Theo van der Horst won voor het
eerst in zijn leven een prii«
Noorwegen: land van ongerepte
en woeste natuur
ZEEUWSE KINDEREN VIERDEN
FEEST OP ENGELS SCHIP
WAT IS ER MET DE „RODE
PLANEET" AAN DE HAND
PROVINCIALE ZEEUW HE COURANT
1
De prijs van de Stad Middelburg
„De jury heeft me een
volwassen gevoel gegeven
(Van een bijzondere medewerker)
„Mensen en dieren in een bootje" heet het schilderij, waarmee de jonge
(dertigjarige) Arnhemse schilder Theo van der Horst voor het eerst van
zijn leven een prijs, en dan nog wel een grote en belangrijke prijs heeft ge
wonnen: de prijs voor beeldende kunst van de stad Middelburg.
Is hij er blij mee? „Dacht je van niet?" vraagt hy lachend. „We zullen
afspreken, dat er elite dag bij een schilder driekwart van duizend gulden
binnenkomt. Maar laat ik eerlijk zijn. Dat geld is fyn, maar de samenstel
ling van de jury niet minder. Ik mag de heren Hammacher, Van Schendel
en Doelman toch wel beschouwen als niet de eersten de besten. Zij hebben
me nu een volwassen gevoel gegeven. Dat gevoel voelt een beetje vreemd.
Het zal ook wel niet lang duren. Want hoe je je voelt, en wat je krijgt, je
bent niets waard als je niet schildert. Je moet wat doen.Datis eigenlykheel
eenvoudig. En zo moeilijk. Een soort van erkenning helpt, en maakt het
moeilijker ook".
Zo is Theo van der Horst, die in
Arnhem geboren werd, er werkt, er
rondwandelt en kykt, op de markt,
in caféetjes naar mensen. Want het
zyn mensen, die hem ontzaglyk inte
resseren, niet omdat hij een psycho
loog is of zelfs maar de gébruike-
lrjke vormen van mensenkennis voor
wendt, maar omdat mensen hem aan
zijn hart gaan. Zij gaan hem aan zijn
hart, omdat zij mooi of lelijk, ver
drietig, eenzaam, hoopvol angstig,
dwaas, gemeen of erbarmelijk 01juist
vol van wat de Fransen de „gran
deur humaine" noemen, zijn en altijd
in al die aspecten en verschijningen
ménsen, niets dan dat. Jaar-in, jaar-
uit, ja, dag-in, dag-uit, komen er in
zyn atelier en op zijn zolder meer
schilderijen met mensen bij. Het zijn
lang niet altijd mooie mensen. Er
zjjn ruïneuze oude mannen, die lig
gen te slapen op straat, of blazen
op een trompetje tegen een hond,
die terughuilf, er zijn vrouwen, die
volslagen eenzaam langs een rivier
lopen, en veel van die mensen zien
er arm en armelijk en armzalig uit.
Maar er zijn ook mannetjes, die blij
met een grote koperen pot over de
markt stappen of die feestelijk aan
het fietsen zijn en vrouwen, die beto
verende bloemboeketten by zich dra
gen of met kinderen een wandeling
maken.
Men kan het van mensen niet be
denken, of Van der Horst heeft met
ryige verf, met diepe kleuren waar
in bepaalde détails zo'n boeket
bijvoorbeeld des te luisterrijker
oplichten, het menselijke geschilderd.
Zijn onderwerpen variëren, zou men
kunnen zeggen, van mensen in het
bad tot mensen in de goot. In zyn
grafiek, te weten etsen, droge naald
en houtsneden, zijn die mensen ook
al; daar is een kind op een hobbel
paard, dat een echt paard geworden
is, zo goed als Judas, die het Grote
Verraad pleegt aan een café-tafel
tje.
