Vrouw enpagina
Onze
„Werkende vrouwen" verkeren nog
altijd in onzekere positie
VAN VROUW T07 VROUW
JONGE VROUWEN BEOEFENEN
EEN EEUWENOUD HANDWERK
TWEE WOELWATERS, TROTS OP
HUN NIEUWE PYAIS A'S!
PROVJNCt ALB IEBVWBE &OURAHT
ZATERDAG 6 FEBRUARI 1654
DE VROUW ALS ARBEIDSKRACHT
Probleem „gezin-plus-werk" ontmoet in
Nederland loodzware vooroordelen
(Van een medewerkster)
„Het Is opvallend, hoeveel gemakkelijker een Amerikaanse vrouw het
Ïrobleem gezin-p 'us-werk opvat dan de Europese vrouw. Voor haar is liet
>uter een kwestie van practische tijdsverdeling, terwijl wij het probleem
nog altijd behangen met loodzware vooroordelen", lazen wij onlangs in een
verhandeling over het buitenhuis werken van de getronwde vrouw. Wij zou
den deze zin gaarne als uitgangspunt willen nemen voor een kleine verhan
deling over het probleem „werkende vrouw", waarvan het sub-probleem
„werkende getrouwde vrouw" tegenwoordig wel het meest brandende is.
Werkende vrouw zjjn wij vrijwel allen te eniger tijd geweest en wij hebben
daarbij opgemerkt, dat onze mannelijke collega's beter betaald werden dan
wij. Wonderlijk genoeg laat dit, op geen enkele redelijke grond berustende
verschil, de meeste vrouwen Siberisch!
In Engeland strijden de vakvereni
gingen reeds lang voor een volledige
gelijkstelling, ervan uitgaande, dat
Ret in de eerste plaats redelijk is, en
dat het in de tweede plaats de moge-
lgkheid zal uitsluiten van vervanging
op grote schaal van mannen door
vrouwen, om zodoende tot een ver
mindering van de productiekosten te
komen.
De vrouwen in de Engelse staats
dienst maken niet minder dan een
derde van het totaal aantal over-
heidsemployé's uit en ook zij ontvan
gen een lager salaris dan hun manne
lijke collega's.
In Amerika was dc gehuwde wer
kende vrouw reeds lang een normaal
verschijnsel, maar ook daar is het
door de laatste wereldoorlog sterk
toegenomen.
„Scheef oog"
Richten wtJ nu eens de blik op Ne
derland, waar de werkende getrouw
de vrouw nog steeds met een enigs
zins scheef oog wordt aangekeken.
Om te beginnen is hét altijd maar een
bepaalde categorie, welke door de cri
tici naar het huishouden wordt terug
verwezen. Deze zelfde critici zouden
vermoedelijk zeer verstoord zijn, wan
neer b.v. alle getrouwde werkvrouwen
er het dweiltje bij neerlegden, omdat
zij haar „hogere roeping" in haar ge
zin moeten gaan vervullen! Ook zou
een lange wachttijd in de winkels,
waar nu de vrouw de gehele dag mee
helpt. hun geenszins bevallen.
En deze werkende, getrouwde
vrouwen, waarvan iedereen het
werken aanvaardt, vormen toch
werkelijk geen geringe groep: ca.
100.000 boerinnen, 55.000 winke
liersters, 22.000 in diverse beroe
pen. zegge en schrijve meer dan
17 Vi van de ongeveer 1 mil-
lloen getrouwde vrouwen die Ne
derland ryk is!
Waarom dan de kennis en ervaring,
welke men als werkende jonge vrouw
heeft opgedaan, teloor laten gaan in
een complex van huishoudelijke bezig
heden, welke een groot gedeelte van
ons, op zijn zachtst gesproken, verve
lender vindt dan ons vroegere werk?
Voor een arbeidsverdeling van een
aantal huishoudelijke bezigheden is
vrijwel iedere weldenkende echtge
noot te vinden, terwijl een beroeps
halve aangetrokken kracht het zware
werk zou kunnen doen.
Voor jongens en meisjes van een1
Jaar of tien ziet u hier een eenvou
dig pyamapatroon, dat op verschil
lende manieren uit te voeren is. Ge
heel van dezelfde stof vraagt het on
geveer 8,50 m van 80 breed.
Het hier gegeven patroon is voor
de jongenspyama. U stikt van de
broek de beennaden dicht en daarna
de middennaad, waarbij tussen de te
kentjes een split open blijft. Links
hiervan vouwt u het aangeknipte ge-
dee'te naar binnen en stikt het vast,
rechts naait u er een belegje van de
zelfde vorm tegen. Aan de onder
kant van de pijpen stikt u 'n 4 5
cm brede band aan, die u daarna op
de goede kant vouwt en vaststikf.
