KAPPIE EN DE DRIJVENDE SCHOTEL
Sterftecijfer van cle rokers ligt
hoger dan normaal
mm
Op bezoek bij Koosje Bol
in Canada
STAD KRA
dit m AKTHER
MAANDAG 28 JUNI 1954 P R O VIN CIA L E Z E E U W 8 E CO.ZJRANT
DE GEVAARLIJKE SIGARETTEN.
Belangwekkend Amerikaans rapport
(Van een bijznodere medewerker)
Kekers van sigaretten tussen de 50 en 70 jaar tonen een sterftecijfer,
ten gevolge van alle mogelyke ziekten, dat 75 procent hoger is dan het
sterftecijfer van hen, die niet roken. Dit heeft het .Amerikaanse Kanker In
stituut geconcludeert in een rapport, waaraan twee en een half jaar is ge
werkt. Het rapport, dat gebaseerd is op onderzoekingen in negen Ameri
kaanse staten en dat zich uitstrekte over 187.766 mannen tussen de 50 en 70
jaar, is aangeboden aan het Amerikaanse Medische Genootschap, dat op
het ogenblik in San Francisco zjjn jaarvergadering houdt. De dood van de
rokers vloeide meestal voort uit kanker en hartziekten, zo geeft de studie
aan. In afwachting van een nadere uitwerking van het verkregen cijfer
materiaal kan al vast worden gezegd, dat de dood door longkanker zeker
drie maal en mogelijk zelfs negen maal zo vaak voorkomt bij sigaretten
rokers als bij niet-rokers.
Het Amerikaanse Kanker Instituut
is van plan de studie over vijf jaar
uit te strekken en de resultaten daar
van zouden eigenlijk nog niet worden
gepubliceerd. Dr E. Cuyler Hammond,
de arts en staticus, die het onderzoek
leidt, zei echter, dat de uitkomsten
aangaven, dat de sigarettenrokers een
zoveel hoger sterftecijfer hebben dat
het onderzoekersteam het niet ver
antwoord vond om de vergaarde ge
gevens nog een jaar vast te houden.
Wij dachten aan het redden van men
senlevens, zo zei dr Hammond.
Andere cijfers geven aan, dat als
men longkanker uitsluit van de
doodsoorzaken, de andere vormen van
kanker, zoals keelkanker, maagkan
ker enz. bij sigarettenrokers vaker
voorkomen dan bij niet-rokers. Het
sterftecijfer van zware rokers tussen
de 50 en 64 jaar is meer dan twee
maal zo hoog als van de niet-rokers
in die leeftijdsgroep, maar in de
groep van 65 tot 69 jaar maakt het
niet veel verschil meer. De cijfers wij
zen ook uit, dat er een relatie bestaat
met de hoeveelheid sigaretten, die
men rookt. De longkanker bijvoor
beeld is van vijf tot zestien maar zo
hoogonder de zware rokers als onder
hen, die nite geregeld roken. Het be
grip zware rokers begint bij ongeveer
een pakje per dag.
Beter wit.
De mannen, die afwisselden siga
retten, pijpen en sigaren roken, zijn
beter uit. Maar toch ligt ook hun
sterftecijfer in de genoemde leeftijds-
832.
Zoals u weet, steekt het ongeveer
1500 km lange schiereiland Malakka
als een geweldige strekdam de zee in
en noodzaakt al het scheepvaartver
keer tussen India en het vasteland
van Oost-Azië, langs Singapore te
koersen, welke stad daardoor een
enorme economische en strategische
betekenis heeft verkregen.
In oude tijden deed men dat anders.
Op het smalste deel van het schier
eiland waar de breedte van het vaste
land slechts Jf2 km bedraagt, werden
de goederen uit de schepen geladen en
over de landengte vervoerd, waarna
z ijopnieuw werden ingescheept naar
het land van bestemming. Hierdoor
werd de handelsweg tussen India en
China aanzienlijk bekort, hetgeen in
die tijd, toen de schepen nog weinig
zeewaardige notedopjes waren, een
nog groter voordeel was dan 't thans
zou z\jn.
Op deze landengte ontstond de stad
Kra, de plaats dus, waar de goederen
uit de schepen werden overgeladen,
teneinde over land naar de andere
kust te worden vervoerd, of omge
keerd. En de landengte, waarover het
vervoer plaats vond, heet dienover
eenkomstig de landengte van Kra.
