PROVINCIALE ZEEUWSE COURANT
Nederland bouwt een kernreactor
voor atoom-energie
Den Haag en omgeving
zonder stroom
Vorstelijke buitenlandse gift voor
vlassers van Dreischor
BILT
Kantlijn
WEER VIER NEDERLANDERS
ONTVOERD BIJ MAKASSAR
197e Jaargang - No. 53
Dagblad uitgave van de (Irma
Provinciale Zeeuwse Courant.
Directie: F van de Velde en F. B
den Boer, Adjunct: W. de* Pagter.
Hoofdred.- G. Ballintijn; Pl.-verv.:
W. Leertouwer en H. A. Bosshardt.
ABONNEMENTSPRIJS 47 cent per
week, f 8.85 per kw., (r. p. p. 6.10
per kw. Losse nummers 10 cent.
WAARIN OPGENOMEN DE MIDDELBURGSE, VLISSINGSE, GOESSE, BRESKENSE COURANT EN VRIJE STEMMEN
Vrijdag 5 Maart 1954
ADVERTENTIEPRIJS 22 cent per
•nm Minimum p advertentie t 3,—.
Ing. mededelingen driemaal tarlel.
Kleine advertenties (max. regejsi
van 1—8 regels f 1.— Iedere regel
meer 20 cent. „Brieven of adres
Bureau v. d. Blad" 25 cent meer
Giro No 359300 P.Z.C.. Middelburg.
Bur. Vllssingen, Walstr. 5860. telef. 2355 4 lijnen (b.g.g 2861 of 2160); Middelburg, Markt 51, telef 3841; Goes, Lange Vorststr. 63, telef 2475 (b.g.g
Oostburg, Finlandstr 2. telef 16: Ternetizen. Brouwerijstr. 2: Zlerlkzee. N Bogerdstt C 160. telef 20
VOORSTEL BIJ TWEEDE KAMER INGEDIEND
De kosten zullen in drie jaren
28 millioen belopen
By de Tweede Kaïmer is ingediend een ontwerp van wet tot financie
ring van de bouw en inrichting van een kernreactor in Nederland. Ge
vraagd wordt de ministers van onderwijs, van economische zaken en van
financiën te machtigen in het jaar 1954, onder door hen te stellen
voorwaarden, ten laste van het rijk een bijdrage te verlenen in de kosten
van de bouw en inrichting van een kernreactor tot een maximum van
8.500.000. De ministers zijn tot dit voorstel gekomen nadat de commis
sie voor kernphysisch onderzoek (commissie Kluyver) daartoe had ge
adviseerd.
De commissie-Kluyver heeft zich
in het bijzonder beziggehouden met
het organisatorische probleem. Hoe
wel men met 'n te bouwen reactor
slechts kleine hoeveelheden electri-
citeit zal produceren, beoogt men met
de bouw allereerst het leren kennen
en oplossen van de problemen waar
voor men bij de economisch verant
woorde omzetting van de atoomener
gie wordt gesteld. Na bestudering van
de verschillende bij dit project optre
dende problemen, was de FOM (de
Stichting voor Fundamenteel Onder
zoek der materie) reeds tot de con-
slusie gekomen, dat mits weten
schap en bedrijfsleven samenwerken
Nederl. technisch in staat is een
proefreactor te bouwen. De bouw
De R.A.I. loopt weer ten einde en
de mensen hebben er hvrn vreug
de aan beleefd. Bij tienduizen
den zijn zij naar Amsterdam getogen
en hebben het blinkende spul, dat er
stond uitgestald, bewonderd. Er wa
ren auto's, die maar eventjes f 75.000
kostten en er waren dingetjes, die
men zowaar voor minder dan f 4000
op de kop kon tikken en daar tussen
in varieerden de prijzen op een waar
lijk verbijsterende manier. Waarom
gaan al die mensen naar de R.A.I.
De meesten kimnen toch niet kopen,
want zelfs f 4000 is een bedrag, dat
menige middenstander niet als jaar
inkomen aan de belastingen opgeeft
Waarom dan die onafzienbare
mensenstroom
Omdat het er mee gaat als met de
damesmode. Nooit ziet men drommen
mensen staan voor de goedkope za
ken. Altijd voor de dure. De meeste
kijksters zullen nimmer in hun leven
van hard werken en voor de kinde
ren zorgen, de dure modellen van
Fath en Dior kopen. Maar dat neemt
niet weg, dat ze graag weten, wat
dure vrouwen dragen. Op hun eigen
toiletjes zijn ze uit gekeken en wie
weet, misschien is met een handig
heidje. goed afgekeken van de kost
bare toiletten, een goedkoop jurkje
immers oek aardig te maken
Geen auto kopen dus. Maar zien.