Af en toe onderbreken landschap-
{)en deze stroom. Het zijn nimmer
andschappen, ter plaatse geschil
derd, altyd herinneringen aan land
schappen, in het met papier dicht
geplakte atelier zo wezenlijk juist
teruggebracht, dat men ze onmid
dellijk kan localiseren. Het is trou
wens zo, dat Van der Horst ook nooit
naar model een portret maakt. Hij
schilderde enkele malen kinderen, die
hij met zyn eigen wijze van kennen
goed kende, en niet één keer schet
ste hij die kinderen zelfs, laat staan
dat zij voor hem poseerden. Niette
min herkenden de uiteraard critische
ouders hun kinderen zonder aanmer
kingen, en herkenden de kinderen
ook ogenblikkelijk zichzelf
Het bekroonde werk.
Het bekroonde „Mensen en
dieren in een bootje" is kenmer
kend voor deze merkwaardige
kunstenaar, die opgeleid werd
voor glazenier op de Arnhemse
Terreur in Noord-Afrika
Twee Tunesische verzetslieden heb
ben Dinsdagavond met stenguns ge
schoten op zes Fransen, die in de bui
tenwijk Teboera van de stad Tunis
voor een winkel stonden. De Fransen
werden gewond, de verzetslieden wis
ten in het donker te ontkomen.
Dr- Emile Eyraud, directeur van
het belangrijke Marokkaanse nieuws
blad „La Vigie Marocaine" en lid van
de Marokkaanse regeringsraad, werd
dodelijk getroffen door een Schot in
de rug van een terrorist in het cen
trum van Casablanca. De dader ont
snapte in de verwarring, zijn mede
plichtige werd gevangen genomen,
nadat hij een jong meisje en een
handelsreiziger had gewond.
academie „Kunstoefening" en die
heel weinig ruiten heeft ontwor
pen om de eenvoudige reden, dat
hij er geen tijd voor heefthij
moet schilderen.
Men ziet op het tamelyk grote
schildery een jongen, die zyn arm
om een meisje heenslaat. Zij zitten in
een bootje, dat over een rampzalige
wereld van diepe blauwen drijft. Er
zijn in dat bootje ook een kip, een
hond en een veulen, en op de vlag-
gestok van de noodvlag zit een haan.
Een diepe kleur overal, maar in het
hart van het doek wat beperkte
vreugde van rood en geel.
„Ik heb het niet voor Middelburg
gemaakt" zegt Van der Horst.
„Het idee zal wel gekomen zijn
uit krantenverslagen over de wa
tersnood, maar het feit, dat ik het
schilderde heeft te maken met mijn
gevoel, dat die mensen in zo'n boot
je een menselijke situatie vertegen
woordigen. De dijken breken, het
land loopt onder, alles is ongeluk,
alles is beroerd, om het gewoon te
zeggen. Iets van hoop blijft. Er is
nog hoop op droog land, op grond
onder de voeten. Daar drijven we
naar toe. Bescherm dan wat je het
liefst is. En neem wat van die aar
dige. onschuldige beesten mee."
Eerst had Van der Horst zijn
schildery „Arke Noach's" willen noe
men.
„Maar dat zou betekenen, dat al
leen de schuldigen verdrinken. En ik
kan geen straf zien in een ramp. Er
worden ook zoveel goede mensen
getroffen. En daarom wilde ik he
lemaal los van die ramp, die toch
wel meegespeeld heeft, daar twijfel
ik niet aan. En toen koos ik die an
dere titel."
Marinegroep nam plechtig
afscheid van Soerabaya
Bij het afscheid van de laatste 17
leden van de instructie- en verzor-
gingsgroep van dj Koninklijke Marine
is in het Indonesische marine-insti
tuut in Soerabaja een plechtigheid
gehouden. De Chef-staf van de Indo
nesische marine, viee-admiraal Soe-
biakto sprak waardering uit voor de
arbeid van de instructie- en verzor-
gingsgroep.
De commandant van de groep, ka
pitein-luitenant ter zee Daane Bolier,
antwoordde de staf-chef.
De afscheidsplechtigheid geschied
de in tegenwoordigheid van het gehe
le militaire personeel van het Indone
sische marine instituut. Kadetten van
het Indonesische marine instituut na
men deel aan het ere-defilé.
