Ou Ukcütw haocn
Nieuwe Duitse provincie bij
Nederlandse grens
LEZERS SCHRIJVEN
NAVO-MIJNENVEEGOEFENING
.BANDEAU X" BEËINDIGD
CHURCHILL EN EDEN TE
WASHINGTON AANGEKOMEN
Bezint eer ge begint... lijm met VELP0N
ZATERDAG 26 JUNI 1954
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
13
AKKERS EN PETROLEUBRONNEN.
Eemsland wordt ontgonnen
(Van onze correspondent in West-Duitsland)
Bonn, Juni Men kan thans in de West-Duitse kranten lezen, dat de
Duitsers vlak by onze Nederlandse grens druk bezig zijn „een hele nieuwe
provincie te scheppen". En zij zijn er, zoals men voortdurend kan consta
teren, wat trots op ook!
Nu klinkt die uitdrukking in onze oren wanneer w|j tenminste ziei.
wat er in werkelijkheid geschiedt en wat ermee bedoeld wordt mis
schien een beetje overdreven. Wy nuchtere Nederlanders verstaan ondei
het winnen van een nieuwe provincie het ontworstelen van een grote lap
grond aan de zee. By onze Oostelgke buren heet het al zo, wanneer men
een reusachtig stuk grond aan het ontginnen is, dat men niet alleen
vruchtbaar, maar ook bewoonbaar en toegankeiyk voor het verkeer van
buiten af wil maken. Waarmee natuurlyk niet gezegd wil worden, dat dil
ook niet een geweldige prestatie is.
Aan beide, kanten van de Duitse rivier de Ems, die in het Nederlands de
Eems wordt genoemd en die, zoals u indertyd op school geleerd hebt, in
de Dollart uitmondt, werden in de laatste jaren al 120.000 hectare grond
ontgonnen. Nog niet zo lang geleden ontwaarde men hier niets anders
dan uitgestrekte kale heidevelden, veengrond en drassige moerassen zo
ver het oog maar reiken kon. Tweehonderd millioen mark dat is dus
geen onaardig bedrag heeft men in de laatste drie jaar al voor de ko
lonisatie van deze streek uitgegeven.
Wanneer het hele werk voltooid is,
zullen 150 gloednieuwe dorpen uit de
vroeger zo dorre grond zgn gestampt,
met rgke vruchtdragende akkers en
malse weilanden met vee erop. Een
vrij dicht netwerk van gladde, geas
falteerde wegen en van kanalen zal
het gebied in alle richtingen doorsnij
den. De meeste recht, als met een li-
neaal getrokken. Veel van die wegen
zijn nu al klaar. Nergens in West-
Duitsland werden sedert het einde
van de oorlog zóveel nieuwe wegen
aangelegd. Ik heb Duitse automobi
listen gesproken, die er stom ver
baasd van hebben staan te kijken.
Achterlijke streek.
Vroeger waren in deze achterlijke
en afgelegen streek hier en daar ar
moedige huisjes te zien, die 's avonds
alleen maar met fletse petroleum-
pitjes konden worden verlicht Thans
breken hier op tal van plaatsen sil
houetten van boortorens de saaie mo
notonie van het vlakke landschap en
wordt hier al dag en nacht kostbare
aardolie uit de grond naar boven ge
haald. Nu al een millioen ton per
jaar. Daardoor konden circa 8000
mensen, voor een groot deel politie
ke vluchtelingen en verdrevenen uit
het Oosten, hier eindelijk weer aan
de slag gaan. De eerste vluchtelingen
hadden zich hier al in 1946 geves
tigd.
Het aanleggen van de vele wegen
en kanalen was een absolute noodza
kelijkheid. Men moest zo vlug en zo
goedkoop mogelijk bouwmateriaal,
machines en landbouwwerktuigen
naar de afgelegen en sedert eeuwen
verwaarloosde streek brengen. Bo
vendien moest de hier gewonnen pe
troleum elders heen worden getrans
porteerd. Tot dusver heeft men al
wegen met een gezamenlijke lengte
van 600 kilometer aangelegd, maar
het hele net van belangrijke wegen
zal 1400 kilometer lang moeten wor
den. Behalve deze wegen worden er
nog tal van kleinere gemaakt.
