Eerste Kamer welwillend tegenover het Vijf Divisieplan Bij atoomexplosie te Eniwetok ging Japans vissersschip onder Eb en vloed INTERPELLATIE-ENGELBERTINK IN DE TWEEDE KAMER WOENSDAG 24 MAART 3954 PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT S CRITIEK OP MINISTER STAF INEEN GESCHROMPELL Bezoek aan Shape in Parijs bracht verheldering (Van onze parlementaire redacteur). De tijd lieeft gunstig voor de minister van Oorlog en Marine, ir. Staf, gewerkt. Nog op de dag van de goedkeuring van zyn beide begrotingen voor 1954 in do Tweede Kamer dat was op 4 December jJ. had hij van alle zijden nare critiek te verduren op zyn zg. „Vyf Divisieplan". Ver scheidene Tweede Kamerleden verweten hem, dat. hij aan de vorming van vijf divisies werkte vóór hij er drie compleet had. Beter 1 vogel in de liand, dan JO in de lucht redeneerden zy. Het is beter, dat wij thans reeds de beschikking hebben over volledig uitgeruste en parate legeronderdelen om daarmee, mocht het op een onverwacht ogenblik tot oorlog komen, ons land'te verdedigen, dan dat we pas over enige tijd militair wel sterker zijn, maar thans tegen een eventuele aanvaller weinig kunnen uitrichten. Dat was een begrypelyke redenering. Maar ook aan de argumenten van de minister kon men gewicht niet ontzeggen. Als wy thans niet aan de vorming van vyf divisies arbeiden, zo betoogde hij, dan onthoudt Amerika ons verder zyn steun en dan krijgen w© ze nooit. alvorens de Eerste Kamer aan bod komt. Hij onthield zich vooralsnog van een oordeel over de vraag van drie of vijf divisies. In wezen ging het dus om de be oordeling van de urgentie van het ge vaar. In de practijk, dat wil zeggen in de Tweede Kamer, laaiden de gol ven der emotionaliteit hoog op en zelfs wist men de bewindsman de toezegging af te dwingen van een no ta, waarin hy gemotiveerd en duide lijk zyn toekomstig beleid uiteen zou zetten. In de Eerste Kamer, die Dins dagmiddag met de openbare behan deling van de begrotingen van Oorlog en van Marine begon, lag de situatie volkomen anders. Men toonde begrip voor het standpunt van minister Staf; men wilde afwachten en men betuigde zelfs zijn instemming met zijn Vyf Divisieplan. In een opvallend rustige sfeer is er betoogd. Dat lag waarschijnlijk niet alleen aan het verschillend karakter van de Twee de en Eerste Kamer. De oorzaak ervan moet men zoe ken in twee feiten. In de eerste plaats verschijnt over enige tijd de aangekondigde defensienota, die vol ledig opening van zaken zal geven omtrent het standpunt van de minis ter en van de beweegredenen, die daaraan ten grondslag liggen. Deze nota zal ongetwijfeld aanleiding ge ven tot uitvoerige Kamerdebatten. De socialistische heer De Dreu ge bruikte Dinsdagmiddag zelfs het staatsrechtelijk argument, dat eerst de Tweede Kamer zich, als de nota verschenen is, dient uit te spreken, 769 Het verschil tussen eb en vloed heeft op vele plaatsen van de aardbol sterk uiteenlopende waarden. De ge tijden verschillen uiteraard zéér wei nig in meren en zeebekkens die geheel of bijna geheel van de open zee zijn af gesloten. Ook in open oceanen blijkt het tijverschil vrij gering te zijnzulks in tegenstelling tot de getijv er schillen in bepaalde zeeëngten, of in trechter vormige riviermondenwaarin de vloedgolven door gebrek aan sprei dingsruimte tot grote hoogten worden opgestuwd. Het eilandje Tahitidat midden in de Stille Oceaan ligt, kent bijv. slechts een getijverschil van niet meer dan 30 cm, maar de vloed die binnenstroomt in het 69 km brede Ka naal van Bristol, dat zich bij de mon ding van de Severn tot 8 km ver- nauxot, weet zich in deze trechter op te werken tot een hoogte van 12 13 