DOODSKOPPEN EN WILD-WEST
Mijnenlegger „Apollo" was
één middag speeltuin
Voor 36 kinderen uit Schouw&n-
Duiveland (twee uit ieder dorp) en
30 wezen uit Amsterdam, betekent de
Britse mijnenlegger „Apollo", die de- j
ze week ter gelegenheid van een be-
leefdheidsbezoek in de hoofdstedelijke
haven gemeerd ligt, een grandioze
combinatie van kinderfeest, speeltuin i
en kermis.
De bemanning (16 officieren en 230
manschappen) van dit snelste schip
der Britse Navy had gisteravond veel
vernuft, fantasie en originaliteit een
feest voor de 66 Nederlandse kinderen
in elkaar gezet, dat klonk als een
klok en dat de jeugdige gasten nim-
mer zullen vergeten.
En terecht! Niemand zal in ons land
tot dusverre ooit geweten hebben, dat
een mijnenlegger zo'n ideale basis is
voor een kinderfeest.
De kinderen maakten in kleine
groepjes griezeltochten door een don
kere gang, gezeten in een lorrie, die
op rail werd voortgetrokken. De Britse
Jantjes hadden die gang volgens alle
regelen der kunst van eigenhandig
met lichtgevende verf geschilderde
spinnewebben, doeken &d. voorzien.
Tijdens iedere rit gierden de meest
angstaanjagende gillen door een luid
spreker. Ze werd geproduceerd door
de bijzonder buigbare stembanden van
een der matrozen.
'e grootste aantrekkingskracht
ging echter uit van een soort „Ses-
selbahn", een kabel van de mast naar
de voorplecht, waaraan een stoel hing.
Goed ingebonden in die stoel maakten
de jongens en meisjes prachtige
luchtreizen aan de kabelbaan-
Als klap op de vuurpijl en als apo
theose van het onvergetelijke feest,
voerden de opgedirkte piraten en
clowns tot slot een Wild-West ver
haal op, waarbij de een de ander al
vechtende over de railing op een
lange buitenboord en 5 meter boven
het water uitstekende plank duwden.
Gillend schreeuwend, spartelend en
joelend vielen de jantjes toen één
voor één in het water, waarbij me
nige vlekkeloze duik van de hoge
springplank te bewonderen viel.
Van Nederlandse zijde waren o.a.
aanwezig de echtgenote van de Am
sterdamse burgemeester, mevrouw
Arn J. d' Ai'lly en mevr. G. Wijsmul
ler, lid van de hoofdstedelijke ge
meenteraad, die er voor gezorgd had.
dat de kinderen uit Zeeland gebracht
werden
Vreemd escorte voor een
Brits vliegtuig
De piloot Howard van de Britse
Luchtvaartmaatschappij BOAC. die
reeds 265 maal over de Atlantische
Oceaan is gevlogen, heeft Woensdag
bij aankomst in New York verklaard,
dat zijn „Stratocruiser" op 270 kilome
ter van Goose Bay op New Foundland
gedurende 18 minuten geëscorteerd is
door vreemde vliegende machines, die
over een afstand van verscheidene ki
lometers met eenzelfde snelheid als
zijn toestel vlogen.
Alle elf bemanningsleden van het
Britse toestel en de 51 passagiers, die
aan boord waren, hebben het vreemde
escorte waargenomen, dat bestond
uit een groot toestel, dat gedurig van
vorm scheen te veranderen, en zes
kleinere.
Er wordt een onderzoek naar het
vreemde verschijnsel ingesteld.
Naar Reuter nog meldt, waren de
geheimzinnige machines plotseling
verdwenen toen een Amerikaanse
straal lager naderde, die was opgeste
gen. nadat de piloot aan het station
Goose Bay bericht over zijn waarne
mingen had gezonden. Later was nog
een tweede straaljager opgestegen
om naar het vreemde toestel te zoe
ken. doch ook dit vliegtuig moest on-
verrichterzake naar zijn basis terug
keren.
De raad van de Europese betalings
unie <EBU» heeft Woensdag bekend ge
maakt, dat de EBU te rekenen van 1 Juli
1954 af, voor een jaar Is verlengd.
Ttieo van aer morst
in zijn atelier.
