Theo van der Horst won voor het eerst in zijn leven een prii« Noorwegen: land van ongerepte en woeste natuur ZEEUWSE KINDEREN VIERDEN FEEST OP ENGELS SCHIP WAT IS ER MET DE „RODE PLANEET" AAN DE HAND PROVINCIALE ZEEUW HE COURANT 1 De prijs van de Stad Middelburg „De jury heeft me een volwassen gevoel gegeven (Van een bijzondere medewerker) „Mensen en dieren in een bootje" heet het schilderij, waarmee de jonge (dertigjarige) Arnhemse schilder Theo van der Horst voor het eerst van zijn leven een prijs, en dan nog wel een grote en belangrijke prijs heeft ge wonnen: de prijs voor beeldende kunst van de stad Middelburg. Is hij er blij mee? „Dacht je van niet?" vraagt hy lachend. „We zullen afspreken, dat er elite dag bij een schilder driekwart van duizend gulden binnenkomt. Maar laat ik eerlijk zijn. Dat geld is fyn, maar de samenstel ling van de jury niet minder. Ik mag de heren Hammacher, Van Schendel en Doelman toch wel beschouwen als niet de eersten de besten. Zij hebben me nu een volwassen gevoel gegeven. Dat gevoel voelt een beetje vreemd. Het zal ook wel niet lang duren. Want hoe je je voelt, en wat je krijgt, je bent niets waard als je niet schildert. Je moet wat doen.Datis eigenlykheel eenvoudig. En zo moeilijk. Een soort van erkenning helpt, en maakt het moeilijker ook". Zo is Theo van der Horst, die in Arnhem geboren werd, er werkt, er rondwandelt en kykt, op de markt, in caféetjes naar mensen. Want het zyn mensen, die hem ontzaglyk inte resseren, niet omdat hij een psycho loog is of zelfs maar de gébruike- lrjke vormen van mensenkennis voor wendt, maar omdat mensen hem aan zijn hart gaan. Zij gaan hem aan zijn hart, omdat zij mooi of lelijk, ver drietig, eenzaam, hoopvol angstig, dwaas, gemeen of erbarmelijk 01juist vol van wat de Fransen de „gran deur humaine" noemen, zijn en altijd in al die aspecten en verschijningen ménsen, niets dan dat. Jaar-in, jaar- uit, ja, dag-in, dag-uit, komen er in zyn atelier en op zijn zolder meer schilderijen met mensen bij. Het zijn lang niet altijd mooie mensen. Er zjjn ruïneuze oude mannen, die lig gen te slapen op straat, of blazen op een trompetje tegen een hond, die terughuilf, er zijn vrouwen, die volslagen eenzaam langs een rivier lopen, en veel van die mensen zien er arm en armelijk en armzalig uit. Maar er zijn ook mannetjes, die blij met een grote koperen pot over de markt stappen of die feestelijk aan het fietsen zijn en vrouwen, die beto verende bloemboeketten by zich dra gen of met kinderen een wandeling maken. Men kan het van mensen niet be denken, of Van der Horst heeft met ryige verf, met diepe kleuren waar in bepaalde détails zo'n boeket bijvoorbeeld des te luisterrijker oplichten, het menselijke geschilderd. Zijn onderwerpen variëren, zou men kunnen zeggen, van mensen in het bad tot mensen in de goot. In zyn grafiek, te weten etsen, droge naald en houtsneden, zijn die mensen ook al; daar is een kind op een hobbel paard, dat een echt paard geworden is, zo goed als Judas, die het Grote Verraad pleegt aan een café-tafel tje. Af en toe onderbreken landschap- {)en deze stroom. Het zijn nimmer andschappen, ter plaatse geschil derd, altyd herinneringen aan land schappen, in het met papier dicht geplakte atelier zo wezenlijk juist teruggebracht, dat men ze onmid dellijk kan localiseren. Het is trou wens zo, dat Van der Horst ook nooit naar model een portret maakt. Hij schilderde enkele malen kinderen, die hij met zyn eigen wijze van kennen goed kende, en niet één keer schet ste hij die kinderen zelfs, laat staan dat zij voor hem poseerden. Niette min herkenden de uiteraard critische ouders hun kinderen zonder aanmer kingen, en herkenden de kinderen ook ogenblikkelijk zichzelf Het bekroonde werk. Het bekroonde „Mensen en dieren in een bootje" is kenmer kend voor deze merkwaardige kunstenaar, die opgeleid werd voor glazenier op de Arnhemse Terreur in Noord-Afrika Twee Tunesische verzetslieden heb ben Dinsdagavond met stenguns ge schoten op zes Fransen, die in de bui tenwijk Teboera van de stad Tunis voor een winkel stonden. De Fransen