PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Sowjet Rusland kan niet tot de
Navo toetreden
Wordt Slot Moermond te Renesse
een streekmuseum
BILT
Kantlijn
MAARSCHALK JUIN VROEG
ONTSLAG BIJ DE NAVO
DUITSE GRENSBOEREN VIELEN
NEDERLAND BINNEN
Vandaag
197e Jaargang - No. 77
Dagblad uitgave van de firma
Provinciale Zeeuwse Courant.
Directie: F van de Velde en F B
den Boer Adjunct: W de Pagter
Hoofdred.: G Ballintjjn; Pl—verv.:
W. Leertouwer en H A Bosshardt
ABONNEMENTSPRIJS 47 cent per
week; f5,85 p kw.; fr p. p. f6.10
per kw. Losse nummers 10 cent.
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESSE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Vrijdag 2 April 1954
ADVERTENTIEPRIJS 22 cent per
mm Minimum p advertentie I 3,—.
Ing. mededelingen irtemaa» tarief
Kleine advertenties - max 8 regels»
van 1—5 regels 11.— Iedere regel
meer 20 cent ..Brieven o 1 adres
Bureau v d. Blad" 25 cent meer
Giro No 359300 P.Z.C.. Middelburg.
Bur. Vlissingen. Walstr 58-60, telef 2355 4 lijnen (b.g.g 2861 of 2160); Middelburg. Markt 51. telei. 3841; Goes, Lange Vorstetr 63. telef. 2175 <b.g.g. 2228): Oostburg. Finlandstr 2. telef 16; Terneuzen. Brouwerijstr 2; Zierlkzee. N. Bogerdstr C 160. telef 20
ONDERMIJNEN VAN WESTERSE VEILIGHEID
Foster Dulles en Eden hebben geen
vertrouwen in Rusland
De Verenigde Staten hebben het Russische aanbod verworpen om te spre
ken over toetreding van Rusland tot het Noordatlantisch pact en de moge
lijkheid van Amerika's toetreding tot een defensie-bondgenootschap voor
geheel Europa.
In de Amerikaanse verwerping van dit voorstel, die minister van buiten
landse zaken Dulles heeft helpen opstellen, wordt gezegd: „Het Russische
voorstel wekt geen vertrouwen, gezien het feit dat de Sowjet-Unie een aan
tal volken voortdurend in haar ijzeren greep houdt. Het is een manoeuvre
om binnen de muren van het Westen te komen teneinde zijn veiligheid te
ondermijnen".
Drie Amerikaanse senatoren zagen
de Russische stap als een nieuwe po
ging om het E.V.G.-verdrag te blok
keren. Een hunner zei, dat het defen
sieprogramma van het Westen x
de zenuwen van Rusland schijnt te
werken"
Functionarissen van het Franse
ministerie van buitenlandse zaken
noemden het voorstel een verrassing
en „op het eerste gezicht heel belang
rijk".
De „New York Times" echter sprak
van een Aprilmop.
De Britse minister van buitenland
se zaken, Anthony Eden, heeft zich
Donderdag in het Lagerhuis uitge
sproken tegen deelneming van de
Sowjet-Unie aan het Noordatlantisch
verdr;
„Sowjetrussisch lidmaatschap van
de Navo zou niet op zichzelf een vol
doende garantie zijn voor de leden van
die organisatie, die heel goed begrij
pen, dat haar voortbestaan de zeker
ste garantie is voor een vrij leven"
aldus Eden.
Hij verklaarde, dat de regering de
Sowjet-nota over deze kwestie in
overleg met de Ver. Staten en Frank-
Het Centraal Bureau voor de Sta
tistiek heeft ons onthaald op een
nota over radio en vrijetijdsbe
steding en men kan niet anders zeg
gen, dan dat wat er in die nota staat
verrassend is.
Twee uur per dag luistert de gemid
delde Nederlander naar zijn luidspre
ker. Bitter weinig. Als men bedenkt,
dat er zeventien uur per dag wordt
uitgezonden over twee zenders, bete
kent het, dat een groot aantal radio-
artisten en radiomedewerkers tegen
de muur staat te praten, of kunst
staat te beoefenen zonder dat iemand
er zich iets van aantrekt Geen ster
veling luistert er practisch naar.
