GOES ONTVANGT AGRARISCH ZEELAND
Grootse manifestatie van de
Zeeuwse landbouw
Zeeuwse Landbouwmaatschappij
groeit ondanks tegenspoed
Lange karavaan trekt door
West Znid-Beveland
Het programma der Z.LM.-dagen
DINSDAG 15 JUNI 1954
PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
7
Er worden de komende dagen
tienduizenden bezoekers verwacht
Het zwaar getroffen agrarische Zeeland maakt zich op om Donderdag
Vrpdag en Zaterdag a.s. met de grootse Z.L.M.-tentoonstelling op het 13
ha grote terrein van „Klein Frankryk" te Goes te getuigen, dat ondanks
de zware slagen door de ramp toegeb racht, de veerkracht niet is gebro
ken. Hoewel het eigenlijk een tentoonstelling van de Kring Westelijk Zuid
Beveland van de Z.L.M. is, zal dit landbouw-festijn uitgroeien tot een pro
vinciale manifestatie. Duizenden, ja tienduizenden uit Zeeland en daarbui
ten zullen naar het agrarische centrum optrekken, waar hen behalve de
tentoonstelling zelf, een buitengewoon aantrekkelijk programma wacht
Maandenlange voorbereidingen zijn'
aan deze dagen voorafgegaan. In het
Landbouwliuis van de Z.L.M. heeft
het gegonsd van activiteit. Duizend
en-een problemen moesten worden op
gelost. Op het tentoonstellingsterrein
wordt op het ogenblik nog met
koortsachtige haast gewerkt om al
les in orde te brengen, voordat de al
gemeen voorzitter van de Z.L.M., ir.
M. A. Geuze, Donderdagmorgen om
half negen de expositie officieel zal
openen en de eerste bezoekers het
uitgestrekte terrein zullen betreden.
Uit alle streken van ons land zijn
de importeurs en handelaren van
l getal züllen^hier een keur-
collectie van de nieuwste werktui
gen tonen. Een 40-tal andere firma's
zullen in een grote tent en gedeelte
lijk in de open lucht de bedrxjfsbeno-
digdheden en aanverwante artikelen
voor land- en tuinbouw exposeren.
De tentoonstelling zal echter nog
meer bieden. Een groot tentenkamp
is verrezen met een totaal oppervlak
te van 3500 m2, waarin zowel voor de
boer als voor de leek een schat aan
voorlichting te vinden zal zijn. Het
ministerie van Landbouw, Visserij en
voedselvoorziening met de hieronder
ressorterende voorlichtingsdiensten,
zal een hele tent wijden aan alle fa
cetten van de Verkaveling, welk
vraagstuk op het ogenblik zo zeer in
de belangstelling Beaat.
De Keuringsdienst Zeeland van de
N.A.K. en de Zeeuwse zaaizaadhan-
del zullen in een gezamelijke inzen
ding de betekenis van Zeeland op het
gebied van de zaadteelt belichten.
Verder zal een tent gewijd zijn aan
de tuinbouw. De Gezondheidsdienst
voor Dieren, het Centraal Stierensta-
Route van de Z.LM.-rijtoer
De traditionele jaarlijkse rijtoer van
de Z.LJVI. zal Vrijdagmorgen door het
werkgebied van de Kring Westelijk
Zuid-Beveland leiden. Een honderd
veertigtal personenauto's en een der
tigtal bussen zullen enkele honder
den Z.L.M.-ers over een route van
80 km langs de mooiste en land
bouwkundig meest interessante
plaatsen voeren.
Na de start vanaf de veilingsge
bouwen en het koelhuis te Goes
wordt via de Kloetingseweg en de
's Gravenpoldersestraat naar 's Gra
venpolder gereden. Vandaar wordt
de tocht vervolgd via Kwadendamme
over Baarland naar Oudelande.Over
de dijk paseert men vervolgens de
Oudelandepolder en de Baarlandpol
der, langs de Weldijk, Mooldyk en
Staartsedijk naar de Borsselepolder.