werden gewond, de verzetslieden wis ten in het donker te ontkomen. Dr- Emile Eyraud, directeur van het belangrijke Marokkaanse nieuws blad „La Vigie Marocaine" en lid van de Marokkaanse regeringsraad, werd dodelijk getroffen door een Schot in de rug van een terrorist in het cen trum van Casablanca. De dader ont snapte in de verwarring, zijn mede plichtige werd gevangen genomen, nadat hij een jong meisje en een handelsreiziger had gewond. academie „Kunstoefening" en die heel weinig ruiten heeft ontwor pen om de eenvoudige reden, dat hij er geen tijd voor heefthij moet schilderen. Men ziet op het tamelyk grote schildery een jongen, die zyn arm om een meisje heenslaat. Zij zitten in een bootje, dat over een rampzalige wereld van diepe blauwen drijft. Er zijn in dat bootje ook een kip, een hond en een veulen, en op de vlag- gestok van de noodvlag zit een haan. Een diepe kleur overal, maar in het hart van het doek wat beperkte vreugde van rood en geel. „Ik heb het niet voor Middelburg gemaakt" zegt Van der Horst. „Het idee zal wel gekomen zijn uit krantenverslagen over de wa tersnood, maar het feit, dat ik het schilderde heeft te maken met mijn gevoel, dat die mensen in zo'n boot je een menselijke situatie vertegen woordigen. De dijken breken, het land loopt onder, alles is ongeluk, alles is beroerd, om het gewoon te zeggen. Iets van hoop blijft. Er is nog hoop op droog land, op grond onder de voeten. Daar drijven we naar toe. Bescherm dan wat je het liefst is. En neem wat van die aar dige. onschuldige beesten mee." Eerst had Van der Horst zijn schildery „Arke Noach's" willen noe men. „Maar dat zou betekenen, dat al leen de schuldigen verdrinken. En ik kan geen straf zien in een ramp. Er worden ook zoveel goede mensen getroffen. En daarom wilde ik he lemaal los van die ramp, die toch wel meegespeeld heeft, daar twijfel ik niet aan. En toen koos ik die an dere titel." Marinegroep nam plechtig afscheid van Soerabaya Bij het afscheid van de laatste 17 leden van de instructie- en verzor- gingsgroep van dj Koninklijke Marine is in het Indonesische marine-insti tuut in Soerabaja een plechtigheid gehouden. De Chef-staf van de Indo nesische marine, viee-admiraal Soe- biakto sprak waardering uit voor de arbeid van de instructie- en verzor- gingsgroep. De commandant van de groep, ka pitein-luitenant ter zee Daane Bolier, antwoordde de staf-chef. De afscheidsplechtigheid geschied de in tegenwoordigheid van het gehe le militaire personeel van het Indone sische marine instituut. Kadetten van het Indonesische marine instituut na men deel aan het ere-defilé. DOODSKOPPEN EN WILD-WEST Mijnenlegger „Apollo" was één middag speeltuin Voor 36 kinderen uit Schouw&n- Duiveland (twee uit ieder dorp) en 30 wezen uit Amsterdam, betekent de Britse mijnenlegger „Apollo", die de- j ze week ter gelegenheid van een be- leefdheidsbezoek in de hoofdstedelijke haven gemeerd ligt, een grandioze combinatie van kinderfeest, speeltuin i en kermis. De bemanning (16 officieren en 230 manschappen) van dit snelste schip der Britse Navy had gisteravond veel vernuft, fantasie en originaliteit een feest voor de 66 Nederlandse kinderen in elkaar gezet, dat klonk als een klok en dat de jeugdige gasten nim- mer zullen vergeten. En terecht! Niemand zal in ons land tot dusverre ooit geweten hebben, dat een mijnenlegger zo'n ideale basis is voor een kinderfeest. De kinderen maakten in kleine groepjes griezeltochten door een don kere gang, gezeten in een lorrie, die op rail werd voortgetrokken. De Britse Jantjes hadden die gang volgens alle regelen der kunst van eigenhandig met lichtgevende verf geschilderde spinnewebben, doeken &d. voorzien. Tijdens iedere rit gierden de meest angstaanjagende gillen door een luid spreker. Ze werd geproduceerd door de bijzonder buigbare stembanden van een der matrozen. 