Gevangenenarbeid
Het koloniseren van zo'n streek
vereist natuurlijk veel moeite en in
spanning. De Duitsers hebben om
practische redenen - waarbij de lage
kosten ook wel een belangrijke rol
hebben gespeeld niet minder dan
tweeduizend straf ge vangenen in dit
Ëebied aan het werk gezet, en ze
ebben die over vier kampen ver
deeld.
Af en toe komt het voor, dat zul
ke dwangarbeiders, die hier bij het
zwoegen m de gezonde open lucht te
veel van de verloren vrijheid „rui
ken", van de een of andere gelegen
heid gebruik maken, om. alleen of in
kleine groepjes, aan de haal te gaan.
Dan loeien eensklaps alarmsirenes en
dan gillen en gieren patrouilles van
grijs-groen geüniformeerde gendar
mes in razende vaart op motorfiet
sen, met karabgnen los aan een riem
over de schouders, over de spiksplin
ternieuwe kaarsrechte wegen om een
wilde klopjacht te houden.
worden voor
gebleken is andere „liefhebbers" te
krijgen, zelfs wanneer die er goed be
taald voor zouden worden.
Voorbeeld van Nederland.
Reeds tussen de twee wereldoorlo
gen heeft men, zij het nog niet op een
grote schaal in deze streek een be
gin gemaakt met het kolonisatie
werk. Hitier liet hier ook zijn man
netjes van de „Rijksarbeiddienst Sn
hun lelijke bruine, grove pakken wer
ken, maar hun gereedschap en hun
hulpmiddelen bestonden tenslotte,
toen de tweede wereldoorlog al weel
een poosje aan de gang was, uit niet
veel meer dan schoppen. En met spa
den alleen kan men geen „nieuwe
provincie maken!"
Men heeft hier, vlak bg de Neder
lands-Duitse grens, al lang met de
grootste bewondering en ook met af
gunst gekeken naar wat er aan de
overkant van deze lijn door de Ne
derlanders wordt gepresteerd. Men
had zich al geruime tijd voorgenomen
het voorbeeld van de Nederlanders te
volgen, maar men weet ook nu
nog dat het vrri lang zal duren,
voordat men de Nederlanders, die im
mers zo'n enorme voorsprong hebben,
heeft ingehaald. De uitvoering van
het plan zal volgens de berekeningen
in de eerstvolgende jaren zeker nog
een 500 millioen markt kosten.
Metaabewerkersbond
op congres in Arnhem
Na 58 jaar heeft de Algemene Ne
derlandse Metaalbewerkersbond Don
derdag en Vrgdag in Arnhem weer
een congres gehouden. Intussen is de
bond meer dan honderd keer zo groot
geworden. Zij telt thans bijna 87.000
leden.
De voorzitter van de bond, de heer
D. W. van Hattem, die het congres
toesprak, zeide dat het nu dubbel op
passen is om de geordende loon- en
werktijdverhoudingen te handhaven.
Spreker verklaarde dat het in de me
taalindustrie met de bedrijfsorgani
satie nog niet erg vlot. Bg wijze van
overgang is 'daarom een soort ge-
gjrekcentrum gevormd,
p het congres werd door de bonds-
bestuurder de heer A. G. de Vries
uitvoerig gesproken over de bedrijfs-
en ondernemingspensioenfondsen
naast de komende wettelgke ouder
domsvoorziening. Spreker verklaarde,
dat de bond ertegen is dat de wette
lgke ouderdomsuitkeringen op de
uitkeringen uit de ondernemingsfond
sen in mindering worden gebracht.
De heer De Vries deelde nog
mede, dat bg het bedrijfspensi
oenfonds voor de metaalindustrie
een studie-commisie zal worden in
gesteld om te bekgken welke proble
men zich bij de invoering van de wet
telgke ouderdomsvoorziening kunnen
voordon.
