KA PPIEEN DE DRIJVENDE SCHOTEL Werner Krauss kreeg eremetaal van Duitse Bondsrepubliek Z> De levensgewoonten in Amerika zijn totaal veranderd C TIMMERMAN IS SCHRIJVER VAN JONGENSBOEKEN TUBERCULOSE-STERFTE DAALDE IN NEDERLAND STERK 10 PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT DONDERDAG 1 JULI 1954. BEKEND NAZI-TONEELSPELER Zijn creatie JudSiissstimuleerde het antisemitisme (Van onze correspondent in Bonn). BONN, Juni „Waarom lukt het Duitsland in dit geval West-Duits- Iand! niet een andere mantel aan te trekken, een mantel, die niet aan de vervlogen jaren van het afgrijselijke nazi-régime herinnert en waarop geen patroon van min of meer verbleekte, maar toch nog niet helemaal uitgewiste hakenkruisen zichtbaar is?" Deze vraag hoorden wy kort gele den door een Engelse journalist stellen, die naar de West-Duitse bonds republiek gekomen was om er wat rond te neuzen, „Zijn de nazi-sympa thieën hier dan altijd nog niet dood?" voegde hij er aan toe. Hij gaf zijn ogen goed de kost, hij sprak met vele mensen van allerlei rangen en standen en hy bestudeerde met de grootste oplettendheid de Duitse dag- en weekbladen, waarbij hij zeker niet verzuimde met zyn geschoolde blik ook tussen de regels in te lezen. Wat hij zag en las en hoorde ver baasde hem soms zeer. Het was héél anders dan wat hij zich had voorge steld, toen hij enkele maanden na de onvoorwaardelijke capitulatie Duits land verliet. Toen had hy gehoopt en vast gemeend, dat het nazi-dom in Duitsland wel voor altijd dood en van de baan zou zijn en dat degenen, die r door: W. BEKAAR onder Hitier een vooraanstaande rol in het openbare leven hadden kunnen spelen, voorgoed van het schouwto neel weg zouden blijven, alsof ze door een luik in de diepte waren gevallen en er door de duisternis waren opge slokt. Maar dat luik is blijkbaar metter- tyd weer opengeklapt, en de verdwe nen figuren zyn weer naar boven ge komen. Zij glimlachen de wereld aan: de ene keer star en koel. de andere keer met zelfgenoegzaamheid, triomf en ironie. Felle protesten In de West-Duitse bladen hebben dezer dagen weer vrij grote foto's van Werner Krauss gestaan, de bekende toneelspeler en filmacteur, die thans net zeventig jaar geworden is. De foto's laten de eens in zijn land zo uitbundig gevierde Duitse acteur, van wie men een paar jaar lang haast niets meer gehoord had, in een haast idyllisch huiselijk milieu zien. Bij 't vernemen van de naam Wer ner Krauss moet men, of men wil of niet, aan de afschuwelijke nazi-speel film ,,Jud Süss" met haar opdringe rige anti-semietische tendenz denken. Die film, waarin Krauss de hoofdrol vertolkt, liep in de Hitlertijd in haast alle landen, waar toen de schande lijke Duitse rolprenten nog werden vertoond. Werner Krauss heeft nu ter gele genheid van die zeventigste verjaar dag met het „grote kruis van ver diensten" van de West Duitse bonds republiek gekregen. Daarover is op het ogenblik nogal wat te doen. De Joodse gemeente in Berlijn en de organisaties van degenen, die in de nazi-tijd wegens hun geloof, hun ras of hun politieke opvattingen wer den vervolgd, hebben-scherpe protes ten geuit. De werkgemeenschap van de door de nazi's vervolgden, waarbij de Joodse gemeente aangesloten is, heeft een communiqué aan de bladen ge stuurd, waarin uiting gegeven wordt aan de verontwaardiging over het verlenen van deze officiële onder scheiding aan de man, die vroeger door zijn spel haat tegen de Joden in de harten van duizenden heeft ge zaaid. De decoratie wordt een beledi ging zowel van de dode als van de nog in leven