m boven de laagwaterlyn. Dat is dus een vloed die de Sde verdieping van onze stadswoningen ruimschoots Hoewél de getijverschïllen aan de Nederlandse kust gemiddeld slechts ruim iy2 m bedragen, maken de Zeeuwse stromen hierop toch een uit zondering doordat de getij-beweging, die uit Het Kanaal komt, de vloed in Ooster- en Westerschelde gemiddeld tot k m weet op te stuiven. Toch zijn dit nog maar lage waarden vergele ken bij de meer dan 10 m hoge vloed standen die bij Puerto Gallegos in Ar gentinië, de Coolc Baai in Alaskade Frobisher Baai in Straat Davis en de Koksoak rivier in Straat Hudson worden waargeno men. Ook aan de kust van Norman- dië is het verschil tussen eb en vloed angstwekkend hoog en bedraagt ongeveer 13 m, een zélfde waarde dus als in het Kanaal van Bristol wordt waargenomen. Maar de hoogste vloedstanden ter we reld komen voor in de Fundy Baai bij Nova Scotia dus op de grens van de Verenigde Staten en Canada waar het getijverschil 13 m bedraagt. Aan het einde van deze baai bevindt zich de kleinere Baai van Passama- quody waar vloedstanden van 17 me ter en springvloeden zelfs van 21 me ter worden gemeten. Cijferaars hebben aangetoond dat in de kleine Baai van Passamaquody tweemaal daags twee milliard ton water binnenstroomt en dat in diezelf de- periode in de héle Fundy Baai twee maal 100 milliard tonnen naar binnen worden gestuwd, daarmee een arbeid verbruikend die groter is dan de ge- héle energiebehoefte van de Verenig de Staten. Er Zijn plannen gemaakt voor de aanleg van een getijdecentrale in deze baai, waardoor een klein ge deelte van de verspilde energie voor menselijk gébruik kan worden aange wend, maar tot uitvoering van deze plannen is het nog niet kunnen ko men. Wanneer de mens er eindelijk eens in zou kunnen slagen de eb en vloed beweging economisch te benutten ook al ware dit maar voor een heel klein gedeelte, zou het gehele vraagstuk van onze energie-behoeften zijn opge lost en daarmee talrijke politieke en economische vraagstukken van deze tijd. H. Petition. Naar Parijs In de tweede plaats, en dat ver klaart nog duidelijker de houding van de Eerste Kamer, zijn onze par lementariërs tot een beter inzicht ge komen, doordat zij de achtergronden van het Europese defensie-plan en van het aandeel, dat Nederland daar in heeft, nauwkeuriger hebben leren kennen. De Kamerleden, die zitting hebben in de defensiecommissie, zijn n.l. op bezoek geweest bij Shape in Parys. Het gevolg daarvan is geweest, dat de Eerste Kamer de samenhang van de gehele Europese defensie beter is gaan begrijpen. Zij zien de zaken Europees in tegenstelling tot de Tweede Kamer, die in December van het vorig jaar nog voornamelhk Ne derlands zag, dacht er handelde. Mi nister Staf en zijn secundanten, de staatssecretarissen van Oorlog, mr. Cranenburg, en van Marine, de heer Moorman, hadden het dus gemakke lijk. De heer Wendelaar van de WD be gon met een hulde te brengen voor de snelle en degelijke opbouw van onze defensie. Hij begreep, dat Neder land het niet zonder bondgenoot schappen kon stellen en dat wij het in de Navo-organen niet alleen voor het zeggen hebben. Zes divisies De heer Wendelaar informeerde of de Navo wil, dat Nederland naar zes divisies in twee legercorpsen gaat en of wij daarmede op het ogenblik al bezig zijn. Omtrent de verdere plan nen van de regering nam hy grote reserve in acht. Er is niet voldoende over bekend gegeven. Hij zou graag zien dat de bewindsman zyn plannen verauidelykt en daardoor misschien aannemelijker maakt Bezorgdheid sprak uit zyn woorden, .oen hij con stateerde, dat er nu al te weinig ka der is, en dat de geoefendheid der dienstplichtigen