Langzamerhand gaan wg in de
richting, aldus de heer De Vries, dat
niemand na zgn 65e jaar meer be
hoeft te werken. Maar dit schept weer
nieuwe problemen. Het krijgen van
pensioen is nameiyk niet hetzelfde
als het genieten van pensioen. De 65-
jarige van voorheen was afgeleefd.
Thans is hg een man waarvoor het
niets-doen vaak een vloek zal zijn.
Het is de taak van de vakbeweging
aan dit probleem aandacht te beste
den. In Engeland en Amerika is men
deze weg al ingeslagen. Spreker zei-
de de s!E.R. dankbaar te zijn voor
het uitgebrachte advies, ondanks de
bezwaren en problemen die straks
zullen rijzen. Spreker noemde dit ad
vies een kiellegging. De bovenbouw
die het schip lnn en aanzien geeft,
moet door de bedrijfsgenoten zelf
worden gemaakt, aldus besloot de
heer De Vries.
99*
Vlissingen diende als
operatiebasis.
De geallieerde mgnenveegoefe-
nlng „Bandeau X" die gisteren is
beëindigd, was een onderdeel van het
oefenprogramma 1954 van het ma
ritieme NAVO-Kanaalcommando.
De bedoeling was geallieerde mij
nenvegers de gelegenheid te geven te
oefenen in het samen opruimen van
mijnenvelden. Ook werd door deze
oefening voor walcommando's de ge
legenheid geschapen tot het dirige
ren van groepen mgnenvegere en
het doen functionneren van het
bevelsapparaat en de verzorging
van de schepen.
De oefening werd gehouden onder
supervisie van de Commandant
Zeemacht Nederland in diens functie
van admiraal Benelux, terwgl een
Belgische en de Vlissingse haven
als bases dienden, van waaruit de
schepen werden gedirigeerd. Tevens
werd beoefend het verwisselen van
eenheden, die van de verschillende
havens uit opereerden. Aan de oefe
ning namen deel vier Belgische,
twaalf Britse, zes Nederlandse en
twee Portugese mijnenvegers en een
Brits mynenveger-moederschip.
Marinegroep verlaat
basis Soerabaja.
Ter gelegenheid van de opheffing
van de instructie- en verzorgings-
groep van de koninklijke marine in
Soerabaja, per eind Juni, is in de ma
rinekazerne aldaar een receptie ge
houden, die werd bezocht door gou
verneur Samadikun, vele officieren
van de Indonesische marine, leden
van het corps consulaire en vele an
dere autoriteiten. 30 Juni zal een af-
scheidsparade worden gehouden en
in de loop van Juli varen de marine
officieren met de „Sibajak" naar Ne
derland terug.
Door vliegtuigen van de marine
luchtvaartdienst werden luchtaan
vallen op de mgnenvegers gedaan.
De oefening begon op 13 Juni,
toen er mijnenvelden werden gelegd
door Britse motortorpedoboten
waarna deze mijnenvelden werden
uitgebreid door een Britse mjjnen-
legger met bommenwerpers van de
Royal Air Force.
Maandag 28 Juni zullen de ad
miraal Benelux en de commandanten
van de deelnemende schepen en de
betrokken havens de oefening be
spreken.
Coöp. Suikerfabriek
Puttershoek.
In het jaarverslag van de coöpera
tieve suikerfabriek en raffinaderg
„Puttershoek" wordt medegedeeld,
dat in '53 in Nederland totaal 67.849
ha bieten werd uitgezaaid, dat is
4561 ha meer dan in net jaar daar
voor. De gemiddelde opbrengst per
ha was zeer hoog. Zg bedroeg
45.690 kg per ha of 135 millioen kg
meer dan in 1952.
De levering aan Puttershoek stond
in de afgelopen campagne in hoge
mate onaer invloed van de overstro-
ongeveer 118 mill, kg bieten bgge-
kocht moest worden, zodat totaal
ongeveer 405.366.383 kg bieten voor
eigen rekening werden verwerkt en
nog 45 millioen kg in contingentering.
Aan beetwortelen werd uitbetaald
ruim 21 millioen gulden en het afge
leverde product bracht ruim 33
millioen gulden op.