Herhaaldelijk zijn
stemmen opge
gaan om deze
landengte te door
graven, waardoor
de scheepvaart
tussen Kanton en
Calcutta met 1100
km, en het verkeer
tussen Bangkok en
Birma met meer dan 2000 km bekort
zou kunnen worden. Technische moei
lijkheden zullen zich bij het graven
van dit kanaal nauwelijks voordoen,
want de 12 km brede heuvelrug die
doorgraven zou moeten worden, be
reikt nergens een hoogte, die de 300 m
overschrijdt, en is gemiddeld zelfs
aanzienlijk lager. Bovendien bestaat
deze heuvelrug uit los gesteente, zo
dat van onoverkomelijke hindernis
sen op het Jf2 km lange traject niet
gesproken kan worden. Integendeel,
bij de aanleg van het k"naal zou zelfs
gebruik kunnen worden gemaakt van
de Panktsjanrivier, die hier en daar
een diepgang heeft van 9 meter.
Ook economisch kunnen geen be
zwaren tegen de aanleg van het ka
naal van Kra worden aangevoerd,
want de kosten zullen niet exhorbi-
tant hoog zijn, temcijl het hele scheep,
vaartverkeer tussen Oost- en Zuid-
Azië voldoende waarborg is voor een
rendement, dat zelfs de meest ver
wende kapitalist zal doen watertan
den.
Toch komt het kanaal van Kra er
niet. Want we vertelden tl reeds dat
momenteel het gehele scheepvaart
verkeer langs Singapore moet, welke
stad aan deze omweg haar machts
positie en haar rijkdom dankt. Welnu,
het voor Singapore te duchten nadeel
is het beletsel waarop alle plannen
voor de doorgraving van de landengte
van Kra altyd weer zijn afgestuit. En,
gelet op de huidige politieke constel
latie in Oost-Azië, is het waarschijn
lijk dat dit technisch en economisch
verantwoorde plan niet verwezenlijkt
zal worden.
Over kanalen sprekend, moeten we
het toch ook nog even hébben over
het Sueskanaal, dat niet, zoals de
meesten denken, een modern project
is, doch kan bogen op een ouderdom
van 3000 jaar.
Daarover morgen.
H. Pétillon.
groep tussen de 50 en 70 jaar nog
boven het sterftecijfer van de niet-
rokers. Ook hier zag men vooral een
stijging onder de hartziekten en kan
kergevallen. Degenen, die uitsluitend
pijpen en sigaren roken dat gaat
bij de meesten zonder het inhaleren
van de sigarettenrokers lagen nog
veel gunstiger. Zij bleven echter nog
altijd zes procent boven het sterfte
cijfer van de niet-rokers.
Dr Hammond vertelde op een pers
conferentie, dat hg zonder een voorop
gezette méning met het onderzoek be
gonnen was. Hij rookte toen drie pak
jes sigaretten per dag. In de loop van
het onderzoek had hij het roken ge
staakt en nu rookt hij af en toe nog
een sigaar. De publicatie van zijn rap
port heeft de aandelen van sigaret-
tenfabrieken op de New Yorkse beurs
opnieuw een flinke klap bezorgd,
evenals dat het geval was, toen voor
de eerste keer de relatie tussen siga
retten roken en longkanker naar vo
ren werd gebracht. 'Overigens zijn de
sigarettenfabrikanten in de Verenigde
Staten zelf nog bezig met een groot
scheeps onderzoek naar het verband
tussen longkanker en sigarettenroken
en eventuele middelen om het ro
ken onschadeiyk voor de eezondheid
De directeur van het Amerikaanse
te maken.
