PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Stadspark „Toorenvliedt" is aan
Zeeuwse hoofdstad overgedragen
Scherpe socialistische critiek
op het Sodaproject
D£ BILT
TEGENSTRIJDIGE BERICHTEN
OVER STRIJD IN GUATEMALA
DAPPERHFIDSONDERSCHEIDINGEN
VOOR 107 NEDERLANDERS
197e Jaargang-No. 147
Dagblad uitgave van de firma
Provinciale Zeeuwse Courant.
Directie: F. van de Velde en F. B.
den Boer.: Adjunct: W. de Pagter.
Hoofdred.: G. Ballintijn; Pl.-verv.:
W. Leertouwer.
ABONNEMENTSPRIJS 47 cent per
week; f 5.85 p. kw.; fr. p. p. f 6.10
per kw. Losse nummers 10 cent.
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESSE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Vrijdag 25 Juni 1954
ADVERTENTIEPRIJS 22 cent per
mm. Minimum p. advertentie 13.
Ing. mededelingen driemaal tarief.
Kleine advertenties (max. 8 regels)
van 1—5 regels f 1.—. Iedere regel
meer 20 cent. „Brieven of adres
Bfureau v. d. Blad" 25 cent meer.
Giro No. 359300 P.Z.C., Middelburg.
Bur. Vlissingen, Walstr. 5860, telef. 2355 4 lijnen (b.g.g. 2861 of 2160; Middelburg, Markt 51, telef. 3841; Goes, Lange Vorststr, 63. telef. 2475 (b.g.g. 2228); Oostburg, Finlandstr. 2, telef. 16; Terneuzen, Brouwerijstr. 2; Zierikzee, N. Bogerdstr. C 160. telef. 26
DISCUSSIES IN TWEEDE KAMER
Heren Nederhorst en Weiter gaven
schorsing der beraadslagingen in
overweging
(Van onze parlementaire redacteur)
De Tweede Kamer heeft Donderdag haar bydrage geleverd tot de ontwik
keling van Delfzijl door de behandeling van een wetsontwerp dat de rege
ring machtigt tot het geven van een garantie voor de betaling van rente
en aflossing van 'n lening ten behoeve van een in deze plaats op te rich
ten sodafabriek. Het is de bedoeling, nog dit jaar met de bouw ervan te
beginnen. In 1958 hoopt men dan te kunnen produceren en wel, naar men
zich voorstelt, 450 ton per dag of 150.000 ton per jaar. Een aanzienlijk deel
daarvan is voor de export bestemd.
De financiering van dit sodaproject eist de investering van een kapitaal
van 51 millioen, terwyl de ontginning van de zoutlagen en het transport
van de in oplossing verkerende zoutlagen uit de velden de oprichting van
een vennootschap met een kapitaal van 80 millioen nodig maken.
Een combinatie van vier Nederland
se ondernemingen zal voor 15%
millioen in het aandelenkapitaal par
ticiperen. Deze combinatie bestaat
uit de Kon. Ned. Zoutindustrie, de
Staatsmijnen, de Mij. tot Exploitatie
van Kooks.ovengassen en de Kon.
Ned. Zwavelzuurfabrieken v.h. Ket-
jen. Onmiddellijk met het sodaproject
gaan nog samen de vergroting van
de buitenhaven in Delfzijl, de aanleg
van 'n industriehaven en 'n industrie
terrein, dc bouw van een brug, spoor
wegvoorzieningen enz., tezamen on
geveer 10 millioen kostende.
Bovendien brengt de vestiging van
deze fabriek de uitvoering van een
aantal andere, reeds vroeger vastge
stelde werken mee, zoals verbetering
van het Eemskanaal, de aanleg van
een nieuw kanaal en de bouw van
een zeesluis. Hiermede is nog eens
een bedrag van 47 millioen ge
moeid, zodat in vier jaar tijds in het
Oostelijk deel van Groningen voor
100 millioen geïnvesteerd zal wor
den.
