Zeeland oud...
De muziek in de strijd tegen de
beeldromans
ZEELAND NIEUW!
PLANNEN VOOR AUTOTUNNEL
ONDER DE G0TTHARDPAS
Westhove
MAANDAG 28 JUNI 1954
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
VERRASSEND EFFECT
George Rushford verving muziektheorie
op Amerikaanse scholen door practijk
Amerika's schoolwezen heeft met het „YVapen" der muziek de in ve
ler ogen zo dorre, klassikale muziekles een dubbele overwinning ge
boekt. De practijk heeft uitgewezen, dat muziek niet alleen de gewenste
uitwerking heeft als „tegengif" t.a.v. verderfelijke invloeden, waaraan de
Amerikaanse jeugd buiten de huiselijke kring en buiten het schoollokaal
vaak wordt blootgesteld, zij ons ook (als de belangstelling ervoor op de
juiste wyze wordt aangewakkerd) de aandacht van de jeugd op lange ter
mijn te trekken.
In Houston, in de staat Texas,
kebben b.v. gedurende het afgelopen
Jaar 650 kinderen van de lagere
Ichool strijkorkestjes gevormd
buiten de schooluren en bestaande
uit 4 tot 60 leden eenvoudige com
posities kunnen spelen. In Needham,
in de staat Massachussets, behoort de
practische muziekles nu tot het nor
male rooster van de scholen. Tal van
gemeenschappen over heel het land
hebben deze voorbeelden gevolgd. De
intense belangstelling, die de volwas
sen Amerikaan gedurende de afgelo
pen tien jaar voor goede, klassieke of
moderne concertmuziek aan de dag
heeft gelegd, wordt thans geëvenaard
door het enthousiasme voor muziek
onder de jeugd.
Deze muziekprogramma's zijn oor
spronkelijk niet uitsluitend opgezet
om liefde voor de muziek aan te kwe
ken. Zij hadden een tweede doel: de
jeugd verre te houden van het toene
mend euvel der „beeldromans".
Die kwalijke beeldromans
Vanzelfsprekend dat men niet kan
voorkomen, dat kinderen zeker
Amerikaanse kinderen, die in een zo
veel losser huiselijke discipline leven
dan wij in ons land gewend zijn
de kwalijke exemplaren der beeldro
mans in handen krijgen. „Maar wij
konden althans proberen", zo stelde
een der voormannen van het moderne
muziekonderwijs, George Rushford,
het probleem, „hun aandacht af te lei
den van het laag-bij-de-grondse door
hen in aanraking te brengen met
wat goed en melodieus is".
Er bestaat weinig twijfel, dat me
nige beeldroman, gepubliceerd door
onverantwoordelijke uitgevers, het
pad voorbereidt waarlangs de argelo
ze jeugd kan afglijden tot het peil der
even argeloze misdaad.
Ge zult het misschien niet willen
geloven, dat kinderen tussen de 6
10 zich hebben kunnen verdiepen in
de „Avonturen van Marie de Wree-
de". Dit leeftijdsgenootje was de hel
din in een (uiteraard in plastische te
keningen vervat) relaas waarin zij
(a) haar stiefmoeder met een strop
de laatste adem doet uitblazen, (b)
haar vader aanwijst als de schuldige,
(c) zich verlustigt in zijn doodvonnis,
(d) een dokter, die zich om het lot
van 't tragisch achtergebleven meis
je wilde bekommeren, met een dolk
om zeep helpt.
Voor een dubbeltje kan ieder kind
een volslagen kannibalistisch relaas
kopen, waarin een Frankenstein-
monster zyn intrede neemt in een
hotelkamer, en daar stuk voor stuk
zijn bezoekers verorbert. De illustra
ties zijn daarbij onsmakelijk gede-
taileerd en beogen nimmer ook maar
enige moraal te stellen.
Andere publicaties van soortgelijke
aard maken „kleine Lucie" tot de
hoofdpersoon van een echtscheidings
drama, waarbij het lieve dier zich
tot een revolverheldin ontpopt. En
een hele reeks uitgaven is van die
aard, dat ze slechts als pornografie
kan worden gekenschetst.