En dromen. Je kunt ten slotte nooit
weten, of je de honderd duizend niet
eens trekt
Overigens loopt het met dat kopen
nog wel los. Statistiekenmakers
hebben berekend, dat er in de
komende drie jaren in Nederland
niet minder dan honderdduizend au
to's zullen worden verkocht! Neder
land heeft een dikke tien millioen in
woners. Dat betekent dus, dat op ie
dere honderd Nederlanders er in de
volgende drie jaar één een nieuwe
slee zal aanschaffen. Babies en grijs
aards meegerekend. Heeft men een
kans tot de gelukkigen te behoren, ja
of neen?
Nederland exporteert zowaar ook
al auto's en auto-onderdelen. Een
paar jaar geleden hadden we
eenvoudig geen auto-industrie. Meer
en meer zijn de grote bedrijven en
concerns er echter toe over gegaan in
Nederland bedrijven te stichten, die
de onderdelen kant en klaar ontvan
gen en de wagens zelf in elkaar zet
ten. Voorts hebben we banden-fabrie
ken gekregen en maken we nog al
wat accessoires. Een paar jaar gele
den exporteerden we nog voor geen
twee millioen gulden, tegenwoordig
brengen we het al tot twintig mil
lioen.
De auto-industrie begint dus lang
zaam maar zeker van betekenis te
worden. Ook al hebben we dan geen
Nederlands merk. Slechts eenmaal
hebben we dat gehad. De Spijker-au
to had een voortreffelijke naam.
Maar Nederland is te klein om er een
eigen industrie met concurrentie-
kansen op dit terrein op na te hou
den.
Jammer toch eigeniyk.
En verder wordt er natuurlijk ge
klaagd. Ook op de R.A.I. Over
het feit, dat de auto's te duur zijn
door de hoge belastingen, die er op
drukken, over de dure benzineprijs,
over de omslachtige manier, waarop
men de wegenbelasting pleegt te in
nen, een manier, die veel ambte
naren en veel contröle vergt, terwijl
de belasting ook op de benzineprijs
gezet zou kunnen worden en over
het feit, dat die wegenbelasting nog
altyd niet gebruikt wordt om de we
gen te verbeteren.
Daarvoor werd die belasting inge
steld. Maar de opbrengst wordt voor
een zeer groot deel gebruikt voor
heel andere doeleinden.
Hetgeen van de regering niet aar
dig is tegenover de auto bezitters.
Wist men overigens, dat in geen land
ter wereld het autobezit sedert 1938
zo sterk gestegen is, als juist in Ne
derland?
van de reactor achtte men gewenst,
omdat slechts op deze wijze de voor
de verdere ontwikkeling van de kern-
physica nodige ervaring kan worden
verkregen. Omdat ook andere landen
op dit terrein een grote activiteit
ontplooien, was het alléén reeds op
economische gronden gewenst, dat
spoedig met de voorbereiding van de
houw zou worden begonnen. Mede
omdat de reactor slechts met een
aanzienlijk financieel offer van het
rijk tot stand kan komen, werd de
commissie-Kluyver in het plan van
de FOM gekend. Reeds aanstonds
rees de vraag hoe dit project in de
organisatie van het kernphysisch on
derzoek moet worden ingebouwd. Of
schoon de constructie van de proef
reactor op zichzelf nog ten dele valt
onder wetenschappelijk ,onderzoek,
behoren andere onderdelen, vooral
later, reeds tot het terrein van de
practische toepassing. Het plan van
de FOM kan uit een oogpunt van
practische toepassing op het gebied
van de energievoorziening hoogst be
langwekkend worden. De commissie-
Kluyver is unaniem van oordeel, dat
Nederland dit werk ter hand moet
nemen. Dat de industrie de gelegen
heid krijgt zelf deel te nemen aan de
ontwikkeling op dit geheel nieuwe
•terrein en daar ervaring op te doen,
ziet de commissie zeker niet als het
onbelangrijkste van het gehele plan.
Met het bedrijfsleven zal overleg ge
pleegd worden om te komen tot een
financiering op paritaire basis bij de
uitvoering van net kernreactor-plan.
De kosten voor de eventuele bouw
en :nrichtlng van een proefreactor,
die naar zich laat aanzien 3 jaren
zal vorderen, worden momenteel ge
schat op ca 28 millioen (ruiden, waar
van een groot deel nodig is voor de
aankoop van zwaar water.