Na dwars door het dorp Borssele te
zijn gereden, leidt de route over
's Heerenhoek, Heinkenszand en
's Heer Arendskerke, waar de rijks
weg wordt gekruist. Via de Terlucht-
seweel rijdt men door de Perponcher-
polder naar de Schengepolder en Ver
der door de Nieuwe Kraaijert, de
Westkerkepolder en Oud-Sabbinge-
poldfr naar Wolphaartsdijk. Het laat
ste gedeelte van de tocht leidt door
de Wilhelminapolder aan beide zijden
van het kanaal, naar de Kattendiik-
sedijk. Even voor het dorp Kattendij-
ke wordt de Monnikendijk opgesla
gen naar de Kapelsestraat. By de mo
len te Kloetinge wordt de rijksweg
weer bereikt, waarna via de Patijn-
weg, Voorstad, Zonnebloemstraat,
Oostsingel, V. d. Goesltade en Zaag
molenstraat naar het tentoonstel
lingsterrein wordt gereden, waar de
bussen de bezoekers zullen afleveren.
De luxe auto's worden via de Evert-
eenstraat naar het industrieterrein
geleid.
De rijkspolitie, o.a. uitgerust met
twee mobifofoon-auto's, zal voor een
goede verkeersregeling op deze tocht
zorgen. Naar verwacht wordt, zal de
tocht ongeveer drie uur in beslag ne
men.
Een der kapitale bedrijven van de
Maatschap „De Wilhelminapolder".
tion en de V.P.Z. zullen gezamenlijk
exposeren, terwijl tevens diverse niet-
commerciële verenigingen als de Hei
de Mij, het Nationaal Comité voor
Brouwgerst, de landbouwcoöperatie,
het onderwijs en de organisatie, als
mede het landbouwjongerenwerk van
de Zeeuwse L.J.G. niet zullen ontbre
ken.
GROTE FOKDAG
Vrijdag zullen de bezoekers kun
nen genieten van een grootse dieren-
show. Honderden paarden, koeien,
geiten en schapen zullen op een fok-
dag bijeen worden gebracht. De af
deling Zeeland van de Koninklijke
Vereniging „Het Nederlandsche Trek
paard" verbindt aan deze tentoon
stelling haar jaarlijkse premiekeuring
van merries van 2 tot en met 10
jaar, terwijl de Bond van Zuid Beve-
landse Paardenfokkers zijn jaarlijk
se veulenkeuring houdt.
In de morgenuren zullen de keurin
gen worden afgewerkt, waarna des
middags in de ring de grote show
wordt gegeven. De afdeling Zeeland
van de Landelijke Ruiters zal hierbij
met de warmbloedpaarden een
springconcours en demonstraties ge
ven. Interessant belooft daarbij ook
de trekkracht-demonstratie te wor
den met een remwagen, die voor het
eerst in Nederland wordt gebruikt.
DAG VAN DE JEUGD
De Zaterdag is voor de Jeugd. De
monstraties van volksdansen, sport,
landbouwtechnische en andere origi
nele wedstrijden worden als een bon
te mengeling op verschillende delen
van het terrein gehouden. Ringrjjde-
ryen worden georganiseerd, landelijke
ruiters brengen dressuurproeven, ter
wijl in tegenwoordigheid van Jacoba
van Beieren, die met haar gevolg
vóór een dag haar domicilie, de Keu
kenhof te Lisse voor Goes verwis
selt, de handboogschutterij „Jacoba
van Beijeren" uit Goes deze eeuwen
oude sport zal demonstreren.
Vrijdags- en Zaterdagsavonds zul
len een 130 tal Zeeuwse landbouw-
jongeren voor de duizenden bezoe
kers die de speciaal gebouwde tribu
ne zullen bevolken, het historische
openluchtspel „Zijn Volk getrouwe"
opvoeren, terwijl in de wandelkerk
van de Ned. Herv. kerk deze week op
initiatief van een comité uit de Goes-
se burgerij een schilderijen-expositie
„Het Boerenleven" wordt gehouden.