Het probleem van deze publicaties
is, dat zij vrijwel in handen van kin
deren terecht komen. De jeugd koopt
ze in het ijscowinkeltje en wacht zich
er wel voor ze mee naar huis te ne
men. Het duurt derhalve geruime
tijd voor de ouders beseffen hoe er
aan de „opvoeding" van hun sprui
ten wordt gewerkt. Zelfs dan, in me
nig geval, is men geneigd deze lite
ratuur over één kam te scheren met
de avonturen van ruimte-vluchten en
quasi wetenschappelijke interplane-
De huizenkwestie in
Baarle-Nassan.
Zal Van den Eynde zijn
zin krijgen?
Op vragen van het Tweede-kamer
lid de heer N. van den Heuvel betref
fende de grensscheiding België-Neder-
land binnen de gemeente Baarle-Nas-
sau hebben de minister van Buiten
landse Zaken en de Minister zonder
portefeuille schriftelijk geantwoord
dat het hun bekend is, dat zekere Van
den Eynde, die van Belgische nationa
liteit is, op 16 Juni 1954 enige bomen
heeft gekapt, staande in de berm van
de weg Breda-Turnhout, waar zijn
met enige huizen bebouwde terrein,
dat eerder aan de N.V. Nederlandse
Spoorwegen behoorde, aan deze weg
grenst.
Ten aanzien van deze percelen zijn
tussen de Belgische en Nederlandse
regeringen besprekingen lopende tot
welker gebied zij behoren.
Het Belgisch-Nederlands grensver
drag van 1843 heeft voor de gemeenten
Baarle-Nassau en Baarle-Hertog be
paald, dat de status quo zou blijven
bestaan. Het in dit verdrag geinsereer-
de proces-verbaal noemt beide perce
len Belgisch. De Nederlandse regering
meent in staat te zijn aan te tonen,
dat zulks ten onrechte is geschied en
op een ingeslopen fout berust.
Het tot staving hiervan verzamelde
materiaal wordt door de Belgische re
gering nog bestudeerd.
De vragen of de ministers bereid zijn
naar een oplossing van de in verband
met de agglomeratie Baarle-Nassau-
Baarle-Hertog reeds jaren bestaande
problemen te streven, wordt door de
ministers bevestigend beantwoord.
taire oorlogvoering, waarmee beeld
romans zich al evenzeer levendig be
zig houden.
Goede resultaten
Te langen leste is het echter tot
een uitbarsting gekomen. Dagbladen
en psychiaters hebben het euvel aan
de kaak gesteld. Waar men juridisch
machteloos was de uitgevers van
deze beeldromans aan te spreken,
wist men de wederverkopers ertoe
te bewegen een strengere censuur op
de beeldromans uit te oefenen. Ge
meenteraden namen verordeningen
aan, waarbij de politie gemachtigd
werd als censor op te treden. Dit was
wel een kreupele wijze die door de
gerechtshoven ook vaak werd ver-
worpen als in strijd met het prin
cipe van vrijheid van de pers om
het kwaad te bezweren, maar men
wilde althans door positieve daden
een voortwoekerend kwaad bezwe
ren.
Het verwijderen van de gewraakte
beeldromans uit de stalletjes was
echter een negatieve daad. Opvoe
ders waren er zich van bewust dat
men er voor de kinderen iets posi
tiefs tegenover zou moeten stellen.
In vele gemeenten zocht men dit
door het bevorderen van de belang
stelling voor sport. Doch in Chicago
begon men eerst aarzelend te pionie
ren op het gebied van muziek. De
lessen waren facultatief.
George Rushford, de voorman in
deze beweging, streefde er naar de
moeilijke theorie van muzieklezen te
vervangen door een betrekkelijk een
voudige practijk. Hij kalkte de noten
van een eenvoudig kinderliedje op het
schoolbord en concentreerde zich op
kleine groepjes kinderen, die nog
nooit tevoren een muziekinstrument
in handen hadden gehad. Hij gaf ze
tijdens deze eerste les een kinder
formaat viool, viola of violoncel in
handen. Eerst liet hij hen de noten
zingen. Daarop wees hij hen hoe zij
deze noten op hun instrumenten kon
den tokkelen. Zo ontstond de „massa
methode" van muziek-lezen-in-de-
practijk.