Maar drie millioen mensen luiste
ren naar de Bonte Avonden, die nu
al maanden aan een vlijmende critiek
bloot Staan, enkele goede uitzonderin
gen natuurlijk daargelaten Men ziet
hier hetzelfde verschijnsel als in het
literaire wereldje. Dichters wier woord
goud is worden niet gelezen, maar
Hedwig Courts Mahler werd verslon
den
Een merkwaardig, hiermede ver
band houdend feit is, dat naar
mate de Nederlander ontwikkel
der is en een belangrijker functie uit
oefent, hij minder naar de radio luis
tert. De nieuwsberichten. Een enkele
lezing. Een goede reportage Een hoor
spel, of een goed concert. Maar niet
als regel.
Men kan daaruit opmaken, dat de
radio een cultureel peil heeft, dat
beneden dat van de ontwikkelde luis
teraar ligt en zelfs iets beneden dat
van de massa. Hetzelfde verschijnsel
openbaart zich in de dagbladwereld;
een krant, die haai- inhoud afstemt op
haar minst ontwikkelde lezers, gaat er
bij het publiek niet in. Die lezers wil
len in hun brievenbus dagelijks iets
vinden, dat boven hun ontwikkelings
peil ligt, omdat zij er dan iets uit
opsteken: het dagblad is het werk
zaamste ontwikkelingsinstituut van de
twintigste eeuw.
Neemt de radio genoegen met een
te laag peil? Men zou het uit het ge
brek aan belangstelling voor het ge
sproken woord bijna opmaken. En ook
uit het feit, dat men aan zuivere ont
spanning verreweg de voorkeur geeft
boven hetgeen de radio op ander ge
bied brengt.
Merkwaardig is die belangstelling
voor amusement. Merkwaardig,
omdat het gesproken woord in
de radio een aanzienlijk grotere plaats
in blijkt te nemen, dan voor de oor
log, waarbij dan de hoorspelen tot het
gesproken woord worden gerekend.
Want dit contrast plaatst de omroep
verenigingen voor de vraag, of zij wel
op de goede weg zijn.
Als aan muziek en dan met name
aan de lichte muziek zo uitgesproken
de voorkeur wordt gegeven boven het
gesproken woord, als deze nota uit
wijst en het Centraal Bureau voor
de Statistiek gaat niet over een nacht
ijs en weet zijn weetje wel dan
deugt er iets niet, zou men zo zeggen.
Het gesproken woord steeg verge
leken bij voor de oorlog van 21 tot 38
procent van de zendtijd. En dat ter
wijl men muziek wil, lichte muziek...
Misschien dat als men het gespro
ken woord zwaarder maakt, belang
wekkender, er winst in zit.
De kranten zijn in dit opzicht een
voorbeeld. Een ietwat .zware" krant
valt meer in de smaak, dan een blad,
dat zyn kracht in oppervlakkigheid
zoekt.
rijk en de andere direct geïnteres
seerde regeringen zal bestuderen.
Een groot deel van de nota, zo zei-
de hij, was gevuld met critiek op de
Europese-verdedigingsgemeenschap
en de Noordatlantische-verdragsorga-
nisatie, zoals zij thans is ingericht.
Deze critiek was gesteld in soortge
lijke termen als door minister Molo-
tow te Berlijn gebezigd.
„In de Russische nota wordt de mo
gelijkheid van een (West-) Duitse
bijdrage aan de Europese verdedi
gingsgemeenschap veroordeeld. Doch
er wordt niet gesproken over het
voorkomen van Duitse militaire for
maties in de Oostzöne", verklaarde
Eden.
In het Westen mogen geen „mili
taire groepen" worden gevormd, doch
de nota zegt niets over de overeen
komsten tussen de Sowjet-Unie en
haar Oost-Europese vazallen, Oost-
Duitsland inbegrepen.
Bovendien is de NAVO nog iets
meer dan een louter militaire over
eenkomst. In de inleiding tot het ver
drag wordt verklaard, dat het is ge
grondvest op de beginselen van de
persoonlijke vrijheid en het gezag der
wet.