'e grootste aantrekkingskracht ging echter uit van een soort „Ses- selbahn", een kabel van de mast naar de voorplecht, waaraan een stoel hing. Goed ingebonden in die stoel maakten de jongens en meisjes prachtige luchtreizen aan de kabelbaan- Als klap op de vuurpijl en als apo theose van het onvergetelijke feest, voerden de opgedirkte piraten en clowns tot slot een Wild-West ver haal op, waarbij de een de ander al vechtende over de railing op een lange buitenboord en 5 meter boven het water uitstekende plank duwden. Gillend schreeuwend, spartelend en joelend vielen de jantjes toen één voor één in het water, waarbij me nige vlekkeloze duik van de hoge springplank te bewonderen viel. Van Nederlandse zijde waren o.a. aanwezig de echtgenote van de Am sterdamse burgemeester, mevrouw Arn J. d' Ai'lly en mevr. G. Wijsmul ler, lid van de hoofdstedelijke ge meenteraad, die er voor gezorgd had. dat de kinderen uit Zeeland gebracht werden Vreemd escorte voor een Brits vliegtuig De piloot Howard van de Britse Luchtvaartmaatschappij BOAC. die reeds 265 maal over de Atlantische Oceaan is gevlogen, heeft Woensdag bij aankomst in New York verklaard, dat zijn „Stratocruiser" op 270 kilome ter van Goose Bay op New Foundland gedurende 18 minuten geëscorteerd is door vreemde vliegende machines, die over een afstand van verscheidene ki lometers met eenzelfde snelheid als zijn toestel vlogen. Alle elf bemanningsleden van het Britse toestel en de 51 passagiers, die aan boord waren, hebben het vreemde escorte waargenomen, dat bestond uit een groot toestel, dat gedurig van vorm scheen te veranderen, en zes kleinere. Er wordt een onderzoek naar het vreemde verschijnsel ingesteld. Naar Reuter nog meldt, waren de geheimzinnige machines plotseling verdwenen toen een Amerikaanse straal lager naderde, die was opgeste gen. nadat de piloot aan het station Goose Bay bericht over zijn waarne mingen had gezonden. Later was nog een tweede straaljager opgestegen om naar het vreemde toestel te zoe ken. doch ook dit vliegtuig moest on- verrichterzake naar zijn basis terug keren. De raad van de Europese betalings unie <EBU» heeft Woensdag bekend ge maakt, dat de EBU te rekenen van 1 Juli 1954 af, voor een jaar Is verlengd. Ttieo van aer morst in zijn atelier. In Nederland 60 millioen kuikens uitgebroed In het afgelopen seizoen zijn er in Nederland ongeveer 60 millioen kui kens uitgebroed, en zoals de toestand zich thans laat aanzien, lijkt het er niet op, dat het er de volgende jaren minder zullen zijn. Aldus verklaarde de voorzitter van de vereniging van broederijen en pluimveefokkeryen in Nederland op de jaarvergadering, die dezer dagen te Arnhem werd gehouden. In het jaar 1952, zo vervolgde hij, hebben wij ruim 22 millioen kuikens gebroed. Hoge onderscheiding voor penningmeester C.N.V. In de slotzitting van de 27e alge mene vergadering van het C.N.V. is door deze vakcentrale officieel af scheid genomen van de afgetreden penningmeester, de heer G. Moll. Bij dit afscheid waren mevrouw Moll en de kinderen aanwezig. De chef van het kabinet van de minister van So ciale Zaken en Volksgezondheid, de heer P. Voesterman, deelde mede, dat het H.M. de Koningin had behaagd, de heer Moll bij bevordering te benoe men tot officier in de orde van Oran- je-Nassau. MARS BENADERT DE AARDE Z.L.M.-gezelschap voor een gebouw in Noorwegen. MARS-RAADSELEN Rapporten van Amerikaanse luchtmacht gepubliceerd (Van een bijzondere medewerker). Op 2 Juli zullen de planeten Mars en Aarde elkaar zo dicht zyn gena derd als sedert 1941 niet meer het geval was. In verband hiermede staan in bladen over de hele wereld artikelen, die aandacht schenken aan de „rode planeet". „Slechts" 64 millioen kilometer zullen wij op 2 Juli van haar zyn verwijderd. Voor astronomen een klein eindje. Een afstand, die naar het menselyke bevattingsvermogen nog wel te overbruggen valt. In Amerika is pas een boek ver schenen van de hand van majoor Donald E. Keyhoe waarin wordt volgehouden, dat de vliegende scho tels van Mars afkomstig zijn en dat in die apparaten wezens zitten van Mars of van een ander lichaam in de ruim te, die Mars als tussenstation heb ben uitgekozen bij hun verkenningen van onze malse aarde. Keyhoe gaat zélfs zover, dat hij er van overtuigd zegt te zijn dat deze wezens uit dt wéreldruimte