Het oordeel der Kamer
Aangezien de Staat voor een aan
zienlijk bedrag de garantie op zich
neemt, wensten een aantal Kamerle
den er een hartig woordje over te
spreken. Vooral de heer Welter van
de KNP en de socialist Nederhorst
lieten zich niet onbetuigd. Wel stem
den zij in met de introductie van een
nieuwe industrie in Nederland, maar
voor het overige stuitten zij op zo
veel onzekere factoren en achtten zij
de door de regering gegeven toelich
ting zo onvolledig, dat zij uitstel van
verdere behandeling van het ontwerp
zet in de toekomst van 70.000 ton
Nederlandse soda op de buitenlandse
markt en de voorziening in de bin
nenlandse behoefte door de Neder
landse fabriek, zodat buitenlandse
ondernemingen hun klanten zullen
kwijtraken, tegenmaatregelen van
het buitenland tot gevolg zullen heb
ben, en dat dit dan beschermende
maatregelen door de Nederlandse re
gering nodig zal maken. Door de
combinatie van de vier grote bedrij
ven, die achter de oprichting van de
sodafabriek staan, worden onderhan
delingen gevoerd met buitenlandse
kartels. Angstvallig is verzwegen,
wat de onderwerpen der besprekin
gen zijn en welke resultaten wellicht
al bereikt zijn. De heer Weiter wilde
met de verdere behandeling van het
wetsontwerp wachten, totdat de on
derhandelingen beëindigd zijn.
Nog een stapje verder
De heer Nederhorst van de PvdA
pleitte op verschillende gronden
staatsexploitatie van bodemschatten,
ging nog een stapje verder. Hij be-
De staat stelt zich garant voor 21
millioen gulden. Zij loopt alle risico's
en de voordelen komen uitsluitend de
ondernemers ten goede. In alle op-
De burgemeester va/u Middelburg, mr.
dr. N. Bolkestein, sloeg met een forse
houten liamer het bordje „Verboden
Toegang" in het park „Toorenvliedt"
radicaal omver en daarmede was het
Middelburgs stadspark officieel ge
opend. (Foto P.Z.C.J
zichten, zo redeneerde de heer Neder
horst, wordt de fabriek bevoordeeld,
zonder dat daar iets tegenover staat.
Hy verweet de minister, dat deze
op onverantwoorde wyze het geld
van de staat rondstrooide. Deze mi
nister, zo riep hij onder hilariteit van
de vergadering uit, zal in de politieke
geschiedenis van ons land bekend
blijven staan als de minister van het
cadeaustelsel.
De onderhandelingen, die thans lo
pende zijn, worden vooral gevoerd
met het Belgisch Solvay-concern. Het
tempo van deze onderhandelingen, zo
zeide de heer Nederhorst. is zodanig
geweest, dat geen behoorlijk overleg
mogelijk was. De regering moet ver
der de lakken der geheimhouding ver.
breken en opening van zaken geven
in openbare vergadering over de on
derhandelingen met 't Solvay-concern
Doet de minister dit niet, dan zal, zo
verklaarde de heer Nederhorst, hij
zich het recht voorbehouden, een ver
gadering met gesloten deuren te ei
sen.
Schorsing gevraagd
De socialistische afgevaardigde liet
het hier niet. by. Hy verzocht de be
windsman achter de regeringstafel,
de minister van economische zaken,
prof. Zijlstra, of hy bereid was, schor
sing van de beraadslagingen te vra
gen, teneinde in onderling overleg
alsnog enige wijzigingen aan te, bren
gen. De PvdA zou anders in een on
mogelijke positie gebracht worden.
De anti-revolutionnaire fractie
voorzitter, dr Schouten, gooide olie
op de golven. Hy voelde zich kennelijk
geroepen, zyn partijgenoot-minister
steun te verlenen. Hij verzette zich
tegen uitstel der behandeling en
noemde het van belang, dat de fa
briek er komt. Hij bestreed het be
toog van de heer Nederhorst .als zou
de regering alleen maar risico's en
nadelen nemen.
