O
Bijna 350 jaar geleden kwam
de eerste thee naar Nederland
HOUDT HET HOOF KOEL IN HET
VERKEER
VAN LAVA TOT TEXTIEL
VAN VROUW T01 VROUW
GAST OP
HET EILAND
J
VRIJDAG 2 JULI 1954
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
9
c
"Dzouwettfjagina
ontuek.king van duizenden jaren her
Thans zo populaire drank, werd niet in
alle landen even goed ontvangen
Als wij denken aan het enorme aantal potten thee, dat dagelyks in onze
Nederlandse huishoudens gezet wordt, en daarby nog de ontelbare liters
voegen, die in kantoren, café's en fabrieken genuttigd worden, dan is het
moeilijk te begrypen, dat ons land pas op de zevende plaats komt, waar het
de consumptie van thee per hoofd van de bevolking betreft. Wij verwer
ken gemiddeld ruim 1 kg per hoofd van de bevolking per jaar, terwijl de
Engelsman zyn consumptie heeft weten op te v oeren tot ruim 4 kg! En
geland heeft deze gewoonte blykbaar aan zyn emigranten meegegeven,
want op de ranglijst prijken boven Nederland alle Angelsaksische landen
met inbegrip van Ierland en slechts met uitzondering van de Verenigde
Staten, welker bewoners slechts 300 gram gebruiken. Misschien, omdat zy
nooit zijn vergeten dat de thee een van de belangrijkste aanleidingen was
voor hun breuk met het moederland?
Vraag ons niet, waar de thee
als drank is gebruikt.
het
eerst als drank is gebruikt. Slechts
legenden, en wel van zeer verschillen
de aard, zyn ons daarover bekend.
De Chinezen, die vrijwel zeker de
vondst van de thee-drank voor zich
mogen opeisen, gaan maar liefst te
rug tot 2737 jaar voor Christus en
schrijven deze ontdekking toe aan
Keizer Shen Nung, die zijn drinkwa
ter altijd wenste te koken, en daarby
eens per ongeluk wat bladen van de
theestruik in de pot kreeg. Het is
een prettige legende, want zij is niet
controleerbaar en niet té onwaar
schijnlijk, dus zullen wy haar gaarne
prefereren boven zulke uitvinders als
door de Japanners en Indiërs worden
gepousseerd, nl. de Boeddhistische
Darma, die pas na het begin van on
ze jaartelling leefde. Zeker is, dat
omstreeks het jaar 800, mede dank
zij publicaties over de voortreffelijke
eigenschappen van de thee, het drin
ken er van in China een nationale
gewoonte was geworden, die zeer
kort daarop in Japan werd overgeno
men, oorspronkelijk als een religieuze
ceremonie, welke pas in 1475 door de
toen regerende Shogun in de wereld
se sfeer is overgebracht.
Critiek
In het Westen is de faam van de
thee het product een vijftigtal jaren
vooruit geweest^ zodat onze Oo3t In
dische Compagnie toen zij in 1610 het
eerste transport naar Europa bracht,
geen moeilijkheden had met de afzet.
Vooral de geneeskrachtige (laxeren
de) werking van dit kruid werd hoog
geprezen, en weldra werd theedrin
ken een algemene gewoonte in de Re
publiek. In Engeland duurde het nog
tot de zestiger jaren van de 17de
eeuw, voor dat theedrinken populair
Advertentie.
Als U de 40 gepasseerd bent
is oppassen dubbel geboden.
Dan kunt U eigenlijk niet
buiten Krnschen Salts.
Rheumatische pijnen vinden in veel
gevallen hun oorzaak in onzuiver
bloed. De aansporende werking van
Kruschens zes minerale zouten geven
de bloedzuiverende organen nieuwe
kracht en energie. Als U die weer
goed op gang brengt met de kleine
dagelijkse dosis Kruschen, worden on
zuiverheden in het bloed op natuur
lijke wyze verwijderd en daarmee ook
de oorzaak van uw slopende pijn.
werd. In Frankrijk werd het tijdelijk
een mode drank, waarin tevens voor
het eerst melk werd geconsumeerd.
Hier heeft de „Infusion" zich echter
niet tegen de wijn kunnen handha
ven, evenmin als in onze eeuw de co
la-rage Frankrijk volledig in haar
greep heeft kunnen krijgen.