Kanker Instituut, dr Ch. Cameron,
wees er in die persconferentie nog
eens op, dat de voorlopige resultaten
van het onderzoek de stelling toela
ten: een man va nvijftig, die nooit
heeft gerookt, heeft ongeveer een
kans op de honderd om binnen de vol-
fende anderhalf jaar te sterven. Zijn
uurman, die zwaar heeft gerookt tg-
dens enige periode van zijn leven,
heeft een kans van anderhalf op de
honderd en een derde buurman, die
ook 50 jaar is en geregeld één of meer
pakjes sigaretten per dag rookt, heeft
een kans van twee op de honderd om
binnen de volgend eanderhalf jaar
te sterven. Overigens was dr Came
ron er niet direct van overtuigd, of
het verband tuss m roken en kanker
nu wel zo rechtstreeks was. Men kan
op het ogenblik nog niet de mogelgk-
heid uitsluiten, zei hij. dat het zware
roken en de kans op kanker beide
voortvloeien uit dezelfde elementaire
oorzaken in iemands gestel.
Letterkundige tijdschriften.
Het Juni-nummer van „Maatstaf"
(Daamen N.V. Den Haag) is bijzonder
interessant. Het is gewijd aan in
hef Nederlands vertaald werk van
buitenlandse schrijvers, zulks in ver
band met het PEN-congres, dat deze
week in Nederland werd gehouden. De
redacteur heeft hiervoor geen op
drachten verstrekt, doch gebruik ge
maakt van de spontaan binnengeko
men bijdragen, die dus in doorsnede
het beeld geven van wat onze auteurs
dermate treft, dat zg tot vertolking
in de eigen taal, louter uit liefhebbe
rij, over gaan. Nu, dat loopt van de
oude Egyptenaren over de Grieken,
maakt dan (in dit geval) een sprong
tot in de 19de eeuw, om in het heden
te eindigen bg Fransen en Skandina-
viërs. Uitstekende artikelen over het
vertalen van poëzie en het probleem
van de vertalingen in het algemeen,
zijn er van de hand van Paul Rodenko
en G. Sötemann.
Het nummer bevat te veel om op te
noemen, maar in het bijoznder ver
melden we de magistrale vertolking
van Paul Valery's „Kerkhof aan Zee"
(door Nghoff), de Oud-Egyptische
liefdeslyriek, bewerkt door Aafjes, de
in brillant Nederlands vertaalde no
velle van Tsjechow (door Charles B.
Timmer) en een zigeunerballade van
de Spaanse dichter Garcia Lorca, om
gesmeed met behoud van alle verve
en charme door Paul Rodenko. Ten
slotte de fragmenten die Nijhoff uit
Lee Masters' Spoon River Antholo
gie" overzette.
Het Juni-nummer van „De Gids"
brengt enkele gedichten, gedeeltelijk
ontleend aan de onlangs met een reis
beurs bekroonde bundels van Jan Wit
en Hans Warren; verder nog poëzie
van Pierre Kemp en W. J. van
der Molen. Creatief proza is er van
A. Alberts (een hoofdstuk uit zijn
nieuwe roman „De Vergaderzaal") en
Maps Valk( een onbeduidend no vel
letje). J. W. Schulte Nordholt schrgft
een boeiend artikel over het neger-
vraagstuk in Amerika, waarin hij me
nig onbekend aspect naar voren haalt.
B. H. M. Vlekke schrgft scherpzinnig
en indringend over het omvangrijke
proefschrift van dr L. de Jong: De
Duitse Vijfde Colonne in de 2e We
reldoorlog, en W. J. M. van Eysinga
zet een ernstige fout recht in 't boek
je van de Belgische geschiedschrijver
Joseph Lefèvre waarin deze beweert,
dat Prins Maurits een jaargeld van
Philips III van Spanje aangenomen
heeft, n.b. van de man wiens vader de
moord op Maurits' vader op zgn ge
weten had. Van Eysinga toont over
tuigend aan, dat deze bewering op een
vergissing berust, zodat ook de heer
Lefèvre nu de fout zal herstellen.
Verder zijn er artikelen van W. H.
Somermeyer over Efficiency en Over
heid; van Hendrik de Vries over Poë
zie, en Boekbesprekingen.
(Uitgave P. N. van Kampen en Zoon
N.V. Amsterdam). H.W.
„U hebt mij voor de gek
gehouden!" riep mijnheer
Goudvis wild gebarend uit.
„Waar is dan de drijvende
schotel? Ik zie alleen maar
water! Moest ik helemaal
hierheen komen, om alleen
maar in het water te koeke
loeren? I"
„Ik heb U niet voor de
mal gehouden!" verdedigde
Kappie zich. „Ik heb die
schotel heus hierheen ge
sleept en het is me ja een
raadsel, waar dat ding kan
zijn gebleven. Wacht U
even. dan zal ik dat eens
onderzoeken!"