Ook de heren Koersen en Wijffels
van de KVP, Ankersmit van de VVD,
Kikkert van de CHU en Haken van
de CPN voerden deze middag over
deze materie het woord. Al hadden
zij op bepaalde punten bezwaren en
verlangens, de vestiging van een Ne
derlandse sodafabriek in Delfzijl had
toch hun instemming. Alleen de heer
Haken oefende een scherpe critiek.
(Vervolg op pag. 3)
Anderhalf jaar voor
dronken autobestuurder
De rechtbank te 's Hertogenbosch
heeft de 22-jarige M. H. uit Tilburg
wegens dood door schuld tot een ge
vangenisstraf van IVz jaar met af
trek veroordeeld. H. veroorzaakte te
's Hertogenbosch een dodelijke aan
rijding. omdat hij onder invloed van
drank verkeerde. De officier had te
gen hem de maximale straf van drie
jaar geëist.
VIER STEDEN GEBOMBARDEERD
Vandaag nieuwe bijeenkom st van de Veiligheidsraad
Volgens berichten uit Honduras
hebben onbekende vliegtuigen vier
Hondurese steden, die vlak bij de Gu-
atemalaanse grens zyn gelegen, ge
bombardeerd. De regering van Guate
mala heeft intussen ontkend dat Gua-
temalaanse vliegtuigen de aanval
zouden hebben uitgevoerd. Honduras
heeft echter bij de Verenigde Naties
een protest ingediend, waarin gezegd
worat dat een Guatemalaans vlieg
tuig een vliegveld heeft aangevallen
nabij de stad San Pedro.
De bevrijdingsomroep der rebellen
heeft bekendgemaakt dat de opstan
delingen op alle fronten een offensief
hebben ingezet, en dat zij uit drie
richtingen naar de hoofdstad opruk
ken. Kolonel Carlos Diaz en achttien
andere officieren van de regenngs-
strydkrachten zouden daarbij in han
den van de rebellen zyn gevallen. De
frontberichten zyn overigens zeer te
genstrijdig. Want aan de andere kant
meldt radio Guatemala dat de rebel
len overal worden teruggedreven.
Volgens de geruchten zou in Gua
temala thans ook een inflatie heer
sen. De levensmiddelenpryzen zou
den met honderd procent zijn geste-
De demonstraties in de Zuidameri-
kaanse landen ten gunste van Guate
mala vinden inmiddels nog steeds
voortgang. Hondurese studenten
hebben Woensdag een grote betoging
gehouden, die echter door de politie
werd verspreid.
Een verslaggever van de New York
Times die een bezoek heeft gebracht
aan het hoofdkwartier van de rebel-
lengeneraal Armas zeide niet te gelo
ven dat het rebellenleger een aanval
door een goed uitgeruste eenheid ge
regelde troepen zou kunnen weer
staan. Kolonel Armas heeft met ver
ontwaardiging de bewering verwor
pen als zou hy met huurtroepen wer
ken. Volgens hem zijn de bevrijdings-
strrjdkrachten uitsluitend uit Guate-
malanen samengesteld. De opstande
lingenleider beschuldigde de Guatema-
laanse regering ervan Sowjetrussische
terreurmethoden toe te passen. Hij
verklaarde verder dat wanneer hij de
overwinning zou behalen, een land-
hervormingswet zou afkondigen.
De Veiligheidsraad zal vandaag
wederom over de kwestie Guatemala
bijeenkomen. Hoewel de voorzitter
van de Veiligheidsraad, Lodge, zich al
tegen een hernieuwd bijeenkomen van
de raad had uitgesproken, zal dit op
herhaald aandringen van Guatemala,
nu toch gebeuren. Guatemala had als
reden voor zijn verzoek opgegeven de
„intensieve luchtaanvallen op open
steden in Guatemala, waar de burger
bevolking is gebombardeerd en met
machinegeweren beschoten".
