President van rechtbank beticht
verdediging van oneerlijk spel
STRALEND WEER BEDREIGT DE
DRINKWATERVOORZIENING
FELLE HEIDEBRANDEN WOEDDEN
OP DE VELUWE
Nederlandse Spoorwegenspuiten!
VRIJDAG 14 MEI 1954
PROVINCIALE ZEEUW3E COURANT
Het Wereldgebeuren
Oude twistappel
De Romeinen hebben in de tweede
eenw van onze. jaartelling Ter
geste gesticht en vandaag aan de
dag lijdt de wereld nog aan de gevol
gen van die stichting. Tergeste werd
Triëst en Triest werd een twistappel.
Er is een bibliotheek volgeschreven
over de twisten rondom Triëst en het
wonderlijke is. dat de bevolking van
Triëst eigenlijk zijde spint bij de twis
ten. Op het ogenblik zou men in
Triëst niets liever willen dan dat de
onenigheid tussen Joego-Slavië en Ita
lië voortduurdeen dat hangen
de de twisten de haven door beide
partijen en ook door Oostenrijk
werd gebruikt, opdat de Triëstenaren
daaraan dik zouden verdienen.
Voorts zou men willen, dat de Britse
en Amerikaanse bezettingstroepen
voor goed in de stad bleven, want die
troepen slaan een aardige duit stuk.
Het ziet er echter niet naar uit. dat
deze rooskleurige toestand nog lang
zal duren. De Britten en Amerikanen
voelen niets voor eeuwigdurende be
zetting van de schone haven.
De ministers Eden en Foster Dulles
willen hun Britse en Amerikaanse
soldaten zo snel mogelijk terugtrek
ken en ze hebben daarom met maar
schalk Tito een accoord over Triëst
bestudeerd. Dat accoord is door de
heer Tito enigszins voorbarig bekend
gemaakt, omdat hij er blijkbaar nogal
trots op is.
Tito is bereid te aanvaarden, dat de
haven geheel aan Italië komt met
het grootste deel van de zone, die
thans door Brits-Amerikaanse troepen
is bezet.
Aan Tito echter zal toevallen ae
kleine haven Capodistria. Engeland
en Amerika zullen die haven uit
breiden en verbeteren en bovendien
een weg en een spoorweg aanleggen
om Capodistria te verbinden met het
Joegoslavische achterland.
Het is duidelijk wat Tito wil. Hij
wenst niets meer met Triëst te ma
ken te hebben en bouwt met buiten
landse hulp een eigeh Joegoslavische
haven.
Dat zou wel eens de genadeslag voor
Triëst kunnen worden, want op die
wijze wordt Triëst een stad zonder
achterland.
In Triëst en in Italië begrijpt men
dat zeer wel. Vandaar, dat de burge
meester van Triëst met een somber
gezicht rondloopt en dat de Italiaanse
regering zich volstrekt niet gehaast
heeft om de heer Tito met gejuich
naar Rome te laten komen-
Dat moet voor de Engelse en Ame
rikaanse bemiddelaars, die Tito
tot volledige afstand van Triëst
bewogen, wel een beetje teleurstel
lend zijn geweest,
Zij hadden uit de richting Rome wel
enig enthousiasme verwacht.
Nu ziet het er naar uit. dat Enge
land en de Verenigde Staten zelfs nog
enige druk op de Italiaanse regering
moeten uitoefenen om de oplossing
van het Triëst-geschil door te zetten.
Daarbij staat dan op de achtergrond
de wens, dat Italië nauwer zal gaan
samenwerken met Joego-Slavië. Grie
kenland en Turkije, welke drie lan
den in het Balkan-pact verenigd zijn.
Voorlopig zal dat wel een vrome
wens blijven, want de tegenstellingen
tussen de Italianen en Joegoslaven
zijn vooralsnog te groot om een nau
wer contact toe te laten.
Maar het Triëst-geschil gaat de we
reld uit.... ten koste van de Triëste
naren!