zijnde slachtoffers van het nazi-régime genoemd. De „Demokratische Aktion", een officieel erkende vereniging van schrijvers, journalisten, studenten en arbeiders, die zich tot taak hebben festeld elke poging nazistische ten enzen nieuw leven in te blazen on- liiiddellijk in de kiem te smoren, heeft in een brief verklaard, dat het deco reren van Krauss van een verregaand febrek aan tact jegens allen getuigt, ie vóór hem het eremetaal van de bondsrepubliek op de borst gespeld hebben gekregen. Motorrijder tuimelde haven in Toen de motorrijder E. M. uit Krab. bendijke van de Wester Boulevard te Bergen op Zoom kwam gereden en de Haven op wilde kwam er over de brug een militaire mto gereden. Om een aanrijding te voorkomen remde M., waardoor de motor slipte. Deze bleef aan de kant van de haven üggen doch M. tuimelde -aar de op dat moment droog staande haven in en kwam drie meter lager in de vieze modder te recht. Hij had nog verwondingen be komen en werd per auto naar het zie kenhuis vervoerd. Tankauto versperde weg Zwolle-Amersfoort In de nacht van Dinsdag op Woens dag, omstreeks half twee is op de rijksweg in de buurt van Hulshorst (Gelderland) een grote tankauto van de „Internationale Tankautodienst" uit Uithoorn tegen een boom gereden en omgeslagen. De gehele weg werd versperd. Uit de achterste van de twee tank9, waar in een gat werd geslagen, stroomde hete teer over de weg. De tank bevat 18 ton van deze vloeistof. De voorste tank kwam geheel over de weg te liggen en sloot de verbin dingsweg tussen Zwolle en Amers foort geheel af. Het verkeer moest dan ook langs een grote omweg om geleid worden. De ravage was zeer groot. De wie len van de auto werden afgerukt en een zware boom bijna ontworteld. Het mag een wonder heten, dat beide chauffeurs van de tankwagen onge deerd uit deze chaos te voorschijn zyn gekomen. Het duurde geruime tijd al eer Woensdag het verkeer hersteld kon worden. De opvattingen van wat men wel mag doen en wat men niet kan doen zyn in West-Duitsland in de laatste paar jaar wel weer heel anders ge worden. Ook neemt men alweer een totaal veranderde houding aan tegen over de nazi's van vroeger en tegen over hen, die met hen mee hebben gedaan. Toen Werner Krauss nu voor circa Te Metz is het proces gaande te gen een-en-twintig van de vier-en- vijftig bewakers van het enige Duit se concentratiekamp in Frankrijk gedurende de oorlog In dit kamp, gelegen in het plaatsje Struthof. dicht bij Straatsburg, kwamen 10.67S men sen om het leven. Slechts 21 leden van de kampleiding heeft men kun nen achterhalen zij worden be schuldigd van de moord op ruim S000 gevangenen. De Struthofmoor- tijdens het proces. drie jaar voor het eerst sedert Hitiers val weer in een schouwburg in het Westen van Berlijn voor het voetlicht zou verschijnen, kwam het daar tot wilde vechtpartijen, waarbij tal van studenten en leden van de Joodse gemeente, die zich tegen het optreden van de ex-Jood Süss verzet ten, gewond werden. Maar toen Krauss een paar maanden geleden te Berlijn in Gerhard Hauptmanns „Vor Sonnenuntergang" op de planken kwam, werd hij met stormachtige ovaties begroet. Toneelrecensenten, die geregeld met het uitgaande en kunstminnende pu bliek in aanraking komen en die daardoor de mentaliteit goed kunnen aanvoelen, zijn van mening, dat bij het overgrote deel van de kunstlief hebbers en toneelbezoekers geen anti pathie (meer) tegen Werner Krauss bestaat, 't Zelfde geldt voor andere altisten die zich tien jaar lang door de nationaal-socialisten hebben laten gebruiken. Chinese handelsdelegatie in