Grappig om te lezen zijn de ver
oordelingen van de thee op de
meest uiteenlopende gronden, en
de hartstochtelijke verdedigingen,
die iedere aanval opriep. Artsen
voorspelden de ergste gevolgen
voor de gezondheid; geestelijken
en welgestelden waren er van
overtuigd, dat de armen totaal
zouden demoraliseren door het ge
bruik van thee. Doctor Johnson
echter, de grote criticus en litera
tor, verdedigde zijn nimmer ge
heel afgekoelde theepot zo heftig
en welsprekend, dat de critiek
zweeg en de thee weldra Enge-
lands nationale drank genoemd
mocht worden.
Thee heeft vele malen °;rote invloed
gehad op de wereldgeschiedenis. De
smokkelhandel van onze landgenoten,
die thee verkochten tegen fracties
van de prijs, welke de Engelse East
India Compagnie in Londen noteerde,
was niet bevordelyk voor de verhou
ding Engeland-Nederland, terwijl het
monopolie van deze zelfde Engelse
onderneming in de Amerikaanse ko
loniën ernstige óntevredenheid ver
oorzaakte en zelfs via de vernieti
ging van een vracht thee in de ha
ven van Boston tot de Amerikaanse
Vrijheidsoorlog leidde!
Sportieve strijd
Later was het opnieuw de theehan
del, die Engeland en Amerika in
stryd bracht, zij het deze maal een
sportieve en economische stryd, toen
de Amerikaanse „Clippers" zich van
de Chinese thee transporten naar
Londen trachtten meester te maken.
De jaarlijkse theeraces werden ge
beurtenissen, die alle andere in de
schaduw stelden en gaven aanleiding
tot de bouw van steeds snellere en
fraaiere zeilschepen. Deze „Clippers"
met hun enorme tuigage en slanke
rompen waren een lust voor het oog
en overtroffen alles, wat ooit op het
gebied van de zeevaart was gepres
teerd, totdat de stoomschepen onaf
hankelijk van gunst of ongunst der
winden en met zoveel minder beman
ning. te sterke concurrenten bleken.
Omstreeks 1840 begon met thee te
verbouwen in India, welk land thans
met Ceylon en Indonesië het over-
Trekt U er met de scooter of mo
tor op uit langs zonnige wegen, dan
is een wit linnen kap heus geen luxe
En U kimt hem gemakkelijk zelf
Het hier gegeven partoon kan zo
wel voor dames als heren gebruikt
worden. Daar alle hoofden met even
groot en alle haardossen niet even
omvangrijk zijn, doet U goed, het
model eerst van een oude lap te knip
pen en in elkaar te rijgen. By het
passen kunt U dan gemakkelijk na
gaan, waar er eventueel iets veran
derd moet worden.
De kap bestaat uit. twee helften,
waar ieder een voor-, tussen- en ach
terstuk bevatten, die in de gegeven
volgorde met elkaar verbonden wor
den. waarna U de middennaad dicht-
stikt. De randen worden met schuin
geknipte repen stof afgewerkt; aan
de met o aangegeven punt naait u
een 2 cm breed en 25 cm lang keel-
bandje van dubbele stof mee, dat op
de andere helft met een stevige druk
knoop sluit.
Fietsers en wandelaars kunnen
veel plezier hebben van een witte pet
die bestaat uit een middenstuk, twee
zijstukken en een klep van dubbele
stof die U zo nodig met een lapje
vlieseline of een enige malen doorge
stikt inlegsel vestevigt. U verbindt
de zijstukken met het middenstuk,
legt dan de klep tegen de goede kant
van de bol, rand op rand, en stikt
hem vast. Daarna naait U langs de
gehele rand van de pet een ribslint,
dat Tj naar binnen vouwt.
En laat dan de zon maar schenen,
U kunt er tegen!
ELLA BEZEMER
i
grote deel der wereldbehoefte dekt,
waarbij eerstgenoemd gebied meer
voorbrengt dan beide andere samen.
Jaarlijks worden milliarden guldens
besteed aan deze goedkoopste van al
le dranken die, wanneer men suiker
en melk gebruikt, nauwelijks twee
centen per kop kost en wanneer men
deze door vele verafschuwde toevoeg
sels achterwege laat, nog veel min
der.
Nogmaals: het verwerken
van nylon
Naar aanleiding van het artikel
over nylon, dat wij enkele weken ge
leden op deze pagina brachten,
schrijft een naaimachine-specialist
ons het volgende:
Nylongaren is nog niet geschikt om
op de machine te worden verwerkt.
