Welvaarten werkloosheid onder
de Mediterrane hemel
KLANKBORD
OMWISSELBAARHEID VAN
ALLE VALUTA'S IS NODIG!
STRAALBOMMENWERPER MET
ZES MOTOREN VOLDOEN GOED
PROVINCIALE ZEEUWSE 00 V RANT DONDERDAG 11 FEBRUARI 1954
VERKENNINGEN IN ITALIË (I)
KERKNIEUWS
Ds. J. J. Buskes niet naar
zijn wijkgemeente terug.
Ds. H. Buskes, de bekende Amster
damse Hervormde predikant, die ln
verband met een hartaanval reeds on
geveer vgf weken in een ziekenhuis
wordt verpleegd, heeft medegedeeld,
dat hij op medisch advies niet meer in
zjjn wijkgemeente (Oranjekerk-ge
meente A) als predikant zcl terugke
ren. Zijn werk zal in de toekomst een
ander karakter moeten dragen.
Door de kerkeraad van de Her
vormde gemeente van Amsterdam
wordt thans naar een oplossing ge
zocht.
Knoeieryen in Oranje-
Nassau-kazerne berecht
Dinsdag stonden voor de Amster
damse rechtbank vier verdachten te
recht in de zaak van de leveranties
aan de Oranje-Nassaukazerne.
Een assistent-keurmeester, die zich
voor 1000 had laten omkopen om
een goedkeurend rapport uit te bren
gen over een ondeugdelijke partij
weegschalen, hoorde zes maanden
gevangenisstraf tegen zich eisen,
waarvan drie voorwaardelijk. Tegen
de assistent-inkoper N. C. v. d. B..
die de Officier de „centrale figuur"
van deze knoeierijen noemde, eiste hij
een jaar gevangenisstraf, waarvan
zes maanden voorwaardelijk. Ook de
ze verdachte had zich bij verschillen
de gelegenheden laten omkopen.
Voorts werd tegen de leveranciers
van de ondeugdelijke waar, de koop
man v. d. E. en de fabrikant de L.
een gevangenisstraf van resp. vier en
zes maanden geëist.
De rechtbank zal op 24 Februari
a.s. uitspraak doen.
KNELLENDE BANDEN
Monetair fonds in actie
(Door onze economische medewerker).
Wij horen hier in Nederland niet veel van het Internationale Monetaire
Fonds. Dat ligt eigeniyk ook wel een beetje voor de hand, want in de eer
ste plaats zetelt dit IJME.F. in Washington en in de tweede plaats spreken
de werkzaamheden van dit Fonds nu niet direct tot de verbeelding van de
meesten onzer.
Deze week echter zagen wy een levensteken van het I.M.F. waaralt ons
niet alleen bleek, dat het bestuur van dit Fonds (waarin overigens ook Ne
derland zit) leven in de broowery wil brengen, maar welk bericht ook
voor ons land van belang is in verband met een eventuele invoering van
de convertibiliteit.
De weg naar economisch en finan
cieel herstel zal namelijk pas voor
goed zijn afgelegd, als de landen er
toe zouden kunnen besluiten hun va
luta vrij inwisselbaar te maken in
andere valuta's. Deze convertibiliteit
betekent dus de terugkeer tot een
toestand, die wg vóór de oorlog ge
kend hebben: met Nederlandse gul
dens kan elke willekeurige valuta
bij de bank onbeperkt gekocht v/or-*
den; omgekeerd kan ook elke valuta
weer verkocht worden aan onze ban
ken.
Zo'n vrgheid is natuurlijk voor de
particulier erg prettig als hij zomers
met vacantie wil. Maar zij is voor
de zakenman nog veel belangrijker,
omdat hij vrijelijk zou kunen kopen
in alle landen, welker valuta hij zon
der meer bij de banken tegen guldens
zou kunnen krygen De opbrengst
van zijn verkopen zou hij ln de vorm
van vreemde valuta kunnen behou
den, hrf zou die valuta (zeg ponden)
in andere vreemde valuta (marken
b.v.) kunnen omzetten, kortom, hij
zou van alle knellende banden be
vrijd zijn.