In Nederland afnemend
aantal echtscheidingen
Egyptenaren scheiden het meest
Uit het zojuist verschenen demo
grafisch jaarboek 1953 van de Ver
enigde Naties blijkt, dat het percenta
ge echtscheidingen in Egypte verre
weg het grootste ter wereld is, name
lijk 209 op elke 10 000 huwelijken. Dit
is altijd nog dubbel zoveel als in de
Verenigde Staten, waar „slechts" 104
van elke 10.000 huwelijken door echt
scheiding worden ontbonden.
In West-Berlijn weerspiegelen zich
ook in dit opzicht de gevolgen van
oorlog en bezetting. Alleen al in de
periode van 1949 tot 1951 eindigden
in deze stad 139 van alle 10.000 huwe
lijken door echtscheiding. Voor de
overige Europese landen ligt dit cij
fer veel lager. In België werd ten aan
zien van 30 op elke 10.000 huwelijken
de echtscheiding uitgesproken, in Lu
xemburg 20. in Frankrijk 49. in West-
Duitsland 64, in het Verenigde Ko
ninkrijk 26. in Denemarken 68. in
Zweden 49 en in Noorwegen 32.
Wat Nederland betreft is volgens het
jaarboek een daling in 't aantal echt
scheidingen te constateren, namelijk
van 45 in de periode 19461948 tot 28
in de periode 1950—1952. Terwijl vrij
wel alle landen een verhoging van het
aantal echtscheidingen te zien geven,
is dus in Nederland een omgekeerde
tendenz merkbaar.
Vrijspraak inzake
„luchtmachtaffaire"
De Rotterdamse rechtbank heeft de
57-jarige E. G. uit Rotterdam, die
vroeger adjunct-directeur van een
Rotterdams handelshuis was, vrijge
sproken.
Volgens de officier van justitie zou
hij medeplichtig geweest zijn aan een
oplichting, ten nadele van het ryk ge
pleegd door W. J. van B.. die enige
jaren geleden als reserve eerste lui
tenant belast is geweest met de inkoop
van textiel voor de luchtmachtaan-
schaffingsdienst. Het was B. als inko
per verboden aan het rijk te leveren
en om dit toch te kunnen doen vroeg
hij de hulp van G. B. leverde goede
ren aan het rijk en G. zou tweemaal
een factuur van zijn firma hebben in
gediend, zodat het leek alsof het Rot
terdamse handelshuis de goederen had
geleverd.
De eis was een gevangenisstraf van
vier maanden met aftrek.
ZEVENDE DAG VAN PRO CES TEGEN BERKELSE A RTS
Mysterieuze „zelfmoordbriefjes"
van mevrouw O.
Op de zevende dag van het proces te gen de Berkelse arts O., heeft de
Haagse rechtbank een begin gemaakt met het horen van getuigen in de
mysterieuze „briefjeskwestie".
Allereerst werd verdachte verhoord. In'Juni 1953 had O. aan zyn ver
dedigers een briefje ter hand gesteld, dat volgens O. afkomstig was van
zijn vrouw. In dit briefje zegt mevrouw O. zelfmoord te willen plegen en
zy zet er in uiteen hoe zij de zelfmoord zal plegen.
In het in blokschrift geschreven briefje verklaart mevrouw O., dat zy
de zelfmoord zo zal plegen, dat op niemand verdenking zal vallen.
Het briefje had O. gevonden in een fotomapje, nadat hy 9 maanden was
gedetineerd geweest. In het mapje, dat O. in zyn colbertjasje had bewaard,
bevond zich een foto van twee van zijn kinderen.
Toen O. het mapje wilde weggooien, vond hy achter de foto het briefje
van zyn vrouw.
O. heeft daarop het briefje aan zijn
beide raadslieden ter hand gesteld.
Deze hadden hem gezegd, dat zij het
briefje zouden onderzoeken en vroe
gen om vergelijkingsmateriaal, zodat
zij konden laten nagaan of het hand
schrift van het briefje inderdaad van
mevrouw O. was. Hoewel op de foto
het handschrift van mevrouw O.
stond, had verdachte de foto niet
aan zijn verdedigers gegeven.
„Waarom niet?", zo vroeg de pre
sident.
„Het was de enige die ik van mijn
kinderen had", aldus O.
„Maar er staat hier zoveel op het
spel", zei de president.
Het handschrift achter op de foto
wilden de verdedigers bij voorkeur
niet gebruiken, omdat de foto af
komstig was van O.