Londen aangekomen Een handelsdelegatie van commu nistisch China is uit Genève te Lon den aangekomen. Deze groep van 11 Chinese handelsdeskundigen zal met vertegenwoordigers van de Engelse industrie besprekingen voeren over uitbreiding va de Engels-Chinese handel. De leden der delegatie wer den bij aankomst verwelkomd door vertegenwoordigers van 48 Engelse firma s. die onlangs te Berlijn han delstransacties gesloten hebben en met een handelsdelegatie van commu nistisch China. H. DE ROOSscnrjjve: kinderboeken. Gebruik van trotyl in het leger bestraft Door het onoordeelkundig en ver boden gebruik van trotyl, een gevaar lek explosief, heeft een soldaat on langs by een militaire oefening twee' benen en een oog verloren. De beklaagden in deze zaak hebben thans voor het Hoo"' Militair Ge rechtshof terecht gestaan. De ser geant C. D.v. W. en de korporaal N. v. R., beide uit Amsterdam, werden van verantwoordelijkheid vrijgesproken. De luitenant J B„ die verklaarde niets van een verbod tot gebruik van trotyl te weten en opdracht tot het toepas sen had gegeven, werd veroordeeld tof één maand gevangenisstraf voor waardelijk met een proeftijd van drie jaar en 300 gulden boete, subs 60 da gen hechtenis. De sergeant J. de R., die verklaarde dat alle trotyl was ver bruikt. terwijl hij nog 17 stuks onder zich had, werd veroordeeld tot 150 gulden boete, subs. 60 dagen hechte nis met verlag ng in rang tot soldaat der laagste klasse. 0 De 16-jarige monteur G. G. uit Alme lo is in de garage van de firma B. te Al melo door electrische stroom getroffen en op slag gedood. De jongeman werkte op dat moment met een electrische boor, welke naar men veronderstelt defect is geweest. Trek van grote stad naar voorsteden de oorzaak. WASHINGTON. De laatste 15 jaar hebben zich in de Amerikaanse levensgewoonten markante wijzigingen voltrokken. Niet alleen het uiter- lyk der steden is veranderd, ook het gezinsleven is op een andere leest geschoeid. Zelfs het bekende beeld van de „doorsnee Amerikaan" heeft een totale verandering ondergaan. Dit blykt wel heel duidelijk uit een diepgaand onderzoek, dat dezer da gen gepubliceerd werd door het ministerie van Handel. Zoals bekend bun nen statistici slechts tastbare bewijzen van de veranderingen vaststellen en rapporteren, bijv. t.a.v. auto's verbruiks-artikelen en de verschillende diensten, waarvan de Amerikanen gebruik maken. Zij kunnen de nog belangryker im ponderabilia niet in statistieken vastleggen. De trots om huiseige naar te zijn b.v. de vreugde een eigen tuin te bezitten, de voldoening een veranda, een garage of een ontspan ningslokaal te bouwen of de invloed op ouders en kinderen van moderne tendenzen die de laat-naoorlogse ja ren de naam bezorgd hebben van „de huiselijke vijftiger jaren." Deze veranderingen tezamen wy- zen onmiskenbaar op een evolutie in de maatschappelijke gewoonten, die voornamelijk een gevolg is van twee belangrijke ontwikkelingen: de voort durende toename van de bevolking (ongeveer 7000 per dag) en de sty- ging van het particulier inkomen. De trek van de stad naar de „voor steden" (die voor het eerst 30 jaar geleden aan de dag trad) is in de na-oorlogse jaren uitgegroeid tot een ware vlucht uit de stad. De laatste tyd zijn uitgestrekte stukken bouw land in de buurt van de grote ste den tot „tuindorpen" omgetoverd. Deze nog steeds in aantal toene mende „voorsteden" vormen de sleu tel tot het verhaal. De nieuwe „voor stedeling" heeft een auto, benzine, smeerolie, banden, wegen en bruggen nodig; hij heeft behoefte aan meu bilair, stoffering, verf, planten