Franse socialisten uit
parlementsfractie gezet
Hadden Legen E.V.G.-verdrag
gestemd
De voormalige Franse socialistische
minister van defensie Jules Moch en
vier andere socialistische afgevaardig
den zijn door het bestuur van hun
partij uit de parlementsfractie gezet,
omdat zij tegen het E-V.G.-verdrag
hebben gestemd. Zij zullen voor de
tijd van twee jaar niet mogen optre
den als woordvoerder van de partij
in de Nationale Vergadering of el
ders. niet in de partijbladen mogen
schrijven, geen partijvergaderingen
mogen toespreken of partijcongressen
bijwonen.
Men verwacht, dat dezelfde sanctie
zal werden getroffen ten aanzien van
Daniël Mayer, de socialistische voor
zitter van de commissie, die ook tegen
ratificatie stemde. Het partijbestuur
heeft geen stappen genomen om de
afgevaardigden uit de partij te sto
ten.
Donderdagmorgen zyn de deelnemers
aan het P.E.N.-congres, dat te Am
sterdam wordt gehouden ontvangen
door II.M Koningin Juliana, in Pa
leis Boestdijk. Een gezellig praatje
in de tuin, v.l.n.r. Dr Victor E. van
Vriesland ;de Oud-Minister, Mr. Dr.
J. in 't Veld; Prof. Dr. F. E. J. Mal-
herbe (Z.-Afrika); H.M. de Koningin
en Prof Dr. N. A. Donkersloot.
Werk bij DRAKA weer
hervat
De ruim 700 arbeiders van de Hol-
landse draad- en kabelfabriek te Am
sterdam, die Woensdag in staking
waren gegaan hebben Dondehdag het
werk weer heiwat.
Alvorens echter toegelaten te wor
den, heeft de president-directeur sa
men met de technische leiding de ar
beiderskern bij zich ontboden om deze
het volgende mede te delen: le. de
werkzaamheden moeten worden her
vat op de bestaande loonvoorwaarden.
2e De gestaakte uren worden niet uit
betaald. 3e. Eerst thans wordt vast
gesteld. dat er bij de tijdloners prin
cipiële bezwaren bestaan tegen de
tijdloonregeling, zoals die thans an
derhalf jaar in werking is, dit in te
genstelling to* beweringen als zou
den deze bezwaren reeds lang aan di
rectie en vakorganisaties bekend zijn.
4e. De directie heeft zich bereid ver
klaard om thans met de erkende vak
organisaties, in overleg te treden over
het onderwerp in kwestie, waarbij
\frordt vastgesteld, dat over het resul
taat van een dergelijk overleg geen
enkele toezegging kan worden ge
daan, mede gezien het feit. dat elke
loonregeling of' wijziging daarvan de
goedkeuring van het college van rijks-
bemiddelaars behoeft
Nadat de kernleden een voor een
bevestigd hadden op deze voorwaar
den het werk te hervatten, werden de
ze mededelingen vervolgens door hen
aan de wachtenden buiten overge
bracht. Onmiddellijk daarna ering het
hele personeel op normale wijze aan
het werk.
Geneviève de Galard naar V.S.
De Franse verpleegster. Geneviève
de Galard, de „engel van Dien Bien
Phoe" wordt midden Juli voor een
bezoek van drie weken in de Verenig
de Staten verwacht- Zij is hiertoe uit
genodigd door het Congres.
Plechtigheid in paleis op de Dam
te Amsterdam
In de burgerzaal van het Konink
lijk Paleis op de Dam te Amsterdam
zijn Donderdagmorgen dapperheids
onderscheidingen uitgereikt aan 10"
Nederlanders. De plechtigheid werd
bijgewoond door ZK.H. Prins Bern-
hard., minister Kernkamp en vele mi
litaire autoriteiten.