Voor het eerste jaar zal naar schat
ting een bedrag van 17 millioen gul
den en voor de twee volgende jaren
van 11 millioen gulden nodig zijn. B(j
een paritaire verdeling der kosten
zal dus van het rijk het eerste jaar
een bijdrage worden gevraagd van
8,5 millioen gulden.
Straaljager
verongelukt
Twee inzittenden gedood
Donderdagmorgen is een Gloster
„Meteor 7" straaljager van de vlieg
basis Twenthe in Noord Luttc (ge
meente Losser) verongelukt.
De beide inzittenden, de 26-jarige
gehuwde eerste luitenant-vlieger I. J.
R. Sleper uit Almelo en de 21-jarige
ongehuwde sergeant-vlieger F. P. van
der Laag uit Breda, kwamen om het
leven. Het toestel kwam neer op een
weiland en vloog vervolgens in brand.
ONVEILIGHEID OP ZUID-CELEBES
Bewapende benden
trekken rond
Dinsdagmorgen zyn tussen tien en
elf uur uit de directe omgeving van
Makassar vier Nederlandse em
ployes van de Electrogasmij. OGEM
ontvoerd. Deze employé's, de heren
Hanepen, Horninge, Zonneveld cn
Wedding, waren op weg naar een
transformator in Tello, enkele kilo
meters ten Noordoosten van Makas
sar. By de viersprong even buiten
Makassar werden zij aangehouden
door een bewapende bende, waarvan
het aantal leden niet bekend is. Zij
werden in Noordelijke richting mee
gevoerd. Twee uur later werd het
terrein, waar de ontvoerden met hun
ontvoerders verdwenen vergeefs door
zocht.
Het basiscommando heeft Donder
dagmorgen aan de pers medegedeeld,
dat de ontvoerders vermoedelijk met
grote haast de Tellorlvier overstaken
m Noordelijke richting.
De basiscommandant, majoor Moch-
tar, heeft voorts Woensdagmorgen
bevestigd dat Zondagmiddag een mi-
Prins Bernhard naar de V.S.
Prins Bernhard en majoor-vlieger
Sonderman zijn Donderdagmorgen
per regerings „Dakota" van het vlieg
veld Soesterberg naar Parijs vertrok
ken. Daar zullen zij overstappen op
een vliegtuig van het Amerikaanse
leger, dat hen naar New York zal
brengen. Zoals bekend is zal dc Prins
op uitnodiging van de Amerikaanse
militaire autoriteiten enige tijd in de
Verenigde Staten verblijven.
De restauratie van de gebouwen der
voormalige M aria-abdij te Middelburg
vordert. Men is thans bezig met het
plaatsen van de lcapspanten op het
gebouw, dat vroeger tot woning voor
de abt diende en in het. laatst van
de 15e eeuw werd opgericht.
(Foto P.Z.C.j
litaire eenheid uit Malakadji op de
weg naar Djeneponto in een hinder
laag was gelopen, waarbij negen m» -
litairen sneuvelden. Dè hinderlaag
was gelegd door een bewapende hen-
de even buiten het bergoord Mala
kadji, ongeveer 145 km ten Zuidoos
ten van Makassar. Met 22 man moes
ten de militairen strijd leveren tegen
een over macht van 60 70 man, die
onder meer vijf automatische wa
pens bezaten. Toen de militaire ver
sterking aankwam vluchtte de bende
met medeneming van doden en ge
wonden. By de achtervolging werd
van mortiervuur gebruik gemaakt.
Woensdagavond werd bij de Koning
Willem III-kazerne te Apeldoorn de
start gehouden van de Nachtelijke
Corpsieamrit voor officieren van de
Koninlclij/ce Landmacht door Gelder
land welkë rit was georganiseerd door
de Militaire Commissie voor Auto
mobiel- en Motor- oefen- en betrouw-
baarheidsritten (M.C.A.M.) Aan deze
rit namen ruim vierhonderd officie
ren deel. Een groep rijders bij een
ernstige studie van een stafkaart.
Aanhangers van „bandieten-
koning" vergiftigd
Acht gedetineerden in de gevange
nis van Palermo, onder wie vier le
den van de bende van de indertijd
gedode Siciliaatise „bandietenkoning"
Salvatore Giuliano, zijn Donderdag
onder heftige pijnen in elkaar gezakt
nadat zü voedsel hadden gebruikt, dat
hun door verwanten was gebracht.
Een der gevangenen, Angelo Russo
een voormalige handlanger van Giu
liano. stierf tien minuten later.
Men meent, dat de „Zwarte Hand"
een organisatie van het geheime Maf
fia-genootschap. de hand in deze ver
giftiging heeft.