en meststoffen. De industrieën die deze goederen produceren hebben goede zaken gedaan, dank zij de toegeno men vraag uit de voorsteden. door ROBERT KIEK. Andere onderdelen van het zaken leven moesten zich aanpassen. De bewoner van de voorsteden geeft er de voorkeur aan zoveel mogelijk thuis te blijven. Hn houdt zich be zig met zijn liefhebberijen of hy werkt in zijn werkplaats, stoeit met zijn kinderen of kijkt naar de tele visie. Hij verwisselt zijn costuum, dat hij in de stad draagt, voor sport- of werkkleren en hij doet mee aan amateurtoneel of volksdansen. Het gevolg daarvan is dat restaurants, bioscopen en nachtgelegenheden be trekkelijk weinig in de voorsteden worden aangetroffen. De winkeliers hebben hun klanten echter van de grote stad naar de voorsteden ge volgd. HOGE SALARIËRING. Een andere oorzaak van deze ver anderingen is de hoge salariëring in industrie en zakenkringen. Huishou delijke hulp is tegenwoordig vrijwel niet meer te krygen. Timmerlieden, metselaars, schilders, loodgieters en dakbedekkers hebben het druk en zijn duur. De bezitter van een eigen huis heeft daarom geleerd heel wat dingen zelf op te knappen. Automatische wasmachines en bordenwasmachines, stofzuigers, parketwrijvers, naaimachines en naaipatronen zyn in de plaats geko men van het vrijwel uitgestorven ras der dienstboden en naaisters. Vader heeft electrische gereedschappen, timmerhout, aangemaakte cement, vloertegels van asfalt of plastic nodig en gemakkelijk aan te brengen verven voor onderhoud en verbete ring van de woning. GELDCIRCULATIE. Uit het rapport van het ministerie van Handel blijkt in hoeverre deze veranderde levensgewoonten in de af gelopen 15 jaar van invloed zyn ge weest op de geldcirculatie. Van elke dollar die in de winkels besteed wordt, is meer dan een derde be stemd voor de aankoop van zoge naamde „duurzame goederen" tegen een kwart vijftien jaar geleden. Aan levensmiddelen besteden de Amerikanen nog ongeveer hetzelfde percentage van hun inkomen als 15 jaar geleden. Aangezien de inko mens echter hoger zyn geworden, kunnen zij het menu aanzienlijk verbeteren. Maar dit betekent ook dat de geweldige verandering in de koopgewoonte voor het gehele land per jaar op 14.000 mïllioen neerkomend een verschuiving is van de „niet-duurzame goederen", H. DE ROOS VAN KROMMENIE Zijn debuut was succesvol (Van een speciale verslaggever). We hebben met <le heer H. de Roos, van beroep timmerman bij een der Krommeniër bedryven gesproken over het schryven van kinderboeken. Hoe vreerad het ook mag klinken, het is toch niets dan de zuivere waar heid en de bewijzen lagen rond ons verspreid. Behalve timmeren, dat hem reeds vanaf zyn overgrootvader in het bloed zit, heeft de heer H. de Roos namelyk een hobby, waaraan hy vrywel al zyn v rije tyd geeft: het schryven van goede kinderboeken. Inderdaad goede, want hy is van me ning, dat elk boek dat uit zyn handen komt paedagogisch verantwoord moet zyn. vyf van zyn kinderboeken hebben hun weg reeds door geheel Nederland gevonden en zyn door vele duizenden gelezen. Zijn eerste werk was: „De schippers van de Kameleon" en dat dit insloeg is bewezen. Kluitman In Alkmaar kocht het meteen, dat was op 1 November 1948 en nu is de derde druk reeds van de pers en wie nog een exemplaar wil heb ben zal moeite moeten doen om het by zyn boekhandelaar te kopen. Dat betekent, dat er reeds 15.000 exempla ren van verkocht zynMaar 't bleef niet bij dat ene boek over een paar kinderen in een waterrijk land, die met een oude schuit tal van avontuten beleefden. Een jaar