„ER ZIJN EEN PAAR DINGEN"
Donderdagavond zijn minister presi
dent Churchill en minister Eden van
Engeland van Londeti-Airport ver
trokken voor hun reis naar de Ver
enigde Staten en Canada. De heide
staatslieden op de trap naar het
vliegtuig. (Telejoto)
Begroet door Nixon
en Dulles.
Churchill en Eden zyn te Washing
ton aangekomen. De gasten werden
op het vliegveld begroet door vice-
president Nixon en minister Dulles.
President Eisenhower ontving hen op
het Witte Huis, waar zy het week
einde zullen verbiyven.
Een menigte van enige duizenden
personen iuiehte de Britse staatsman
toe. toen hij uit het vliegtuig stapte.
Churchill verklaarde gekomen te *yn
om een „paar familie-kwesties te be
spreken en te trachten de zekerheid
te verschaffen, dat er geen misver
standen bestaan".
„De Engelssprekende familie oi
broederschap is nogal groot en niet
helemaal zonder een paar dingen hier
en daar". Doch „als wg samenwerken
kunnen we mogelgk goed met elkaar
opschieten en een grote hulp zgn voor
onze buren in de wereld, van wie er
sommigen, aan beide zgden van het
ijzeren gordgn voor nog grotere moei-
lgkheden staan dan wg'zelf".
Onze Jubileumbank.
Terwille van het verkeer is de
kleine Vest te Goes gedeeltelgk ge
dempt en moest de Jubileumbank van
zgn plaats verdwgnen.
Inplaats van de Bank eenvoudi:
wat naar achteren te zetten heeft
men deze verbannen naar de Koe
poort en geplaatst op een plek, die
alleen maar goed zou zijn, om er het
veel besproken heilig huisje uit de
Agnesgang naar toe te verplaatsen.
Wij Goesenaars, vooral wg oude
ren, zijn zeer verontwaardigd en voe
len ons diep gegriefd door dit alles.
Wg vinden deze handelwgze cigen-
Igk een belediging tegenover onze
Koningin.
Bg het 25-jarig regeringsjubileum
van Koningin Wilhelmina werd het
geld voor „onze Jubileumbank" met
kleine en grote bedragen door arm
en rgk van Goes bgeengebracht. De
Bank werd geplaatst op de ereplaats,
aan de ingang van onze stad Goes.
Tijdens de bezetting waren er tegel
tjes op de Inscriptieplaat gemetseld
en hebben de Duitsers dus nooit ge
weten wat de Jubileumbank voor
Goes betekende.
Ruim 30 jaar heeft de Bank „op
de Dam gestaan, ter ere van onze Ko
ningin en nu nu heeft men „Ceres"
de koningin van de Landbouw op
Haar plaats gezet en „onze Jubileum
bank'^ in een hoekje geduwd, om
straks misschien voor goed te ver
dwijnen.
Wij Goesenaars, zgn evenals alle
Zeeuwen, zeer verknocht aan ons Ko
ninklijk Huis, ook Prinses Wilhelmi
na heeft een apart plekje in ons hart
Dfeiik eens aan Eede, dat kleine plek
je grond, waar zy voor het eerst
weer de vaderlandse bodem betrad
en herinner U haar tocht naar het
rampgebied in Zeeland in de eerste
dagen van de watersnood.
Vrj hopen en venvachten dat ons
Gemeentebestuur er voor zal zorgen,
dat „onze Jubileumbank" zo spoedig
mogelgk weer op Haar ereplaats zal
worden teruggezet. Ere wie ere toe
komt, en al komt de koningin van de
landbouw voor ons dan pas op de
tweede plaats, zo wensen wg naar
toch een mooier plekje dan de Koe
poort toe.
Goes, G. C. v. B.