Hij stormde de Kraak op
en klampte de Maat aan.
„Waar is de drijvende scho
tel gebleven?!"
„Die dobbert toch achter
de Kraak?!" riep de Maat
verbaasd. „Ik heb het zo
druk met het lossen van de
tulpenbollen gehad, dat ik
niet meer op dat ongeluks
ding heb gelet."
„De drijvende schotel is
wegl" riep Kappie. „Kijk maar over de achterste
ven!"
De Maat rende naar de achtersteven en staarde
met grote ogen naar de plek, waar de schotel nog
kortgeleden had gedreven.
„Warempel", stamelde hij. „hij is weg! Waar kan
dat ding ineens gebleven zijn?I Dat is geen zui
vere koffie I"
De Meester voegde zich bij hen en boog zich over
de achterateven. Vervolgens richtte hij zich weer
op en stelde vast: ,De drijvende schotel is er nog".
„Wat?!" riep Kappie, „WAAR dan?l"
„Onder water", antwoordde de Meester; hij is
gezonken. Kijk maar eens, hoe strak de trossen
staan".
Apotheker kreeg een jaar
voorwaardelijk.
De rechtbank te Zutphen heeft de
apotheker C. uit Deventer veroor
deeld tot een jaar gevangenisstraf
voorwaardelijk met drie jaar proef
tijd, en bovendien met ontzegging van
het recht het beroep van apotheker
uit te oefenen voor de tijd van drie
jaar. De apotheker had onjuiste re
keningen ingediend bij het plaatselijk
ziekenfonds.
ELKE PAG KOMEN ER NIEUWE POMPEN 8U....
om auto- en motorrijder» de vreugde te schenken van het rijden op de tuperbenzine
ESSO EXTRA met extra hoog octaangetal. Tank bij de blauw/witte E«so pomp.
„Geen land van melk en boter".
„Goeie morrege!" Zo luidde de begroeting, toen ik na een autotocht van
ruim acht uur in het plaatsje Essex in Ontario aankwam en daar de heer
G Bol in de tuin van de woning van ds G. Bouma aantrof. Enkele seconden
later was de hele familie Bol compleet en stonden ook ds Bouma en zgn
echtgenote handenschuddend voor de deur. Dat was nauwelijks veertien
dagen nadat de Grote Beer in Canada was gearriveerd met Koosje Bol als
honderdduizendste emigrante uit Nederland-na-de-oorlog aan boord.
Kort daarna zaten we aan tafel en kregen we het verhaal te horen van de
wederwaardigheden van dit veelbesproken emigrantengezin sedert de groot
se ontvangst in Montreal.
Mattie, de zesjarige jongste
Bol is evenals de dertienjarige Gerrit
op school. Joukje en Koosje krijgen
een betrekking op een kantoor waar
zij voorlopig nog in opleiding zullen
komen. Bep Bol werkt nog steeds als
dokters-assistente. En vader Bol? Een
vast plan beeft hij nog niet. Ds Bou
ma, die het gehele gezin in huis ge
nomen heeft, zal als zijn adviseur op
treden en er zijn al vele plannen ge
maakt. Zo bestaat het plan om een
station-wagen te kopen, waarmede
vader Bol „de boer op" zal gaan. Hij
zal dan de gelegenheid krijgen om
iets van de Canadese samenleving te
leren, om later gedacht wordt aan
een periode van een half jaar een
eigen bedrijf te vestigen. Heel zeker
zijn de plannen echter nog niet. Want
ook ds. Bouma heeft te kennen ge
geven. dat het misschien beter zou
zijn, als de heer Bol eerst ergens in
loondienst zou gaan.
Ds. Bouma kwam zelf eerst ander
half jaar geleden naar Canada. Hij
aanvaardde een beroep van de Chris
tian Reformed Church en was dus
zoals hij zelf zegt geen echte emi
grant. „Voor mij stond een groot huis
(en een goed salaris) klaar en dat is
voor de emigranten niet het geval.