Zelfs met een losse spanning is het
zeer moeilijk, een mooie steek te krij
gen. Nylongaren rekt altijd min of
meer brj het verwerken. Na een paar
dagen wil dit garen naar zijn oude
stand terug, krimpt dus in, met het
gevolg, dat de stof gaat rimpelen,
hetgeen dan vaak aan de machine ge
weten wordt. Zolang er nog geen ny
longaren vervaardigd wordt,,dat niet
rekt, kan men bij het verwerken van
nylon of andere zeer dunne stoffen
het beste een katoenen of natuurzy-
den garen gebruiken, byvoorbeeld een
klos nummer 100, of een klos stopga
ren nummer 50 of 60.
Twee eeuwen
Franse mode
„Men mag wel anders denken dan
zijn tijd. maar men mag zich niet an
ders kleden". Dit oude Franse gezeg
de heeft de heer D. H. G. Bolten, di
recteur van het museum „Het Prin
senhof" te Delft, gebruikt als hoofd
thema voor de tentoonstelling „Twee
eeuwen Franse mode", welke in dit
museum tot 15 Augustus wordt ge
houden.
De fraaie collectie costuums op de
ze expositie komt uit het bezit van
de „Union Frangaise des Arts du
Costume" in Parijs, een soortgelijke
stichting als die van de Vrienden van
het Nederlands Costuum museum
„Kabinet van Mode en Smaak" in
ons land, met de collecties waarvan
de bekende toneelspeler Cruys Voor-
bergh nogal eens op stap gaat om
ons dichter bij het oude costuum met
zijn schoonheid en rijkdom te bren
gen.
Op de foto hiernaast ziet U één
der fraaie kledingstukken van de
Delftse expositie. Het is een japon
uit de tijd der koningen Lodewijk.
Een kledingstuk, prachtig van kleur
en plooienval, rijk geborduurd, pas
send in een grote balzaal, welke
overvloedig verlicht wordt door kris
tallen luchters... Doch geef óns toch
maar het luchtige, lichte cocktailja
ponnetje van deze moderne tyd!
De laatste asperges
Deze week kunnen we nog juist
profiteren van mooie malse asperges,
echt geschikt voor een heerlijk Zon-
dagsmaal. De echte liefhebbers wil
len ze waarschijnlijk eten als slier-
asperges, maar ook een schotel van
stoof-asperges met kaasseaus. al of
niet in de over gezet, is niet te ver
smaden. De smaak van pittige kaas
verhoogt de frjne asperge-smaak.
Probeert U het maar eens, U zult er
zeker succes mee hebben! U kunt
ze bijvoorbeeld opdienen als onderdeel
van het volgende menu: Kopje bouil
lon met stukje toast; asperges met
ham of kaassaus en nieuwe aardap
pelen; chocoladevla.
Advertentie
Nieuwe industrie
op Sicilië
(Jan een correspondent)
ROME, JUNI Een onooglyk,
grauw-zwart stuk lava! Het meest
nutteloze, het onbruikbaarste, goed
koopste van alle dingen, zelfs in het
aan grondstoffen arme Italië. Men
kan wel wegen bestraten met lava. er
huizen van bouwen en zelfs kerken.
Maar lava is zwaar, het vervoer Is
te duur en aan bouwstenen is op Si
cilië zeker geen gebrek.
Des te verbazingwekkender zyn de
plotselinge werkzaamheden op de
hellingen van de hoogste vulkaan van
Europa, de Etna. Want de chemici
hebben ontdekt, dat de grauwe lava
tot een bijzonder taaie, warmte-we-
rende draad met een dikte van slechts
drie duizendste millimeter verspon
nen kan worden!
De lava-wol begint de schapen
fokkers van Sicilië zorgen te berei
den. Wel bestaat er reeds wol uit
aardgas, melk en glas, maar om de
een of andere reden behoefde de con
currentie van de surrogaat-producten
niet gevreesd te worden. Met de la
va-wol schijnt het echter anders ge
steld te zijn, niet alleen vanwege de
goedkoopte van het materiaal, dat
/M^WVVVVVVWVN
Er zijn van die voornemens,
waarvan men zichzelf levens
lang plechtig verzekert ze nu
toch volgend jaar eens te zul
len volbrengen. En die evenwél
en dat bij een overmaat van
goede wil, altijd voornemens
blijven. Zij kunnen variëren van
een grotere trekpot tot een be
zoek aan de pyramiden in
mijn geval lag het object van
mijn onvoldaan verlangen daar
juist zo'n beetje tussen in.
Wat zon het aardig zijn om
eens op Marken te gaah rond
kijken. Sinds ik Brusse dien
aangaande gelezen heb, leek dit
eiland mij het singulierste dat
men onder ogen kan krygen.
Zoveel mensen op zo'n klein
kluitje, en daarbij berooid van
elk groen sprietje natuur. Een
kampje gras bij de haven: daar
hield het volgens deze doorge-
xointerde beroeps-rondneuzer
mee op.