waarschynlijk de eerst volgende maanden de aarde in bezit zullen nemen. De mensheid kan dan alleen nog hopen, dat zy niet bestand zullen zijn tegen de hier voorkomen de bacteriën en virussen. Het wonderlijke van dit boek van majoor Keyhoe is, dat het niet voor de volle hónderd procent onzin kan worden genoemd. Hij behandelt, zo lezen wij in de „Neue Züricher Zei- tung", uitsluitend het goed onderzoch te materiaal, dat hèm ter beschik king werd gesteld door de luehtbe- wakingsdienst van de Amerikaanse luchtmacht. Deze dienst heeft de laatste jaren een grote hoeveelheid materiaal verzameld over gevallen, die zeer nauwkeurig zijn nagegaan en waarvoor geen enkele normale verklaring is te vinden. Het staat ook wel vast, dat de vlie gende schotels geen Russisch product zijn. Dat zy' zich intelligent gedra gen valt ook niet te ontkennen. Ze vliegen in formaties, ze omcirkelen vliegtuigen en houden zich vol- MET DE Z.L.M. NAAR DE FJORDEN (II) Slechts drie procent van bodem bestaat uit cultuurgrond (Van een onzer verslaggevers). DALEN (NOORWEGEN), VRIJDAG By het knappend houtvuur in hotel „Dalen" temidden van de machtige bossen, heeft zojuist uit de mon den van negen en twintig Zeeuwen he t Zeeuwse volkslied geklonken. Het lied van de eigen streek, dat men niet heeft vergeten enals boer ook niet voor liet Noorse land zou willen ruilen. Twee dagen lang doorkruisen de Z.L.M.-ers thans het Zuidwesteiyke deel van dit ryke land en tegelyk arme land. Ryk aan natuurschoon, met zyn prachtige fjorden, zyn onme telijke bossen, meren en majesteuze bergen, doch door het oog van de Zeeuwse boer gezien, arm. Twee en zeventig procent van de bodem is er woest, slechts drie procent bestaat uit cultuurgrond, waarvan nog het overgrote deel door weiland wordt ingenomen en op wat er dan nog over blijft, zyn de mogelykheden zo weinig, staan de gewassen zo armetierig, dat de Zeeuwen zich hier weer dubbel bewust zijn geworden, wat het be tekent, vette kleigronden te mogen bezitten. Na de voor velen bewogen over tocht van Kopenhagen naar Oslo welke achteraf nog ruimschoots stof heeft opgeleverd voor een vrolyke conversatie is Donderdagmorgen de reis door het helaas voor de mees te Nederlandei-s nog onbekende Noor wegen begonnen. Een hartelyke ont vangst door onze Noorse reisleider, de heer Brekken, secretaris van een der landbouworganisaties, terwijl zelfs de Noorse pers niet ontbrak, die vanzelfsprekend vooral belang stelling aan de dag legde voor de twee Zeeuwse dames in Bevelands en Walchers costuum! De eerste kennis making met de schoonheid van het Noorse landschap genoot het gezel schap in 't restaurant onder de grote skibaan, waarop de wereld-ski-Ram- pioenscnappen worden gehouden. Met aan de voet het in de zon badende Oslo, hadden de Zeeuwen hier vanuit de toren, een verrukkelijk uitzicht over de Oslofjord. Daarna werd een bezoek gebracht aan een der grote coöperatieve melk fabrieken te Oslo. Een modern be- dryf, waar bijna een millioen liter melk per dag verwerkt wordt, welke uitsluitend door de eigen bevolking wordt geconsumeerd. De Noren drin ken namelyk gemiddeld 0.8 liter melk per dag. Een der ingenieurs leidde de gas ten rond, en liet niet na om zyn vreugde te uiten over het feit, dat hij hier thans een gezelschap Nederlandse boeren kon rond leiden. Dat dit geen beleefdheids- phrase was, heeft men ook later kunnen ervaren. De Noren zijn stil en soms wat ver legen, doch uitermate vriendelyk. Vooral voor Nederlanders, medelot genoten van de Duitse onderdruk king. De haat tegen al wat Duits is. schijnt onder de bevolking nog wel sterk te leven. Wie de taalmoeilykheden hier wil overwinnen en zich daartoe van Duits wil bedienen vindt-'de meeste Noren doof. Daarom spreken de Zeeuwen Engels ofZeeuws dia lect, dat veel overeenkomt met Noors, en de taal der gebaren, welke laatste wonderwel begrepen wórdt. Arme bodem Na een uurtje winkelen In Oslo, zyn de Z.L.M.