Tijdens zijn openingswoord zei de
Prins, diep getroffen te zijn voor wat
de Nederlanders in de moeilijkste tij
den kunnen verrichten. Ik ben er van
overtuigd, aldus de Prins, dat de
Commissie van Onderscheiding haar
werk met de grootste toewijding heeft
gedaan. Toch zijn er nog vele Neder
landers. die, evenals gij, die vandaag
wordt onderscheiden, ook voor een
onderscheiding in aanmerking zou
den komen, maar die er tegen mijn
en anaerer verwachting er geen ont
vangen Enerzijds is dit toe ie schrij
ven aan hun grote bescheidenheid, die
door mij in dit geval kan worden
betreurd, anderzijds aan een verschil
van mening met de Commissie van
Onderscheiding en aan de verwarring,
die er na de bevrijding heeft geheerst.
Met nadruk sprak de Prins echter
niettemin zijn hulde en eerbied uit
jegens deze niet onderscheiden Ne
derlanders.
Nadat de namen van de gedecoreer
den waren voorgelezen, werd in de
Industriële Club de gebruikelijke rid
dermaaltijd gehouden.
Onbekende
dood in hotelkamer
In een kamer van een hotel te Rot
terdam vond men Woensdagmorgen
het stoffelijk overschot van een jon
geman. Deze had zich >n het hotel-
register laten inschrijven als Peter
Kramm, geboren 6 Augustus 1932. Hij
zou de Engelse nationaliteit bezitten,
in Londen wonen en van Amsterdam
gekomen zijn. De jongen sprak Engels
en Duits. Dinsdagmorgen om zes uur
kwam hij bij het hotel aan. Des mid
dags verliet hij het even en kwam
terug met een fles rode zoete Spaanse
wijn- De man had geen enkel iden
titeitsbewijs by zich. De politie heeft
het stoffelijk overschot in beslag ge
nomen. De mogelijkheid wordt niet
uitgesloten geacht dat de man Maan
dag in Rotterdam gezien is. Op het lijk
zijn geen sporen van geweld aange
troffen
WALCHERSE HERDENKINGSDAGEN BEGONNEN
„Groene aanwinst voor Middelburg"
Burgemeester Bolkestein sloeg laatste beletselen weg
De herdenkingsdagen van „Nieuw Walcheren", waarop Walcheren zijn
vreugde en dank over herstel en wederopbouw zal uiten, zich op het verle
den zal bezinnen en de buitenwereld zal tonen wat door veler medewerking
en in harde arbeid kon worden bereikt, zijn gisteravond begonnen met de
officiële overdracht van het Stadspark „Toorenvliedt" aan de gemeente
Middelburg. Deze plechtigheid voltrok zich in aanwezigheid van o.a. me
vrouw d'Hemptinne, secretaresse van het Belgische Hoste-comité, B. en W.
en leden van de gemeenteraad van Middelburg, het bestuur van de Stich
ting „Nieuw Walcheren", de beplantingscommissie van „Nieuw Walche
ren" en de landschapsarchitect, de heer C. P. Broerse, bijna allen van hun
echtgenoten vergezeld.
Onder de vele verdere genodigden bemerkten wij de burgemeester van
Folkestone, commander Neate R.N. en echtgenote, door zijn aanwezigheid
getuigend van de vriendschapsbanden, die Middelburg met deze Engelse
stad onderhoudt en voorts vertegenwoordigers van vele instanties, die by
de totstandkoming van „de long van de Zeeuwse hoofdstad" een belangrijke
rol hebben gespeeld.