Geen boom, maar dan ook
geen enkele, op heel dit merk
waardige lapje grond; enkele
straatjes, tussen groene houten
huisjes, en die huisjes zo klein
als uit een allerzuinigste blok
kendoos. En alle vrouwen in
klederdracht, en alle kleuters
in lange rokken en lange haren
Ja, xcaarom had ik eigen
lijk wél de Mont Saint Michel,
wèl het kasteel van Chïllon, wèl
Bornholm en Gandria, maar
niet vlak bij huis dat eigenste
Marken bekeken?
Eerlijk gezegd: een klein
beetje uit vrees voor een des
illusie. En een ticeede klein
beetje uit vrees voor de toeris
tische horde. Voor al die fil
mende en souvenirs jagende
klompen-en-molentjes aanbid
ders, die zich tien minuten aan
de Nachtwacht vergapen, maar
minstens een halve dag voor
Marken reserveren.
,$a very very Dutch, dear:
you simply oughtn't miss that!"
(Zo héél echt Nederlands, lieve,
zoiets mag je toch niet missen
En door hun fotolenzen en
zonnebrillen zag ik datzélfde
Marken als een bont kermis-
spul, drijvend in de Gouwzee,
waar iedereen meespeelde in de
maskerade terwille van het
„Monnie plies" (geld alsje
blieft!) van die langgerokte
kleuters bij de aanlegsteiger.
Laat mij verklaren, met de
hand op mijn berouwvol hart,
dat zowel de plezante Brusse
buiten zijn sclitild als de toe
ristische zonnebrillen ons dat
zelfde eiland te donker heb-
ben getoond. Ik heb, eindelijk,
Marken gezien, geproefd en ge
roken, cn het, bekoord en ver
zoent, met een klein vleugje
weemoed verlaten. Want dit
lapje grond, met alle recht en
reden ontwoekerd aan de baren
is veel groener en veel beschei
dener dan zjjn reputatie.
Er is een winkeltje, glinste
rend en rinkelend van de curio
siteiten. Waarom ook niet Als
de Annerikanen dan met alle
geweld naar Marken moeten
varen om er lepeltjes of klomp
jes te kopen: ieder diertje ztjn
pleziertje. Als ik aan die hele
strd&t vol souvenir-winkeltjes
op de Mont St. Michel denk,
is die ene curiosityshop op
Marken toch niet zo'n storende
sclioonheidsfout.
Trouwens: het Engels van de
eigenares mag er wezen in rad
heid en gevatheid, en ik hoop
my in diezélfde allemans ga-
f
ding nog eens voor a lady from
Pennsylvania uit te geven, om
plezierig met haar te kunnen
redekavelen. En, ere wie ere
toekomt, de kleine jochies aan
de haven, die een mutsje op hun
vlassen haren in top voerden,
maar voorts de dracht hadden
verruild voor een overall die
kleine luidruchtige vrijbuiters
bedelden, als uw eigen buur-
jochie, hoogstens om sigaren
bandjes.
Ga op Marken rondkijken,
op uw zeven gemakken, op een
stille dag in Juni of September,
en u zult er zich zo tlmis voelen
als xvas u er geboren. U zult er,
sinds Brusse, al heel wat ver
anderd vinden.
Er staat een machtig aardig
Gemeenschapshuis tussen fleu
rig groen, en de zeewind ruist
al veelbelovend in de popxilieren
erneven. Er prijken wat nieuwe
bakstenen huisjes tussen die
houten uit het grijs verleden, en
het postkantoortje is met recht
een nuffig geval, blozend van
nieuxcheia.
Maar de bonte jaJcken, de
zxcarte rokken, de ingewikkel
de mutsjes, de boezeroen en de
baaien hemden zijn nog altijd
dezelfde. En de kleine jongens
lijkexi nog sprekend verklede
kleine meisjes. Let wél: niet
voor de ingewijden, die houden
de seksen met één oogopslag
uit elkaar!"
Mocht u zich ooit blijvend op
Marken xcülen vestigen en tot
het aanschaffen van de »n-
heemse dracht willen overgaan,
versier dan uw kleine zoon, zo
hij nog geen zeven is, nauwge
zet met een mutsje, een toege
negen jakje over een gestreepte
onderdito, een borstlapje, een
lang zwart rokje en een schort-
je. Maar naai, verzuim dit voor
al niet, een ster op de kruin van
zijxi mutsebol, een xvit gehaakt
morslapje van zijn kin tot zijn
middelen versier de rug van
zyn jakje met twee slipjes. Nie.
mand die zijn manieren kent,
zal meer: Dag zusje! tegen
hem zeggen.