REEDS 600 IN GEBRUIK
Een fantastisch vliegtuig!
(Van een luchtvaartmedewerker).
Hoe belangrijk naast de straaljager tegenwoordig ook de straalbom-
menwerper is in een moderne luchtmacht, biykt wei uit de zojuist gedane
mededeling, dat van de zes-motorige Boeing B-47 Stratojet al meer dan
BOft machines aan de Amerikaanse luchtmacht zyn afgeleverd. Deze fan
tastische bommenwerper, die met zes straalmotoren is uitgerust en een
snelheid kan behalen van om en naby de 1000 km. per uur, wordt thans
op een schaal gebouwd, waar slechts weinig andere vliegtuigen aan kun
nen tippen. Niet minder dan drie grote vliegtuigfabrieken, namelijk
Boeing, Loekheede en Douglas leve ren complete Stratojets af. In totaal
echter zyn meer dan 8750 individuele firma's by de bouw van Stratojets
betrokken.
Hoeveel Stratojets ln totaal door
de Amerikaanse luchtmacht besteld
zijn, is niet bekend. Alleen is onlangs
officieel medegedeeld, dat alleen al
Boeing in Wichita meer dan 600 Stra
tojets heeft afgeleverd. De machi
nes, die door Douglas en Lockheed
febouwd zijn, zyn hierbij dus niet to
egrepen. Volgens Boeing is ue B-
47 het vijfde wapen dat op zo'n ge
weldige schaal gebouwd wordt. Het
eerste was de Boeing B-17 Flying-
Fortress, waarvan er tgdens de oor
log door drie grote fabrieken totaal
12.692 gebouwd zgn Ook de B-24
Liberator, de B-29 Super-Fortress en
de atoombom worden genoemd als
wapens die op vergelijkbare schaal
geproduceerd zijn en als vyfde volgt
dan de B-47.
Buigbare pijlvleugel
Een van de kenmerken van de
Stratojet is de sterk pijlvormige
vleugel. Deze is zó dun uitgevoerd,
dat de straalmotoren er niet in kon
den worden aangebracht. Deze zijn
daarom in gestroomlijnde gondels
onder de vleugels bevestigd. De vleu
gel van de Stratojet is wat men
noemt „flexibel", ofwel „buigzaam".
Als het toestel op de grond staat,
hangen de vleugeltips onder het ge
wicht van de straalmotoren naar Be
neden. Tjjdens de start gaan deze
tips hoger en hoger staan en bij
snelvliegen staan de tips zelfs iets
boven het horizontale vlak uit.
Felle remousstoten worden door
deze buigbare vleugels opgevangen
nog vóór dat zij zich op de romp
kunnen overplanten, zodat het vlie
gen in de Stratojet zeer geriefelijk
moet zyn. De bemanning van deze
straalbommenwerper bestaat uit
slechts drie man, te weten twee vlie
gers en de bommenwerper. Tijdens
de „bomrun" voert deze man het
commando over het toestel en het is
enorm wat er dan voor hem komt
kijken. Want in fracties van secon
den moet hij de snelle bommenwer
per op de juiste wijze boven het doel
brengen en op het juiste moment de
bommen afwerpen.
Wat de defensieve bewapening be
treft. zijn alleen achter in de staart
twee kanonnen aangebracht, die op
afstand door de vliegers worden be
diend. Een kenmerk van de Stratojet
zijn voorts nog de 18 startraketten,
waai"van er 9 ter weerszijden van de
romp zijn aangebracht. Met behulp
van deze startraketten kan vanaf
betrekkelijk kleine vliegvelden uiterst
snel worden gestart.
Het prototype van de Stratojet
maakte haar eerste vlucht reeds op
17 December 1947. Sindsdien werden
door het toestel tal van opzienbaren
de vluchten gemaakt. Zo vloog on
langs een grote formatie Stratojets
van Amerika naar Engeland, waar
geregeld formaties van deze Ameri
kaanse bommenwerpers voor het uit
voeren van trainingsvluchten boven
Europa, gestat ionneerd worden.