Het tweede briefje had O. zo
zeide hij het eerst gezien op het
bureau van de adjunct-directeur van
de gevangenis, waar O. zich bevond.
Het briefje zou volgens O. op de
proppen zijn gekomen, toen hg naar
zyn manchetknopen liet zoeken. Hij
was er zelf voor naar de badcellen
gegaan om er ook tussen zgn fouil
lering te zoeken. De badmeester vond
het briefje in de portefeuille van O.
Het dateerde van 1951 en bevatte o.
m. een verzoekje aan O. om mevrouw
O. op te halen met de auto uit Am
stelveen, waar zij toen logeerde.
Mevrouw O. schreef meestal geen
blokschrift, merkte de president op.
„Zij schreef mij altijd in blokschrift"
aldus verdachte. Toen ik in militaire
dienst was, kon ik haar brieven niet
ontcijferen. Toen heb ik haar ge
vraagd voortaan in blokschrift te
schrijven".
Mr. van 't Hoff Stolk, een der ver
dedigers, deelde aan de rechtbank
mede, dat de verdedigers aanvanke
lijk met zeer grote reserve en twijfel
de briefjes hadden geaccepteerd en
dat zij eerst veel later, na een eer
ste onderzoek door een grafoloog de
mogelijkheid dat de briefjes echt .wa
ren, toch nog met enige twijfel. Had
den willen aanvaarden.
De Officier van Justitie, mr. De
Lint, wilde de verklaring van O. blij
ven betwijfelen, omdat men zyns in-
805.
De moderne schaakmeesters onder
scheiden verschillende openingèn, die
reeds bij de aanvang van het spel het
verloop enigszins aangeven. Precies
hetzelfde deden de Perzen en Ara
bieren 1000 jaar geleden. De Perzi
sche grootmeester Allajlaj die in 970
in Sjiraj woonde en wiens volledige
naam Abdoelfaraj Almuzaffar ibn
Sa'id of, afgekort Lilaj luidde, schreef
een standaardwerk over schaken
waarin hij vier openingen noemde
t.w. muhjannah (de snelle), saif (het
zwaard), maslia'ickni (de sheik) en
say gal' (de rivierWe vermelden dit
slechts opdat u wete, dat de oudste
partij die volledig tot ons is gekomen,
volgens de sayyal (rivier-) opening
werd gespeeld.
Daar gaat dan de
schaakpartij die
bijna 1000 jaar oud
is (en waarbij u in
nnnninft herinnering wilt
UlluIIlllU houden de bewe-
r gingsbeperking
van de verschillen
de stukken, wélke
wij de vorige maal
hebben opgenoemd?
Opening: sayyal. 1 gZgS, g7—g6;
2 gSgh, Pƒ6; S eZeS, e7e6;
4 Pgl—eZ, d7d6; 5 Thl—gl, c7—c6;
6 f2fs,b7b6; 7 f3—f4, o7a6;
8 f4—f5, g6Xf5; 9 g4Xf5, e6Xf5;
10 Lfl—hS, Pg8—e7; 11 Tgl—fl, Th
8—g8; 12 PeZgS, Tg8—g5; 18 LhS
f5, h7h6 paard e7 neemt natuurlijk
de minder waardevolle f5 niet.
1/, Lf5—h8, Pb8d7; 15 d2d8, d6—
d5; 16 cZcS, Dd8c7; 17 bZbS,
Ta8a7; 18 c3—c4, Lf8d6; 19 Pbl
cS, Lc8e6; 20 cJfXd5, c6Xd5; 21
dS—dJ,. Ld6—f8; 22 Tfl—fZ, Dc7—
d6; 23 bS—bl,, Ta7c7; 21, Kel—bZ,
b6b5 op Le6c4 ware 25: b4b5
gevolgd. 25 Lela8J3d7b6; 26 La3
c5, Pe7c6; 27 a2—a3, Ke8—f 7; 28
Ddlc2, Le6cl,; 29 Talfl, Tg5—
g6 of Pb6d7; Tf2—f5, Tg5Xf5 (niet
Pc6Xd4 wegens eSXdl,); TflXf5,
Pd7—b6: PgSh5.' 30 Pg3—h5, Kf7
e8 of Kf7—a8; Ph5Xf6 Kh8; Pf6
Xd5, Pb6Xd5; Tf2Xf8 Kg7; PcS
Xdö! 31 Ph5Xf6', Ke8d8; 32 Pf6X
d5. Tc7—b7 of 'Pb6Xd5; Tf2Xf8 Kd
7; PcS X d5; 33 Tf2Xf8', Kd8—d7; SI,
LhS—f5', Kd7—e6; 35 Pd5—f4" mat,
het véld e7 wordt bestréken doorLcS.