Drie weken geleden werd een an
dere bandiet, Gaspare Pisciotta, in de
gevangenis door vergif jm het leven
gebracht. Hij had er zich op beroemd,
dat hij zijn leider en neef, Giuliano,
had gedood. De politie neemt aan, dal
de Maffia Pisciotta uit wraak heeft
vermoord- In verband met deze zaak
zijn twee cipiers van medeplichtig
heid beschuldigd.
EXPLOSIE VERNIELDE SCHAKELSTATION
Moeilijkheden bij de broodvoorziening
Een transformator van het schakelstation van de electriciteitsmaatschappij
Zuid-IIolland op de grens van 's-Gravenhage en Voorburg is Donderdag
morgen ontploft. Het dak vloog in de lucht, de dubbele zeer dikke muur
van het transformatorhuis werd voor een zeer groot deel weggeslagen. Er
werd niemand gewond.
De brandweerkorpsen van Den
Haag en Voorburg, die snel ter plaat
se waren, bestreden de brand met
schuimblusmiddelen, voor wat het
vuur aan de transformator betreft,
en met een straal water het vuur,
dat zich zou kunnen uitbreiden in de
Het bleek
ploffing zich had voorgedaan.
Eonisch slechts met moeite de brand
weer kon waarschuwen. De trams
in Den Haag, electrische apparatuur,
verkeerslichten, klokken en telexen
konden niet Worden gebruikt.
Het treinverkeer ondervond enige
stagnatie. De N.S. konden echter
spoedig het verkeer gaande houden
door over te schakelen op een ander
net. Ook in Delft viel de stroom
voorziening uit, evenals in Rijswijk
en Voorburg. In Rijswijk was er om-
COÖPERATIE OPGERICHT.
Er kan thans begonnen worden met
de modernisering
Dank zy een vorstelijke buitenlandse gift van 30.000 kan worden over
gegaan tot modernisering van de vlasnjjverheid te Dreischor. Er is thans
een kapitaal byeen, waarvoor een zwingelturbine kan worden aangeschaft,
die de basis kan worden voor een verdere ontwikkeling van de vlasindus
trie op Schouwen-Duivcland. De mechanisering en modernisering, weike
zich in de laatste jaren in het vlasbedryf heeft voltrokken ging aan Drei
schor goeddeels voorbij. Een vyftf£ta' kleine bedrijven oefende deze tak
van nijverheid voor de ramp uit volgens de verouderde methode van het
molenzvvingelen. Reeds in 1950 was op initiatief van de burgemeester een
commissie aan het werk om deze handswerklieden een coöperatie te doen
aangaan om zodoende te komen tot het vlaszwingelen met een zwingel
turbine.
Deze commissie van voorbereiding
had de medewerking van het Econo
misch Technologisch Instituut te Mid
delburg, dat hierover twee belang-
ryke bedrijf s-economische rappor
ten uitbracht en alles deed om
reeds toen tot deze modernisering
te geraken. De tyd hiervoor bleek
evenwel nog niet ryp. zodat niet
tot realisering kon worden overge
gaan.
De ramp heeft hierin evenwel een
grondige verandering gebracht. Alle
bedrijfjes zyn door het water ver
nield. Met medewerking van het Be-
dryfschap voor Hennep en Vlas ia be
reikt, dat een integrale bedrijfsscha
devergoeding is uitgekeerd. Het ge
meentebestuur heeft nu bereikt, dat
het deel van de schadevergoeding, dat
niet direct nodig is voor het herstel
van de bedrijfjes, wordt geïnves
teerd in een gezamenly'ke zwingel
turbine. De Vlassersbond „Luctor et
Emergo" te Dreischor kan overgaan
tot de oprichting van een Coöpera
tieve Vereniging, waarin alle vlas
sers aandelen hebben gestort. Ook
vlassers van buiten Dreischor zyn
aandeelhouders geworden. Op deze
wijze is byeengebracht èen kapitaal
van ruim 25.000. Om tot het gestel
de doel te geraken is voor de meest
eenvoudige vorm een kapitaal beno
digd van 60.000.
Teneinde het tekort komende ka
pitaal te verkrijgen zyn allerlei
pogingen aangewend en Is met
medewerking van de Commissaris
der Koningin, de heer Lockefeer,
lid van Ged. Staten, en het E.T.
L, contact verkregen met een
buitenlandse organisatie die zich
bereid verklaarde voor dit doel
een schenking te doen van
30.000. Deze schenking stelt de
Dreischorse vlassers thans in
staat om uitvoering te geven aan
het ook in het Rapport inzake
de Reconstructie van Schouwen-
Duiveland gesuggereerde plan tot
modernisering van deze bedrijfs
tak.