Op 28 Juli 1953 vloog zo'n B-47
van Amerika naar Engeland In de tijd
van 4 uur en 45 minuten! Een andere
Stratojet bleef vorig jaar 24 uur
non-stop in de lucht, waarbij het toe
stel enige malen in de lucht getankt
werd. Speciale versies van de Stra
tojets worden thans ook als foto
verkenners gebruikt, waarbij de
rompneus een groot aantal automa-
tisch-werkende camera's zijn opge
steld.
De Stratojet wordt aangeduid als
een „middelzware" bommenwerper.
Intussen ontwikkelde Boeing echter
ook al weer een „zware" straalbom-
menwerper en wel
de acht-motorige
B-52 Stratofor-
tress. Ook op dit
enorme straal
vliegtuig heeft de
Amerikaanse
luchtmacht on
langs een flinke
bestelling ge
plaatst. Het is
nog niet bekenc1
of de B-52 uitslui
tend als foto-ver
kenner dienst za'
doen of ook als
een zware bom
menwerper. Vast
Nu zit aan zo'n convertibiliteit
meer vast dan wy ln een paar woor
den vertellen (o.m. in verband met
kapitaalverplaatsingen) doch als wij
de zaak eenvoudig houden, kunnen
wij toch wel stellen, dat de conver
tibiliteit staat en valt met vrijheid
van handel en met een voldoende re
serve aan vreemde valuta's dan wel
aan'goud of dollars.
Vrijheid op valutagebied heeft niet
de minste zin, als er beperkingen in
het goederenverkeer bestaan. Maar
die vrijheid van koop van vreemde
valüta is ook een onmogelijkheid, als
een land geen voldoende reserves
heeft. Met andere woorden, een
bank mag nooit „nee" verkopen,
daar dan de koers onnodig zou stij
gen.
Het grootste struikelblok is tot nu
toe dan ook geweest, dat landen,
die economisch best een convertibili
teit zouden kunnen invoeren, te wei
nig reserves aan vreemde valuta
vooral goud of dollars bezitten.
Het gaat hier om grote bedragen,
want Engeland, een land dat het
hardst om convertibiliteit roept,
daar het hierdoor zyn oude voor
aanstaande positie ln de wereldhan
del denkt terug te winnen, acht b.v.
een reserve van 4000 millioen no
dig, een bedrag dat dit land nog
lang niet bezit.
Een uitkomst zou dus kunnen zyn
een crediet voor de vorming van een
stabilisatiefonds, van zo'n reserve
dus. De V.S. voelden hier niets voor,
doch het I.M.F. biykt thans, door het
deze week bekend gemaakte bericht,
een gelegenheid te scheppen zo'n
fonds op te bouwen.
Speciaal crediet.
Dit I.M.F., waarvan 50 landen
lid zijn en dat een groot kapitaal be
zit (gevormd door stortingen van
de leden), teneinde die leden te kun
nen helpen bij het in evenwicht hou
den van hun betalingsbalans, wil
nameiyk speciale credieten verlenen
ter bevordering van de convertibili
teit.
Voorwaarde is, dat dit geld inder
daad voor het herstel van de con
vertibiliteit wordt gebruikt.
Wg zgn hierdoor weer een stapje
dichter by het doel gekomen. Na-
tuuriyk kan door deze bereidverkla
ring van het I.M.F. de convertibili
teit nog niet met gejuich worden
binnengehaald. In Engeland b.v.
waar het bericht deze week overi
gens met een grote kop op de voor
pagina van de Financial Times stond
vraagt men zich af, of dit crediet
heel veel zoden aan de dijk zou zet
ten.
Dit alles doet echter niets af aan
het feit, dat de convertibiliteit, waar
wy toch uiteindeiyk naar toe moe
ten, weer een nieuwe kans van sla
gen krijgt; vooral nu het I.M.F. zich
toeschietelijker gaat tonen. En in
feite ook de V.S., die de groot3te
stem in het Fonds hebben en die tot
voor kort niets van een steun in de
vorm van credieten moesten weten.
staat echter, dat de Amerikaanse
luchtmacht tientallen van deze reu-
zenstraalbommenwerpers zal krygen.