„Wat ons bijzonder heeft verrast",
aldus George Rushmore, „Is dat bij
deze opleiding bleek dat de kinde
ren geen „aangeboren talent" nodig
hebben om een muziek-instrument te
kunnen bespelen".
Van deskundige opvoedkundige
zijde onderstreept men dat deze mu
zieklessen de kinderen in sterke mate
concentratie leren en hun het begrip
voor het ensemble, ook buiten het
muzikale helpen bijbrengen.
Menig doorgaans verlegen gewaand
jochie of meisje is gedurende een
vrije middag gerapporteerd als „con
certerend" in een zelf-helpwinkel of
bracht een onverwachte serenade aan
mecaniciens, die bezig waren een
auto door te smeren. Dergelijk en
thousiasme behoort uiteraard tot de
uitzonderingen. Rushford's trots
geldt voornamelijk het feit, dat op
sommige scholen waar hij zijn cursus
met 130 leerlingen begon, aan het
eind van het jaar er 100 kinderen wa
ren, die redelijk een instrument be
speelden en vooral iets van de
gloed, die van muziek kan uitgaan,
in zich hadden opgenomen.
Meer dan ooit tevoren gaat de be
langstelling van Amerika's opvoed
kundigen thans uit naar muziek.
Musici ondersteunen dit streven, ook
al omdat het 'strijkinstrument als de
grondslag wordt bechouwd van de
Westerse muziekcultuur. Het ge
vaar van een gebrek- aan instrumen
talisten in de nabije toekomst is
daarbij niet denkbeeldig. Dit zou op
langere termijn het voortbestaan van
grote orkesten kunnen bedreigen.
Inmiddels staat echter vast, dat
het strijkorkest in de strijd tegen de
beeldroman een grote zege heeft be
haald.
ZWITSERLAND RAAKT VERSTOPT
Spoorwegen zien belangrijk deel van hun
inkomsten bedreigd
(Van een medewerker)
Van oudsher is de Gottliardpas de natuurlijke verbinding voor het land-
verkeer tussen midden- en Zuid-Europa. De industriegebieden van West-
Duitsland, de Benelux-landen, Scandinavië, Engeland en een deel van
Frankrijk zijn feitelijk op deze pas aangewezen. Het gelielè Noord-Italiaan-
se industriegebied is met het Noorden door de Gottliardpas verbonden.
Naar schatting een kwart millioen motorvoertuigen zal ook dit jaar weer
de pas passeren, een groter aantal dan enige ander Zwitserse pas te ver
werken krijgt. Een deel, een 55.000, zal de pas echter doorkruisen: op
spoorwagons geladen gaan die wagens door de tunnel.
De bestuurders doen dat, Als de pas
volgesneeuwd is of als zij zich niet
zeker voelen op de moeilijke bergwe
gen. En nu is er wel een plan, om ook
een verkeerstunnel door de St, Gott-
hard aan te- leggen, maar voor de
Zwitserse spoorwegen zou het erg
sneu zijn, om de inkomsten uit dat
vervoer van auto's en hun bestuur
ders te moeten missen. Vandaar dat
die tunnel er niet komt, althans niet
van staatswege, zeggen velen.
Nu is er de laatste maanden een
nieuw plan in bewerking, om tot een
fiarticuliere opzet van een verkeers-
unnel te geraken. „Die Weltwoche"
het Zwitserse weekblad, schrijft:
„Een comité van initiatief wordt ge
vormd, waarin ook vertegenwoordi
gers van de geïnteresseerde kantons
zitting zullen hebben. Het zal geen
volledig particuliere opzet worden,
want deze kantons zullen moeten mee
doen en eigenijk hoopt men ook nog
op een bijdrage van de bondsrege
ring. Men zou bijvoorbeeld een N.V.
kunnen vormen met een kapitaal van
een dertig millioen Zwitserse fran
ken. De helft van de aandelen zouden
de kantons moeten nemen, de andere
helft particuliere bedrijven, vereni
gingen van automobilisten, e.d. De
regering zou een bijdrage kunnen ge
ven van tien tot twintig millioen en
tenslotte zou men een bedrag kunnen
bijeen brengen door de uitgifte van
een obligatielening".
Op het ogenblik is de situatie op
verkeersgebied zeer moeilijk, zo zet
het blad uiteen. Iedere elfde Zwitser
bezit thans een motorvoertuig. Dat
zijn er 432.000, tegen 125.000 in 1935.