Op bescheiden schaal kan thans
worden begonnen met één zwingel
turbine, die de basis kan worden voor
de verdere ontwikkeling van de vlas-
ny verhei*
De schenking zal worden beheerd
door een stichting, waarvan het be
stuur wordt gevormd door vier vlas
sers, de burgemeesters van Dreischor
en Aardenburg en een vertegenwoor
diger van de schenker. De stichting
zal van dit kapitaal een turbine aan
kopen en deze in bruikleen afstaan
aan de opgerichte coöperatie en hier
voor een bruikleenovereenkomst vast
stellen. Het geld van de schenking zal
steeds beschikbaar biyven voor het
stimuleren en uitbreiden van de vlas
nyverheid. Deze grootse gift is voor
het nyvere vlassersdorp Dreischor
van groot belang. De betreffende or
ganisaties zyn reeds druk bezig aan
de voorbereiding tot realisering van
deze zo hoog nodige en reeds lang ge
wenste vernieuwing van de bewer
kingsmethode.
Conferentie van Genève
Er komen grote delegaties
Amerika, Engeland en Frankrijk
zijn overeengekomen, dat de as. con
ferentie over Azië zal worden gehou
den In de gebouwen van de voormali
ge volkenbond, thans van de Verenig
de Naties te Genève, aldus werd Don
derdag uit Franse diplomatieke krin
gen vernomen.
Men heeft Rusland verzocht met
deze keuze in te stemmen. Verwacht
wordt, dat de Westelijke mogendhe
den delegaties van ongeveer 60 per
sonen naar de conferentie zullen zen- Zon:
deai. 1 Maan:
streeks vyf voor acht weer stroom.
Door het uitvallen van de electri
sche stroom werden ook alle grote
bakkeryen stilgezet, juist in de kri
tieke uren dat zij op volle toeren wer
ken. Het deeg stond te ryzen kon
niet verwerkt worden en rees in vele
fevallen over dé kuipen heen, en het
ï-ood dat reeds in de ovens stond
verbrandde grotendeels. Toen na en
kele uren (omstreeks half elf) de
stroom weer werd ingeschakeld,
moest in de bakkerijen eerst alles
worden opgeruimd en schoongemaakt
eer de normale productie kon worden
hervat.
Ook andere bedryven in Den Haag
en omgeving hadden moeilykheden
door het uitvallen van de electrische
stroom.
Donderdagavond was men met het
herstel van de stroomvoorziening zo
ver gevorderd, dat nog slechts 3 wij
ken m Den Haag van stroom versto
ken waren. Hier woont 10 van de
Haagse bevolking. Men had de bewo
ners tevoren h ewaarschuwd kaarsen
te kopen.
Van de omliggende gemeenten wa
ren Donderdagavond nog stroomloos
Naaldwijk, De Lier en een deel van
Zoetermeer.
Stoet van prinsessen en
prinsen naar Griekenland
Uitgenodigd door koning
Koning Paul en Koningin Frederika
van Griekenland hebben volgens het
Franse persbureau AF P een hon
derdtal prinsen en prinsessen uitgeno
digd voor een tocht van vijftien da
gen door Griekenland, in Augustus
aanstaande. De gasten zouden te Mar
seille aan boord gaan van het Griek
se schip „Agamemnon" Op de reis
door Griekenland zouden bezoeken
gebracht worden aan de Cycladen. de
Dodekanesus, Attica en de Peloponne
sus.
De uitnodiging zou gericht zijn aan
leden van de koninklijke huizen van
Engeland, Noorwegen, Denemarken,
Frankrijk en ook Nederland.
(Van de zijde van het Nederlandse
koninklijk huis werd aan het A N P.
echter desgevraagd medegedeeld, dat
van een uitnodiging als bovenbedoeld
daar niets bekend was).
Dulles naar Navo-
conferentie te Parijs
De Amerikaanse minister van bui
tenlandse zaken, John Foster Dulles,
zal de vergadering bijwonen van de
raad der Navo. die op 23 April a.s.
te Parys byeenkomt.
DE
VERWACHT.
IETS KOUDER.
Iets kouder dan gisteren. Aanvan
kelijk zwakke tot matige Zuidweste
lijke wind. Later matige tot krachti
ge Westelijke tot Noordweestelijke
wind.
(Vandaag Nieuwe Maan).
ZON EN MAAN.
7.15
7.19
Onder 18.27
Onder 20.55