De straaljagers hebben op Korea
al min of meer laten zien tot wat
zy in staat zyn. Straalbommenwer-
pers hebben tot dusverre hun kunnen
nog niet in de practyk getoond. En
we kunnen alleen maar hopen, dat
zulks ook nimmer nodig zal zyn.
Want wat de uitwerking van deze,
met atoombommen bewapende snel
heidsmonsters zou kunnen zgn, laat
zich denken!
Boeing B-fytA ,J3tratojet" in vlucht.
Driekwart van de Italiaanse indus
trie bevindt zich in het Noorden van
het land De grote fabriek is daar
een vertrouwd verschijnsel.
Nieuwe wegen maken het oude land
toegankelijk.
Er is een begin gemaakt met het
ontginnen van het lege land in het
Zuiden.
Wie Italië van de verte uit
tracht te bestuderen krygt de
ene keer de indruk, dat men er
I struikelt over de millionnairs,
en de andere keer, dat er geen
bitterder armoede bestaat dan
juist in dit land. Beide indruk-
ken zgn ten naaste-bg juist
Er komt evenwel langzamer
hand verandering in. Sedert
enige jaren wordt er bezits-
spreiding doorgevoerd. Daar is
veel verzet tegen, zowel van de
zyde der zeer rijken, die zich in
hun bezit zien aangetast, als
van de zgde dercommu-
nisten, die mèt de armoede hun
kiezerscorps zien slinken. De
regering moet maar zien tus-
sen Scylia en Charibdis door-
zeilend haar nobel doel te be-
reiken. Hoe zg dat doet en in
hoeverre zg daarin slaagt
hoopt de schrgver van deze ar-
tikelènreeks u duideiyit te ma- -
ken.
Volop werkgelegenheid in het Noorden,
bittere armoede in het Zuiden
MILAAN Een Italiaans spreekwoord zegt, dat Milaan werkt, Rome
eet, Napels zingt en Sicilië slaapt. Helemaal juist Is dat natuurlijk niet,
maar er steekt oen grond van waarheid In. En toch is het niet helemaal
eerlijk a s de Milanezen zich deswege op de borst slaan en met onverholen
minachting spreken over do eters, de zangers en de slapers ver to het
Zuiden. Want dat ligt niet aan de yver der Lombarden (zoals sommige
IVoord-Italianen zich gaarne noemen als zg behoefte gevoelen afstand te
scheppen) en de luiheid der Grieken (zoals men, él te zeer generaliserend,
de Zuid-Italianen wel eens wil aanduiden). De natuurlijke omstandigheden
spreken een geducht woord mee. De bodem van Italië bevat geen kolen,
geen ertsen, slechts een klein beetje aardolie, maar de talloze watervallen
op de. Zuldel«lie hellingen der Alpen leveren goedkope electrische stroom,
het klimaat in de Po-vlakte houdt de bodem vruchtbaar en bovendien
heeft, men, ook al weer in het Noorden, een jaar of wat geleden enorme
hoeveelheden aardgas ontdekt. De schy'nbare luiheid in het Zuiden Is een
te langen leste als onvermijdelgk aanvaarde massale werkloosheid. Pas
in de laatste jaren is men bezig daar verandering in te brengen. Reeds is
er heel veel heretot en als men weet vol te houden zullen de slapers weldra
kunnen werken als de Milanezen, eten als de Romeinen en zingen als de
Napolitanen. Dan zal men niet meer kunnen spreken over de twee Italië's,
het Noorden en het Zuiden, maar over één welvarend land, dat een eervolle
plaats inneemt ln de ry der Westeoropese naties.
Is Italië thans niet welvarend?
Neemt het op het ogenblik geen eer
volle plaats in in ae ry der West-
Europese naties? Ziedaar enige vra
gen, waarmee wg ons wel eens mo
gen bezig houden. Italië is, voor ons,
de minst bekende partner in de zes
der Europese Gemeenschap voor Ko
len en Staal, in de veertien van de
N.A.T.O. en in de vijftien van
Straatsburg, in de negentien der
O.E.E.S. Wg hebben met Italië veel
te maken en wij zullen er nog veel
meer mee te maken krijgen als de
E.D.G. werkelgkheid wordt en nóg
meer als de Europese Grondwet een
maal wordt aanvaard. Vandaar, dat
wg dankbaar zyn voor de gelegen
heid die wg hebben gehad met be
paalde aspecten van het land kennis
te malten.