te wensen overlaat. Van veel meer vertrouwen in de bewindsman getuigde het lange be heer Ruy's de Beeren- die in tegenstel ling tot zijn heftig aanvallende par tijgenoot Fens in de Tweede Kamer, aan de minister de vrije hand wilde laten wat de vorming van vijf divi sies betreft op voorwaarde evenwel, dat deze vijf divisie? voorzover het personeel en het materieel aangaat, mogelijk zijn en zij binnen de gestelde financiële grenzen verwezenlijkt kun nen worden. Met enige verwondering vernam de Kamer zijn suggestie omtrent bevor dering van een spoedige beslissing van Frankrijk ten aanzien van Duits- lands deelneming in de Westerse ver dediging en om in 't Engelse en Ame rikaanse leger Duitsers op te nemen ongeveer op de wijze, zoals we in N. Afrika het vreemdelingenlegioen ken nen. Nauw samenhangend met het pro bleem van het aantal divisies is de kwestie van onze territoriale verde diging. De heer Wendelaar zag deze verdediging als het stiefkind. Vele onderwerpen passeerden verder de (Vervolg op pag. 11) Het achterschip van de „Liège", die vorig jaar voor Hansweert verging, is gisteren naar Antwerpen versleept. Op de zandplaat wordt het laatste water uit de ruimen gepompt. (Foto P.Z.C.). (Voor verslag zie pag. 5). Over ontwikkeling koop- en pachtprijzen voor boerderijen en cultuurland In de Tweede Kamer is Dinsdag middag aan de orde gekomen de in terpellatie van de heer Engelbertink (KVP) inzake de ontwikkeling van de koop- en pachtpryzen voor boer derijen en cultuurland. De interpel- lant stelde minister Mansholt o.m. de volgende vragen. Bieden de gedetaillerde pachtnor men, welke de minister op grond van de wet vervreemding van landbouw gronden als algemene regel stelde voor de grondkamers, aan deze grondkamers nog gelegenheid om jaarlijks voor hun gebied onder goedkeuring van de minister nor men voor de tegenprestatie vast te stellen of moet geacht worden, dat de minister hiermee reeds vrij gedetail leerd de normen voor de grondka mers heeft vastgesteld? Acht de minister het verantwoord, dat voor vele pachtbedrijven van be perkte omvang tengevolge van de sterk verhoogde koopprijzen pacht- verhogingen van soms 100 pet. en meer boven het vóóroorlogse prijs- Wegenivachter vertrekt naar Zweden peil zullen kunnen plaats vinden Voorts vraagt de heer Engelber tink of de minister maatregeler wil treffen, teneinde de grote groep van arbeiders, die een landelijke woning met enige cultuurgrond hebben ge huurd, te beschermen tegen huur- prijsverhogingen hier pachtprijs verhogingen te noemen welke be langrijk boven 41 pet. voor het vóór oorlogse peil uitgaan. Minister Mansholt merkte op, dat hem verweten wordt, dat hij te strik te normen voor de grondkamers heeft gegeven. De normen zijn naar zijn oordeel nogal globaal gehouden. De grondkamers hebben zelf gelegen heid normen vast te stellen. Hij vraagt zich af, of de grondkamers er mede gebaat zouden zijn als er maxima en minima gegeven werden. Het is niet zo, aldus de minister, dat de grondprijzen uit Den Haag wor den vastgesteld. Minister Mansholt meende, dat men bezwaarlijk maatre gelen kan nemen tegen de autonomie van de grondkamers, Wat betreft de vraag over be scherming tegen huurprijsverhoging, antwoordde de minister dat hij nauw lettend zal nagaan wat er gebeurt. Het wetsontwerp tot wijziging van de handelsregisterswet werd. z.h.s. aan genomen, evenals het wetsontwerp tot wijziging van de handelsnaam- wet. Dinsdagmorgen kondigde in de Park- straat in Den Haag zwaar motoren geronk het begin aan van een „good- will-ritr", wélke de 28-jarige wegen wacht Marinus de Veer uit Den Bosch op zijn knal-gele 600 c.c. zyspa/ncom- binatie