Waaruit u kunt zien, dat een par
tijtje schaak 1000 jaar geleden aan
zienlijk minder dynamisch was dan
tegenwoordig.
Ziezo, nu stappen ice direct over
op een andere vraag die een lezer ons
stélde, n.l. waarom we iet op broeie
rige dagen toch zo benauwd hébben.
Inderdaad een passende vraag voor
het voorjaar 1954'.
H. Pétülon. I
ziens wat dit betreft, in een dode
hoek was geraakt. Het is in het hele
proces steeds de houding van de ver
dachte geneest troeven achter d«
hand te houden.
De president meende, dat de verde
diging een betrouwbare indruk zou
hebben gepiaakt, als zij direct de
briefjes en de foto hadden gegeven
ter onderzoeking.
Verbazing en
verontwaardiging
Tot grote verbazing van de recht
bank en tot heftige verontwaardi
ging van de rechter-commissaris, mr.
Stoffels, verklaarde O., dat hij al
veel eerder van het bestaan van het
briefje wist. Hy had het briefje niet
gevonden, maar teruggevonden.
Hij had het briefje het eerst ge
zien veertien dagen nadat mevrouw
O. uit het ziekenhuis was terugge
keerd. Het briefje zou volgens O.
slaan op een eergte zelfmoordpoging
van zijn echtgenote met morphine,
welke O. nog, zoals Hij zegt, heeft
kunnen beletten.
„Waarom hebt U'hierover niet eer
der gesproken? Dit is allemaal ach
teraf bedacht", aldus mr. Stoffels.
Thans vertelde O. het gehele ver
haal van de zelfmoordpoging van zyn
vrouw. Het briefje had hij gevonden
in de slaapkamer bij de teieloon toen
zijn vrouw in de badkamer morphine
poeders wilde innemen.
In de apotheek, zo vervolgde O.,
had zijn vrouw de doos morphine
poeders zo behandeld dat het leek,
zoals ze ook in het briefje schreef,
alsof er een vergissing was gemaakt.
O. had later de doos poeders wegge
gooid. Mevrouw O. had die nacht
reeds poeders ingenomen. O. had de
gehele nacht rondgelopen met haar
om haar wakker te houden. Toen
's morgens om 6 uur de telefoon ging,
vond hij het briefje.
„En het briefje zou verstopt zgn,
volgens wat er in staat"? vroeg de
president.
„Het was ook verstopt in een
schrijfblokje bij de telefoon", ant
woordde O.
„Dus U wilt zeggen dat uw vrouw
met opzet met morphinepoeders in
de apotheek had geknoeid, riskeren
de dat iemand, die zo'n poeder kreeg,
er mogelijk aan zou kunnen ster
ven?", vroeg de president.
„Daar heeft zij natuurlijk niet aan
gedacht", antwoordde O.
Een der verdedigers, mr van 't Hoff
Stolk zeide dat net zgn insziens be
kend was dat het briefje sloeg op de
eerste zelfmoordpoging.
„Het begint er verdacht veel op te
lijken, dat er bij de verdediging on
eerlijk spel gaande is", merkte de
president op.
„Moeten wy dit nemen zo
vroeg mr. Huygens aan mr. C. H.
Telders, lid van de raad van toe
zicht, die voor deze raad de zitting
bijwoont. Mr. Telders richtte zich tot
de president van de rechtbank: „Ilc
ben hier, ter verdediging van de ver
dedigers. Voor de goede gang van
zake moge ik opmerken dat dit een
incident is, dat de gestelde grenzen te
buiten gaat. U uit verdenkingen te
gen de verdediging".