In artikel twee verplichten de ver-
dragssluitende partijen zich hun vrije
instellingen te versterken.
Uit de Sowjet-nota blijkt niet of de
Russische regering thans bereid is de
ze bij het NAVO-lidmaatschap beho
rende verplichtingen na te komen",
aldus Eden.
De leider der oppositie Attlee
vroeg of het juist was. dat de Ame
rikaanse regering de Sowjet-nota vol
ledig had verworpen.
Eden antwoordde vernomen te heb
ben dat de Verenigde Staten Donder
dagochtend hadden verklaard dat be
sprekingen zouden worden gehouden
tussen de landen, die het nauwst be
trokken waren bij het Russische
voorstel. Het is echter volkomen juist
dat de Amerikaanse regering Woens
dag jl. op eigen gezag commentaar
op de Sowjet-nota heeft gegeven.
Israël zou troepen aan zijn
grens concentreren
Donderdag berichten ontvangen te
hebben over Israëlische troepencon
centraties aan de grens. Zijn regering
had stappen gedaan bij Engeland, de
Ver. Staten en Frankrijk, „die ons
verzekerd hebben, dat zij niet zullen
blijven toekijken als Israël de ver
plichtingen krachten.0 de wapenstil
stand schendt en een Arabisch land
aanvalt".
Volgens berichten van de Syrische
grens zouden de Israëliërs aan hun
kant van de grens loopgraven maken.
Andere berichten uit de Arabische
sector van Jeruzalem gewaagden van
vrees voor een dreigende Israëlische
aanval op de oude stad.
OP BEZOEK BIJ GENERAAL GRUENTHER
Generaal Guillaume
zijn opvolger
Maarschalk A. Juin heeft Donder
dag een onderhoud van een uur ge
had met de Navo-opperbevelhebber,
generaal Grünther. Men meent te we
ten, dat de maarschalk zyn ontslag
aanvrage als bevelhebber van de At
lantische strijdkrachten in Midden-
Europa, heeft ingediend.
In bevoegde Parijse kringen ver
luidt, dat Frankrijk aan de dertien
andere Navo-leden reeds een opvolger
voor Juin heeft aanbevolen. In dit
verband werd de naam genoemd van
generaal Guillaume, de huidige resi
dent-generaal van Marokko.
Voor de Franse regering er toe
overging Juin te ontslaan Hadden de
Belgische en Nederlandse Navo-afge-
vaardigden op de wekelijkse bijeen
komst van de Navo-raad verzocht
vragen te mogen stellen over Juin's
houding.
Donderdag werd een buitengewone
vergadering van de Noordatlantische
Raad gehouden ter bespreking van
het geval-Juin en het jongste Russi
sche voorstel om tot de Navo te wor
den toegelaten.
Naar verluidt had Juins verzet te
gen het E.V.G.-verdrag al lang wre
vel in Navo-kringen gewekt.
De raad van het Atlantisch pact
verdaagde evenwel de behandeling
van de kwestie-Juin toen bekend
werd, dat Juin een onderhoud met
Grünther had gehad.
De Franse Nationale Vergadering
(Tweede Kamer) heeft zich Donder
dagavond, bij de behandeling in de
tweede lezing der militaire begroting,
ook bezig gehouden met de zaak-
Juin.
Generaal Koenig (ex-Gaullist) acht
te dit voorval een „zeer ernstig en
ongelukkig incident", dat volgens
hem „diepgaande invloed zal hebben
Donderdag kregen d
kleine boeren en landarbeiders
Kruiningen, als geschenk van de
V.P.Z., elk vijf jonge hennen. Mej.
Komejan ontving uit handen van
burgemeester Schipper de eerste
„officiële" hen. (Foto P.Z.CJ
op het Franse politieke leven en dfc
politieke banden tussen Frankrijk en
zijn bondgenoten".
GEEN ANDERE KEUS
Premier Laniel verklaarde dat de
regering geen andere keus had dan
maarschalk Juin van zijn functies te
ontheffen, nadat deze Woensdag
avond op een diner zijn anti-EVG-
uitlatingen van Zaterdag jl. had her
haald. „Er is hier geen sprake van
een voor of tegen de EVG zijn. Het
ging er om of een dienaar van de i jaar ge\
staat deze staat moet gehoorzamen", om zrjn vroomheid.