naar de Poolcirkel gaat ma ken. Wegenwacht De Veer rijdt reeds zes jaar lang het traject Den Bosch —Nijmegen, de tocht van Den Haag naar de Poolcirkel is het officiële be gin van de wegenwacht in Zweden, naar Nederlands voorbeeld. In Zwe den zijn kortgeleden proeven geno men met wegenwachten en de Zwe den waren hierover enthousiast, zó zelfs, dat zij besloten op 50 trajecten een wegenwacht te beginnen. Dit be gin zal echter worden voorafgegaan door een rijdende tentoonstelling, welke een monstertocht van 5000 km gaat maken. De z.g. ,^M-karavaan" vertrekt op 30 Maart a.s. uit Stock holm met Marinus de Veer en een collega va/n de Engelse A.A. als ere gasten. De Veer bestudeert de route kaart. Zeis trof Amsterdamse schooljongen. Opnieuw heeft de Amsterdamse rechtbank zich bezig gehouden met de schuldvraag van de tuinman, die op 18 September een zeis naar een der tienjarige jongen had gegooid, waar door de Achillespees van de knaap weid doorgesneden. Dinsdagochtend werd in deze zaak de verbalisant gehoord, een agent van politie, die verklaarde, dat ae man zeer over stuur was geweest en aan vankelijk verklaard had, dat hij de 'eis met opzet had gegooid. Ter recb* zitting had de man verklaard, dat het werktuig hem uit de hand was ge schoten. doordat hy geschrokken was. De officier van justitie zeide in zijn requisitoir, dat er naar zijn mening geen opzet aanwezig kon worden ge acht doch wel grove schuld. Hij bleef bij zijn eis van een week hechtenis voorwaardelijk met een geldboete van f 40.—. De rechtbank zal op 6 April a.s. uit spraak doen. Naguib geen candidaat meer voor presidentschap Nog geen hervatting van besprekingen over Kanaalzone President Naguib van Egypte heeft medegedeeld, dat hy niet van plan Is candidaat te staan voor het presi dentschap bij de in Juni te honden verkiezingen. Naguib verklaarde niet geneigd te zijn tot partijleven of pre sidentschap. Als zijn enige taak zag hij het lel den van -Egypte naar veilige haven. Hij was slechts naar het president schap teruggekeerd om de eenheid van het land te bewaren. Reagerend op een nota van de Brit se regering, dat hervatting van de besprekingeen over de Suezkanaal- zone niet mogelijk zou zijn vóór de Egyptische regering de orde in het gebied zal hebben hersteld, zei pre sident Naguib ,.En wie verklaarde, dat iemand de besprekingen wilde hervatten?" „Zoals ik reeds eerder met nadruk heb verklaard, zullen wij nooit onder handelingen beginnen, tenzij zij ge grond zijn op erkenning van onze volledige reenten," aldus Naguib. India niet naar de Geneefse conferentie De Indische eerste minister Nehroe heeft medegedeeld dat India „geen verlangen" heeft, de komende confe rentie te Genève by te wonen. „Alleen als wij van mening zijn, dat we werkelijk iets goeds kunnen doen", aldus Nehroe, „willen wij een taak op ons nemen". Tenslotte ver klaarde hij, dat India dertif van de 88 Koreaanse gevangenen, die noch de zijde der Noordelijken noch die der Verenigde Naties kozen en naar In dia gingen met de Indische bewa kingstroepen, een vestigingsvergun ning wil geven. Toneelvereniging weigerde tekstboekjes te kopen D,e amateurtoneelvei'eniging „Cice ro" uit Nieuwdorp, die op 25 November 1951 een toneelstuk had opgevoerd, zonder daarvoor na beta ling van de auteursrechten de tekst boekjes aan te schaffen, is Dinsdag door het Amsterdamse gerechtshof in het ongelijk gesteld. Het betoog van de uitgever, dat aan de verlening van het opvoerings- recht ook de voorwaarde tot afne ming van tekstboekjes is verbonden, werd door het hof aanvaard. De bestuursleden van de vereniging werden veroordeeld tot een principiële boete van een gulden en