Baldadige jeugd
De bewoners van de laatste nieuwe
straat van Goes, de C. de Graaffstraat
ondervinden veel last van de zeer bal
dadige jeugd uit deze en omliggende
straten. Door het openstaande raam
pje van de douchecel wordt de kraan
vernield, uit het portiek verdwgnt de
deurmat, speelgoed wat even een mo
ment door de jongere kinderen wordt
neergelegd, verdwijnt eveneens spoor,
loos, enz. Op de weilanden tegenover
de Graaffstraat kan men de meest
vreemde en onbehoorlgke spel
letjes zien, brandjes worden gesticht,
bomen volkomen gekraaktf enz. Het
vandalisme viert er hoogtij!! In vier
maanden tijd is er niet één, maar dan
ook niet één politie-agent in deze
straat geweest. Sommige bewoners
lopen reeds met plannen rond om voor
eigen rechter te gaan spelen. Tenein
de dit te voorkomen wordt dringend
politietoezicht op de jeugdig
len verzocht. Bg voorbaat
Een belastingplichtend bewoner van
de C. de Graaffstraat.
(Tot dusver hebben de politie nog
geen klachten bereikt over vernielin
gen e.d. aan gebouwen in die omge
ving. Wel is geconstateerd, dat de
jeugd op de weilanden vuurtjes stookt,
zodat de politie reeds enkele malen
heeft ingegrepen. Dat het totaal aan
polltie-toezicht ontbreekt, moet wor
den ontkend. Inderdaad wordt minder
intensief gesurveilleerd dan inzener
blgkbaar wenst. Daarbg moet echter
bedacht worden, dat de laatste maan
den in het centrum grote werken in
uitvoering zgn, hetgeen ter voorko.
ming van verkeersongevallen veel
politiehulp vergt. Red)
De Paasdatum
De regel van Gausz. waarmede de
Paasdatum berekend kan worden i:
zo:
Deel het jaar door 19 en noem de
rest a, deel het ook door 4 en noem
de rest b. ook nog door 7 en noem
de rest c. Deel 19a 24 door 30. rest
d, en 2b 4c 6d-f-5 door 7 en
noem de rest e. Dan valt Pasen op
(22 d e) Maart of op (d -f e
9) April.
Vindt men 26 April, dan neme men
19 April. Vindt men d 28, terwijl a
groter dan 10 is, dan neme men 18
April, indien de uitkomst 25 April ls.
Berekend voor 1943 is a 5. b
3, c 4, d 29, e 5. dus Pasen
op 29 -f 5 9 25 April.
Berekend voor 1954 is a 16, b
2, C l, d 28, e 6. Pasen valt
op 28 6 9 =25 April, maar om
dat a groter is dan 10 en d 28 ne
me men 18 April.
Berekend voor 1981 is a 5, b
1. c 0, d 29, e 6, Pasen valt
op 29 6 9 26 April. Nu neemt
men, alles volgens vastgestelde re
gels, 19 April.
Er is dus niets bijzonders met die
datum. Er is nog een andere manier
om de datum te berekenen.
Die tweede berekening, met Gul
dengetal. Epacta. Zonnecirkel en
Zondagsletter geeft voor 1954 ook 18
April.
D. KWAAK.
Vlissingen, Julianalaan 25.
Melkprijs op Zuid-Beveland
Ln de Provinciale Zeeuwsche Cou
rant van 22 Mei 1.1. lazen wij een ver
slag van de op 21 Mei gehouden Al
gemene Vergadering van de Coöpera
tieve Melkafzetorganisatie „Zuid-Be
veland", waarin uit de rede van de
voorzitter enige mededelingen zgn
overgenomen, welke rechtstreeks zgn
gericht tegen een op Zuid-Beveland
werkend particulier bedrgf. Een ie
der, die ook maar enigszins thuis is
op dit gebied, weet, dat met dit par
ticuliere bedrgf alleen maar de N.V.
„Hollandia", die te Goes een melk-
TRAAG
DE JUISTE
SOORT
Hierna draaide hy zich om naar
Dulles en vroeg: „was dat goed?'
Dulles glimlachte en schudde hem
warm de hand.
Eden legde geen verklaring af. Ook
Nixon en Dulles niet. Korte tijd later
arriveerden Churchill en Eden aan 't
Witte Huis waar zg door president
Eisenhower werden begroet.
ontvangstation exploiteert, kan zyn
bedoeld
Nu de voorzitter van de M. Z. B.
heeft gemeend op bedoelde vergade
ring, waar wij uit de aard der zaak
niet aanwezig konden zgn, ons bedrijf
in zijn rede te moeten betrekken, voe
len wg ons genoodzaakt erop attent te
maken, dat de bewering van de voor
zitter van de M. Z. B. als zou de door
ons betaalde melkprijs zijn opgetrok
ken tot het niveau der melkprijs van
de M. Z. B. volkomen onjuist is.