Mr. Telders verzocht de president
deze verdenking terug te nemen.
Na een toelichting door de rechter
commissaris merkte mr. Telders op
dat hy zich kon indenken, dat beide
partyen langs elkaar heen hebben
gesproken. Terwyl de ene party
dacht aan de eerste zelfmoordpoging,
dacht de andere party aan het wer
kelijke overlyden van mevrouw O.
De president wijzigde zyn opmer
king hierna in zoverre, dat hy vond
dat de verdediging weinig openhartig,
heid had getoond door zo weinig in
lichtingen te geven voor het onder
zoek.
Hierna werd als getuige gehoord
mevrouw I. M. H.O. uit Arnhem,
tante van O. Getuige verklaarde dat
mevrouw O. erg onhartelijk was.
Voorts zou zij vrij ruw zijn opgetre
den tegen de kinderen.
Mevrouw H. verklaarde dat mr.
Huygens haar had gevraagd een
verklaring te geven, dat zij een brief
had gekregen van mevrouw O. in
blokschrift, die ze later had wegge
gooid. Zij had dit geweigerd.
Mr. Huygens zou toen volgens de
ze getuige hebben gezegd: „Het is
toch uw neef. Dan kunt U toch best
liegen".
(Vervolg op pag. 7)
DE ZON SCHROEIT
Hongerend vee door onvoldoende hooivoorraad
en slechte grasgroei.
In ons ryk met water gezegende land wordt de voorziening met zoet wa
ter met de dag actueler. Moeilijkheden bij de drinkwatervoorziening blyven
niet uit.
De geringe regenval van April en in de eerste helft van Mei heeft de grond
waterstand reeds aanzienlijk lager dan normaal gehouden. Dit had tot ge
volg, dat in nog niet door een drinkwaterleiding ontsloten gebieden vele
putten droog vielen. In sommige gemeenten in het Oosten en Zuiden des
lands moet thans drinkwater per tankwagen worden aangevoerd.
Amsterdam is de eerste grote stad,
die een beroep deed op de zuinig om
springen met zoet water. In de pro
vincie Utrecht is nog voldoende wa
tervoorraad, maar dan moet de
droogte niet te lang meer duren. De
grondwaterstand is al een meter be
neden het normale peil. Het Utrecht
se bedrijf moet per dag 50.000 kubie
ke meter water leveren. Door onder
hoogspanning te werken, kan aan de
vraag worden voldaan. Maar ook daar
wordt reeds om zuinigheid met drink
water gevraagd.
De stad Den Haag kan het nog wel
redden, dank zij de watervoorraden
in de duinen. Toch kan bij aanhou
dende droogte de toestand ook moei
lijk worden, omdat de zoetwaterreser
ves nu eenmaal niet onuitputtelijk
zgn.
Rotterdam met zyn rivierwaterlei
ding kent op het ogenblik weinig
zorgen. Alleen wanneer iedereen te-
~elyk zyn tuintje gaat sproeien kan
,et voorkomen, dat bewoners van
hoog gelegen verdiepingen van water
verstoken blijven. De landbouw, voor
al in de hoog gelegen gebieden, snakt
naar water. De droge, koude periode
heeft de gewassen over het algemeen
veertien dagen tot drie weken terug
gehouden. In sommige streken ont
stonden zandstormpjes, waarbij de
jonge haver- en roggeplanten de men
sen om de oren vlogen.
De grote droogte van de laatste
weken dreigt funest te worden voor
de agrarische bedrijven in Kenne-
merland. De aardbeien staan er
slechter voor dan ooit. Indien de
droogte nog 14 dagen zou aanhouden,
moet men rekenen op minder dan de
helft ener normale oogst. De kwe
kers staan er eveneens slecht voor,
doordat de bloembollen zich niet kun-
nen ontwikkelen.
Voor de boeren is de situatie reeds
kritiek. Het vee hongert doordat de
hooivoorraad onvoldoende ls en op de
weilanden nog maar weinig gras
groeit.