Nieuwe aanval verwacht
op Dien Bien Phoe
Donderdag was het rustig
Het Franse opperbevel heeft Don
derdag gemeld, dat de Vietminh-aan-
val, die twee dagen geleden is inge
zet. in kracht >s afgenomen. Het
waarschuwde echter dat een nieuwe
aanval elk ogenblik verwacht kan
worden vermoedelijk in de nacht van
Donderdag op Vrijdag De .opstande
lingen hebben een derde deel van de
stellingen buiten de vesting in hun
bezit, aldus het opperbevel.
Een woordvoerder van de Viet-
minh-opstandelingen heeft via de ra
dio verklaard, dat bij de verovering
van drie Franse stellingen ten Oosten
van Dien Bien Phoe twee Franse ba-
tajons voor het grootste deel in de
Ean zijn gehakt. Het ene bataljon
ehoorde tot het derde Algerijnse re
giment, het andere' tót het vierde Ma
rokkaanse regiment. Dit laatstebatal-
jon maakte deel uit van de verster
kingen. die uit Moeong Thanh waren
aangevoerd.
Prins Bernliard heeft Donderdag
morgen een bezoek gebracht aan de
Jaarbeurs te Utrecht, hij werd ver
gezeld door de Mexicaanse minister
van Waterstaat een officiële gast
van de Jaarbeurs Eduardo Cha
vez. Tijdens de rondgang over de
Mexicaanse afdeling.
Bodegravense
bende berecht
Do Haagse arrondissementsrecht
bank heeft Donderdag vonnis gewe
zen tegen leden van de familie S„
die de afgelopen jaren Bodegraven
en omgeving terroriseerde®, zich
schuldig maakten aan geweldpleging,
inbraak, diefstal enz.
Bertus S. werd daarbij veroordeeld
tot 6 jaar met aftrek en voor drie
overtredingen van de vuurwapenwet
tot 2 hechtenisstraffen van 14 dagen
en tot één van 3 dagen. (Eis: 9 jaar
en 3 weken voor overtreding der
vuurwapenwet).
Dirk S. tot één jaar en zes
maanden met aftrek. (Eis 3 jaar).
Jan S. tot één jaar en drie maan
den met aftrek. (Eis: 4 jaar met af
trek en twee maal een week voor
overtreding van de vuurwapenwet).
Stephanus A. S. tot 2 jaar met af
trek. (Eis: 5 jaar met aftrek).
Stephanus C. S. werd vrijgespro
ken. (Eis: 6 maanden, waarvan 3
voorwaardelijk en onder toezichtst&V
ling der reclassering) en Maartje
Van L. S. tot 30 sub. 12 dagen
hechtenis. (Eis: 200 boete sub. 40
dagen hechtenis).
Oudste man ter wereld
overleden
Als men de verklaringen mag ge
loven, is Woensdag te Pathankot in
India de oudste man ter wereld ge
storven. Baba Marain Sigh zou 176
MET OPGETUIGDE PAARDEN
Zij zaaiden en ploegden op vroeger
Duits gebied
De heer Drocsen (K.V.P.) heeft Donderdag in de vergadering der Twee
de Kamer aan de minister zonder portefeuille en aan de minister van justi
tie vragen gesteld over een illegale grensoverschrijding op 25 Maart jj.
door een groepje Duitsers. Na deze overschrijding volgden hinderlijke, de
monstratieve handelingen op het land van een Nederlandse landbouwer in
de gemeente Bergen (L.). De heer Droesen informeerde of maatregelen
genomen zijn om herhaling van dergelijke invallen te beletten en ook of
het de ministers bekend was, dat er aan de overzijde der grens reeds ge
ruime tyd een hetze wordt gevoerd tegen het door Nederland in beslag ne
men van landerijen van Duitsers als rechtstreeks gevolg van de in 1940
door Duitsland tegen ons land ontketende oorlog.
Ook wilde de heer Droesen weten
of niet de tijd gekomen was, om ter
zake stappen te doen by de Duitse
regering.