later lag er al weer een nieuw boek in de étalages. „De zi geuners van Akkerwoude", dat ook groot succes had. De naam van de heer H. de Roos als schrijver van kinderboeken was gevestigd en de boekhandelaren be gonnen te vragen of er nog meer werken van hem waren, want de jeugd bleef vragen met als gevolg, dat Kluitman zich tot de schrijver wendde om een nieuw boek en dan het liefst weer over die oude schuit, zodat in 1950 „Kameleon Ahoi!" van de persen kwam. Later gevolgd door het tweede deel van „De zigeuners van Akkerwoude". Verleden jaar kwam 't werk „Red ders met de Kameleon" uit de pen, dat geïnspireerd werd door de wa tersnood. Dat was het vijfde boek dus. Het ïykt allemaal erg eenvoudig wanneer u dit verhaal zo leest, maar wie eens met de schryver gaat pra ten, komt snel tot andere gedach ten. Want een jaar heeft De Roos werk voordat een boek gereed is om naar de uitgever te gaan. Men gaat maar niet even zitten om dan aan één stuk door te schrijven. Eerst komt Advertentie. Huisdieren-zorg? At het ontwerp, de grote lijnen. waar langs het verhaal moet verlopen. Dan moet het eerste hoofdstuk worden ontworpen, hetgeen een kunst op zichzelf ïs, want het kind wil direct geboeid zijn en heeft geen geduld om eerst na een lange inleiding tot de kern van het verhaal door te drin- gen. Langzamerhand vult zich dan 't ele verhaal op. Daarna komt de tyd van schaven en omwerken. Als dat ge beurd is, ja dan kan de auteur zyn werk gaan doorlezen om te zien of het uitgevallen is zoals hij gedacht had. En waarlijk het zou niet de eer ste keer zijn, dat het manuscript wordt gesloten en het gehele proces opnieuw een aanvang neemt. Het is dus niet zo eenvoudig, maar het is logisch. Tenslotte weet de heer De Roos uit de verschillende reac ties, die hij ontving en waarvan wij er vele mochten inkijken dat het pu bliek van hem een bepaald genre kin derboeken verwacht. Geen gedurfde avonturenboeken druipend van vecht lust. ook geen zoetige boeken, maar eerlijke jongensboeken (die ook door vele meisjes worden gelezen!) met 'n beetje opvoedende inhoud, maar toch ook met een paar kwajongensstreken er in, zodat liet geheel iets wordt waar de jeugd zich kan inleven, om dat het een verhaal is geworden waar in iedere Hollandse jongen, die geen Jan Salie is, zichzelf terug vindt. Duitse smokkelhandel liep aanmerkelijk terug Het ministerie van financiën in Bonn gelooft de smokkelhandel naar Duitsland in zoverre meester te zijn geworden, dat de fiscus dit jaar slechts de helft van 't smokkelverlies van vorig jaar zal behoeven te lijden. Men rekent er op, dat smokkelaars de fiscus dit jaar nog voor 150 tot 200 millioen mark te kort zullen kunnen doen. De vermindering is bereikt dooi de verlaging van de belastingen op koffie en thee, waardoor de smokkel benden, die jarenlang met pantser- autos en Cadillacs aan de Duits-Belgi sche grens hebben geopereerd, niet meer rendabel kunnen werken. Trou wens ook de waakzaamheid van de douaniers heeft daartoe bijgedragen. Dank zy haar zitten de leiders van de grootste smokkelaarsorganisatie, die permanent tweehonderd man in be drijf had, al lang achter slot en gren del. Men schrijft hier 80 procent van de nog resterende handel op rekening der bezettingstroepen. Daarbij heb ben de Amerikanen met 68 procent de leiding, gevolgd door Bi- sen, Fransen en Noren. MINDER DAN 10 PER 100.000 ZIELEN Historische gebeurtenis „Het jaar 1958 zal in de geschiede nis blijven geboekstaafd als het jaar, zoals kleren, schoenen, enz. naar de duurzame goederen, zoals huizen, auto's, apparaten, enz. Het belangrijkst is evenwel het feit, dat aangezien het geboortecy- cyfer hoog blyft deze verande ringen in de gewoonten blijvend belo ven te zyn. Economisch beschouwd betekent dit, dat de Amerikaanse sleutelindustrieën (bouwnyverheid, auto's etc.) thans veel meer voor werkelijke, weinig aan verandering onderhevige behoeften produceren dan vroeger. Economen herzien nu, als gevolg van de invloed, die deze nieuwe stabiliserende factor uitoe fent. hun vroegere voorspellingen. 