De overdrachtsceremonie speelde
zich af bij het begin van het park,
waar zich de monumentale poort van
het oude landgoed verheft. De voor
zitter van „Nieuw Walcheren", de
heer J. L. Verhagen, die als eerste
het woord voerde, zei, dat men hier
in een bijzondere situatie verkeerde,
omdat „Nieuw Walcheren" het ge
meentebestuur van de Zeeuwse hoofd
stad op Middelburgse bodem welkom
moest neten. Een bijzonder welkomst-
te-comité, dat voor de beplanting van
„Toorenvliedt" het geld beschikbaar
stelde. Hy zei te betreuren, dat. de
voorzitter van het comité, de senator
en oud-minister van onderwijs, die als
een groot vriend van Nederland be
kend stond, onlangs is overleden,
De heer Verhagen sprak woorden
van hartelijke dank aan het adres
van het Belgische comité voor de
spontane wijze, waarop dit „Nieuw
Walcheren" de voor het beplan
ten benodigde fondsen beschikbaar
stelde. Hij wees er op,' dat het Hoste-
comité aanvankelijk nuttig werk
deed, door met name na de bevrijding
vele Nederlandse kinderen in België
onderdak te verlenen. De daarna nog
aanwezige gelden werden voor andere
waardevolle doeleinden in Nederland
bestemd; de beplanting van dit stads
park was er een van.
Cultureel aspect
Zich tot burgemeester Bolkestein
van Middelburg richtend, herinnerde
de heer Verhagen aan de sombere dag
nu reeds ongeveer drie jaar gele
den waarop deze, te midden van
een troosteloze woestenij van braak
liggende grond en grimmige bunkers
de eerste spade voor de beplantings
werkzaamheden in de grond had ge
stoken.
Hy vestigde vervolgens de aan
dacht op het culturele aspect, dat
„Toorenvliedt", door middel van zijn
openluchttheater het eerste op het
eiland Walcheren biedt, Spr. hul
digde de beplantingscommissïe, die
onder voorzitterschap van de heer P.
Blaauw, in nauwe samenwerking met
de landschapsarchitect, de heer C. P.
Broerse, en met steun van nog zo ve
len meer, dit fraaie geheel tot stand
wist te brengen.
Tenslotte wenste de heer Verhagen
het gemeentebestuur van Middelburg
namens het bestuur van „Nieuw Wal
cheren" geluk met dit mooie park,
dat een nieuw en trots bezit van de
herrezen stad zal worden.
(Vervolg op pag. 2)
Uniebesprekingen met
De Uniebésprekingen tussen de Ner
derlandse en Indonesische delegaties
zullen op Dinsdag 29 Juni des och
tends om 11 uur aanvangen.
De bijeenkomsten zullen worden ge
houden in de grafelijke zaken aan het
Binnenhof.
De Nederlandse delegatie zal wor
den geleid door de minister zonder
portefeuille, mr. J. M- A. H. Luns.
Z.K.H. Prins Bernhard slaat de heer
C. Navis uit Delft tot Ridder.
Kindje gedood door val van
de moeder
Kwam onder auto
Doordat een moeder gisteren bjj 't
verlaten van de pont over het IJ op
de Valkenweg te Amsterdam met
haar fiets kwam te vallen, is haar elf
maanden oude dochtertje, dat in een
stoeltje achter op het rijwiel werd
vervoerd, met haar hoofdje onder het
achterwiel van een juist passerende
jeep met aanhangwagen terecht ge
komen. Het kindje is tijdens het ver
voer naar het Wilhelminagasthuis
aan de bekomen verwondingen over
leden. De moeder, de 26-jarige wedu
we J. S. liep een hersenschudding en
een armfractuur op. Ze is ter ver
pleging opgenomen.
VERWACHT:
VRIJ VEEL BEWOLKING.
Vrjj veel bewolking met in de Noor
delijke helft van hef land plaatselijk
enige lichte regen of motregen, maar
in ae Zuidelijke provincies opklarin
gen. In het Noorden van het land
krachtige, elders overwegend matige
Westelijke wind. Over het algemeen
weinig verandering in temperatuur.
Juni;
Zon
Maan
ZON EN MAAN
Op:
Op:
4.21
0.49
Onder: 21.04
Onder: 16.48