Minister Luns gaf in antwoord op
deze vragen een overzicht van wat er
gebeurd was. Achttien Duitse grens-
ooeren overschreden de grens met
vier opgetuigde paard^h, een wentel-
ploeg en een cultivator. De "boeren
droegen spaden of rieken. Op Duits
jebied ontplooiden zrj een spandoek:
.Traktaatrechten-mensenrechten".
en gezaaid en toen zijn de mensen
ruggekeerd. Aan ter plaatse aanwe
zige landbouwers werd medegedeeld,
dat men zou terugkeren om te oog
sten.
De boeren waren vergezeld van
een journalist en een fotograaf.
In een half uur was alles achter de
rug. Een Nederlandse douane-ambte
naar, die toevallig ter plaatse was,
UNIEK BOUWWERK
kon niets uitrichten. Hij ging ver
sterking halen. Toen hij daarmede te
rug kwam, waren de boeren verdwe-
ne.
In antwoord op de vragen zeide de
minister verder nog, dat het mogelij
ke wordt gedaan om een herhaling te
voorkomen. Spr. beschikte over uit
voerige gegevens van de Duitse pro-
tesf-vergaderifigen nopens in beslag
genomen grenslanderijen. Het betrof
Hier een locale, uiterst brutale actie,
waar de Duitse overheid buiten staat.
Door Nederlandse en Duitse autori
teiten worden voorbereidingen getrof
fen om tot vervolging der schuldigen
over te gaan. Spr. achtte het met het
oog daarop thans niet nodig stappen
bij de Duitse regering te doen.
Er worden thans onderhandelingen
met het ministerie van O., K. en W.
gevoerd
Naar wij vernemen worden thans ond erhandelingen gevoerd over een
nieuwe bestemming van het Slot Moermond te Renesse. Zoals bekend staat
dit prachtige historische gebouw reeds geruime tyd leeg, omdat de bewo
ner, de heer J. A. Vriesendorp, door het water werd verdreven. Enige tijd
na de ramp werd met medewerking van Monumentenzorg een bekisting
rond het Slot opgetrokken om het zo veel raogelgk te vrywaren voor de ver
nielende werking van het water. Het gebouw, dat uitstekend werd onder
houden, heeft betrekkelijk weinig schade opgelopen en is met enige kleine
voorzieningen weer in behoorlijke staat te brengen. De heer Vriesendorp,
die thans in Epe woont, zal het Slot echter niet meer als woning betrekken
en heeft het plan het historische geb ouw te verkopen. Dank zij enige
voortvarende initiatieven uit de streek zelf wordt er nu met de Staat on
derhandeld, teneinde te trachten in het Slot een streekmuseum te vestigen.
Bij deze onderhandelingen zijn di
verse instanties betrokken, o.a. het
ministerie van onderwys, kunsten en
wetenschappen, alsmede de bekende
vereniging „Stad en Lande" van
Schouwen-Duiveland, welke laatste
organisatie zoals bekend reeds veel
belangryk werk voor de instandhou
ding van oude gebouwen enz. op het
eiland heeft gedaan. De vereniging
is een warm voorstander van een
streekmuseum in het slot. Een exploi
tatie zou bijvoorbeeld gevonden kun
nen worden, doordat het kasteel door
de Staat als museum zou worden
aangekocht, terwijl daarby de dage
lijkse leiding van het geheel aan de
vereniging zou worden overgelaten,
uiteraard onder bepaalde garanties.
Over het algemeen zou men het in
de Westhoek zeer toejuichen, wan
neer het zover zou kunnen komen,
omdat men dan een belangrijk object
voor het vreemdelingenverkeer er by
zou krygen. Tevens wordt dan voor
komen, dat het slot gebruikt zou
worden voor andere doeleinden, zo
al» jeugdherberg of hotel, omdat mm
meent, dat een dergelijke bestemming
niet in overeenstemming is met de
aard van het gebouw.