In Nederland 60 millioen
kuikens uitgebroed
In het afgelopen seizoen zijn er in
Nederland ongeveer 60 millioen kui
kens uitgebroed, en zoals de toestand
zich thans laat aanzien, lijkt het er
niet op, dat het er de volgende jaren
minder zullen zijn.
Aldus verklaarde de voorzitter van
de vereniging van broederijen en
pluimveefokkeryen in Nederland op
de jaarvergadering, die dezer dagen
te Arnhem werd gehouden. In het
jaar 1952, zo vervolgde hij, hebben
wij ruim 22 millioen kuikens gebroed.
Hoge onderscheiding voor
penningmeester C.N.V.
In de slotzitting van de 27e alge
mene vergadering van het C.N.V. is
door deze vakcentrale officieel af
scheid genomen van de afgetreden
penningmeester, de heer G. Moll. Bij
dit afscheid waren mevrouw Moll en
de kinderen aanwezig. De chef van
het kabinet van de minister van So
ciale Zaken en Volksgezondheid, de
heer P. Voesterman, deelde mede, dat
het H.M. de Koningin had behaagd,
de heer Moll bij bevordering te benoe
men tot officier in de orde van Oran-
je-Nassau.
MARS BENADERT DE AARDE
Z.L.M.-gezelschap voor een gebouw
in Noorwegen.
MARS-RAADSELEN
Rapporten van Amerikaanse luchtmacht gepubliceerd
(Van een bijzondere medewerker).
Op 2 Juli zullen de planeten Mars en Aarde elkaar zo dicht zyn gena
derd als sedert 1941 niet meer het geval was. In verband hiermede staan
in bladen over de hele wereld artikelen, die aandacht schenken aan de
„rode planeet". „Slechts" 64 millioen kilometer zullen wij op 2 Juli van
haar zyn verwijderd. Voor astronomen een klein eindje. Een afstand, die
naar het menselyke bevattingsvermogen nog wel te overbruggen valt.
In Amerika is pas een boek ver
schenen van de hand van majoor
Donald E. Keyhoe waarin wordt
volgehouden, dat de vliegende scho
tels van Mars afkomstig zijn en dat in
die apparaten wezens zitten van Mars
of van een ander lichaam in de ruim
te, die Mars als tussenstation heb
ben uitgekozen bij hun verkenningen
van onze malse aarde. Keyhoe gaat
zélfs zover, dat hij er van overtuigd
zegt te zijn dat deze wezens uit dt
wéreldruimte waarschynlijk de eerst
volgende maanden de aarde in bezit
zullen nemen. De mensheid kan dan
alleen nog hopen, dat zy niet bestand
zullen zijn tegen de hier voorkomen
de bacteriën en virussen.
Het wonderlijke van dit boek van
majoor Keyhoe is, dat het niet voor
de volle hónderd procent onzin kan
worden genoemd. Hij behandelt, zo
lezen wij in de „Neue Züricher Zei-
tung", uitsluitend het goed onderzoch
te materiaal, dat hèm ter beschik
king werd gesteld door de luehtbe-
wakingsdienst van de Amerikaanse
luchtmacht. Deze dienst heeft de
laatste jaren een grote hoeveelheid
materiaal verzameld over gevallen,
die zeer nauwkeurig zijn nagegaan
en waarvoor geen enkele normale
verklaring is te vinden.
Het staat ook wel vast, dat de vlie
gende schotels geen Russisch product
zijn. Dat zy' zich intelligent gedra
gen valt ook niet te ontkennen. Ze
vliegen in formaties, ze omcirkelen
vliegtuigen en houden zich vol-
MET DE Z.L.M. NAAR DE FJORDEN (II)
Slechts drie procent van bodem
bestaat uit cultuurgrond
(Van een onzer verslaggevers).