Als u de streepstof hiervoor dwars
neemt, is dit tevens een aardige gar
nering. Langs de bovenkant maakt
U een schuif met elastiek.
De zakken worden op de voorpan
den genaaid, het beleg wordt naar
b'nnen gevouwen en tegengestikt.
Zij- en schoudernaden sluiten, en de
halsrand tussen de dubbele stof van
de kraag zetten. Mouwnaden sluiten
en de onderkant op dezelfde manier
afwerken als de pijpen. U zet de
mouwen naad op naad vallend in.
Hetzelfde model kunt u voor meis-
Jes maken. Alleen vervalt dan bij de
iroek het spilt, en het jasje sluit
naar links innlaats van naar rechts
Een ceintuurtje erom staat wel leuk.
InDlaats van een streep kunt u dan
een combinatie van gebloemd en ef
fen flanel nemen. U ziet. dat hier de
pijpen en mouwen ingerimpeld tus
sen een smal boordje resp. op voet
en handwijdte gezet zijn. U kunt
daar ook een schuifzoompje met
elastiek nemen.
Innlaats van een jasje met knoop-
«luiting kunt u een blouse met schou
derpas (zie stippellijn) maken.
IO JAAR
Maar de kinderen? Hier kemt het
zwaarste geschut in het veld en hier
staan dan ook de meeste vrouwen
machteloos. Waar de werkvrouw, die
de trappen komt boenen en de kamer
een goede beurt komt geven, en de
vrouw die de hele dag op de markt
staat om haar gezin te onderhouden,
haar kinderen tijdens haar werktijden
latendaarnaar wordt weer niet
gevraagd! Voor de kleuters zyn er
natuurlijk goede bewaarscholen, en
later de lagere school. Maar ook voor
de allerkleinste peuters van de, om
welke reden dan ook, buitenshuis
werkende moeder, dient tijdens de
werkuren een goede „bewaarplaats"
beschikbaar te zijn, in de vorm van
kinderverzorgingscentra, de z.g.
„crèches". Goede crèches zijn in Ne
derland een eerste vereiste, en wij wil
len hier vooral de nadruk leggen op
het woordje „goéde"!
Ook de niet-werkende moeder komt
van tijd tot tijd in situaties, waarm
zij haar kinderen noodgedwongen moet
uitbesteden het zy door ziekte,
hetzij door andere omstandigheden.
Ook voor haar zou een werkelijk goe
de en deskundig geleide crèche in de
plaats harer inwoning een uitkomst
zijn!
Tenslotte nog dit: natuurlijk zou
de arbeidsmarkt een vreemd aspect
Terugkeer van de
WESPENTAILLE!
Jacques Fath heeft voor de gro
te verrassing gezorgd b(j de
voorsjaars-modeshows van de
grote Franse couturiers, welke
de 1ste Februari begonnen zijn.
Fath's collectie wordt name
lijk overheerst door modellen
metde ouderwetse wespen
taille! Aldus meldt het dagbliad
„De Telegraaf."
Alle soepelheid van de laatste
jaren ie uit Fath's creaties ver
dwenen: jaoonnen. deux-pièces,
tailleurjasjes sluiten streng
aan door ontelbare naden en
naadjes.
En de consequentie van de
nieuwe lijn is, dat de draagster
van deze modellen haar step.in
en andere gemakkellfk-zlttende
„foundations" zal moeten ver
vangen door een strak sluitend
corseletjemèt de nodige
baleinen er in!
gaan vertonen, wanneer morgen aan
ae dag alle gehuwde vrouwen zich
geroepen zouden voelen, om „erbij te
gaan werken". Dat is niet nodig, en
evenmin wenselijk! Velen onzer voe
len zich volmaakt gelukkig in haar
huishouden. Maar degenen, die wèl
willen (of moesten) Dlijven werken
na haar huwelnk dienen hiertoe de
gelegenheid te krijgen. De vele huis
vrouwen, wier talenten onbetwist op
een ander gebied dan op dat der huis
houding liggen, vormen tezamen een
reservoir van waardevolle arbeids
krachten, dat niet ongebruikt mag
blijven.
Stevige kostjes voor koude dagen
In deze koude winterdagen moe
ten we een extra stootje kunnen op
vangen, en daarom zorgt de huis
vrouw dat er na de uren van ijsver
maak oen geijkt winterkostje staat
te wachten, zoals erwtensoep met
kluif, boerenkool met worst, bruine
bonen met spek of hutspot. Wlnter-
maaltyd"n, di^ niet alleen smakelijk,
maar ook bQzomler voedzaam zyn!