Driemaal zoveel motorvoertuigen rij
den uit het buitenland elk jaar Zwit
serland binnen, en onder die 1,3 mil
lioen buitenlandse vehikels bevinden
zich 50.000 touringcars. Een dergelij
ke ontwikkeling van het verkeer kan
men niet uit de weg gaan en het
wordt dan ook een dwaasheid, wan
neer men er in blijft volharden, de
belangrijkste Noord-Zuid-verbinding
van het land voornamelijk voor de
spoorwegen te reserveren. Toen die
spoorwegtunnel werd aangelegd, ging
Zwitserland nog met zijn tijd mee, al
dus het blad. Nu doen wij dat niet
meer, en dat geldt dan niet alleen de
verkeerstunnelplannen die maar niet
verwezenlijkt konden worden, maar
ook de treurige staat waarin zich het
net van de voornaamste verkeerswe
gen bevindt. Frankrijk, Duitsland en
Italië liggen op dit punt voor bij Zwit
serland, als het toeristenseizoen zijn
hoogtepunt heeft bereikt, dan is
Zwitserland op vele plaatsen letter
lijk verstopt. De gevolgen kunnen
niet uitblijven. Als wij met oppassen,
zo zegt het Zwitserse blad, dan zal
men om ons heen rijden. Het aller
ergste is de toestand op dat knoop
punt van de St. Gotthard. Op drukke
dagen, als er veel buitenlanders zijn,
die niet gewend zijn aan het rijden
in de bergen en als er veel grote tou
ringcars m de rij staan, is het haast
niet te doen. Alleen een autotunnel
kan hier voldoende ontlastend wer
ken. Maar behalve dat de Zwitserse
spoorwegen zich ertegen verzetten,
zrjn er groepen kantons in Zwitser
land, die aan een in hun buurt lig
gende pas de voorkeur zouden
ven. Pas een verbetering zou het c
worden, geen volledige oplossing door
een verkeerstunnel.
Plannen gereed
Er liggen nu drie plannen voor een
grote tunnel gereed. De eerste zou
ruim vijftien kilonieter lang worden
en 120 millioen franken kosten. Dat
plan zou te kostbaar zijn en voor
een verkeerstunnel ook moeilijk te
realiseren. De afvoer van de giftige
uitlaatgassen van auto's zou dermate
grote bezwaren oproepen, dat men
twijfelt aan de mogelijkheid dit plan
uit te voeren.
Deze tunnel zou dan even groot
moeten worden als de spoorwegtun
nel, en van Göschenen naar Airoio lo
pen. Een tunnel door het hoogste ge
deelte van de pas vindt ook niet veel
bijval, omdat in de winter de toevoer
wegen nog zeer moeilijk begaanbaar
zouden zijn. Een derde oplossing is 'n
tunnel van bijna tien kilometer, die
ongeveer vijftig millioen franken zou
kosten plus een jaarlijks bedrag van
ongeveer fr. 650.000.Om de exploi
tatiekosten te dekken zou wel een
bedrag voor het gebruik van de tun
nel moeten worden geheven, maar dit
zou aanmerkelijk lager zijn dan de
kosten van het autovervoer per trein.
Dit project zal de komende maanden
wel in het middelpunt van de Zwit
serse belangstelling staan.
Omstreeks November a.s. zal de
Chr. Uloschool te Wissekerkewelke
thans nog in enkele lokalen ver
spreid over het dorp gehuisvest is,
een fraai, modern schoolgebouw in
gebruik kunnen nemen. Aannemer R.
Sloiema ts reeds met de bouw begon
nen, naar het ontwerp van de Goesse
architect, de heer J. A. de Bruyne.
Het gebouw verrijst op de hoek van
de Julianastraat en een nieuw aan
te leggen straat. Het zal bestaan uit
drie leslokalen van 6.50 x 1.30 m.
met daarachter een gang. Achter de
hoofdingang is een 1/ m brede hall ge
projecteerd, welke geheel uit bak
steen wordt opgetrokken en ook be
nut zal kunnen xvorden voor bijeen
komsten. Rechts van de hall komt
een kamer voor het schoolhoofd met
daaronder de kelder voor de centrale
verwarmings-installatie (oliestook
en voorts de toiletten.