Met de aanbieding van het „Ceres"-
beeld door het Comité Huldeblijk
Z.L.M. aan deze 1 andbouwmaatschap
pij op Donderdagmorgen, de grote
zomervergadering van de Z.L.M. in
de middaguren van deze dag en de
verschillende andere evenementen be
loven het, vooral wanneer et weer
meewerkt, hoogtijdagen te worden.
Goes en de Z.L.M. staan gereed om
hun gasten te verwelkomen! De 6tad
zal mede door de zorgen van de mid
denstand een fleurig aanzien hebben,
dus: alle Zeeuwen op naar Goes!
Onder Wolphaartsdijk kan men deze
schilderachtige hofstede Middenhof'
van het Lang geveltype vinden, wélke
uit 1675 dateert.
De hofstede ,J£lein Frankrijk" te
Goeswaar de tentoonstelling zal
worden gehouden.
IN DE SCHADUW VAN DE SCHADEREGELINGEN
Tentoonstelling te Goes demonstratie
van na-oorlogs herstel
Een onderhoud met ir. M. A. Geuze.
Grjjze haren heeft hy er nog niet althans zichtbaar van gekregen,
en dat is eigenlijk verbazingwekkend, want hy heeft aan de Z.L.M. leiding
gegeven in de negen moeilykste jaren van haar 110-jarig bestaan.
Ir. M. A. Geuze, de voorzitter van de Z.L.M., zit tegenover ons in een
wachtkamer van het Bergen op Zoomse Spoorweg-station. Die wachtkamer
is voor hem een rustpunt tussen reizen, besprekingen, en conferenties
„Deze negen jaren", zegt hij, „zyn ontzaglijk druk geweest, vooral het
jaar 1953 na de rampMaar ook daarvóór was het raak. Eigeniyk heelt
de schaduw van de schaderegelingen steeds over dat tydperk gelegen. Te
genover alle verrichte arbeid staat echter het gelukkige besef, dat er orga
nisatorisch voor de mensen veel is bereikt, ook al moest het soms wel met
kracht gebeuren! En het bedrijfsleve n heeft altjjd veel vertrouwen ge
schonken, waardoor goede dingen tot stand kwamen".
Het tempo van het leven en het tempo van de verbeteringen lag na 1945
hoog. By allerlei technieken, die evolu eerden, ging de vergadertechniek
eveneens vooruit, waardoor deze soort arbeid intensiever werd. Helaas zyn
ook in de laatste jaren de moeilijkheden ons niet bespaard gebleven en al
is er na de Februari-ramp op het geb ied van het rampherstel veel bereikt,
we mogen dat herstel zeker nog niet als afgesloten beschouwen, nu Schou
wen en Kruiningen er nog middenin zitten.
Gevraagd naar zyn mening over de
algemene agrarische toestand, merk
te ir. Geuze op, dat voor Nederland
als agrarisch exportland die toestand
wankel is.
De grote vraag is of men in be
paalde landen de thans aanwezige
overschotten kan spuien naar gebie
den met te kleine oogsten of dat men
met „kunstmiddelen" de zaak over
eind moet houden.
Het is tragisch, dat een goede pro
ductie, die ten bate van velen kan
strekken, onder het huidige econo
mische stelsel een bron van vrees
kan zijn voor de producenten.
Het prijsniveau is zeer gevoelig en
kan gemakkelijk uit het lood slaan,
zoals in Nederland reeds het geval is
met de rogge.
Het blijkt, dat op de internationale
markt met prijsverlaging geen extra-
afzet geschapen kan worden. Verko
pen in een dalende markt biedt geen
oplossing.
Herverkaveling.
Op 'n vraag naar de herverkavelings
strubbelingen in sommige Zeeuw
se gebieden, verklaarde ir. Geuze, dat
de hoofdoorzaak van de strubbelingen
ligt in het niet-tijdig bekendmaken
van de vergoedings-normen voor de
gewassenschade. Blijkbaar loopt het
vaststellen van die vergoedingen over
te véél schijven.