Ook kaas mag niet vergeten wor
den op het wratermenu, want ze. be
vat vele belangrijke voedingsstoffen
zoals vet, eiwitten, kalkzouten en vi
tamines. Kaas lëvërt arbeidsvermo
gen en warmte, precies wat we nu
vooral nodig hebben!
We kunnen bijvoorbeeld eens een
stampot maken van witte- of sa-
voyekool, en die opdienen met ge
bakken kaasplakken, welke we heel
eenvoudig kunnen bereiden. Dikke
plakken iets belegen kaas worden
door een papje van bloem en melk,
en daarna door paneermeel gehaald.
Op het laatste moment, dus wanneer
de stamppot klaar is om op te doen,
worden deze plakken In de koekepan
vlug bruin gebakken.
Bij kool. spruitjes of knolraap
smaakt een kaaspannekoekje verruk
kelijk. Deze pannekoekjes worden
gebakken van een beslag, dat ge
maakt wordt van 100 gram geraspte
kaas, een half kopje melk, drie
vier eetlepels bloem, een ei en wat
zout. Voor het bakken gebruiken we
wat boter of margarine.
Een gebakken kaasboterham
smaakt lekker bij de koffiemaaltijd.
Een plakje kaas leggen we hiertoe
tussen twee dunne boterhammetjes,
waarna het geheel even bruin wordt
gebakken in de koekepan.
Tenslotte een „kaas-variatie"
Het is reeds eeuwen geleden, dat
de kunst van het tapijtknopen ont
stond in de Oosterse landen, welke
ons op dit gebied zoveel schoons ge-
levend hebben. Men denke Blechts aan
de fraaie Perzische kleden; een „ech
te Pers" is een hartewens van vele
vrouwen
Deze Oosterse volkskunst heeft in
de loop van tientallen jaren een weg
naar het Westen gevonden. Via Grie
kenland, langs de kust van de Mid
dellandse Zee bereikte de oude Oos
terse techniek ook West-Europa, en
kwam daar in verschillende landen
in de I6e en 17e eeuw tot grote bloei.
Ook in Nederland wordt het hand-
knoopwerk reeds 250 jaar beoefend,
maar een eigen techniek heeft men
hier te lande nooit verworven Wel
is er in Noord-Holland een bedrijf
dat het oude ambacht volgens Oos
terse werkwijze uitvoert: de Konink
lijke Handtapijtknoperij „Kinheim",
in 1911 opericht door een vrouw. De
ze dame, mevr. Van Hoogstraten-
Polvliet, ging vóór de oprichting
naar Turkije om daar het vak gron
dig te leren en zo komt het dat men
in Beverwijk de enige fabriek van
Nederland en waarschijnlijk ook van
geheel West-Europa) vindt, die kle
den maakt met de zg. „Geordes-
knoop".
Wanneer men langs de weefgetou
wen loopt, ziet men daar vele jonge
vrouwen zitten, wier rappe vingers
de prachtige wol door de ketting-
het bekende recept van erwtensoep!
U hebt ervoor nodig: 500 gram split-
erwten, 2% liter water. liter
melk, 3 pond prei, 1 se!derijknol, 1
bosje selderijgroen, 250 gram aard
appelen, 75 gram boter of margari
ne. 200 geraspte belegen kaas, zout,
peper en aroma.
De erwten wassen, weken en gaar
koken in het weekwater. De aardap
pelen en groenten (behalve het sel
derijgroen) schillen en schoonmaken
en aan de soep toevoegen. Wanneer
alle bestanddelen goed gaar gekookt
zijn, wordt de soep afgemaakt met
melk, boter, geraspte kaas, zout, pe-
Eer en aroma (het laatste naar ver-
iezing). Pas vlak voor het opdienen
strooien we het fijngesneden selderij-
groen in de soep!
wVWVNAAAA/VWVWS
Overslag en beleg vervallen dan. In
de voorpas is een splitje voor de
sluiting. Zo'n blouse kan heel goed
zonder ceintuur en ook door jongens
gedragen worden, maar de garne
ring met ruches reserveert u voor
de meisjes. Daar zoudt u uw zoon
ten zeerste mee beledigen Een effen
donkere broek met een licht jasje,
gegarneerd met de donkere stof.
staat zowel voor de jongens als voor
de meisjes altijd keurig. Denkt u er-
om, dat flanel in de was wel eens
wil krimpen? Maak de pyama dus
wat aan de ruime kant!