Gunstig
Om te beginnen: de economische
toestand in het Italië van vandaag is
geenszins ongunstig te noemen. Dat
is een uitspraak uit de mond van
een der hoogste ambtenaren van de
O.E.E.S., met w;e wij in het Palais
de la Muette aan de rand van het
Bols de Boulogne te Parijs een Uit
voerig gesprek hadden. Van 1938 op
1939 is de industriële productie met
8 procent omhoog gegaan, van 5939
op 1952 (wy slaan de grillige iyn van
de oorlogsjaren en kort daarna over)
met 40 procent. En vergelhkt men de
eerste helft van 1953 met de eerste
helft van 1952 dan ziet men al weer
een stijging van 7 procent. Er is der
halve een gestage vooruitgang.
Desniettemin is er een werkloos
heidsvraagstuk van grote omvang.
Het ene feit schynt het andere tegen
te spreken; toch is dat niet het ge
val. Immers, de werkloosheid iB nog
veel groter geweest: zij neemt ge
leidelijk af. Men is stelselmatig doen
de haar te bestrijden van overheids
wege en men boekt op dit gebied
grote successen. Men spreekt van
twee millioen werklozen, d.i. 9 pro
cent der in het arbeidsproces op
genomen bevolking. In Nederland
stelt men zich op het standpunt, dat
het werkloosheidspercentage onder
de 3 procent moet worden gehouden:
komt men daarboven dan spreekt
men van een verontrustende toe
stand. Naar deze maatstaf is de ver
ontrusting groot in Italië. Het abso
lute cijfer wgst daar trouwens op.
Telt men dè gezinsleden der werk
lozen mee, dan kan men rustig zeg
gen dat vgf millioen Italianen in bit
tere armoede leven. Misschien is het
aantal nog veel groter, want veel
werkloosheid wórdt gemaskeerd door
halve werkweken, door ontslagverbod
en soortgelijke maatregelen. Tal van
overheidsbedrgven houden sinds ja-
ven bovendien veel meer mensen to
dienst dan economisch verantwoord
33.
Men treft een opeenhoping van de
welvaart in het Noorden en een op
eenhoping van de armoede in het Zui
den. De overgang is vrg abrupt. De
welvaart reikt zover het electricl-
teitsnet der waterkrachtcentrales en
het aardgasnet reiken. Beziet men
de taak der overheid in dezen theo
retisch, dan is de oplossing eenvou
dig: men hevele een deel van de
Noordelgke welvaart over naar het
Zuiden. Maar in de practgk is dat
buitengewoon moeilijk. Er wordt wel
wat aan gedaan. Zo besteedt men
een deel van de belastinggelden, die
in hoofdzaak uit de Po-vlakte komen
(waar 75 procent der industrie is ge
vestigd), aan investeringen van
overheidswege in het arme Zuiden,
maar men kan dat niet op al te ri
goureuze wgze doen zonder op po
litieke weerstand te stuiten.
Veeleer tracht men in het Zuiden
welvaart te scheppen zonder die to
het Noorden aan te tasten
Men stuit daarby op de moeiiyk-
heid, dat het transport van electri-
citeit en aardgas zeer kostbaar is,
omdat de afstanden in het land zo
froot zyn. Afstanden van meer dan
000 km. zouden overbrugd moeten
worden. Dat kost investeringen, die
betaald dienen te worden. Daar komt
bg, dat de winning en de distributie
van electriciteit hier geheel in par
ticuliere handen zgn Er is dan ook
geen plan tot stelselmatige verde
ling van 's lands energie over het
gehele gebied van de republiek, ge
lijk men dat in Frankrijk kent (plan-
Jean Monnet). En men voelt er ook
weinig voor. Toen wg daarover spra
ken met een der topfiguren van de
Societa Edison te Milaan, zei deze
onomwonden:
Wg hebben geen schoolmeester
meer nodig, als wy eenmaal de school
verlaten hebben.