-ers Donderdagmiddag met een bus het land ingetrokken. Onder Hönefors werd een grote boer- dery bezichtigd, met voor een be- langryk deel veeteelt. Met de hier bereikte productie van gemiddeld 4500 kg melk per koe per jaar zou men in Nederland ook niet ontevre den zyn, maar voor de rest is hier in de landbouw weinig te bereiken op de arme bodem. De langdurige winters maken het bo vendien noodzakeiyk laat te zaaien, zodat de stand van de gewassen ver geleken by Nederland sterk achter komt. Maar niettemin blyft het toch in teressant om van een en ander ken nis te nemen, al kan men als Zeeuw se landbouwer daarvan weinig leren. De eerste nacht bracht het gezel schap door in een fraai, typisch Noors ingericht hotel op 450 meter hoogte in de bergen van Bolkesjo. Vrijdag is de tocht vervolgd met een prachtige rit door het berglandschap tot byna 1000 meter, lang_ smalle, kronkelende wegen, diepe afgronden en grote meren. Hierby kwamen de Zeeuwen ook in het thans wereldbekend geworden dorpje Rjukans, waar o.a. de fabriek voor „zwaar water" is gevestigd, welke tydens de bezetting door de Noorse ondergrondse werd vernield, toen deze belangrijke grondstof voor de atoomsplitsing in handen van de Duitsers dreigde te geraken. Voor de toerist is Rjukans op het oog niet anders dan de overige Noorse plat- telandsplaatscn. Verzorgd en vrien delijk, en vanuit de kabelbaan op en kele honderden meters hoogte, prach tig gelegen tussen de bergen. Groots landschap Het weer zit de Zeeuwen niet erg mee. Vrydag zyn vooral des middags de bergtoppen schuil gegaan achter een scherm van regenwolken, terwyl menig buitje neerplenste. Niettemin was er voldoende gele genheid om de grootsheid van het Noorse landschap met de uitgestrek te bossen tegen de berghellingen af gewisseld door de ontelbare, grote meren, te bewonderen. gens de gegevens van de Amerikaan se luchtmacht vooral op boven atoomfabrieken, vliegvelden en ande re technische gebouwen-groepen. De gegevens wijzen er op, dat er sigaarvormige en schotelvormige vreemde lichamen zyn; de grote si gaarvormige nemen schotels aan boord en zenden ze uit. Het duizelt een mens als hy dit leest, maar majoor Keyhoe staat voor zijn materiaal in en de Amerikaanse luchtmacht heeft hem niet tegenge sproken De majoor haalt zelfs een officiële uitspraak aan van de bewa kingsdienst van de Amerikaanse luchtmacht: „De enige overbiy- vende verklaring ls de interplanetai re". Dat is dan wel de mooiste buit van de majoor, die een harde strijd heeft moeten voeren zoals hij in zyn boek verhaalt om de officiële documenten van de Amerikaanse luchtmacht in handen te krygen. Nu kan men majoor Keyhoe nog een leek noemen en de Amerikaanse luchtmacht kan tenslotte ook niets met zekerheid zeggen omtrent het verschijnsel wat we op aarde „vlie gende schotels" hebben gedoopt. Maar de hypothese van leven-op- Mars heeft ook een enkele astronoom gegrepen. Op 9 December 1949 meende de In ternationaal bekende Japanse Mars specialist Tsuneo Saheki op de rode planeet een zeer heldere, enkele mi nuten aanhoudende lichtglans te heb ben waargenomen. Volgens hem is dat een grote explosie geweest Even later zag hy een paddestoel-vormige wolk van ongeveer zestig kilometer hoogte en met een doorsnede van on geveer duizend kilometer. Saheki verwierp de mogelijkheid van een vulkanische eruptie; hy dacht aan een atoombomexplosie of een ongeluk in een Martiaans atoom- centrum. En weer andere astronomen vertellen sinds enige tyd over merk waardige geometrische symbolen, die zy op de oppervlakte van Mars me nen te hebben gezien. Wat die sym bolen zouden voorstellen, wie of wat ze zou vormen daarover laten de- Ze astronomen zich verder niet uit Maar ook achter hun mededelingen voelt men de vraag: is er intelligent leven op Mars? De secretaris der Z.L.M.. mr. J. F. G. Schlingemann (rechts) in gesprek m een der straten van Oslo. olksdansfcstival zal worden bezocht. Overmorgen mllen we Noorwegen gaan verlaten Het land zo rijk aan natuurschoon, dat ook in de harten Zaterdag gaat de reis verder naar van de Z.L.M.-ers. die hier thans ver- Larvik, waarby onderweg nog een I biyven, een plaats heeft veroverd.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1954 | | pagina 5