In feite is door de N.V. „Hollandia"
in 1953 aan haar leveranciers in to
taal gemiddeld 73 ct. per 100 kg melk
meer betaald dan door de M. Z. B.
werd afgerekend.
Naar aanleiding van een eerder ge
dane publicatie van de M. Z. E. had
den wij het bestuur van die organi
satie op zgn verzoek een volledig
overzicht van de door ons betaalde
melkprijzen verstrekt. WH betreuren
het daarom te meer, dat het bestuur
van de M. Z. B., hoewel zy van de
juiste cijfers op de hoogte waren,
toch volhardt in het geven van een
onjuiste voorstelling van zaken.
Directie „Hollandia" N.V.
Dus toch melksanering?
Waarde heer Rynten.
Er is hier geen sprake van misbruik
maken van de vrijheid en democratie
of het zou moeten zgn om aan de
melksanering vast te houden. Ik ge
loof dat het z.g. product melk meer
lijdt door dit product te standariseren
dan door het iets later op de dag be
zorgen.
Dat een melkslrjter te weinig vrije
tgd zou hebben als de sanering niet
was doorgevoerd, is nonsens; elke za
kenman maakt over het algemeen
immers altgd meer uren dan een
ambtenaar.
U heeft dus wel een behoorlijke
studie van deze materie gemaakt?
Wel, dan wil ik graag bij U in de leer;
wanneer U de sanering echter gaat
vergelgken met de verkeersregels,
dan gaat deze vergelijking wel heel
erg mank.
Ook ik maak mg geen zorgen bg
een eventueel door welke autoriteit
ook te houden enquête; juist door de
vele tegenstanders is deze sanering
in diverse plaatsen des lands gesneu
veld en dit is m.i. wel het beste bewijs;
het zal echter wel zo blijven dat elk
systeem zgn voor- en tegenstanders
houdt. De tgd zal 't leren. Waarde
heer Rijnten, smaken verschillen!
Geef my echter maarvolle melk!
J. Poppe, Middelburg.
Fancy-Fair.
Het is een goed idee een fancy-fair te
organiseren ten bate van de vluchte
lingen (bedoeld wordt de fancy-fair
van de Oecumenische Jeugdraad te
Middelburg Red. P.Z.C.j. Allen,
die er direct of indirect mee te maken
hadden, hebben er hun best voor ge
daan. Doch al waardeer ik uw krant
in hoge mate, toch moet ik U op een
nalatigheid wijzen. Eén ding is in uw
verslag over de fanoy-fair niet ver
meld, namelijk het optreden van de
leerlingen van de „Molenwater
Schooldie onder leiding van hun
altgd actieve onderwijzer de heer Den
Boer hun beste beentje hebben voor
gezet.
Middelburg. EEN ABONNÉ.
(Uiteraard is het voor ons ondoen
lijk nauwkeurig allen, die aan de fan
cy-fair medewerkten met naam en
toenaam op te sommen. Het waren
er te veel; zodat wij ons beperkten tot
enkele groepen, maar tevens geens
zins vergaten het geheel lof toe te
zwaaien. Voor de „Molenwater
School" dan alsnog een extra pluimp
je Red. P.Z.C.)
Aan boord van het Zweedse m.s.
Pjell Billner, dat bg Wilton-Fgen-
oord te Schiedam in reparatie ligt, is
■risteravond de 28-jarige bankwerker
i. P. H. uit Schiedam tengevolge van
en ongeval om het leven gekomen.
Een zuigerstang. die een gewicht van
ongeveer een ton heeft, viel uit de ta
kel. De man kreeg de stang op het
lichaam en was op slag dood. Hg laat
een vrouw en twee kinderen achter.
