straft, onverschillig of hy al een ongeluk op zijn geweten heeft of niet. Het probleem van de drankzucht is in Zweden nog lang niet opgelost. Men hoort vaak, dat het klimaat het gebruik van sterke drank verlangt. Wij zouden deze bewering echter wil len corrigeren en zeggen, dat de Zweedse mentaliteit de verwarmende alcohol nodig heeft. De Zweed heeft een koud gemoed. Hij is correct op het onbeleefde af. Men vraagt geen voorbijganger naar de weg, maar de politie. Men vraagt op straat niet om vuur voor zijn sigaret of sigaar, maar men koopt een doosje lucifers. Men zegt in ae volle autobus niet tegen kinderen, die alle zitplaatsen in De- slag nemen, dat ze een beetje moe ten opschuiven, maar men blijft ge duldig staan en doet alsof men het niet ziet. Men lacht in de trein niet om moppen van twee medereizigers, maar wacht tot men aan hen voof- festeld is. Uit deze stijfheid komt de weed pas los, als hy over de grens getrokken is ofals hij wat te veel gedronken heeft. Hy wil name lijk niet stijf zijn, hij haakt naar vro lijkheid en gezelligheid, en daar heeft hy' nu eenmaal een beetje alcohol voor nodig. Het meest wordt de uit hout ver vaardigde brandewijn gekocht. Deze is al duur genoeg, namelijk bijna 12 per liter. De prijzen voor de betere EEN BEZOEK AAN SERAJEVO. De Joegoslaven vereren thans ....de moordenaar Princep (Van een spciale verslaggever) SARAJEVO, 30 Juni Het snelvlietende water van de Miljatska, diep be neden mij. onder de bogen van de bru g, is rood gekleurd, als wilde 't daar mede herinneren aan het bloed, dat hier veertig jaar geleden vloeide. Twee revolverschoten maakten op de Zondagmorgen van de 28e Juni 1914 een einde aan liet loven van de Oostenrijkse troonopvolger en aan dat van diens echtgenote; die twee schoten werden aanleiding tot een wereldbrand, die gedurende vier jaren tien duizenden onschuldige burgers van het leven be roofde en evenzovele duizenden verminkt van het slagveld deed terugke ren. De 28ste Juni 1914 is voor immer een historische datum geworden: de moord op Franz Ferdinand, het sein voor de eerste wereldoorlog. Het rode water van de Miljatska spat wit-glinsterend in het zachte zonlicht uiteen tegen de stenen pij lers van de brug. Plecht tegenover de ze brug heeft zich het gruwelijke dra ma voltrokken. Geen enkel gedenkteken eert hier echter de nagedachtenis van de ver moorde vorst. Evenmin draagt de brug de naam van deze Franz Ferdi nand maar wel die van de moorde naar," Grafarillo Princip In het trottoir op ae hoek van de straat vindt men een steen met twee voetafdrukken: op die plaats heeft de moordenaar gestaan, toen hij zijn dodende kogels afvuurde. In de muur is in Griekse letters een Kroatisch opschrift gebeiteld: „Op deze plaats was de aanslag van Gabrillo Princip op 28 Juni 1914 de uitdrukking van een nationaal protest tegen tyrannie en van een niet aflatend verlangen van ons volk naar vrijheid". Deze inscriptie is aangebracht op het hoekhuis. Binnen vindt men een modern, aantrekkelijk ingericht mu seum, dat in 1953 op de 28ste Juni, werd geopend. Men vindt er een rijke documentatie van de aanslag en van wat daaraan is voorafgegaan, foto's, schetstekeningen, krantenknipsels voorwerpen en zelfs het laatste brief je van een lid der moordenaarsbende aan zijn moeder. Maar ook hier zal men tevergeefs uitzien naar een eer betoon aan de zo tragisch om het le ven gekomen aartshertog. Slechts la ten enkele foto's zien, noe een ge denkteken voor Franz Ferdinand spoedig na de aanslag ter plaatse met veel vertoon onthuld het ein de van de oorlog niet overleefde Voor ons, deelgenoten van een Westerse sfeer, doet dit alles wat merkwaardig, misschien zelfs wat pijnlijk aan. Franz Ferdinand immers was een der onzen, hij behoorde tot onze sfeer en de aanslag op onszelf, als een laaghartige en een zinloze aanslag, waartegen ons rechtsgevoel zich verzet. Heel anders is dit echter voor de Joegoslaven. Daar was het Habsburg- se Oostenrijk, de onderdrukker, de gehate overheerser, zoals de Duitsers aat bij ons waren in de afgelopen oorlogsjaren. Wanneer men het in dit licht stelt, gaat men het probleem automatisch uit een andere hoek be zien. Dan kan men begrijpen, dat Princip en de zijnen voor de Joego slaven geen verachtelijke moorde naars zyn, maar