Verder komt er een nattiurlokaal
van 9 x 6.50 m en een bergruimte voor
de leermiddelen, terwijl achter het
gebouw een 300 m2 groot betegeld
speelterrein wordt aangelegd. Zo no
dig kan nog een vierde leslokaal xoor
den bijgebouwd, xvaarvoor de grond
reeds beschikbaar is.
Dertien grabbelingen
in de zak der historie
Wat valt er van Westhove te
vertellen f Veel te veel voor een
klein krantenstukje en hoe zou
't anders kunnen, als je al elf
honderd jaar bestaat? Latenwe
daarom ditmaal maar eens in
het xoilde weg in de zak grabbe
len. Zoals je dat vroeger deed,
als je Slabberjan speelde, in
axigstige spanning, of er
„Smoel", dan wel „Kap af!"
voor de dag zou komen. De uit
komst van de grabbelarij deze
keer zal misschiexi wel even on
gelijk uitvallen, als toen.
Alzo dan: weet U, dat West
hove enige eeuwen lang bezit
is geweest van de Premonstra-
tenser Abdij van Middelburg,
xcelks Abten, in respectabele rij,
het tot lustverblijf diende ,A.l-
licht", zal U antwoorden „wat
is er hier in oude tijden niét wél
eens ap. of dependentie van de
Middelburgse Wit-Heren ge-
xveestf" Inderdaad, U had dit
kunnen raden. Zo goed als men
vrijicel van iedere Statigheid in
Walcheren, met een behoorlijke
kans van rdak-slaan beweren
kan, dat het ééns xverd beze
ten door een van de Perre. Na
tuurlijk geldt dat ook voor
Westhove. Dat xvas xcél een
beetje later; de,, van de Perre
vertegenxvoordigde de Prins,
als Eerste-Edele, in de Staten;
van 11681779. Het was een
zeer deftig man.
Weet U, hoe xvij „Geerse's"
destijds, in onze onschuld-die-
gecn-Fran3-vcrstond, Zijne Ex
cellentie den Premier Noble be
titelden? We deden ermee, als
met de koeterwaalse etiketten,
die de grote lui op onze apjjels
en peren plakten, en xve spra
ken van de Prume Nobel. Ove
rigens in alle eerbied, dat
spreekt.
Weet U, waarom een reiger
xcindxoijzert op de Westelijke
grote toren? Dat stamt uit de
tijd, dat Westhove hoorde aan
de Van Reigersbergens. Het
xvas toen de eerste helft van de
18e eeuw.
Weet U, dat Piet Verlhge,
timmermansknecht bij baas
Francke van Oostkappel, een 50
jaar geleden, eens van de spits
van diezelfde oren af hm
tuimelde, in de vijver Waarna
hij ongebroken en volledig
bekroosd naar hxiis stekkerde,
aan één stuk door sakkerende
en f oeterende, omdat hij zijn bril
kwijt xvas, die hij pas in de bril-
lekraam op de Markt gekocht
had voor een daalder. En 't was
zo'n goeien.
Weet U, dat er verschrikkelijk
veel gevochten en gemoord en
gebrand is daar om-en-nabij
dat nu zo vriendelijk humani
taire kindertehuis? Dat begon
al in de 9e eeuw met die Noor-
mannen. De geringere peryeke-
len slaan xve nu maar even over,
maar een extra vermelding ver
dient hier toch wel de „bevrij
der" Barthold Entes van Men-
theda (Walcheren treft 't door-
denband niet erg met zijn be-
vrjjdingen), die het hele Wal-
cherse laxid -platbrandde en uit
moordde, allemaal uit religieu
ze overtuiging, tussen 1572 en
1571/. Ook Westhove hielp
het gelag betalen en werd ver-
xvoest.
Eigenlijk een vrij ordinaire exi
stupide historie, dat eeuxcigdu-
rend begriploos gekrakeel,
maar er zyn xoél een paar inte
ressante spoken xiit overgeble
ven.
Want xveet U, dat het nu al
sinds A.D. 897 (toen 't Huis ook
al eens verbrand werd), in de
nacht van 16 op 17 Juni spookt
daar, als de klok het midder
nachtsuur slaat1 Een Witte
Vrouwe verschijnt op de toren
trans en klaagt. We hebben het
zelf een keer gezien. Toen ze
ons bespeurde, liet ze haar zak
doekje vallen. Het xvas, helaas,
in de warrige ruigte niet terug
te vinden. Bovendien hadden we
geen toegangskaart.