tot betaling van de gerechtskosten, tezamen 75 gulden. Ruim 8000 communistische predikanten in de V.S. De Methodisten-predikant, J. B. Matthews, die betrokken is geweest bij onderzoekingen door de onder commissie van de Amerikaanse Se naat, onder senator McCarthy, heeft Maandagavond te Los Angeles te genover persvertegenwoordigers ver klaard een lyst te bezitten met de namen van 8.079 communistische predikanten in de Verenigde Staten. (Eenzelfde mededeling werd door Matthews reeds enkele maanden ge leden gedaan. President Eisenhower uitte toen ernstige twijfel aan de juistheid van Matthews woorden. Red-X OPSCHUDDING IN JAPAN. Atoomtechnici hadden de zaak niet meer in de hand De leiding van de Amerikaanse marinebasts te Pearl Harbour (Hawaii- eilanden) heeft medegedeeld, dat een Japanse vissersboot is gezonken in de omgeving van de Marshall-eilanden, waar op één Maart j.l. een Ame rikaanse waterstofbom tot ontploffing is gebracht. Vyf opvarenden wisten de atol Murillo te bereiken, waar zy na vyf dagen door de bemanning van de Amerikaanse torpedobootjager Edmonton" werden opgemerkt, die de schipbreukelingen aan boord heeft genomen. Dit bericht heeft nogal opschud ding in Japan veroorzaakt. Men ver moedt aldaar, dat het hier opvaren den betreft van een der drie of vier Japanse vissersvaartuigen, die zich, op het ogenblik der ontploffing, in de Stille Oceaan bevonden en waar van sindsdien niets meer is verno men. Ontsnapt aan controle. Te New York heeft Maandag het democratische lid van het Ameri kaanse Huis van Afgevaardigden, Holifield, die met een aantal andere Congresleden op het proefeiland in de Marshall-eilanden aanwezig was. of zich kort hierna naar de ontplof fingeplaats heeft begeven, voor de uitzending van een televisiestation gesproken. Hij verklaarde, dat de kracht der ontploffing dermate is ge weest, dat zij „is ontsnapt aan de controle der technici". De afgevaardigde was van mening, dat de thans voor het tot ontplof- i van atoom- en water- lommen geldends veiligheids maatregelen „geheel en al moeten worden herzien". Ontstemde Japanners. Japanse geleerden hebben Dinsdag te Tokio verklaard niet met Ameri kaanse collega's te willen samen werken by de behandeling van de 23 Japanse vissers, die na de atoom- proef op de Marshall-eilanden radio actief besmet bleken te zijn. Zy ver klaarden dat het er de Amerikanen slechts om te doen was, gegevens voor eigen gebruik te verkrygen. Het Japanse ministerie van bui tenlandse zaken had voorgesteld dat de patiënten door een gemengd AmerikaansJapanse dokte rsploeg zouden worden behandeld. Japanse geleerden hebben In de afgelopen dagen herhaaldelijk ver klaard, dat de Amerikaanse autori teiten meer bijzonderheden over de atoomproef op de Marshall-eilanden bekend zouden moeten maken om de :e dokters te helpjen bij hun ideling van de vissers. Het Wereldgebeuren Jarige president President Einaudl van Italië wordt vandaag 80 jaar. Hij vervult zijn ambt met ere, maar dat hij het met graagte doet mag niet ge zegd worden. Om te beginnen is Einaudi zoals hy zelf verteld heeft eigenlijk monarchist. Toen men enkele jaren geleden in Italië een stemming organiseerde over de vraag of Italië een koninkrijk dan wel een republiek moest zijn, stemde Einaudi voor het koninkrijk. Daar uit volgt, dat Einaudi zich thans niet prettig gevoelt, wanneer hy als pre sident van de Italiaanse republiek plaats moet nemen in de koninklijke opera-loge of al zulke andere dingen moet doen, die vroeger het preroga tief waren van de Italiaanse konin gen. Druk heeft hy het echter met Jie plichtplegingen niet, want de nieuwe Italiaanse grondwet heeft er voor