vrijheidsstrijders, zo als de mannen van het verzet dat bij ons waren ty'dens de Duitse bezetting. Tweehonderd inwoners van Amers foort allen gestoken in middel eeuwse kledij hebben Woensdag met vereende krachten „de" kei in triomftocht door de stad getrokken om hem uiteindelijk te brengen naar het nieuwe voetstuk dat door het Amersfoortse kei-comité is opgericht. dranken, zoals jenever, whisky, li keur en dergelijke beginnen pas bij 18 19. De hoge prijs werkt ech ter niet remmend op de comsuptie. Onlangs zat ik by de kapper en dacht erover na wat ik een Zweedse collega zou aanbieden, niet bij een of ficieel bezoek, alleen maar bij een ge zellig praatje. En daar de kapper er al aan gewend is, dat ik niet. zoals alle andere klanten, zwijgend ge knipt wil worden, ging ik hem om raad vragen. Tja, zei hij tot mijn ver bazing, m „mijn" kringen zou men ervoor zorgen, dat er minstens een halve liter per man op tafel staat. Anders is het nauwelijks de moeite waard te komen In Zweden zou de politie druk werk kunnen hebben met de dronkaards, maar de politie wil niet straffen, doch voorkomen. Nog niet lang ge leden zag ik uit mijn raam twee her rieschoppers in gezelschap van een dame, die trachtte de twee mannen tot stilte aan te manen. Daar stopte een van de vele elegante politiewa gens. Een stevige jonge man stapte uit, wenkte de twee naderbij en hield beleefd, als was hy de chauffeur van een fabrieksdirecteur, het portier voor hen open. De twee stapten ook werkelijk in, zonder te protesteren. Ze zullen wel enkele uren op het po litiebureau doorgebracht hébben. En zo gaat dat Vrijdags en Zaterdags aan één stuk door, want het aantal aangeschoten lieden in het centrum van de stad is nauwelijks te tellen. Tijdens een kleine avondwandeling komt men 20 k 30 van dergelijke on berekenbare figuren tegen. Dit bericht zou niet juist zijn. als niet ook het grote aantal alcohol- bestrijders werd genoemd. De wan toestand heeft ook een sterk protest opgeroepen. Deze beweging wordt krachtig bevorderd door de 72-jarige koning, die niet nalaat ieder jaar persoonlijk tegen de alcohol te pre diken. De stryd wordt niet gevoerd tegen het gebruik, maar wel tegen het misbruik van alcohol. Daar de gevaren hiervan bekend zijn, is het niet meer dan logisch, dat de automobilisten, die nder in vloed van alcohol staan, streng ge straft worden, ook als er nog geen ongeluk gebeurd is. Man raakte oog kwijt door meningsverschil. Zondag is het in 's Graveland tot een ruzie gekomen, tengevolge waar van 'n man 'n oog is kwijtgeraakt. De ruzie liep over schade, die het zoontje van de heer S. uit 's Graveland had toegebracht aan de kleding van een dame uit Bussum. Men was het er over eens geworden, dat de heer S. een schadevergoeding van vier gulden zou betalen. Maar de heer S. weigerde door het schuldige zoontje 1.per week laten te betalen. Het menings verschil dat hieruit ontstond, leidde er toe, dat de heer S. voor zijn bezoekers de deur sloot. De Bussumse heer sloeg daarop 't ruitje van de voordeur stuk, waarbij de heer S. enige splinters in het oog vlogen, met genoemd gevolg. De politie is van het gebeurde op ae de hoogte gesteld. Voorstel van Mr. v. Heuven Goedhart Mr. G. J. van Heuven Goedhart, Hoge Commissaris der V.N. voor vluchtelingenzaken, heeft voor de so ciale commissie van de economische en sociale raad de wens uitgesproken, dat zijn adviescommissie, waarin ver tegenwoordigers van 15 landen zitting hebben, eens een vergadering zou houden in een van de Europese kam pen, waar nog 88.000 vluchtelingen huizen, „in plaats van in de schitte rende kamers van het paleis der Na ties in Genève". „Als een vergadering van de ad viescommissie in een vluchtelingen kamp zou worden gehouden, waar de afgevaardigden de lucht van een kamp zouden ruiken en in de modder zouden moeten rondstappen om te zien, hoe de mensen daar leven, ben ik er van overtuigd, dat niemand zou willen dat de Verenigd- Naties niets zouden doen om deze verschrikkelijke toestand uit de wereld te helpen". Mr. Van Heuven Goedhart diende een program in voor 5 jaar ten be drage van 12 millioen dollar om de opneming van vluchtelingen in het economische leven der landen waar zij thans verblijven, te bevorderen.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1954 | | pagina 7