Met het aardgas is het anders. Dat
wordt gedistribueerd (net als in Ne
derland) van overheidswege. Maar
aardgasleidingen zijn kostbaar, om
dat zg aan zeer hoge eisen moeten
voldoen, daar het gas onder hoge
druk wordt voortgestuwd. Het aard-
gasnet strekt zich dan ook nog niet
uit ten Zujden van de lgn Genua -
Venetië. Wel moet er ergens op het
schiereiland kortelings ook aardgas
zyn gevonden maar daar gebeurt
nog niets mee. De industrie buiten
de Po-vlakte is, afgezien van enige
kleine, waterkrachtcentrales in de
Apennijnen, aangewezen op kolen
En kolen moeten tegen dollars ge
kocht worden. Een omstandigheid,
die remmend werkt op de industria
lisatie. Men zoekt de oplossing dan
ook in hoofdzaak in andere richting.
Maar daarover meer in een volgend
artikel.
DURE SPAARZIN. Het Ame
rikaanse ministerie van Finan
ciën deelde mede, dat de onkos
ten van de 140 Congresleden,
die als spaarcontroleurs naar
Europa reisden, totaal 2 mil
lioen dollars beliepen. Behalve
de reiskosten had iedere afge
vaardigde dagelgks 200 dollar
nodig voor verblijf.
BEGRIJPELIJK. Engelse jour-
naËsten hebben verklaard, dat
het aftreden van Auriol als
president van Frankrgk, volko
men begrypelgk is. Ze ontdek
ten, dat Anriol in de jaren van
het presidentschap 150 tentoon
stellingen en 140 bals heeft
moeten openen, naar 160 ont
vangsten is geweest, 4000 au
diënties heeft verleend, 137 re
devoeringen heeft gehouden,
15.000 maal een hele reeks han
den heeft moeten schudden en
50.000 brieven heeft moeten
schry ven of laten schry ven
Men wil van zoiets wel eens
af 11
RltaHet gaat niet best
met Rita en Dick. Ze werden
in New York in een hotelka
mer belegerd door enkele re
chercheurs. Dick had de on
derhoudsuitkering aan eeD van
zijn vroegere echtgenoten niet
betaald. Nadat Rita en Dick
zich een dag lang hadden
schuilgehouden, bleek de ex-
echtgenote bereid tot een
schikking. a
„Diek", zo verklaarde Rlta,
„heeft geen stuiver, want hg
heeft geen baan. Zelf verdien
ik ook niets, want ik heb een
conflict met de studio, waar
voor ik werkte".
...En toch maar trouwen, zy
voor de vierde en hy voor de
derde maal... en maar geluk
kig zyn, dol gelukkig!
VAAN DELF ABRIEK. De
politie te Salzburg greep enige
liedendie luidkeels het lied van
de Hitlerjongens hadden gezon
gen: ,JDie Fahne hoch, die Rei
en festgeschlossen". Veront
schuldiging voor de rechtbank:
ze hadden reclame willen ma
ken voor èèn van hun kamera
den, die vaandelfabrikant is!!!
Kortere broek. Het mode-insti
tuut voor de Verenigde Sta
ten heeft gedecreteerd, dat de
mannenbroeken, dit jaar kor
ter moeten worden. Tien cen
timeter boven de enkels is de
nieuwe mode!
Man. De voorzitter van de VI-
kingerbond in Zweden heeft
zich op de algemene vergade
ring verontschuldigd, dat hy
zo weinig gelijkt op de strijd
bare Vikingen, die omstreeks
het jaar duizend de kusten van
Europa afstroopten.
„Het spgt me", zei hy, „het
zit 'm in die vervelende bril".
Helemaal niet dapper is de
34—jarige Siciliaan Giuseppe
Mazza. De politie moest hem
te hulp snellen toen hy een
pak slaag kreeg van zgn 64-
jarige echtgenote. Nu moet
die krachtige dame een half
jaar in de gevangenis door
brengen.