Indien men op verantwoorde wijze
snel voortgang wil maken met de
herverkaveling, dan moeten deze ver
goedingen op redelijke basis
snel afgekondigd worden.
Er is nog een speciale kwestie in
de Kruiningenpolder, waar een aan
tal boerderijen, die buiten de herver
kaveling vallen, door achteruitgang
van de grond niet meer op de oude
wHze te exploiteren zyn.
De heer Geuze gaf er de voorkeur
aan over deze kwestie nog niet te
spreken: hy zal daarover een mede
deling doen in de a.s. Z.LM.-verga-
dering.
Groei der organisatie.
Over één ding is ir. Geuze bijzon
der enthousiast, dat is over de jong
ste groei van de Z.L.M. Ondanks het
wegtrekken van agrariërs uit Zee-
Ir. M. A. Geuze
zware jaren.
land en ondanks de Februari-ramp is
het ledental in twee jaren toegeno
men met 4 k 500, waardoor men nu
de 6000 leden nadert.
Top-groei vertoonden daarbij de af
delingen Oudelande en Waarde, ter
wijl voorts in de vorige winter een
afdeling Heinkenszand geïnstalleerd
kon worden. Aan Heinkenszand zit
ten voor de Z.L.M. historische herin
neringen vast, want voordat de stad
Goes zo sterk opkwam, was in de
vorige eeuw Heinkenszand het mid
delpunt van de kring Zuid-Beveland-
West der ZJLi.M.
Dit jaar zal Goes, zo merkte ir.
Geuze op, ons verrassen met een zeer
bijzondere landbouwtentoonstelling.
De aanvragen voor expositie-ruimte
overtroffen alle verwachtingen. Ei
genlijk lleeft de Z.L.M. het daarop
niet speciaal aangelegd. Maar allerlei
factoren hebben meegewerkt, zoals
't feit, dat de Stichting Landbouw
werktuig ditmaal naar Goes komt.
En niet te vergeten de grote acti
viteiten van het Goesse gemeentebe
stuur tezamen met de burgerij, waar
bij het goede idee van de schildery
en-tentoonstelling zeker afzonderlijk
genoemd moet worden.
De vorige tentoonstelling in Goes
had ook al een bijzonder cachet, om
dat men toen het 100-jarig bestaan
van de Z.L.M. vierde. Men slaagde er
in van die expositie de „eerste goede
agrarische manifestatie na de oor
log" te maken.
Welnu in 1954 zal te Goes, onge
veer 10 jaar na de bevrijding de af
sluiting van het oorlogsherstel gede
monstreerd worden. Helaas is dé Fe
bruari-ramp oorzaak geweest, dat er
nieuwe en grote zorgen zijn ontstaan.
In dit verband is het van betekenis,
dat in de komende Z.L.M.-vergade
ring het Delta-plan zal worden be
sproken. Een van de belangrijkste
Nederlandse deskundigen zal het
WOENSDAG lb JUNL
11 uur:
Opening Schilderijententoonstelling „Het Boerenleven" in
Maria Magdalenakerk.
DONDERDAG 17 JUNI:
8.30 uur:
Opening Tentoonstelling door de algemeen voorzitter der
Z.L.M., ir. M. A. Geuze.
9 uur:
Onthulling en aanbieding van het „Ceres"-beeld, op kruis
punt Boud. de Wittestraat-Jac. Valckestraat, aan Z.L.M.
door Comité Huldeblijk Z.L.M., namens de Goesse burgery.
10 uur
Hoofdbestuursvergadering Z.LM. In „De Prins van Oran
je".
14 uur:
Algemene vergadering der Z.L.M. In zaal Krijger.
17.30 uur:
Officiële ontvangst van Hoofdbestuur en Tentoonstellings-
bestuur ten stadhuize door B. en W. van Goes.
20 uur:
Diner in Hotel „De Korenbeurs":
Concert harmonie „Euphonia" op de Grote Markt.