FEUILLETON
HAR
MARY BURCHELL
De beide meisjes gingen samen de
trap af. En toen Fiora zag. hoe Tom
Adèle begroette, kwam ze tot de con
clusie, dat laatstgenoemde het toch
wel erg moeilgk moest vinden, hem
als een „volslagen vreemde" te be
schouwen.
Van haar kant zag Fiora nogal op
tegen het ogenblik, aat Lucas de sa
lon, waar ze met hun drieën zaten, zou
binnenkomen, want in dat geval be
stond er grote kans dat het viertal
zich in twee paren zou splitsen en zy
dus op Lucas zou zgn aangewezen.
Intussen, het liep enigszins anders.
Toen Lucas eindelijk binnentrad
Tom was juist bezig, uitstekende
cocktails van eigen vinding rond te
delen maakte hy noegenaamd geen
aanstalten, zich bij Fiora te voegen
of zelfs maar tegen haar te glimla
chen. Hij bleef op het haardkleed
staan, draaide de inhoud van zijn glas
snel in het rond en zei toen, zonder
zich tot één der anderen in 't bgzonder
te wenden; „Hebben jelui de avond
bladen gelezen?"
„Neen", antwoordden ze ïn koor en
Tom vroeg: „Staat er dan iets bijzon
ders in?"
,,'t Schgnt, dat de jonge Fentiman
een ongeluk met zgn auto heeft ge
had, toen hy met een vaart van 70
mgl of meer op de weg naar Brighton
reed. Hy was onmiddellgk dood'
„Wat vreselijk!" riep Adèle uit. „Be
mocht hem niet", voegde ze er met de
voor haar karakteristieke oprecht
heid bij, „maar het is iets verschrik-
„Hm", lachte Lucas kort, „je
wel de indruk, dat er op onze
eindpartg een soort noodlot rustte".
„Vooral als je ie herinnert hoe
bggelovig en boos hy was, toen Bar
bara hem aan 't verstand bracht, dat
hy zijn eigen begrafenis niet zou kun
nen ontlopen", vond Fiora. „Ik voor
my geloof, dat hy juist iemand was,
om op zo'n manier aan zijn eind te
komen, de arme kerel".
„Wat mg betreft, ik zie er een soort
vergelding in", zei Tom, wiens onge
woon ernstige, bgna strenge toon hen
allen verwonderd deed opkijken.
„Waarom zeg je dat, Tom?' vroeg
Adèle weifelend. „Hg was niet be
paald een achtenswaardig mens,
maar...". Ze haalde zwggend de
schouders op.
Tom bleef haar een ogenblik zwg
gend aankijken, richtte toen zijn blik
op de beide andere nogal verbaasde
gezichten en toonde zich ook zgner-
zgds uitermate verrast.
„Maar jelui hebt toch allemaal wel
gesnapt er was zelfs zoiets als een
gemeenschappelgke opzet van jelui
om het feit te verbergen dat Peter
Fentiman de moordenaar van Nan
moest zgn?"
Op deze woorden volgde een ver
bijsterend stilzwijgen. Eindelgk
bracht Adèle er met veel moeite uit:
„Hoe... hoe kom je daaraan?"
„Wel, 't kan niemand anders dan
Peter Fentiman geweest zijn", ant
woordde Tom enigszins ongeduldig.
„In elk geval gingen ze die middag
samen de toren beklimmen en zelfs op
weg daarheen kibbelden ze al. Ik heb
het gehoord".
„Hóórde je het?" herhaalde Adèle
zwakjes.
„Ja zeker. Ik dacht, dat jullie wel
begrepen had..." Hier hield Tom even
op, keek de kring opnieuw rond en
vroeg toen verwonderd: „Wie ter we
reld zou het dan anders hebben ge
daan Wie wilde je beschermen toen
je dat verhaaltje voor de coroner op
diste, Lucaa?"
„Jou", repliceerde Lucas, zo kort
als maar mogelgk was.
„Mg? Lieve help! Hoe kwam je er
toe, mij voor Nan's moordenaar te
houden? Welke reden kon ik hebben
om haar te doden?"
„Nu, ik denk dezelfde reden als Pe
ter Fentiman: jaloezie en teleurstel
ling".