Komt er spoedig regen, dan is het
te verwachten dat gedeeltelijk de
schade teniet zal worden
Henry Morton Stanley, die op 10 Mei
1901, stierf, werd op zyn sterfdag m
de Congo op waardige wijze her
dacht. Bij het standbeeld van de grote
ontdekkingsreiziger werd een plech
tigheid gehouden, geleid door de gou.
verneur-generaal van de Congo, de
heer Petition. Het standbeeld, dat
thans nog in Leopoldstad staat op
gesteld, zal worden geplaatst op de
top van de Leopoldsberg in de om
geving van de hoofdstad van de
Congo.
Verdediging Z.O.-Azië
De Nieuwzeelandse minister van
buitenlandse zaken, Clifton Webb,
heeft Donderdagavond te Londen ver
klaard, dat de Westelijke geallieer
den in beginsel zyn overeengekomen
militaire besprekingen over een Zuid-
Oost-Aziatisch verdedigingsverdrag
te voeren.
Indien de conferentie te Genève
vastloopt beginnen deze besprekin
gen misschien voor het einde van de
conferentie, aldus Webb. Webb deed
Londen aan, op weg van Genève naar
Australië.
De militaire besprekingen, die waar
schijnlijk zullen worden bijgewoond
door de Britse, Amerikaanse, Franse,
Australische en Nieuw-Zeelandse
stafchefs, hebben ten doel het gebied
van 't voorgestelde pact vast te stel
len en misschien het bepalen van een
verdedigbare linie, zo zeide Webb.
HONDERDEN BLUSSERS IN ACTIE
Twee bungalows werden
prooi der vlammen
Het centrum van de Veluwe heeft
gisteren te lijden gehad van twee hei
debranden. Omstreeks elf uur werd
vuur ontdekt in de hei bij het vlieg
veld Teriet aan de weg Arnhem
Apeldoorn. De strijd tegen de vlam-
men werd begonnen met groot ma
teriaal en om kwart over twaalf kon
men zeggen dat men de toestand mees
ter was Maar op hetzelfde ogenblik
kwam de mededeling binnen, dat niet
ver weg, onder Hoenderloo, ook een
heidebrand was uitgebroken en dat die
zich zeer ernstig liet aanzien. Blussers
van Teriet vertrokken naar Hoender-
lo en omstreeks twee uur kon worden
gezegd dat men ook daar de vlammen
meester was geworden.
Bij Hoenderlo zijn vijfenvijftig ha
heidegrond verloren gegaan. De brand
bewoog zich in Zuidelijke richting
naar het Deelerwoud en de schade had
nog veel groter kunnen zijn als men
er niet in was geslaagd de vlammen
juist aan de grens van dit bos een halt
toe te roepen. Bij Hoenderlo namen
niet alleen de blussingsploegen aan de
brandbestrijding deel die een uur te
voren bij Teriet hadden gewerkt, maar
ook militairen uit Apeldoorn, Stroe,
de Wittenberg en andere plaatsen. In
totaal streden rond vijftienhonderd
ma ntegen de vlammen, die in de
kurkdroge hei gretig voedsel vonden,
terwijl ze nog werden aangewakkerd
door de wind. Ook nu cirkelden vlieg
tuigen van Deelen boven het branden
de heideveld om aanwijzingen te ge
ven, maar de rook was soms zo dik
dat de toestellen niet te zien waren en
de zon zelfs werd verduisterd. Tussen
één uur en half twee sloeg het vuur
op enkele plaatsen over de weg van
Woeste Hoeve naar Hoenderlo en over
de Krimpweg by Hoenderlo. Van dat
ogenblik af liep ook het Deelerwoud
ernstig gevaar. Twee op de hei ge
bouwde bungalows werden een prooi
van de vlammen, maar vlak voordat
het vuur het Deelerwoud bereikte
slaagden de honderden blussers erin
de vlammen te bedwingen. Het vuur
is ontstaan in het kam peercentrum
Veluwshof.
Met vuur gespeeld
Donderdagmiddag is tussen Halle
en Varsseveld circa vijf hectare hei
de verbrand. De brand ontstond om
streeks half zes, nadat twee jongens
met vuur hadden gespeeld.
De Nederlandse Spoorwegen gaf te
Rotterdam een brandweerdemonstra
tie. Een kijkje op het Haagse veer,
waar op een gegeven moment niet
minder dan 90 stralen een waar wa
tergordijn produceerden.