Inderdaad zou het Slot Moermond
als streekmuseum een belangrijke
taak kunnen vervullen voor het
vreemdelingenverkeer, temeer omdat
aan een dergelyke instelling He mo
gelijkheden zijn verbonden. Hoewel
het Slot niet groot is, kan er onge
twijfeld ruimte worden gevonden voor
het houden e.v. van tentoonstellingen
in de zomermaanden. Voorts is net
wellicht mogelijk, er kamer concert en
te geven, zoals bijvoorbeeld ook in het
Muiderslot gebeurt. Daardoor zou dit
kasteel van Renesse in de toekomst
een belangrijke culturele functie kun
nen gaan vervullen.
Zover is het echter nog niet, maar
men hoopt het zover te krijgen. Zyn
wij wel ingelicht, dan staat het mini
sterie van onderwijs, kunsten en we
tenschappen niet afzydig tegenover
de plannen. Wellicht, dat bij het ko
mende bezoek van minister Cals aan
Schouwen-Duiveland deze gehele
kwestie op het hoogste niveau kan
worden behandeld. Het is te hopen,
dat de minister bereid zal worden
gevonden om het getroffen Schou
wen-Duiveland bij de verwezenlyking
van dit aantrekkeLyke project be
hulpzaam te zijn.
Het is overigens niet alleen een
streekbelang. dat het unieke Slot
Moermond voor de toekomst behou
den blyft, het is een aangelegenheid,
die geheel Nederland aangaat. Het
oudste deel van het gebouw dateert
reeds uit de 14e eeuw en men mag
aannemen, dat het opgetrokken is op
de fundamenten van een vroeger slot
van de heren van Renesse. Tijdens de
bezetting is men door toevallige om
standigheden op een oude fundering
gestoten. In 1297 werd het kasteel
vermeld door Melis Stoke in zijn kro
niek.
Niet alleen het ministerie vano. k.
en w. is by het kasteel geïnteres
seerd, maar ook het Staatsbosbe
heer in verband met de omliggende
bossen.
Volgens de geoloog Churck Haupt-
man is in het weekeinde ten Zuiden
van Billings, in de Amerikaanse staat
Montana, radio-actieve sneeuw geval
len. waarvan de stralingsintensiteit
200 maal groter was dan normaal.
Mer is van oordeel, dat het versclnjn-
sel een gevolg is van de waterstof
bomontploffing van 26 Maart.
..wordt de Keukenhof-expo-
Generaal Cargo gedood
De veiligheidstroepen in Kenya heb
ben Donderdag in een gevecht ten
Noorden van Nairobi „generaal Car
go" van de Mau Mau opstandelingen
gedood.
Byna zeven honderd man van de
veiligheidstroepen waren betrokken
bij de jacht op generaal Cargo's ver
zetsgroep, die naar schatting twee tot
drie honderd man sterk was.
Abnormaal weinig zon
in Maart
(Van onze weerkundige
medewerker)
De lentemaand heeft een record we
ten te breken, al was dit dan in on
gunstige zin. Sedert het begin der zon-
neschijnwaarnemingen in 1899. was
Maart in De Bilt nog niet zo somber
geweest. Er werden 71 uren zonne
schijn waargenomen, tegen 127 nor
maal De temperatuur bleef iets bo
ven normaal en bedroeg in De Bilt
5.9, tegen 5.0 graden normaal. Het aan
tal dagen met nachtvorst was in Maart
na 1945 niet meer zo klein geweest,
namelijk 6 tegen normaal 12. Van de
vijf hoofdstations kreeg Vlissingen
56 mm regen, gevolgd door Groningen
met 52, Den Helder 48, Maastricht 42
en De Bilt met 37 mm. Verleden jaar
was Vlissingen, waar in Maart nor
maal 43 mm valt, de droogste van de
vijf met 16 mm neerslag. Op 2, tegen
normaal op 5 dagen werd in ons land
gedurende de maand Maart onweer
waargenomen.
DE
VERWACHT:
IETS HOGERE
MEDDAGTEMPERATUREN
Vanuit het Westen meer toenemen
de bewolking met later hier en daar
wat regen. Matige tot vry krachtige
Westelijke tot Zuidwestelijke wind.
In de middag iets hogere temperatu
ren dan gisteren.
ZON EN MAAN.
3 April
Zon: Op: 6.12 Onder: 19.16
Maant Op: 5.40 Onder: 19.50