Tot nu toe héb ik altijd ge
meend, dat er geen schilder
achtiger belevenis moest zyn
dan één zomer schooljuffrouxo
bij de Lapjes te xcezen. Maar ik
heb mij bedacht: er haalt stel
lig niets ter wereld tn fleurig
heid bij zo'n eerste klas op
Marken. Al zul je met dat grxit
nooit eens jolig kunnen spelen
van: Txissen Keulen en Parijs
Want hoe moeten zij ooit
een buiging leren maken met
die styve baleinen in de rug
U moet dus wél weten, wat
u doet, als u naar Marken emi
greert. Uw gehele binnenhuis
behoort xiaar de eis hemels
blauw te worden geverfd, en
alle borden en schotels die u
rijk bent aan de wanden gehan
gen. Niet met zo'n onnozel
ijzerdraadje als op het vaste
land, maar solide, een fikse
draadnagel met een knaap van
een vergulde kop dwars er
doorheen. En uw garderobe
zult u moeten uitbreiden met
diverse doeken en lappen, al
leen al vierderlei soort tussen
Pasen en Pinksteren
De nieuwe tijd pleegt veel
schone oude traditie to onder
graven. Maar op Marken lijkt
die regel één verheugende uit
zondering toe te laten. Want
als ik goed gekeken heb waren
de kleuren van de jakjes hel
derder, de wangen frisser en de
golvende haren glanzender by
het jongste vrouwvolk op het
eiland.
En als die nieuxoe dijk er een
maal ligt dan lijkt my niets
zo aanlokkelijk als eens een
xcinteravond lang, op dat aar
dige toneeltje in ae gemeen
schapszaal te staan, pal onder
die vergxilde Morenkop op een
azuren véld, voor een gehoor
zo fris en bont en kleurig als
een tulpenveld.
SASKIA.
eïgenlyk alleen de geïnvesteerde ar
beid kost.
Het spinprocédé is bovendien bui
tengewoon eenvoudig Door middel
van een speciale behandeling kan la
va by een temperatuur van 1900 gra
den gesmolten, gecentrifugeerd en
daarna tot een dunnen draad uitge
trokken worden. De industriële instal
latie van Santa Teresa Riva, een klei
ne plaats bij Messina, is de enige op
de hele wereld, die lava als grond
stof gebruikt. Sinds 1 Juni jl. loopt
de productie op volle toeren, met een
capaciteit van 3 millioen kilogram
per jaar!
De bijzondere eigenschappen van de
lava-wol begunstigen vooral de toe
passing als thermisch en accoustisch
isoleermateriaal voor stoomleidingen,
verwarmingsketels en koelinrichtin-
gen. Kurk. vilt en synthetische wol
kunnen er door vervangen worden.
Lava-wol is bestand tegen een tem
peratuur van 1100 graden en uitste
kend bestand tegen de inwerking van
zuren en basen, lucht, zeewater en
vibraties.
Ook zal de lavawol, vooral ver
mengd met andere vezels, als
weefsels voor kledingstukken ge
bruikt kunnen worden, al is voor
deze tak van productie de aan
schaffing van nieuwe machines
noodzakelijk. Als slechte warmte
geleider is ze vooral geschikt voor
stoffen voor een koel klimaat,
voor stoffen, die bovendien
niet verslyten.
Een van de moeilijkheden ligt in het
verven. Het zal niet eenvoudig zijn
een verfstof te vinden, die met la
vawol een onoplosbare verbinding
aangaat. Men hoopt met hoge tem
peraturen en druk ditzelfde doel te
bereiken.
Italiaanse wol uit Etna-lava heeft
ook in het buitenland reeds opgang
gemaakt. Grote orders zijn reeds bin
nengekomen uit Argentinië, Portu
gal, België, Zweden, Engeland, Frank
rijk en Saoedi-Arabië.
*WVWW\*W\*VWWWV^VWVWVWVWVWW*VWW***NAW**V*VVWWWWWW
Doet U aan sport? Dan is deze v
tie op het klassieke tennis jurk je-,., t-
wijde rok misschien juist iets voor U!
De populaire driekwart pantalon, de
ze zomer zo veel door jonge meisjes
gedragen, werd gebruikt als „basis"
voor dit tweedelige sportpak je. Over
deze pantalon xcord een jurkje gedra
gen ,dat tot de taille met knopen sluit,
en waarvan de rok van voren geheel
open is. Fijn, wit linnen is het mate
riaal voor dit originele sportpakje.