gezorgd, dat aan de president van de Italiaanse republiek vrijwel geen enkel recht en nauwelijks enige plicht gelaten wordt. Zijn hoofdtaak is het aanwijzen van een kabinetsformateur en dat heeft hy in de laatste acht maanden niet minder dan vijf maal moeten doen, waarbij hij tenslotte in zee moest met de advocaat en oud minister Mario Scelba. Vorige week heeft Scelba byzondere maatregelen aangekondigd tegen de Italiaanse communisten, maatregelen, waarop In de Westerse wereld met enige spanning werd gewacht. Het is namelijk in Italië lange tijd zo geweest, dat de regeerders de communisten niet stevig durfden aanpakken. Vooreerst omdat ze on geveer 34 van het kiezersvolk achter zich hadden en daarnaast omdat een belangrijk deel van het Italiaanse volk doortrokken was van een zekere passiviteit. Men had tot voor kort in Italië eigenlijk maar één grote wens; uit kijken uit welke hoek de internatio nale wind zou waaien. En men hoopte of eigenhjk eiste, dat de Italiaanse regering zich na het „vaststellen van ae windrichting" ijlings zou aansluiten bij de winnende party. In dit nogal twyfelzieke milieu heeft vorige week Scelba een be slissend woord gesproken. Hij zal beginnen met een grote schoonmaak in de overheidsdiensten. Zy, die niet bereid zyn een loyali teitsverklaring jegens de huidige re gering te tekenen, moeten de over heidsdienst verlaten. Scelba zal er een eind aan maken, dat de commu nistische partij door huur enz., de beschikking krijgt over gebouwen, materiaal enz. van de regering. Hy zal in de wereld van de Italiaanse kunst en film een grote zuivering houden, want in die wereld was het communisme vrijwel oppermachtig. Tenslotte zal hij de merkwaardige ..bemiddeling" uitbannen, die com munistische partij-instituten verleen den voor de handel met Rusland Bemiddeling, die met milliarden lires betaald moest worden, welke lires dan weer terechtkwamen in de pro- pagandakas van de communistische party. Op die wijze was het aaD de communistische partij gelukt de zwaarst-gespekte partijkas van Italië te hebben. Er was altijd geld voor groot scheepse communistische jeugdfees ten en voor culturele manifestaties, waaraan lieden uit de Sowjet-Unie vol vreugde deelnamen. Nu zal daar aan een einde komen. De strijd tegen de communisten zal een harde strijd worden Pietro To- gliatti, hun in Moskou geschoolde leider, beschikt over 2% millioen ge organiseerde aanhangers, voorname- lyk in het Noorden van het land (de industrie). Zy zullen zeker niet ge willig het hoofd in de schoot leggen. Dat wordt voor de onverzettehjke Mario Scelba een harde noot om te kraken. Maarals hy aan de re gering blijft, is hij inderdaad de aan gewezen man om dit werkje op te knappen. Pietro Togliattl wordt zyn party gekraakt? Geding over de dokter en het lichte meisje" Dinsdag heeft voor de president van de Amsterdamse rechtbank, rnr C. Briet, een kort geding gediend tussen een uitgeversmaatschappij en 'n film verhuurkantoor. De uitgeversmaatschappij heeft een procedure in kort geding tegen het filmverhuurkantoor doen instellen, omdat dit binnenkort een Deense film („Din fortid el glemt"). waarvan de letterlijke vertaling luidt: „Je verle den is vergeten" in Nederland wil uit brengen onder de titel „De dokter en het lichte meisje" waaronder bij de uitgeversmaatschappij een boek van de auteur S. Vestdijk is verschenen. Eiser, vertegenwoordigd door mr J. P. Engels, stelde ^primair „schending van de auteurswet" en subsidiair „het verrichten van een onrechtmatige daad jegens de auteur" De president zal Vrijdag 26 Maart a.s. uitspraak doen.

Krantenbank Zeeland

Provinciale Zeeuwse Courant | 1954 | | pagina 9