ELLA BEZEMER
Een schrikbarend lange tijd
geleden ik durf het niet eens
meer nazien hebben toy het
eens aan de stok gehad over het
schrijven van een brief. Daarop
is zo iets aardigs en hartelijks
binnengekomen, dat ik, zij het
maanden na dato, dit schrijven
even van harte beantwoorden
toil. De schrijfster zal m\j het
uitsel wel vergeven: er zijn zo
veel dringende zaken vóór ge
weest.
Zij vertélt mij om te begin
nen in keurig schoolschrift
haar levensgeschiedenis, die
nog niet zo héél lang is, maar
behoorlijk gevarieerd. Eerst
teas zij.dienstmeisje en daarna
huishoudster en vooral in de
laatste betrekking heeft zy veel
geleerd, volgens haar dankbare
zeggen.
Nu zal men als huishoudster
ook alle dao iemand treffen, die
zo'n levendige en veelzijdige
belangstelling heeft als deze
jonge moeder van twee jon
gens.' Ik denk zo, dat zij op
school een plezierige leerlinge
is geweest, zo'n ijverig pienter
ding met acht voor netheid en
misschien wel negen voor vlyt.
Maar na die ongetwijfeld voor
treffelijke lagere school ivas het
met leren uit, en al volgt zjj
trouw cursussen in dit of dat,
al woont zij lezingen bij en haalt
boeken, waar zij die maar krij
gen kan er mankeert toch
tets aan die zelfontwikkeling
van haar. „Met dat al schrijf
ik niet veel; toch voel ik het als
een gemis, dat ik mij niet goed
kan uiten. Maar hoe dat te ver
anderen T"
Als het niet anders teas
dóAr is altijd een mouw aan te
passen. Als u weinig brieven te
schrijven hebt waarom zoudt
u dan niet zelf de gelegenheid
scheppen f Er zijn zo ontzag
lijk veel mensen, die u met een
brief nu en dan een geweldig
plezier znodt doen.
Eigenlijk moesten wij vrou
wen elkaar veel meer schryven.
Niet het verplichte formule-
krabbeltje b\j verjaardagen of
bruiloften, maar brieven als een
uitgestoken hand, brieven die
dwars over oceanen en conti
nenten vliegen, brieven die
neerdwarrelen on het tafeltje
naast een ziekenhuisbed, in een
rusthuis voor oudjes, op de
plaid van een invalidenwagen...
Overal op de wereld, vlak bij
u en ver van u af, vechten vrou
wen dag aan dag met een grijn
zende eenzaamheid welke voor
minstens een week verjaagd
zou zyn door een brief van een
meelevende huismoeder.
Hebt u er wél eens aan ge
dacht om, laten wij zeggen, één
keer per maand te schrijven
aan een emiyrantenvrouw, zo
een die drie dagen ver in de
wildernis van Australië of
Nieuw-Zeeland zit te snakken
naar een woord moedertaal*
Die elke dag met kloppend hart
het deksel van haar postkistje
aan de kant van de weg, gaat
oplichten en voor wie een
heel gewone, opgewekte vrou-
wenbrief een schat uit dui
zend is
Er zijn alleenstaande vrou
wen die nóóit verjaarspest krij
gen, chronische zieken die lang
zamerhand volkomen vereen-
zamen, jonge huisvrouwt jes die
zo achteraf wonen, dat de stilte
haar benauwt, weduwen zonder
kinderen die zich hopeloos
overbodig voelen...
Voor die allen betekent een
brief een straal zon op een re
gendag en méér. waarom
sehrtfven wij hóór eigenlyk
nooit, en wèl onze nicht die al
ons doen en laten al van haver
tot gort kent, of onze tante die
toch nooit nieuws heeft om te
rug te schrijvenT
Dat u ds adressen niet weet
is maar een kxoestie van tijd.
Wedden dat Baskia op deze ko
lom er genoeg voor u en voor
anderen misschien krijgt
toegestuurd, dat u maar voor
het uitzoeken hebt?
En hoe u dat schryven dan in
het vat moet gietenPrecies
zo spontaan en natuurlijk als u
deze brief aan mij geschreven
hebt. Een brief schrijven is wer
kelijk zo'n heksentoer niet
mits u het idee van u afzet, dat
u met de pen in utc hand plotse
ling hoogdravend en plechtsta
tig moet gaan doen. Dat is pre
cies even mal als wanneer u
met de telefoonhoorn in de
hand op slag een kanselrede-
nnar gaat staan imiteren.