Weet U, dat er ook nog een
kelder is, waar je niets eetbaars
in bewaren kan? Der. volgenden
dag ts het bloed. Onze over
grootmoeder xoist dit reeds. En
al onze tantes.
Weet U, dat, als dominee Van
der Palm (xde dat was? beleef
de referte aan uxo literatuurge
schiedenis!) Zondags op West
hove voor de Prume Nobel pre
ken moest hij logeerde op
Duinvliet en het regende, dat
hij dan per draagstoel, door het
Vlissingse dreefje, naar het
Kasteel gebracht werd Als het
Zondags regent, in de zomer,
dan zien xve bijna dien Van der
Palm daar schommelen in het
Dreefje.
Weet U xiiet, xvaar het Vlis
singse Dreefje is Vraagt u ddt
dan maar eens aan de bos
wachter van Hoogduin', want in
zijn bos is het. Het heet xcaar-
schijnlijk zo, omdat het inder
tijd leidde naar het Vlissingse
bos, een stuk bos, dat aan de
Stad Vlissingen hoorde. Daar
ergens stond ook een zeer x?i-
leyn kroegje „het Lindeboom-
pje" het moet in de buurt van
het tegenwoordige Zonneveld
zijn geweest zo'n kleine bek-
kesnijders-taveerne van een
schilderij van Adriaen Brouwer.
Een zekere Leyn Beek heeft
daar op een Maartse Zondag
van 1717 den helen dag „sit-
ten drincken, met de kaart
spélen en vlouken en is des
avonds droncken na Domburg
langs den weg gelopen". Waar
voor hij door de Kerkeraad on
der censure is genomen. Het
bos is xvel -vrediger geworden.
Weet U, hoe .iet komt, dat
Westhove ook eens een keer be
hoord heeft aan een Schotsen
Colonel, Henry Balfour? Hij
kreeg het voor 1669:7. Waar
om in 's Hemelsnaam die 1 shil-
lingen Och, het zal xvel in be
taling zijn geweest voor een wat
opgelopen nota xvegens achter
stallige soldjj.
Weet U, dat op een avond in
de vorige eeux toen de familie
Boddaert zat thee te drinken
onder de bomen van de Grote
Laan, het gezelschap opmerk
zaam xverd op een naderende
hoefslag? Welke bleek te zijn
van een geharnast Ridder, die
iii forse draf recht op het ge
zélschap aanstormde. Juist,
toen de sprakeloze verbazing
om deze onbegrijpelijke ver
schoning tot een zekere ver
warring ging overslaan, xvas
het Fantoom plotseling verdwe
nen. Vermoedelijk een vroegere
burchtheer, die zich een xno-
ment in zijn eeuw vergiste. Se
dert het jongste verhaal van
Heer OTlie Bommel weten we,
dat zoiets bestaan kan. Ja, en
nu kunt U nóg zo „verlicht"
glimlachen om dit verhaal,
maar we geven het U toch te
doen, om, zond. even te huive
ren, op een schonen Juni-nacht
in de Wulpe-Dreve te xvandelen.
Weet U, dat de bel van de ge-
kanteelde toren ze schijnt tij
delijk ergens in de oranjerie te
vertoeven in Bordeaux xverd
gegoten en waarschijnlijk de
scheepsbél is van de Duinker-
ker kaper, die hier in 1761 op
het strand werd gejaagd?
Weet U, dat het hele bos van
Westhove eens gerinkeld heeft,
of er duizend arresleden tegelijk
aankwamen? Dat was om
streeks 1800, na een complicatie
van dooien en vriezen, toen het
bos vol ijskegels hing. Er stak
een storm op en er kicam enor
me schade van. Onze over
grootmoeder heeft het West-
hoofse Bos horen rinkelen. Ge
lukkig hij, die zó'n overgroot
moeder bezitten mocht!
Waarde lezer, maar we mo
gen niet blijven grabbelen. La
ten we besluiten met een eer
biedige groeten is aan onze
overgrootmoeders.
J. C. v. 8.