Op Tom's prettige, vrg alledaagse
gezicht kwam een trek van hevige af
keer. „Ik zie niet in, waarom jullie
zoudt geloven, dat ik in gelgksoortige
omstandigheden evenzo zou handelen
als de jonge Fentiman. We zijn heus
niet van hetzelfde slag", voegde hy er
knorrig bij.
„Het spijt me erg, Tom. maar..."
„En geloofde jg het óók, Adèle?"
vroeg Tom zich eensklaps tot haar
wendend.
„Ja, ik vrees van wel", antwoordde
ze dapper.
„Maar wat heeft jullie tweeën toch
bezield Zijn jullie gek, c t je je oud
ste vriend van een der ergste mis
daden ter wereld verdenkt?"
Blgkbaar was Tom diep gekwetst
en Fiora kreeg medelgden met de
wanhopig kgkende Adèle.
„Tom, we waren allemAAl gek",
sprak ze ernstig, ,,'t Was ook een el
lendig dwaze toestand. Het hele week
einde was de atmosfeer al onnatuur
lijk zwaar geladen en beangstigend.
Nan had die met opzet zo gemaakt en
je moet ons dus niet kwalijk nemen,
dat we allemaal ons gevoel voor rea
liteit hadden verloren en bereid wa
ren. letterlgk alles te geloven. Ik voor
mg dacht, dat Adèle het gedaan had.
Of Lucas".
„Wét blief je?" riep Lucas, deels
boos, deels lachend uit.
„Je dacht" riep Tom, de hand
door zgn haar strijkend „dat Adèle
het gedaan had? Het beste, liefste
schepsel...!" Klaarbiykelgk richtte hg
nu zgn zwaarste verwgten aan Fiora's
adres. „Maar mankeert het jullie
drieën dan totaal aan mensenkennis?
Weet je niet dat er mensen bestaan,
die eenvoudig niet in staat zgn tot
zekere daden?"
„Behalve als ze te zeer worden op
gejaagd, Tom, begrijp dat goed", zei
Lucas kalm. ,,'t Lag by ons niet aan te
weinig mensenkennis, maar je zult
het me wel vergeven als ik zeg, dat
wg allemaal Nan beter kenden dan jg.
Ja zelfs Fiora", ging hg voort toen
Tom zich gereed maakte te proteste
ren, „zelfs Fiora, al kende die haar
niet zo lang. We wisten, dat Nan
de hemel vergeve het haar bg
machte was, mensen tot het uiterste
te drgven, ja, dat ze er zelfs plezier
in had".
Als ze na deze uiteenzetting een
min of meer verontwaardigd protest
van Tom's kant hadden verwacht,
bleek hun weldra, dat ze zich hadden
vergist. Integendeel zei hg langzaam:
„Ja, ik geloof wel te weten wat je be
doelt".
„Inderdaad? Goed dan", hernam
Lucas. „Zie je, we meenden hoe on
gelooflijk het ook mag schgnen dat
Nan jou inderdaad tot wanhoop had
gebracht".
„Ja, maar, daarom wilde ik haar
nog niet vermoorden!" zei Tom, met
een wrang glimlachje.
„Toch deed het je begrgpen, hoe
een zwak en heftig mens als Peter
Fentiman er toe gekomen moet zgn!"
riep Fiora, wie eensklaps een licht op
ging.
„Je hebt gelijk" antwoordde Tom.
„Daarom heb ik hem, ondanks de
zware verdenking, die ik had, ook niet
openlgk beschuldigd, want ik voelde
sterke, haast bijgelovige aandrang,
hem voor een vonnis van een aardse
rechter te bewaren. „Laat hem aan de
hemel over", luidde het oude middel
eeuwse gezegde".
„Wg allen hebben iets dergelgks ge
voeld", merkte Lucas droogjes op,
„maar we schgnen bg de keuze van
onze verdachten wel erg spitsvondig
te zyn geweest".
De wending van het gesprek maak
te Fiora verlegen en dus veranderde
ze haastig van onderwerp. „Je hebt
daareven gezegd Tom. dat je hen hebt
horen kibbelen en ze die middag sa
men naar de toren gingen".
(Wordt vervolgd).