Die moeten zelf zo'n huis nog maar
zien te bouwen", zegt hij. „En dat
goede salarisdaar valt ook lang
niet altijd direct op te rekenen. Ze
ker niet na zo'n lange winter als wij
dit jaar hebben meegemaakt"-
Dan volgt een interessante beschou
wing van deze 32-jarige gereformeer
de predikant. „Canada is een goed
land" zegt hij, „maar een land van
melk en honing is het nu toch ook
niet direct. Er moet hard gewerkt
worden en op dit ogenblik zijn er ver
schillende emigranten, die daartoe de
kans niet krijgen. Zeker, het is tij
delijk. Maar het is toch niet direct
stimulerend als je hier komt en je
kunt niet direct aan de slag komen".
Hulpvaardig.
De Canadese gemeenschap is echter
buitengewoon bereidwillig om emi
granten, die van goeden wille zijn, te
helpen. Ook daarvan geeft ds. Bouma
een aantal staaltjes: er is altijd meu
bilair en serviesgoed beschikbaar om
als tijdelijke voorziening van een
emigrantenwoning te dienen en wel
heel sprekend trad die hulpvaardig
heid aan de dag, toen het huis van
een emigrant door brand verwoest
werd. Van alle kanten kwamen de
aanbiedingen voor hulp!
Weinig waardering heeft ds. Bou
ma voor het gemak, waarmede som
mige mensen voorlichting aan anderen
geven. Er gaan briever. van emigran
ten naar Nederland, die soms pure
fantasieverhalen bevatten. Het gevolg
daarvan is, dat de officiële voorlich
ting die naar de mening van ds.
Bouma nooit goed genoeg kan zijn!
vaak wordt genegeerd, omdat men nu
eenmaal liever de inlichtingen uit de
eerste hand wil hebben Maar die
„eerste hand" kan misschien iets ver
tellen over de eigen plaats of streek,
over geheel Canada kan alleen hij een
oordeel vellen die heel Canada kent.
En dat zijn er maar enkelen!
Experiment.
„Dominee, u hebt Bep Bol destijds
in huis genomen- Hoe st^at u tegen
over het vooruitzenden van de oudste
De 100.000ste EMIGRANT.
Aanslagen in Tunesië
duren voort.
Terroristen hebben Zaterdagavond
het vuur geopend op een 50-tal per
sonen, dat op een café-teras te Ra-
des, tien kilometer ten Zuiden van
Tunis, zat. Zes personenn werden ge
wond, van wie er laten twee in een
ziekenhuis aan hun verwondingen zijn
bezweken. De daders wisten te ont
komen.
dochter als „kwartiermaakster?" vra
gen wij.
„Ik vind het een experiment, dat
slechts in heel enkele gevallen ver
antwoord is", luidt het antwoord.
„Men moet heel sterk staan, wil men
een dergelijke opdracht kunnen ver
vullen. Bep Bol was zo'n geval. Maar
ik zou net niet graag aanraden".
Ds- Bouma meent dat Canada
voor zover dat enorme land tenminste
binnen zijn gezichtskring ligt ze
ker niet ongodsdienstig genoemd kan
worden. Het godsdienstig leven is mis
schien wat anders dan in Nederland.
„Daar kan men als dominee nu een
maal niet in zijn overhemdje op de
preekstoel gaan staan, al is het nog
zo warm!" maar men leeft er niet
minder serieus om.
Dat ds. Bouma gelijk had. is mij
op mijn reis door Canada wel heel
duidelijk gebleken. Daarover mis
schien later nog eens.
Z.KJH. Prins Bernhard, die morgen
zijn JfSste verjaardag hoopt te vieren.
Foto M. C. Meyboom).
India sluit Hoge
Commissariaat in Z.-Afrika.
De Indiase regering heeft bekend ge
maakt, dat zij „met leedwezen" heeft
besloten haar Hoge Commissariaat in
Zuid-Afrika met ingang van 1 Juli te
sluiten op verzoek van de Zuid-Afri
kaanse regering.
In de toekomst zullen de twee lan
den contact houden ..op regeringsni
veau" of via de Indiase en de Zuid-
Afrikaanse Hoge Commissaris te Lon
den.