DALEN (NOORWEGEN), VRIJDAG By het knappend houtvuur in
hotel „Dalen" temidden van de machtige bossen, heeft zojuist uit de mon
den van negen en twintig Zeeuwen he t Zeeuwse volkslied geklonken. Het
lied van de eigen streek, dat men niet heeft vergeten enals boer ook
niet voor liet Noorse land zou willen ruilen. Twee dagen lang doorkruisen
de Z.L.M.-ers thans het Zuidwesteiyke deel van dit ryke land en tegelyk
arme land. Ryk aan natuurschoon, met zyn prachtige fjorden, zyn onme
telijke bossen, meren en majesteuze bergen, doch door het oog van de
Zeeuwse boer gezien, arm. Twee en zeventig procent van de bodem is er
woest, slechts drie procent bestaat uit cultuurgrond, waarvan nog het
overgrote deel door weiland wordt ingenomen en op wat er dan nog over
blijft, zyn de mogelykheden zo weinig, staan de gewassen zo armetierig,
dat de Zeeuwen zich hier weer dubbel bewust zijn geworden, wat het be
tekent, vette kleigronden te mogen bezitten.
Na de voor velen bewogen over
tocht van Kopenhagen naar Oslo
welke achteraf nog ruimschoots stof
heeft opgeleverd voor een vrolyke
conversatie is Donderdagmorgen
de reis door het helaas voor de mees
te Nederlandei-s nog onbekende Noor
wegen begonnen. Een hartelyke ont
vangst door onze Noorse reisleider,
de heer Brekken, secretaris van een
der landbouworganisaties, terwijl
zelfs de Noorse pers niet ontbrak,
die vanzelfsprekend vooral belang
stelling aan de dag legde voor de
twee Zeeuwse dames in Bevelands en
Walchers costuum! De eerste kennis
making met de schoonheid van het
Noorse landschap genoot het gezel
schap in 't restaurant onder de grote
skibaan, waarop de wereld-ski-Ram-
pioenscnappen worden gehouden. Met
aan de voet het in de zon badende
Oslo, hadden de Zeeuwen hier vanuit
de toren, een verrukkelijk uitzicht
over de Oslofjord.
Daarna werd een bezoek gebracht
aan een der grote coöperatieve melk
fabrieken te Oslo. Een modern be-
dryf, waar bijna een millioen liter
melk per dag verwerkt wordt, welke
uitsluitend door de eigen bevolking
wordt geconsumeerd. De Noren drin
ken namelyk gemiddeld 0.8 liter melk
per dag.
Een der ingenieurs leidde de gas
ten rond, en liet niet na om zyn
vreugde te uiten over het feit,
dat hij hier thans een gezelschap
Nederlandse boeren kon rond
leiden. Dat dit geen beleefdheids-
phrase was, heeft men ook later
kunnen ervaren.
De Noren zijn stil en soms wat ver
legen, doch uitermate vriendelyk.
Vooral voor Nederlanders, medelot
genoten van de Duitse onderdruk
king. De haat tegen al wat Duits is.
schijnt onder de bevolking nog wel
sterk te leven.
Wie de taalmoeilykheden hier wil
overwinnen en zich daartoe van
Duits wil bedienen vindt-'de meeste
Noren doof. Daarom spreken de
Zeeuwen Engels ofZeeuws dia
lect, dat veel overeenkomt met Noors,
en de taal der gebaren, welke laatste
wonderwel begrepen wórdt.
Arme bodem
Na een uurtje winkelen In Oslo,
zyn de Z.L.M.-ers Donderdagmiddag
met een bus het land ingetrokken.
Onder Hönefors werd een grote boer-
dery bezichtigd, met voor een be-
langryk deel veeteelt. Met de hier
bereikte productie van gemiddeld
4500 kg melk per koe per jaar zou
men in Nederland ook niet ontevre
den zyn, maar voor de rest is hier
in de landbouw weinig te bereiken op
de arme bodem.
De langdurige winters maken het bo
vendien noodzakeiyk laat te zaaien,
zodat de stand van de gewassen ver
geleken by Nederland sterk achter
komt.
Maar niettemin blyft het toch in
teressant om van een en ander ken
nis te nemen, al kan men als Zeeuw
se landbouwer daarvan weinig leren.
De eerste nacht bracht het gezel
schap door in een fraai, typisch
Noors ingericht hotel op 450 meter
hoogte in de bergen van Bolkesjo.