16. „Ja", zei mijnheer Goud vis, „ik koop die schotel van U. Ik bled U er twee duizend harde florijnen voor. En als U nog meer van die dingen uit zee op vist, kunt U ze ook aan mij kwijt voor dezelfde prijs." „Top!" riep Kappie, „dat is afgesproken Ik ga drij vende schotels voor U op vissen tegen twee duizend florijnen per stuk. Tjonge, dat is Ja een voordelige vis serij 1" Intussen had de drijven de kraan de schotel op de kant gedeponeerd. De man, die de werkzaamheden had geleid, kwam op Kappie en mijnheer Goudvis toe. Bij het heren van Kappies stem bleef hij echter staan en zijn gelaat kreeg een dreigende uitdrukking. „Drommels", mompelde hij. „daar heb Je die klei ne opschepper weer. Die krlelkapltein slaat toch overat voordeeltjes uit, zelfs uit drijvende schotels! Maar ditmaal zal hij toch achter het net vissen: ik zal ervoor zorgen, dat IK die voordelige schoteltjes opvis en niet hij!" Na deze dreigende alleenspraak keerde hij zich om en begaf zich weer ongemerkt aan boord van zijn drijvende kraan. Het was Jammer, dat Kappie deze ongunstige man niet had opgemerkt, want dan zou hij gewaarschuwd zijn geweest, dat Geldjeslijmer. de schurkachtige scheepsbouwer, met wie hij het al vroeger aan de stok had gehad, weer eens in zijn vaarwater zat. waarin het aan Nederland voor het eerst is gelukt een tuberculose-sterf- te-cyfer beneden de 10 per 100.000 bewoners te krygen". Dit meldt het jaarverslag over 1953 van de Konink- lyke Nederlandse Centrale Vereni- jaarverslag o lyke Nederla ging tot Bestryding der Tuberculose. Het verslag maakt er ook melding van, dat tijdens de herdenking van het vtjftig jarig bestaan in Septem ber 1953 het praedicaat „Koninklijk" aan de vereniging werd Verleend. Het sterftepercentage is in 1953 fedaald van 12.3 tot 9.3 per 100.000 ederlanders. Het aantal sterfgeval len in 1953 bedroeg 969 tegen 1275 in 1952. De ziekeneijfers zijn even eens gedaald. In 1953 werden bij de gezamenlijke districtsconsultatie-bu- reaux 12.699 nieuwe lijders aan actie ve tuberculose ingeschreven. In 1952 was dit aantal nog 13.943. Einde 1953 bedroeg het totale aantal sanato riumbedden in ons land 8920, waar onder 1756 kinderbedden. Het nadelige saldo van de exploita tierekening over 1953 bedraagt 22.930,62. De lasten voor 1954 wor den geraamd op 266.964,76 en het nadelige saldo over dit jaar een be drag van 43.060,61. Anderhalf jaar voor oneerlijke advocaat De 39-jarige Haagse advocaat, mr. L. R. is door de Haagse rechtbank veroordeeld tot een gevangenisstraf van één jaar en zes maanden met af trek van voorarrest. Voorts is hij ge durende vijf jaren ontzet uit het recht om als advocaat, procureur en gerech telijk bewindvoerder op te treden. Mr. R. had zich volgens het oordeel van de rechtbank schuldig gemaakt aan verduistering van goederen, die hy als curator onder zien had. De ver duistering zou ongeveer een halve ton hebben belopen. De officier van justitie had tegen mr. R. een gevangenisstraf van twee jaren met aftrek gerequireerd.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1954 | | pagina 8