VRLJDAG 18 JUNI:
8 uur:
Keuringen van de ingezonden dieren.
9.15 uur:
(precies) Vertrek rijtoer door werkgebied kring West-
Zuid-Beveland.
14 uur:
Trekkracht-demonstratie met een remwagen, die voor de
eerste maal in Nederland wordt gebruikt.
15 uur:
Voorbrengen en demonstratie van paarden en rundvee in
de ring, afgewisseld met demonstraties en springconcours
van de Landelyke Ruiters, afdeling Zeeland.
17 uur:
Bezichtiging door hoofdbestuur en Tentoonstellingsbestuur
van schilderyententoonstelling „Het boerenleven" in de Ned.
Herv. Kerk.
19 uur:
Ontvangst ten stadhuize door de gemeenteraad van Goes,
van burgemeester Ad. Westerwijk met schepenen en ver
dere hoofdrolspelers Openluchtspel, waarna met „Eupho
nia" naar tentoonstellingsterrein.
20 uur:
Opvoering openluchtspel „Zyn Volk Getrouwe" van drs. L.
Lockefeer, door leden der L.J.G., regie de heer C. Nobels,
Goes.
ZATERDAG 19 JUNI; JEUGDDAG.
1011 uur:
Volksdansen, 'volksdansgroepen Axel en Heinkenszand.
1112 uur:
Wedstrijden in veebeoordeling, hooiruiteren, opzoeken van
technische storingen bij een trekker, het in het werk stel
len van zelfbinders, behendigheid in besturen van trekkers,
huishoudestafette en andere wedstrijden. Voor zover ge
legenheid, kunnen alle jeugdige bezoekers hieraan deelne
men.
10.3012 uur:
Athletiekwedstryden leerlingen landbouwhuishoudscholen.
L.J.G.-orkest uit Hoek verzorgt muzikale gedeelte morgen
programma.
12—13.30 uur:
Picnic.
13.30 uur:
Ontvangst ten stadhuize door burgemeester en wethouders
van Goes, van Jacoba van Beijeren met gevolg, waarna be
zoek aan de tentoonstelling.
Demonstratie handboogschieten door handboogschuttery
„Jacoba van Beijeren" te Goes.
13.30—14.30 uur:
Optreden van groep van 8 landelijke ruiters, afgewisseld
met individuele nummers vrijheidsdressuur.
14.30—16.30 uur:
Ringryderij te paard.
14.30—15 uur:
Finales sportwedstrijden L.J.G. Zeeland.
1516.30 uur:
Voortzetting wedstrijden. Het tamboers- en pijperscorps
„Excelsior" te Goes zorgt, voor muzikale omlijsting.
16.30—17 uur:
Gymnastiekdemonstraties door ruim 350 leerlingen van de
Landbouwhuishoudscholen.
20 uur:
Tweede en laatste opvoering Openluchtspel „Zijn Volk Ge
trouwe".
VWWVW\*WW\**'V\A*'^^V^A>VWW^^<WVAMVSAiVWV
grootse Delta-project waarvan lr.
M. A. Geuze een warm voorstander is
toelichten.
Overgaand van dit waterbouwkun
dig onderwerp naar een zuiver agra
risch probleem, wees ir. Geuze op de
waarde van de trekkracht-proeven
voor werkpaarden, welke proeven
tijdens de Z.L.M. dagen te Goes, ge
nomen worden. Er zal voor deze proe
ven een speciaal geconstrueerde rem
wagen worden gebruikt, waardoor
men het werk van het paard in zijh
natuurlijkste vorm benadert.
Totzover enkele Z.L.M.-feiten.
Deltaplan.
Dan schakelt ir. Geuze nog even
over op het Delta-plan.
„Wij, agrariërs" zegt hy, „zien naar
de volvoering van dat plan reikhal
zend uit. Wij hopen de eindvorm
nog mee te maken, al zal het moeilyk
zyn daarvoor het geduld op te bren
gen".
„En" zo besluit hy ..wij hopen dat
die eindvorm bereikt zal worden in
een vredige wereld".