In de te New Delhi uitgegeven ver
klaring wordt gezegd dat India zijn
laatste Hoge Commissaris in Zuid-
Afrika in Mei 1946 heeft teruggeroe
pen. toen het Indiërs bij de wet ver
boden werd in Natal grond te bezitten
of te verwerven-
DINSDAG 29 JUNI.
HILVERSUM L 402 m. 7.00 KRO, 20.00—
24.00 Nationaal Programma.
KRO: 7.00 Nieuws: 7.10 Gramofoonmu-
ziek; 7.45 Morgengebed en liturgische ka
lender; 8.00 Nieuws en weerberichten;
8.15 Plechtige Hoogmis; 9.30 Gramofoon-
muziek: 9.35 Waterstanden: 9.40 „Licht
baken"; 10.00 Voor de kleuters: 10.15 Gra-
mofoonmuziek; 10.45 Lichte muziek; 11.00
Voor de vrouw; 11.30 Schoolradio; 12.00
Angelus: 12.03 Gramofoonmuziek 12.30
Land- en tuinbouwmededelingen; 12.33
Gramofoonmuziek; 12.55 Zonnewijzer;
13.00 Nieuws en katholiek nieuws; 13.20
Groot Amusements-orkest en. soliste; 14.00
Franse chansons; 14.20 Gramofoonmuziek;
14.55 Omroep-orkeat; 15.25 Gramofoon
muziek 15.30 Ben je zestig?; 16.00 Voor
de zieken: 16.30 Ziekenlof: 17.00 Voor de
jeugd; 17.4 Regeringsuitzending: Neder
land en de wereld- Uitwisselingsprogram
ma over India; 18.00 Voor de jeugd; 18 15
Gramofoonmuziek; 18.20 Sportpraatje;
18.30 R V U „Vogelleven op de Engelse
rotskust" (Farne-Islands) door dr G. van
Beusekom; 19.00 Nieuws; 19.10 Actualitei
ten. 19.15 „Uit het Boek der Boeken";
1930 Gramofoonmuziek: Nationaal Pro
gramma: 20.00 Nieuws: 20.05 „Geeft
acht!", wedstrijd tussen zeemacht, land
macht en luchtmacht; 21.30 .Jicht of on
echt?". prijsvraag ten bate van het Prins
Kernhard-fonds; 21.50 Openluchtconcert;
22,35 „De burgerluchtvaart schiep een
„Derde Weg", toespraak; 22.45 Gramo
foonmuziek; 23.00 Nieuws; 23.15 Dans
muziek; 23.45 Gramofoonmuziek; 23.50
Dagsluiting: 2338—24.00 Wilhelmus en
sluiting.
HILVERSUM H. 298 m. 7.00 AVRO, 730
VPRO, 8.00 AVRO, 20.00—24.00 Nationaal
Programma.
AVRO: 7.00 Nieuws; 7.10 Gramofoon
muziek: 7.15 Ochtendgymnastiek; 730
Gramofoonmuziek; VPRO: 730 Dagope
ning; AVRO: 8.00 Nieuws; 8.44 Gramo
foonmuziek; 9.00 Morgenwijding: 9.15
Gramofoonmuziek; 9.30 Voor de vrouw;
9.35 Gramofoonmuziek; 10.50 Voor de
kleuters; 11.00 Voor de zieken; 11.30 Pia
norecital; 12.00 Musette-orkest; 12.30
Land- en tuinbouwmededelingen; 1233
Voor het platteland; 12.40 Gramofoonmu
ziek; 13.00 Nieuws; 13.15 Mededelingen
of gramofoonmuziek; 1320 Amusements
muziek; 13.50 Gramofoonmuziek; 1430
„Wij ontdekken Amerika": 1430 Gramo
foonmuziek; 14.40 Schoolradio; 15.00 Gra
mofoonmuziek; 15.15 Voor de vrouw;
15.45 Gramofoonmuziek; 1630 Voor de
jeugd; 17.30 Amusementsmuziek; 17.45
Reportage of gramofoonmuziek; 18.00
Nieuws: 18.15 Pianospel; 18.30 Militaire
causerie; 18.40 Internationale tenniskam
pioenschappen te Wimbledon; 18.50 Gra
mofoonmuziek; 19.00 „Paris vous parle";
19.05 Fanfare-orkest; 19.30 Pianotrio:
20.00 Nationaal Programma (zie Hilver
sum I).