Vrijdag is de tocht vervolgd met een
prachtige rit door het berglandschap
tot byna 1000 meter, lang_ smalle,
kronkelende wegen, diepe afgronden
en grote meren.
Hierby kwamen de Zeeuwen ook
in het thans wereldbekend geworden
dorpje Rjukans, waar o.a. de fabriek
voor „zwaar water" is gevestigd,
welke tydens de bezetting door de
Noorse ondergrondse werd vernield,
toen deze belangrijke grondstof voor
de atoomsplitsing in handen van de
Duitsers dreigde te geraken. Voor de
toerist is Rjukans op het oog niet
anders dan de overige Noorse plat-
telandsplaatscn. Verzorgd en vrien
delijk, en vanuit de kabelbaan op en
kele honderden meters hoogte, prach
tig gelegen tussen de bergen.
Groots landschap
Het weer zit de Zeeuwen niet erg
mee. Vrydag zyn vooral des middags
de bergtoppen schuil gegaan achter
een scherm van regenwolken, terwyl
menig buitje neerplenste.
Niettemin was er voldoende gele
genheid om de grootsheid van het
Noorse landschap met de uitgestrek
te bossen tegen de berghellingen af
gewisseld door de ontelbare, grote
meren, te bewonderen.
gens de gegevens van de Amerikaan
se luchtmacht vooral op boven
atoomfabrieken, vliegvelden en ande
re technische gebouwen-groepen.
De gegevens wijzen er op, dat er
sigaarvormige en schotelvormige
vreemde lichamen zyn; de grote si
gaarvormige nemen schotels aan
boord en zenden ze uit.
Het duizelt een mens als hy dit
leest, maar majoor Keyhoe staat voor
zijn materiaal in en de Amerikaanse
luchtmacht heeft hem niet tegenge
sproken De majoor haalt zelfs een
officiële uitspraak aan van de bewa
kingsdienst van de Amerikaanse
luchtmacht: „De enige overbiy-
vende verklaring ls de interplanetai
re". Dat is dan wel de mooiste buit
van de majoor, die een harde strijd
heeft moeten voeren zoals hij in
zyn boek verhaalt om de officiële
documenten van de Amerikaanse
luchtmacht in handen te krygen.
Nu kan men majoor Keyhoe nog
een leek noemen en de Amerikaanse
luchtmacht kan tenslotte ook niets
met zekerheid zeggen omtrent het
verschijnsel wat we op aarde „vlie
gende schotels" hebben gedoopt.
Maar de hypothese van leven-op-
Mars heeft ook een enkele astronoom
gegrepen.
Op 9 December 1949 meende de In
ternationaal bekende Japanse Mars
specialist Tsuneo Saheki op de rode
planeet een zeer heldere, enkele mi
nuten aanhoudende lichtglans te heb
ben waargenomen. Volgens hem is
dat een grote explosie geweest Even
later zag hy een paddestoel-vormige
wolk van ongeveer zestig kilometer
hoogte en met een doorsnede van on
geveer duizend kilometer.
Saheki verwierp de mogelijkheid
van een vulkanische eruptie; hy
dacht aan een atoombomexplosie of
een ongeluk in een Martiaans atoom-
centrum. En weer andere astronomen
vertellen sinds enige tyd over merk
waardige geometrische symbolen, die
zy op de oppervlakte van Mars me
nen te hebben gezien. Wat die sym
bolen zouden voorstellen, wie of wat
ze zou vormen daarover laten de-
Ze astronomen zich verder niet uit
Maar ook achter hun mededelingen
voelt men de vraag: is er intelligent
leven op Mars?
De secretaris der Z.L.M.. mr. J. F. G.
Schlingemann (rechts) in gesprek m
een der straten van Oslo.
olksdansfcstival zal worden bezocht.
Overmorgen mllen we Noorwegen
gaan verlaten Het land zo rijk aan
natuurschoon, dat ook in de harten
Zaterdag gaat de reis verder naar van de Z.L.M.-ers. die hier thans ver-
Larvik, waarby onderweg nog een I biyven, een plaats heeft veroverd.