Natuurlijk zijn er teel een paar
regels die het schryven gemak
kelijker en vooral leesbaarder
maken. Eén van de eerste hebt
u zelf al toegepast.
Maak om te beginnen een
klad op: dat is zoveel als het
Ïrondpatroon van uw brief,
'iet dat u het hele epistel met
potlood moet gaan uitschrijven
een paar punten neerzetten
is al héél wat. Kyk die punten
dan eerst eexw aanen ga na, of
ze in logische volgorde staan.
Het is zo hinderlijk voor uw
correspondente als zij eerst een
stukje persoonsbeschrijving
krijgt, dan een opsomming van
uw lief hebberyen, die middenin
onderbroken wordt door een
praatje over uw kinderen om
dan onverwacht over te gaan
op het weer. Nee. elk onderwerp
moet zo eenvoudig mogelijk, af
gehandeld zijn. vóór het volgen
de xoordt aangesneden.
Dan is meteen de kwestie van
het inspringen der regels op
gelost: want verdelen in ali
nea's maakt een brief veel ap-
petijtelijker dan vel aan vel 7net
volgelopen regels.
Houd daarbij uw zinnen in het
begin zo kort en eenvoudig mo
gelijk. en probeer alle doodge
schreven woorden als „vlot" en
Jeuk" en „fantastisch" en „in
één xooord schitterend" te ont
lopen.
En vooral: lees uw brief min
stens tweemaal langzaam over
en vergeet de datum zomin als
het adres. Kan het hiermee voor
vandaagf SASKIA.
draden trekken. Het gebruikte ma
teriaal is schapenwol, terwijl de sche»
ring (de onderdraad van net kleed)
uit katoen, wol of kameelhaar be
staat wanneer het een tafelkleed be
treft. Voor vloerkleden gebruikt men
het sterke vissersgaren als schering.
Een wereld van èchone kleuren en
rjjke patronen gaat open voor de
bezoeker in zo'n weefatelier! Maar
ook een wereld van contrasten; op
een der weefgetouwen byvoorbeeki
ziet men een modern, grof geknoopt,
effen staalblauw tapiit. bestemd voor
een in aanbouw zynae oceaanstomer
van een grote scheepvaartmaat
schappij. Elders staat op een getouw
een neel fijn, byna op naaldwerk ge-
lijkend tapijt, waarin Oosterse mo
tieven zijn nagewerkt Dit kleed heeft
per vierkante meter 250.008 knopen...
By de Oosterse volkeren ivm
het hoofdzakelijk de vroutv. die
de tapHten maakte, en ook in ifit
Noord-Hollandse bedrijf zijn het
uitsluitend vrouwen, aie de wol
hanteren. Zo'n groep meisjes, ge
zellig werkend aan hetzelfde
weefgetouw, vormt een kleine
gemeenschap. De geroutineerde
Knoopsters onder hen leggen per
dag zo'n 7 tot 8000 knopen!
De jonge meisjes die plezier heb
ben in dit beroep kunnen na een leer
tijd van anderhalf jaar al goede re
sultaten bereiken. Het le^cen van de
knoop en het vaardig en snel werken
hebben ze dan wel onder de knie.
Vervolgens gaat het er om, het „in
slag maken,r en „patroonlezen" goed
te leren De werktekening voor het
te maken tapijt berust bij één van
haar, die tevens de verantwoording
heeft voor de uitvoering van het ge
heel: de voorwerkster.
Een typisch vrouwelijk beroep, dit
tapijtknopen! Want de producten die
hier op de weefgetouwen groeien,
zijn bestemd om straks een interieur
sfeervol en gezellig te makenen wie
beseft beter de waarde van een ge
zellig tehuis dan de vrouw?
Zo kan het ook
De gelegenheidskleding voor de
vrouw die een blijde gebeurtenis ver
wacht. heeft in dloop der jaren een
gunstige gedaanteverwisseling onder
gaan. De „pcsitie-kleding", die vroe
ger meestal practisch, maar leltfk
was. heeft de belangstelling gekre
gen die zij verdient. De moderne
jonge vrouw immers blijft zo lang mo
gelijk aan het gezelschapsleven deel
nemen, en wil dus ook zo lang moge
lijk elegant gekleed gaan! Een der
Franse modehuizen toonde onlangs
een speciale collectie van kleding, be
stemd voor aanstaande moeders,
waarbij bovenstaande blouse, ge
maakt uit zwarte zijde, opviel. De ve
le plooien worden naa. onderen toe
steeds breder, en de mouwtjes zyn
dusdanig ingezet, dat ze het silhouet
van het geheel gunstig beïnvloeden.